Book Title: Kshamakalyanji aur Unka Sadhu Samudaya Author(s): Agarchand Nahta Publisher: Z_Manidhari_Jinchandrasuri_Ashtam_Shatabdi_Smruti_Granth_012019.pdf Catalog link: https://jainqq.org/explore/210429/1 JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLYPage #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAdhyAya kSamAkalyANajI aura unakA sAdhu samudAya [ lekhaka - agaracanda nAhaTA ] bhagavAna mahAvIra ke zAsana kI yaha eka vizeSatA rahI hai ki mAnava prakRtyanusAra sAdhvAcAra meM jaba-jaba zithi latA AyI to usake parihAra ke lie kaI krAntikArI mahApuruSa prakaTa hue| kyoMki bha0 mahAvIra ne jainamuniyoM kA AcAra bar3A kaThina aura niravadya rakhA thA isalie unakI vANI kA jinhoMne bhI ThIka se svAdhyAya manana kiyA unheM jainadharma kA Adarza sadA yaha preraNA detA rahA ki vizuddha sAdhvAcAra pAlana karanA hI pratyeka sAdhu-sAdhvI kA kartavya hai / yadi usameM kahIM doSa lagatA hai to usakA parimArjana kiyA jAnA bhI atyAvazyaka hai / kharataragaccha apanI vizuddha sAdhvAcAra kI paramparA ke lie prasiddha rahA hai| ise suvihita vidhimArga isa upanAma se bhI ullikhita kiyA jAtA rahA hai / samaya samaya para jaba bhI githilAcAra panapA taba kharataragaccha ke AcAryoM aura muniyoM ne kriyodvAra dvArA punaH zuddha sAdhvAcAra pratiSThita kiyA / unnIsavIM zatAbdI ke prArambha meM bhI vAcaka amRtadharmaNi ne saMvega bhAva se katipaya sAdhUcita niyamoM ko grahaNa kara AcAra-niSThA kA bhavya udAharaNa upasthita kiyaa| ye jinabhaktisUrijI ke ziSya prItisAgara upAdhyAya ke ziSya the / saM0 1838 mitI mAghasudi 5 ko Apane parigraha kA sarvathA tyAga kara diyA thA / inhIM ke ziSya upAdhyAya kSamA kalyANajI hue jinakI paramparA kA sAdhu samudAya Aja bhI sukhasAgarajI ke saMghAr3e ke nAma se vidya mAna haiM / paM0 nityAnaMdajI viracita saMskRta kSamAkalyANacarita ke anusAra kSamAkalyANajI kA janma bIkAnera ke samo parvata kesaradesara gA~va ke osavaMzIya mAlU gotra meM saM0 1801 meM huA thA / ApakA janma nAma khuzAlacandra thA / nadI sUcI ke anusAra saM0 1815-16 meM zrIjinalAbhasUrijI ke pAsa Apane yati-dIkSA grahaNa kii| Apake dharma- pratibodhaka aura guru vAcaka amRtadharmajI the / vidyAguru upAdhyAya rAjasoma aura upAdhyAya rAmavijaya ( rUpacandra ) the / saMvat 1826 se 40 taka Apa vAcaka amRtadharmajI, zrIjinalAbhasUrijI aura zrIjinacandrasUrijI ke sAtha rAjasthAna ke atirikta gujarAta - saurASTra-kacchAdi meM vicare aura tatrastha tIrthoM kI yAtrA kara saM0 1843 meM pUrvadeza kI ora apane guru mahArAja ke sAtha vihAra kiyA / saM0 1843 kA cAturmAsa bAlUcara meM karake bhagavatI sUtrakI vAcanA kI / pA~cavarSa taka baMgAla- vihAra meM vicaraNa kara Apane kaI maMdira-mUrtiyoM pAdukAoM Adi kI pratiSThA kii| vahAM ke zrAvakoM kI preraNA se hindI-rAjasthAnI meM kaI racanAe~ bhI kIM / saM0 1850 kA cAturmAsa bIkAnera karake saM0 1851 kA jesalamera kiyA aura vahIM mAgha sudipa ko Apake guru mahArAja kA svargavAsa ho gayA / jesalamera meM Aja bhI amRtadharmazAlA unakI smRti meM vidyamAna hai / saM0 1855 zrIjinacandrasUrijI ne Apako vAcaka pada diyA aura do tIna varSa bAda zrIjinacandrasUrijI ne Apako upAdhyAya pada se vibhUSita kiyA / saM0 1858-56 meM Apa upAdhyAya ke rUpa meM sUrijI ke sAtha jesalamera the / saM0 1826 se lekara 1873 taka Apa nirantara sAhitya nirmANa karate rahe / ajImaMgaja, mahimApura, mahAjana TolI, paTanA, devIkoTa, Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / 127 / ajamera, bIkAnera, jodhapura, maMDovara meM Apane pratiSThAe stUpa pratiSThita haiN| zrI sImaMdhara svAmIjI ke mandira va krvaayiiN| aneka zrAvaka zrAvikAoM ne Apase vrata grahaNa suganajI ke upAzraya meM ApakI mUrtiyA~ sthApita haiN| kiyaa| sabhI prasiddha tIrtho kI Apane yAtrAeM kii| ApakI taruNa aura vRddhAvasthA ke kaI citra bhI upalabdha saM0 1966 meM giDiyA rAjArAma va saMghapati tilokacaMda haiN| Apake akSara bar3e sundara the Apake likhe hue patra kA lUNiyA ke vizAla saMgha ke sAtha zatruJjaya giranAra Adi blAka, ApakA citra, racanAoM kI sUcI aura vizeSa jIvana tIrthoM kI yAtrA kii| paricaya zrI puNyasvarNa jJAnapITha, jayapura se prakAzita Apake ___ Apane aneka suyogya ziSyAdi ko vidyAdhyayana kara- praznottara sArddha zataka ke hindI anuvAda meM prakAzita kara vaayaa| jinameM se sumativaddhana aura umedacandra ko ulle- cukA huuN| ApakI kaI saMskRta kI racanAe~ va stavanAdi khanIya racanAyeM prApta haiN| saM0 1868 meM zArIrika asva- prakAzita ho cuke haiN| kalyANa vijaya, viveka vijaya, vidyA. sthatA ke kAraNa Apa kizanagar3ha se bIkAnera A gaye aura nandana, dharmavizAla Apake ziSya the| dharmAnandajI ke ziSya antima samaya taka vahIM virAje / saM0 1873 poSa badi 14 rAjasAgarajI unake ziSya RddhisAgarajI ke ziSya sukhamaMgalavAra ko bIkAnera meM ApakA svargavAsa huA / Apake sAgarajI hue / kSamAkalyANajI apane samaya ke bar3e Agaagni saMskAra sthAna para rela dAdAjI meM caraNapAdukA evaM majJa aura gItArtha puruSa the / n i dIlAnasi raastanihizA madirahANIcA TesanadImAisanemA naMda upAsamArI Bananatanolaa| mIrakaDadhAmamA manamAyorevArIvimAnAnadevAsavazyAdivatI DAkAkazAsavAAvisa lAkatAharAbAsAhIyAmA kiyanayAnalidhividedAra mAlocakavAlIdAtAhova! hmiiriingrvsaayaamiittaa| DokIsanahasakhItiniya| mAditakalAmanivaMbaanna vANidovIsahitAdInaantall hitamatimANijinavahatalI kadhImAjidaramAlaasghame || dAbAyasI prAgaMdamuhigumAiti zrIvinAtikIzAstadhanAjI|| tAsaM9uarymitIvadidilamaMsahanaliyiaarijAvato nAvAtrAdakAbAImonAvatAzrI :||ii : // ||shrii:|| --monom zrI mad devacandrajI ke hastAkSaroM meM AnaMdavarddhana kRta cauvIsI kA antima patra (1770) abhaya jaina granthAlaya, bIkAnera