Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સ્વાધ્યાય સાગર
યોગસાર પ્રકરણ, સિંદુર પ્રકરણ અધ્યાત્મ ઉપનિષદ, અધ્યાત્મ કલ્પમ 'પ્રકાશક : શ્રી મહાવીર જૈન આરાઘll sq, કોબી
For Private And Personal Use Only
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રમણ ભ(ાંતોની શ્રત ઉઘરાક્ષના
For Private And Personal Use Only
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી મહાવીર સ્વામી, કોબા,
સૂર્યકિરણ તિલક ૨૨ મે. બપોરે ૨.૦૭ મિનિટ
શ્રી ગૌતમસ્વામી, કોબા
યોગનિષ્ઠ આચાર્ય શ્રીમદ્ બુદ્ધિસાગરસૂરીશ્વરજી
ચારિત્રચૂડામણિ આચાર્ય શ્રી કૈલાસસાગરસૂરીશ્વરજી
શિલ્પશાસ્ત્રજ્ઞ આચાર્ય શ્રી કલ્યાણસાગરસૂરીશ્વરજી
રાષ્ટ્રસંત આચાર્ય શ્રી પદ્મસાગરસૂરીશ્વરજી
સ્વાધ્યાય નિમગ્ન
ઉપાધ્યાય શ્રીમદ ધરણેન્દ્રસાગરજી
સ્વાધ્યાય સાગર આધ સંપાદક
મુનિ પ્રવર શ્રી ગૈલોક્યસાગરજી
For Private And Personal Use Only
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
समर्पया
शिनशासनना मडान प्रभाव
श्रुतसमुद्धारछ, युगभास्कर राष्ट्रसंत आचार्य श्री पनसागरसूरीश्वर ना संयमछवनना ५२ वर्षना सुवर्ण अवसर पर तथा पूज्य गुरुभगवंतश्रीना ७२मा वर्षमा
uarबना पुनीत मंore अवसरे " डैसास-पभ स्वाध्याय सागर " ना
भागतओश्रीना रममा समर्प डरता आत्मि आनंह
अनुभवीडीओ.
મુનિ પદ્મરત્નસાગર
For Private And Personal Use Only
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
છેલ્લાસ-પ
સ્વાધ્યાય સાગર યોગક્ષાદ, સિંદૂ પ્રકાશ, અથાભ ઉપનિષદ
અધ્યાત્મ કલ્પદ્રુમ, છંદશાસ્ત્ર
વૃક્ષોકી શોભા ફલ કુલ સે હોતી હૈ
સરિતાકી શોભા પ્રવાહ સે હોતી હૈ, સાગરકી શોભા મર્યાદા સે હોતી હૈ,
સોચો! સંયમ કી શોભા સ્વાધ્યાય સે હોતી હૈ.
: પ્રકાશક-પ્રાપ્તિસ્થાન :
- શ્રુતસરિતા (બુકસ્ટોલ) શ્રી મહાવીર જૈન આરાધના કેન્દ્ર,
કોબા - ૩૮૨૦૦૯ (ગાંધીનગર) ફોન નં. ૦૭૯-૨૩૨૭૬૨૦૪, ૨૦૫, ૨પર
ફેક્સ નં. ૦૭૯-૨૩૨૭૬૨૪૯ શ્રી વિશ્વમૈત્રીધામ જૈન તીર્થ-બોરીજ, ગાંધીનગર * ફોન નં. ૦૭૯-૫૫-૭૨૭૧૮૧, ૨૩૨૪૩૧૮૦
For Private And Personal Use Only
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
+ દિવ્ય આશિષ + યો.આ.શ્રીમદ્ બુદ્ધિસાગરસૂરીશ્વરજી મ.
+ દિવ્યંકૃપા + અજાતશત્રુ ગીતાર્થ ગચ્છાધિપતિ આચાર્યદેવ શ્રીમદ્ કૈલાસસાગરસૂરીશ્વરજી મ.
+ આશિષ - શિલ્પ મર્મજ્ઞ આચાર્યદેવ શ્રીમદ્ કલ્યાણસાગરસૂરીશ્વરજી મ.
+ ગુરુકૃપા + શ્રુતસમુદ્ધારક આચાર્યદેવ શ્રીમદ્ પાસાગરસૂરીશ્વરજી મ.
* પ્રેરક + મુનિશ્રી પ્રશાંતસાગરજી
+ સંપાદક + મુનિશ્રી પદ્યરત્નસાગરજી
+ સહયોગી + મુનિશ્રી પુનીતપદ્મસાગરજી
મુનિશ્રી પૂર્ણપાસાગરજી આવૃત્તિ : દ્વિતીય - ૧000 નકલ
વિ.સં. ૨૦૬૩, ઇ.સ.૨૦૦૬ મૂલ્ય : બાહ્યમૂલ્ય – ૧પ-૦૦
આત્યંતર મૂલ્ય – આત્મરમણતા
For Private And Personal Use Only
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
- अम्निमः :
.: मंगल कामना (मने यह जानकर प्रसन्नता हूँ मि. कैलास-भ- स्वाध्यामसागर" की द्वितीय भावृत्ति प्रमाशिन लेनेजारही। "स्वाध्याय" संपमीजीवन का परम साभी एवं कल्माण मिनर । सपा ज्ञान के प्रभार में व्यक्ति अपने कार्य के परिणाम कोजानममतारें अपनी विकृति को संस्कृति में बदल सकता है। बासनाको भावमा में परिवर्तित करने की प्रक्रिया भीजान में द्वारा पिलन्योली / स्थायाम के माध्यम से मालातिन द्वारा मन के परिणाम मा गुधिरण ओतारे/ परिणाम दरोने पररी सिद्ध बनानासार) इस स्वाध्याय सागर का संकलन एवं संादन निदान मुनिश्री पभरला सागरजीम ने सियारी, पर प्रशंसनीयर समा! मिस पुस्तक में पटन- पाटन द्वारा अनेक मारमा विगत के पथ पर सानीजीमन थामा में स्वयंमा पूर्णविराम मात करने के योग्य बने।
सुभेन:सादही भरनधर्मशला पभसागरसूरि पालीलागा (गुन्मान) दि.२३.१-०६ सिरसेन
नई
For Private And Personal Use Only
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પ્રકાશકીય...
પૂજ્ય સાધુ સાધ્વીજી ભગવંતોને તથા મુમુક્ષુ આત્માઓને અત્યંત ઉપયોગી થઈ શકે તેમજ વિહાર આદિમાં રાખવા માટે સુલભતા રહે તે હેતુથી અલગ-અલગ વિભાગમાં ‘કૈલાસ-પદ્મ સ્વાધ્યાય સાગર' પ્રકાશિત થાય એ અમારી ઘણા સમયથી મહતી અભિલાષા હતી, જે પૂર્ણ થતા અમને આત્મિક પરમાનંદ પ્રગટ થાય છે.
સ્વાધ્યાય સાગર ને જ સંશોધિત પરિમાર્જીત કરી કૈલાસપદ્મ સ્વાધ્યાયસાગરની દ્વિતીય આવૃત્તિ પ્રકાશિત કરતાં અત્યંત હર્ષ થાય છે. નવ ભાગોમાં પ્રકાશિત થઈ રહેલ આ પ્રકાશન અનેક પ્રકારનાં સુધારા વધારા તથા ઉપયોગી માહિતીથી સમૃદ્ધ કરવામાં આવ્યું છે. જેની નોંધ લેવી ઘટે તેમ છે.
આ ગ્રંથનું પ્રકાશન કરતા અમોને એ બાબતની પણ વિશેષ ખુશી થાય છે કે આ સાથે અમો અમારી એક લાંબા ગાળાથી પ્રતિક્ષિત એક જવાબદારી પૂર્ણ કરવા સમર્થ થયા છીએ.
પૂજ્ય આચાર્યશ્રીના વરિષ્ઠ શિષ્ય ઉપાધ્યાય પ્રવર શ્રી ધરણેન્દ્રસાગરજીની એમના કાલધર્મ પૂર્વે પ્રબલ ભાવના હતી કે સ્વાધ્યાય સાગરનું પુનઃ પ્રકાશન થાય... અને એ માટે તેઓશ્રીના સઉપદેશથી અમુક ધનરાશિની પણ વ્યવસ્થા
For Private And Personal Use Only
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
થયેલ. એ દ્રવ્યનો ઉપયોગ પ્રસ્તુત પ્રકાશનમાં થયેલ છે. અમો તે સહુ નામી-અનામી દાતાશ્રીઓનો અત્રે આભાર માનીએ છીએ.
વિશુદ્ધ ક્રિયાપાત્ર પૂજ્ય મુનિપ્રવર શ્રી ત્રૈલોક્યસાગરજીએ સાધુ-સાધ્વીજી ભગવંતોમાં વ્યાપક પણે આદર પ્રાપ્ત થયેલ સ્વાધ્યાય સાગર ગ્રંથ અત્યંત પરિશ્રમ લઇને આઘ સંપાદનનું કાર્ય કરેલ. એ મુનિપ્રવરનું સ્મરણ કરીને હાર્દિક અનુમોદના કરીએ છીએ.
આ ગ્રંથના પાઠશુદ્ધિ સંશોધનમાં તથા ગ્રંથ માટે મહત્વનું માર્ગદર્શન દર્શાવ્યું, તેવા મુનિવરો મુનિશ્રી હેમચંદ્રસાગરજી, મુનિશ્રી નિર્વાણસાગરજી તથા મુનિશ્રી અજયસાગરજીને તેમના સ્તુત્ય કાર્ય બદલ સંપૂર્ણ સાધુવાદ ઘટે છે.
આ સમગ્ર ગ્રંથના સંપાદન કાર્ય માટે પૂ. મુનિશ્રી પદ્મરત્નસાગરજી આદિ એ ખૂબ શ્રમ કરેલો છે તેની અમે અનુમોદના કરીએ છીએ.
આ ગ્રંથના પ્રુફ સંશોધનમાં યો. આ. શ્રી બુદ્ધિસાગરસૂરિ સમુદાયવર્તિની સા. શ્રી રત્નત્રયાશ્રીજી, સા. શ્રી નલિનયશાશ્રીજી તથા સા. શ્રી જયનંદિતાશ્રીજી એ પણ અમૂલ્ય સહયોગ કર્યો છે. તેમનું પણ ઋણ સ્વીકાર કરીએ છીએ.
For Private And Personal Use Only
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આ. શ્રી કૈલાસસાગરસૂરિ જ્ઞાનમંદિર, કોબા સ્થિત પં. શ્રી નવિનભાઈ જૈન, પં. શ્રી જિગરભાઈ ધામી, પં. શ્રી આશિષભાઈનો પણ ખૂબ જ સુંદર સહયોગ મળ્યો છે, અમો તેમને સાધુવાદ આપીએ છીએ.
આ ગ્રંથના મૂલ મેટર તથા તેનું સંપૂર્ણ કંપોઝ તથા બટર માટે (કોબા) આ. શ્રી કૈલાસસાગરસૂરિ જ્ઞાનમંદિર સ્થિત કપ્યુટર વિભાગમાં કાર્યરત શ્રી કેતન શાહ તેમજ સંજય ગુર્જરે અથાગ શ્રમ લઈને પ્રસ્તુત ગ્રંથને સુંદર બનાવવામાં મહત્વનું યોગદાન કરેલ છે, તે બદલ તેઓને હાર્દિક અભિનંદન ઘટે છે.
પ્રસ્તુત ગ્રંથમાં પાઠશુદ્ધિને પ્રધાન મહત્વ આપ્યું છે, છતાં અશુદ્ધિ તરફ ધ્યાન દોરાશે તો સહર્ષ સાભાર તે તરફ લક્ષ કેન્દ્રિત કરાશે.
ગ્રંથમાં નામી-અનામી દ્રવ્ય સહયોગી મહાનુભાવોના તથા મુદ્રણ માટે બિજલ ગ્રાફિક્સના મળેલ સહકાર સદેવ સ્મરણમાં રહેશે.
પ્રાંતે આ ગ્રંથનો ઉપયોગ કરી જ્ઞાનાવરણીય કર્મનો ક્ષયોપશમ પ્રાપ્ત થાય એજ મંગલ કામના.
પ્રકાશક
For Private And Personal Use Only
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
શ્રી યોગસાર પ્રકરણ.
સિન્દૂર-પ્રકર અધ્યાત્મ ઉપનિષદ્
અધ્યાત્મ કલ્પદ્રુમ છંદશાસ્ત્ર ........
અનુક્રમણિકા
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
For Private And Personal Use Only
......
....
**********
૧
૨૦
૩૮
૫૯
૯૭
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી યોગસાદપ્રકરણ
(પ્રથમઃ પ્રસ્તાવઃ)
થથાવસિયતદેવટવરૂપોપદેશ પ્રણમ્ય પરમાત્માન, રાગદ્વેષવિવર્જિતમું; યોગસાર પ્રવક્ષ્યામિ, ગમ્ભીરાર્થ સમાસઃ યદા ધ્યાયતિ યદુ યોગી, યાતિ તન્મયતાં તદા; ધ્યાતવ્યો વીતરાગસ્ત૬, નિત્યમાત્મવિશુદ્ધયે . શુદ્ધસ્ફટિકસંકાશો, નિષ્કલથ્યાત્મનાત્મનિ; પરમાત્મતિ સંજ્ઞાતઃ, પ્રદત્તે પરમ પદમ્... .... કિન્તુ ન જ્ઞાયતે તાવત્, યાવદ્ માલિન્યમાત્મનઃ; જાતે સામ્યન નૈર્મલ્ય, સ ફુટઃ પ્રતિભાસતે . તત્ત્વનત્તાનુબધ્યાદિ, -કષાયવિગમક્રમાત્; આત્મનઃ શુદ્ધિકૃતું સામ્ય, શુદ્ધ શુદ્ધતરે ભવેત્................. સામ્યશુદ્ધિક્રએશૈવ, સ વિશુધ્ધત આત્મનઃ; સમ્યક્તાદિગુણેષુ ચાતું, સ્કુટઃ સ્કૂટરઃ પ્રભુ ......... સર્વમોહક્ષયાત્ સામે, સર્વશુદ્ધ સયોગિનિ (ન:); સર્વશુદ્ધાત્મનસ્વેષ, પ્રભુ સર્વસ્ફટીભવેત્ ........ કષાયા અપસર્પત્તિ, યાવત્ ક્ષાજ્યાદિતાડિતા ; તાદાત્મવ શુદ્ધોયું, ભજતે પરમાત્મતામ્.. અપસર્પત્તિ તે યાવતુ, પ્રબલીભૂય દેહિષ; સ તાવન્મલિનીભૂતો, જાતિ પરમાત્મતામ્ ...
For Private And Personal Use Only
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
કષાયાસ્તન્નિહન્તવ્યા, -સ્તથા તત્સહચારિણઃ; નોકષાયાઃ શિવદ્વારા,-ગલીભૂતા મુમુક્ષુભિઃ હન્તવ્ય: ક્ષમયા ક્રોધો, માનો માર્દવયોગતઃ; માયા ચાર્જવભાવેન, લોભઃ સંતોષપોષત:
હર્ષ: શોકો જુગુપ્સા ચ, ભયં રત્યરતી તથા; વેદત્રયં ચ હન્તવ્ય, તત્ત્વજ્ઞદૃઢધૈર્યતઃ .
રાગદ્વેષમયેષ્લેષુ, હતેષ્વાન્તર-વૈરિપુ; સામ્ય સનિશ્ચલે યાયા, “દાભૈવ પરમાત્મતામ્ ........ સ તાવદ્ દેહિનાં ભિન્ન, સમ્યગ્ યાવન્ન લક્ષ્યતે; લક્ષિતસ્તુ ભજઐક્યું, રાગાઘગ્ઝનમાર્જનાત્ યાદશોનન્તવીર્યાદિ,-ગુણોઽતિવિમલઃ પ્રભુઃ; તાદશાસ્તઽપિ જાયન્તે, કર્મમાલિન્યશોધનાત્ આત્માનો દેહિનો ભિન્ના, કર્મપ કકલ િકેતાઃ; અદેહઃ કર્મનિર્યુક્તઃ, પરમાત્મા ન ભિઘતે સંખ્યયાનેકરૂપોઽપિ, ગુણતસ્ત્વક એવ સઃ; અનન્તદર્શનજ્ઞાન,-વીર્યાનન્દગુણાત્મકઃ જાતરૂપં યથાજાત્યું, બહુરૂપમપિ સ્થિતમ્; સર્વત્રાપિ તદેવૈકું, પરમાત્મા તથા પ્રભુઃ આકાશવદરૂપોસૌ, ચિદ્રૂપો નીરુજઃ શિવઃ; સિદ્ધિક્ષેત્રગતોડનન્તો, નિત્યઃ શં પરમશ્રુતે યેનૈવારાધિતો ભાવાત્, તસ્યાસૌ કુરુતે શિવમ્; સર્વજન્તુસમસ્યાસ્ય, ન પરાત્મવિભાગિતા
૨
For Private And Personal Use Only
.........
૧૦
૧૧
૧૨
૧૩
૧૪
૧૫
૧૬
૧૭
૧૮
૧૯
૨૦
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
કૃતકૃત્યોડયમરાધ્યા, સ્વાદાજ્ઞાપાલનાત્ પુનઃ; આજ્ઞા તુ નિર્મલ ચિત્ત, કર્તવ્ય સ્ફટિકોપમમ્ . ............ ૨૧ જ્ઞાનદર્શનશીલાનિ, પોષણીયાનિ સર્વદા; રાગદ્વેષાદયો દોષા, હત્તવ્યાશ્ચ ક્ષણે ક્ષણે.............. એતાવત્યેવ તસ્યાજ્ઞા, કર્મઠુમકુઠારિકા; સમસ્તદ્વાદશાડ્યાર્થ-સારભૂતાતિદુર્લભા.... ...... વિશ્વસ્ય વત્સલેનાપિ, રૈલોક્યપ્રભુણાપિ ચ; સાક્ષાત્ વિહરમાણેન, શ્રવીણ તદા કિલ .. ત એવ રક્ષિતા દુઃખ, ભૈરવાદ્ ભવસાગરાતું; ઇયં વૈઃ સ્વીકૃતા ભક્તિ-નિભરેરભયાદિભિઃ પૈસ્તુ પાપભરાક્રાન્ત, કાલશીકરિકાદિભિઃ; ન સ્વીકૃતા ભવામ્ભોધી, તે ભ્રમિષ્યન્તિ દુઃખિતાઃ ....... ૨૩ સર્વજન્તુહિતાર્શવા,-શૈવ મોડ્મકપદ્ધતિ; ચરિતારૈવ ચારિત્ર,મારૈવ ભવભજની .... ઇયં તુ ધ્યાનયોગેન, ભાવ-સારસ્તુતિસ્તવૈઃ; પૂજાદિભિઃ સુચારિત્ર,-ચર્યયા પાલિતા ભવેત્ આરાધિતોડવસી, ભાવસ્તવન વ્રતચર્યયા; તસ્ય પૂજાદિના દ્રવ્ય-, સ્તવન તુ સરાગતઃ..... ચિન્તામણ્યાદિકલ્પસ્ય, સ્વયં તસ્ય પ્રભાવતઃ; કૃતો દ્રવ્યસ્તોડપિ સ્યાતું, કલ્યાણાય તદર્થના........... સ્વર્ગાપવર્ગદો દ્રવ્ય,-સ્તવોડડ્યાપિ સુખાવહઃ; હતુશ્ચિત્તપ્રસન્તસ્ત, કર્તવ્યો ગૃહિણા સદા ......
ડી સદી .............. ૩૧
For Private And Personal Use Only
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Achan
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
......... ૩૨
ભવેત્ વિરતિરપ્રસ્ય, યથાશક્તિ પુનર્યદિ; તતઃ પ્રરિતઃ સિંહ, કર્મનિર્મથન પ્રતિ .. શ્રાવકો બહુકર્માપિ, પૂજાઘે શુભભાવત; દલયિત્વાખિલ કર્મ, શિવમાપ્નોતિ સત્વરમ્ ...... યેનાજ્ઞા યાવદારાદ્ધ, સ તાવલ્લભતે સુખમુ; યાવદ્ વિરાધિકા યેન, તાવ૬ દુઃખ લભત સઃ ........... સદા તત્પાલને લીજૈ, પરમાત્માત્મનાત્મનિ; સમ્યફ સ જ્ઞાયતે જ્ઞાતો, મોક્ષ ચ કુરુતે પ્રભુ ........ ૩૫ બુદ્ધો વા યદિ વા વિષ્ણુ, ચંદ્રા બ્રહ્માથવેશ્વરઃ; ઉચ્યતાં સ જિનેન્દ્રો વા, નાર્થભેદસ્તથાપિ હિ ......... મર્મવ દેવો દેવઃ ચાતુ, તવ નૈવેતિ કેવલમ્; મત્સરસ્કૂજિત સર્વ,-મજ્ઞાનાનાં વિજૂન્જિતમ્ યથાવસ્થિતવિજ્ઞાત,-તસ્વરૂપાસ્તુ કિં ક્વચિતું; વિવદત્તે મહાત્માન,-સ્તત્ત્વવિશ્રાન્તદષ્ટય ? . ..........
સ્વરૂપે વીતરાગતું, પુનસ્તસ્ય ન રાગિતા; રાગો યદ્યત્ર તત્રાન્ચે, દોષા દ્વષાદયો ધ્રુવમ્. તૈર્દોષદૂષિતો દેવક, કર્થ ભવિતુમહતિ?; ઇë માધ્યચ્યમાચ્છાય, તત્ત્વબુધ્ધાવધાર્યતા............. યા રાગાદિભિÈર્ષ:, સર્વસંક્લેશકારક ; દૂષિતેન શુભેનાપિ, દેવેનૈવ હિ તેન કિમ્................... વિતરાગ યતો ધ્યાયનું, વીતરાગો ભવેત્ ભવી; ઇલિકા ભ્રમરીભીતા, ધ્યાયત્તી ભ્રમરી યથા .................
For Private And Personal Use Only
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Achar
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
રાગાદિદૂષિત ધ્યાયનું, રાગાદિવિવશો ભવેત; કામુકઃ કામિનીં ધ્યાયનું, યથા કામૈકલ્વિલઃ. રાગાદયસ્તુ પાખાનો, ભવભ્રમણકારણમ્; ન વિવાદોડત્ર કોડપ્યક્તિ, સર્વથા સર્વસંમતે .... વીતરાગમતો ધ્યાયનું, વીતરાગો વિમુચ્યતે; રાગાદિમોહિત ધ્યાયનું, વીતરાગો વિમુચ્યતે; રાગાદિમોહિત ધ્યાયનું, સરાગો બધ્યતે સ્કુટ...........૪પ ય એવ વીતરાગ: સ, દેવો નિશ્ચીયતાં તતઃ; ભવિનાં ભવદલ્મોલિઃ, સ્વતુલ્યપદવીપ્રદ ...... ૪૬
(દ્વિતીયઃ પ્રસ્તાવ:)
તqસારોપદેશકઃ સર્વેડપિ સામ્પત લોકાર, પ્રાયસ્તત્ત્વપરામુખાર; ક્લેિશ્યન્ત સ્વાગ્રહગ્રસ્તા, દૃષ્ટિરાગેણ મોહિતાઃ ......... દૃષ્ટિરાગો મહામોહો, દૃષ્ટિરાગો મહાભયઃ; દૃષ્ટિરાગો મહામારો, દષ્ટિરાગો મહાવર:......... પતિતવ્ય જનૈઃ સર્વે, પ્રાયઃ કાલાનુભાવતઃ; પાપો મત્સરહેતુસ્ત૬, નિર્મિતોડસો સતામપિ .... .......... ૩ મોહોપહતચિત્તારૂં, મૈત્યાદિભિરસંસ્કૃતાઃ; સ્વયં નષ્ટા જન મુગ્ધ, નાશયત્તિ ચ પિગુ હા પરે હિતમતિર્મંત્રી, મુદિતા ગુણોદનમ્; ઉપેક્ષા દોષમાધ્યય્ય, કરુણા દુઃખમોક્ષધીઃ ...................૫
For Private And Personal Use Only
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
મૈત્રી નિખિલસત્વેષ, પ્રમોદો ગુણશાલિષ; માધ્યશ્ચમવિનેયેષુ, કરૂણા દુઃખિદેહિષ... ...................... ૬ ધર્મકલ્પદ્રુમસ્યતા, મૂલ મૈથ્યાદિભાવના; વૈર્ન જ્ઞાતા ન ચાલ્પસ્તાઃ, સ તેષામતિદુર્લભઃ ............ અહો વિચિત્ર મોહાધ્યું, તદબૈરિહ યજ્જનૈઃ; દોષા અસત્તોડપશ્યન્ત, પરે સન્તોડપિ નાત્મનિ.......... ૮ મદીયં દર્શન મુખ્ય, પાખડાન્યપરાણિ તુ; મદીય આગમ: સારઃ, પરકીયાસ્વસારકાઃ ............. તાત્ત્વિકા વયમેવાજે, ભ્રાન્તાઃ સર્વેડપ્યતાત્ત્વિકા; ઇતિ મત્સરિણો દૂરોતું, -સારિતાસ્તત્ત્વસારત ............. ૧૦ યથાહતાનિ ભાડ઼ાનિ, વિનશ્યન્તિ પરસ્પરમ્; કુર્વન્તઃ પરદોષાણાં, ગ્રહણ ભવકારણમ્.. ............ યથા પરસ્ય પશ્યત્તિ, દોષાનું યદ્યાત્મનસ્તથા; સૈવાજરામરવાય, રસસિદ્ધિસ્તદા નૃણામ્ રાગદ્વેષવિનાભૂત, સામ્ય તત્ત્વ યદુચ્યતે; સ્વશંસિના ક્વ તત્ તેષાં, પરદૂષણદાયિના................. માનેડપમાને નિન્દાયાં, સ્તુતૌ વા લોખુંકાગ્યને; જીવિતે મરણે લાભા,-લાભે રડૂકે મહર્દિકે ................... શત્રૌ મિત્રે સુખે દુઃખે, હૃષીકાર્થે શુભાશુભે; સર્વત્રાપિ યદેકત્વ, તત્ત્વ તદ્દ ભેઘતાં પરમ્............ અષ્ટકમ્યાપિ યોગસ્ટ, સારભૂતમિદ ખલુ; યતો યમદિવ્યાસોડસ્મિનું, સર્વોડપ્યચૈવ હેતવે ....... ૧૭
*
S
•••............
For Private And Personal Use Only
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ક્રિયતે દધિસારાય, દધિમળ્યો યથા કિલ; તથૈવ સામ્યસારાય, યોગાભ્યાસો યમાદિક: ................. ૧૮ અદ્ય કહ્યુંડપિ કૈવલ્ય, સામેનાનેન નાન્યથા; પ્રમાદ: ક્ષણમપ્યત્ર, તતઃ કતું ન સામ્પ્રતમ્ ............. કિં બુદ્ધન કિમીશન, કિ ધાત્રા કિમ્ વિષ્ણુના; કિ જિનેન્દ્રણ રાગાળે,-ચંદિ સ્વ કલુષ મનઃ? ............. કિં નાન્ટેન સિત રક્તઃ, કિં પટે: કિં જટાભરે; કિં મુડમુડનેનાપિ, સામ્ય સર્વત્ર નો યદિ? ......... કિં વ્રત કિં વ્રતાચાર, કિં તપોભિર્જશૈશ્ચ કિમ્; કિં ધ્યાનૈ: કિ તથા ધ્યેયે, -ને ચિત્ત યદિ ભાસ્વરમ્..... ૨૨ કિં ક્લિન્ટેન્દ્રિય રોધેન, કિં સદા પઠનાદિભિઃ; કિં સર્વસ્વપ્રદાનેન, તત્ત્વ નોખ્ખલિત યદિ? .......... નાચુલો મુખવત્રં ન, ન રાઠા ન ચતુર્દશી; ન શ્રાદ્ધાદિપ્રતિષ્ઠા વા, તત્ત્વ કિન્તુમલ મનઃ......... દુર્વા શ્રીગૌતમ બુદ્ધ,સ્ત્રિપગ્યશતતાપસે, ભરતપ્રભુખેતૃપિ, ક્વ કૃતો બાહ્યકુગ્રહ ? ...
........... દઢપ્રહારિવીરેણ, ચિલાતીપુત્રયોગિના; ઇલાપુત્રાદિભિશૈવ, સેવિતો યોગ ઉત્તમઃ ............ યેન કેન પ્રકારેણ, દેવતારાધનાદિના; ચિત્ત ચન્દ્રોવલ કાર્ય, કિમન્વર્ઝહકુગ્રહ ? ................ ૨૭ તથા ચિન્ય તથા વાચ્ય, ચેષ્ટિતવ્ય તથા તથા; મલીમસ મનોહત્યર્થ, યથા નિર્મલતાં વજેત્..
...........
For Private And Personal Use Only
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
,,,,,,,,,,
ચચ્ચલસ્યાસ્ય ચિત્તસ્ય, સદૈવોત્પથચારિણ; ઉપયોગ પરે: સ્થય યોગિભિર્યોગકાલિભિઃ સુકર મલધારિત્વ, સુકર દુસ્તપ તપઃ; સુકરોડક્ષનિરોધથ્ય, દુષ્કરે ચિત્તશોધનમ્ ..... પાપબુધ્યા ભવેત્ પાપં, કો મુગ્ધોડપિ ન વેજ્યદા; ધર્મબુધ્યા તુ યતું પાપ, તત્ત્વિ નિપુણબુધઃ....... ૩૧ અણુમાત્રા અપિ ગુણા, દૃશ્યન્ત સ્વધિયાત્મનિ; દોષાતુ પર્વતસ્થલા, અપિ નૈવ કથંચન ત એવ વિપરીત્યેન, વિજ્ઞાતવ્યાઃ પર વચઃ; દિલ્મોહ ઇવ કોડર્મેષ, મહામોહો મહાબલઃ .. ધર્મસ્ય બહુધાવ્વાનો, લોકે વિભ્રમહેતવઃ; તેષ બાહ્યફટાટોપા, ત્તત્વવિભ્રાન્તદષ્ટયઃ ... સ્વસ્વદર્શનરાગેણ, વિવદન્તો મિથો જના; સર્વધૈવાત્મનો ધર્મ, અન્યને ન પરણ્ય તુ ... યત્ર સામ્ય સ તરૈવ, કિમાત્મપરચિન્તયા; જાનીત તદ્ધિના હંહો!, નાત્મનો ન પરસ્ય ચ ......... ૩૬ ક્ષાજ્યાદિઈશધા ધર્મ:, સર્વધર્મશિરોમણિ; સોડપિ સામ્યવતામેવ, મૈત્રાદિકૃતકર્મણામું સામ્ય સમસ્તધર્માણાં, સારે જ્ઞાત્વા તતો બુધાઃ; બાહ્ય દૃષ્ટિગ્રહ મુન્દ્રા, ચિત્ત કુરુત નિર્મલ............... ૩૮
.
•
•
•
For Private And Personal Use Only
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
(તૃતીયઃ પ્રસ્તાવ:)
સાન્થોપદેશઃ સહજાનન્દસામ્યસ્ય, વિમુખા મૂઢબુદુષ્યઃ; ઇચ્છત્તિ દુઃખદ દુઃખો,-ત્પાદ્ય વૈષયિકે સુખમ્ કષાયા વિષયા દુઃખ-, મિતિ નેત્તિ જનઃ સ્કુટમુ; તથાપિ તન્મુખઃ કસ્મા, ધાવતીતિ ન બુધ્યતે... સર્વસગ્ન-પરિત્યાગઃ, સુખમિત્યપિ વેત્તિ સ; સંમુખોપિ ભવેત્ કિં ન, તસ્યત્યપિ ન બુધ્યતે ............. સૂક્ષ્માઃ સૂક્ષ્મતરા ભાવા, ભદ્યન્ત સૂક્ષ્મબુદ્ધિભિઃ; એતદ્ તુ દુર્ભેદ, તેષામપિ હિ કા ગતિઃ ?............. ૪ અપરાધાક્ષમા ક્રોધો, માનો જાત્યાઘાંસ્કૃતિ લોભઃ પદાર્થતૃષ્ણા ચ, માયા કપટચેષ્ટિતમ્. .......... શબ્દરૂપસસ્પર્શ, ગન્ધાચ્ચ મૃગતૃષ્ણિકા; દુઃખયન્તિ જ સર્વ, સુખાભાસવિમોહિતમ્ ................... નોપેન્દ્રસ્ય ન ચન્દ્રસ્ય, તત્ સુખ નૈવ ચક્રિણઃ; સામ્યામૃતવિનિર્મગ્નો, યોગી પ્રાપ્નોતિ યત્ સુખમ્ ......... ૭ રાગોડભીષ્ટપુ સર્વેષ, ષોડનિષ્ટષ વસ્તુષ; ક્રોધઃ કૃતાપરાધષ, માનઃ પરપરાભવે .................. લોભઃ પરાર્થસંપ્રાપ્ત, માયા ચ પરવચને; ગતે મૃત તથા લોકો, હર્ષસ્થાગતજાતયો .... અરતિવિષયગ્રામે, યાશુભેચ શુભે રતિ; ચૌરાદિભ્યો ભય ચૈવ, કુત્સા કુત્સિતવસ્તુષ.................. ૧૦
=
9
૫
૨
For Private And Personal Use Only
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
વેદોદયશ્ચ સંભોગે, બેલીયત મુર્યદા; અન્તઃશુદ્ધિક સામ્યા- હમૃતમુઝુમ્મતે તદા.............. એને યેન કેનાપિ, કૃષ્ણસર્પણ દેહિના; દૃષ્ટસ્ય નશ્યતિ ક્ષિપ્ર, વિવેકવરજીવિતમ્.................. ૧૨ દુર્વિજયા દુરુચ્છેદ્યા, એડભ્યત્તરવૈરિણ; ઉત્તિષ્ઠમાના એવાતો, રક્ષણીયા પ્રયત્નત . યદ્યાત્મા નિર્જિતોડમીભિ, સ્તનો દુઃખાગમો મહાનું; યદ્યાત્મના જિતા એતે, મહાનું સૌખ્યાગમસ્તદા . સહજાનન્દતા સેય, સૈવાત્મારામતા મતા; ઉન્મનીકરણ તદ્ યદુ, મુને શમરસ લયઃ................ ૧૫ સામ્ય માનસભાવેષ, સામ્ય વચનવીચિષ; સામ્ય કાયિકચેષ્ટાસુ, સામ્ય સર્વત્ર સર્વદા સ્વપતા જાગ્રતા રાત્રી, દિવા ચાખિલકર્મસુદ કાયેન મનસા વાચા, સામ્ય સેવ્ય સુયોગિના ... યદિ – સામ્યસંતુષ્ટ, વિશ્વ તુષ્ટ તદા તવ; તલ્લોકસ્યાનુવૃજ્યા કિં?, સ્વમેવૈયું સમું કુરુ ............... શ્રુતશ્રામયોગાનાં, અપચ્ચઃ સામ્યતવે; તથાપિ તત્ત્વતસ્તસ્માજૂ, જનોડયું પ્લવતે બહિઃ .......... સ્વાધીન સ્વ પરિત્યજ્ય, વિષમ દોષમન્દિરમ્; અસ્વાધીન પર મૂઢ!, સમીકતું કિાગ્રહ ........ ......... ૨૦ વૃક્ષમ્ય ચ્છેદ્યમાનસ્ય, ભૂખ્રમાણમ્ય વાજિનઃ; યથા ન રોષસ્તોષથ્ય, ભવે યોગી સમસ્તથા.
,
,
,
,
-
,
,
,
-
માથા .............
,,,
૧
• *
૧૦
For Private And Personal Use Only
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સૂર્યો જનસ્ય તાપાય, સોમ: શીતાય વિદ્યતે; ત૬ યોગી સૂર્યસોમાભઃ, સહજાનન્દતાં ભજેતુ .. યથા ગુડાદિદાનેન, યતું કિંચિત્ ત્યાજ્યતે શિશુ; ચલ ચિત્ત શુભધ્યાને,-નાશુભ ત્યાજ્યતે તથા ............... ૨૩ સર્વભૂતાવિનાભૂત, સ્વ પશ્યન્ સર્વદા મુનિ ; મૈત્રાઘમૃતસંમગ્ન, ક્વ ક્લેશાંશમપિ સ્પર્શતું? નાજ્ઞાનાત્ બાલકો વેત્તિ, શત્રુમિત્રાદિક યથા; તથાત્ર ચેષ્ટતે જ્ઞાની, તદિëવ પર સુખમ્ ...... તોષણીયો જગન્નાથ,-સ્તોષણીયશ્ય સદ્ગુરુ; તોષણીયસ્તથા સ્વાત્મા, કિમન્વર્બત તોષિતઃ ? કષાયવિષયાક્રાન્તો, બહિર્મુદ્ધિરય જનઃ; કિં તેન રુષ્ટતુષ્ટન, તોષરોષૌ ચ તત્ર કિસ્?............ અસદાચારિણઃ પ્રાયો, લોકાઃ કાલાનુભાવતઃ; દ્વેષતેષ ન કર્તવ્ય , સંવિભાવ્ય ભવસ્થિતિમ્ .............. નિઃસગો નિર્મમ શાન્તો, નિરીહઃ સંયમે રત; યદા યોગી ભવેદન્ત,-સ્તત્ત્વમુભાસતે તદા ..... ....... ૨૯ સવૃક્ષ પ્રાપ્ય નિર્વાતિ, રવિતખો યથાધ્વગઃ; મોક્ષાધ્વસ્થતપસ્તપ્ત,-સ્તથા યોગી પર લયમ્
........... ઇતિ સામ્યતનુત્રાણ,-ત્રાતચારિત્રવિગ્રહર; મોહસ્ય ધ્વજિનીં ધીરો, વિધ્વંસયતિ લીલયા ...........
૧૧
For Private And Personal Use Only
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Ah
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
-
૦
=
(ચતુર્થઃ પ્રસ્તાવઃ)
સોપદેટાઃ ત્યક્તા રજસ્તમોભાવો, સત્વે ચિત્ત સ્થિરીકુરુ; ન હિ ધર્માધિકારોડસ્તિ, હીનસત્ત્વસ્ય દેહિના ............ હિનસત્ત્વો થતો જન્તુ,બંધિતો વિષયાદિભિઃ; બાઢ પતતિ સંસારે, સ્વપ્રતિજ્ઞાવિલોપનાતું...
............ સાવદ્ય સકલ યોગ, પ્રત્યાખ્યાયાવસાયિકમ્; વિસ્મૃતાત્મા પુનઃ ક્લબ, સેવતે વૈર્યવર્જિતઃ........ તાવદ્ ગુરુવચઃ શાસ્ત્ર, તાવતું સાવચ્ચ ભાવના; કષાયવિષયેર્યાવ, ન મનસ્તરલીભવેત્. ............ કષાયવિષયગ્રામે, ધાવત્તમતિદુર્જયમ્; યઃ સ્વમેવ જ્યત્યેકે, સ વીરતિલકઃ કુતઃ? . ............ ધીરાણામપિ વૈધુર્ય, કરે રૌદ્રપરીષદ, પૃષ્ઠ: સને કોડપિ વિરેન્દ્ર , સંમુખો યદિ ધાવતિ ........... ઉપસર્ગે સુધીરત્વ, સુભીરુત્વમસંયમે; લોકાતિગં કયમિદ, મુને સ્યાદ્ યદિ કસ્યચિત્ ................ ૮ દુસ્સહા વિષયાસ્તાવતું, કષાયા અતિદુઃસહા; પરીષહોપસર્ગાચ્ચ, વિધિમ્ દુઃસહદુઃસહીં ............... જગત્રયંકમલશ્ય, કામઃ કેન વિજીયતે; મુનિવર વિના કંચિત્, ચિત્તનિગ્રહકારિણમ્.................૯ મુનયોડપિ વતસ્તન, વિવશીકૃતચેતસ; ઘોરે ભવામ્પપેડસ્મિનું, પતિત્વા યાત્વધસ્તલમ્ ........૧૦
=
0
0
૧૨
For Private And Personal Use Only
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Ah
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
તાવ૬ ધૈર્ય મહત્ત્વ ચ, તાવતુ તાવત્ વિવેકિતા; કટાક્ષવિશિખાનું યાવદુ, ન લિપત્તિ મૃગેક્ષણા .......... ગૃહ ચ ગૃહવાર્તા ચ, રાજ્ય રાજ્યશ્રિયોડપિ ચ; સમર્થ્ય સકલ સ્ત્રીણાં, ચેષ્ટને દાસવર્જનાઃ. ........... સા મિત્ર સૈવ મસ્ત્રી ચ, સા બધુ સૈવ જીવિતમ્; સા દેવઃ સા ગુરુગ્ગવ, સા તત્ત્વ સ્વામિની ચ સા ....... ૧૩ રાત્રી દિવા ચ સા સા સા, સર્વ સર્વત્ર સૈવ હિ; એવું ક્યાસક્તચિત્તાનાં, ક્વ ધર્મકરણે રતિઃ? ....... સ્ત્રીસમુડત્ર ગમ્ભીરે, નિમગ્નમખિલ જગતું; ઉન્મજ્જતિ મહાત્માડસ્માદ્, યદિ કોડપિ કથંચન ........ દૂર દૂરતરે વાસ્તુ, ખગ્નધારોપમ વ્રતમ્; હીનસત્ત્વસ્ય હા ચિન્તા, સ્વાદરસ્થાપિ પૂરણે ............ યત્ તદર્થ ગૃહસ્થાનાં, બહુ ચાટુશતાનિ સ; બહુધા ૨ કરોત્યુચ્ય:, શ્વેવ દૈન્ય પ્રદર્શયનું ............... ૧૭ ત્વમાર્યા વં ચ માતા મે, – સ્વસા – પિતુઃ સ્વસા; ઇત્યાદિજ્ઞાતિસંબન્ધાનું, કુરુતે દૈન્યમાશ્રિત ....................૧૮ અહં ત્વદીયપુત્રોડર્મિ, કવલેસ્તવ વર્ધિતઃ; તવ ભાગહરશૈવ, જીવકસ્તે તવેદક: .. એવમાદીનિ દેવાનિ, ક્લીબઃ પ્રતિજન મુહુઃ; કુરુતે નૈકશસ્તાનિ, કઃ પ્રકાશયિતું ક્ષમઃ?.... ............... આગામે યોગિનાં યા તુ, સેંહી વૃત્તિઃ પ્રદર્શિતા; તસ્યાસ્ત્રસ્યતિ નાજ્ઞાપિ, કા કથાચરણે પુનઃ?.............. ૨૧
૧૩
For Private And Personal Use Only
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
કિન્તુ સાતૈકલિપ્સઃ સ, વસ્ત્રાહારાદિમૂર્ચ્છયા; કુર્વાણો મન્ત્રતન્ત્રાદિ, ગૃહવ્યાપ્તિ ચ ગેહિનામુ કથયંશ્ચ નિમિત્તાઘં, લાભાલાભં શુભાશુભમ્; કોટિ કાકિણિમાત્રણ, હારયેતુ સ્તં વ્રતં ત્યજન્ . ચારિત્રૈશ્વર્યસંપન્ન, પુણ્યપ્રાક્ભારભાજનમ્; મૂઢબુદ્ધિર્ન વેત્તિ રૂં, ત્રૈલોક્યોપરિવર્તિનમ્ તતશ્ચ ભિક્ષુકપ્રાણં, મન્યમાનો વિપર્યયાતુ; ભાવનિઃસ્વધનેશાનાં, લલનાનિ કરોત્યસૌ પ્રશાન્તસ્ય નિરીહસ્ય, સદાનન્દસ્ય યોગિનઃ; ઇન્દ્રદયોપિ તે ૨હૂક,-પ્રાયાઃ સ્યુઃ કિભુતાપરાઃ? કિં વિભુત્વેન કિં ભોગૈ:, કિં સૌન્દર્યેણ કિં શ્રિયા; કિં જીવિતેન જીવાનાં, દુ:ખં ચેત્ પ્રગુણું પુરઃ નાતે યાવદૈશ્વર્યાં, તાવદાયાતિ સંમુખમ્; યાવદભ્યર્થાતે તાવતુ, પુનર્યાતિ પરામુખમ્ .. અધૈર્યાદવિચાર્યેદ-, મિચ્છાવ્યાકુલમાનસઃ; હા હા હૈતિ તદર્થ સ, ધાવન્ ધાવન્ ન ખિદ્યતે સ્થિરો ધી૨સ્તુ ગમ્ભીરઃ, સંપન્નુ ચ વિપ ચ; બાધ્યતે ન ચ હર્ષણ, વિષાદેન ન ચ ક્વચિત્ ... યે સિદ્ધા યે ચ સેત્યન્તિ, સર્વે સત્ત્વે પ્રતિષ્ઠિતાઃ; સત્ત્વ વિના હિ સિદ્ધિર્ન, પ્રોક્તા કુત્રાપિ શાસને એવમેવ, સુખનૈવ, સિધ્યન્તિ યદિ કૌલિકા:; તદ્ ગૃહસ્થાદયોઽખેતે, કિં ન સિધ્યન્તિ કથ્યતામ્ ........ ૩૨
૧૪
For Private And Personal Use Only
.........
.........
૨૨
૨૩
૨૪
૨૫
૨૬
૨૭
૨૮
૨૯
૩૦
૩૧
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સુખાભિલાષિણો ત્યર્થ, ગ્રસ્તા ઋધ્યાદિગૌરવૈઃ; પ્રવાહવાહિનો ક્યત્ર, દશ્યન્ત સર્વજન્તવઃ................ ૩૩ એવમેવ સુખનૈવ, સિદ્ધિર્યદિ ચ મન્યતે; તત્યાપ્ત સર્વજન્તનાં, તદા રિક્તો ભવેત્ ભવઃ ......... લોકેડપિ સાત્ત્વિકેનૈવ, જીયતે પરવાહિની; ઉધૂલિકોડપિ નાન્વેષાં, દશ્યતેડફ્લાય નશ્યતામ્........ લોકોત્તરોત્તરજ્ઞસ્ય, મોહસૈન્યસ્ય તે વિના; સંમુખ નાપરેઃ સ્થાતું, શક્યતે નાત્ર કૌતુકમ્ ............. સર્વજ્ઞસ્ય દીનસ્ય, દુષ્કરે પ્રતિભાસતે; સર્વેકવૃત્તિવીરસ્ય, જ્ઞાનિનઃ સુકર પુનઃ............... દ્વિત્રાસ્ત્રિ-ચતુરા વાપિ, યદિ સર્વજગત્યપિ; પ્રાપ્યત્વે વૈર્યગાશ્મીર્યો,-દાર્થોદિગુણશાલિનઃ ............ બાહુલ્યન તદાભાસ,-માત્રા અપિ કલૌ કુતઃ; બુસપ્રાયતુ લોકોડયું, પૂરિતો ભવપૂરકેઃ માનુષ્ય દુર્લભ લબ્ધા, યે ન લોકોત્તર ફલમ્; ગૃલ્હન્તિ સુખમાયત્યાં, પશવસે નરા અપિ. તત્પનર્મોક્ષદો ધર્મ, શીલાગવતનાત્મકઃ; પ્રતિસ્રોતઃપ્લવાતું સાધ્ય, સત્ત્વસારેકમાનર્સઃ
........... તતઃ સત્ત્વમવષ્ટભ્ય, ત્યક્તા કુગ્રામિણાં ગ્રહમ્; ક્રિયતાં ભોઃ! સુધર્મસ્ય, કરણામોદ્યમઃ સદા ............... ૪૨
For Private And Personal Use Only
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
........
-
...
છે
જ
(પચ્ચમ પ્રસ્તાવ:)
ભાવશુદ્ધિજનોપદેશ કાયેન મનસા વાચા, યત્કર્મ કુરુતે યદા; સાવધાનસ્તદા તત્ત્વ,ધર્માન્વેષી મુનિર્ભવતું ... ઇષ્ટાનિષ્ટષ ભાવેષ, સદા વ્યગ્રં મનો મુનિ ; સમ્યનિશ્ચયતત્ત્વજ્ઞક, સ્થિરીકુર્તીત સાત્ત્વિક: .. અશુભ વા શુભ વાપિ, સ્વસ્વકર્મફલોદયમુ; ભુજાનાનાં હિ જીવાનાં, હર્તા કર્તા ન કશ્મન મૃતપ્રાય યદા ચિત્ત, મૃતપ્રાય યદા વપુઃ; મૃતપ્રાય યદાકક્ષાણાં, વૃન્દ્ર પર્વ તદા સુખમ્ ................. આજન્માજ્ઞાનચેષ્ટાઃ સ્વા, નિન્દાસ્તાઃ પ્રાકૃતિરપિ; વિચિન્ય મૂઢ! વૈદષ્મ,-ગર્વ કુર્વત્ર લજ્જસે ............. નિરુધ્ધચ્ચિત્તદુર્માન, નિરુધ્ધાદયત વચઃ; નિરુધ્ધાત્ કાયાપલ્ય, તત્ત્વતલ્લીનમાનસ. દિનાતિવાહિકાં કષ્ટાં, દવા બન્દાદિદુઃખિનામુ; રુદ્ધએકાન્તમૌનાભ્યાં, તપંચ્ચિત્ત સ્થિરીકુરુ .. મુનિના મસૂર્ણ શાન્ત, પ્રાજલ મધુર મૃદુ; વદતા તાપલેશોડપિ, ત્યાજ્યઃ સ્વસ્ય પરસ્ય ચ ........... કોમલાપિ સુસાખ્યાપિ, વાણી ભવતિ કર્કશા; અપ્રાજવાસ્કુટાયર્થ, વિદગ્ધા ચર્વિતાક્ષરા ઔચિત્ય કે વિજાનન્તિ, સર્વકાર્યેષ સિદ્ધિદમ્; સર્વપ્રિયંકરા યે ચ, તે નરા વિરલા જ ને..................૧૦
૧૩
For Private And Personal Use Only
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
........ ૧૧
•... ૧૪
ઔચિત્ય પરમો બન્ધ,-રૌચિત્ય પરમ સુખમ્; ધર્માદિમૂલમૌચિત્ય,-મૌચિત્ય જનમાન્યતા કર્મબન્ધદૃઢશ્લેષ, સર્વસ્યાપ્રીતિકે સદા; ધર્માર્થિન ન કર્તવ્ય, વિરેણ જટિનિ યથા ................. બીજભૂત સુધર્મસ્ય, સદાચારપ્રવર્તનમુ; સદાચાર વિના સ્વરિ-પ્રુપવાસનિભો હિ સઃ ...........૧૩ મૂર્તી ધર્મ સદાચાર, સદાચારોડક્ષયો નિધિ દઢ વૈર્ય સદાચાર, સદાચારઃ પરે યશઃ ...
.......... લોભમુમૂલયમૂલા,દપ્રમતો મુનિ સદા; લાયોપથમિકે ભાવે, સ્થિતોડનુત્સુકતાં વ્રજેનું ..........૧૫ સંસારસરણિલૉભો, લોભઃ શિવપથાચલ; સર્વદુઃખખનિર્લોભ, લોભો વ્યસનમન્દિરમ્ ............ શોકાદીનાં મહાકબ્દો, લોભઃ ક્રોધાનલાનિલ ; માયાવલ્લિસુધાકુલ્યા, માનમત્તેજવાણી ... ત્રિલોક્યામપિ યે દોષા,સે સર્વે લોભસંભવા; ગુણાસ્તવૈવ યે કેડપિ, તે સર્વે લોભવર્જનાત્ નિરપેક્ષ્યાદનૌસૂક્ય,મનૌસૂક્યા સુસ્થતા; સુસ્થતા ચ પરાનન્દ-, રૂદપેક્ષા ક્ષયેદ્ મુનિ અધર્મો જિહ્મતા યાવદુ, ધર્મ સ્યાદ્ યાવદાર્જવમ્ અધર્મધર્મયોરેતદ્દ, લયમાદિકારણમ્ ...... સુખમાર્જનશીલત્વ, સુખ નીચેથ્ય વર્તનમુ; સુખમિન્દ્રિયસંતોષ:, સુખં સર્વત્ર મૈત્રક................... ૨૧
)
..............
)
U
..........
)
, તો
૧૭.
For Private And Personal Use Only
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
........
સંતુષ્ટ સરલ સોમ, નમ્ર તે કૂરગડુકમુ; ધ્યાયનું મુનિ સદા ચિત્તે, કો ન ચાચ્ચન્દ્રનિર્મલ ? ... ૨૨ સુકુમારસરૂપેણ, શાલિભદ્રણ ભોગિના; તથા તપ્ત તપો ધ્યાયનું, ન ભવેત્ કસ્તપરતઃ? ....... કિ ન ચેતયસે મૂઢ?, મૃત્યકાલે પ્યપસ્થિતે; વિષયેષુ મનો યત્તે, ધાવયેવ નિરકુશમ્.................
જીવિતે ગતશેષ પિ, વિષયેચ્છા વિયોજ્ય તે; ચેતું તપ પ્રગુણ ચેત, તતઃ કિશ્ચિદ્ ન હારિતમ્ ..... ૨૫ કૂટજન્માવતાર સ્વ, પાપોપાયૅચ્ચ સંકુલમુ; વ્યર્થ નીત્યા બતાદ્યાપિ, ધર્મે ચિત્ત સ્થિરીકુરુ. અનન્તાનું પગલાવર્તાનું -નાત્મકેન્દ્રિયાદિષ; ભ્રાન્તોડસિ જીંદદાદિ, વેદનાભિરભિક્તઃ ............. સામ્પ્રતં તુ રઢીભૂય, સર્વદુઃખવાનલમ્; વ્રતદુઃખ કિય,કાલ, સહ મા મા વિષીદ ભોઃ ............. ઉપદેશાદિના કિંચિત્, કથંચિત્ કાર્યત પ૨; સ્વાત્મા તુ સ્વહિતે યોક્ત, મુનીન્ટેરપિ દુષ્કર: ............ યદા દુઃખ સુખત્વેન, દુ:ખત્વેન સુખ યદા; મુનિર્વત્તિ તદા તસ્ય, મોક્ષલક્ષ્મી સ્વયંવરા .............. સર્વ વાસનયા દુઃખે, સુખં વા પરમાર્થત; પ્લાયત્યસ્વેક્ષણેડÀકો, હતોગપ્ય તુ તુષ્યતિ ............ ૩૧ સુખમગ્નો યથા કોડપિ, લીનઃ પ્રેક્ષણકાદિષ; ગત કાલ ન જાનાતિ, તથા યોગી પરેડક્ષરે .........
૧૮
For Private And Personal Use Only
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
મૃગમિત્રો યથા યોગી, વનવાસસુખે રતઃ; તથા વિષયશર્મેચ્છા,-મૃગતૃષ્ણા વિલીયતે ......... વને શાન્તઃ સુખાસનો, નિર્ધન્ડો નિષ્પરિગ્રહ, પ્રાપ્નોતિ યસુખ યોગી, સાર્વભૌમોડમિ તત્કૃતઃ જન્મભૂત્વાતુ પુલિન્દાનાં, વનવાસે યથા રતિઃ; તથા વિદિતતત્ત્વાનાં, યદિ ચાતું કિમતઃ પરમ્ ........... એકો ગર્ભસ્થિતો જાત, એક એકો વિનશ્યસિ; તથાપિ મૂઢ! પન્યાદીનું, કિં મમત્વેન પશ્યસિ? ......... પાપં કૃત્વા સ્વતો ભિન્ન, કુટુમ્બે પોષિત ત્વયા; દુ:ખ સહિષ્યસે તેને બ્રાન્તોડસિ હા મહાન્તરે?.......... ચલે સર્વ ક્ષણા વસ્તુ, દૃશ્યતેડથ ન દૃશ્યત; અજરામરવતું પાપં, તથાપિ કુરુષે કથમ્... સપ્તધાતુમયે શ્લેષ્મ,-મૂત્રાદ્યશુચિપૂરિતે; શરીરકેડપિ પાપાય, કોડયું શૌચાગ્રહસ્તવ? .............. શારીરમાનસૈદુઃખે, હુધા બહુદેહિનઃ; સંયોજ્ય સામ્પ્રત જીવ!, ભવિષ્યતિ કથં સ્વયમ્ ધર્મ ન કુરુષે મૂર્ખા, પ્રમાદસ્ય વશંવદા; કલ્ય હિ ત્રાસ્યતે કસ્તાં, નરકે દુઃખવિલ્વલમ્ . કન્દરાબદ્ધપાપામા, ભવાન્ધી યદ્યધોગતઃ;
ક્વ ધર્મરક્યુસંપ્રાપ્તિ, પુનરુચ્છલનાય તે ................... દુઃખકૂપેડત્ર સંસારે, સુખલેશભ્રમોડપિ ય; સોડપિ દુઃખસહસેણા-નુવિદ્ધોડતઃ કુતઃ સુખમું? .........૪૩
૧૯
................
..........
For Private And Personal Use Only
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
દુઃખિતાનખિલાઞ્જન્ત્ન, પશ્યતીહ યથા યથા; તથા તથા ભવસ્યાસ્ય, વિશુદ્ધાત્મા વિ૨જ્યતિ સંસારાવર્તનિર્મગ્નો, પૂર્ણમાનો વિચેતનઃ; અધ એવ જનો યાતિ, નિકટેઽપિ તટે હહા તિર્યંન્ગોયં યથાચ્છિન્દન, નઘાઃ સ્વાતુ પારગઃ સુધીઃ; ભવસ્યાપિ તથોત્સર્ગા,-પવાદકુશલો મુનિઃ ..... એભિઃ સર્વાત્મના ભાવૈ,-ર્ભાવિતાત્મા શુભાશયઃ; કામાર્થવિમુખઃ શૂરઃ, સુધર્મેકરતિર્ભવેત્
'
*******
For Private And Personal Use Only
...............................
૪૪
૪૫
૪૬
૪૭
ઇતિ તત્ત્વોપદેશૌઘ-ક્ષાલિતામલમાનસઃ; નિર્ધન્ધુ ઉચિતાચાર:, સર્વસ્યાનન્દદાયકઃ સ્વસ્વરૂપસ્થિતઃ પીત્વા, યોગી યોગરસાયનમ્; નિઃશેષક્લેશનિર્યુક્ત, પ્રાપ્નોતિ પરમં પદમ્ ............... ૪૯
૪૮
પૂર્વાચાર્યશ્રીસોમપ્રભસૂરિચિતઃ
સિન્દૂ-પ્રકઃ સિન્દૂરપ્રકરસ્તપઃકરિશિરઃક્રોડે કષાયાડટવી,દાવાર્ચિર્નિચયઃ પ્રબોધદિવસ-પ્રારમ્ભ-સૂર્યોદયઃ; મુક્તિસ્ત્રી-કુચકુમ્ભ-કુહૂકુમરસઃ શ્રેયસ્તરોઃ પલ્લવ, પ્રોલ્લાસઃ ક્રમોર્નખદ્ઘતિભરઃ પાર્શ્વપ્રભોઃ પાતુ વઃ સન્તઃ સત્તું મમ પ્રસન્નમનસો વાચાં વિચારોઘતાઃ, સૂતેઽમ્ભઃ કમલાનિ તત્પરિમલ વાતા વિતત્તિ યત્; કિંવાભ્યર્થનયાનયા યદિ ગુણોસ્ત્યાસાં તતસ્તે સ્વયં, કર્રાર: પ્રથનં ન ચેદથ યશઃપ્રત્યર્થિના તેન કિમ ........... ૨
૨૦
૧
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ત્રિવર્ગ-સંસાધન-મન્તરણ, પશારિવાર્વિફલ નરસ્ય; તત્રાડપિ ધર્મ પ્રવરં વદન્તિ, ન તે વિના યભવતો ર્થકામી ૩ યઃ પ્રાપ્ય દુષ્પાપમિદ નરત્વે, ધર્મ ન યત્ન ન કરોતિ મૂઢ:; ક્લેશપ્રબન્ધન સ લધુમબ્ધી, ચિત્તામણિ પાતયતિ પ્રમાદા...૪ સ્વર્ણસ્થાલે, ક્ષિપતિ સ રજ: પાદશૌચં વિધરે, પીયૂષણ પ્રવરકરણે વાયર્લૅન્ધભારમુ; ચિન્તારનં વિકિરતિ કરાક્રાયસોફાયનાથેયો દુષ્પાપ ગમયતિ મુધા મર્યજન્મ પ્રમત્ત... તે ધતૂરતરું વપત્તિ ભવને, પ્રોજૂલ્ય કલ્પદ્રુમ, ચિત્તાર–મપાય કાચશકલ સ્વીકુર્વતે તે જડા; વિક્રીય દ્વિરદ ગિરીન્દ્રસદર્શ ક્રીપત્તિ તે રાસભં, યે લબ્ધ પરિદત્ય ધર્મમધમા ધાવન્તિ ભોગાશયા........... ૬ અપારે સંસારે, કમિપિ સમાસાદ્ય નુભવું, ન ધર્મ યઃ કુર્યાદ્વિષયસુખ-તૃષ્ણા-તરલિતઃ; બ્રેડનું પારાવારે પ્રવરમપહાય પ્રવહણે, સ મુખ્ય મૂખૂણામુપલમુપલબ્ધ પ્રયતતે •••••••••••••••• ૭ ભક્તિ તીર્થકરે ગુરૌ જિનમતે સંધે ચ હિંસાડનૃત-, સ્તેયાબ્રહ્મ-પરિગ્રહાછુપરમ ક્રોધાદ્યરીણાં જયમુ; સૌજન્ય ગુણિયગમિન્દ્રિયદમ દાન તપો ભાવના, વૈરાગ્ય ચ કુરુગ્ધ નિવૃતિપદે યદ્યસ્તિ ગજું મન ........... પાપ લુમ્પતિ દુર્ગતિ દયતિ વ્યાપાદયયાપદ, પુણ્ય સંચિનુતે શ્રિયં વિતનુતે પુષ્ણાતિ નીરોગતામ્;
૨૧
For Private And Personal Use Only
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સૌભાગ્ય વિદધાતિ પલ્લવયતિ પ્રીતિ પ્રસૂતે યશઃ, સ્વર્ગ યચ્છતિ નિવૃત્તિ ચ રચયત્યÁહતાં નિર્મિતા ......... ૯ સ્વર્ગસ્તસ્ય ગૃહાઙગણું સહચરી સામ્રાજ્યલક્ષ્મીઃ શુભા, સૌભાગ્યાદિ-ગુણાવલિર્વિલસતિ સ્વૈરું વપુર્વેશ્મનિ; સંસારઃ સુતરઃ શિવં કરતલ-ક્રોર્ડ લુઇત્યજ્રસા, યઃ શ્રદ્ધાભર-ભાજનં જિનપતેઃ પૂજાં વિધત્તે જનઃ કદાચિત્રાતણૂક: કુપિત ઇવ પશ્યત્યભિમુખ, વિદુરે દારિદ્રયં ચકિતમિવ નશ્યત્યનુદિનમુ; વિરક્તા કાન્તેવ ત્યજતિ કુતિઃ સ“ગમુદયો, ન મુખ્યત્યભ્યાઁ સુહૃદિવ જિનાર્ચા રચયતઃ યઃ પુષ્પર્જિનમર્ચતિ સ્મિતસુરસ્ત્રીલોચનઃ સોડસ્કૃત, યસ્તં વન્દ્ત એકશસ્ત્રિજગતા સોર્નિશં વન્દતે; યસ્તં સ્તૌતિ પત્ર વૃત્રદમનસ્તોમેન સ સ્નૂયતે, યસ્તં ધ્યાયતિ તૃપ્તકર્મનિધનઃ સ ધ્યાયતે યોગિભિઃ .... ૧૨ અવઘમુક્ત પથિ યઃ પ્રવર્તતે, પ્રવર્ત્તયત્યન્યજન ચ નિઃસ્પૃહઃ; સ એવ સેવ્યઃ સ્વહિતષિણા ગુરુઃ, સ્વયં તરંસ્તારયિતું ક્ષમઃ પરમ્ વિદલયંત કુબોધ બોધયત્યાગમાર્થ, સુગતિકુગતિમાર્ગો પુણ્યપાપે વ્યનક્તિ; અવગમતિ કૃત્યાકૃત્યભેદ ગુરુર્યો, ભવજલનિધિપોતરૂં વિના નાસ્તિ કશ્ચિત્
૨૨
For Private And Personal Use Only
૧૦
૧૧
૧૩
૧૪
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પિતા માતા ભ્રાતા, પ્રિયસહચરી સૂનુનિવહઃ, સુહૃસ્વામી માઘત્કરિભટરથાશ્વઃ પરિકરઃ; નિમજ્જનં જન્તુ નરકકુહરે રક્ષિતુમલં, ગુરોર્ધર્માધર્મપ્રકટનપરાત્કોપ ન ૫૨ઃ કિં ધ્યાનેન ભવત્વશેષવિષય-ત્યાગૈસ્તપોભિઃ કૃત, પૂર્ણ ભાવનયામિન્દ્રિયદમૈ: પર્યાપ્તમાપ્તાગમૈઃ; કિં ત્યેક ભવનાશનં કુરુ ગુરુપ્રીત્યા ગુરોઃ શાસનું, સર્વે યન વિના વિનાથબલવત્ સ્વાર્થાય નાલં ગુણાઃ ... ૧૬ ન દેવં નાદેવં ન શુભગુરુમેવં ન કુગુરું,
.ન ધર્મ નાધર્મ ન ગુણપરિણ... ન વિગુણમ્; ન મૃત્યું નાકકૃત્ય ન હિતમહિત નાપિ નિપુર્ણ, વિલોકન્ને લોકો જિનવચનચક્ષુર્વિરહિતાઃ માનુષ્ય વિફલં વદન્તિ હૃદયું વ્યર્થ વૃથા શ્રૌત્રો-, નિર્માણ ગુણદોષભેદકલનાં તેષામસંભાવિનીમ્; દુર્વારે નરકાન્ધકૂપપતનં મુક્તિ બુધા દુર્લભાં, સાર્વજ્ઞઃ સમો દયારસમો યેષાં ન કર્ણાતિથિઃ પીયૂષં વિષવજ્જલં જ્વલનવત્તેજસ્તમઃસ્તોમવન્મિત્રં શાત્રવવત્ સર્જ ભુજગવચિન્તામણિ લોષ્ઠવત્; જ્યોનાં ગ્રીષ્મજધર્મવત્ સ મનુતે કારુણ્યપણ્યાપણું, જૈનેન્દ્ર મતમન્યદર્શનસમં યા દુર્મતિર્મન્યતે
ધર્મ જાગરયત્યઘું વિઘટયત્યુત્થાપયત્યુત્પથં, ભિન્ને મત્સરમુચ્છિનત્તિ કુનયં મલ્નાતિ મિથ્યામતિમ્;
૨૩
For Private And Personal Use Only
૧૫
૧૭
૧૮
૧૯
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
વૈરાગ્ય વિતનોતિ પુષ્યતિ કૃપાં મુષ્ણાતિ તૃષ્ણાં ચ યત્તજ્જૈનં મતમર્ચતિ પ્રથયતિ ધ્યાયત્યધીતે કૃતી રત્નાનામિવ રોહણ-ક્ષિતિધરઃ ખં તારકાણામિવ, સ્વર્ગઃ કલ્પમહીરુહામિવ સરઃ પઙકેરુહાણામિવ; પાથોધિઃ પયસામિવેમહસાં સ્થાનં ગુણાનામસાવિત્યાલાચ્ય વિરચ્છતાં ભગવતઃ સંઘસ્ય પૂજાવિધિઃ યઃ સંસાર-નિરાસ-લાલસ-મતિર્મુખ્યર્થમુત્તિષ્ઠતે, યં તીર્થં કથન્ત પાવનતયા યેનાસ્તિ નાન્યઃ સમઃ; યસ્મૈ તીર્થપતિનૈમસ્યતિ સતાં યસ્માચ્છુભં જાયતે, સ્ફૂર્તિર્યસ્ય ૫રા વસત્તિ ચ ગુણા યસ્મિન્સ સંઘોઽર્યતામ્ .. ૨૨ લક્ષ્મીસ્તં સ્વયમન્યુપૈતિ રભસા કીર્તિસ્તમાલિડ્રગતિ, પ્રીતિસ્તં ભજતે મતિઃ પ્રયતતે તં લધુમુત્કૃષ્ઠયા; સ્વઃશ્રીસ્તં પરિ૨મિચ્છતિ મુહુર્મુક્તિસ્તમાલોકતે, યઃ સંઘે ગુણરાશિકેલિસદનું શ્રેયોરુચિઃ સેવતે ............. ૨૩ યદ્ભક્તઃ ફલમર્હદાદિપદવીમુખ્ય કૃર્ષઃ શસ્ત્રવતું, ચક્રિ ત્રિદશેન્દ્રતાદિ તૃણવત્ પ્રાસર્ફિંગકં ગીયતે; શક્તિ યન્મહિમસ્તુતૌ ન દધતે વાચોપિ વાચસ્પતેઃ, સંઘઃ સોઘહરઃ પુનાતુ ચરણન્યાસૈઃ સતાં મન્દિરમ્ ..... ૨૪ ક્રીડાભૂઃ સુકૃતસ્ય દુષ્કૃતરજ:સંહારવાત્યા ભવોદન્વન્નૌર્વ્યસનાગ્વિમેઘપટલી સંકેતદૂતી શ્રિયામ્; નિઃશ્રેણિસ્ત્રિદિવૌકસઃ પ્રિયસખી મુક્તેઃ કુગત્યર્ગલા, સત્ત્વેષુ ક્રિયતાં કૃદૈવ ભવતુ ક્લેશૈરશેખૈઃ પરે
૨૪
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
For Private And Personal Use Only
*******..
૨૦
૨૧
૨૫
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
યદિ ગ્રાવા તોયે તરતિ તરણિર્યવ્રુદયતિ, પ્રતીચ્યાં સપતાચિયદિ ભજતિ શૈત્ય કથમપિ; યદિ સ્માપીઠું સ્વાદુપરિ સકલસ્યાડપિ જગત , પ્રસૂતે સત્તાનાં તદપિ ન વધઃ ક્વાડપિ સુકૃતમ્ ......... ૨૬ સ કમલવનમગ્નવંસર ભાસ્વદસ્તાદમૃતમુરગવદ્ગાત્સાધુવાદ વિવાદાતુ; રુગપગમમજીÍજીવિત કાલકૂટાદભિલષતિ વધાઘ પ્રાણિનાં ધર્મમિચ્છતું ................... ૨૭ આયુર્દીર્ઘતર વપુર્વતરતર ગોત્ર ગરીયસ્તર, વિત્ત ભૂરિતાં બલ બહુતરે સ્વામિત્વમુચ્ચસ્તરમુ; આરોગ્ય વિગતાન્તર ત્રિજગતિ ગ્લાધ્યત્વમધેતર, સંસારાબુનિધિ કરોતિ સુતર ચેતઃ કૃપાદ્રત્તરમ્ ....... ૨૮ વિશ્વાસાયતન વિપત્તિદલને દેવૈઃ કૃતારાધન, મુક્તઃ પથ્થદન જલાગ્નિશમન વાદ્યોગ-સ્તંભનમ્; શ્રેયસંવનન સમૃદ્ધિજનનું સૌજન્ય-સંજીવન, કીર્તે કેલિવને પ્રભાવભવનું સત્ય વચઃ પાવનમ્ .......... ૨૯ યશો યમદ્ ભસ્મીભવતિ વનવદ્ભરિવ વન, નિદાનું દુઃખાનાં યાદવનિરુહાણાં જલમિવ; ન યત્ર સાચ્છાયાડડતપ ઇવ તપસંયમકથા, કથંચિત્તન્મિથ્યા વચનમભિધત્તે ન મતિમાનું ..
જ મામાનું ............... ૩) અસત્યમપ્રત્યયમૂલકારણે, કુવાસનાસા સમૃદ્ધિવારણમ્;
૨૫
For Private And Personal Use Only
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
Achar
૩૩
વિપત્રિદાન પરવચ્ચેનોજિત, કૃતાપરાધ કૃતિભિર્વિવર્જિતમ્ ..
.......... ૩૧ તસ્યાગ્નિર્જલમર્ણવઃ સ્થલમરિમિત્ર સુરાઃ કિંકરા, કાન્તાર નગર ગિરિગૃહમહિર્માલ્ય મૃગારિર્ટુગર; પાતાલ બિલમસ્ત્રમુત્પલદલ વ્યાલઃ શૃંગાલા વિષે, પીયૂષ વિષમ સમં ચ વચન સત્યાશ્ચિત વક્તિ યઃ...... ૩ તમભિલષતિ સિદ્ધિરૂં વૃણીને સમૃદ્ધિસ્તમભિસરતિ કીર્તિમૃગતે ભવાર્તિઃ; પૃહયતિ સુગતિસ્ત નક્ષતે દુર્ગતિસ્ત, પરિહરતિ વિપત્ત યો ન ગૃષ્ણાયદત્તન્. અદત્ત નાડડદને કૃતસુકૃતકામ: કિમપિ યઃ શુભશ્રેણિસ્તસ્મિનું વસતિ કલહંસીવ કમલે; વિપત્તસ્મા દૂર વ્રજતિ રજનીવામ્બરમણેવિનીત વિઘેવ ત્રિદિવશિવલક્ષ્મીર્ભજતિ તમ્ ............. ૩૪ ત્રિવર્તિતકીર્તિધર્મનિધનું સર્વાગતાં સાધન, પ્રોન્મલદ્ધધબધાં વિરચિતક્લિષ્ટાશયોબોધનમ્; દૌર્ગવૈકનિબન્ધનું કૃતસુગત્યાગ્લેષસંરોધનમ્, પ્રોત્સર્પ–ધન જિવૃક્ષતિ ન તદુ ધીમાનદત્ત ધનમ્ ..... ૩૫ પરજનમનઃપીડાક્રીડાવન વધભાવના ભવનમવનિવ્યાપિવ્યાપલ્લતાઘનમડલમ્; કુગતિગમને માર્ગઃ સ્વર્ગાપવર્ગપુરાર્ગલ, નિયતમનુપાદેયં સ્નેય ખૂણાં હિતકાક્ષિણામું ............ ૩૬
૨૩
For Private And Personal Use Only
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
દત્તસ્તેન જગત્યકીર્તિપટહો ગોત્રે મષીકૂર્ચક-, શ્ચારિત્રસ્ય જલાઞ્જલિન્ગુણગણારામસ્ય દાવાનલઃ; સંકેતઃ સકલાપદાં શિવપુરદ્વારે કપાટો દૃઢઃ, કામાક્ત્તસ્ત્યજતિ પ્રબોધયતિ વા સ્વસ્ત્રીં પરસ્ત્રીં ન યઃ ... ૩૭
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
વ્યાધ્રવ્યાલજલાનલાદિવિપદસ્તેષાં વ્રજન્તિ ક્ષયં, કલ્યાણાનિ સમુલ્લસના વિબુધાઃ સાન્નિધ્યમધ્યાસતે; કીર્તિઃ સ્ફૂર્તિમિયર્તિ યાત્યુપચયં ધર્મઃ પ્રણશ્યત્યઘં, સ્વર્નિર્વાણસુખાનિ સંનિદધતે યે શીલમાબિતે ............ ૩૮ હરિત કુલકલçકે લુમ્પતે પાપપર્ણાંક, સુકૃતમુપચિનોતિ શ્લાધ્યતામાતનોતિ; નમતિ સુ૨વર્ગી હન્તિ દુર્ગાપસર્ગી, રચર્યાત શુચિ શીલં સ્વર્ગમોક્ષૌ સલીલમ્
તોયગ્નિરપિ સ્રજત્યહિરપિ વ્યાઘ્રોપિ સારડુંગતિ, વ્યાોઽપ્યશ્રુતિ પર્વતોઽપ્યુપલતિ ક્વેડોઽપિ પીયૂષતિ; વિઘ્નોપ્યુત્સવતિ પ્રિયત્યરિરપિ ક્રીડાતડાગત્યમાં,નાથોપિ સ્વગૃહત્યટવ્યપિ નૃણાં શીલપ્રભાવાદ્ ધ્રુવમ્ ... ૪૦ કાલુષ્ય જનયન્ જડસ્ય રચયન્ ધર્મદ્રુમોન્મૂલનં, ક્લિશ્યન્નીતિકૃપાક્ષમાકમલિની-ોભામ્બુધિ વર્તુય; મર્યાદાતટમુટ્ઠજન્ શુભમનો-હંસપ્રવાસં દિશન્, કિં ન ક્લેશકરઃ પરિગ્રહનદીપૂરઃ પ્રવૃદ્ધિ ગતઃ કલહકલભવિન્ધ્યઃ ક્રોધગૃધ્રશ્મશાનં, વ્યસનભુજગરન્દ્રે દ્વેષદસ્યપ્રદોષઃ;
૨૭
For Private And Personal Use Only
૩૯
૪૧
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૪૨
સુકૃતવનદાગ્નિર્માર્દવાખ્ખોદવાયુનયનલિનતુષારહત્યર્થમર્યાનુરાગ પ્રત્યાર્થી પ્રશસ્ય મિત્રમધૃતર્મોહસ્ય વિશ્રામભૂલ, પાપાનાં ખનિરાપદાં પદમસદૂધ્યાનસ્ય લીલાવનમ્; વ્યાક્ષેપસ્ય નિધિર્મદસ્ય સચિવઃ શોકસ્ય હેતુઃ કલેક, કેલીનેશ્મ પરિગ્રહ પરિહર્યોગ્યો વિવિક્તાત્મનામ્ .....૪૩ વહ્નિખૂણ્યતિ નેન્ધનૈરિહ યથા નાસ્મોરિઝ્મોનિધિ - સ્તદ્વન્મોહઘનો ઘનૈરપિ ધર્નર્જન્તુને સંતુષ્યતિ; ન વે મનુતે વિમુચ્ય વિભવ નિઃશેષમન્ય ભવું, યાત્યાત્મા તદઉં મુપૈવ વિદધામેનાંસિ ભૂયાંસિ કિમ્ .... ૪૪ યો મિત્ર મધુનો વિકાર-કરણે સંત્રાસ-સંપાદને, સર્પસ્ય પ્રતિબિમ્બમગદહને સપ્તર્ચિષઃ સોદરઃ; ચૈતન્યસ્ય નિષુદને વિષરોઃ સબ્રહ્મચારી ચિર, સ ક્રોધઃ કુશલાભિલાષકુશલે પ્રોસ્કૂલમુમૂલ્યતા........... ૪૫ ફલતિ કલિત-શ્રેય શ્રેણિ-પ્રસૂનપરંપરા, પ્રશમપયસા સિક્તો મુક્તિ તપશ્ચરણદ્ગમઃ; યદિ પુનરસૌ પ્રયાસત્તિ પ્રકોપહવિભુજો, ભજતિ લભતે ભસ્મીભાવં તદા વિફલોદયઃ .. સંતાપે તનતે ભિનત્તિ વિનય સૌહાર્દમુત્સાદયયુગ જનયત્યવદ્યવચનં સૂતે વિધ કલિમ્; કીર્તિ કુત્તતિ દુર્મતિ વિતરતિ વ્યાહન્તિ પુણ્યોદયે, દત્તે યઃ કુગતિ સ હાતુમુચિતો રોષઃ સદોષઃ સતામ્.... ૪૭
૨૮
For Private And Personal Use Only
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
યો ધર્મ દહતિ કુમ દવ ઇવોન્મજ્ઞાતિ નીતિ લતાં, દન્તીવેન્દુકલા વિધુતુદ ઇવ ક્લિગ્નાતિ કીર્તિ નૃણા;
સ્વાર્થ વાયુરિવાબુદ વિઘટયયુલ્લાસયત્યાપદ, તૃષ્ણા ધર્મ ઇવોચિતઃ કૃતકૃપાલોપ સ કોપઃ કથ... ...... ૪૮ યસ્માદાવિર્ભવતિ વિતતિ-સ્તરાપન્નદીનાં,
સ્મિનું શિષ્ટાભિરુચિતગુણ-ગ્રામનામાપિ નાસ્તિ; યશ્ચ વ્યાપ્ત વહતિ વધધી-ધૂમ્પયા ક્રોધદાવે, તે માનાદ્રિ પરિહર દુરારોહમૌચિત્યવૃત્તઃ ........... ૪૯ શમાલાનું ભજન, વિમલમતિનાડી વિઘટયનું, કિરનું દુર્વાક-પાંશુલ્કરમગણયન્નાગમશુણિમ્; ભ્રમણૂટ્ય સ્વૈર વિનયન વીથી વિદલયનું, જનઃ કે નાડનÁ જનયતિ મદાધો દ્વિપ ઇવ ............. ૫૦ ઔચિત્યાચરણ વિલુપ્પતિ પયોવાહ નભસ્વાનિવ, પ્રધ્વંસ વિનય નયત્યહિરિવ પ્રાણસ્પૃશાં જીવિતમ્; કીર્તિ કરવિણી મતગજ ઇવ પ્રો—લયત્યજસા, માનો નીચ ઇવોપકારનિકર હન્તિ ત્રિવર્ગ ખૂણા........... ૫૧ મુષ્ણાતિ યઃ કૃતસમસ્તસમીહિતાર્થસંજીવનં વિનય-જીવિતમગભાજા; જાત્યાદિમાન-વિષજે વિષમ વિકાર, તે માદવામૃતરસેન નયસ્વ શાન્તિમ્ કુશલ-જનન-વધ્યાં, સત્ય-સૂર્યાસ્ત-સધ્યાં, કુગતિયુવતિમાલાં, મોહમાલ્ગ-શાલામુ;
૨૯
.......... ૫૨
For Private And Personal Use Only
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શમ-કમલ-હિમાની દુર્યશો-રાજધાની, વ્યસનશત-સહાયાં દૂરતો મુખ્ય માયામ્. .............. ૫૩ વિધાય માયાં વિવિધૈપાયે પરસ્ય યે વચ્ચેનામાચરન્તિ; તે વચ્ચયન્તિ ત્રિદિવાપવર્ગ-સુખાત્મહામોહસખાઃ સ્વમેવ ૫૪ માયામવિશ્વાસ-વિલાસમન્દિર, દુરાશયો યઃ કુરુતે ધનાશયા; સોડનથેસાથે ન પતત્તમક્ષત, યથા બિડાલો લગુડ પયઃ પિબનું પપ મુગ્ધપ્રસારણપરાયણમુજિહીતે, યત્પાદવે કપટલમ્પટચિત્તવૃત્તે; જીત્યુપપ્લવમવશ્યમિહડપ્પકૃત્વા, નાડપથ્થભોજનમવામય-માયતી હતું ...................... પક યહૂદુર્ગામટવીમત્તિ વિકટ ક્રાન્તિ દેશાત્તર, ગાહને ગહન સમુદ્રમતનુ-ક્લેશાં કૃષિ કુર્વત; સેવને પણ પતિ ગજઘટા-સંઘટદુઃસંચર, સર્પત્તિ પ્રધન ધનાન્વિતધિયસ્તલ્લોભવિક્રૂર્જિતમ્... પ૭ ભૂલ મોહવિષદ્ગમસ્ય સુકૃતામ્ભોરાશિકુષ્ણોદ્દભવઃ, ક્રોધાઝેરરણિઃ પ્રતાપતરણિ-પ્રચ્છાદને તોયદ, ક્રીડાસઘ કરેવિવેકશશિનઃ સ્વભંનુરાપન્નદીસિન્ધઃ કીર્તિલતાકલાપ-કલભો લોભઃ પરાભૂયતામ્ .... ૫૮ નિઃશેષધર્મવનદાહ-વિજુલ્મમાણે, દુઃખૌઘભસ્મનિ વિસર્પદકીર્તિધૂમે; બાઢ ઘનેન્ધનસમાગમદીપ્યમાને, લોભાનલે શલભતાં લભતે ગુણોઘ
૩૦
પ૯
For Private And Personal Use Only
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જાતઃ કલ્પતરુઃ પુરઃ સુરગવી તેષાં પ્રવિષ્ટા ગૃહ, ચિન્તારનપસ્થિત કરતલે પ્રાપ્તો નિધિઃ સંનિધિમ્; વિશ્વ વશ્યમવશ્યમેવ સુલભા સ્વર્ગાપવર્ગશ્રિયો, યે સંતોષમશેષદોષદહન-ધ્વસાબુદ બિભ્રતે.................. ૧૦ વરે ક્ષિપ્તઃ પાણિઃ કુપિતફણિનો વન્નકુહરે, વરં ઝમ્પાપાતો વલદનલકુખ્ત વિરચિતઃ; વરે પ્રાસપ્રાન્તઃ સપદિ જઠરાન્તર્વિનિહિતો, ન જન્ય દૌર્જન્ય તદપિ વિપદાં સ% વિદુષા.................... ૬૧ સૌજન્યમેવ વિદધાતિ યશશ્ચય ચ, સ્વશ્રેયસ ચ વિભવં ચ ભવક્ષય ચ; દૌર્જન્યમાનહસિ યત્ કુમતે તદર્થ, ધાન્ડેડનલ દિશસિ તજ્જલસેકસાબે ... વર વિભવવધ્યતા, સુજનભાવભાજાં નૃણામસાધુચરિતાર્જિતા ન પુનરુજ્જિતા: સંપદા; કૃશત્વમપિ શોભતે સહજમાયતી સુન્દર, વિપાકવિરસા ન તુ શ્વયથસંભવા પૂલતા
....... ન બ્રુતે પરદૂષણ પરગુણ વયેલ્પમપ્યqહં, સંતોષ વહતે પરર્વિષ પરાબાધાસ ધરે શુચમુ; સ્વશ્લાઘા ન કરોતિ નોઝતિ નય નૌચિત્યમુલ્લઘયત્યુક્તોપ્યપ્રિયમક્ષમાં ન રચયત્વેચ્ચરિત્રે સતા............. ૬૪ ધર્મ ધ્વસ્તદયો યશય્યતનયો વિત્ત પ્રમત્તઃ પુમાનું, કાવ્ય નિપ્રતિભસ્તપઃ અમદયાશૂન્યોડલ્પમેધાઃ શ્રુતમ્;
૩૧
For Private And Personal Use Only
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
વસ્ત્યાલોકમલોચનશ્ચલમના ધ્યાનં ચ વાઋત્યસૌ, યઃ સગં ગુણિનાં વિમુચ્ય વિમતિઃ કલ્યાણમાકા ક્ષતિ ૬૫
હરતિ કુમતિ ભિન્તે મોહં કરોતિ વિવેકિતાં, વિતરતિ રતિ સૂતે નીર્તિ તનોતિ ગુણાવલિમ્; પ્રથયતિ યશો ધત્તે ધર્મ વ્યપોહતિ દુર્ગતિ, જનયતિ નૃણાં કિં નાભીષ્ટ ગુણોત્તમસઙ્ગગમઃ લખ્યું બુદ્ધિકલાપમાપદમપાક વિર્યું પથિ, પ્રાપ્ત કીર્તિમસાધુતાં વિધુવિતું ધર્મ સમાસેવિતુમ્; રોઢું પાપવિપાકમાકલયિતું સ્વર્ગાપવર્ગશ્રિયં, ચેત્ત્વ ચિત્ત! સમીહસે ગુણવતાં સસ્ફૂગ તદગીકુરુ હિમતિ મહિમામ્ભોજે ચણ્ડાનિલત્યુદયામ્બુદે, દ્વિરદતિ દયારામે ક્ષેમક્ષમાકૃતિ વજ્રતિ; સમિતિ કુમત્યગ્નૌ કન્દ્રયનીતિલતાસુ યઃ, કિમભિલષતા શ્રેયઃ શ્રેયઃ સ નિર્ગુણસર્ફંગમઃ? ............૬૮ આત્માનં કુપથેન નિર્ગમયિતું યઃ શૂકલાશ્વાયતે, કૃત્યાકૃત્યવિવેકજીવિતહતૌ યઃ કૃષ્ણસર્પાયતે; યઃ પુણ્યદ્રુમખણ્ડખણ્ડનવિધૌ સ્ફૂર્જસ્કુઠારાયતે, તેં લુપ્તવ્રતમુદ્રમિન્દ્રિયગણું જિહ્વા શુભયુર્ભાવ ............૬૯ પ્રતિષ્ઠાં યન્નિષ્ઠાં નયતિ નયનિષ્ઠાં વિઘટયત્યકૃત્યેાધત્તે મતિમતપસિ પ્રેમ તનુતે; વિવેકસ્યોત્સેકં વિદલયતિ દત્તે ચ વિપદ, પદં તદ્દોષાણાં કરણ-નિકુ૨માંં કુરુ વશે
૩૨
For Private And Personal Use Only
૩૬
65
૭૦
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Ah
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પત્તાં મૌનમગારમુઝતુ વિધિપ્રાગભ્યમભ્યસ્યતા - મસ્વન્તર્ગણમાગમશ્રમમુપાદરાં તપસ્તપ્યતામ્; શ્રેયઃ પુજનિકુશ્વભન્જનમહાવાત ન ચેદિન્દ્રિય, વાત જેતુમતિ ભસ્મનિહુત જાનીત સર્વ તતઃ ............. ૭૧ ધર્મધ્વસધુરીણમભ્રમરસાવારીણમાપ~થા, લંકર્માણમશર્મનિર્મિતિકલાપારીણમેકાન્તતઃ; સર્વાત્રીનમનાત્મનીનમનયાત્યન્તીનમિષ્ટ યથા, કામીન મુમતાધ્વનીનમજ્યન્નક્ષૌઘમલેમભાકુ ............. ૭૨ નિમ્ન ગચ્છતિ નિમ્નગેવ નિતરાં નિવ વિષ્કમ્મતે, ચૈતન્ય મંદિરેવ પુષ્યતિ માં ધૂમ્પલ દત્તેડબ્ધતામ્; ચાપલ્ય ચપલેવ ચુમ્બતિ દવવાળેવ તૃષ્ણા નય, ત્યુલ્લાસ કુલટાર્ગનેવ કમલા સ્વરે પરિબ્રામ્યતિ....... ૭૩ દાયાદાઃ સ્મૃત્તિ તસ્કરગણા પુષ્પત્તિ ભૂમિભુજો, ગુણન્તિ ચ્છલમાકટ્ય હુતભુભસ્મીકરોતિ ક્ષણાતુ; અભ્યઃ પ્લાવયતિ ક્ષિતૌ વિનિહિત યક્ષા હરને હઠાત્, દુવૃત્તાસ્તનયા નયત્તિ નિધન વિમ્બલ્વધીને ધનમ્..... ૭૪ નીચસ્યાડપિ ચિર ચટૂનિ રચન્યાયાન્તિ નીચૂર્નતિ, શત્રોરપ્પગુણાત્મનોકપિ વિદધત્યુચ્ચગુણોત્કીર્તનમ્; નિર્વેદ ન વિદન્તિ કિંચિદકૃતજ્ઞસ્યાપિ સેવાક્રમે, કષ્ટ કિં ન મનસ્વિનોડપિ મનુજઃ કુર્વત્તિ વિત્તાર્થિનઃ૭૫ લક્ષ્મીઃ સર્પતિ નીચમર્ણવાયસંગાદિવાસ્મોજિની, સંસર્ગાદિવ કટકાકુલપદા ન ક્વાડપિ ધરે પદમ્;
૩૩
For Private And Personal Use Only
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ચૈતન્ય વિષસન્નિધેરિવ નૃણામુક્કાસયત્યજસા, ધર્મસ્થાનનિયોજનન ગુણિભિગ્રંહ્ય તદસ્યાઃ ફલમ્........ ૭૬ ચારિત્ર ચિનુતે પિનોતિ વિનય જ્ઞાન નયત્યુતિ, પુષ્ણાતિ પ્રશમં તપઃ પ્રબલયત્યુલ્લાસયત્યાગમમ્; પુણ્ય કન્ટલ ત્યાં દલપતિ સ્વર્ગ દદાતિ ક્રમાતું, નિર્વાણશ્રિયમાતનોતિ નિહિત પાત્રે પવિત્ર ધનમ્..... ૭૭ દારિદ્રયં ન તમાક્ષતે ન ભજતે દર્ભાગ્યમાલમ્બને, નાડકીર્તિને પરાભવોભિલષતે ન વ્યાધિરાસ્કન્દતિ; દૈન્ય નાદ્રિયને દુનોતિ ન દરઃ ક્લિગ્નત્તિ નવાપદ, પાત્રે યો વિતરત્યનર્થદલનું દાનું નિદાન શ્રિયા............ ૭૮ લક્ષ્મીઃ કામયતે મહિમૃગયતે કીર્તિસ્તમાલોકતે, પ્રીતિચુમ્બતિ સેવતે સુભગતા નીરોગતાડડલિગ્નતિ; શ્રેયસંહતિરબ્યુપૈતિ વૃણુતે સ્વર્ગોપભોગસ્થિતિ, મૃક્તિર્વાચ્છતિ યઃ પ્રયચ્છતિ પુમાનું પુણ્યાર્થમર્થ નિજમ્ ૭૯ તસ્યાસન્ના રતિનુચરી કીર્તિત્કષ્ઠિતા શ્રી, સ્નિગ્ધા બુદ્ધિઃ પરિચયપરા ચક્રવર્તિત્વઋદ્ધિઃ; પાણી પ્રાપ્તા ત્રિદિવકમલા કામુકી મુક્તિસંપતું, સપ્તક્ષેત્રમાં વપતિ વિપુલ વિત્તબીજે નિર્જ ય... યપૂર્વાર્જિતકર્મશૈલકુલિશ યત્કામદાવાનલજ્વાલાજાલજલ યદુગ્રકરણગ્રામાહિમન્નાક્ષરમુ; કન્ઝયૂહતમ સમૂહદિવસે યલ્લબ્ધિલક્ષ્મીલતા,મૂલ તદ્ દ્વિવિધ યથાવિધિ તપઃ કુર્તીત વીતસ્પૃહા ....... ૮૧
૩૪
•••• ૮O
For Private And Personal Use Only
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
યસ્માદ્વિઘ્નપરંપરા વિઘટતે દાસ્ય સુરાઃ કુવૈત, કામ શામ્યતિ દામ્યતીન્દ્રિયગણઃ કલ્યાણમુત્સર્પતિ; ઉમ્મીલન્તિ મહદ્ધયઃ કલયતિ ધ્વસ ચયઃ કર્મણાં, સ્વાધીન ત્રિદિવં શિવં ચ ભવતિ ક્ષાર્થ તપસ્તન્ન કિમ્..... ૮૨ કાન્તારં ન યથેતરો વલયિતું દલો દવાગ્નિ વિના, દાવાગ્નિ ન યથા પર: શમયિતું શક્તો વિનામ્ભોધર,; નિષ્ણાતઃ પવન વિના નિરસિતું નાન્યો યથામ્ભોધર, કર્માઘ તપસા વિના કિમપરો હતું સમર્થસ્તથા ..... ૮૩ સંતોષસ્થૂલભૂલઃ પ્રશમપરિકરઃ, સ્કન્ધબલ્પપ્રાગ્ય, પચ્ચાક્ષરોધશાખઃ સ્કુરદભર્યાદલઃ શીલસંપદ્મવાલઃ; શ્રદ્ધાત્માપૂરસેકાદ્ધિપુલકુલબલેશ્વર્યસૌન્દર્યભોગઃ, સ્વર્ગાદિપ્રાપ્તિપુષ્પઃ શિવપદફલદ: ચાત્તાપાદપોડયમ્.... ૮૪ નીરાગે તરુણીકટાક્ષિતમિવ ત્યાગવ્યપેતપ્રભો, સેવાકષ્ટમિવાપરોપણમિવાસ્મોજન્મનામઋનિ; વિધ્વગ્વષમિવોષરક્ષિતિતલે દાનાદર્યાતપ:સ્વાધ્યાયાધ્યયનાદિ નિષ્કલમનુષ્ઠાન વિના ભાવનામ્. ૮૫ સર્વ જ્ઞીપ્સતિ પુણ્યમીસતિ દયાં ધિસત્યાં મિત્સુતિ, ક્રોધ દિત્સતિ દાનશીલતપસાં સાફલ્યમાદિત્યતિ; કલ્યાણોપચય ચિકીર્ષતિ ભવામ્ભોધેસ્ત૮ લિપ્સતે, મુક્તિસ્ત્રી પરિરિસતે યદિ જનસ્ત૬ ભાવયેદ્ ભાવનામ્.... ૮૩ વિવેકવનસારિણી પ્રશમશર્મસંજીવની, ભવાર્ણવમહાતરી મદનદાવમેઘાવલીમ્;
૩૫
For Private And Personal Use Only
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ચલાસમૃગવાળુરાં ગુરુકષાયશૈલાશનિ, વિમુક્તિપથવેસરી ભજત ભાવનાં કિ પરૈઃ.................... ૮૭ ઘને દત્ત વિત્ત જિનવચનમભ્યસ્તમખિલ, ક્રિયાકાડૅ ચર્ડ રચિતમવનો સુપ્તમસકૃત; તપસ્તીવ્ર તપ્ત ચરણમપિ ચીર્ણ ચિરતર, ન ચેચ્ચિત્તે ભાવતુષવપનવસર્વમફલમ્. ..... ૮૮ યદશુભરજ:પાથો દુખેન્દ્રિયદ્વિરદાકુશં, કુશલકુસુમોદ્યાનું માદ્યન્મનઃકપિશૃંખલા; વિરતિ રમણીલીલામ સ્મરવભેષજં, શિવપથરથસ્તકૈરાગ્ય વિમૃશ્ય ભવાડભય... ... ૮૯ ચડાલિસ્કુરિતમબ્દચય દવાર્ચિ,વૃક્ષવ્રજં તિમિરમણ્ડલમર્કબિમ્બમ્; વજે મહદ્મનિવર્ડ નયતે યથાન્ત, વૈરાગ્યમેકમપિ કર્મ તથા સમગ્રમ્ .. .................... ૯૦ નમસ્યા દેવાનાં ચરણવરિવસ્યા શુભગુર સ્તપસ્યા નિઃસીમશ્રમપદમપાસ્યા ગુણવતામ્; નિષઘાડરશ્કે ચાતુ કરણદમવિદ્યા ચ શિવદા, વિરાગઃ ક્રાગઃક્ષપણનિપુણોઢન્તઃસ્ફરતિ ચેત્.........૯૧ ભોગાનું કૃષ્ણભુજ ગભોગવિષમાનું રાજ્ય રજ:સન્નિભં, બધૂમ્બન્ધનિબન્ધનાનિ વિષયગ્રામ વિષાનોપમનું; ભૂતિ ભૂતિસહોદરાં તૃણમિવ ઐણે વિદિતા ત્યજનું, તેથ્વાસક્તિમનાવિલો વિલભતે મુક્તિ વિરક્ત: પુમાનું..... ૯૨
૩૬
For Private And Personal Use Only
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જિનેન્દ્રપૂજા ગુરુપર્યાપાસ્તિ, સત્તાનુકપા શુભપાત્રદાનમ્; ગુણાનુરાગ: શ્રુતિરાગમસ્ય, નૃજન્મવૃક્ષસ્ય ફેલાયમૂનિ .......
........ ૯૩ ત્રિસધ્ધ દેવાર્થી વિરચય ચય પ્રાપય યશઃ, શ્રિય પાત્રે વા૫ જનય નયમાર્ગ નય મન;
સ્મરક્રોધાઘારીનું દલય કલય પ્રાણિષ દયાં, જિનોક્ત સિદ્ધાન્ત શ્રુણું વૃણ જવાનુક્તિકમલા..............૯૪ કૃત્વાકર્ણHદપૂજન યતિજન નત્વા વિદિવાડડગમ, હિતા સદ્ગમ ધર્મકર્મઠધિયાં પાત્રષ દફ્તા ધનમ્; ગવા પદ્ધતિમુત્તમકમજુષાં જિવાડજોરારિબ્રજે, મૃત્વા પચ્ચનમર્જિયાં કુરુ કરક્રોડસ્થમિષ્ટ સુખમ્ ....... ૯૫ પ્રસરતિ યથા કીર્તિર્દિક્ષ પાકરસોદરાડભ્યદયજનની યાતિ ફાતિ યથા ગુણસંતતિઃ; કલયતિ યથા વૃદ્ધિ ધર્મઃ કુકર્મહતિક્ષમઃ, કુશલસુલભે ન્યાયે કાર્ય તથા પથિ વર્તનમ્ ................. ૯૬ કરે સ્લાધ્યસ્યાગઃ શિરસિ ગુરુપદ-પ્રણમાં, . મુખે સત્ય વાણી શ્રુતમધિગત ચ શ્રવણયો; હૃદિ સ્વચ્છા વૃત્તિર્વિજયિ ભજ્યો: પૌરુષમહો, વિનાÀશ્વર્યેણ પ્રકૃતિમહતાં મડનમિદમ્ ..
...........
...... ૯૭
૩૭
For Private And Personal Use Only
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ભવારણ્ય મુક્તા, યદિ જિગમિષમુક્તિનગરી, તદાન મા કાર્ષીર્વિષયવિષવૃષ વસતિમ્; યતછાયાયેષાં પ્રથયતિ મહામોહમચિરાદય જન્તર્યસ્માતંદમપિ ન ગજું પ્રભવતિ ................. ૯૮ સોમપ્રભાચાર્યમભા ચ યન્ન, પુંસાં તમ પક્કમપાકરોતિ; તદપ્યમુખ્રિવ્રુપદેશલેશે, નિશમ્યમાનેનિશમેતિ નાશમૂ.૯૯ અભદજિતદેવા-ચાર્યપટ્ટોદયાદ્રિ, ઘુમણિવિજયસિંહાચાર્યપાદારવિન્દ; મધુકરસમતાં યસ્તન સોમપ્રભેણ, વરચિ મુનિપ-રાજ્ઞા સૂક્તમુક્તાવલીયમ્ ................. ૧૦૦
મહોપાધ્યાય શ્રીયશોવિજયવિરચિત અધ્યાત્મ ઉપનિષદ
પ્રથમોડધિકારઃ ઐન્દ્રવૃન્દનાં નવા વીતરાગ સ્વયમ્ભવમ્; અધ્યાત્મોપનિષત્રામાં ગ્રન્થોડસ્માભિવિંધીયતે આત્માનમધિકૃત્ય સ્યાદ્યઃ પગાચારચારિમા; શબ્દયોગાWનિપુણાસ્તદધ્યાત્મ પ્રચલતે ... રુત્યર્થનિપુણાસ્વાહુશ્ચિત્ત મૈત્રાદિવાસિતમુ; અધ્યાત્મ નિર્મલ બ્રાહ્મવ્યવહારોપભ્રંહિતમ્.... એવભૂતનયે શેયઃ પ્રથમોડર્થોડત્ર કોવિદે; યથાર્થ દ્વિતીયોડર્થો વ્યવહારર્જુસૂત્રયો .....
૩૮
......
........
For Private And Personal Use Only
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
......
ગલત્રયકૃતભ્રાન્તિઃ સ્વાદ્વિશ્રાન્તિસમ્મુખ; સ્યાદ્વાદવિશદાલોકઃ સ એવાધ્યાત્મભાજનમ્. મનોવત્સો યુક્તિગવી મધ્યસ્થસ્યાનુવાવતિ; તામાકર્ષતિ પુચ્છેન તુચ્છાગ્રહમન કપિ .. અનર્ણાયેવ નાર્થાય જાતિપ્રાયાશ્ચ યુક્તયઃ; દસ્તી હન્તીતિ વચને પ્રાપ્તાપ્રાપ્તવિકલ્પવત્ શાયેરનું હેતુવાદેન પદાર્થો યદ્યતીન્દ્રિયા; કાલેબૈતાવતા પ્રાગૈઃ કૃતઃ સ્માતેષ નિશ્ચય... આગમગ્યોપત્તિથ્ય સપૂર્ણ દૃષ્ટિલક્ષણમ્; અતીન્દ્રિયાણામર્થનાં સદ્ભાવપ્રતિપત્તયે ... ............................ ૯ અન્તરા કેવલજ્ઞાન છદ્મસ્થાઃ ખલ્વચક્ષુષઃ; હસ્તસ્પર્શક્ષમ શાસ્ત્રજ્ઞાન તદ્દયવહારકૃત્..... શુદ્ધોચ્છાઘપિ શાસ્ત્રાજ્ઞાનિરપેક્ષસ્ય નો હિતમુ; ભૌતહજુર્યથા તસ્ય પદસ્પર્શનિષેધન..... શાસનાન્ ત્રાણશક્તિવ્ય બુધઃ શાસ્ત્ર નિરુચ્યતે; વચન વીતરાગટ્ય તથ્ય નાન્યસ્ય કસ્યચિત્ .......... વીતરાગોડનૃતં નૈવ બ્રૂયાત્તદ્ધત્વભાવતઃ; યસ્તદ્વાક્યષ્યના શ્વાસસ્તન્મહામોહજુષ્મિતમ્ શાસ્ત્ર પુરસ્કૃત તસ્માદ્વીતરાગઃ પુરસ્કૃતઃ; પુરસ્કૃત પુનસ્તસ્મિત્રિયમાતુ સર્વસિદ્ધયઃ .................. એને કેચિત્ સમાપત્તિ વદન્યત્યે ધ્રુવં પદમ્; પ્રશાન્તવાહિતામન્ય વિભાગક્ષય પરે..
૩૯
. .
,
,,,
For Private And Personal Use Only
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ચર્મચક્ષુદ્ભુત સર્વે દેવાથ્યાવધિચક્ષુષ; સર્વતશ્ચક્ષુષઃ સિદ્ધા યોગિનઃ શાસ્ત્રચક્ષુષ ............ પરીક્ષત્ત કષચ્છેદતાપે સ્વર્ણ યથા જના; શાત્રેડપિ વર્ણિકાશુદ્ધિ પરીક્ષાન્તાં તથા બુધાઃ ............ વિધયઃ પ્રતિષેધાશ્ચ ભૂયાંસો યત્ર વર્ણિતા; એકાધિકારા દશ્યને કષશુદ્ધિ વદન્તિ તામ્.. સિદ્ધાન્તષ યથા ધ્યાનાધ્યયનાદિવિધિવ્રજા; હિંસાદીનાં નિષેધાશ્ચ ભૂયાંસો મોક્ષગોચરા . ............ અર્થકામવિમિશ્ર યદ્યચ્ચ ક્યુત્પકથાવિલમુ; આનુષગિકમોક્ષાર્થ યજ્ઞ તત્ કષશુદ્ધિમતું. ........ વિધીનાં ચ નિષેધાનાં યોગક્ષેમકરી ક્રિયા; વર્ખતે યત્ર સર્વત્ર તથ્થાસં છે શુદ્ધિમતું .. કાયિકાઘપિ કુર્તીત ગુપ્તચ્ચ સમિતો મુનિ; કૃત્યે જ્યાયસિ કિં વાચ્યમિત્યુક્ત સમયે યથા .............. અન્યાર્થી કિશ્ચિદુસુષ્ટ યત્રાચાર્થમપોહ્યતે; દુર્વિધિપ્રતિષેધ તન્ન શાસ્ત્ર છેદશુદ્ધિમતું ........................ ૨૩ નિષિદ્ધસ્ય વિધાનેડપિ હિંસાદેભૂતિકામિભિ દાહસ્યવ ન સદૈવૈયતિ પ્રકૃતિદુષ્ટતા ................
... ૨૪ હિંસા ભાવકૃતો દોષો દાસ્તુ ન તથતિ ચેત; ભૂત્યર્થ તદ્ધિધોનેડપિ ભાવદોષઃ કર્થ ગતઃ વેદોક્તત્વાન્મનઃશુદ્ધયા કર્મયજ્ઞોડપિ યોગિનઃ; બ્રહ્મયજ્ઞ ઇતીચ્છન્તઃ શ્યનયાગ ત્યજત્તિ કિમ્ ....
.......
.............
४०
For Private And Personal Use Only
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
...... ૨૭
......
,
,
,
,
,
,
,
વેદાન્તવિધિશેષત્વમત: કર્મવિધહિતમુ; ભિન્નાત્મદર્શક શેષા વેદાન્તા એવ કર્મણઃ કર્મણાં નિરવદ્યાનાં ચિત્તશોધકતાં પરમ્; સાગાચાર્યા અપીચ્છન્તીત્યાસ્તામેષોડત્ર વિસ્તરઃ...... ૨૮ યત્ર સર્વનયાલમ્બિવિચારપ્રબલાગ્નિના; તાત્પર્યશ્યામિકા ન ચાત્તચ્છારું તાપશુદ્ધિમતું .............. યથાર સોમિલપ્રશ્ન જિનઃ સ્યાદ્વાદસિદ્ધયે; દ્રવ્યાર્થાદહમકોડસ્મિ દૃજ્ઞાનાર્થોદુભાવપિ. અક્ષયશ્ચાવ્યયસ્થાસ્મિ પ્રદેશાર્થવિચારત; અનેકભૂતભાવાત્મા પર્યાયાWપરિગ્રહાતું............. યોરેકત્વબુધ્યાપિ યથા હિન્દુ ન ગચ્છતિ; નર્યકાન્તધિયાÀવમનેકાન્તો ન ગચ્છાતિ સામÀણ ન માનું સ્વાદુ યોરેકત્વ ધીર્યથા; તથા વસ્તુનિ વસ્તૃશબુદ્ધિસૈંયા નયાત્મિક ..... એકદેશેન ચૂકત્વધર્વયોઃ સ્યાદ્યથા પ્રમા; તથા વસ્તુનિ વવંશબુદ્ધિયા નયાત્મિકા ઇત્યં ચ સંશયત્વે મન્નયાનાં ભાષતે પર; તદપાd વિલંબાનાં પ્રત્યેકં ન નયેષુ યતું ... સામગ્રેસ દ્વાલંબેડપ્પવિરોધે સમુચ્ચય; વિરોધે દુર્નયવાતાઃ સ્વશાસ્ત્રણ સ્વયં હતાઃ કર્થ વિપ્રતિષિદ્ધાનાં ન વિરોધઃ સમુચ્ચયે; અપેક્ષાભેદતો હત્ત કેવ વિપ્રતિષિતા
...........
1S
-૧ હતા . .............
૪૧
For Private And Personal Use Only
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
............
••••••,,, જO
ભિન્નાપેક્ષા યર્થકત્ર પિતૃપુત્રાદિકલ્પના; નિત્યાનિત્યાઘનેકાન્તસ્તર્થવ ન વિરોસ્યતે. વ્યાપકે સત્યનેકાન્ત સ્વરૂપ પરરૂપયો; આનેતાન્યાન્ન કુત્રાપિ નિર્ણોતિરિતિ ચેન્મતિઃ ................. અવ્યાખવૃત્તિધર્માણાં યથાવચ્છેદકાશ્રય; નાપિ તતઃ પરાવૃત્તિસ્તત્ કિ નાત્ર તથેશ્યતે ... આનંગમાન્યભેદ તત્પરાવૃત્તાવપિ સ્કૂટમ; અભિપ્રેતાશ્રયેશૈવ નિર્ણયો વ્યવહારક: અનેકાન્તડપ્યનેકાન્તાદનિષ્ઠવપાકૃતા; નયસૂક્ષ્મક્ષિકાપ્રાન્ત વિશ્રાન્તઃ સુલભવતઃ .......... આત્માશ્રયાદયોડપ્યત્ર સાવકાશા ન કહિચિત્; તે હિ પ્રમાણસિદ્ધાર્થાત્ પ્રકૃત્યેવ પરામ્બાઃ ............ ઉત્પન્ન દધિભાવેને નષ્ટ દુગ્ધતયા પય; ગોરસતાત્ સ્થિર જાનનું સ્યાદ્વાદડુિ જનોડપિ કઃ...... ૪૪ ઇચ્છનું પ્રધાન સત્ત્વાāર્વિરુદ્ધગુંફિત ગુણઃ; સાખ્ય સખાવતાં મુખ્યો નાનેકાન્ત પ્રતિક્ષિપેતુ .... ૪૫ વિજ્ઞાનસ્પેકમાકાર નાનાકારકરખિતમુ; ઇચ્છુસ્તથાગત પ્રાજ્ઞો નાનેકાન્ત પ્રતિલિપેત્ ............ ૪૬ ચિત્રમેકમનેક ચ રૂપે પ્રામાણિક વદનુ; યોગો વૈશેષિકો વાપિ નાનેકાન્ત પ્રતિક્ષિપતું
........ પ્રત્યક્ષ મિતિમા–શે મેયાંશે તદ્વિલક્ષણમુ; ગુરુર્લાન વદનેક નાનેકાન્ત પ્રતિક્ષિપેતું ... ......
૪૨
For Private And Personal Use Only
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
........
......
જાતિવ્યજ્યાત્મક વસ્તુ વદત્રનુભવોચિતમ્; ભટ્ટો વાપિ મુરારિર્વા નાનેકાન્ત પ્રતિક્ષિપેત્ અબદ્ધ પરમાર્થેન બદ્ધ ચ વ્યવહારતઃ; બ્રુવાણો બ્રહ્મવેદાન્તી નાનેકાન્ત પ્રતિક્ષિપેત્... ......... બ્રુવાણા ભિન્નભિન્નાર્થાન્નયભેદવ્યપેક્ષયા; પ્રતિક્ષિપેયર્ગો વેદાઃ સ્યાદાદ સાર્વતાન્ટિકમ્ વિમતિઃ સમ્મતિવૃપિ ચાર્વાકસ્ય ન મૃગ્યતે; પરલોકાત્મમોક્ષેષ યસ્ય મુલ્હતિ શેમુષી તેનાનેકાન્તસૂત્ર યઘદ્ધા સૂત્ર નયાત્મક; તદેવ તાપશુદ્ધ સ્ટાન્ન તુ દુર્નયસંજ્ઞિતમ્ નિત્યેકાન્ત ન હિંસાદિ તત્પર્યાયાપરિક્ષયા; મનઃસંયોગનાશાદી વ્યાપારાનુપલભ્યતઃ બુદ્ધિલેપોડપિ કો નિત્યનિર્લેપાત્મવ્યવસ્થિતો; સામાનાધિકરણ્યન બન્ધમોક્ષૌ હિ સદ્ગતૌ................. અનિત્યકાન્તપક્ષેડપિ હિંસાદિકમસદ્ગતમ્; સ્વતો વિનાશશીલાનાં ક્ષણાનાં નાશકોડસ્તુ કઃ.......... - માનત્તર્યું ક્ષણાનાં તુ ન હિંસાદિનિયામકશું; વિશેષાદર્શનારસ્ય બુદ્ધલુબ્ધકયોમિથઃ ..... સક્લેશન વિશેષચ્ચદાનન્તર્યમપાર્થકમ્; નહિ તેનાપિ સક્લિષ્ટમધ્યે ભેદો વિધીયતે ............ ૫૮ મનોવાક્કાયયોગાનાં ભેદાદેવં ક્રિયાભિદા; સમગૈવ વિશીર્વેયેતદન્યત્ર ચર્ચિતમ્ ............ ......... ૫૯
For Private And Personal Use Only
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
નિત્યાનિત્યાઘર્નકાન્તશાસ્ત્ર તસ્માદ્ધિશિષ્યતે; તદ્દચૈવ હિ માધ્યસ્થ્ય ગરિષ્ઠમુપપદ્યતે
For Private And Personal Use Only
so
યસ્ય સર્વત્ર સમતા નયેષુ તનયેવિ; તસ્યાનેકાન્તવાદસ્ય ક્વ ન્યૂનાધિકશેમુષી ............... ૬૧ સ્વતન્ત્રાસ્તુ નયાસ્તસ્ય નાંશાઃ કિં તુ પ્રકલ્પિતાઃ; રાગદ્વેષૌ કથં તસ્ય દૂષણેઽપિ ચ ભૂષણે અર્થે મહેન્દ્રજાલસ્ય દૂષિતેઽપિ ચ ભૂષિતે; યથા જનાનાં માધ્યસ્થ્ય દુર્નયાર્થે તથા મુનેઃ ..... દૂષયેદજ્ઞ એવોચ્ચેઃ સ્યાદ્વાદું ન તુ પણ્ડિતઃ; અશપ્રલાપે સુશાનાં ન દ્વેષઃ કરુણૈવ તુ ત્રિવિધ જ્ઞાનમાખ્યાતં શ્રુતં ચિન્તા ચ ભાવના; આઘં કોષ્ઠમબીજાભં વાક્યાર્થવિષયં મતમ્ . મહાવાક્યાર્થજું યત્ત સૂક્ષ્મયુક્તિશતાન્વિતમ્; તદ્વિતીયં જલે તૈલબિન્દુરીત્યા પ્રસૃત્વરમ્ ઐદમ્પયંગતં યચ્ચ વિધ્યાદૌ યત્નવચ્ચે ય; તૃતીયં તદ્વિશુદ્ધોચ્ચજાત્યરત્નવિભાનિભમ્ . આઘે શાને મનાકુ પંસ્તદ્રાગાદ્દર્શનગ્રહઃ; દ્વિતીયે ન ભવદ્વેષ ચિન્તાયોગાત્કદાચન ચારિસøવિનીચારકારકજ્ઞાતતોઽન્તિમે; સર્વત્રૈવ હિતા વૃત્તિર્ગામ્ભીર્યાત્તત્ત્વદર્શનઃ તેન સ્યાદ્વાદમાલમ્બ્સ સર્વદર્શનતુલ્યતામ્; મોક્ષોદેશાવિ(દ્વિ?)શેષણ યઃ પશ્યતિ સ શાસ્ત્રવિતુ ...... ૭૦
૪૪
૬૨
૬૩
૬૪
૬૫
૩૬
૬૭
૬૮
૬૯
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
માધ્યચ્યમેવ શાસ્ત્રાર્થો યેન સચ્ચારુ સિધ્યતિ; સ એવ ધર્મવાદ: ચાદવર્બાલિશવલ્તનમ્ ............ પુત્રદારાદિસંસારો ધનિનાં મૂઢચેતસામ્; પણ્ડિતાનાં તુ સંસારઃ શાસ્ત્રમધ્યાત્મવર્જિતમ્ માધ્યઐસહિત શ્વેકપદજ્ઞાનમપિ પ્રમા; શાસ્ત્રકોટિવૃથવાના તથા ચોક્ત મહાત્મના ............... ૭૩ વાદાંશ્ચ પ્રતિવાદાંચ વદત્તોડનિશ્ચિતસ્તથા; તત્ત્વાન્ત નૈવ ગચ્છાન્તિ તિલપીલકવગતો
1 તલપાલકવગતો ............... ૭૪ ઇતિ દિવદનાત્પદાનિ બુદ્ધા પ્રશમવિવેચનસંવરાભિધાનિ; પ્રદલિતદુરિતઃ ક્ષણાચ્ચિલાતિતનય ઇહ ત્રિદશાલય જગામ૭૫ નચાનેકાન્તાર્થાવગમરહિતસ્યાસ્ય ફલિતમું, કર્થ માધ્યએન સ્કુટમિતિ વિધેયં ભ્રમપદમ; સમાધેરવ્યક્તાઘદમિદધતિ વ્યક્તસદુશમ્; ફલ યોગાચાર્યા વમભિનિવેશો વિગલિત ..
૭૩ વિશેષાદોધાદા સંપદિ તદનેકાન્તસમયે, સમુન્સીલર્ભક્તિર્ભવતિ ય ઈહાધ્યાત્મવિશદઃ; ભૂશ ધીરોદાત્તપ્રિયતમગુણોજ્જાગરરુચિર્યશઃ શ્રીસ્તસ્યાક ત્યજતિ ન કદાપિ પ્રણયિની ............... ૭૭
...........
૪૫
For Private And Personal Use Only
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
દ્વિતીયોઽધિકાર:
દિશા દર્શિતયા શાસ્ત્રર્ગચ્છન્નચ્છમતિઃ પથિ; જ્ઞાનયોગં પ્રયુઝ્ઝત તદ્વિશેષોપલબ્ધયે યોગજાદૃષ્ટજનિતઃ સ તુ પ્રાતિભસંશિતઃ; સભ્યેવ દિનરાત્રિભ્યાં કેવલશ્રુતયોઃ પૃથક્ પદમાત્રં હિ નાન્યેતિ શાસ્ત્ર દિગ્દર્શનોત્ત૨મ્; જ્ઞાનયોગો મુનેઃ પાર્શ્વમાકૈવલ્યું ન મુખ્યતિ તત્ત્વતો બ્રહ્મણઃ શાસ્ત્ર લક્ષર્ક ન તુ દર્શકમ્; ન ચાદુષ્ટાત્મતત્ત્વય દૃષ્ટભ્રાન્તિર્નિવર્તતે તેનાત્મદર્શનાકાડ઼ક્ષી જ્ઞાનેનાન્તર્મુખો ભવેત્; દ્રષ્ટદંગાત્મતા મુક્તિર્દêકાત્મ્ય ભવભ્રમઃ આત્મજ્ઞાને મુનિર્મગ્રઃ સર્વે પુદ્ગલવિભ્રમમ્; મહેન્દ્રજાલવદ્ધેત્તિ નૈવ તત્રાનુરજ્યતે
આસ્વાદિતા સુમધુરા યેન જ્ઞાનતિઃ સુધા; ન લગત્યેવ તચેતો વિષયેષુ વિષેષ્વિવ સત્તત્ત્વચિન્તયા યસ્યાભિસમન્વાગતા ઇમે; આત્મવાનું જ્ઞાનવાન્ વેદધર્મવાનું બ્રહ્મવાંશ્ચ સઃ વિષયાન સાધક: પૂર્વમનિષ્ટત્વધિયા ત્યજેતુ; ન ત્યજેન્ન ચ ગૃણીયાત્ સિદ્ધો વિન્ધાત્ સ તત્ત્વતઃ યોગારમ્ભદશાસ્થય દુ:ખમન્તર્બહિ: સુખ; સુખમન્તહિન્દુ:ખં સિદ્ધયોગસ્ય તુ ધ્રુવમ્
૪૭
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
For Private And Personal Use Only
...s
૧
૩
પ્
ઙ
૭
८
૯
૧૦
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
.....
............
પ્રકાશશજ્યા યદ્રુપમાત્મનો જ્ઞાનમુચ્યતે; સુખ સ્વરૂપવિશ્રાન્તિશજ્યા વાઢે તદેવ તુ.. સર્વ પરવશ દુઃખ સર્વમાત્મવશં સુખમ્; એતદુક્ત સમાસેન લક્ષણ સુખદુઃખયો.. .................. જ્ઞાનમગ્રસ્ય વચ્છર્મ તત્ નૈવ પાર્વત; નોપમેય પ્રિયાલેષનપિ તથ્યજનદ્રવૈઃ .......૧૩ તેજલેશ્યાવિવૃદ્ધિ પર્યાયક્રમવૃદ્ધિત; ભાષિતા ભગવત્પાદૌ સેવૈભૂતસ્ય યુજ્યતે ........... ચિન્માત્રલક્ષણેનાચવ્યતિરિક્તત્વ માત્મનઃ; પ્રતીયતે યદશ્રાન્ત તદેવ જ્ઞાનમુત્તમમ્ શુભોપયોગરૂપોથું સમાધિ સવિકલ્પકઃ; શુદ્ધોપયોગરૂપસ્તુ નિર્વિકલ્પસ્તદેકફ
................... આદ્ય સાલમ્બનો નામ યોગોડનાલમ્બનઃ પરઃ; છાયાય દર્પણભાવે મુખવિશ્રાન્તિસંનિભઃ યદૃશ્ય યચ્ચ નિર્વાચ્ય મનનીય યદુભુવિ; તદ્રુપ પરસંશ્લિષ્ટ ન શુદ્ધદ્રવ્યલક્ષણમ્ અપદસ્ય પદ નાસ્તીત્યુપક્રમ્યાગમે તતઃ; ઉપાધિમાત્રબાવૃત્યા પ્રોક્ત શુદ્ધાત્મલક્ષણમ્ યતો વાચો નિવર્તિત્તે અપ્રાપ્ય મનસા સહ; . ઇતિ શ્રુતિરપિ વ્યક્તએતદર્થાનુભાષિણી..... અતીન્દ્રિય પર બ્રહ્મ વિશુદ્ધાનુભવ વિના; શાસ્ત્રયુક્તિશતેનાપિ નૈવ ગમ્ય કદાચન ..
.....
.........
....૨૧
.
૪૭
For Private And Personal Use Only
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
.............
કેષાં ન કલ્પના દર્વા શાસ્ત્રક્ષીરાન્નગાહિની; વિરલાસ્તદ્રસાસ્વાદવિદોડનુભવજિલ્શયા .
........... ૨૨ પશ્ય, બ્રહ્મનિદ્ધ નિર્દદ્વાનુભવ વિના; કર્થ લિપિમયી દૃષ્ટિ વાડ્મયી વા મનોમયી.......... ૨૩ ન સુષુપ્તિરમહત્વાપિ ચ સ્વાપજાગર; કલ્પનાશિલ્પવિશ્રાન્તસ્તુયૅવાનુભવો દશા ........ અધિગત્યાખિલ શબ્દબ્રહ્મ શાસ્ત્રદશા મુનિ; સ્વસંવેદ્યારે બ્રહ્માનુભવૈરધિગચ્છતિ ......... યે પર્યાયેષુ નિરતાતે હૈંન્યસમયસ્થિરતા આત્મસ્વભાવનિષ્ઠાનાં ધ્રુવા સ્વસમયસ્થિતિ.. આવાપોદ્ધાપવિશ્રાન્તિર્યાત્રાશુદ્ધનયસ્ય તત્; શુદ્ધાનુભાવસંવેદ્ય સ્વરૂપ પરમાત્મનઃ.................. ૨૭ ગુણસ્થાનાનિ યાવત્તિ યાવન્યશ્ચાપિ માર્ગણા; તદન્યતરસંશ્લેષો નૈવાતઃ પરમાત્મનઃ
.............. ૩૮ કર્મોપાધિકૃતાનું ભાવાનું ય આત્મ ધ્યવસ્યતિ; તેન સ્વાભાવિક રૂપ ન બુદ્ધ પરમાત્મનઃ યથા મૃત્યે કૃતં યુદ્ધ સ્વામિન્યવોપચર્ય; શુદ્ધાત્મ વિવેકેન કર્મઔધોર્જિત તથા . મુષિતત્વ યથા પાથગત પથ્યપર્યત; તથા વ્યવહરત્યજ્ઞચ્ચિદૂપે કર્મવિક્રિયામુ સ્વત એવ સમાયાત્તિ કર્માણ્યારબ્ધશક્તિત; એકક્ષેત્રાવગાહન જ્ઞાની તત્ર ન દોષભાફ ................... ૩૨
............
...............
For Private And Personal Use Only
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૩૩
દાયન્ટસ્થપાચ્ચાલીનૃત્યતુલ્યા: પ્રવૃત્તયઃ; યોગિનો નૈવ બાધાયે જ્ઞાનિનો લોકવર્તિનઃ .............. પ્રારબ્બાદૃષ્ટજનિતાત્ સામાયિકવિવેકત; ક્રિયાપિ જ્ઞાનિનો ભક્તામૌચિતી નાતિવર્તતે................... ૩૪ સંસારે નિવસનું સ્વાર્થસજ્જઃ કજ્જલવેમનિ; લિપ્યતે નિખિલો લોકો જ્ઞાનસિદ્ધો ન લિપ્યતે ................. નાહ પુદ્ગલભાવાનાં કર્તા કારયિતા ચ ન; નાનુમત્તાપિ ચેત્યાત્મજ્ઞાનવાનું લિuતે કથમું. લિપ્યતે પુદ્ગલસ્કન્ધો ન લિયે પુદ્ગલેરહમ્ ચિત્રવ્યોમાજનેને ધ્યાયન્નિતિ ન લિપ્યતે ............. ૩૭ લિપ્તતા જ્ઞાનસમ્માતપ્રતિઘાતાય કેવલમુ; નિર્લેપજ્ઞાનમગ્નસ્ય ક્રિયા સર્વોપયુજ્યતે. ...... ....... તપ કૃતાદિના મત્ત: ક્રિયાવાનપિ લિપ્યતે; ભાવનાજ્ઞાનસમ્પન્નો નિષ્ક્રિયોડપિ ન લિખતે .......... સમલ નિર્મલ ચેમિતિ દ્વતં યદાગતમ્; અદ્વૈત નિર્મલ બ્રહ્મ તકમવશિષ્ય ............ મહાસામાન્યરૂપેડમિન્મજ્જન્તિ નયજા ભિદા; સમુદ્ર ઇવ કલ્લોલાઃ પવનોન્માથનિર્મિતા . પદ્રવ્યંકાભ્યસંસ્પર્શિ સત્સામાન્ય હિ યદ્યપિ; પરસ્યાનુપયોગિતાત્ સ્વવિશ્રાન્ત તથાપિ તત્ ............. નયેન સગ્નશૈવમૃજુસૂત્રોપજીવિના; સચ્ચિદાનન્દરૂપવં બ્રહ્મણો વ્યવતિષ્ઠત ..
*t ........
••••. ૪૩
૪૯
For Private And Personal Use Only
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સત્ત્વચિસ્વાદિધર્માણાં ભેદભેદવિચારણે; ન ચાર્થોથું વિશીર્વેત નિર્વિકલ્પમસિદ્ધિઃ... યોગજાનુભવારૂઢ સન્માત્ર નિર્વિકલ્પકે; વિકલ્પોઘાસહિષ્ણુત્વ ભૂષણ ન તુ દૂષણમ્ ............. યો હ્યાખ્યાતુમશક્યોડપિ પ્રત્યાખ્યાતુ ન શક્યતે; પ્રાગૈર્ન દૂષણીયોડર્થઃ સ માધુર્યવિશેષવતું... કુમારી ન યથા વેત્તિ સુખ દયિતભોગજમુ; ન જાનાતિ તથા લોકો યોગિનાં જ્ઞાનજે સુખમ્ ..........૪૭ અત્યન્તપક્વબોધાય સમાધિર્નિર્વિકલ્પકઃ; વાચ્યોથે નાઈવિજ્ઞસ્ય તથા ચોક્ત પરિપિ આદી શમદભપ્રાયૅર્ગુણઃ શિષ્ય પ્રબોધતુ; પશ્ચાત્ સર્વભિદ બ્રહ્મ શુદ્ધસ્વમિતિ બોધયેત્ .. અજ્ઞસ્વાર્ધપ્રબુદ્ધસ્ય સર્વ બ્રહ્મતિ યો વદે; મહાનરકજાલેષ સ તેન વિનિયોજિતઃ તેનાદી શોધયેશ્ચિત્ત સદ્વિકલ્પર્વતાદિભિઃ; યત્કામાદિવિકારાણા પ્રતિસંખ્યાનનાશ્યતા ....... વિકલ્પરૂપા માયેય વિકલ્પનૈવ નાશ્યતે; અવસ્થાન્તરભેદેન તથા ચોક્ત પરિપિ અવિદ્યયવોત્તમયા સ્વાત્મનાશોદ્યમોથયા; વિદ્યા પ્રાપ્યતે રામ સર્વદોષાપહારિણી.. શામ્યતિ હ્યસ્ત્રમàણ મલેન ક્ષાલ્યતે મલ; શર્મ વિષે વિષેëતિ રિપુરા હન્યતે રિપુ .........
...........
૬૪
For Private And Personal Use Only
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
ઈદેશી ભૂતમાયેયં યા સ્વનાશેન હર્ષદા;
ન લક્ષ્યતે સ્વભાવોઽસ્યાઃ પ્રેક્ષ્યમાર્ણવ નશ્યતિ ............ ૫૫ વ્રતાદિઃ શુભસઙ્ગકલ્પો નિર્વાશ્યાશુભવાસનામ્; દારૂં વિનૈવ દહન: સ્વયમેવ વિનશ્યતિ ....... ઇયું નૈશ્ચયિકી શક્તિર્ન પ્રવૃત્તિર્ન વા ક્રિયા; શુભસઙ્ગકલ્પનાશાથૅ યોગિનામુપયુંજ્યતે દ્વિતીયાપૂર્વક૨ણે ક્ષાયોપશમિકા ગુણાઃ; ક્ષમાઘા અપિ યાસ્યન્તિ સ્થાસ્યન્તિ ક્ષાયિકાઃ પરમ્ ...... ૫૮ ઇત્યં યથાબલમનુઘમમુદ્યમં ચ કુર્વન્ દેશાનુગુણમુત્તમમાન્તરાર્થે; ચિન્માત્રનિર્ભરનિવેશિતપક્ષપાતઃ, પ્રાતઘુરત્નમિવ દીપ્તિમુપૈતિ યોગી
અભ્યસ્ય તુ પ્રવિતતં વ્યવહામાર્ગ, પ્રજ્ઞાપનીય ઇહ સદ્ગુરુવાક્યનિષ્ઠ:; ચિદ્દર્પણપ્રતિષ્ફલતત્રિજગદ્ધિવર્તે, વર્તીત કિં પુનરસૌ સહજાન્મરૂપે ભવતુ કિમપિ તત્ત્વ બ્રાહ્મમાભ્યન્તર્ર વા, હૃદિ વિતરતિ સામ્ય નિર્મલચિદ્વિચારઃ તદિહ નિચિતપગ્યાચાર સચ્ચારચારુસ્ફુરિતપરમભાવે પક્ષપાતોઽધિકો નઃ
૫૧
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
For Private And Personal Use Only
*******...
૫૬
૫૭
૫૯
५०
૬૧
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
સ્ફુટમપરમભાવે નૈગમસ્તારતમ્યમ્, પ્રવદતુ ન તુ હ્રષ્યેત્તાવતા જ્ઞાનયોગી; કલિતપરમભાવું ચિચ્ચમત્કારસારમ્, સકલનયવિશુદ્ધ ચિત્તમેકં પ્રમાણમ્ . હરિપરનયાનાં ગર્જિતઃ કુજરાણામ્, સહજવિપિનસુપ્તો નિશ્ચયો નો બિભૂતિ; અપિ તુ ભવતિ લીલોજ઼જ઼િમ્ભોન્મુખેડસ્મિન્ ગલિતમદભરાસ્તે નોવસન્ત્યવ ભીતા ......... કલિતવિવિધબાહ્યવ્યાપકોલાહલોઘવ્યુ૫૨મ૫૨માર્થે ભાવનાપાવનાનામ્; ક્વચન કિમપિ શોચ્યું-નાસ્તિ નૈવાસ્તિ મોચ્યું, ન ચ કિમપિ વિધેયં નૈવ ગેયં ન દેયમ્ ઇતિ સુપરિણતાત્મ-ખ્યાતિચાતુર્યકેલિર્ભવતિ યતિપતિયંશ્ચિભરોદ્ભાસિવીર્યઃ; હરિહિમકરહારસ્ફારમન્દારગડૂંગારજતકલશશુભ્રા સ્યાત્તદીયા યશઃશ્રી
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
તૃતીયોઽધિકાર:
યાન્ચેવ સાધનાન્યાદો ગૃહ્સીયાજ્ઞાનસાધકઃ; સિદ્ધયોગસ્ય તાન્યેવ લક્ષણાનિ સ્વભાવતઃ
૫૨
For Private And Personal Use Only
*************
૬૨
૬૩
૬૪
૬૫
અત એવ જગૌ યાત્રાં સત્તપોનિયમાદિષ; યતનાં સોમિલપ્રશ્ને ભગવાન સ્વસ્ય નિશ્ચિતમ્ ............. ૨
૧
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
અતચૈવ સ્થિતપ્રજ્ઞભાવસાધનલક્ષણે; અન્યનાભ્યધિકે પ્રોક્ત યોગદૃષ્ટયા પરૈરપિ ................ નાજ્ઞાનિનો વિશેષ્યેત યથેચ્છાચરણે પુનઃ;
જ્ઞાની સ્વલક્ષણાભાવાત્તથા ચોક્ત પરૈરપિ ..... બુદ્ધાદ્વૈતસતત્ત્વસ્ય યથેચ્છાચરણં યદિ; શુનાં તત્ત્વદશાં ચૈવ કો ભેદોડશુચિભક્ષણે . અબુદ્ધિપૂર્વિકા વૃત્તિર્ન દુષ્ટા તંત્ર યદ્યપિ; તથાપિ યોગજાદષ્ટમહિમ્ના સા ન સમ્ભવેત્ નિવૃત્તમશુભાચારાચ્છુભાચારપ્રવૃત્તિમત્; સ્યાદ્વા ચિત્તમુદાસીનં સામાયિકવતો મુનેઃ વિધયશ્ચ નિષેધાત્મ્ય નત્વજ્ઞાનનિયત્રિતાઃ; બાલચૈવાગમે પ્રોક્તો નોદેશઃ પશ્યસ્ય યત્ ન ચ સામર્થ્યયોગસ્ય યુક્ત શાસ્ત્ર નિયામક; કલ્પાતીતસ્ય મર્યાદાપ્યસ્તિ ન જ્ઞાનિનઃ ક્વચિત્ ............ ૯ ભાવસ્ય સિઘ્ધસિદ્ધિભ્યાં યાકિષ્ચિત્કરી ક્રિયા; જ્ઞાનમેવ ક્રિયામુક્ત રાજયોગસ્તદિષ્યતામ્ મૈવં નાકેવલી પશ્યો નાપૂર્વકરણ વિના; ધર્મસંન્યાસયોગી ચેત્યન્યસ્ય નિયતા ક્રિયા
થૈર્યાધાનાય સિદ્ધસ્યાસિદ્ધસ્યાનયનાય ચ; ભાવÅવ ક્રિયા શાન્તચિત્તાનામુપયુજ્યતે
૫૩
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
For Private And Personal Use Only
*****.
૩
૪
૫
૬
૧૦
૧૧
૧૨
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ક્રિયાવિરહિત હત્ત જ્ઞાનમાત્રમર્થકમ્; ગતિ વિના પથજ્ઞોડપિ નાખ્યોતિ પુરમીસિતમ્ ........... ૧૩ સ્વાનુકૂલા કિયાં કાલે જ્ઞાનપૂર્ણાડપ્યપેક્ષતે; પ્રદીપઃ સ્વાસ?)પ્રકાશો (શે?)ડપિ તૈલપૂર્યાદિક યથા૧૪ બાહ્યભાવ પુરસ્કૃત્ય યે ક્રિયાવ્યવહારતઃ; વદને કવલપ વિના તે તૃપ્તિકાક્ષિણઃ ................ ૧૫ ગુણવદ્ધહુમાનાદેર્નિત્યસ્મૃત્યા ચ સન્ક્રિયા; જાત ન પાતભાવમજાતે જનમેદપિ . ક્ષાયોપથમિકે ભાવે યા કિયા ક્રિયતે તયા; પતિતસ્યાપિ તદ્ભાવપ્રવૃર્જાિયતે પુનઃ........ ગુણવૃદ્ધયે તતઃ કુર્યાત્ ક્રિયામખ્ખલનાય વા; એક તુ સંયમસ્થાન જિનાનામવતિષ્ઠતે .... અજ્ઞાનનાશકન્વેન નનુ જ્ઞાન વિશિષ્યતે; ન હિ રજ્જવહિબ્રાન્તિર્ગમને ન નિવર્તતે ........... ૧૯ સત્ય ક્રિયાગમપ્રોક્તા જ્ઞાનિનોડયુપયુજ્યતે; સચ્ચિતાદૃષ્ટનાશાથે નાસૂરોડપિ યદmધાતુ તડુલસ્ય યથા વર્મ યથા તામ્રસ્ય કાલિકા; નશ્યતિ ક્રિયા પુત્ર પુરુષમ્ય તથા મલમ્ ............. જીવસ્ય તડુલસ્તેવ મલે સહજમઢેલ; નશ્યત્વેવ ન સન્દહસ્તસ્માદુઘમવાનું ભવ.................... ૨૨
...............
૫૪
For Private And Personal Use Only
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અવિદ્યા ચ દિદક્ષા ચ ભવબીજે ૨ વાસના; સહજં ચ મલ ચેતિ પર્યાયાઃ કર્મણઃ સ્મૃતાઃ
............ જ્ઞાનિનો નાસ્યદૃષ્ટ ચેભસ્મસાત્કૃતકર્મણઃ; શરીરમીશ્વરસ્યવ વિદુષોડષ્યવતિષ્ઠતે; અન્યાદૃષ્ટવનતિ કચ્ચિદાહ તદક્ષમમ્ ... શરીર વિદુષઃ શિષ્યાઘદૃષ્ટાદિ તિષ્ઠતિ; તદાડસુહૃદષ્ટન ન નયેદિતિ કા પ્રમા .. ન ચોપાદાનનાશેડપિ ક્ષણ કાર્ય યથેષ્યતે; તાર્કિકેઃ સ્થિતિમત્તચ્ચિર વિદ્વત્તનુસ્થિતિઃ. નિરુપાદાનકાર્યસ્ય ક્ષણે યત્તાર્કિકેઃ સ્થિતિ; નાશહેવત્તરાભાવાદિષ્ટા ન ચ સ દુર્વચ: અન્યાદસ્ય તત્પાતપ્રતિબન્ધકતાં નયેતુ; પ્રિયમરોડપિ જીત્રેત શિષ્યાદwવશાફ્યુરઃ.............. સ્વભાવાનિરૂપાદાને યદિ વિદ્વત્તનુસ્થિતિ ; તથાપિ કાલનિયમે તત્ર યુક્તિ વિદ્યતે............ ઉખલસ્ય તચ્ચિત્વે સંત વેદાન્તિનો હ્યદ; પ્રારબ્બાદૃષ્ટતઃ કિં તુ યા વિદ્વત્તનુસ્થિતિઃ.. તત્યારબ્ધતરાદષ્ટ જ્ઞાનનાશ્ય યાદીષ્યતે; લાઘવેન વિજાતીય તત્રાશ્ય તકધ્યતામ્.. .... ઇત્યં ચ જ્ઞાનિનો જ્ઞાનનાશ્વકર્મક્ષયે સતિ; ક્રિયૅકનાશ્યકર્મો ક્ષયાર્થ સાપિ યુજ્યતે
,
,,,,, ,
,
.......
૧d
...... ૩૩
પપ
For Private And Personal Use Only
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સર્વકર્મક્ષયે જ્ઞાનકર્મણોસ્તત્સમુચ્ચય; અન્યો પ્રતિબન્ધન તથા ચોક્ત પરિપિ ન યાવત્સમમભ્યસ્તી જ્ઞાનસપુરુષકમ; એકોડપિ નૈતયોસ્તાવપુરુષયેહ સિધ્ધતિ .................. યથા છાપસ્થિકે જ્ઞાનકર્મણી સહકૃતગ?)ત્વરે; સાયિકે અપિ વિષેયે તર્થવ મતિશાલિભિઃ ... સમ્રાપ્તકેવલજ્ઞાના અપિ નિપુગવા; ક્રિયા યોગનિરોધાંખ્યાં કૃત્વા સિધ્યન્તિ નાન્યથા ............... તેન યે ક્રિયા મુક્તા જ્ઞાનમાત્રાભિમાનિનઃ; તે ભ્રષ્ટા જ્ઞાનકર્મભ્યાં નાસ્તિકા નાત્ર સંશય: જ્ઞાનોત્પત્તિ સમુદૂભાવ્ય કામાદીનન્યદૃષ્ટિત; અપલ્લુવાનેર્લોકેભ્યો નાસ્તિકવચિત જગતું ........ જ્ઞાનસ્ય પરિપાકાદ્ધિ ક્રિયાડસગ–મગતિ; ન તુ પ્રયાતિ પાર્થક્ય ચન્દનાદિવ સૌરભમ્. પ્રીતિભક્તિનચોડસંગૅરનુષ્ઠાન ચતુર્વિધ; યત્પરૈર્યોગિભિગ્ગત તદિત્યે યુજ્યતેડમિલમ્ જ્ઞાને ચૈવ ક્રિયાયાં ચ યુગપદ્વિહિતાદર; દ્રવ્યભાવવિશુદ્ધ સન્ પ્રયાયેવ પર પદમ્ .......... ૪૨ ક્રિયાજ્ઞાનસંયોગવિશ્રાન્તચિત્તા સમુદ્ભૂતબંધચારિત્રવૃત્તા; નવોન્મેષનિÍતનિઃશેષભાવાર્તાપ શક્તિલબ્ધપ્રસિદ્ધપ્રભાવાઃ૪૩
............
૬
પક
For Private And Personal Use Only
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ભયક્રોધમાયામદાજ્ઞાનનિદ્રા-પ્રમાદોજિજ્ઞતાઃ શુદ્ધમુદ્રા મુનીન્દ્રા; યશાશ્રીસમાલિજ્ઞિતા વાદિદન્તિ-સ્મયોચ્છેદહર્યક્ષતુલ્યા જયન્તિ૪૪
થતુર્થોડધિકાર જ્ઞાનક્રિયાશ્વયયુક્તસામ્ય-રથાધિરૂઢઃ શિવમાર્ગગામી; ન ગ્રામપૂરકટકારતીનાં જનોડનુપાનન્ક ઇવાતિમતિ..... ૧ આત્મપ્રવૃત્તાવતિજાગરૂક પરપ્રવૃત્તી બધિરાન્ડમૂકઃ; સદા ચિદાનન્દપદોપયોગી લોકોત્તર સામ્યમુપૈતિ યોગી ... ૨ પરીષહેશ્ચ પ્રબલોપસર્ગયાગાશ્ચલત્યેવ ન સામ્યયુક્ત; ધૈર્યાદ્રિપર્યાસમુપૈતિ જાતુ ક્ષમા ન શૈલેર્ન ચ સિન્ધનાર્થઃ ૩ ઇતસ્તતો નારતિવહ્નિયોગા-દુડીય ગચ્છેદ્યદિ ચિત્તસૂત; સામૅકસિદ્ધૌષધમૂચ્છિતઃ સનું, કલ્યાણસિદ્ધર્મ તદા વિલમ્બઃ૪ અન્તર્નિમગ્ન સમતાસુખાધી બાહ્ય સુખ નો રતિમતિ યોગી; અત્યટવ્યાં ક ઇવર્થલબ્ધો ગૃહે સમુત્સર્પતિ કલ્પવૃક્ષ ... ૫ પસ્મિત્રવિદ્યાર્પિતબાહ્યવસ્ફવિસ્તારજભ્રાન્તિરુપતિ શાન્તિમ્; તસ્મિચ્ચિદેકાર્ણવનિસ્તરગસ્વભાવસાયે રમતે સુબુદ્ધિઃ ... શુદ્ધાત્મતત્ત્વપ્રગુણા વિમર્શ સ્પર્શીખ્યસંવેદનમાદધાનાઃ; યદાન્યબુદ્ધિ વિનિવર્તયક્તિ તદા સમત્વ પ્રથnડવશિષ્ટમ્ ...૭ વિના સમત્વ પ્રસરન્સમત્વ, સામાયિક માયિકમેવ મજે; આયે સમાનાં સતિ સદ્ગણાનાં શુદ્ધ, હિ તસ્કૃદ્ધનયા વિદત્તિ૮ નિશાનભોમન્દિરરત્નદીપ્રજ્યોતિબિંદુદ્યોતિતપૂર્વમન્તઃ; વિદ્યોતકે તત્પરમાત્મતત્ત્વ પ્રસૃત્વરે સામ્યમણિપ્રકાશે...... ૯
પ૭
For Private And Personal Use Only
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
એકાં વિવેકાકુરિતાં શ્રિતા યાં, નિર્વાણમાપુર્ભતાદિભૂપા; સૈવર્જમાર્ગ સમતા મુનીનામન્યસ્તુ, તસ્યા નિખિલ પચ્ચ: ૧૦ અલ્પેડપિ સાધુને કષાયવહ્નાવસ્નાય વિશ્વાસમુપૈતિ ભીત; પ્રવર્ધમાનઃ સ દહેદ્ગણોઘ સામ્યાખુપૂર્યદિ નાપનીતઃ.. ૧૧ પ્રારબ્ધજા જ્ઞાનવતાં કષાયા, આભાસિકા ઇત્યભિમાનમાત્રમુ; નાશો હિ ભાવ પ્રતિસગયા, યો નાબોધવભામતૌસ તિષ્ઠતુ૧૨ સામ્ય વિના યસ્ય તપયિાદેર્નિષ્ઠા, પ્રતિષ્ઠાર્જનમાત્ર એવ; સ્વર્ધનુચિત્તામણિકામકુમ્ભાનું, કરોયસૌ કાણકપર્દમૂલ્યાનુ૧૩ જ્ઞાની ક્રિયાવાનું વિતસ્તપસ્વી, ધ્યાની ચ મૌની સ્થિરદર્શનશ; સાધુર્ગુણ તે લભતે ન જાતુ, પ્રાપ્નોતિ યં સામ્યસમાધિનિષ્ઠ:૧૪ દુર્યોધનેનાભિત ગ્યુકોપ ન પાડવૈર્યો ન નુતો હર્ષ; તુમો ભદન્ત દમદન્તમત્તાસમત્વન્ત મુનિસત્તમ તમ્ ...૧૫ યો દૌમાનાં મિથિલાં નિરીક્ય શકેણ, નુત્રોડપિ નમિઃ પુરી સ્વામ; ન મેત્ર કિચ્ચિાલતીતિ મેને, સામેન તેનો યશો વિતેને.૧૯ સામ્યપ્રસાદાસ્તવપુર્મમવાઃ, સત્ત્વાધિકાર સ્વં ઘુવમેવ મત્વા; ન સેહિરેડર્તિ કિમુ તીવ્રયત્ન-નિષ્પીડિતાઃ સ્કન્ધકસૂરિશિષ્યાઃ૧૭ લોકોત્તર ચારુચરિત્રનેતન્મતાર્યસાધોઃ સમતાસમાધે; હૃદા...કુષ્યન્ન યદાÁચર્મબદ્ધેડપિ મૂર્ધન્ય માપ તાપમ્ ... ૧૮ જજ્વાલ નાન્તવ્ય સુરાધમેન, પ્રોવાલિતેડપિ જ્વલનેન મૌલૌ; મૌલિમ્નીનાં સ ન કનિષેવ્યઃ કૃષ્ણાનુજન્મા સમતાડમૃતાબ્દિ ૧૯
૫૮
For Private And Personal Use Only
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ગઙગાજલે યો ન જહૌ સુરેણ, વિદ્વોઽપિ શૂલે સમતાનુવેધમ્; પ્રયાગતીર્થોદયકૃત્કુનીનાં માન્યઃ સ સૂરિસ્તનુજોઽન્નિકાયાઃ ૨૦ સ્ત્રીભ્રૂણગોબ્રાહ્મણઘાતજાતપાપાદધઃપાતકૃતાભિમુખ્યાઃ; દૃઢપ્રહારિપ્રમુખાઃ ક્ષણેન સામ્યાવલમ્બાસ્પદમુચ્ચમાપુઃ ... ૨૧ અપ્રાપ્તધર્માઽપિ પુરાઽદિમાéન્માતા, શિવં યભગવત્યવાપ; નાપ્નોતિ પારં વચસોડનુપાધિ-સમાધિસામ્યસ્ય વિજ્રસ્જિતં તત્ ૨૨ ઇતિ શુભમતિર્મત્વા સામ્યપ્રભાવમનુત્તર ય ઇહ નિરતો નિત્યાનન્દઃ કદાપિ ન ખિદ્યતે;
વિગલદખિલાવિદ્યઃ પૂર્ણસ્વભાવસમૃદ્ધિમાન્,
સ ખલુ લભતે ભાવારીણાં જયેન યશઃશ્રિયમ્ ............. ૨૩ સમાપ્તમિદં યશઃશ્ર્યઙ્ગકમધ્યાત્મોપનિષદ્ઘકરણમ્
શ્રીમુનિસુન્દરસૂરિવિચિત
અધ્યાત્મ કલ્પદ્રુમ
જયશ્રી૨ાંતરા૨ીણાં, લેભે યેન પ્રશાંતિતઃ; તેં શ્રીવીરજિનું નત્વા, ૨સઃ શાંતો વિભાવ્યતે સર્વમંગલનિધૌ હૃદિ યસ્મિન્, સંગતે નિરુપમં સુખમેતિ; મુક્તિશર્મ ચ વશીભવતિ દ્રાકૂ, તં બુધા ભજત શાંત૨રેંદ્રમુર સમલૈકલીનચિત્તો, લલનાપત્યસ્વદેહમમતામુક્; વિષયકષાયાઘવશઃ શાસ્ત્રગુણૈર્દમિતચેતસ્કઃ
વૈરાગ્યશુદ્ધધર્મ દેવાદિસતત્ત્વવિદ્વિરતિધારી; સંવરવાન શુભવૃત્તિઃ સામ્ય૨હસ્ય ભજ શિવાર્થિન...૪ યુગ્મમ્;
૫૯
For Private And Personal Use Only
૧
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧. સમતાધિકાઃ ચિત્તબાલક મા ત્યાક્ષીરજસં ભાવનૌષધી; યત્ત્વાં દુર્ગાનભૂતાનછલયન્તિ છલાન્વેિષઃ ................... ૫ યદિઢિયાર્થીઃ સકલૈઃ સુખં ચાન્નરેન્દ્રચક્રિત્રિદશાધિપાનામ્; તબિંદવયેવ પુરો હિ સામ્યસુધબુધેસ્તન તમાદ્રિયસ્વ.... ૬ અદૃષ્ટવૈચિત્ર્યવશાજ્જગજ્જને, વિચિત્રકર્માશયવાગુવિસંસ્થલે; ઉદાસંવૃત્તિસ્થિતચિત્તવૃત્તયઃ, સુખ પ્રયતે યતય: ક્ષતાર્તયઃ ..૭ વિશ્વજંતુષ યદિ ક્ષણમક, સામ્યતો ભજસિ માનસ મૈત્રીમુ; તસુખ પરમમત્ર પરત્રાપ્યશ્નષ્ટ ન પદભૂત્તવ જાતુ .... ૮ ન યસ્ય મિત્ર ન ચ કોડપિ શત્રુર્નિજઃ પરો વાપિ ન કચ્ચના; ન ચેન્દ્રિયાથૈષ રમત ચેતઃ કષાયમુક્તઃ પરમ સ યોગી .. ૯ ભજસ્વ મૈત્રી જગદગ્નિરાશિષ, પ્રમોદમાત્માનું ગુણિષ વશેષતઃ; ભવાર્તિદીનેષ કૃપારસ સદાયુદાસ-વૃત્તિ ખલુ નિર્ગુણેમ્લપિ૧૦ મૈત્રી પરસ્મિનું હિતધીઃ સમગ્રે, ભવેન્દ્રમોદી ગુણપક્ષપાત; કૃપા ભવાનેં પ્રતિકર્તમીહોપેલૈવ માધ્યમવાર્યદોષે.....૧૧ પરહિતચિન્તામૈત્રી, પરદુઃખવિનાશિની તથા કરુણા; પરસુખતુષ્ટિમૃદિતા, પરદોષોપેક્ષણમુપેક્ષા ............... ૧૨ મા કાર્ષાત્કોડપિ પાપાનિ, મા ચામૂકોડપિ દુઃખિત; મુચ્યતાં જગદÀષા, મતિર્મંત્રી નિગદ્યતે અપાસ્તાશેષદોષાણાં, વસ્તુતત્ત્વાવલોકિનામુ; ગુણેષ પક્ષપાતો ય, સ પ્રમોદ: પ્રકીર્તિતઃ .....................
. ૧૩
૬૦
For Private And Personal Use Only
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
Achar
દીધ્વાર્તપુ ભીતેષુ, યાચમાનેષુ જીવીતમુ; પ્રતિકારપરા બુદ્ધિ , કારુણ્યમભિધીયતે.... ................ ૧૫ જૂરકર્મસુ નિશંક દેવતાગુરુનિંદિષ; આત્મશસિષ, યોપેક્ષા, તન્માધ્યચ્યમુદીરિતમ્ ................. ચેતનેતરગતધ્વખિલેષ, સ્પર્શરૂપરવગંધરસેષ; સામ્યમેષ્યતિ યદા તવ ચેતા, પાણિગે શિવસુખ હિ ધદાત્મનુ૧૭ કે ગુણાસ્તવ યતઃ સ્તુતિમિચ્છસ્યÇત કિમકથા મદવાનું થતું; કિર્ગતા નરકભીઃ સુફતૈતે, કિ જિતઃ પિતૃપતિર્યદચિન્તઃ ૧૮ ગુણસ્તવૈર્યો ગુણિનાં પરેષા-માક્રોશનિંદાદિભિરાત્મનશ્ચ; મનઃ સમે શીલતિ મોદતે વા, ખિઘે ત ચ વ્યત્યયતઃ સ વેત્તા ૧૯ ન વેલ્સિ શત્રુનું સુદચ્ચ નૈવ, હિતાહિતે સ્વં ન પર ચ જન્તો; દુખ દ્વિષનું વાંછસિ શર્મ ચૈતનિદાનમૂઢ: કથમાસ્યુસીષ્ટમ્ ૨૦ કૃતી હિ સર્વ પરિણામરમ્ય, વિચાર્ય ગૃષ્ણાતિ ચિરસ્થિતી; ભવાન્તરેડનત્તસુખાપ્તયે ત૬, આત્મનું કિમાચારમિયં જહાસિ ૨૧ નિજ: પરો વેતિ કૃતો વિભાગો, રાગદિભિસ્તત્વરયસ્તવાત્મન; ચતુર્ગતિક્લેશવિધાનતસ્ત, પ્રમાણપત્રસ્પરિનિર્મિત કિમ્ ૨૨ અનાદિરાત્મા ન નિજઃ પરો વા, કસ્યાપિ કશ્ચિત્ર રિપુઃ સુદા; સ્થિરા ન દેહાકૃતયોડણવચ્ચ, તથાપિ સામ્ય કિમુપૈષિ નૈષર૩ યથા વિદાં લેખમયા ન તત્ત્વાતુ, સુખાય માતાપિતૃપુત્રદારા; તથા પરેડપીહ વિશીર્ણતત્તદાકાર-મેતદ્ધિ સમ સમગ્ર..... ૨૪ જાનન્તિ કામાગ્નિખિલા: સસંજ્ઞા, અર્થ નરાઃ કેડપિ ચ કેડપિ ધર્મમુ;
૧૧
For Private And Personal Use Only
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જૈન ચ કેચિદ્ર ગુરુદેવશુદ્ધ, કચિત્ શિવે કેડપિ ચ કેડપિ સામ્યમ્............ ............. ૨૫ નિધત્તિ તાવદ્ધિ નિજા નિજેષ, પશ્યત્તિ યાવત્રિજમર્થભ્ય; ઇમાં ભવેત્રાપિ સમીક્ષ્ય રીતિ, સ્વાર્થે ન કઃ પ્રત્ય હિતે યત ૨૬ સ્વપ્નદ્રજાલાદિષુ યુદ્ધદાપ્ત રોષચ્ચ, તોષથ્ય સુધા પદા; તથા ભવેડસ્મિનું વિષયે સમસ્તેરવું, વિભાવ્યાત્મલયે વધેહિ૨૭ એષ મે જનયિતા જનનીય, બન્ધવઃ પુનરિમે સ્વજનાચ; દ્રવ્યમેતદિતિ જાતમમત્વો, નૈવ પશ્યસિ કૃતાંતવશત્વમ્.. ૨૮ નો ધને પરિજનૈઃ સ્વજનૈવ, દેવત: પરિચિતૈરપિ મન્ત્ર; રસ્યતેત્ર ખલુ કોડપિ કૃતાંતાન્નો, વિભાવયસિ મૂઢ કમેવમ્ ૨૯ તૈર્ભવેડપિ યદહો સુખમિર્ઝોસ્તસ્ય, સાધનતયા પ્રતીભાત; મુલ્યસિ પ્રતિકલ વિષયેષુ, પ્રીતિએષિ ન તુ સામ્યતત્ત્વ .. ૩૦
(અર્થતો યુગ્મમુ) કિં કષાયકલુષ કુરુષે સ્વં, કેષુ ચીત્રનું મનોહરીધિયાત્મનું; તેડપી તે હિ જનકદીકરૂપેરીષ્ટતાં, દધુનિન્તભવેષ.... ૩૧ પાંચ શોચસિ ગતાઃ કીમિમે મે, સ્નેહલા ઇતી ધિયા વિધુરાત્મા; તૈર્ભવેષ નીહતસ્વમનસ્વેવ, તેડપિ નિહતા ભવતા ચ ૩૨ ત્રાતું ન શક્યા ભવદુઃખતો યે, ત્વયા ન યે ત્વામપિ પાસુમશા ; મમત્વમેતેષ દધનુધાત્મન્, પદે પદે કિ સુચમેષિ મૂઢ ૩૩ સચેતના પુદ્ગલપિંડજીવા, અર્થા: પરે ચાણમયા દ્વયે પિ; દધત્વનંતાનું પરીણામભાવાતૉષ, કસ્તૂહતિ રાગરોષૌ ૩૪
For Private And Personal Use Only
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨. શ્રીમમવમોચનાધિકારઃ મધસિ પ્રણયચારુગિરાસુ, પ્રીતિતઃ પ્રયિનીષ કૃતિસ્વ; કે ન વેન્ટ્સિ પતતાં ભવાદ્ધ, તા ણાં ખલુ શિલા ગલબદ્ધાઃ ૧ ચર્માસ્થિમજ્જાન્નવસાસમાંસા-મધ્યાદ્યશઐસ્થિરપુગલાનામુ; સ્ત્રીહપિડાકૃતિસંસ્થિતેષ, સ્કંધેષ કિ પશ્યસિ રમ્યમાત્મન્ ૨ વિલોય દૂરસ્થમમેધ્યમાઁ, જુગુપ્સસે મોટિતનાસિકસ્વમુ; ભૂતેષુ તેનૈવ વિમૂઢ યોષાવપુરુષ ત૯િ કુરુષડભિલાષમ્... ૩ અમેધ્યમાંસાસવસાત્મકાન, નારીશરીરાણિ નિષેવમાણા; ઇહાપ્યપત્યદ્રવિણાદિચિંતાતાપાનું પરત્ર પ્રતિ દુર્ગતીંગ્સ .... ૪ અન્નેષુ ચેષ પરિમુઘસિ કામિનીનાં, ચેતઃ પ્રસીદ વિશ ચ ક્ષણમંતરેષામ; સમ્યફ સમીક્ષ્ય નિરમાશુચિપિડકેભ્યસ્તંભ્યશ્ચ શુટ્યશુચિવસ્તુવિચારમિચ્છનું ............ વિમુલ્યસિ સ્મરદશઃ સુમુખ્યા, મુખેક્ષણાદીન્યભિવીષમાણ; સમીક્ષસે નો નરકેષુ તેષ, મોહોભવા ભાવિકમર્થનાસ્તા: ૬ અમેધ્યભસ્ત્રા બહુરંધનિયંન્માવિલોદ્યસ્કૃમિજાલકીર્ણા; ચાપલ્યમાયાનૃતવંચિકા સ્ત્રી, સંસ્કારમોરારકાવ્ય ભુક્તા ૭ નિભૂમિર્વિષકંદલી ગતદરી વ્યાઘી નિરાહ્યો મહાવ્યાધિમૃત્યુર કારણભ્ય લલનાડનબ્રા ચ વજાશનિઃ; બંધુસ્નેહવિઘાતસાહસમૃષાવાદાદિસંતાપભૂત, પ્રત્યક્ષાપિ ચ રાક્ષસીતિ બિરુદઃ ખ્યાતાવડગમે ત્યજ્યતા.................. ૮
૬૩
For Private And Personal Use Only
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
..........
3. અપત્યમમત્વમોથનાધિકાર મા ભૂરપાજવલોકમાનો, મુદાકુલો મોહનૃપરિણા ય; ચિસિયા નારકચારકેડસિ, દઢ નિબદ્ધો નિગડેરમીભિઃ - ૧ આજીવિત જોવ ભવાન્તરેડપિ વા, શલ્યાન્યપત્યાનિ ન વેલ્સિ કિં હૃદિ; ચલાચલેÁર્વિવિધાર્તિદાનતોડનિશ, નિહન્થત સમાધિરાત્મનઃ ...
.................. ૨ કુક્ષો યુવાઃ કૃમયો વિચિત્રા, અપ્યશુક્રપ્રભવા ભવન્તિ; ન તેષ તસ્યા નહિ તત્પતેશ્ય, રાગસ્તતોડ કિમપત્યકેવુ. ૩ ત્રાણાશક્તરાપદિ સંબંધાનંત્યતો મિથોંડગવતામ્; સંદેહાચ્ચોપકૃતેમપત્યેષુ સ્નિહો જીવ...
8. ઘનમમત્વમોથનાધિકાર યાઃ સુખોપકૃતિકૃવધિયા ત્વ, મેલયન્નસિ રમા મમતાલા; પાખનોડધિકરણતત એતા, હેતવો દદતિ સંસૃતિપાત.....૧ યાનિ દ્રિષામડુપકારકાણિ, સર્પોદ્રાદિધ્વપિ વૈર્ગતિશ્ચ; શક્યા ચ નાપન્મરણામયાઘા, હજું ધન્વેષ ક એવ મોહ:૨ મમત્વમાત્રણ મનઃપ્રસાદસુખ, ધનૈરલ્પકમ~કાલમુ; - આરંભપાપૈઃ સુચિર તું દુઃખ, સ્યાદુર્ગતૌ દારુણમિત્યવેહિ. ૩ દ્રવ્યસ્તવાત્મા ધનસાધનો, ન ધર્મોડપિ સારંભતયાતિશુદ્ધ; નિઃસંગતાત્મા ત્વતિશુદ્ધયોગાતું, મુક્તિશ્રિયં યસ્થતિ તદ્ભવેડપિ ૪ ક્ષેત્રવાસ્તુધનધાન્યગવાશ્ચર્મલિતઃ સનિધિભિસ્તનુભાજામ્; ક્લેશપાપનરકાવ્યધિક: ચાલ્કો, ગુણો ન યદિ ધર્મનિયોગ:૫
૩૪
For Private And Personal Use Only
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Ah
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આરંભૈર્ભરિત નિમજ્જનિ યતઃ પ્રાણી ભવાંભોનિધાવીહંતે કુતૃપાદયસ્થ પુરુષા યેન લાદ્વાધિતુમુ;. ચિંતાવ્યાકુલતાકૃતેશ્ય હરતે યો ધર્મકર્મસ્મૃતિ, વિજ્ઞા! ભૂરિપરિગ્રહ ત્યજત તે ભોગ્ય પર: પ્રાયશઃ .............. ૩ ક્ષેત્રેષ નો વપસિ યત્સદપિ સ્વમેઘાતાસિ, તત્પરભવે કિમિદં ગૃહીત્યા; તસ્યાર્જનાદિજનિતાધચયાજિંતાજો, ભાવી કર્થ નરકદુ:ખભરાચ્ચમોક્ષ ...........
૫. દેહમમવમોથનાધિકારઃ પુષ્માસિ ય દેહમધા ચિતયસ્તરોપકાર, કમય વિધાસ્યતિ; કર્માણિ કુર્વત્રિતિ ચિંતયાયતિ, જગત્યય વંચાયતે હિ ધૂર્તરા ૧ કારાગૃહાર્બહુવિધાશુચિતાદિદુઃખાત્રિર્ગતુમિચ્છતિ, જડોડપિ હિ તદ્વિભિદ્ય; ક્ષિપ્તસ્તતોડધિકતરે વપુષિ સ્વકર્મવાતન, તદ્રઢયિતું યતસે કિમાત્મનું..... ચેવાંછસીદસવિતું પરલોકદુઃખભીત્યા, તતો ન કુરુષે કિશું પુણ્યમેવ; શક્ય નરક્ષિતમિદં હિ ન દુઃખભીતિઃ પુણ્ય વિના ક્ષયમુપૈતિ ચ વજિણો પિ. દેહે વિમુહ્ય કુરુષે કિમઘ ન વેલ્સિ, દેહસ્થ એવ ભજસે ભવદુઃખજાલમ્;
-
.
૬૫
For Private And Personal Use Only
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
લોહાશ્રિતો હિ સહતે ઘનઘાતમગ્નિબંધા, ન તેડસ્ય ચ નભોવદનાશ્રયત્વે ........... દુષ્ટ: કર્મવિપાકભૂપતિવશઃ કાયાલ્વયા, કર્મકૃત્, બદુગ્ધા કર્મગુૌહૃષીકચષકેઃ પીતપ્રમાદાસનમુ; કૃત્વા નારકચારકા પદુચિત ત્યાં પ્રાપ્ય ચાશુ ચ્છલ, ગજોતિ સ્વહિતાય સંયમભરે તે વાહયાધં દદતું ............ ૫ યતઃ શુચી પ્યશુચીભવન્તિ; કુમ્યાકુલાત્કાકશુનાદિભક્ષ્યા; દ્રાગુભાવિનો ભસ્મતયા તતડગાતું, માંસાદિપિડાતું સ્વહિત ગૃહાણ ..
.. 3 પરોપકારોડસ્તિ તપો જપો વા, વિનશ્વરાઘસ્ય ફલે ન દેહાતું; સભાટકાદલ્મદિનાપ્તગેહ-મૃપિંડમૂઢ: ફલમનુતે કિમ્ ...૭ મૃપિંડરૂપેણ વિનશ્વરેણ, જુગુપ્સનીયેન ગદાલયેન; દેહેન ચંદાત્મહિત સુસાધ, ધર્માત્ર કિ તઘતસેડત્ર મૂઢ!.... ૮
9. વિષથપ્રમાદિત્યાગાધિકાર અત્યલ્પકલ્પિતસુખાય કિમિન્દ્રિયાર્થd, મુલ્યસિ પ્રતિપદ પ્રચુર પ્રમાદઃ; એને ક્ષિપત્તિ ગહને ભાવભીમકશે, જંતુન યત્ર સુલભા શિવમાર્ગદષ્ટિ .
................. ૧ આપાતરમ્ય પરિણામદુઃખે, સુખે કર્થ વૈષયિકે રતોડસિ; જડોડસિ કાર્ય રચયનું હિતાર્થી, કરોતિ વિદ્રનું યદુદકતર્કમુર
For Private And Personal Use Only
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
યદિઝિયાર્થીરિહ શર્મ બિંદુવઘદર્ણવસ્વઃશિવગં પરત્ર ચ; તયોર્મિથોડસ્તિ પ્રતિપક્ષતા કૃતિનું, વિશેષટ્યા તર૬ ગૃહાણ તત્
•... ૩ ભુક્ત કર્થ નારકતિર્યગાદિદુઃખાનિ, દેહત્યવર્ધતિ શાસ્ત્ર; નિવર્તિતે તે વિષયેષ તૃષ્ણા, બિભેલી પાપપ્રચયાર્ચ યેન ૪ ગર્ભવાસનરકાદિવેદના, પશ્યતોડનવરત શ્રુતેણઃ; નો કષાયવિષયેષુ માનસ, ક્લિષ્યતે બુધ વિચિતયેતિ તા. ૫ વધ્યસ્ય ચીરસ્ય યથા પશીર્વા, સંપ્રાપ્ય માણસ્ય પદે વધસ્ય; શનૈઃ શનૈવેતિ મૃતિઃ સમીપ, તથાખિલયેતિ કર્થ પ્રમાદઃ - બિભષિ જંતો! યદિ દુઃખરાશેસ્તર્દેિ-દ્રિયાર્થીપુ રતિ કૃથા મા; તદુભવં નશ્યતિ શર્મયદ્રાફ, નાશે ચ તસ્ય ધ્રુવમેવ દુઃખમ્ ૭ મૃતઃ કિમ પ્રેતપતિદુરામયા, ગતાઃ ક્ષય કિં નરકાગ્ય મુદ્રિતા; ધ્રુવાઃ કિમાયુધનદેહબંધવઃ, સકૌતુકો યદ્વિષયર્વિમુલ્યસિ... ૮ વિમોચસે કિં વિષયપ્રમાદે-ર્ભમાસુખસ્યાયતિદુઃખરાશે; તદ્ગઈમુક્તસ્ય હિ યસુખ તે-ગતોપમં ચાયતિમુક્તિદ તત્ ૯
૭. કષાયત્યાગાધિકાર રે જીવ! સેહિથ સહિષ્યસિ ચ વ્યથાસ્તાસ્વ, નારકાદિ પરાભવભૂદ કષાય; મુગ્બોદિતઃ કુવચનાદિભિપ્યતઃ કિ, ક્રોધાગ્નિહંસિ નિજપુણ્યધન દુરાપમ્.....
૬૭
For Private And Personal Use Only
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પરાભિભૂત યદિ માનમુક્તિ-સ્તતસ્તપોડખંડમતઃ શિવે વા; માનાદતિદુર્વચનાદિભિગ્નેત્તપઃ ક્ષયસ્તસ્રરકાદિ દુઃખમ્... ૨ વૈરાદિ ચા–તિ વિચાર્ય લાભાલાભો,કૃતિન્નાભવસંભવિન્યામ; તપોડથવા માનમવા(થા?) ભિભૂતાવિહાસ્તિ નૂનં હિ ગતિર્વિધવડ શ્રુત્વાક્રોશાનું યો મુદા પૂરિતઃ ચાતુ, લોષ્ટાદ્વૈર્યચ્ચાહતો રોમહર્ષ; યઃ પ્રાણાન્તડપ્ય દોષ ન પશ્યત્વેષ, શ્રેયો દ્રાળુ લભતેવ યોગી૪ કો ગુણસ્તવ કદાચ કષાયેર્નિર્મમે, ભજસિ નિત્યમિમાનું થતું; કિં ન પશ્યાસિ દોષમમીષાં, તાપમત્ર નરક ચ પરત્ર...... ૫ યત્કષાયજનિત તવ સૌખ્ય, મત્કષાયપરિહાનિભવં ચ; તવિશેષમથવૈતદુદક, સંવિભાવ્ય ભજ ધીર વિશિષ્ટમ્.....૬ સુઝેન સાધ્યા તપસાં પ્રવૃત્તિર્યથા, તથા નૈવ તુ માનમુક્તિઃ; આદ્યા ન દત્તેડપિ શિવ પરા તુ, નિદર્શનાબાહુબલેઃ પ્રદત્તક સમ્મગ્વિચાતિ વિહાય માન, રક્ષનું દુરાપાણિ તપાંસિ યત્નાતું; મુદા મનીષી સહતેડભિભૂતીઃ, શૂરઃ ક્ષમાયામપિ નીચજાતા:૮ પરાભિભૂત્વાલ્પિકયાપિ કુષ્યસ્ય-ધરપીમાં પ્રતિકમિચ્છનુ; ન વેલ્સિ તિર્ધનરકાદિકેષ, તાદ્વૈરવંતાસ્વતુલા ભાવિત્રીઃ ૯ ધસે કૃતિનુ! યદ્યપકારકેષ, ક્રોધ તતો છેલ્પરિષક એવઃ અથોપકારિબ્લપિ તદ્ભવાર્તિકૃતુ-કર્મન્મિત્રબહિટ્વિષત્સુ. ૧૦ અધીત્યનુષ્ઠાનતપઃશમાદ્યાન્, ધર્માનું વિચિત્રાનું વિદધત્સમાયાનું; ન લસ્યસે તત્કલમાભદેહ-ક્લેશાધિક તાંશ્ચ ભવાંતરેષ ૧૧ સુખાય ધન્ટ્સ યદિ લોભમાત્મનો, જ્ઞાનાદિરત્નત્રિતયે વિધહિ તતુ: દુઃખાય ચેદત્ર પરત્ર વા કૃતિનું, પરિગ્રહે તબહિરાંતરેડપિ ચ ૧૨
૭૮
For Private And Personal Use Only
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
કરોષિ યત્યહિતાય કિંચિતું, કદાચિદલ્થ સુકૃત કથંચિતું; માવજીહરસ્તન્મદમત્સરાāર્વિના-ચ તન્મા નરકાતિથિભં: ૧૩ પુરાપિ પાઃિ પતિતોડસિ સંસ્કૃત,દધાસિ રે કિં ગુણિમત્સર પુનઃ; ન વેલ્સિ કિ ઘોરજલે નિપાત્યસે,નિયંત્ર્યસે શૃંખલયા ચ સર્વતઃ ૧૪ કષ્ટન ધર્મો લવશો મિલત્યય, ક્ષય કષાયેયંગપતું પ્રયાતિ ચ; અતિપ્રયત્નાજિંતમર્જુન તતઃ, કિમજ્ઞ! હી હારયસે નભસ્વાતા૧૫ શત્રુભવન્તિ સુહૃદઃ કલુષીભવત્તિ, ધર્મા યશાંસિ નિચિતયશસીભવન્તિ; સ્નિૌત્તિ નૈવ પિતરોકપિ ચ બાંધવાચ્ચ, લોકમેડપિ વિપદો ભવિનાં કષાયઃ ..................... ૧૩ રૂપલાભકુલવિક્રમવિદ્યાશ્રી તપોવિતરણપ્રભુતાદ્ય કિંમદ વહસિ વેલ્સિ ન, મૂઢાડનંતશઃ સ્વભૂશલાઘવદુઃખમુ૧૭ વિના કષાયાન્ન ભવાર્તિરાશિર્ભદ્ભવેદેવ ચ તેષ સત્સુક મૂલ હિ સંસારતરોઃ કષાયાસ્તત્તાનું વિહાર્યવ સુખી ભવાત્મનુ૧૮ સમીક્ષ્ય તિર્ધનરકાદિવેદના , શ્રુતેલણધર્મદુરાપતાં તથા; પ્રમોદસે યદ્વિષયેઃ સકૌતુર્કસ્તતસ્તવાત્મનું! વિફલૈવ ચેતના૧૯ ચોરસ્તથા કર્મકરંગૃહીતે, દુષ્ટ સ્વમાત્રેડપ્યુપતપ્યસે ત્વમ; પુષ્ટ: પ્રમાદેરૂનુભિચ્ચ પુણ્યધન, ન કિ વેસ્યપિ લુટ્યમાનમ્ ૨૦ મૃત્યોઃ કોડપિ ન રક્ષિતો ન જગતો દારિદ્યમુત્રાસિત, રોગસ્તનનૃપાદિજા ન ચ ભિયો નિર્ણાશિતા ષોડશ; વિધ્વસ્ત નરકા ન નાપિ સુખિતા ધર્મસ્ત્રિલોકી સદા, તત્વો નામ ગુણો મદચ્ચ વિભુતા કા તે સ્તુતી ચ કા ..... ૨૧
SC
For Private And Personal Use Only
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૮. શાસ્ત્રગુણાધિકાર શિલાતાભે હૃદિ તે વહેંતિ, વિશતિ સિદ્ધાન્તરસા ન ચાન્ત; યદત્ર નો જીવદયાર્દ્રતા તે, ન ભાવનાંકુરતતિથ્ય લભ્યા ..૧ યસ્યાગમાંભોદરર્સને ધૌતઃ, પ્રમાદપંકઃ સ કર્થ શિવેચ્છું; રસાયનૈર્યસ્ય ગદાઃ ક્ષતા નો, સુદુર્લભં જીવિતમસ્ય નૂનમ્. ૨ અધીતિનોર્યાદિકૃત જિનાગમ, પ્રમાદિનો દુર્ગતિપાપતેર્મધા; જ્યોતિર્વિમૂઢસ્ય હિ દીપપાતિનો, ગુણાય કર્મ શલભાસ્ય ચક્ષુષી ૩ મોદન્ત બહુતકતકણચણાઃ કેચિજ્જયાદાદિનાં, કાવ્યઃ કેચન કલ્પિતાર્થઘટનતુષ્ટાઃ કવિખ્યાતિત;
જ્યોતિર્નાટકનીતિલક્ષણધનુર્વેદાદિશાસ્ત્રઃ પરે, બ્રમઃ પ્રેત્યહિતે તુ કર્મણિ જડાનું કુક્ષિભરીને તાનું ....... ૪ કિં મોદસે પંડિતનામમાત્રા, શાત્રેડૂધીતી જનરંજકેષ; તર્લિંચનાધીપ્ટ કુરુષ્પ ચાશ, ન તે ભoઘેન ભવાબ્ધિપાતઃ ૫ ધિગાગમર્માઘસિ રંજયનું જનાનું, નોદ્યચ્છસિ પ્રેત્યહિતાય સંયમે; દધાસિ કુક્ષિભરિમાત્રતા મને, ક્વ તે ક્વ તત્ ક્વેષ ચ તે ભવાંતરે ............ ............. ધન્યાઃ કેપ્ટનધીતિનોકપિ સદનુષ્ઠાનેષુ દ્વાદરા, દુઃસાધ્ધપુ પરોપદેશલવતઃ શ્રદ્ધાનશુદ્ધાશયા; કચિત્તાગમપાઠનોડપિ દધતસ્તન્દુસ્તકાનું યેડલસાડ અત્રામુત્રહિતેષ કર્મસુ કર્થ તે ભાવિન પ્રત્યહા ............૭
૭૦
For Private And Personal Use Only
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
...... ૮
ધન્યઃ સ મુગ્ધમતિરડુદિતાહદાજ્ઞારાગેણય: સૃજતિ પુણ્યમદુર્વિકલ્પઃ; પાઠન કિં વ્યસનતોડણ્ય તુ દુર્વિકલ્પેર્યો, દુઃસ્થિતોડત્ર સદનુષ્ઠિતિષ પ્રમાદી . અધીતિમાત્રણ ફલતિ નાગમાક, સમીહિતજીવ સુરૈર્ભવાન્તરે; સ્વનુષ્ઠતૈઃ કિંતુ તદીરિતે ખરો, ન યત્સિતાયા વહનશ્રમસુખીલ દુર્ગધતો યદણતોડપિ પુરસ્ય મૃત્યુરાયુંષિ સાગરમિતાજનુપક્રમાણિ; સ્પર્શ ખરઃ ક્રકચતોડતિતમામિતચ, દુઃખાવનંતગુણિતી ભૂલશૈત્યતાપી. તીવા વ્યથા સરકૃતા વિવિધાશ, યત્રાકંદારવૈઃ સતતમભ્રભુતડપ્યમુખાતું; કિં ભાવિનો ન નરકાસ્કૂમતે બિભેષિ, યન્મોદસે ક્ષણસુખેર્વિષયઃ કષાયી
૧૧ યુગ્મમુ; બંધો નિશં વાહનતાડનાનિ, સુતૃદુરામાતપશીતવાતા; નિજાન્યજાતીયભયાપમૃત્યુદુઃખાનિ, તિર્યસ્થિતિ દુસ્સહાનિ ૧૨ મુધાન્યદાયાભિભવાભસૂયા ભયોરન્સગર્ભસ્થિતિદુર્ગતનામુ; એવં સુરેથ્વપ્નસુખાનિ નિત્ય, કિં તસુખેતૃ પરિણામદુઃખે ૧૩ સપ્તભયભીભવેષ્ટવિપ્લવા-નિયોગગદદુઃસુતાદિભિઃ; સ્વાચ્ચિર વિરસતા નૃજન્મના, પુણ્યતઃ સરસતાં તદાન ૧૪
૭૧
For Private And Personal Use Only
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
ઇતિ ચતુર્ગતિદુ:ખતતીઃ, કૃતિન્નતિભયાસ્ત્વમનંતમનેહસમુ; હૃદિ વિભાવ્ય જિનોક્તકૃતાંતતઃ, કરુ તથા ન યથા મ્યુરિમાસ્તવ આત્મન્ પરસ્ત્વમસિ સાહસિકઃ, શ્રુતાધૈર્યદ્ભાવિનું ચિરચતુર્ગતિદુઃખરાશિમ્; પશ્યન્નપીહ ન બિભેષિ તતો ન તસ્ય, વિચ્છિત્તયે ચ યતસે વિપરીતકારી
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૯. ચિત્તદમનાધિકારઃ
૭૨
For Private And Personal Use Only
૧૫
કુકર્મજાâઃ કુવિકલ્પસૂત્રજૈનિબધ્ય, ગાઢ નરકાગ્નિભિશ્ચિરમુ; વિસારવત્ પક્ષતિ જીવ!
હે મન:કૈવર્તકસ્વામિતિ માસ્ય વિશ્વસીઃ ચેતોÉયે મયિ ચિરત્નસખે! પ્રસીદ, કિં દુર્વિકલ્પનિકરૈ: ક્ષિપસે ભવે મામ્; બદ્ધોંજલિઃ કુરુ કૃપાં ભજ સદ્વિકલ્પાન્, મૈત્રી કૃતાર્થય યતો નરકાદ્ધિભૂમિ સ્વર્ગાપવર્ગો નરકે તથાન્તર્મુહૂર્ત-માત્રણ વશાવશં યત્; દદાતિ જન્તોઃ સતતં પ્રયત્નાત્, વશં તદંતઃકરણં કુરુષ્ણ .. ૩ સુખાય દુ:ખાય ચ નૈવ દેવા, ન ચાપિ કાલઃ સુહૃદોઽરયો વા; ભવેત્પરં માનસમેવ જંતોઃ, સંસારચક્રભ્રમણૈકહેતુ: .......... ૪
૧૬
૧
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
વશં મનો યસ્ય સમાહિત સ્થાત્, કિં તસ્ય કાર્યં નિયમૈર્યમૈશ્ચ?; હતું મનો યસ્ય ચ દુર્વિકલ્પઃ, કિં તસ્ય કાર્યં નિયમૈર્યમૈશ્ચ ?પ દાનશ્રુતધ્યાનતપોડર્ચનાદિ, વૃથા મનોનિગ્રહમંતરેણ; કષાયચિંતાકુલતોતિસ્ય, પરો હિ યોગો મનસો વશત્વઙ જપો ન મુથૈ ન તપો દ્વિભેદ, ન સંયમો નાપિ દમો ન મૌનમૂ; ન સાધનાથં પવનાદિકસ્ય, કિંÒકમંતઃકરણં સુદાન્તમ્ ... ૭ લખ્વાપિ ધર્મ સકલં જિનોદિત, સુદુર્લભં પોતનિભં વિહાય ચ; મન:પિશાચગ્રહિલીકૃતઃ પતન, ભવાંબુધો નાયતિદગ્ જડો જનઃ ૮ સુદુર્રયં હી રિપવત્યદો મનો, ત્રિપૂકરોત્યેવ ચ વાક્તનૂ અપિ; ત્રિભિર્વતસ્તદ્રિપુભિઃ કરોતુ કિં, પદીભવન દુર્વિપદાં પદે પદે ૯ રે ચિત્ત! વૈરિ! તવ કિં નુ મયાપરાદ્ધં, યદુર્ગતૌ ક્ષિપસિ માં કુવિકલ્પજાલૈઃ; જાનાસિ મામયમપાસ્ય શિવેઽસ્તિ, ગંતા તત્કિ ન સન્તિ તવ વાસપદં હ્યસંખ્યાઃ
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૭૩
પૂતિશ્રુતિઃ શ્વેવ રહેર્વિદૂરે, કુષ્ટીવ સંપન્નુદશામનé:; શ્વપાકવત્સગતિમંદિરેષુ, નાર્હપ્રવેશં કુમનોહતોઽફુગી . ૧૧ તપોજપાઘાઃ સ્ફલાય ધર્મા, ન દુર્વિકલ્પેéતચેતસઃ સ્યુઃ; તત્ખાદ્યપેયૈઃ સુભૃતેઽપિ ગેહે, ક્ષુધાતૃષાભ્યાં પ્રિયતે સ્વદોષાત્ ૧૨ અકૃચ્છ્વસાધ્યું મનસો વશીકૃતાનુ,
પરં ચ પુછ્યું, ન તુ યસ્ય તદ્ઘશમ્;
For Private And Personal Use Only
૧૦
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
.૧૩
..... ૧૭
સ વંચિતઃ પુણ્યચર્યસ્તદુભ, ફિલૈશ્ચ હિ! હિ! હિતકર કરો, કિમૂ? ........... અકારણ યસ્ય ચ દુર્વિકલ્પત, મનઃશાસ્ત્રવિદોડપિ નિત્યમ્; ઘીરરāર્નિશ્ચિત નારકાયુકૃત્ય, પ્રમાતા નરકેસ નૂનમ્. ૧૪ યોગટ્ય હતુર્મનસ સમાધિ, પરં નિદાન તપસચ્ચ યોગ; તપશ્ચ મૂલ શિવશર્મવલ્યા, મનઃસમાધિ ભજ તત્કથંચિત્ ૧૫ સ્વાધ્યાયયોગેશ્ચરણક્રિયાસુ, વ્યાપારણર્વાદશભાવનાભિઃ; સુધીસ્ત્રિયોગસદસ–વૃત્તિ-ફલોપયોગેશ્ય મનો નિરુધ્યાત્૧૬ ભાવનાપરિણામેષ, સિંહેષ્યિવ મનોવને; સદા જાગ્રસ્ દુર્ગાનસૂકરા ન વિણંત્યપિ,
૧૦. વૈરાગ્યોપદેશાધિકાર કિ જીવ માદ્યસિ હસસ્ટયમીહસેડર્થાત્, કામાંશ્ચ ખેલસિ તથા કુતુકરશંક; ચિક્ષિપ્સ ઘોરનરકાવટકોટરે, ત્યામભ્યપતલ્લઘુ વિભાવય મૃત્યુરક્ષઃ .. આલંબન તવ લવાદિકુઠારાઘાતા, છિદંતિ જીવિતત ન હિ યાવદાત્મનું; તાવઘતસ્વ પરિણામહિતાય તસ્મિનું, છિન્ને હિ કઃ ક્વ ચ કર્થ ભવિતા સ્વતંત્ર ... ત્વમેવ મોગ્ધા મહિમાનું ત્વમાત્મનું, નેષ્ટાયનેષ્ટા સુખદુ:ખયોમુ;
૭૪
For Private And Personal Use Only
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
દાતા ચ ભોક્તા ચ તયોસ્વમેવ, તએષ્ટસે કિં? ન યથા હિતાપ્તિ
............ ૩ કસ્તે નિરંજન! ચિર જનરંજનેન, ધીમનું! ગુણોતિ પરમાર્થદશેતિ પશ્ય; તે રંજયાશુ વિશદૈશ્ચરિતૈર્ભવાળ્યો, યસ્યાં પંતતમબલ પરિપાતમીષ્ટ, વિદ્ધાનાં સકલલબ્ધિરહ નૃપોડહં, દાતાહમભુતગુણોડહમાં ગરીયાનું; ઇત્યાઘહંકૃતિવશાત્પરિતોષમેષિ, નો વેલ્સિ કિં પરભવે લઘુતાં ભવિત્રીમ્ ..... વેલ્સિ સ્વરૂપફલસાધનબાઇનાનિ, ધર્મસ્ય, તે પ્રભવસિ સ્વયશશ્ચ કર્તુમ્; તસ્મિનું યતસ્વ મતિમન્નધુનેત્યમુત્ર, કિંચિત્ત્વયા હિ નહિ સંસ્થતિ ભોસ્યતે વા. ........... ૩ ધર્મસ્યાડવસરોડસ્તિ પુદ્ગલપરાવર્તેરનૌસ્તવાડડયાતઃ સંપ્રતિ જીવ હે પ્રસહતો દુઃખા સંતાન્યયમ્; સ્વાહ: પુનરેષ દુર્લભતમભ્યાસ્મિનું યતસ્વાહતો, ધર્મ કતમિમ વિના હિ નહિ તે દુઃખક્ષયઃ કહિંચિત્ .૭ ગુણસ્તુતીવંછસિ નિર્ગુણોકપિ, સુખપ્રતિષ્ઠાદિ વિનાપિ પુણ્યમ્; અષ્ટાંગયોગ ચ વિનાપિ સિદ્ધીવંતૂલતા, કાપિ નવા તવાત્મન્ટ
૭૫.
For Private And Personal Use Only
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
Achar
પદે પદે જીવ! પરાભિભૂતિઃ, પશ્યન્ કિમીષ્યસ્ય ધમઃ પરેભ્યઃ; અપુણ્યમાત્માનમવૈષિ કિં ન, તનોષિ કિં વા નહિ પુણ્યમેવ કિમદયનિર્દયમંગિન લધૂનુ, વિચેષ્ટસે કર્મસુ હી પ્રમાદતઃ; યદેકશડપ્યખ્યકૃતાર્દનઃ, સહત્યનંતશોડખેંગ્વયમર્દન ભવે ૧૦ યથા સર્પમુખસ્થોડપિ, ભૂકો જંતુનિ ભક્ષયે; તથા મૃત્યુમુખસ્થોડપિ, કિમાત્મર્દસેંડગિનઃ ............... ૧૧ આત્માનમúરિહ વંચયિતા, પ્રકલ્પિતર્વા તનુચિત્તસૌખે; ભવાધમે કિં જન! સાગરાણિ, સોઢાસિ હી નારકદુઃખરાશીન૧૨ ઉરભ્રકાકિયુદબિંદુકાપ્રવણિયશાકટભિક્ષુકાધે; નિદર્શનૈહરિતમર્યજન્મા, દુઃખી પ્રમાદેર્બહુ શોચિતાસિ... ૧૩ પતંગભંગણખગાદિમીનદ્ધિપ-દ્વિપારિપ્રમુખા પ્રમાદેદ; શો યથા યુગૃતિબંધદુઃઐશ્ચિરાય, ભાવી ત્વમપતિ જંતો/૧૪ પુરાપિ પાઃિ પતિતોડસિ દુઃખરાશી, પુનર્મુઢ! કરોષિતાની; મર્જન્મહાપંકિલવારિપૂર, શિલા નિજે મૂર્ખિ ગલે ચ ધસે ૧૫ પુનઃ પુનર્જીવ! તવોપદિશ્યતે, બિભેષિ દુઃખાસુખમીહસે ચતું; કુરુષ્ય તર્કિંચન યેન વાંછિત, ભવેત્તવાસ્તવવસરોયમેવ યત્ ૧૬ ધનાંગસૌખ્યસ્વજનાનસૂનપિ, ત્યજ ત્યજૈક ન ચ ધર્મમાહતમુ; ભવત્તિ ધર્માદ્ધિ ભવે ભવેડર્થિતા મૂજમીભિઃ પુનરેષ દુર્લભઃ૧૭ દુઃખ યથા બહુવિધ સહસેડપ્રકામ, કામ તથા સહસિ ચેન્જરુણાદિભાવૈ
૭૬
For Private And Personal Use Only
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨૦
અલ્પીયસાપિ તવ તેન ભવાંતરે, સ્યાદાત્યંતિકી સકલદુઃખનિવૃત્તિદેવ.............. ..........૧૮ પ્રગર્ભસે કર્મસુ પાપકેશ્ર્વરે, યદાશયા શર્મ ન તદ્ધિનાનિતમ્; વિભાવયંસ્વચ્ચ વિનશ્વર દ્વત, બિભેષિ કિં દુર્ગતિદુઃખતો નહિ?૧૯ કર્માણિ રે જવા કરોષિતાનિ, પૈસ્તે ભવિઠ્યો વિપદો હ્યવંતા; તાભ્યો ભિયા તદ્દધસેડધુના કિં?, સંભાવિતાભ્યોડપિ “શાકુલત્વમ્ યે પાલિતા વૃદ્ધિમતાઃ સહવ, સ્નિગ્ધા “શું સ્નેહપદે ચ યે તે; યમેન તાનપ્યદય ગૃહતાનું, જ્ઞાત્વાપિ કિં ન ત્વરસે હિતાય?૨૧ વૈઃ ક્લિશ્યસે – ધનબંધ્ધપત્યયશ-પ્રભુત્વાદિભિરાશયસ્થ ; કિયાનિત પ્રેત્ય ચ તૈર્ગુણસ્ત, સાધ્યઃ કિમાયશ્ચ વિચારયેવમ્ ૨૨ કિમ મુઘસિ ગત્વઃ પૃથફ, કૃપૌર્બધુવપુ.પરિગ્રહ; વિમુશસ્વ હિતોપયોગિનોઠવસરેડસ્મિનું પરલોકમાંથ! રે ૨૩ સુખમાસે સુખ શેષ, ભૃક્ષે પિબસિ ખેલસિ; ન જાને ત્વગ્રતઃ પુણ્યર્વિના તે કિં ભવિષ્યતિ?.. . ૨૪ શીતાત્તાપાન્મક્ષિકાકરૃણાદિસ્પર્શી ઘુત્થાત્કૃષ્ટતોડલ્પાદ્ધિભૂષિ; તાતાઐભિઃ કર્મભિઃ સ્વીકરોષિ, શ્વભ્રાદીનાં વેદના ધિર્ ધિયું તે. .................... ૨૫
For Private And Personal Use Only
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
ક્વચિત્કષાયૈઃ ક્વચન પ્રમાટે:, કદાગ્રહૈ: ક્વાપિ ચ મત્સરાવૈઃ; આત્માનમાત્મન્ કલુષીકરોષિ, બિભેષિ ધિş નો નરકાદધર્મા......
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
For Private And Personal Use Only
૨૬
૧૧. ધર્મયુદ્ધયુપદેશાધિકારઃ ભવેભવાપાયવિનાશનાય યઃ, તમન્ન! ધર્માં કલુષીકરોષિ કિમ્?; પ્રમાદમાનોપધિમત્સરાદિભિર્ન, મિશ્રિત હ્યૌષધમામયાપહમ્૧ શૈથિલ્યમાત્સર્યકદાગ્રહક્રુધોડનુતાપ-દંભાવિધિગૌરવાણિ ચ; પ્રમાદમાનૌ કુગુરુઃ કુસંગતિઃ, શ્લાધાર્થિતા વા સુકૃતે મલા ઇમે૨ યથા તવેષ્ટા સ્વગુણપ્રશંસા, તથા પરેષામિતિ મત્સરોજ઼ી; તેષામિમાં સંતનુ યલ્લભેથાસ્તાં, નેષ્ટાનાદિ(દ્વિ?) વિનેષ્ટલાભઃ૩ જનેષ ગૃહ્સત્સ ગુણાન્ પ્રમોદસે, તતો ભવિત્રી ગુણરિક્તતા તવ; ગૃહણત્સુ દોષાનું પરિતય્યસે ચ ચે, ભવન્તુ દોષાસ્ત્વયિ સુસ્થિરાસ્તતઃ
પ્રમોદસે સ્વસ્ય યથાન્યનિમિતૈઃ, સ્તવૈસ્તથા ચેત્પ્રતિપંથિનામપિ; વિગર્હણેઃ સ્વસ્ય યથોપતખસે, તથા ત્રિપૂણામપિ ચેન્નતોઽસિ વિષ સ્તવૈર્યથા સ્વસ્ય વિગર્હÎત્મ્ય, પ્રમોદતાપૌ ભજસે તથા ચેતુ; ઇમી પરેષામપિ તૈશ્ચતુર્વયુદાસતાં, વાસિ તતોઽર્થવેદી .. ૬ ભવેન્ન કોપિ સ્તુતિમાત્રતો ગુણી,
ખ્યાત્યા ન બધ્યાપિ હિત પરત્ર ચ;
૭૮
૪
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
Achar
તદિષ્ણુરીષ્યદિભિરાયતિ તતો, મુધાભિમાનગ્રહિલો નિહંસિ કિમ્.................................. ૭ સૃજત્તિ કે કે ન બહિર્મુખા જના પ્રમાદમાત્સર્યકુબોધવિપ્લતા; દાનાદિધર્માણિ મલીમસાન્યમૂક્યુપેશ્ય, શુદ્ધ સુકૃત ચરાડવપિ ૮ આચ્છાદિતાનિ સુતાનિ યથા દપંતે, સૌભાગ્યમત્ર ન તથા પ્રકટીકૃતાનિ; વીડાનતાનનસરોજસરોજનેત્રા- : વક્ષઃસ્થલાનિ કલિતાનિ યથા દુકૂલેઃ ... સ્તુતઃ શ્રુૌર્વાપ્યપરર્નિરીક્ષિતૈર્ગુણ-સ્તવાત્મનું સુકૃતને કશ્મન; લન્તિ નવ પ્રકટીકૃતૈભુવો, મા હિ મૂલર્નિપતંત્યપિ વધઃ ૧૦ તપ:ક્રિયાવશ્યકદાનપૂજનૈઃ, શિવ ન ગંતા ગુણમત્સરી જનઃ; અપથ્થભોજી ન નિરામયો, ભદ્રસાયનરમ્યતુલૈર્યદાતુરઃ ૧૧ મન્ત્રપ્રભારત્નરસાયનાદિનિ-દર્શનાદલ્હમપીહ શુદ્ધ, દાનાર્ચનાવશ્યકપૌષધાદિ, મહાફલ પુણ્યમિતોડન્યથા તુ૧૨ દીપો યથાલ્પોડપિ તમાંસિ હન્તિ, લવોડપિ રોગાનું હરતે સુધાયા; તૃણ્યાં દહત્યાશ કણોડપિ ચાગ્નધર્મસ્ય લેશોડપ્યમલતથહ .... ભાવોપયોગશૂન્યાઃ, કુર્વગ્નાવશ્યકી, ક્રિયાઃ સર્વ દેહફ્લેશ લભસે; ફલમાસ્યસિ નૈવ પુનરાસાયું
... ૧૪
For Private And Personal Use Only
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૨. દેવગુરુધર્મશુધ્યધિકાર તત્ત્વષુ સર્વેષ ગુરુ: પ્રધાન, હિતાર્થધમં હિ તદુક્તિસાધ્યા; શ્રયસ્તમવેત્યપરીક્ષ્ય મૂઢા, ધર્મપ્રયાસાત્ કુરુષે વૃદૈવ ...... ૧ ભવી ન ધર્મરવિધિ પ્રયુક્તર્ગમી, શીતં યેષુ ગુરુને શુદ્ધ રોગી હિ કલ્યો ન રસાયનેસ્ટેર્લેષા પ્રયોક્તા ભિષગેવ મૂઢ: ૨ સમાશ્રિતસ્તારકબુદ્ધિનો યો, યસ્યામ્યહો મજ્જયિતા સ એવ; ઓઘ તરીતા વિષમ કર્થ સ, તથૈવ જંતુઃ કુગુરાર્ભવાબ્ધિમ્ ૩ ગજાથપોતાક્ષરથાનું યથેષ્ટપદાપ્તયે ભદ્રા નિજાનું પરાનું વા; ભર્જતિ વિજ્ઞાઃ સગુણાનું ભજેવ, શિવાય શુદ્ધાનું ગુરુદેવધર્માનુજ ફલાદુ વૃથા યુઃ કુગુરુપદેશત, કૃતા હિ ધર્માર્થમપીહ સૂઘમા; તદૃષ્ટિરાગ પરિમુએ ભદ્ર! હે, ગુરું વિશુદ્ધ ભજ ચેદ્ધિતાÁસિપ ન્યસ્તા મુક્તિપથસ્ય વાહકતયાશ્રીવર! યે પ્રાફ ત્વયા, લુંટાકાસ્વદડભવનું બહુતરાસ્વચ્છાસને તે કલી; બિભ્રાણા યતિનામ તત્તનુધિયાં મુÍતિ પુણ્યશ્રિય, પૂત્કર્મ: કિમરાજ્યકે સ્થપિ તલારક્ષા ન કિ દસ્યવઃ? .... ૩ માઘસ્યશુદ્ધગુરુદેવધર્મુધિંગુ-દષ્ટિરાગેણ ગુણાનપેક્ષ; અમુત્ર શોચિષ્યસિ તત્કલે તુ, કુપથ્થભોજીવ મહામાયા. ૭ નાખ્ર સુસિક્તોડપિ દદાતિ નિંબક, પુષ્ટા રસૈવિધ્યગવી પયો ન ચ; દુઃસ્થો નૃપો નૈવ સુસેવિતઃ શ્રિય, ધર્મ શિવં વા કુગુરુને સંશ્રિતઃ ૮ કુલ ન જાતિઃ પિતરો ગણો વા, વિદ્યા ચ બંધુ સ્વગુરુઈને વા; હિતાય જંતોને પર ચ કિંચિત્, કિંવાદતાઃ સદ્ગુરુદેવધર્મા
૮૦
For Private And Personal Use Only
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
.. ૧૩
માતા પિતા સ્વઃ સુગુરુશ્ચ તત્ત્વા, પ્રબોધ્ય યો યોજતિ શુદ્ધધર્મે; ન તત્સમોડરિક ક્ષિપતે ભવાબ્ધિી, યો ધર્મવિનાદિકવેશ્ચ જીવમુ૧૦ દાક્ષિણ્યલક્કે ગુરુદેવપૂજા, પિત્રાદિભક્તિઃ સુકૃતાભિલાષા; પરોપકારવ્યવહારશુદ્ધી, મૃણામિહામુત્ર ચ સંપદે યુ ...૧૧ જિનેવૂભક્તિયતિનામવજ્ઞા, કર્મસ્વનૌચિત્યમધર્મસંગ; પિત્રાઘુપેક્ષા પરવચનષ્ણુ, સૂજન્તિ પુંસાં વિપદઃ સમન્તા,૧૨ ભચૈવ નાચંસિ જિન સુગરોચ્ચ ધર્મ, નાકર્ણયસ્યવિરત વિરતીને ધજો; સાથે નિરર્થમપિ ચ પ્રચિનોષ્યઘાનિ, મૂલ્યન કેન તદમુત્ર સમીહસે શમ? ચતુષ્પદૈઃ સિંહ ઇવ સ્વજાત્યર્મિલગ્નિમાં-સ્તારયતીત કશ્ચિતુ; સહૈવ તેમજ઼તિ કોડપિ દુર્ગ, શુગાલવચ્ચેયમિલનું વરસ ૧૪ પૂર્ણ તાકે તૃષિત સદેવ, ભુતેડપિ ગેહે લુધિત સ મૂઢ કલ્પદ્રુમે સત્યપિ હી દરિદ્રો, ગુર્વાદિયોગેડપિ હિ યઃ પ્રમાદી ૧૫ ન ધર્મચિતા ગુરુદેવભક્તિર્યેષાં, ન વૈરાગ્યલવોડપિ ચિત્તે; તેષાં પ્રસૂફ્લેશફલ પશુનામિ-વોભવઃ સ્વાદુદરંભરીણામૂલક ન દેવકાર્યું ન ચ સંઘકાયૅ, યેષાં ધન નશ્વરમાશુ તેષામ્; તદર્જનાઘેર્યુજિર્નર્ભવાંધી, પતિષ્ણતાં કિં ત્વવલંબન ચાતું?૧૭
૧૩. યતિશિક્ષોપદેશાધિકાર તે તીર્ણ ભવવારિધિ મુનિવરાતેભ્યો નમસ્કુર્મe, યેષા નો વિષયેષુ ગૃધ્યતિ મનો નો વા કષાર્થઃ સ્કુતમ્;
( ૮૧
For Private And Personal Use Only
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Ah
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
........... ૨
રાગદ્વેષવિમુકુ પ્રશાંતકલુષ સામ્યાપ્તશર્માદ્રય, નિત્ય ખેલતિ ચાત્મસંયમગુણાક્રીડે ભજદુભાવના.. ૧
સ્વાધ્યાયમાધિત્સસિ નો પ્રમાદે, શુદ્ધા ન ગુપ્તીઃ સમિતીથ્ય ધન્સે; તપો દ્વિધા નાર્થસિ દેહમોહાદધેડપિ,
હેતી દધસે કષાયા ........... પરીષહાન્નો સહસે ન ચોપસર્ગાત્ર, શીલાંગધરોડપિ ચાસિ; તન્મોઢ્યમાણોડપિ ભવાબ્ધિપાર, મુને! કર્થ યાસ્યસિ વેષમાત્રાત્ . .. ૩ યુગ્મમુ;
આજીવિકાથમિહ યદ્યતિવેષમેષ, ધસે ચરિત્રમામલે ન તુ કષ્ટભીરુ; તત્સિ કિન્ન? ન બિભેતિ જગજ્જિવૃક્ષમૃત્યુ,
કુતોડપિ નરકગ્ન ન વેષમામાત્રાતું...........૪ વેષણ માઘસિયતેશ્ચરણ વિનાત્મનું! પૂજાં ચ વાંછસિ જનાર્બહુધોપધિ ચ; મુગ્ધપ્રતારણભવે નરકેકસિ ગંતા, ન્યાયં બિભર્ષિ તદજાગલકર્તરીયમ્ ...
જાનેડસ્તિ સંયમતપોભિરમાભિરાત્મન્નસ્ય, પ્રતિગ્રહભરસ્ય ન નિષ્ફયોડપિ; કિં દુર્ગત નિપતતઃ શરણં તવાસ્તે?, સૌખ્ય ચ દાસ્યતિ પરત્ર કિમિત્યવેહિ .....
૮ર
For Private And Personal Use Only
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Achar
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
કિ લોકસંસ્કૃતિનમસ્કરણાર્ચનાદ્ય, રે મુગ્ધ તુષ્યસિ વિનાપિ વિશુદ્ધયોગાન; કૃતનું ભવધુપતને તવ ય...માદો, બોધિમાશ્રયમિમાનિ કરોતિ પર્શનું
ગુણાંખવાશ્રિત્ય નમંત્યમી જના, દદત્યપધ્યાલયમૈક્યશિષ્યકા; વિના ગુણાનું વેષમૃદ્ધિભર્ષિ ચતુ,
તતષ્ઠકાનાં તવ ભાવિની ગતિઃ ........... નાજીવિકા પ્રણયિનીતનયાદિચિન્તા, નો રાજભીષ્ય ભગવત્સમય ચ વેલ્સિ; શુદ્ધ તથાપિ ચરણે યતસે ન ભિક્ષો?, તત્તે પરિગ્રહભરો નરકાર્યમેવ.........
શાસ્ત્રજ્ઞોડપિ ધૃતવતોડપિ ગૃહિણીપુત્રાદિબંધોાિતોડણંગી યદ્યતતે પ્રમાદવશગો ન પ્રત્યસૌખ્યશ્રિયે; તન્મોહદ્વિષતસ્ત્રિલોકજયિનઃ કાચિત્પરા દુષ્ટતા,
બદ્ધાયુષ્કતયા સ વા નરપશુન્ને ગમી દુર્ગત ૧૦ ઉચ્ચારયસ્યનુદિન ન કરોમિ સર્વ, સાવદ્યમિત્યકૃદેતદો કરોષિ; નિત્યે મૃષોક્તિજિનવંચનભારિતારતું, સાવઘતો નરકમેવ વિભાવયે તે ....
૮૩
For Private And Personal Use Only
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
વેષોપદેશાઘુપધિપ્રતારિતા, દદત્યભીષ્ટાનૃજવોડના જનાઃ; ભુંક્ષે ચ શેષે ચ સુખં વિચેષ્ટસે, ભવાંતરે શાસ્યસિ તત્ત્વē પુનઃ આજીવિકાદિવિવિધાર્ત્તભ્રંશાનિશાર્તાઃ, કૃસ્ત્રેણ કેપિ મહતૈવ સૃજન્તિ ધર્માન્; તેભ્યોઽપિ નિર્દય! જિવૃક્ષસિ સર્વમિષ્ટ, નો સંયમે ચ યતસે ભવિતા કથં હી
સ્વયં પ્રમાદૈર્નિપતન્ ભવાંબુધો, કથં સ્વભક્તાનપિ તારયિસિ ?; પ્રતારયન્ સ્વાર્થમૃજૂન્ શિવાર્થિનઃ, સ્વતોઽન્યતÅવ વિલુપ્પસેંડહસા
આરાધિતો વા ગુણવાનું સ્વયં તરનું, ભવાબ્ધિમસ્માનપિ તારયિતિ; શ્રયન્તિ યે ત્વામિતિ ભૂરિભક્તિભિઃ, ફલં તવૈષાં ચ કિમસ્તિ નિર્ગુણ!
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ન કાપિ સિદ્ધિર્ન ચ તેઽતિશાયિ, મુને! ક્રિયાયોગતપઃશ્રુતાદિ;
૮૪
*****..
For Private And Personal Use Only
૧૨
૧૩
ગૃષ્ણાસિ શય્યાહ્નતિપુસ્તકોપધીન્, સદા પરેભ્યસ્તપસત્વિયં સ્થિતિ; તત્તે પ્રમાદાભરિતાત્પ્રતિગ્રêÁણાર્ણમગ્નસ પરત્ર કા ગતિઃ? ............ ૧૬
૧૪
૧૫
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
તથાપ્યહંકારકદર્શિતત્ત્વ, વાતચ્છયા તામ્યસિ ધિ મુધા કિમ્?... ............ ૧૭
હીનોડય્યરે ભાગ્યગુૌમ્ધાત્મનું, વાંછંસ્તવાચંઘનવાનુવંશ્ચ; ઈષ્યનું પરેભ્યો લભસેડતિતાપ
મિઠાપિ યાતા કુગતિ પરત્ર................. ૧૮ ગુણવિહીનોડપિ જનાનતિ સ્તુતિપ્રતિગ્રહામ્ યમ્મુદિતઃ પ્રતીક્ષ્ણસિ; લુલાયગોડગ્યોખરાદિજન્મભિર્વિના, તતતે ભવિતા ન નિષ્ક્રિય .......................................... ૧૯
ગુણેષુ નોઘચ્છસિ ચેન્જને! તતઃ, પ્રગીયસે વૈરપિ વંદ્યસેડઐસે; જુગુણિતાં પ્રેત્ય ગતિ ગતોડપિ,
તૈઉસિષ્યસે ચાભિભવિષ્યસેડપિ વા ....... ૨૦ દાનમાનનુતિવંદનાપરેષ્મદસે, નિકૃતિરંજિૌર્જનૈઃ; ન ત્વવૈષિ સુકૃતસ્ય ચેલ્લવઃ, કોડપિ સોડપિ તવ લુચ્યતે હિ તૈઃ ...
ભદ્ ગુણી મુગ્ધકૃતન હિ સ્તવૈન
ખ્યાતિદાનાર્ચનવંદનાદિભિઃ; વિના ગુણાની ભવદુઃખસંક્ષયસ્તતો, ગુણાનય કિં સ્તવાદિભિઃ. ........... ૨૨
૮૫
For Private And Personal Use Only
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨૪
અધ્યપિ શાસ્ત્ર સદસદ્ધિચિત્રાલાપાદિભિસ્તામ્યસિ વા સમાયે; યેષાં જનાનામિત રંજનાય, ભવાંતરે તે ક્વ મુને! ક્વ ચ ત્વમ્ ....................... ૨૩
પરિગ્રહ ચેવ્યજહા ગૃહાઈસ્તત્મિન ધર્મોપકૃતિષ્ણલાત્તમ્; કરોષિ શોપધિપુસ્તકાદેર્નરોડપિ,
નામાંતરતોડપિ હતા. પરિગ્રહાસ્વીકૃતધર્મસાધનાભિધાનમાત્રા&િમુ મૂઢ! તુષ્યસિ; ન વેન્ટ્સિ હેમ્નાપ્રતિભારિતા તરી, નિમજ્જતંગિનમબુધ કુતમ્ ............................... ૨૫
લેંડહડકષાયકલિકર્મનિબંધભાજન, સુદ પુસ્તકાદિભિરપીડિતધર્મસાધન ; તેષાં રસાયનવરેરપિ સર્પદોમર્ય
રાક્નત્મનાં ગદહૃતે સુખકg કિં ભવેત્... ૨૬ રક્ષાર્થ ખલુ સંયમસ્ય ગદિતા મેડથ યતીનાં જિર્નર્વાસપુસ્તકપાત્રકપ્રભુતયો ધર્મોપકૃત્યાત્મકા ; મૂછન્મોહવશાત્ત એવ કુધિયાં સંસારપાતાય ધિ,
સ્વસ્થવ વધાય શસ્ત્રમધિયો યદુપ્રયુક્ત ભવેત્ ...... ૨૭
૮
For Private And Personal Use Only
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
Ach
સંયમોપકરણછલાત્પરામારયન-યદસિ પુસ્તકાદિભિઃ; ગોખરોષ્ટ્રમહિષાદિરૂપભૂત્તરિ, ત્વમપિ ભારયિષ્યસે. ૨૮ વસ્ત્રપાત્રતનપુસ્તકાદિના, શોભયા ન ખલુ સંયમસ્ય સા; આદિમા ચ દદતે ભવં પરા, મુક્તમાશ્રય દિચ્છવૈકિકામુર૯ શીતાતપાદ્યાન્ન મનાગપીહ, પરીષહાંડ્યુલ્લ સે વિસોટુમ્; કર્થ તતો નારકગર્ભવાસદુઃખાન, સોઢાસિ ભવાંતરે તમે?૩૦ મુને ન કિં નશ્વરમસ્વદેહ-મૃપિંડમેન સુતપોવ્રતાર્થે ; નિપીચ ભીતિર્ભવદુઃખરાશેર્તિવાત્મ-સાૐવસુખ કરોષિ? ૩૧ યદત્ર કષ્ટ ચરણસ્ય પાલને, પરત્ર તિર્ધનરકેષ યત્પન તયોમિથઃ સપ્રતિપક્ષતા સ્થિતાવિશેષ-દસ્યાન્યતરજહીહિ ત૩૨ શમત્ર યબિરિવ પ્રમાદજં, પરત્ર યચ્ચાબ્દિરિવ ઘુમુક્તિજમુ; તયોમિથઃ સપ્રતિપક્ષતા સ્થિતા, વિશેષયા તર૬ ગૃહાણ તતું ............. ........... ૩૩ નિયંત્રણા યા ચરણેત્ર તિર્યસ્ત્રિી-ગર્ભકુંભીનરકેષુ યા ચ; તયોમિંથ: સપ્રતિપક્ષભાવાદ્ધિશેષ-દસ્યાન્યતરાં ગૃહાણ . ૩૪ સહ તપોયમસંયમયંત્રણાં, સ્વવશતામહને હિ ગુણો મહાન પરવશસ્વતિ ભૂરિ સહિષ્યસે, ન ચ ગુણ બહુમાસ્યસિ ક્યન ૩૫ અણીયસા સામ્યનિયંત્રણાભુવા, મુનેડત્ર કષ્ટન ચરિત્રજેન ચ; યદિ ક્ષયો દુર્ગતિગર્ભવાસ-ગાડસુખાવલેસ્ત૯િમવાપિ નાર્થિતમૂ?૩૬
૮૭
For Private And Personal Use Only
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
ત્યજ સ્પૃહાં સ્વઃશિવશર્મલાભે, સ્વીકૃત્ય તિર્યઙ્ગનરકાદિદુઃખમ્; સુખાણુભિચૈદ્વિષયાદિજાતૈઃ, સંતોષ્યસે સંયમકષ્ટભીરુ:
મહાતપોધ્યાનપરીષહાદિ, ન સત્ત્વસાધ્યું યદિ ધર્તુમીશઃ; તદ્ભાવનાઃ કિં સમિતીશ્ચ ગુપ્તીર્ધન્સે, શિવાર્થિન્ ન મનઃપ્રસાધ્યાઃ
સમગ્રચિન્હાńિહતેહિાપિ, યસ્મિન્સુખં સ્યાત્પરમં રતાનામ્; પરત્ર ચેન્દ્રાદિમહોદયશ્રીઃ,
પ્રમાઘસીહાપિ કથં ચરિત્ર? ................ ૩૮
હતું મનસ્તે કુવિકલ્પજાલૈર્નચોડષ્યવધૈચ્ચે વપુઃ પ્રમાદૈઃ;
લબ્ધીબ્ય સિદ્ધીબ્ધ તથાપિ વાંછનુ,
મનોરથૈરેવ હહા!! હતોઽસિ
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અનિત્યતાઘા ભજ ભાવનાઃ સદા, યતસ્વ દુઃસાધ્યગુણેઽપિ સંયમે; જિનૃત્સયા તે ત્વરતે ઘયં યમઃ, (હ્મસંયમઃ?) શ્રયનુ પ્રમાાન્ન ભવાબિભેષિ કિમ્૪૦
મનોવશસ્તે સુખદુઃખસંગમો, મનો મિલેૌસ્તુ તદાત્મકં ભવેત્;
८८
૩૭
For Private And Personal Use Only
.......૩૯
.૪૧
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
••• ૪૩
પ્રમાદચોરરિતિ વાર્યતાં,
મિલચ્છીલાંગમિત્રેરનુષશ્વયાનિશ.............૪૨ ધ્રુવઃ પ્રમાદે“વવારિધી મુને, તવ પ્રપાતઃ પરમત્સર: પુનઃ; ગલે નિબદ્ધો શિલોપમોડસ્તિચેતુ કર્થ તદોન્મજ્જનમપ્રવાસ્યસિ?
મહર્ષયઃ કેડપિ સહયુદીર્યાપ્યુઝાતપાદી દિ નિર્જરાર્થમ્; કષ્ટ પ્રસંગાગતમપ્યણીયોડપીચ્છનુશિવં કિં સહસે ન ભિક્ષો!
............. યો દાનમાનસ્તુતિવંદનાભિને, મોદdડન્ધર્ન તુ દુર્ભનાયતે; અલાભલાભાદિપરીપતાનું સપનું, પતિઃ સ તત્ત્વાદપરો વિડંબક ..
... ૪૫ દધ૬ ગૃહસ્થષ મમત્વબુદ્ધિ, તદીયતયા પરિતપ્યમાનઃ; અનિવૃતાંતઃકરણઃ સદા તૈતેષાં
ચ પાપભ્રમિતા ભવેડસિ ત્યક્તા ગૃહ સ્વ પરગેહચિંતાતપ્તસ્ય કો નામ ગુણસ્તવર્ષ; આજીવિકાન્ત યતિવેષતોડત્ર, સુદુર્ગતિ પ્રેત્ય તુ દુર્નિવારા ...
४७
૪૩
૮૯
For Private And Personal Use Only
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
કુર્વે ન સાવઘમિતિ પ્રતિજ્ઞાં, વદનકુર્વજ્ઞપિ દેહમાત્રાતું; શપ્યાદિકૃત્યેષુ ખુદનું ગૃહસ્થાનું,
હૃદા ગિરા વાડસિ કર્થ મુમુક્ષુ? ............ ૪૮ કર્ષ મહત્ત્વાય મમત્વતો વા, સાવદ્યમિચ્છસ્યપિ સંઘલોકે; ન હેમમધ્યપ્યુદરે હિ શસ્ત્રી, ક્ષિપ્તા ક્ષણોતિ ક્ષણતોડપ્યસૂનું કિશું? ..................... ૪૯ રંકઃ કોડપિ જનાભિભૂતિપદવી ત્યક્તા પ્રસાદાશ્રો-ર્વેષ પ્રાપ્ય યતેઃ કથંચન કિયચ્છાસ્ત્ર પદ કોડપિ ચ; મૌખર્યાદિવશીકૃતષુજનતાદાનાર્ચનૈર્ગર્વભા-ગાત્માને ગણયનરેંદ્રમિવ ધિગુ ગંતા કૂતે દુર્ગતૌ.................... ૫૦ પ્રાપ્યાપિ ચારિત્રમિર્દ દુરાપ, સ્વદોષજૈર્યદ્વિષયપ્રમાદે; ભવાંબુધી ધિક્ પતિતોડસિ ભિક્ષો, હતોકસિ દુઃખ્રસ્તદનંતકાલમ્ .........
કથમપિ સમવાપ્ય બોધિરત્ન, યુગસમિલાદિનિદર્શનાદુરાપમુ; કુરુ કુરુ રિપુવશ્યતામગચ્છનું,
કિમપિ હિત લભસે તોડર્થિત શમ્........ પર દ્વિષસ્વિમે તે વિષયપ્રમાદા, અસંવૃતા માનસદેહવાચઃ;
૯૦
૫૧
For Private And Personal Use Only
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Achar
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૫૫
અસંયમાઃ સપ્તદશાપિ હાસ્યાદયચ્ચ, બિલ્પચ્ચર નિત્યમેભ્યઃ ..
........... ૫૩ ગુરૂનવાણાપ્યપહાય ગેહમધીત્ય, શાસ્ત્રાર્યાપિ તત્ત્વવાંચિ; નિર્વાહચિંતાદિભરાઘભાવેડપૃષ!
ન કિં પ્રેહિતાય યત્ન ?...... .... ૫૪ વિરાધિતૈઃ સંયમસર્વયોગે, પતિષ્યતત્તે ભવદુઃખરાશી; શાસ્ત્રાણિ શિષ્યોપધિપુસ્તકાદ્યા, ભક્તા લોકા શરણાય નાલમ્
યસ્ય ક્ષણોડપિ સુરધામસુખાનિ, પલ્ય-કોટીનૂણાં ઢિનવતી Uધિકાં દદાતિ; કિં હારયસ્ય ધમુ! સંયમજીવિત હતું,
હા હા પ્રમત્ત! પુનરમ્ય કુતસ્તવાપ્તિઃ ? પક નાસ્નાપિ યસ્યતિ જનકસિ પૂજ્ય , શુદ્ધાત્તતો નષ્ટસખાનિ કાનિ; તસંયમેડસ્મિનું યતસે મુમુક્ષોડનુભૂયમાનોફલેડપિ કિં ન
૧૪. મિથ્યાવાદિનિરોઘાધિકાર મિથ્યાત્વયોગાવિરતિપ્રમાદાનું, આત્મન્ સદા સંવૃણુ સૌમિચ્છનું;
....... ૫૭.
For Private And Personal Use Only
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
Achar
૦
0
-
૮
અસંવૃતા યભવતાપમતે, સુસંવૃતા મુક્તિરમાં ચ દધુ........ .......... ૧ મનઃ સંતૃણુ હે વિદ્વન્!, અસંવૃતમના યત; યાતિ તંદુલમસ્યો દ્રાફ, સપ્તમી નરકાવની............. પ્રસન્નચંદ્રરાજર્ષેર્મન પ્રસરસંવરી; નરકમ્ય શિવસ્થાપિ, હેતુભૂતી ક્ષણાદપિ... મનો પ્રવૃત્તિમાત્રણ, ધ્યાન નૈકેન્દ્રિયાદિષ; ધર્મશુક્લમનઃસ્થર્યભાજસ્તુ ધ્યાયિન તુમઃ ........... સાથે નિરર્થક વા યન-મનઃ સુધ્યાનયંત્રિતમ્; વિરત દુર્વિકલ્પભ્યા, પારગાસ્તાનું સ્તુવે યતીનું વચોડ પ્રવૃત્તિમાત્રણ, મૌન કે કે ન બિભ્રતિ; નિરવદ્ય વચો વેષામ્, વચોગુપ્તાંતુ તાનું સ્તુવે ............ ૬ નિરવદ્ય વચો બ્રૂહિ, સાવઘવચૌર્યતઃ; પ્રયાતા નરકે ઘોર, વસુરાજાદયો દ્રુતમ્ ............. ઇહાડમુત્ર ચ વૈરાય, દુર્વાચો નરકાય ચ; અગ્નિદગ્ધા પ્રરોહન્તિ, દુર્વાગ્દધાઃ પુનર્ન હિ............ અત એવ જિના દીક્ષાકાલાદકેવલોભવમ્; અવદ્યાદિભિયા બ્રયજ્ઞનત્રયભૂતોડપિ ન કૃપયા સંવૃણુ સ્વાંગ, કૂર્મજ્ઞાતનિદર્શનાતું; સંવૃતાસંવૃતાંગા યતું, સુખદુઃખાન્યવાનુયુ ................૧૦
૦
૧
૧
૯૨
For Private And Personal Use Only
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
કાયસ્તંભાન્ન કે કે ચુસ્તરુસ્તંભાદયો યતાઃ; શિવહેતુક્રિયો યેષાં, કાયસ્તાંસ્તુ સ્તુવે યતીન્ શ્રુતિસંયમમાત્રણ, શબ્દાનુ કાનૂ કે ત્યજન્તિ ન; ઇષ્ટાનિધ્યેષુ ચૈતેષુ, રાગદ્વેષી ત્યજન્મનિઃ ચક્ષુઃસંયમમાત્રાત્ કે, રૂપાલોકાંસ્યજન્તિ ન; ઇષ્ટાનિધ્યેષુ ચૈતેષુ, રાગદ્વેષૌ ત્યજન્મુનિઃ પ્રાણસંયમમાત્રણ, ગંધાનું કાન્ કે ત્યજન્તિ ન; ઇષ્ટાનિષ્ટેષુ ચૈતેષુ, રાગદ્વેષૌ ત્યજન્ મુનિઃ જિહ્વાસંયમમાત્રણ, ૨સાનુ કાનૂ કે ત્યજન્તિ ન; મનસા ત્યજ તાનિષ્ટાન્, યદીસિ તપઃફલમ્ ત્વચઃસંયમમાત્રણ, સ્પર્ધાન્ કાનૂ કે ત્યજન્તિ ન; મનસા ત્યજ તાનિષ્ટાનું યદીચ્છસિ તપઃફલમ્ ...... બસ્તિસંયમમાત્રણ, બ્રહ્મ કે કે ન બિભ્રતે; મનઃસંયમતો ધેહિ, ધી૨! ચેત્તત્ફલાર્મસિ વિષયેંદ્રિયસંયોગાભાવાલ્કે કે ન સંયતાઃ; રાગદ્વેષમનોયોગભાવાત્ઝે તુ સ્તવીમિ તાન્ .
કષાયાનું સંઘૃણુ પ્રાજ્ઞ, નરકં યદસંવરાત્; મહાતપસ્વિનોઽપ્યાપુ:, કરટોત્કરટાદયઃ
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૯૩
For Private And Personal Use Only
........
૧૧
૧૨
૧૩
૧૪
૧૫
૧૬
૧૭
૧૯
યસ્યાસ્તિ કિંચિન્ન તપોયમાદિ, બ્રૂયાત્મ યત્તત્તુદતાં પરાનું વા; યસ્યાસ્તિ કષ્ટાપ્તમિદં તુ કિં ન, તભ્રંશભીઃ સંવૃત્તુતે સ યોગાન્૨૦ ભવેત્સમગ્રપિ સંવરેષ, પરં નિદાનં શિવસંપદાં યઃ; ત્યજન્ કષાયાદિજદુર્વિકલ્પાનુ, કુર્યાત્મનઃસંવરમિદ્ધધીસ્તમ્ ૨૧
૧૮
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
તદેવમાત્મા કૃતસંવ૨ઃ સ્યાત્, નિઃસંગતાભાક્ સતતં સુખેન; નિઃસંગભાવાદથ સંવરસ્તદ્વયં, શિવાર્થી યુગપદ્ભજેત .. ૨૨ ૧૫. શુભવૃત્તિશિક્ષોપદેશાધિકાર:
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આવશ્યકેષ્વાતનુ યત્નમાખોદિતેષુ શુદ્ધેયુ તમોઽપહેy; ન દંત્યભુક્યું હિ ન ચાપ્યશુદ્ધ, વૈઘૌક્તમૌષધમામયાન્ યતૂ ૧ તપાંસિ તન્યાદ્વિવિધાનિ નિત્યું, મુખે કટ્ન્યાયતિસુંદરાણિ; નિઘ્નન્તિ તાન્યેવ કુકર્મરાશિ, રસાયનાનીવદુરામયાન્ યત્ ૨ વિશુદ્ધશીલાંગસહસ્રધારી, ભવાનિશં નિર્મિતયોગસિદ્ધિ:; સહોપસર્ગાસ્તનુનિર્મમઃ સન્, ભજસ્વ ગુપ્તીઃ સમિતીશ્ચ સભ્ય સ્વાધ્યાયયોગેષુ દધસ્વ યત્ન, મધ્યસ્થવૃત્ત્તાનુસ૨ાગમાર્થાન્; અગારવો ભૈક્ષમટાડવિષાદો, હેતૌ વિશુદ્ધે વશિતેંદ્રિયૌધઃ . ૪ દદસ્વ ધર્માર્થિતથૈવ ધર્મ્યાન, સદોપદેશાનું સ્વપરાદિસામ્યાનુ; જગદ્ધિતૈષી નવભિત્મ્ય કથ્થૈર્ગામે, કુલે વા વિહરાઽપ્રમત્તઃ ૫ કૃતાકૃત સ્વસ્ય તપોજપાદિ, શક્તી૨શક્તીઃ સુતેતરે ચ; સદા સમીક્ષસ્વ હૃદાથ સાધ્યું, યતસ્વ હેયં ત્યજ ચાવ્યયાર્થી ૬ પરસ્ય પીડાપરિવર્જનાત્તે, ત્રિધા ત્રિયોગ્યપ્પમલા સદાસ્તુ; સામૈકલીનું ગતદુર્વિકલ્પ, મનો વચચ્ચાપ્યનધપ્રવૃત્તિ ......... ૭ મૈત્રીં પ્રમોદ કરુણાં ચ સમ્યક્, મધ્યસ્થતાં ચાનય સામ્યમાત્મન્; સદૂભાવનસ્વાત્સલયં પ્રયત્નાતુ, કૃતાવિરામં ૨મયસ્વ ચેતઃ!૮ કુર્યાન્ન કુત્રાપિ મમત્વભાવું, ન ચ પ્રભો! રત્યરતી કષાયાન્; ઇહાપિ સૌખ્યું લભસેઽપ્પનીહો, હ્યનુત્તરામર્ત્યસુખાભમાત્મ!૯
૯૪
For Private And Personal Use Only
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ઇતિ યતિવરશિક્ષા યોડવધાર્ય વતસ્થચરણકરણયોગાનેકચિત્તઃ શ્રયેત; સપદિ ભવમહાળેિ ક્લેશરાશિ સતીત્વ, વિલસતિ શિવસૌખ્યાનંત્યસાયુજ્યમાષ્ય...................... ૧૦
૧૭. સામ્યadવાધિકારઃ એવું સદાવ્યોસવશેન સામ્યું, નયસ્વ સામ્ય પરમાર્થવેદિની યતઃ કરસ્થાઃ શિવસંપદસ્તે, ભવન્તિ સઘો ભવભીતિભg: ૧ ત્વમેવ દુઃખ નરકત્વમેવ, ત્વમેવ શર્માપિ શિવ ત્વમેવ; ત્વમેવ કર્માણિ મનસ્વમેવ, જીહ્યવિદ્યામવધેહિ ચાત્મનું! ૨ નિઃસંગતામહિ સદા તાદાત્મન્નથૈષ્ય શેષેધ્વપિ સામ્યભાવાતું; અહિ વિદ્વન્! મમર્તવ મૂલ, શચાં સુખાનાં સમર્તવ ચેતિ ૩ સ્ત્રીષ ધૂલિન્ક નિજે ચ પર વા, સંપદિ પ્રસરદાદિ ચાત્મનુ; તત્ત્વમેહિ સમતાં મમતામુગુ, યેન શાશ્વત સુખાદ્વયમેષિ ....૪ તમેવ સેવસ્વ ગુરુ પ્રયત્નાદધીગ્ધ, શાસ્ત્રાર્યાપિ તાનિ વિદ્ધન્l; તદેવ તત્ત્વ પરિભાવયાત્મની, યેભ્યો ભવેત્સામ્યસુધોપભોગઃ ૫ સમગ્રસચ્છિા×મહાર્ણવેભ્યઃ, સમુદ્ધત સામ્યસુધારસોડયમ્; નિપીતાં હે વિબુધા! લભધ્વમિહાપ, મુક્તઃ સુખવર્ણિકો યસ્ક શાંતરસભાવનાત્મા, મુનિસુંદરસૂરિભિઃ કૃત ગ્રંથ બ્રહ્મસ્થૂક્યા ધ્યેય, સ્વપરહિતોડધ્યાત્મકલ્પતરુરેષઃ ..... ૭ ઇમમિતિ મતિમાનધીત્ય ચિત્તે, રમયતિ યો વિરમત્યય ભવાદ્વા; સ ચ નિયતમતો રમત ચાસ્મિનું, સહ ભવવૈરિજયશ્રિયા શિવશ્રી ૮
૯૫
For Private And Personal Use Only
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
આદિ ગુરુર્ભગણઃ ડા
મધ્ય ગુરુર્જગુણઃ ।ડા
छन्६
પક્તિ
શશિવદના
મદલેખા
અનુષ્ટુપ
પદ્ય
માણવક
પ્રમાણિકા
વિદ્યુન્માલા
ચંપકમાલા
મણિબંધ
હંસી(મત્તા)
છંદશાસ્ત્ર
આઠ ગણ
અન્યગુરુ:સગણઃ IIs આદિલઘુર્યગણઃ ડિડ
શાલિની
દોધકવૃત્ત
છન્દશાસ્ત્ર યંત્ર
સર્વાક્ષર
૨૦
૨૪
૨૮
૩૨
૩૨
૩૨
૩૨
૩૨
४०
૩૬
४०
૪૪
૪૪
૯૭
મધ્યલઘુરગણઃ ડોડ
અન્યલઘુસ્તગણઃ વડા
સર્વગુરુર્મગણઃ ડડડ
સર્વલર્નગણઃ ॥
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ચરણાક્ષર વિરામ
૫
૫
૬
૬
૭
८
८
૪-૪
૮
८
८
८
૮
૧૦
૧૦
૧૧
૧૧
For Private And Personal Use Only
८
૪-૪
૫-૫
૫-૪
૪-૬
૪-૭
૧૧
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
TH
પ-૩ ૫-
પ-
૫-૬ * ૫-૬ ૭-૪ ૭-૪ ચરણે પ-૭ પ-૭
૧૧-૧૨
પ-૭
'ઈન્દ્રવજા ઉપેન્દ્રવજા ઉપજાતિ આખ્યાનકી ભદ્રિકા રથોદ્ધતા સ્વાગત હરિણીપ્લતા વૈશ્વદેવી વંશસ્થ ઇન્દ્રવંશા તોટકવૃત અમિતાક્ષર ભુજંગપ્રયાત દ્વતવિલંબિત મૌક્તિકદામ સ્ત્રગ્વિણી લલિતા પુષ્મિતાઝા મંજુભાષિણી પ્રભાવતીરૂચિ મહર્ષિણી
૬-૭
-૬ ઉ-૬ ૧૨
૧૨
૫-૭ પ-૭
૧૨૧૩
ચરણે
2
૧૩
૪-૯
૩-૧૦
૭
For Private And Personal Use Only
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
વસંતતિલકા
માલિની
ચન્દ્રલેખા
મન્દાક્રાન્તા
શિખરિણી
પૃથ્વી
હરિણી
શાર્દૂલવિક્રીડિત
સધરા
www.kobatirth.org
૫૬
૩૦
५०
૬૮
૬૮
૬૮
૬૮
૭૬
૮૪
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૪
૧૫
૧૫
૧૭
૧૭
૧૭
૧૭
૧૯
૨૧
For Private And Personal Use Only
૧૪
છશાસ્ત્ર
શિવશર્મપ્રદાતારું ચરમતીર્થનાયકમ્; ભક્તિભરેણ વન્દેહં, ગણેશગૌત્તમન્તથા. મૃત્યા કર્પૂરસૂરીશ, તપોધર્મ પ્રભાવકમ્ છન્દોડમૃતરસં વચ્ચે, નત્વાઽમૃતગુરું સ્વકમ્.. ગ્રન્થોડયું સુખબોધાય, સંક્ષેપેણ વિચ્યતે; લક્ષણં છન્દમાં યત્ર, શ્રુતમાત્રણ જ્ઞાયતે. સાનુસ્વારવિસર્ગ હિ, સયુક્તાઘું તથા ગુરુ; વિજ્ઞેયમક્ષર દીર્ઘ, પાદાન્તસ્થં વિકલ્પતઃ. આદિમધ્યાવસાનેષુ, યરતા યાન્તિ લાધવમ્; ભજસા ગૌ૨વં યાન્તિ, મનૌ તુ ગુરુલાઘવમ્ ..... યસ્યાઃ પાદે પ્રથમે, દ્વાદશ માત્રાસ્તથા તૃતીયેઽપિ; અષ્ટાદશ દ્વિતીયે, ચતુર્થકે પચ્ચદશ સાડઽર્ષ્યા.
૯૮
6-2
૭-૮
6-5-2
૬-૧૧
૮-૯
૬-૪-૭
૧૨-૭
૭-૭-૭
૧
૨
૩
૪
૫
૬
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
........
આર્યાપૂર્વાર્ધસમ, પરાર્ધમપિ યચ્છન્દસિ મુને! ભવતિ; છન્દોવિદસ્તદાન-માર્યાગીતિ તાં મુદા કયન્તિ..........૭ આર્યોત્તરાર્ધતુલ્ય, પૂર્વાર્ધ યચ્છન્દસિ સ્માતું; તચ્છન્દો ભાષજો, હૃાર્યામુપગીતિ સુકવયઃ.......... આઘચતુર્થ પચ્ચમર્ક ચતુ; યત્રગુરુસ્યાદ્ mૌગિતિ પક્તિઃ ......... અગુરુચતુષ્ક ભવતિ ગુરૂદ્વ; વિનામુનેડસૌ શશિવદના ન્યો.............. તુર્ય પશ્ચમકે ચેદ્યત્ર ચાલઘુ સાધો! વિવભિઃ કથિતા સા સ્સૌ ગઃ ચાન્મદલેખા. .............. શેય ષષ્ઠ ગુરુ શ્લોકે, લઘુ સર્વત્ર પશ્ચમમ્, ઢિચતુષ્પાદયોહ્નસ્વ, દીર્ઘ સપ્તમમન્યયો . .... જોયું ષષ્ઠ ગુરુ શ્લોકે, લઘુ સર્વત્ર પચ્ચમમ્; હિચતુષ્પાદસપ્તમ, હ્રસ્વ પદ્યસ્ય લક્ષણમ્.
........ આદિગતે સુર્યગત, પચમક ચાજ્યગત; સ્યાદ્રગુરુ ચેત્તત્કથિત માણવક ભાત્તલગાડ.. દ્વિતર્યષષ્ઠમષ્ટમ, યદા ગુરુ પ્રયોજિતમ્; બુધાઃ પ્રકાશયત્તિ તાં, પ્રમાણિક જરી લગી. .............. ૧૫ વર્ણા: સર્વે દીર્ધા યસ્યાં, વિશ્રામસ્યાદર્વેદે ; વ્યાખ્યાતા સા વિદ્રવ્રુન્દ, મમો ગોગો વિદ્યુમ્નાલા.... ૧૬ યત્ર ગુરુ સ્યાદાદ્યચતુર્થ, પચ્ચમષષ્ઠ ચાન્યમુપાજ્યમુ; ચમ્પકમાલા ચેદ્ ભમસા ગાન્ચેન્દ્રિયબારૈર્યત્ર વિરામ . . ૧૭
૯૯
For Private And Personal Use Only
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
કિરીતિ. .....૧૮
ચમ્પકમાલા યત્ર ભવે-દન્યવિહીના કાવ્યમતે; સ્યાન્મણિબન્યો ભમ્સગર્ણ રિન્દ્રિયવેદ યદ્વિરતિઃ. મન્દાક્રાન્તાડજ્યયતિરહિતા, ત્યારઃ પ્રાગ્દશમગુરુકા; વિશ્રામઃ રયાઘુગરસમિર્ત-ઈ સી મત્તા મભનગયુતા.... ૧૯ હ્રસ્વો વર્ણો જાયતે શૈક્ષ ષષ્ઠચ્છન્દોબુદ્ધ તદ્ધદેવાષ્ટમાન્ય; વિશ્રામઃ ચાદ્યત્ર વેદેતુરબૈશાલિન્યુક્તા સ્તોતગી ગો સુસાધો.૨૦ આદ્યચતુર્થમખણ્ડતપસ્વિન્સપ્તમક દશમ ગુરુ ચાજ્યમુ; દોધકવૃત્તમિદં ભભભા યત્કથિત કવિમણ્ડલમુખે.. . ૨૧ યસ્યાં ત્રિષપ્તમમક્ષર સાદ્ધ્રર્વ તથા ચેન્નવામં ચ તતુ; સ્વાદિન્દ્રવજા યદિ તૌ જગૌગો, યસ્યાં કિયાષઐમિતૈર્વિરામ. ૨૨ યદીન્દ્રવજાચરણેષ પૂર્વે, ભવન્તિ વર્ણા લઘવઃ સુકર્મન; ઉપેન્દ્રવજા જતજાસ્તતો ગૌ, ભાવેલ્કિયાષપ્રતૈિર્વિરામઃ.૨૩ અનન્તરોદીવિતલક્ષ્મભાજૈ, પાદૌ યદીયાવુપજાતય સ્તા; પાસાં ક્રિયાષધ્યમિર્તર્વિરામો, ભવન્તિ સુૌઃ પરિકીર્તિતા થા. ૨૪ આખ્યાનકી સ્યા દ્વિપરીતપૂર્વ દીન્દ્રવજાચરણ પુરતાતુ; ઉપેન્દ્રવજાચરણાસયોડન્ય, મનીષિણોક્તા શુભકાર્યકારિન્.૨૫ પ્રથમલઘુકષકવર્ણક, નવમચરમપૂર્વક તથા; ભવતિ સુજન! યત્ર ભાષિતા, નનરલગયુતવ ભદ્રિકા... ૨૬ આઘમક્ષરમતતૃતીયક, સપ્તમં ચ નવમ તથા-ત્તિમામ; દીર્ઘ-બ્ધિગતિભિ વિંરામકા રાન્નરાવિહ રથોદ્ધતા લગૌ. ૨૭ અક્ષર તુ નવમું દશમં ચેવ્યત્યયાદ્ ભવતિ પૂર્વત આયી સ્વગતેતિ રનભાવ્રુયુગ્મચાલ્વિવેદ સુમિર્તર્ષિ વિરામ. ૨૮
૧૦૦
For Private And Personal Use Only
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
પ્રથમાક્ષ૨માઘતૃતીયયો દ્વૈતવિલમ્બિતકસ્ય ન પાદયોઃ; લગપારસ કારગÎસ્ત્રિભિ નૃભભરૈસ્તુ ગણૈ ર્હરિણીપ્લેતા.૨૯ હ્રસ્વો વર્ણઃ સ્યાત્સપ્તમો યત્ર યોગિનું, તહૃદ્વિન્યસ્તો વર્ણ એકાદશાઘઃ, બાણૈર્વિશ્રામસ્તત્ર ચેત્સ્યાત્ તુરઙગૈ, માઁ યો નામ્ના સા ભાષિતા વૈશ્વદેવી. ...
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૩૦
ઉપેન્દ્રવજાચ૨ણેષુ સન્તિ ચે-દુપાન્યવર્ણા લધવઃ કૃતા દિ; જતૌ તુ વંશસ્થ મુીરિતં જરી, સનાથ! નિર્દોષમિદં બુધૃસ્તા. ૩૧ વંશસ્થપાદા ગુરુપૂર્વવર્ણકા, યસ્યાં ભવેયુઃ ક્ષતિભિર્વિવર્જિતાઃ, સ્યાદિન્દ્રવંશા ખલુ તૌ જરૌ મુને!, વિશ્રામભાગ્યા શરવાહ સંખ્યકૈ..૩૨ સતૃતીયકષષ્ઠમખણ્ડમતે! નવમં વિરતિપ્રભવં ગુરુ ચૈત્; ઇહ તોટકવૃત્તમિદં ગતિર્સ, સ્નિપૂર્ણઃ કવિભિઃ કમનીયતે. ૩૩ યદિ તોટકસ્થ ગુરુ પશ્ચમક, રસસંખ્યકં ગુરુ ન ચેઢિહિતમ્, પ્રમિતાક્ષરા સજસસૈરુદિતા, શુભકર્મવી૨! નિપુર્ણઃ કવિભિઃ.૩૪ યદાઘું ચતુર્થં તથા સપ્તમં ચેત્, તથૈવાક્ષર હ્રસ્વમેકાઢશાદ્યમ્; ભુજગપ્રયાત ભવેધૈશ્ચતુર્ભિ-ર્યદુક્ત કવીન્દ્ર જિનેન્દ્રાદિભક્તઃ ૩૫ અયિ મુનિપ્રિય! યત્ર ચતુર્થકં, ગુરુ ચ સપ્તમકે દશમં તથા; વિરતિયં ચ તથૈવ વિશેષવિદ્, દ્યુતવિલમ્બિત માહ નભૌ ભરો. ૩૬ દ્વિતીયકપશ્ચમકાષ્ટમકગ્ધ તથા દશમાજ્ન્મગત ગુરુ યંત્ર; ચતુર્ભુગણું યદિ મૌક્તિકદામ, વદન્તિ બુધા વિગતેન્દ્રિયદોષ.૩૭
૧૦૧
For Private And Personal Use Only
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આઘતુર્માન્ય, હૃષ્ટએકાદશ, હ્રસ્વમેવ નિયુક્ત ભવેચ્છન્દસિ; વિશ્વ વાત્સલ્યદેવાધિદેવાર્શકા
ઉચ્ચતુર્ભિ મા વાગ્વિદે: સગ્વિણી....... ૩૮ આદ્ય દ્વિતીયમથ તુર્યમષ્ટમ ચૂકાદશાદ્યપરકે તથૈવ ચે; દીર્થે સુકાવ્યકુશલે મનોહરા, ધીરેરભાણિ લલિતા તભી કરી. ..
કરતલગતધર્મરત્નસાધો! વિચલિતમોહગજેન્દ્રમોક્ષયાત્રિનું; ભવતિ જગતિ ની તતઃ પરી ,
નજસહિત ર્જરનૈશ્ચ પુષ્મિતાઝા......૪૦ સતૃતીયપષ્યમસુવર્ણક તથા, નવમ તથા દશમકાન્યકાન્યકમ્ ગુરુકે સુભાષિતમભૂદ્ધિ નન્દિની, સજસા જગૌ ભવતિ મજુ ભાષિણી.
દ્વિતીયસુર્યનવમમક્ષર ગુરુ, ભવેત્તર્થવ ચ દશમાન્યમત્તિમમ્; સુભાષિતા વિબુધગર્ણઃ પ્રભાવતિ,
જભૌસજો ગિતિ રુચિરા ચતુર્રહ...... ૪૨ તુર્યપશ્ચમમપિ ષષ્ઠસપ્તમં વૈ, સ્યાદ્ધસ્તંખલુ નવમં ચ રુદ્રસંગમ્;
૧૦૨
•••••••••... ૪૧
For Private And Personal Use Only
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અન્યસ્યાદ્ ગુરુ યદિ ગીતે તદા સા, નો જોગસ્ત્રિભશયતિઃ પ્રહર્ષિણીયમ્... ...... ૪૩
તુર્યાઘતુર્યપરષષ્ઠકસપ્તમ વૈ, સ્યાદ્ પ્રસ્વકગ્ર નવમ દશમ તથૈવ, ચેન્દ્ર દ્વાદશં ભવતિ યત્ર સુકાવ્યવિૌ
રુક્તાવસન્તતિલકા તજજાજગી ગ . ....... ૪૪ પ્રથમમગુરુષર્ક યત્ર ચૂકાદશાદ્ય, ભવતિ લઘુ તથા ચેદક્ષર દ્વાદશાજ્યમ્, સુકવિજનમનોજ્ઞા સા સુચારુ પ્રસિદ્ધ નનમયય યુnય માલિની ભોગિલોકેઃ........................૪૫
ચતારો યત્ર વર્ણા આદ્યાસ્તથા પમ્યમાન્યાચ્ચત્વારો યત્ર વર્ણા દીર્ધાસ્તથા ચેદિશોજ્યો; વાવેતં યત્ર વર્ણાવત્યો તથા સ્વાસુવર્ણા,
પ્રૌ મ્યો યાન્તો ભવેતાં સપ્તાષ્ટક ચન્દ્રલેખા. ૪૬ ચિત્વારઃ પ્રાગ્વિહિત ગુરવો યે દિગેકાદશી ચેધર્ણો દીર્થો તદનુ ભવતઃ શોભનો દ્વાદશાજ્યો; તદ્વચાન્યો સુગુરૂતનકી વર્ણિતા સુપ્રસિદ્ધા, મન્દાક્રાન્તા મભનતતગા ગઃ સમુદ્રર્તુલોકેઃ.
યદા પૂર્વો હ્રસ્વો પ્રભવતિ તત: ષષ્ઠકપરા સ્તતો વર્ણાઃ પચ્ચ પ્રકુશલ! તવૈવાત્ર લઘવ; ત્રયોડજે ચોપાજ્યાઃ પ્રવરકવિભિન્હેં સુભણિતા, રસૈરૂત્રે ચ્છિન્ના યમન સભાગઃ શિખરિણી.૪૮
•.... ૪૭
૧૦૩
For Private And Personal Use Only
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
દ્વિતીયમથ યત્ર ચેગુરુ ષડષ્ટમં દ્વાદશં, ચતુર્દશમપીહ પચ્ચદશમાન્તિમં સ્યાત્તથા, તતઃ પ્રકથિતા ક્ષમામતિમુને સુબોધાન્વિતંર્જસો જસયલા વસુગ્રહયતિથ્ય પૃથ્વી ગુરુઃ.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
વેદાન્તાચાર્યવચ્ચેણ, વ્રજલાલેન શોધિતઃ; જીયાત્કાવ્યમતીનેષ પ્રદદાનો મુદ્દે સદા.
૧૦૪
વિબુધ! લઘવઃ પશ્ચ પ્રાચ્યાસ્તતો દશમાન્તિક સ્તદનુવિહિતૌ હ્રસ્વૌ ચેઘત્ર વૈત્રિચતુર્દશૌ; પ્રભવિત પુન યંત્રોપાન્યસ્તથૈવ સુભાષિતા, રસયુગહયૈ ાઁ ભૌ સ્લૌ ગો યદા હરિણી તદા. ૫૦ આઘામ્યેન્દ્ ગુરુવસ્ત્રયસ્તદનુચેષષ્ઠસ્તથા ચાષ્ટમઃ, સાદેકાદશતસ્ત્રયઃ ખલુ તથૈવાષ્ટાદશાઘૌ તતઃ; સ્યાદેવં નનુ ચાન્તિમો ભવતિ તચ્છન્દોડમૃતે ચેમુને, સૂર્યાઐર્મસજાઃ સ્તતાઃ સગુરવઃ શાર્દૂલવિક્રીડિતમ્ ........ ૫૧ ચત્વારો યત્ર વર્ણાઃ પ્રથમમલઘવઃ પન્ચમાન્યૌ તથૈવ, દ્રૌ તદ્દષોડશાઘૌ યદિ ગુરુતનુકૌ ષોડશાન્યૌ તથાત્ત્વો વિદ્વવૃત્ત્તઃ સદા સાડન્વયગગનમણે! સેવિતા સુપ્રસિદ્ધા, ભ્રૌવ્નૌ યાનાંત્રયેણ ત્રિમુનિયતિયુતા સ્ત્રગ્ધરા કીર્તિતૈયમ્.૫૨ પૂર્વગ્રન્થાનુસારેણ, છન્દોઽમૃતરસો મુદા; છન્દોગણસુબોધાય, સંક્ષેપત; પ્રકીર્તિતઃ.. અમૃતસૂરિશિષ્યણ, જિનેન્દ્રવિજયેન યઃ; રસભૂખદ્ધિકે વર્ષે, ગુમ્ફિતો જામપટ્ટને............
For Private And Personal Use Only
૪૯
૫૩
૫૪
૫૫
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
श्री द्वादशांग पुरूषः पादयुगधारू गातवर्गचदायबाहताशीवासरथपुति
श्री आगमपुरुष
For Private And Personal Use Only
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
श्री सरस्वती यंत्र-मंत्र
हसा
ale
हस्प्रे
क्रा
मा हसौँ हम्ल्यूँ हस्एँ त्रिपुर शारदायै भैरव्यै देवतायै नमः
हा श्रीं क्लीं वाग्वादिनी सरस्वती मम जिह्वाग्रे वासं कुरु-कुरु स्वाहा
Ko
l amillenpal
Re:(07/
02040
For Private And Personal Use Only
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
ジンジン
פל
नमः मः न
नम
नए नमः
Vocale
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
For Private And Personal Use Only
ਸਭ ਤੋਂ ਹ
ऍ
रम
1
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
કૈલાશપશ સ્વાધ્યાય સાગર ભાગ-૧
નવમeણાદિ સ્તોત્ર કૈલાસ-પા સ્વાધ્યાય સાગર ભાગ-૨ થાક પ્રકરણ, ત્રણ ભાણ, 9 કર્મગ્રંથ, તવાર્થ, પંથસૂત્ર (સંપૂર્ણ)
લાણ-પs Pવાધ્યાય સાગર ભાગ- 3 શ્રમણજ્યિાના સૂત્રો, ઉપયોગી માહિતી
કૈલાસ-પા વાધ્યાય સાગર ભાગ-૪ દશવૈકાલિક સૂત્ર, બૃહત્સંગ્રહણી, લઘુ ક્ષેત્રમાણ
કૈલાસ પા હવાધ્યાય સાગર ભાગ-૫ વીતરાણ સ્તોત્ર, મહાદેવ તોગ, ઈન્દ્રિયપરાજય શતક, વૈરાગ્ય શતક, જ્ઞાનમાર, પ્રશમતિ, શિષ્યોર્પોનિષદ,
જૈનોપનિષ આભાવબોઘકુલ, ગુણાનુરાગકુલક, ગૌતમકુક્ષક, ભાવકુas, વિકારવિરોઘડુલક, સાઘુનિયમક્લક
કૈલાસ-પા વાધ્યાય સાગર ભાગ-3 શાંતસુધારણ, યોગશાસ્ત્ર, અષ્ટપ્રકરણ, થઉશeણપયન્ની,
આઉટપચ્ચકખાણપથક્ષી કૈલાસ-પા વાધ્યાય સાગર ભાગ-૭
યોગસાર પ્રકરણ, સિંદુર પ્રકરણ અધ્યાત્મ ઉપનિષદુ, અધ્યાત્મ કલ્પદ્રુમ
કૈલાસ-પદ દવાધ્યાય સાગર ભાગ-૮ દેવવંદન, જ્ઞાનપૂજા, મૌન એકાદશી ગણણું, દિવાળી ગણણું
કૈલાશ-પsણ સ્વાધ્યાય સાગર ભાગ-( પ્રવજ્યા તીર્થ તપમાળવિધિ, વિવિઘવિધિ,
સંખ્યા, ઉપયોગી સંગ્રહ
आचरा
Rા
છે
CONCEPT : BIJAL CREATION: 079-22112392
For Private And Personal Use Only