Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalikAlasarvajJane aMjali [39] Aje je mahApuruSanI janmajayantI UjavavA ApaNe sau ekaThAM thayAM chIe emanI janmatithi-kArtika zukalA pUrNimA-eka viziSTa tithi che. tenI sAthe aneka mahAna vyaktionI smRti saMkaLAyelI che. bhagavAna buddhane janma A ja tithie thayuM che, ane enI ujavaNI mATe banArasa pAse sAranAthanA bauddhavihAramAM dUra dUrathI tibeTa, silona, cIna ane aramAmAMthI tema ja koI koI pazcimanA dezomAMthI paNa aneka yAtrike Ave che ane moTA utsava sAthe buddhajanmanI ujavaNI kare che. zIkha saMpradAyanA sthApaka guru nAnaka ane tAravI zrImad rAjacaMdra paNa A ja tithie jamyA hatA. jene ApaNe kalikAlasarvajJa kahI sanmAnIe chIe tene ApaNe pUrA pichAnatA nathI, e ApaNuM kamabhAgya che. AvA prakhara pAMDityavALA mahApuruSane janmadina ApaNe kevA gauravapUrvaka Ujavavo joIe! huM mAnuM chuM ke zrI hemacaMdrAcArya ane temanA jevA ja anya anya dhamAM tema ja kSetramAM je je asAdhAraNa pratibhAvALA puruSe ApaNe tyAM thaI gayA heya temane samaye samaye yAda karavA mATe AvA aneka jayaMtI-utsava jAya te ApaNI navIna prajAne, AjanA zuSka ane niprANa banI gayelA zikSaNa vacce, kaMIka preraNAdAyaka saMdeze ApaNe ApI zakIe. hemacaMdrAcAryane mahimA mAre mana e eka jana AcArya hatA e rIte che ja nahi. e te na kevaLa AkhA gujarAtanI, paNa amarata bhArata varSanI saMpattirUpa hatA, ane e rIte ja emanuM jIvana ApaNe samajavuM joIe. hemacaMdrAcAryanA pAMDityane 25ne rAjakAraNa sahita aneka pravRttiomAM nimagna rahevA chatAM emaNe karela vizALa sAhityasarjanane vicAra karIe te ApaNe stabdha thaI jaIe chIe. jiMdagInA cheDA sudhI ATalI badhI pravRttio AdaranAra e mahApuruSamAM zaktino keTale saMcaya thayele haze enI ApaNane kalpanA paNa nathI AvI zakatI.
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalikAlasarvasane aMjali dakSiNanA pAMDityarUpa pUrva-uttaramImAMsAne pahelavahele gaMbhIra AbhAsa gujarAtane hemacaMdrAcArye ja karAvyuM. dUradUranA dezo takSazilA ane kAzmIranI vidyAone gujarAtamAM lAvanAra koNa hatuM ? Aje kAzmIranI sthiti bhale game tevI hoya, paNa te kALe te e paMDitene deza hato ane tethI zAradA deza tarIke enI prasiddhi hatI. vaLI atyAre kAzmIra sAva najIkanA pradeza banI gaya lAge che, paNa te samaye te tyAM pahoMcavuM ke tyAMthI kaMI meLavavuM bahu duSkara hatuM; paNa hemacaMdrAcAryanA vidyA-preme kAzmIranI sarasvatIne gujarAtamAM lAvI mUkI hatI. gujarAtamAM samRddha graMthabhaMDAre te kALe hemacaMdrAcArya na hota to keNe sarajAvyA heta ? Aje gujarAtamAM Thera Thera je hastalikhita graMthanA bhaMDAre jovA maLe che te mukhyapaNe hemacaMdranI vidyAupAsanAne AbhArI che. TUMkamAM ema kahI zakAya ke vidyA ane pAMDityanI dRSTie gujarAtane je aparicita hatuM teno paricaya gujarAtane hemacaMke karAvyuM che. ema kahevAya che ke pATaNanI jJAnazALAmAM hemacaMdra pAse have lahiyAo kAma karatA hatA. Aje A yaMtranA jamAnAmAM paNa TAImsa ekTa InDiyA ke evA moTA ekAda mudraNAlayane bAda karatAM ApaNuM daridra jevA presamAM ATalA kaMpojhITare kyAMya jovA nathI maLatA, ane e badhA pAsethI kAma levAmAM bIjI keTakeTalI taiyArIo joIe che? AjanI A sthitine vicAra karIe chIe ane A u00 lahiyAo pAsethI kevaLa enI nakala karAvavAnuM ja nahi, paNa navA navA graMthanI racanA karAvavAnuM paNa kAma levAnI hemacaMdranI zakitane vicAra karIe chIe, tyAre emanA vizada pAMDityane kaMIka khyAla Ave che. alabatta, AmAM temanA vidvAna ziSyone sAtha ane sahakAra haze ja, paNa AjanI daSTie lekhanasAdhana-kAgaLe vagerenI jabarI achatavALA e samayamAM 700 lahiyAo pAsethI je kAma lIdhuM te adbhuta che. ApaNe te Aje kaMI lakhavuM hoya te cAra vakhata lakhIe ane bhUsIe tyAre taiyAra karI zakIe chIe. .. hemacaMdrAcAryane graMtha sau pahele mArA hAthamAM AvyuM ane meM enuM adhyayana karyuM tyArathI ja huM te emanA upara ApharIna banI gayo chuM.' hemacaMdrAcAryanA prathenI te viSayanA prAcIna graMthe sAthe sarakhAmaNI karatAM AjanA keTalAka vidvAne temaNe bIjA graMthamAMthI utArAo lIdhAnI
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ * ! darzana ane ciMtana vAtA. kare che. AvA vidvAne kAM te vastune yathA paNe samajatA nathI hAtA, athavA sAMpradAyika ke evA kAI kAraNe Ama mAnI le che; paNa e sAva khATu che. gItA vAMcIne upaniSada vAMcIe te emAM keTalAya viSaya ane rAkhvaracanA samAna jaNAyAM vagara nathI rahetAM. jene eka eka zabda akATaya jevA gaNAvavAmAM Ave che te zaMkarAcAyanA zAMkarabhASyane vAMcI bauddhatArkika vasukhane vAMcIe te vasubaMdhunA keTalAya vicAre zAMkarabhASyamAM toMdhAyelA maLe ja che. te zuM A badhA upara cArInA AreApa mUkI zakAya ? mAtA ane putrIne sarakhAM rUpa-raMgavALAM joI ne zuM putrInuM vyaktitva ja vIsarI javuM ? kharI vAta e che ke vidyA ane vicAranI paraparA te cAlI ja Ave che, teA pachI enI chAyA peAtAnA adhyayana ane graMthasarjanamAM AvyA vagara krama rahe? pUrvanI vidyAe uttaranI vidyAomAM Ave ja, paNa sAcI vizeSatA te evidyAone pacAvavAmAM che. ane A vizeSatA hemacaMdramAM kharAbara hatI. eTale khInna prathAnA utArAnI vAta karIne emanA pAMDityanuM mUlya ochuM na karI zakAya. mArA kahevAno e Azaya nathI ke hemacaMdra karatAM vadhAre pratibhAsa'panna bIjA kAI na thAya. vAta eTalI ja * hemacaMdrane temanA yathArtha rUpamAM ApaNe pichANIe. hemacaMdra jevI eka ja vyaktimAM rahela judA judA viSayanA pAMDityane samagrapaNe vicAra karIe tA ApaNane e ensAiklopIDiyA ja lAge. tethI huM temane sArasvataputra kahyuM. jI. Aje ema lAge che ke jANe sarasvatI nirAdhAra banI gaI che, paNa sarasvatI kadI nirAdhAra nathI. AjanA gujarAtamAM puruSo jo vepAramAM ja rahevA mAgatA hoya te, temane ema karavA daI, strIoe vidyAnuM A kAma upADI levuM joI eN, huM to mAnuM chuM ke sahaja kAmaLa prakRtivALI ApaNI strIone A kAma jarUra vadhAre bhAvI jAya. Aje strIo dhareNAM, kapaDAM ke zaNagAranI pAchaLa je vakhata kADhe che te sarasvatInI pAchaLa kADhe te jarUra emanuM bhaluM thAya ane nirAdhAra lAgatI sarasvatIne AdhAra maLI rahe. Aje tA keTalIya evI bahena che, jemAM vidhavAo, tyaktA ane umaralAyaka kumArikAe che, je dizAzUnya jevI dazA bhogave che. paNa. jo e badhI baheno ane khIjI bahene paNa sarasvatInI upAsanAnuM AvuM kAya upADI le to jarUra emanA udghAra thaI jAya. AvI sarasvatI upAsanA mATe hemacaMdranuM vipula sAhitya khUba khUba upayogI thaI paDe e niHzaMka che.
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalikAlasarvane aMjali [ pa81 hemacaMdra gujarAtamAM reDelA saMskArane huM vicAra karuM chuM tyAre ahiMsAnI najare ATha varSanA gALAmAM eka ja meDha jAtimAM thayelA hemacaMdra ane gAMdhIjImAM kaI kudaratI saMketa jevuM lAge che. Aje jema gAMdhIjIe AkhA dezamAM ane vizvamAM ahiMsAnI pratiSThA vadhArI che tema te kALe hemacaMdra gujarAtanI samagra prajA upara dayAnI chApa pADI hatI ane ahiMsAnI pratiSThA karI hatI. hemacaMdrane A moTo guNa ane moTe upakAra ! hemacaMdranI ahiMsA e vevalI ahiMsA na hatI. ahiMsA pite te evI kaI vevalI vastu che ja nahi. agara e niMdAne pAtra TharatI hoya te te deSa tenA pALanArane che. hemacaMdra kumArapALane ahiMsAnI dIkSA ApI hatI ane kumArapALe rAjyakartAnI badhIya pharajo pUrepUrI pALI hatI, yuddho jItavAmAM paNa kadI pAchI pAnI karI na hatI. ahiMsAnI maryAdA ke enI samajaNa amuka amuka kALamAM judI judI heya. gAMdhIjIe rAjakAraNamAM paNa tene ajamAvI ane tenI maryAdA vadhArI e judI vAta che, paNa hemacaMdanI ahiMsA vevalI ahiMsA hatI ja nahi. kharI vAta te e che ke ahiMsA e hiMdustAnanuM saMrakAradhana che ane tethI ahiMsAnI vAta enA haiyAmAM sahelAIthI utArI zakAya che. Aje je kevaLa paisAnI ja moTAI thaI paDI che te dUra karIe ane vidyAnA kSetramAM paNa ekA racAI jAya che te paNa dUra karIe, te AvA samartha puruSane ApaNe barAbara pichAnI zakIe. temane pichAnavAne A jayaMtI-utsava ke e dareka prayatna AdaraNIya gaNAya. emane ke emanA jevA mahApuruSane smarIne ane oLakhIne ApaNe ApaNuM saMskAradhana vadhArIe! - jaina, 28-11-8.