Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahattvapUrNa kharataragacchIya jyotiSa graMtha joisahIra [paM0 bhagavAnadAsa jaina] isa nAma kA jyotiSa zAstra ke muhUrta viSaya kA "paNa paramiTTha NameyaM samarIya suhaguruya sarassaI sahiyaM / prAcIna graMtha hai / isakA dUsarA nAma jyotiSasAra bhI hai| kahiyaM joisahIraM gAthA chaMdeNa baMdheNa // 1 // " yaha do prakAra kI racanA vAlA dekhane meM AtA hai / eka to maMgalAcaraNa meM iSTa devoM ko namaskAra karake gnantha kA dUhA aura caupAI chaMdoM meM bhASAmaya hai| isakI prAcIna nAma 'joisahIra' (jyotiSahIra ) spaSTa kiyA hai / isake hastalikhita do prati sAkSara ratna zrIagaracandajI nAhaTA bAda prathama taraMga meM 56 viSayoM ke nAma kI pAMca gAthAeM bIkAnera vAle ke zAstra saMgraha meM maujUda hai / ina donoM prati ke haiN| viSaya yaha haipIche kA kucha bhAga binA likhA raha gayA hai, jisase isako "tithi 1, vAra 2. nakSatra 3, yoga 4, horAcakra 5, racanA samaya Adi samajhane meM kaThinatA hai, parantu isakI rAzi 6, dinazuddhi 7, puruSa nava vAhana 8, svaranADI , racanA karane vAlA kharataracchIya paM0 hIrakalaza muni hI hai, vatsacakra 10, zivacakra 11, yoginIcakra 12, rAhu 13, aisA grantha vAMcane se mAlUma huA ki chaMdoM meM kaI eka sthAna zukra 14, kIlaka yoga 15. paridhacakra 16, paMcaka 17, zUla para kartA ne apanA nAma jor3A hai| 18, ravicAra 16, sthirayoga 20, sarvAkayoga 21, raviyoga isa gratha kI dUsarI racanA prAkRta gAthAbaddha hai, isakI 22, rAjayoga 23, kumArayoga 24, amcana yoga 25, jvAlAeka prati jAlora ( rAjasthAna ) me jJAnamuni maNDalI mukhI yoga 26, zubhayoga 21, azubhayoga 28, addha - lAyabrarI meM hai, prati meM mukhya gratha ke alAvA pratyeka panne prahara 26, kAlavelA 30, kulikayoga 31, upakulikake cAroM tarapha khAlI jagaha meM TippaNiyAM likhI huI haiM, yoga 32, kaMTakayoga 33, karkaTayoga 34, yamaghaMTayoga 35, parantu gratha kA antima bhAga kucha binA likhA raha gayA hai| utpAtayoga 36, mRtyuyoga 37, kANayoga 38, siddhiisakI dUsarI prati nAhaTAjI ne kalakattA gulAbakumArI yoga 36, khaMjayoga 4., yamalayoga 41, saMvartakayoga 42, lAyabrarI se lAkara mere pAsa bhejI thI yaha pUrNa likhI huI ADalayoga 43, bhasmayoga 44, upagrahayoga 45, dNddthii| grantha ke anta meM granthakAra kI prazasti hone se mAlUma yoga 46, hAlAhalayoga 47, vajramUsalayoga 48, yamadaMSTrAhuA ki- 'vRhatkharataragacchIya jaMgamayugaprathAna bhaTTAraka yoga 46, kaMbhacakra 50, bhadrA (viSTi) yoga 51, kAlapAzajainAcArya zrI jinacandrasUrIzvarajI ke vijayarAjya meM paMDita yoga 52, chIMka vicAra 53, vijayayoga 54, gamanaphala 55, hIrakalaza muni ne vikramasaMvat 1627 ke varSa meM racanA kI tArAbala 56, grahacakra 57, candrAvasthA 58 aura hai / sampUrNa grantha meM lagabhaga 1200 gAthAyeM haiN| inake do karaNa 56 / " adhyAya taraMgoM ke nAma se rakhA hai| prathama taraMga meM 56 itane viSayavAle prathamataraGga meM 416 gAthArya haiM / viSaya haiN| prathama maMgalAcaraNa yaha hai isake anta meM granthakAra ne likhA hai ki-"itizrIkharatara
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ gacche paMDita hIrakalazakRte zrIjyotiSasAre prthmrtrnggH|" zalAkA, rogInADIvedha, sUryakAlAnakSatra, candrakAlAnala, ___ ina viSayoM meM prasaMgopAta kucheka camatkAri prayoga diye mRtyukAlAnala, catuHnADIcakra, caughaDiyA, viSakanyA, zIlagaye haiM, jo jyotiSa nIM jAnanevAle bhI AsAnI se apanA parIkSA, rAzi Ayacakra, khaMja cakra, gatavastu jJAna, paMca tattva, pratyeka dina kA zubhAzubha phala jAna sakate haiN| samayaparIkSA, dizAcakra, saMkrAnti vicAra, 'catu:maMDala, "dinarikkha jamma rikkhaM melI tihivAra aMka savvehiM / akaDamacakra, lagna aura bhAvaphala, sarvapRcchA, dIkSA, vadhupraveza, satteNa bhAga harae sesaM aMkAi phala bhaNiyaM // 13 // gaMDAMtayoga, vivAha," ityAdi viSaya haiN| lacchI dukkhaM lAbhaM sogaM sukkhaM ca jarA asaNAyaM / ina viSayoM meM porasI sADha porasI Adi paccakkhANa samvehi joisAyaM bhAsi hIraMca nivvAyaM // 14 // " pArane kA samaya apane jAnakI chAyA se jAnane kA batadina kA nakSatra, janma kA nakSatra, tithi aura vAra, ina lAyA hai / gAthA 331 se gAthA 465 taka varSa kA zubhAsabake aMkoM ko ikaTThA kara ke sAta se bhAga denaa| jo zeSa zubhaphala likhA hai varSa kaisA hogA ? sukAla par3egA yA bace usakA phala khnaa| eka zeSa bace to lakSmI kI prApti. dRSkAla, varSA kitanI aura kaba barasegI, dhAnyAdi vastu teja zaSa dA bace to dukha, tIna bace to lAbha. cAra bace to hogI yA maMdI ityAdi jAnane kA arghakAMDa likhA hai| bAda zoka, pAMca bace to sukha, chaha bace to vRddhapanA aura sAta meM janma kuMDaliyo kA varNana hai / vijaya yaMtra Adi likhane zeSa bace to bhojana prApti hove / aisA saba jyotiSa zAstra kA prakAra ko likhA hai / grahoM ko zAnti ke liye upAsanA meM kahA gayA hai, isakA avalokana karake hI ra manine yahA~ vidhi batalAI hai, (vaM caubIsa tIrthaMkaroM ko rAzi tathA kathana kiyA hai| kisake liye kauna tIrthakara lAbhadAyaka hai ityAdi viSayoM ___ ityAdi kaIeka camatkArika kathana isa granthameM likhe kA varNana hai / gaye hai| anta meM graMthakAra ne apanI prazasti likhI haidUsare taragameM 63 viSaya isa prakAra haiM gAhA chaMda virUddha astha viruddha ca jamae bhaNiyaM / "nakSatroM kI yoni, nAr3I, vedha, varNa, gaNa, yajIprIti, taM gIyatthA savvaM kariya pasAuvva khamiyavvaM // 276 // SaDASTaka, graha mitra, rAzimela, va, lenA denI, dvidvAdaza, sirikharataragaNa guruNo sUrijiNacaMda vijayarAehi / tRtIya ekAdaza, dazama caturtha, ubhaya samarAptaka, navapacama, hIrakalasehi guphiya joisasAraM hiyagarattha / / 27 // grAmacakra. gRhAraMbha, culhI cakra, vidyA muhataM, grahaNa, zizu solasa e sagavIsa vacchara vikammivijayadasamIe / annaprAzana, kSaurakarma, karNavedha, vastrAbharaNa, bhojana, zrImaMta, ahipuramajhe Agama uddhariyaM joisa horaM // 278 // " snAna, nRpamantrI, zubhAzubha, mAsa adhika mAsa, pakSa, tithi iti zrIkharataragacche paNDitahIrakalazamunikRtiH ko hAni vRddhi, nyUnAdhika nakSatrayoga, pAMcavAra kA phala, zrIjyotiSasAre dvitIyamtaraGgaH sampUrNaH / nakSatrasnAna, garbhayoga, paMthAcakra, jyeSThA aura mUla nakSatra aisA mahatvapUrNa natha prakAzita ho jAya to janatA ko, jAtaka zAnti, rohiNIcakra mRtakArya, rAtridinamAna, vizeSa lAbha ho sakatA hai /