Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15,17 navambara 2006 jinavANI, 232 kaSAya- pratikramaNa : bhAvazuddhi kA sUcaka madhuravyAkhyAnI zrI gautamamuni jI ma. sA. Aja dharmakriyAe~ bhI ho rahI haiM aura pratikramaNa bhI kiyA jA rahA hai, kintu rAga-dveSa, krodha, mAna, mAyA evaM lobha kaSAyoM meM kitanI kamI ho rahI hai, isa para dhyAna hI nahIM jaataa| mithyAtvAdi se sambaddha paMcavidha pratikramaNa meM kaSAya pratikramaNa kA vizeSa mahattva hai ! kaSAya ke bar3hate vega ko rokakara vibhAva se svabhAva meM tathA viSamabhAva se samatA bhAva meM AnA hI kaSAya-pratikramaNa kA svarUpa hai| AcAryapravara zrI hIrAcandra jI ma.sA. ke AjJAnuvartI madhurakhyAkhyAnI zrI gautamamuni jI ma.sA. ne lakSmInagara sthAnaka, jodhapura meM 20 jUna 2006 ko kaSAya pratikramaNa para pravacana pharamAyA thA, jisakA saMkalana jinavANI ke saha-sampAdaka zrI nauratana jI mehatA dvArA kiyA gayA hai| - sampAdaka zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmI kA zAsana sadA jayavanta hai| prabhu mahAvIra ke zAsana meM dharma-sAdhanA kA sundara avasara prApta ho rahA hai, sAtha hI sAtha vItarAga vANI zravaNa karane kA durlabha avasara bhI prApta ho rahA hai / eka saccA sAdhaka jisako Atma-dharma para pUrNa vizvAsa hai, puNya-pApa para vizvAsa hai, svarga-naraka para vizvAsa hai aisA jAgarUka sAdhaka vItarAga vANI para nizcaya hI vizvAsa karatA hai| vItarAga vANI ke mAdhyama se Atma-sAdhanA ke lie sAdhaka ke kucha Avazyaka karttavya batAye haiM unameM eka Avazyaka kArya haipratikramaNa / pratikramaNa Avazyaka sUtra hai to vaha sAdhaka kI Atma- DAyarI bhI hai| pratikramaNa Atma zuddhi kA sarvottama sAdhana hai| saralatA aura saumyatA kA rAjamArga hai| maryAdita jIvana kA surakSita kavaca hai / kathanIkaranI kI ekarUpatA kA setu hai / bhavaroga nivAraka acUka auSadhi hai / sAdhanA kI nirmalatA kA zreSThatama sopAna hai / zalyamukta jIvana kA maMtra hai| zraddhA aura AsthA kA saMvAhaka hai| saMyamI jIvana kI dIptimAna jyoti hai ! bhagavAna ne pA~ca prakAra ke pratikramaNa batAye haiM- mithyAtva kA pratikramaNa, avrata kA pratikramaNa, pramAda kA pratikramaNa, kaSAya kA pratikramaNa aura azubhayoga kA pratikramaNa / hara eka pratikramaNa eka-dUsare kA pUraka hai| kisI pratikramaNa ko hama na choTA kaha sakate haiM, na bar3A / eka ko mahattvapUrNa batAkara dUsare ko kama nahIM kaha skte| Aja hama kaSAya pratikramaNa para vicAra kreNge| kaSAya kA pratikramaNa bhAva zuddhi kA sUcaka hai / kaSAya kA pratikramaNa hamAre jIvana-zuddhi kI
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ 233 115,17 navambara 2006 jinavANI prayogazAlA hai| Atma-zuddhi ke lie kaSAya kA pratikramaNa Avazyaka hai kyoMki kaSAya hI janma-maraNa rUpa saMsAra vRkSa ko harA-bharA rakhane vAlA hai, kaSAya hI samasyA meM vRddhi karane vAlA hai| isa kaSAya ke kAraNa se hI ghara, parivAra aura samAja meM dUriyA~ bar3hatI jAtI haiM aura vyaktizaH jIvana azAnta banatA jAtA hai| yadi gaharAI se soceM to zArIrika rogoM kA mUla kAraNa bhI kaSAya hI hai| prasannatA ke bAga meM Aga lagAne vAlA, samarasatA kI saritA meM viSa gholane vAlA, dhairya kI dharatI meM bhUkampa lAne vAlA yadi koI hai to vaha kaSAya hI hai| jIvana zAnta, prazAnta, samAdhivanta banA rahe, iha loka-paraloka kA vAtAvaraNa sukhada banA rahe to usakA ekamAtra upAya kaSAya pratikramaNa hI hai| Aja brAhya dharma-sAdhanA to bahuta bar3hatI jA rahI hai| Apa dekhate haiM, anubhava bhI karate haiM ki hamAre bhAI dharma-sthAna meM bahuta bar3I saMkhyA meM Ate haiN| hama purAne samaya kI vartamAna se tulanA kareM to lagegA ki Aja dharma-sAdhanA ke prati pahale se jyAdA sajagatA hai| pahale itanI tapazcaryAe~ nahIM hotI thIM, jitanI Aja ho rahI haiN| pravacana-sabhA meM bhI Aja upasthiti pahale kI apekSA adhika rahatI hai| dayA-saMvara aura pauSadha kI sAdhanA meM bhI ijAphA huA hai| pustakoM kA prakAzana bhI pahale se jyAdA ho rahA hai| dharma-sAdhanAe~ pahale bhI hotI thIM, kintu Aja pahale kI apekSA cAhe dayA ho, cAhe saMvara ho, bar3hI hI haiN| pahale itane zivira nahIM lagate the, jitane Aja jagaha-jagaha para laga rahe haiN| ___ hama vicAra kareM- eka tarapha dharma-sAdhanA bar3ha rahI hai, bar3hanI cAhie lekina isakA dUsarA pakSa bhI vicAraNIya hai| hamArI bAta kaSAya ke pratikramaNa ko lekara cala rahI haiN| itanI-itanI tapazcaryA, sAdhanA ArAdhanA, sAmAyika-svAdhyAya, dayA-saMvara ke calate hue jIvana meM kitanA parivartana huA hai, kitanA ho rahA hai? isa para bhI hameM kucha vicAra karanA caahiye| mUlya gaNanA kA nahIM, mUlya guNAtmaka svarUpa kA hai| saMkhyA kitanI hai isakA utanA mahattva nahIM jitanA sAdhanA kitanI nirdoSa kI jA rahI hai, usakA mahattva hai| saMkhyA ke bajAya jIvana meM parivartana kA mUlya hai| Apa pA~ca sAmAyika kareM, hama sAmAyika-sAdhanA kI preraNA karate haiM para pA~ca sAmAyika karane vAle ko socanA cAhiye ki merI kaSAyeM kamajora huI haiM yA nahIM? yadi kaSAyeM manda nahIM huI to kahanA hogA sAdhanA kA jitanA lAbha milanA cAhiye vaha nahIM mila rahA hai| Aja sAdhana ko hI sAdhya samajhane kI bhUla ho rahI hai| AtmalakSyI dharma kriyAe~ gauNa ho rahI haiN| mAtra bAhya kriyAoM ko hI pradhAnatA dekara AdamI saMtuSTa ho jAtA hai ki ho gayA dhrm| kabhI-kabhI to bAhya dharma-kriyAoM kI paramparA ko lekara itanA vivAda ho jAtA hai ki dharma kA mUla kSamA, samatvabhAva hI pIche chUTa jAtA hai arthAt kaSAya ghaTane kI bajAya bar3ha jAtA hai, dharma taka badanAma ho jAtA hai| logoM kI dharma ke prati anAsthA jaga jAtI hai| yadyapi dharma to zuddha thA, zuddha hai aura zuddha hI rahegA magara dharmakriyA karate hue bhI kaSAya nahIM chUTatA to dharma prabhAvazAlI nahIM bana paataa| kaSAya pratikramaNa isa bAta kA sUcaka hai ki jo dharmakriyAe~ hama kara rahe haiM ve kitanI AtmalakSyI bana pAI hai? kitanA kaSAya maMda huA? kitanA upazAMta bhAva jagA? kitanI anAsakti jagI? saMsAra ke prati udAsInatA kA bhAva kitanA jagA? dravya rUpa se to isa jIva ne dharma-kriyAe~ karane meM
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ | 234 || jinavANI ||15.17 navambara 2006 aneka bhavoM meM aneka bAra prayAsa kiye, lekina bhAva zuddhi ke sUcaka kaSAya pratikramaNa ko lekara antarAtmA meM jAgRti nahIM rahI ! yahI kAraNa hai dharma-kriyAe~ karate hue bhI sAdhanA kI siddhi meM maMjila nahIM mila rahI hai| svayaM siddhasena divAkara ne kalyANamaMdira stotra kI racanA karate hue bhagavAna pArzvanAtha kI stuti meM apane antarmana ke udgAroM ko prakaTa karate hue kahA AkarNito'pi mahito'pi nirIkSito'pi. nUnaM na cetasi mayA vidhRto'si bhktyaa| jAto'smi tena janabAndhava! duHkhapAtraM, yasmAt kriyAH pratiphalanti na bhAvazUnyA / / he prabho! mere isa jIva ne Apake darzana kie, ApakA pravacana sunA, ApakI mahimA gaaii| he bhagavan! maiMne itanA saba-kucha kiyA, lekina maiMne ApakI vANI ko antarhadaya meM nahIM utArA, isalie duHkha kA bhAjana banA huA huuN| ucita hI hai ki bhAva ke binA kriyAe~ saphala nahIM hotI hai| __ zrAvaka vinayacandajI ne bhI isI bAta ko puSTa karate hue kahA sAdhupaNo nahIM saMgrahyo, zrAvaka vrata na kiyA aMgIkAra ke| AdayA to na ArAdhiyA, tehathI rUliyo hU~ ananta saMsAra ke / / zrI munisuvrata sAhibA.... kitanI sundara bAta kahI hai| kavi zrI vinayacanda jI ne 20veM tIrthaMkara zrI munisuvrata bhagavAna kI mahimA gAte hue kahA- "AdA to na ArAdhiyA' arthAt vrata aura mahAvrata svIkAra to aneka bAra kiye, magara ArAdhakatA nahIM jgii| ArAdhakatA kA matalaba hai pratipala jaagruuktaa| samyaktva ke samaya AyuSya kA bNdh| kaSAya kI mandatA meM hamArA cintana aura tadanurUpa jIvana ko ddhaalnaa| eka bAra jIva ArAdhaka ho jAya to vaha pandrahaveM bhava kA ullaMghana nahIM krtaa| isake viparIta bAhya vyavahAra meM bhagavAna gautama ke samAna kaThora kriyA karane vAle evaM aneka pUrvadhara bhI Aja nigoda meM baiThe haiN| kAraNa kyA?. kAraNa hai jJAna sIkhA, kriyA kI. pAlanA bhI kI, para kaSAya bhAva nahIM chUTA to mAno binA aMka ke sAre zUnya vyartha ho ge| kaSAya kA saralArtha bhI hai- kaSa+Aya, jisameM pApoM kA Agamana ho, vaha kaSAya / pApoM se bhArI huI AtmA to nizcaya hI adhogati kI ora hI prayANa kregii| kaSAya, AtmA kA svabhAva nahIM hai| kaSAya meM, vikAroM meM rahanA AtmA kA svabhAva nahIM hai| AtmA krodha meM nahIM raha sakatA! Aya vyavahAra meM dekha sakate haiN| Apa hamezA krodha meM rahanA cAheM to raha nahIM sakate! kyoM? to yaha AtmA kA svabhAva nahIM hai| isakA matalaba jIva jaba-jaba krodha karatA hai, dUsaroM ke prati dveSa buddhi rakhatA hai, badale kI bhAvanA se grasta rahatA hai, dUsaroM kI unnati se IrSyA meM dagdha rahatA hai, jarA sI pratikUlatA meM ubala par3atA hai, takarAra kara baiThatA hai, dUriyA~ bar3hA letA hai| Ane-jAne kA, milane taka kA vyavahAra baMda kara detA hai, vidveSa bhAvanA ke sAtha agale kI nindA-vikathA karane se nahIM cUkatA, sadA dUsare ke doSa dekhakara burAI meM lipta rahatA hai to yaha saba pravRttiyA~ vibhAva dazA kI sUcaka haiM arthAt zuddha AtmasvabhAva kA atikramaNa hai| ataH jarUrata isa bAta kI hai ki kaSAya pratikramaNa se
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ ||15,17 navambara 2006 | jinavANI 235 samarasatA, mAdhurya, karuNA, sevA, saumyatA, AtmIyapana jaise maulika guNoM kI vRddhi ho| jIvana meM sva-para kA upakAra ho| sva-jIvana ke sAtha sarvatra aparatva va prasannatA kA vAtAvaraNa nirmita ho| jIvana meM nirdoSa bhAva jage, svayaM ke lie karmanirjarA kA anukUla vAtAvaraNa nirmita ho aura karmabaMdha se jIva bce| jarUrata hai kaSAya pratikramaNa ke lie satata viveka evaM jAgarUkatA kii| Apako dhyAna hai madhya ke 22 tIrthaMkaroM ke zAsanavartI zramaNoM ke lie ubhayakAla pratikramaNa karanA anivArya nahIM thaa| una zramaNoM ko jaba bhI doSa dRSTigata hotA ve tatkAla pratikramaNa kara lete, arthAt doSoM kA parimArjana kara lete, kyoMki ve prAjJa evaM RjubhAva yukta hote the| usa samaya ke sAdhu satata jAgarUka rhte| hama bhI kaSAya pratikramaNa se saMbaMdhita jAgarUkatA kA paricaya dene ke lie prati samaya viveka kA netra khulA rkheN| usameNa haNe kohaM, mANaM madavayA jinne| mAyaM cajjavabhAveNa, lohaM saMtosao jiNe / / arthAt jaba-jaba bhI kaSAya kA prasaMga upasthita ho, usa samaya isa gAthA ke mAdhyama se vidheyAtmaka dRSTikoNa ko vikasita kareM jisase kaSAya ke prati glAni kA bhAva jaga sake aura vicAra va AcAra meM kaSAya mukta saMskAra jaga skeN| Aja ahiMsA para jitanA vizvAsa hai, kaSAya mukti ko lekara kahanA hogA abhI saMskAra jame hI nahIM haiN| kisI bhAvuka bhakta ke hAtha se kabhI koI cUhA yA cir3I kA baccA acAnaka mara jAtA hai to AdamI glAni se bhara jAtA hai| kabhI-kabhI to hama saMtoM ke pAsa Akara kucha bhAI kahate bhI haiM- gurudeva! Aja galatI se cUhA mara gyaa| isalie asAvadhAnI se huI isa jIva hiMsA ke lie Apa prAyazcitta phrmaao| prAyazcitta lenA acchI bAta hai| prAyazcitta lenA cAhiye, para samajhane kI bAta hai ki jIva hiMsA ko lekara Apako jitanA malAla hai. hiMsA ke kAraNa mana meM jo glAni paidA huI hai to kyA krodha hone para bhI isI taraha prAyazcitta lene kI bhAvanA AtI hai? eka-dUsare kA eka-dUsare ke sAtha TakarAva ho gyaa| kyA usa samaya mana meM glAni kA anubhava hotA hai? kyA prAyazcitta lene kI icchA hotI hai? bahuta kama loga haiM jo krodha, mAna, mAyA, lobha ke utpanna hone para isa taraha vicAra karate haiN| hA~, aise to bahuta mila jAyeMge jo IMTa kA javAba patthara se dene meM hI apanA gaurava samajhate haiM, krodha meM kisI para roba jamAkara saMtuSTa hote haiM, usI meM apanI zAna samajhate haiM, badale kI bhAvanA se avasara kI phirAka meM rahate haiM aura maukA milate hI badalA lekara usI meM jIvana kI jIta samajhate haiN| Aja sahanazIlatA ghaTatI jA rahI hai| kyA amIra kyA garIba, kyA sattAdhIza kyA karmacArI, kyA choTA kyA bar3A, kyA baccA kyA bUr3hA, hara eka kI nAka para jaise gussA baiThA hI rahatA hai| kisI ne ThIka hI kahA- "nA hama bahare haiM nA hama gahare haiM, saca pUcho to hama nae jamAne ke cehare haiN| isIlie hamAre jIvana meM aviveka aura gusse ke pahare haiN|" kyA batAU~ Apako, eka bAra kisI ghara meM gocarI jAne kA prasaMga banA .
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ 236 | jinavANI |15.17 navambara 2006 dekhA, eka munnA kaune meM udAsa khar3A thaa| maiMne bacce se pUcha liyA- kyA nAma hai? baccA bolA nhiiN| itane meM merI AvAja ko sunakara bacce kI mammI A gii| vaha kahane lagI- gurudeva! munne kA Aja mUDa oNpha hai| maiMne vicAra kiyA ki- "munne ke abhI dUdha ke dA~ta bhI nahIM sUkhe phira usakA mUDa oNpha honA kyA artha rakhatA hai?" yAnI ghara-parivAra meM kaSAya raMjita vAtAvaraNa hogA to choTe yA bar3e kA kaba mUDa oNpha ho jAya, patA nhiiN| kSamA ke saMskAra na hone ke kAraNa choTI-choTI bAtoM meM AdamI ulajha jAtA hai, dhairya kho baiThatA hai, saMbaMdhoM meM darAra A jAtI hai, eka-dUsare ke prati kaTutA kA bhAva bar3ha jAtA hai aura kaThora-karkaza bhASA meM eka-dUsare para bauchAra kara baiThate haiN| eka bAra kisI eka bacce ne pApAjI se pUchA- pApAjI yuddha zabda kA kyA artha hai ? pApAjI bacce ko 'yuddha' zabda kA artha samajhA rahe the, itane meM bacce kI mammI A gii| mammI ne kahA- isameM kyA yaha to maiM hI batA duuN| bacce kA pApA bolA- tUM kyA jyAdA jAnatI hai? patnI bolI- kyA Apa hI sArA jAnate haiM? eka-dUsarA, eka-dUsare ko kahane lgaa| donoM kA vivAda dekhakara baccA bolA- mujhe yuddha zabda kA artha samajha meM A gyaa| vahA~ koI ba~TavArA nahIM thA, lena-dena bhI nahIM thaa| hA~ jamIna-jAyadAda ke ba~TavAre meM phira bhI kahA-sunI ho sakatI hai, korTa kacaharI taka pahu~ca sakate haiM, lekina pati-patnI eka zabda meM ulajha jAya, hada ho gaI arthAt isa kadara sahanazIlatA ghaTatI jA rahI hai| kabhI-kabhI saMta-bhagavaMta preraNA dete haiM- Apasa meM rAga-dveSa nahIM rkhnaa| agara kabhI kisI se kahA-sunI yA manamuTAva ho jAya to khamatakhAmaNA kara leN| magara dhyAna rakheM- khamatakhAmaNA isa taraha ho ki samarasatA bar3he, madhuratA bar3he, maitrI aura apanatva meM vRddhi ho| isa taraha kSamAyAcanA na ho ki gaye to khamatakhAmaNA karane aura jyAdA ulajha pdd'e| eka bAra eka saMta kI preraNA pAkara eka bhAI khamatakhAmaNA karane gayA aura agale se kahane lagA- bhAI! mahArAja sAhaba kI preraNA se tere se khamatakhAmaNA karane AyA hU~ varanA tUne mere sAtha kyA-kyA kiyA merA jIva jAnatA hai| yaha sunakara agalA kahane lagA- rahane de, rahane de maiM bhI jAnatA hU~ tUne mere sAtha kyA-kyA kiyaa| dekhA, Apane gayA to thA kSamAyAcanA ke lie magara punaH ulajha pdd'aa| khamatakhAmaNA kArDa se nahIM, hArTa se honA cAhiye- "lar3AI to ho bhAI se aura khamatakhAmaNA byAhI se!" to yaha kaisA khamatakhAmaNA? jhagar3A bhAI-bhAI meM ho sakatA hai| sage-saMbaMdhiyoM meM kahA-sunI ho sakatI hai| ar3ausI-par3ausI se mana-muTAva ho sakatA hai| kabhI koI bolane meM U~cA-nIcA kaha de to AdamI kA pArA car3ha sakatA hai| magara gA~Tha bA~dhakara nahIM rakheM, lekina dekhA jAtA hai ki gA~Tha isa taraha bA~dha kara rakhate haiM ki Apasa meM AnA-jAnA baMda, bolacAla baMda, saba taraha ke ApasI vyavahAra bhI baMda kara dete haiN| bhagavAn ne hama sAdhuoM ko upadeza diyA- tumheM anubhava ho jAya ki tumhAre vyavahAra se sAmane vAle kA dila duHkhA hai to tatkAla kSamAyAcanA kara leN| jaba taka kSamAyAcanA nahIM kara leM, gocarI ke lie nahIM jAyeM, taba taka svAdhyAya bhI nahIM kareM, lekina pahale jisakA dila duHkhAyA hai usase jAkara kSamAyAcanA kreN| kisI ke ghara meM kabhI Aga laga jAya to AdamI kyA karatA hai? kyA vaha pahale khAnA khAtA hai? nahIM, vaha saba
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ jinavANI 1237 |15.17 navambara 2006 kAma chor3akara pahale Aga bujhAtA hai! saMta bhI saba kAma chor3akara kSamAyAcanA kre| yadi saMta pandraha dina kA ullaMghana karatA hai to vaha bhagavAna kI dRSTi meM mAdhutva ke yogya nhiiN| kisI ke cAra mahIne nikala jAyeM aura usake dveSa kI gA~Tha bhItara meM banI rahe to usakA zrAvakapanA nahIM rhtaa| sAla bhara bIta jAne para bhI dveSa kI gA~Tha nahIM khole, khamatakhAmaNA karake zuddhIkaraNa nahIM kare to usakI samakita kA ThikAnA nahIM rahatA arthAt vaha mithyAtva meM A jAtA hai| vaha phira cAhe jitanI sAmAyika kare usakI sAmAyika saccI sAmAyika nahIM khlaatii| sAmAyika nahIM so nahIM, tapasyA bhI tapasyA nahIM rhtii| vrata, vrata nahIM rhtaa| tattvArtha sUtra meM kahA"niHzalyo vratI'' mithyAtva bhI eka zalya hai aura isa mithyAtva zalya ke rahate kisI bhI prakAra kA dhArmika anuSThAna phira bhale hI vaha vrata, niyama, tapazcaryA Adi ho, lekina karma-nirjarA ke khAte meM nahIM jaataa| ataH kisI prakAra kA zalya nahIM rkheN| bhale hI agalA dveSa rakhatA ho, magara Apa apane bhItara kSamAbhAvanA, maitrI bhAvanA, karuNA bhAvanA, sevA aura anukampA ko sthAna deM yaha ApakA saccA kaSAya pratikramaNa khlaayegaa| ____ tapasvI bahana ke dIrghatapaHpUrti ke prasaMga para jayapura meM usa Ayojana meM AcArya bhagavanta (hastImala jI ma.sA.) ne spaSTa aura kharI TippaNI kI rAjanetAoM pr| yaha bAta upasthita rAjanetA ko jarA akhara gaI aura unhoMne bhI apane bhASaNa ke daurAna bhASA kA viveka nahIM rakhA, pariNAmasvarUpa zraddhAlu bhakta avajJA ko dekha Aveza meM the, para gurudeva zAnta-saumya svabhAva meM sthita rhe| sAyaMkAla isI prasaMga ko lekara DAgAjI ne gurudeva se kahA-"gurudeva Apa labdhidhArI mahApuruSa haiM Aja to mahAdeva kI taraha tIsarA netra khola dete|" SaTkAya pratipAla, maitrI va karuNA ke sAgara, samatva ke ArAdhaka una mahApuruSa kA pratyuttara thA- "bholiyA! kyoM aisA cintana kara paMcendriya vadha ke pApa kA pApa baMdha kara rahA hai| kucha karanA to dUra mere mana meM aisI bAta bhI A jAtI to merI sAdhutA hI calI jaatii|" ____ ise kahate haiM- saccA samatva va saccI sAdhutA / jahA~ isa prakAra kI avajJA rUpa pratikUlatA meM unhoMne apane AtmasvabhAva meM sthita rahate hue kaSAya ko praveza taka nahIM hone diyaa| arthAt zuddha Atmika dazA kA atikramaNa nahIM hone diyaa| Apako jyAdA dUra jAne kI jarUrata nahIM hai| yaha zarIra bhI hamako preraNA de rahA hai| bAhara kA tApamAna cAhe .' DigrI ho cAhe '48' DigrI, svastha dazA meM isa zarIra kA tApamAna eka-sA banA rahatA hai| Apa jAnate haiM svastha zarIra kI nizAnI hai 98.6 DigrI phArenAiTa taapmaan| jaba Apake zarIra kA tApamAna eka-sA rahatA hai to dila-dimAga kA tApamAna kyoM nahIM eka-sA rkhte| Apa bAta-bAta meM ukhar3eMge nahIM to ApameM samarasatA rahegI, vAtAvaraNa bhI viSAkta nahIM hogaa| Apa pratikramaNa Avazyaka meM vibhinna vratoM, doSoM va aticAroM kA cintana karane ke anantara prabhu kI bhAva-vandanA karake 'khAmemi savve jIvA....' kA pATha bolate haiN| kyA isake bhAvArtha kA bhI hamane cintana kiyA hai- sAdhaka kAyotsarga pratyAkhyAna se pUrva yaha pATha bolate hue cintana karatA hai- maiM sabhI jIvoM ko kSamA
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ | jinavANI ||15.17 navambara 2006 karatA hU~ yAnI mere krodha bhAva kA zamana karatA hU~, dUsaroM ke doSa kI smRti va kalpanA ko hI niHzeSa karatA huuN| (khAmemi savve jiivaa)| Age vaha cintana karatA hai sabhI jIva mujhe kSamA kreN| prathama bhAvArtha to yahI ki dUsaroM meM doSa dekhane vAlA, dUsaroM ke apavAda, avarNavAda ko yAda na rakhane vAlA hI vinamra bhAva se kSamAyAcanA karane kA adhikArI hai| krodha bhAva chUTA to vyakti apane ko sAmAnya samajhegA, apane meM hI doSa dekhegA to mAna, ahaMkAra, abhimAna svataH chUTegA aura vaha vinamra bana choTe se choTe vyakti ke samAne jhuka kara anunaya karegAApa mujhe kSamA kareM, mere dvArA hue aparAdhoM ke lie mujhe kSamA pradAna kreN| (savve jIvA khamantu me) krodha chUTA, abhimAna vigalita huA, vyakti apane ko doSI va dUsaroM ko guNI mAnane kI ora bar3hA, to bhalA mAyA ko sthAna khaaN| paraguNadarzana, paraguNavarNana va paraguNa cintana Ate hI jIvamAtra ke sAtha baMdhutvabhAva, maitrIbhAva vikasita huaa| jIva sahaja hI bola par3atA hai- sabhI jIva mere mitra haiM (mittI me svvbhuuesu)| adhikAMza vyaktiyoM kI dRSTi svArthapUrti kI ora saMlagna rahatI hai| usa svArthapUrti meM jo vastu/vyakti bAdhaka banatA hai, sAdhaka usake sAtha vaira kara letA hai, lekina jahA~ maitrIbhAva vikasita ho jAtA hai to aise maitrIbhAva se sikta sAdhaka saMtoSa ko bhItara meM jagAtA huA arthAt lobha kA parihAra karatA huA kisI ke prati vaira nahIM pAlatA aura usakA antarmana bola uThatA hai- ve majjhaM na kennii| jarA jaina itihAsa ke ujvala pRSThoM kI ora dRSTipAta kreN| zrAvaka zreSTha sindhu sauvIra nareza udayana pauSadha meM pratikramaNa ke pazcAt caurAmI lakSa jIvayoni ke sAtha kSamAyAcanA karate hue kyA cintana karatA haimaiMne caurAsI lakSa jIvayoni se kSamAyAcanA kI hai| baMdIgRha meM baMda samrAT candrapradyota bhI to caurAsI lakSa jIvayoni meM zAmila hai. unase kSamAyAnA nahIM kI to merI kSamAyAcanA, merA pratikramaNa, merI pauSadha-sAdhanA adhUrI hai| pA~ne candrapradyota ke sAmane. kSamAyAcanA kii| baMdIgRha meM par3e candrapradyota ne zrAvaka ziromaNi ko llkaaraa| yaha kaisI mAyAnanA, graha dAMgaagara amAyAcanA hI karanI hai to pahale mujhe mukta karo, mujhe svarNagulikA va analagirI (hAthI) va merA rAjya lauTAo! kaisI parIkSA kI ghar3I thI, para zramaNa bhagavAna mahAvIra kA saccA zrAvaka vahA~ bhI uttIrNa huA va kSamA kA saccA Adarza prastuta kara candrapradyota kA bandIgRha se mukta karate hue itihAsa ke svarNima pRSThoM para apanI chApa aMkita kara gyaa| yaha kaSAya pratikramaNa kA utkRSTa anukaraNIya preraka udAharaNa hai jise hRdayaMgama kara, anusaraNa kara Apa bhI saccA pratikramaNa kara sakate pratikramaNa se Atma-zuddhi hotI hai| Apa jaba bhI pratikramaNa kareM aura 'micchA mi dukkaDaM' deM to AtmA kI AvAja ke sAtha deN| yahI kaSAya pratikramaNa hai| AtmA kI zuddhi ke liye samatva kA guNa bar3hAe~ aura kAryoM ko dUra kareM, aisA karane para nizcaya hI jIvana sArthaka ho skegaa|