Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ tapazcaryArata saMyamI jIvana meM Apako rAtri meM pAnI taka Adi Apake upadezo se huii| saM0 1946 meM mahAtIrtha rakhane kI AvazyakatA nahIM par3atI thii| pIche jaba sAdhu zatrujaya kI talahaTTI meM murzidAbAda nivAsI rAyabahAdura samudAya baDhA taba rakhane lge| ekabAra Apa prAcIna tIrtha bAbU dhanapatasiMhajI dugar3a dvArA nirmApita vizAla jinAlaya zrIosiyAM padhAre to vahAM kA mandira garbhagRha aura prabhu kI pratiSThA-aMjanazalAkA ApahI ke kara-kamalo se sampanna pratimA taka bAlu meM DhaMke hue the| Apane jabataka jIrNoddhAra huI thii| kArya na ho vigaya kA tyAga kara diyaa| pIche nagaraseTha ko ApakA ziSya parivAra vizAla thA, ApameM sarvagaccha mAlUma par3A aura jIrNoddhAra karavAyA gyaa| osiyAM ke mandira meM ApazrI kI matti virAjamAna hai| samabhAva kA Adarza guNa thA ata: ApakA ziSya samudAya ___Apame mAravADa, gajarAta, kAThiyAvADa Adi aneka Aja bhI kharatara aura tapagaccha donoM meM suzobhita hai| grAma nagaroM meM apratibaddha vihAra kiyA thaa| bambaI jaisI ___Apake va Apake ziSyoM dvArA aneka mandiroM, dAdAvAr3iyoM mahAnagarI meM jaina sAdhuoM kA vicaraNa sarvaprathama Apane hI ke nirmANa, jIrNoddhArAdi hue, jJAna bhaMDAra Adi saMsthAeM prArabha kiyaa| vahA~ ApakA bar3A prabhAva huA, vacana-siddha sthApita huI, sAhityoddhAra huaa| Apa apane samaya ke eka pratApI mahApuruSa to the hI, bambaI meM ghara dharameM Apake citra tejasvI yugapuruSa the| nirmala tapa-saMyama se AtmA ko dekhe jAte haiN| Apane anekoM bhavyAtmAoM ko dezavirati bhAvita kara aneka prakAra se zAsana-prabhAvanA karake saM0 sarvavirati dharma meM dIkSita kiyaa| ApakA vizAla sAdhU 1964 vaizAkha kRSNa 14 ko sUrata nagara meM Apa samAdhi samudAya huaa| aneka sthAnoM meM jorNoddhAra-pratiSThAeM pUrvaka svarga sidhAre / AcArya-pravara zrojinayaza:sarijI [ bhaMvaralAla nAhaTA] kharatara gaccha vibhUSaNa, vacana siddha yogIzvara zrI mohana- yAtrA karate hue ahamadAbAda jA phuNce| kisI seTha kI lAlajI mahArAja ke paTTa-ziSya zrI yazomanijI kA janma dukAna meM jAkara madhura vyavahAra se use prasanna kara naukarI saM. 1912 meM jodhapura ke pUnamacaMdajI sAMDa kI dharmapatnI kara lI aura niSThApUrvaka kAma karane lge| muni mahArAjoM mAMgobAI ko kukSi se huaa| inakA nAma jeThamala thA, ke pAsa dhArmika abhyAsa cAlU kiyA evaM vyAkhyAna zravaNa va pitAzrI kA dehAnta ho jAne para apane pairoM para khar3e hone parvatithi ko tapazyA karane lge| eka bAra kaccha ke parAsavA aura dhArmika abhyAsa karane ke liye mAtA kI AjJA lekara gAMva gae; jahAM jIta vijayajI mahArAja kA samAgama huaa| kisI gAr3evAle ke sAtha ahamadAbAda ko ora cala pdd'e| ApakI dhArmikadRvRtti aura abhyAsa dekhakara dharmAdhyApaka inake pAsa thor3A sA bhAtA aura rAha kharca ke liye mAtra rUpa meM niyukti ho gii| dhArmika zikSA dete hue bhI Apane do rupaye the| inake pAsa pArzvanAtha bhagavAna ke nAma kA 45 upavAsa kI dIrghatapazcaryA kii| svadharmI-bandhuoM ke saMbala thA ataH bhUkha pyAsa kA khyAla kiye binA Avarata sAtha sametasikharajI Adi paMcatIrthI kI yAtrA kii|
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 144 1 pandraha varSa ke dIrgha pravAsa se jeThamalajI jodhapura lauTe aura vinayapUrvaka mAtA ko sthAnakavAso mAnyatA chur3Akara jinapratimA ke prati zraddhAlu banAyA / tadanantara unhoMne 51 dina kI dIrgha tapazcaryA prArambha kI dIvAna kuMdanamalajI ne bar3e ThAThase apane ghara le jAkara pAraNA kraayaa| mAtA-putra donoM vairAgya rasa ota-prota the| mAtA ko dIkSA dilAne ke anantara jeThamalajI ne kharataragaccha nabhomaNi zrI mohanalAla jo mahArAja ke vandanArtha navAzahara jAkara dIkSA kI bhAvanA vyakta kara jodhapura padhArane ke liye vonatI kii| gurumahArAja ke jodhapura padhArane para Apane saM0 1941 jeTha zu05 ke dina unake karakamaloM se dIkSA lI aura 'jasamurti' bane / vyAkaraNa, kAvya, jainAgamAdi ke abhyAsa meM dattacita hokara abhyAsa karate hue gurumahArAja ke sAtha ajamera, pATaNa aura pAlanapura cAturmAsa kara phalodI padhAre / jodhapura saMgha kI vonatI se guru mahArAjane jasamunijI ko vahAM cAturmAsa ke liye bhejA / tapazvI to Apa the hI sAre cAturmAsa meM AyaMbila tapa karate tathA uttarAdhyayana sUtra kA pravacana karate the / apanI bhUmi ke muniratna ko dekha saMgha Ananda-vibhora ho gayA / cAturmAsa ke anantara phalodI padhAra kara gurumahArAja ke sAtha jesalamera, AbU, acalagaDha Adi tIrthoM kI yAtrA karate hue ahamadAbAda padhAra kara cAturmAsa kiyA / tadanantara pAlotAnA, sUrata, baMbaI, sUrata, pAlItAnA cAturmAsa kiyA sAtaveM cAturmAsa meM Apane guNamuni ko dIkSita kiyA / siddhAcalajI kI jayA talahaTI meM rAya dhanapatasiMhajI bahAdura ne dhanavasI TuMka kA nirmANa kraayaa| unakI dharmapatnI rAnI mainAsundarI ko svapna meM Adeza huA ki jinAlaya kI pratiSThA zrI mohanalAlajI mahArAja ke karakamaloM se karAve | unhoMne bAbUsAhaba ko apane svapna kI bAta kahI / unake mana meM bhI vahI vicAra thA ataH apane putra bAbU narapatasiMha ko bhejakara mahArAja sAhaba ko pratiSThA ke hetu pAlItAnA padhArane kI prArthanA kI / bAbU sAhaba kI bhaktisikta prArthanA svIkAra kara pUjyavara zrI mohanalAlajo mahArAja apane ziSya samudAya sahita pAlItAnA padhAre aura nau dvAra vAle vizAla jinAlaya kI pratiSThA saM0 1946 mAgha sudi 10 ke dina bar3e ThATha ke sAtha karAI / 15 hajAra mAnava medinI kI upasthiti meM aMjanazalAkA ke vidhi-vidhAna ke kAryoM meM guru mahArAja ke sAtha zrIyazomuni jI kI upasthiti aura pUrA pUrA sahayoga thA / isI varSa mitI aSAr3ha sudi 6 ko cUru ke yati rAmakumArajI ko dIkSA dekara RddhimunijI ke nAma se yazomunijI ke ziSya prasiddha kiye| phira kevalamuni aura amara muni bhI Apake ziSya hue| sUrata-ahamadAbAda ke saMgha kI AgrahabharI vInatI thI / ataH saM0 1952-53 ke cAturmAsa sUrata meM karake ahamadAbAda padhAre / saM0 195455-56 ke cAturmAsa karake panyAsa zrI dayAvimala jI ke pAsa 45 AgamoM ke yogodvahana kiye| samasta saMgha ne Apako panyAsa aura gaNipada se vibhUSita kiyA 1 tadamantara guru mahArAja ke caraNoM meM sUrata Akara harSa nijI ko yogodvahana karAyA / saM0 1657 sUrata caumAsA kara 1658 bambaI padhAre aura harakhamunijI ko panyAsa pada pradAna kiyA / rAjasthAna meM dharma pracAra aura vihAra ke liye guru mahArAja kI AjJA huI to ApazrI ne sAta ziSyoM ke sAtha zivagaMja cAturmAsa kara upadhAna kraayaa| rAjamunijI ke ziSya ratnamunijI, labdhimunijI aura hetazrIjI ko bar3I dIkSA dI / saM0 1960 kA cAturmAsa jodhapura meM kiyA aura saM0 1661 kA cAturmAsa ajamera virAje / isI samaya kAnphrensa adhivezana para gae hue kalakattAke rAya badrIdAsa mukIma bahAdura, ratalAma ke seTha cAMdamalajI paTavA, gvAliyara ke rAyavahAdura nathamalajI golachA aura phalaudI ke seTha phUlacandajI golachA ne zrI mohanalAlajI mahArAja
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahAn pratApI zrImohanalAlajI mahArAja Jain jainAcArya zrI jinaRddhisUrijI mahArAja mahAn tapazvI zrIjinayazaH sUrijI mahArAja vidvarya upAdhyAya zrI kimatI
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ hayAnA mastayogI zrI jJAnasAgarajI aura vA. jayakItijI jaM. ya.pra. bha. sva.jainAcArya pujya zrI harisAgara sUrIzvarajI mahArAja sAhaba zivyaratna ziSyaratna INSFERENGERSmaramamamamamasamapAta janma 1ere: dikSA 1957 AcAryapada- svargavAsa zrIkAMtIsAgarajI mahArAja sAhaba.sa.192-saM.200ET misara-saM.2006 zrI darzanasAgarajI mahArAja sAhaba janma-1984 dikSA-2002 janma 1968 dikSA-1e76 cAMdA cAturmAsameM se. 2012 jainAcArya zrI jinaharisAgarasUrijI ziSya ratna muni kAntisAgarajI va darzanasAgarajI
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ se arja kI ki Apa kharatara gaccha ke haiM aura idhara dharma kA RddhimanijI aura kezarama nijI ko utsava pUrvaka panyAsa pada udyota karate haiM to rAjasthAna, uttara pradeza aura baMgAla ko se vibhaSita kiyaa| pUrva deza ke tIrthoM kI yAtrA kI bhI dharma meM TikAye rakhiye ! gurumahArAja ne paM0 harakhamunijI bhAvanA hone se gvAliyara se vihAra kara datiyA, jhAMsI, ko kahA ki tuma kharataragaccha ke ho, pArakha gotrIya ho kAnapura, lakhanaU, ayodhyA, kAzI, paTanA hote hue pAvAata: kharatara gaccha ko kriyA kro| paMnyAsa jI ne gurvAjJA- purI pdhaare| vIraprabhu ko nirvANabhUmi kI yAtrA kara kuMDazirodhArya mAnate hue bhI cAlU kriyA karate hue udhara ke kSetroM lapura, rAjagRho, kSatriyakaMDa Adi hote hue sammetazikharajI ko saMbhAlane kI icchA prakaTa kii| gurumahArAja ne ajamera padhAre / kalakattA saMgha ne upasthita hokara kalakattA padhArane sthita hamAre caritra nAyaka yazomuni jI ko AjJApatra likhA ko vInati kii| ApazrI sAdhumaNDala sahita kalakattA jise unhoMne saharSa svIkAra kiyaa| guru mahArAja ko padhAre aura eka mAsa rahakara saM0 1966 kA cAturmAsa isase bar3A santoSa huaa| cAturmAsa bAda panyAsa jI kiyaa| saM0 1967 ajImagaMja aura saM0 1968 kA bambaI kI aura padhAre aura dahANu meM gurumahArAja ke caraNoM meM cAturmAsa bAlacara meM kiyaa| Apake satsaMga meM zrIamaraupasthita hue| Apane guru-mahArAja kI bar3I sevAbhakti candajI botharA ne dharma kA rahasya samajhakara saparivAra terApaMtha kI, veyAvacca meM satat rahane lge| ko zraddhAtyAgakara jinapratimA kI dRr3ha mAnyatA svIkAra ekadina gurumahArAja ne yazomunijI ko bulAkara zatru- kii| saMgha kI vInati se zrIgamAnamunijI, vezaramunijI Jjaya yAtrArya jAne kI AjJA dii| ve 8 ziSyoM ke sAtha aura baddhima nijI ko kalakattA cAturmAsa ke lie ApazrI vallabhIpura taka pahu~ce to unheM gurumahArAja ke svargavAsa ke ne bhejaa| samAcAra mile| ... ApazrI zAntadAnta, vidvAna aura tapasvI the| sArA saM0 1964 kA cAturmAsa pAlItAnA karake seThANI saMgha Apako AcArya pada pradAna karane ke pakSa meM thA / sUrata meM ANaMdakuMvara bAI kI prArthanA se ratalAma padhAre / seThAnIjI kiye hue 30 muni-sammelana kA nirNaya, kRgacandrajI mahA rAja va aneka sthAna ke saMgha ke patra AjAne se jagat seTha ne udyApanAdimeM pracura dravya vyaya kiyA / sUrata ke navalacanda phatecanda, rA. ba. kezarImalajI, rA0 ba0 badrIdAsajI, bhAI ko dIkSA dekara nItimuni nAma se RddhimunijI ke nathamalajI golachA Adi ke Agraha se Apako saM0 1966 ziSya kiye / isI samaya sUrata ke pAsa kaThora gAMva meM jyeSTha zuda 6 ke dina Apako AcArya pada se vibhUSita kiyA pratiSThA ke avasara para ekatra mohanalAlajI mahArAja ke gyaa| ApazrI kA lakSa Atmazuddhi kI ora thA mauna saMghAr3e ke kAntimuni, devamuni, Rddhimuni, nayamuni, kalyA- abhigraha pUrvaka tapazcaryA karane lge| paM0 kezaramuni bhAvaNamuni kSamAmuni Adi 30 sAdhuoM ne zrIyazomunijI ko munijI sAdhuoM ke sAtha bhAgalapura, campApurI, zikharajI kI AcArya pada para pratiSThita karane kA likhita nirNaya kiyaa| yAtrA kara pAvApurI padhAre / Azvina sudI meM Apane dhyAna zrIyazomunijI mahArAja semaliyA, ujjaina, maksIjo aura jApapUrvaka dIrghatapasyA prArambha kii| icchA na hote hote hue indaura padhAre aura kezaramuni, ratanamuni, bhAvamuni hue bhI saMgha ke Agraha se migasaravadi 12 ko 53 upavAsa ko yogodvahana kraayaa| RddhimunijI bhI sUrata se vihAra kA pAraNA kiyaa| dupahara meM ulTo hone ke bAda azAtA kara mAMDavagaDha meM A mile / jayapura se gumAnamunijI bhI bar3hatI gaI aura mi0 su03 saM0 1970 meM samAdhi pUrvaka guNA ko chAvanI A phuNce| Apane donoM ko yogodvahana rAtri meM 2 baje nazvara deha ko tyAgakara svargavAsI hue| kriyA meM praveza kraayaa| saM0 1965 kA cAturmAsa gvA- pAvApurI meM tAlAba ke sAmane deharI meM ApakI pratimA liyara meM kiyaa| yogodvahana pUrNa hone para gumAnamunijI, virAjamAna kI gii|