Book Title: Kavichakravarti shree Jayshekharsuri par Fagukavyo
Author(s): Agnat, Kalaprabhsagar
Publisher: Z_Arya_Kalyan_Gautam_Smruti_Granth_012034.pdf
Catalog link: https://jainqq.org/explore/230004/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SeIva cooteo aMcalagacchazvarazrI jyakIrti suri ane kavi - cakravartI pUjyazrI yazekharasUri para phAgu kAvyo - racayitA : ajJAta ziSya [racanA : vikramanI paMdaramI zatAbdI), - saMzodhaka : pU. munizrI kalAprabhasAgarajI mahArAja sAheba [ vidAne mATe "pha" zabda have purANo banyo che, ane hakIkatamAM che paNa purANe. "jana satyaprakAza varSa 11 nA aMkamAM phaNa kAvyo upara vidhAnoe sAro evo prakAza pADela che. ApaNAM phA" kAvya" ( aMka 6, pR. 169 thI 18 4 ) nAmanA lekhamAM che. hIrAlAla Ara. kApaDIA jaNAve che : " gujarAtImAM phAgu kAvyano AraMbha karanAra jana muni che ane teno prAraMbha vikramanI caudamI sadInI chellI paccasImAM thayo che, ema gujarAtImAM maLelAM phAgu kAge jotAM jaNAya che. emanA ja lekha upara samIkSA karatAM paM. lAlacaMdra bha. gAMdhI jaNAve che: "zrI hemacaMdrasUri kRta "dezI nAmamAlAmAM darzAvyA pramANe vasaMtotsava mATe prAcIna samayathI "pha" zabda prayogamAM che." jIvananA abhinava bhAvane ularita karatAM viziSTa varNanAtmaka, viziSTa zabdachaTAvALAM ane arthagaMbhIra, yamaka, anuprAsa Adi elaMkArothI zobhatAM viziSTa racanAthI AkarSa tevAM kAvyo paNa e "phAgu' ke phAga' nAmathI prasiddhimAM AvyAM che. zAradAdevInA kRpApAtra vidAna na munioe gujarAtI kAvya sAhityanI racanAmAM paNa prazaMsanIya prayatno karyA che. - A rIte chellAM keTalAMka varSothI phAgukAvyo pratye vidvAna varganuM AkarSaNa vadhI rahyuM che. khAsa karIne bAla brahmacArI bhagavAna zrI nemanAtha, kAmavijetA zrI sthUlabhadrajI, ga7nAyakonAM vizeSa prakAre phAgu kAvya racAyAM che. A prakAranAM prAcIna phAgu kAvyamAM ahIM prastuta thatI be laghu kRtio neMdhapAtra banI rahe tevI che. aMcalagacchanAyaka zrI jayakati surijI vikramanI paMdaramI zatAbdImAM thaI gayA. teozrI saM. 1473 mAM aNahilapura pATaNamAM gacchanAyaka banyA. te vakhate emanA keIka ajJAta ziSya A kAvya raceluM hoya ema prastuta kAvya parathI kalpI zakAya che. zrI jayakIrti sarie zrI uttarAdhyayana sUtra para racela TIkA suprasiddha che. teozrI merUtuMgarinA paTTadhara ane zrI jayakesarIrinA guru thAya che. zrI Arya kayANAgatama smRtigraMtha racaE Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ LJI AT I was a e ja arasAmAM kavi-cakravatI zrI jayazekharasUrinA koI ajJAta ziSya guru stuti rUpe racela hoya ema kalpI zakAya che. zrI jayazekharasUri acalagacchanA zrI mahendrabhasUrijInA ziSya hatA. gujarAtI bhASAnA Adya kavi tarIke gaNAtA zrI jayazekharasUrinuM sthAna jenA cAryomAM paNa agragaNya che. zrI jayazekhararijIe prAkRta-saMskRta-gujarAtInA gadyapadya sAhityamAM vividha prakArano phALo Apyo che. munizekharasUri, maMtraprabhAvaka zrI merUMgasUri, zrI mAnatuMga gaNI Adi ematA gurubhrAtA hatA. emanA ziSyomAM zrI dhamazekharasUrijI Adi paNa sArA graMthakAra hatA. zrI jayazekharasUrijInA graMtha viSe lakhavA jaIe te eka vistRta lekha taiyAra thAya tema che. paNa vizeSa na lakhatAM emanA moTA graMthone ja mAtra ahIM nirdeza karuM chuM : (1) zrI jainakumAra saMbhava mahAkAvya (saMskRtamAM) (2) dhamila caritra padya (saMskRtamAM) (3) upadeza ciMtAmaNi prAkRta 450 gAthA pramANa, 12 hajAra loka pramANu pajJa TIkA avasurI (4) prabaMdha ciMtAmaNi (saMskRta-padya) (5) AtmAvabodha kulaka (6) naLa damayaMtI caritra (saMskRta-padya) (7) tribhuvana dIpaka prabaMdha (gujara padya) je kRtithI AkarSAIne vidvAnoe emane gujaranA Adyakavi tarIke navAjyA che. sivAya phA vinati stuti rUpa kAvyo, stutio (saMskRtamAM) Adi nAnI moTI maLI pacAsa uparAMta kRtione AMka thaI javA pAme che. [ jayazekharasUrijI kRta phAgu kAvya paNuM prakAzamAM AvyAM che, te mATe juo. "prAcIna phAgu saMgraha saMpAdaka : bhegIlAla ja. sAMDesarA | evI ja rIte e ja arasAmAM pRthvIcaMdra caritra aparanA vAguvilAsa gurjara gadyAtmaka graMthathI prasiddhi pAmelA zrI mANikathasuMdarasUrinA zrI jayazekharasUri vidyAguru hatA. zrI maNimayasuMdarasUrie paNa "zrI nemIzvara caritra phAgabaddha racela che. [ juo. zrI AtmAnaMdajI zatAbdI graMtha"] A rayitA koNa haze e eka prazna che. keI AdhAra maLe te vizeSa khyAla ApI zakAya. A kRtione aMte prata pustikA paNa Apela che. je prata parathI lakhAI che, te mULa prata zodhavI ati Avazyaka che. A kRtionuM je preta parathI saMzodhana thayuM che, te pratamAM lahiyAnI keTalIka bhUle paSTa jaNAI Ave che. te paNa banatI mahenata sudhAravA prayatna karela che. janI gujarAtInAM be suMdara kAvyanuM A prakAzana te viSayanA abhyAsIone tathA ItihAsa gave kone upayogI thaI paDaze, evI AzA sAthe viramuM chuM ! - saMpAdaka) jhIM zrI Arya ka yANAmasmRtigraMtha che * . . Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ essIsdados-dess foods assia sed dose [wfiles.deselessssssfees of did sese]93ii 2 OM nama: aMcalaga chezvara zrI jayakIrtisUri phAgu paheluM aTele AdikiNesara deva, pahelU viraciya seva, gAIsu maraNaharu e aMcalagaccha guru e; zrI jayakIratisUri vaMdisu ANaMdapUri, mahimA maMdirue gurUyA gaNaharu e. kAga gurayA gaNahara tuM nihi raMgihi karu praNAma, bahu guNa amIya samANIya vANIya jiNa abhirAma; aMcalagaccha--narezara reza rahita bahu raMgi, vaMdisu sirijayakarati kIti vimala abhaMgi. jasu jagi gayaDi chAjai rAjaI ravitali rekha, nAmiI saMpajajaI saMpada, avipada dIsau dekha; pramaMDala jima avicala, acalagaNuzRMgAra, zaziharasama varaguNagaNa gaNuha lahuM navi pAra. aTeka saMgha bhUpAla mahAra bharamala kukha avatAra, duddhara vrata dharaI e guruguNa asaraI e; jagi jasu karati jaha, kavi na mAI tIha, pAlaI saMjayU e TAlaI avakramU e. phAga aNahilapuri guru AviyA, rahAviya zrI saMgha jAma, gaNapatagya je parakhila, harikhIhaniyama nittAma; triputtarAI saMvacchari, ucchava raMga prasi, kaMkottarIya tti kalaI, mokalaI desa videsi. milyA saMgha dezavidezanA, dezanA 2sika vicAra, mAMDaI maMpi nATaka, bhATa karaI kaI vAra; Dhola DhamakakaI bhuMgala, maMgala zaMkha ninAda, viNa bhari pakhAuja, Auja suI sada. 5 6 A zI Arya kalayANAgodHsmRtigraMtho Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [24] vegala sachavda chahah <> <> <> <> <>ia acco a dh aapka shot bl Ima ucchala nitu navanavA, navanavA joi jaMga, sAhamIvacchala saMghapUya e sa`gha pUrai nIya raMga; vaizAkhahu vide pAMzcima, pAMcama tihi sAra, gaNanAyaka pada thApIya, Apiya gacchaDuM bhAra. aau zrImerutu'gasUrI da pATikaraI ANaMda, ahiM Tvisu' e manei ANuM e; sa'ghAgrahi apAra jhIlyu... jiNi gacchabhAra, ucchava ja gihie kIyasa'dha r `gihi e. va phAga muNivara guru gacchanAyaka, pAya karai nitu seva, tiNi avasara gahagahatu, puhatu. Rtupati heva; malayAcala taNuka, takSaNa dakSiNa vAi vAu, 2mila karai alavesara, vesa racI siva rAu, viSNu vasa`pattI marIya, marIyaDA sahukAra, veula caMpaka karaNIya, taruNIya DAmaNikAra; ni'va kaTTu va khajUrI, vIjaurI vAnIra, nAgavelI nAra'gIya, raMgIya kara kaNavIra. aDhau ketakI pADalattIri jAma jUI ja vIra, maya mahAbhaDU e, pasarIya dhayavahU e; ati phaliyA causAla, pU`ga priyAla rasAla, nala bahukaie, kAili TahukaI e. 7 8. ha 10 11 phAga keAIla taNe TahukaDe, kaDe vani aticaMga, nIlI cAMca sUyaDalA khelai (a)tira'gi mahIyali Rtupati gahagallu, mahamadhu malayasamIri, piramila vAsiI dadisi, pasari nimala nIri dika paIsai kelIhira, kelI harakhI hasata, husamisa mayaNa mahAbhaDA, ghUvaDa jima bela ta; zrI Arya kalyANa gautama smRtigraMtha 12 Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ philma 2 aa chhe dha bhchhabhakash.."[25] pisihuM gaNanAyaka, pAya karIya vasaMta, sahu jANihiM guri hukkIya takkIya mayaNa mayaMta. Dha muNivara kamala diNiMda, amhe guru aNuiva ca, zruta savi agagaI e samarisa mana ramaIe; Agama taNuI vicAra, lii bhaviyaNa bhavapAri, EjaNuM gaMjaNA e, kavikulara'jaNA e. gaNapardi paiThA jAma, zrI sa Mdha hariblyu' tAma, buddhi hiM. khaMdhuru e, gaccha dhuraMdharu e; je guruguNa gAya ti, te ziva suha pAyaMti, gAyama gaNaharu e, tima arha suha guru e. phAga zrI Arya kalyANauta smRtigraMtha 13 jIhuM sudhAkara sAkara, Akara vacana vilAsa, zrI a...calagaNuma`DA, khaMDaNa krUjaNuM Asa, sajaSNu-jaNa-maNu raMjae, jiSNuzAsaNuu joya, pAvaha timiranivAraNa, tAraNu bhaviya leAya. jA' mahiyali rayaNAyara, jA. gayaNa ga ibhANuM, jAM gi aThe--kulAcala, meru na chaMDaI ThANuM; tAM zrI sa`gha harakhasyuM', acalagacchanarida,, zrI jayakIrati suha guru, amheM mani karau ANuM. // iti phAga baMdhana gurustuti // zrI acalagaccheza pU. A deva zrIguNasAgara sUrIzvara-ziSya muni kalAprabhasAgareNa vIra saM. 2499 vikrama saM. 2029 pravartamAne jeTha va 7 dine maMgavANA grAma likhita saMzodhita ca. vinAM 22: 6: 7 / 14 15 16 17 Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [96] harsiddh aa daa chotseaasaagadodarael OM nama : kavi-cakravartI zrI jayazekharasUrijI phAga vimalAcalasiri maMDaNu e, svAmIya Adi jiSNu de; teha praNamiya guru gAisyu e hiyai dharI ANu de. eha rUpa seAbhAgihiM AgalA e jayazekhara sUre; nAma maMtra hi samaratA e pAtaMga jAi. sArasvata pUru hiya e hu karai katlAlA; pratakSI devI bhAratIe ttI hu mADairAlA. Agama lakSaNa chaMda, sarve jANuka alaMkAra; mUla graMtha cha chedagraMtha,kagra tha vicAra, nIMdrai pauDhiyA ima bhai e prabhakAI ciMtA, uttara ddhisiI keAsilA e iti karuM kavitto. 2 bhAsa praNavamIja jema Apa e, bharata saMbhava taNu mUle; tIha pasAi suha guriddhi, kAvi kIi atimUleA. he sarasa kAmala jIbhaDI e, sarasaI kiya vAse; takSaNikSaNa navanavaI cha dri, tamhei kavitta abhyAseA. upadezaciMtAmaNi ki` e, mAra sahasa pramANa; chAjai Agama upamA e, aNuhaNIyA jANuM jANuM. tribhuvanadIpaka aMtaraMga prAkRta saMskRta; auTha sahasa pramANa racita dhammilacaritta. ka vajana gayavaDa bhAMjavA e, kezarI jima sAI; amRtavANI vakhANu karache, bhavIyA mana mAhai. (341....)2118 saMtamisi ni bhedavA e, pahuMtau teiti rAu; vaNarAjI vihIve e dakSiNa vAI vAuM. visIya ca paka kamala kudrumakudde sahukArA (2), jAI juhI baula khala,siriseva tri udArA; ( zrI Arya kalyANa gautama smRtigraMtha 3 7 . Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evada astasia bahasa wasasasa 2 > ... hakaka hakaka hatuM [27] ahe dhasamasatau mayaNu u e, kara kusumaha bANu, sadhara sakhala je triha bhUyaNe, tIhu khaMDIya mALu, subhaTa rUpiNu Adara e, ramaNI ramajhamakatI, kuM navasara hAra hiyaI cAle camaka'tI; kAne jhalakaI jhAli, bhali siri (mu)makuTa zRMgAra, alikula kujala varNidaMDa, cUDA bhUSi ala'kAra. kazuya kakaNu kara khalakatA e, aMguli rayaNamada; pAe neura raNajhaNai kaDili mehula sad. he va kuDalI kakara bhamahuDI e, sIgiNi DhaNakAra, nayaNuM mANAvali dhatI e,surakinara sAra; sIma tai sI dUra ghaNu, niiNa kajala 23, kAmIjamaNu mAraDA e, UnaI.. maha. pihiri sIdUrIu kaMcuu e, kasamasatI phAlI, utiNuM navaraMga cUnaDI e, 'ginAcaI khAlI; maNi pariI za`gAra karai, ima devii mada dharatI, caMcala caupada sura niraMda, tau mana khAbha`tI. asi jima vIDau kari dharaie, sakhimukhi ahara ta khola; hu`salaDI jima gati karai e, mRganayaNI mana rela. geli gAli gAraDI e, elaI mina hasatI, tAM aga`jita sudhara vIra je, asDi navi bhIDatI. tI vayaNu niruNevi bhai rati meArA nAha, ehu sarisa" mana khauliya, mayaNa mai kari ma anAha. zIlasa'nAha agi aruhie, brahmAbhudha cAlaI, saMjama muvai gaya turiya, sIla'gapAla e niva bhIjai; hAdiva bhAvi ni zakti" lijai, dhIra na mannai ANu tajhamahIyA kAMI khIjaI. 16 puhavIiM gAjai eka vIra jayazekharasUri; biradAvalI jeha vAlattau e, esannau sUra sUri. 17 zrI Arya kalyANa gautama smRtigraMtha 10 11 12 13 14 15 Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ testadtestadestes desses dadesto sto ste stadfestastesteste sa dosta dastestestosteste de obstoso deste deste dode dedoste so deste de deste stededesse deteste madhuravaNajiNa jita lIu e, sAkara muhi sili e, te gaNahara guNa gAyatAM e, meM bhAva rulI eka sAyara jima guNagaNa taNuuM, jIha lAbha ma pAra, je nita vaMdaI sugurucaraNa, tahaga mati dAtA. 18 jou sahI kautiga eka vaDau pramANa, viNuM hathIyAroM nAThau paMcabANa; raNagiI chatA save seve kahAdika vaIrI, upasama sIMcI bedhibIja tuM mUkI payarI. 19 bhAsa Agamasarovari haMsa jima keli karaI navaraMge; bhaviyaNaleyaNa raMjavaI e bhugati ramaNa sivuM raMge. 20 ahe mukti ramali siramali karaI tau gahara gAI, zrI jayazekharasUri gurii aMcalagaccha chAjaI; siMdhu savA lAkha mAlavaI e gUjarAta vicAre, seraTha maMDali (maru) meru pamuha deza prabhu karaI vihAre, 21 gayaNuM gaNi nakSatra si6 jA sasi ravi dIpaI, tAM cauvi zrI saMgha sivuM : mahiyali prabhu pratApa (pratipaI); phAgabaMdhi guru gAIsila e jayazekharasUre, paDhaI guNaI je sAMbhalaI etI (tIha) saMpada pUre. 22 [ iti zrI jayazekharasUri phAga ] ! prata puSpakA : saMvata 1967 nA bhAdaravA vadi 2 ne ravivArane divase zrI muMbaI madhya mahArAjazrI gautamasAgarajI mahArAjanI AjJAthI lakhI. samApta. lekhaka-lahiyA: zA motIcaMda mulajI, rahevAsI : gAma zrI gaDhaDA, tAbe bhAvanagara che deza kAThiyAvADa che | zrI ! | zrI | cha | | cha | | ca | || za | saMvata 2029 vaSe' jeTha vada aSTamI dine koTaDA (kaccha) gAme likhita sa zodhita ca acalagaccha muni kalAprabhasAgareNu che hA zrI Arya kathAgomasmRtigraMtha para