Book Title: Jain Sadhna Paddhati
Author(s): M P Patairiya
Publisher: Z_Ambalalji_Maharaj_Abhinandan_Granth_012038.pdf
Catalog link: https://jainqq.org/explore/210919/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ MO-----------------------------0--0----0--0--2 0 DA0 muktAprasAda paTairiyA zakti kA mUla srota sAdhanA hai| sAdhanA ke dvArA hI jIvana va mRtyu para niyantraNa prApta kiyA jA sakatA hai| Atma-vikAsa ke carama zikhara para car3ane kA mArga sAdhanA hI hai / prastuta meM 'jaina sAdhanA-paddhati' kA eka tulanAtmaka vizleSaraNa pddh'ie| 000000000000 000000000000 ------------ng-s-yng-ytsh ----- jaina-sAdhanA-paddhati : eka vizleSaNa BEE bhAratIya itihAsa kI sAMskRtika pRSThabhUmi meM sAdhanA kA mahAtmya prArambha se hI rahA hai / aihika-sukhoM kI sahaja sulabhatA tathA carama puruSArtha-'mokSa' (karmavimukti) kI upalabdhi samAna rUpa meM sAdhanA se sambhava hotI hai / zrApa aura varadAna, mukti va bhukti kI sanAtana paramparA kA mUla kendra sAdhanA-zakti hI rahI hai / jIvana aura mRtyu ke jhUle meM dolAyamAna mAnava kA cintanazIla mana sadA se hI yaha samAdhAna DhUMr3hane meM saMlagna rahA hai| bhAratIya saMskRti kA mUla adhyAtmaparaka hai| isakI dRSTi meM jIvana aura mRtyu bhI eka viziSTa kalA rUpa hai| isa kalA meM bhI nipuNatA prApti kA mUla sAdhana 'sAdhanA' hai, jisake bala para mAnava ina donoM-'jIvana va mRtyu', para niyantraNa prApta kara sakatA hai / isa pariprekSya meM zakti ke mUla srota ke anveSaka tattvadraSTA RSiyoM evaM muniyoM ne tarka kI apekSA-'zraddhA' aura bahirdarzana kI apekSA 'antardarzana' ko mahattvapUrNa siddha karate hue kahA ki-'jahA~ para kAya vAk evaM manovRttiyoM kI carama sImA hai, vahA~ se antardarzana kI pravRtti kA zubhArambha hotA hai| satya kI upalabdhi ko inhoMne 'antardarzana' ke rUpa meM svIkArA hai / yahA~ 'satya' se tAtparya zakti ke srota 'AtmA' se hai / AtmA ke darzana-'antardarzana' kA sAdhana jaina paribhASA meM 'mokSamArga' ke rUpa meM pratipAdita milatA hai| jainetara dArzanika bhASA meM ise 'yoga' tathA janasAdhAraNa kI bhASA meM 'sAdhanA' bhI kaha sakate haiM / yahA~ 'sAdhanA' kA spaSTa tAtparya hai-'indriyanigraha' / jaina-darzana meM isakA nAmAntara 'saMvara" zarIra, mana aura vANI kI pravRttiyoM kA pUrNa nirodha, kahA gayA hai| maharSi pataJjali ne indriyanigraha ko 'yoga' tathA bauddhAcAryoM ne 'vizuddhi mArga' ke nAma se sambodhita kiyA hai kintu jainAcAryoM ne 'mokSamArga'2 ke sAtha-sAtha 'yoga' nAma se bhI ise abhihita kiyA hai / yoga kA artha-'yuj' dhAtu aura 'gha' pratyaya se yoga zabda sampanna hotA hai| saMskRta vyAkaraNa meM yuj dhAtu do haiM / eka kA artha hai-'jor3anA-saMyojita karatA aura dUsarI kA artha haiM-'samAdhi'5-mana kI sthiratA / bhAratIya darzana meM yoga zabda kA prayoga donoM hI arthoM meM huA hai| cittavRtti ke nirodha rUpa meM maharSi pataJjali ne, 'samAdhi' ke rUpa meM bauddha vicArakoM ne yoga ko mAnA hai| jabaki jainAcAryoM ne yoga ko kaI arthoM meM prayukta kiyA hai| AcArya haribhadra ne una samasta sAdhanoM ko yoga mAnA hai jinase Atma-vizuddhi hotI hai, karmamala kA nAza hotA hai aura mokSa ke sAtha saMyoga hotA hai| upAdhyAya yazovijaya jI ne bhI yahI vyAkhyA kI hai| AcArya haribhadra ke anusAra AdhyAtmika bhAvanA aura samatA kA vikAsa karane vAlA, manovikAroM kA kSaya karane vAlA tathA mana, vacana aura karma ko saMyata rakhane vAlA 'dharma vyApAra' hI zreSTha yoga hai| isa prakAra sAdhanA ke sandarbha meM 'yoga' kI bhinna-bhinna vyAkhyAe~ dArzanikoM ne kI haiN| jinake vizleSaNa ke sandarbha meM anekoM granthoM kI racanA kI gyii| jenetara dArzanikoM meM yoga ke pramukha AcArya maharSi pataJjali ko yaugika vyAkhyAoM ke AdhAra para darzana kI eka pramukha zAkhA hI prAdurbhuta ho gyii| isI paramparA meM jainAcAryoM ne bhI aneka graMthoM ::SBRast/ Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 340 | pUjya pravartaka zrI ambAlAla jI mahArAja-abhinandana grantha 000000000000 000000000000 A ARTIL RAN TITION kI racanA apanI mAnyatAoM ke AdhAra para kI hai| ina graMthoM meM vizleSaNa kI yaha eka vizeSatA hai ki anya dArzanikoM ne jahA~ ekamAtra bAhya pravRttiyoM ke nigraha ko vizleSaNa kA pramukha viSaya banAyA, vahA~ jaina dArzanikoM ne isake sAtha-sAtha antaHpravRttiyoM kA bhI vizleSaNa kiyA hai| yahI 'antaHpravRtti' hI Atmopalabdhi-'mokSa' kA pramukha sAdhana hai| isI ko 'dharma' kahA jAtA hai / isa dharma kA jitanA parizaddha vyApAra hogA, vaha sArA kA sArA yoga meM antarhita hotA hai| yoga kI vyAvahArikatA aura pAramArthikatA-yoga eka sAdhanA hai| isake do rUpa hote haiM-1. bAhya aura 2. Abhyantara / 'ekAgratA' isakA bAhya svarUpa hai aura ahaMbhAva, mamatva Adi 'manovikAroM kA na honA' Abhyantara svarUpa hai / ekAgratA yoga kA zarIra aura ahaMbhAva evaM mamatva Adi kA parityAga isakI AtmA hai| kyoMki manovikAroM ke parityAga ke abhAva meM kAya-vAk evaM mana meM sthiratA nahIM A sakatI aura na hI inameM 'samatA' kA svarUpa prasphuTita ho sakatA hai / 'samatva' ke binA yoga-sAdhanA nahIM ho sakatI / jisa sAdhanA meM mAtra ekAgratA hai, ahaMtva, mamatva Adi kA parityAga nahIM hai, vaha sAdhanA mAtra 'vyAvahArika' yA 'dravya-sAdhanA' hai| kintu jisameM ekAgratA aura sthiratA ke sAtha manovikAroM kA parityAga bhI hai, vahI sAdhanA 'pAramArthika' yA 'mAvayoga sAdhanA' hotI hai| yoga ko paJcAGga vyavasthA sAmAnyataH jaina dArzanikoM ne jagata ke samasta padArthoM evaM samasta prakriyAoM ko do rUpoM se svIkArA hai-1. vyavahAra dRSTi, 2. nizcaya dRSTi / yoga ke vizleSaNa meM isa paramparA kA yathAvat pAlana kiyA gayA hai| phalata: yoga ko mUla do bhedoM meM vibhAjita kiyA gayA hai| vyAvahArika dRSTi se sthAna-Asana Adi ekAgratA ke vizeSa prayoga ko 'karmayoga' tathA nizcaya dRSTi se mokSa se sambandha-yoga, kAraka-paddhati vizeSa ko 'jJAnayoga' mAnA gayA hai| inameM 'karmayoga' do prakAra kA tathA 'jJAnayoga' tIna prakAra kA hai| isa prakAra AcArya haribhadrasUri ke anusAra yoga ke pA~ca11 prakAra haiM karmayoga-(1) sthAnayoga-paryaGkAsana, padmAsana Adi ke mAdhyama se kAya-vAG-mana kI caJcalatA kA nirodha / (2) UrNayoga-mantra-jApa Adi ke dvArA zabdoM ke uccAraNa se kAya-vAG mana kI caJcalatA kA nirodha / jJAnayoga-(3) artha yoga-nevAdi padArthoM ke vAcyArtha cintana meM ekAgratA / (4) Alambana yoga-padArtha vizeSa (pUgalamAtra) meM mana ko kendrita karanA / (5) rahitayoga-samasta padArthoM ke Alambana se rahita hokara mAtra AtmacintanAtmaka nivikalpa samAdhi / sAdhanA meM AhAra kI apekSA AcArya haribhadra kI yaha paJcAGga vyavasthA Adhunika hai| prAcIna paramparA jaina sAdhanA paddhati meM dvAdazAGga yoga kI vyavasthA rahI hai| isa dvAdazAMga vyavasthA ko 'tapa' ke nAma se bhI vyavahRta kiyA gayA hai| yadyapi jainayogAcAryoM ne pataJjali kI aSTAMga yoga vyavasthA kA anusaraNa akSarazaH nahIM kiyA hai, phira bhI unake prathama pAMca 'aMtaraMga' aura bAda ke 'tIna bahiraMga' bhedoM kA sAdRzya ina dvAdazAMgoM kI bAhyAbhyantara bheda kalpanA meM spaSTa parilakSita hotA hai| ina dvAdazAMgoM meM se prathama cAra bAhyAMgoM kA sambandha AhAra se hai| jana-sAdhAraNa kI apekSA sAdhaka ko AhAra kI apekSA adhika hotI hai| phira bhI sAdhanA paddhati meM svasthatA kA sthAna zarIra meM kama, mana meM adhika rahatA hai| mana kI svasthatA meM AhAra kA 'grahaNa aura parityAga' samAna rUpa se mahattvapUrNa hai| jainetara yoga-sAdhakoM ne AhAra kI upayogitA ke samarthana meM anAhAra kA jahA~ niSedha12 kiyA hai, vahA~ jaina-sAdhakoM ne anAhAra para vizeSa bala diyA hai| jainAcAryoM kA mata hai ki upavAsa se zarIra meM rAsAyanika parivartana hote haiM aura ina parivartanoM se 'saMkalpasiddhi' sahaja yA sulabha ho jAtI hai| vartamAna yuga meM jaina dharma evaM sAdhanA ke pravartaka bhagavAna mahAvIra ne isa tattva kA bodha hone ke uparAnta dIrghakAlIna upavAsa lagAtAra cha:13 mahInoM taka ke kie haiN| isIlie jaina siddhAnta meM upavAsa kA lakSya 'saMkalpasiddhi' mAnA gayA hai, na ki 'zarIrazoSaNa', jaisI ki prAyaH logoM kI sAmAnya dhAraNA banI rahatI hai| UnodarI, alpAhAra sImitAhAra ko prAyaH sabhI sAdhakoM ne samAna 4 rUpa se mahattvapUrNa mAnA hai / AhAra ke sandarbha meM sAdhaka ko 'asvAdavRti kI vyAkhyA karate hue jainAcAryoM ne kahA hai ki 'sAdhaka ko manojJa AhAra grahaNa karate hue bhI usakA cintana aura smaraNa Adi nahIM karanA caahie'| yahA~ para 'asvAdavRtti' se tAtparya hai-'vikAravarddhaka rasoM kA parityAga' / yaha vRtti sAdhaka yogI ke lie atyanta mahattvapUrNa hotI hai / 00088 . Pal200 UUUUK .. Radmaansaamaa TAT RANSPORTERRA Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina-sAdhanA-paddhati : eka vizleSaNa | 341 000000000000 000000000000 ORMA S.....2 sahakA sAdhanA meM sahayogI zarIra kA saMyama-zarIra kA yogasAdhanA meM eka viziSTa sthAna hai| isakA saMyama, isakI upekSA, sAdhanA meM atyanta sahayogI siddha hote haiM kintu zarIra kI surakSA aura sajjA Adi atyanta bAdhaka hote haiM / phalataH isa bAdhA ko sadA ke lie sAdhanApatha se dUra rakhane ke nimitta se "kAyakleza" nAmaka paMcama yogAMga kI vyavasthA jaina sAdhanA paddhati meM nirdhArita kI gaI hai| isake cAra pramukha15 bheda haiM-1. Asana 2. AtApanA 3. vibhUSA tathA 4. parikarma vjnaa| sAdhanA meM Asana kA sthAna-citta kI ekAgratA tathA dhairya kI prApti ke lie sAdhanA paddhati meM AsanoM kA apanA eka viziSTa sthAna hai| jainAcAryoM ne AsanoM ke tamAma bhedoM ko mUlataH do bhedoM meM vibhAjita kiyA hai-1. zarIrAsana 2. dhyAnAsana / inameM se prathama prakAra ke Asana citta kI ekAgratA ke nimitta hote haiM tathA dvitIya prakAra ke Asana dhairyaprApti ke sAdhana hote haiN| jaina AgamoM meM pramukhataH sAta prakAra ke AsanoM kA vizleSaNa upalabdha hotA hai (1) sthAnasthiti-donoM bhujAoM ko phailAkara tathA paira kI donoM er3iyoM ko paraspara milAkara, athavA eka bAlista jitanA antara rakhakara, sIdhe khar3A honaa| (2) sthAna-sthira rUpa meM zAnta hokara baiThanA / (3) ukar3a-paira aura nitamba donoM bhUmi se lagAkara17 baitthnaa| (4) padmAsana-bAyIM jAMgha para dAyAM, dAyIM jAMgha para bAyAM paira rakhakara hatheliyoM ko nAbhi ke nIce eka dUsare ke Upara sIdhA rakhakara baitthnaa| (5) vIrAsana-isake kaI prakAroM kA ullekha jaina AgamoM meM milatA hai| jaise-bAyAM paira dAyIM sAMthala para, dAyAM paira bAyIM sAMthala para rakhakara donoM hAthoM ko nAbhi ke nIce rakhanA / athavA siMhAsana para baiThakara pairoM ko nIce bhUmi para TikAkara rakhanA / athavA eka paira se donoM aNDakoSoM ko dabAkara dUsare paira ko dUsarI jAMgha para rakhakara sarala bhAva se baiThanA / (6) godehikA-godohana ke samaya jaisI sthiti meM baiThanA / (7) paryaGkAsana-donoM jAMghoM ke adhobhAga ko pairoM para TikAkara, donoM hAthoM ko nAbhi ke sAmane dakSiNottara rakhakara baiThanA / jaina paramparA meM vIrAsana Adi kaThora AsanoM tathA padmAsana prabhRti AsanoM ko sukhovaha mAnA gayA hai tathA ina donoM ko dhyAna ke nimitta upayogI svIkArA gayA hai| inameM se padmAsana Adi ko citta kI ekAgratA ke lie tathA vIrAsana Adi ko dhairya kI prApti meM sahayogI mAnA gayA hai / sAdhanA meM manovikAroM kA abhAva-sAdhanA ke mArga meM zarIra ko sukhI banAnA aura vibhUSita karanA jisa prakAra niSiddha hai usI taraha se manovikAroM kA bhAva bhI niSiddha mAnA gayA hai| donoM ke sadbhAva meM sAdhakayogI sAdhanA patha para agragAmI nahIM ho sktaa| isalie jaina paddhati ne 'AtApanA' ke antargata sUrya kI prakhara kiraNoM ke tApa, zIta Adi ko sahana karanA vidhiyukta mAnA hai| zarIra ke lie sAja-sajjA Adi kA parityAga 'vibhUSA' tathA zRgAra Adi kA niSedha 'parikarma' ke antargata vyavahita kiyA gayA hai| ina tInoM prakriyAoM ke sAtha kAyakleza ke cAroM prakAra zarIra ko saMyamita rakhane evaM usase nirmoha sthiti utpanna karane ke sAdhana hote haiN| zarIra ke isa niyantraNapUrvaka saMyama kI hI taraha manoniyaMtraNa kI vidhi kA bhI jainAgamoM meM vidhAna kiyA gayA hai| mana ke niyaMtraNa se paMcendriyoM kA niyaMtraNa bhI svAbhAvika rUpa meM sampanna ho jAtA hai| isake anantara mAnasika vikAroM krodha, mAna, mAyA aura lobha Adi manovikAroM kA niyaMtraNa kara sakanA bhI sarala ho jAtA hai| mana cUMki svabhAvataH caJcala hai isalie eka bAra usakA niyaMtraNa kara lene para yaha Avazyaka ho jAtA hai ki vaha nirantara banA rahe / anyathA kArAvAsa se chUTe hue aparAdhI kI bhAMti vaha apanI pUrNa sAmarthya se viSayAbhimukha hokara bhAgane laga jAtA hai aura phira usakA niyaMtraNa kara pAnA asambhava ho jAtA hai / isa prakriyA kA jaina sAdhakoM ne svayaM anubhava kiyA aura unhoMne yaha vizeSa rUpa se vidhAna kiyA ki indriyoM aura manovikAroM para nigraha prApta karane ke bAda sAdhaka svayaM ko zarIra, vANI aura mana kI pravRttiyoM se surakSita rakhe tathA vivikta sthAna meM hI apanA zayana, baiThanA Adi kiyA kare / -- - ..'.'5.8z 4 / Gainelibrary.org Jain Education Thternational Private Personal use only Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 342 | pUjya pravartaka zrI ambAlAla jI mahArAja-abhinandana grantha 1 000000000000 000000000000 isa cAra prakAra kI prakriyA ko isa paramparA meM 'saMlInatA' ke nAma se sambodhita kiyA gayA hai aura ina prakriyAoM ke AdhAra para saMlInatA ko cAra bhAgoM meM vibhAjita kiyA hai / ye bheda6 haiM-1. indriya saMlInatA, 2. kaSAya saMlInatA, 3. yoga saMlInatA, tathA 4. vivikta zayanAsana sNliintaa| yahA~ para vivikta zayanAsana ko spaSTa karate hue jainAgama ne yaha nirdeza kiyA hai ki sAdhaka ko zmazAna, zUnyAgAra aura vRkSamUla Adi sthAnoM para rahanA, baiThanA, sonA Adi karanA20 caahie| Atmika vikAroM kA abhAva-Abhyantara tapa-jainasaMskRti zramaNasaMskRti, mUlataH AdhyAtmika saMskRti hai| isa saMskRti ne jIva ke jagata bandhanoM kI mukti ke lie jisa prakAra zarIra, indriyoM aura mana ke vikAroM kA abhAva apekSita mAnA hai usI prakAra Atmika vikAroM kA abhAva bhI 'mokSa prApti' meM viziSTa sthAna rakhatA hai / phalataH jaina paddhati meM yoga kI jo prAcIna dvAdazAMga paramparA pracalita hai, isakI prathama chaH vidhAe~ 1. anazana, 2. UnodarI, 3. bhikSAcarikA, 4. rasaparityAga, 5. kAyakleza tathA 6. saMlInatA, bAhya tapa ke rUpa meM svIkAra kI gaI haiN| yaha chahoM vidhAe~ viSayoM se vyAvRtti kI nimittabhUta haiM / isalie inheM 'bAhya tapa' kahA gayA hai| kintu zeSa 6 vidhAe~--1. prAyazcitta, 2. vinaya, 3. va yAvRttya, 4. svAdhyAya 5. dhyAna aura 6. putsarga, AtmA ke Antarika vikAroM ko zuddha banAne meM nimittabhUta hotI haiM, isalie inheM 'Abhyantara taya' kI saMjJA se vibhUSita kiyA gayA hai| isakI prathama vidhA (prAyazcitta) ko pUrvakRta doSoM ko zuddha karane kA nimitta hone ke kAraNa sAdhanA patha ke lie prazasta mAnA gayA hai / jabaki dUsarI vidhA (vinaya) saMyama yA zuddhi ke sAdhanoM kA avalambana hotI hai / isa vidhA ke sAta prakAra hote haiM jinheM kramazaH1. jJAna vinaya, 2. darzana vinaya, 3. cAritra vinaya, 4. mana-vinaya, 5. vAgvinaya, 6. kAya vinaya tathA 7. lokopacAra vinaya kahA gayA hai| tIsarI vidhA--'vaiyAvRtya' meM sAdhaka ko dUsare sabhI sAdhakoM ko yathAsambhava hara prakAra kA sahayoga dene kA vidhAna kiyA gayA hai| jaina yogasAdhanA meM svAdhyAya kA mahattva-Abhyantara tapa kI caturtha evaM paJcama vidhAoM meM parasparAzrayabhAva jaina sAdhanA meM mAnA gayA hai| sAdhaka yogI ke lie donoM vidhAe~ paramAtmabhAva ke sAdhana21 rUpa meM svIkAra kI gaI haiM / svAdhyAya rahita dhyAna aura dhyAna rahita svAdhyAya ko sAdhanA-patha meM asahayogI siddha kiyA gayA hai / isa prakAra svAdhyAya apane se anantarabhAvI sAdhanA sthiti kI poSaka eka mahattvapUrNa vidhA hai / ise bhI paJcAMgI rUpa se svIkAra kiyA gayA hai / ye paJcAMga haiM-1. vAcanA-AdhyAtmika granthoM, AgamoM Adi kA par3hanA, 2. pracchanA-AgamoM ke adhyayanoparAnta unake marmasthaloM ke sandarbha meM prazna pUchanA, 3. parivartanA-paThita Agama graMthoM ke upadezoM ke avismaraNa hetu unakI bAra-bAra anuvRtti karanA, 4. anuprekSA-anuvartana ke samaya pratyeka upadeza para mAnasika cintana tathA manana karanA, tathA 5. dharmakathA-sAdhumaNDala athavA bhakta janasamUha ke madhya zAstroM kA pravacanapUrvaka dhArmika kathAoM ko kahanA, arthAt svopAjita adhyayanajanya jJAna kA mAnava-mAtra ke kalyANa ke nimitta pravacana karanA / jainAgamoM ke isa svAdhyAya svarUpa kA sAdRzya 'svAdhyAya pravacanAbhyAM na pramaditavyam' veda vAkya se kitanA hai, yaha vidvajjana svayaM anumAna lagA sakate haiN| isa paMcAMgI svAdhyAya ko 'mokSa prApti kA carama sAdhana' mAnA gayA hai| kyoMki isase 'jJAnAvaraNIya karma' kA kSaya22 hotA hai aura isake kSaya hone se AtmA meM svAbhAvika jJAna kI vimalatA prasphuTita hotI hai| jJAna kA prasphuTIkaraNa darzanapUrvaka hotA hai aura mokSa prApti meM 'jJAnadarzana' kA apanA eka vaiziSTya hai| dhyAna aura jaina sAdhanA-yadyapi svAdhyAya aura dhyAna eka-dUsare ke pUraka haiN| eka ke abhAva meM dUsare kI saphalatA athavA sArthakatA saMdigdha mAnI gaI hai, kintu jaina sAdhanA paddhati meM dhyAna se pUrva 'ekAnamanaH sannivezanA' ko sthAna diyA gayA hai| Alambana vizeSa meM mana kI sthApanA isakI vizeSa prakriyA hai aura isakA uddezya hai -cittakA nirodha' / yahI dhyAna kA prathama svarUpa hai| 'cala-adhyavasAya' ko citta tathA acala sthira adhyavasAya ko 'dhyAna'24 kahA gayA hai / citta kI sthiratA hI dhyAna kA prArambhika prathama svarUpa hai aura dvitIya svarUpa hai kAya-vAk aura mana kI pravRttiyoM kI sarvathA sthiratA / sAmAnya dRSTi se dhyAna kA yahI rUpa dvavidhya hai / kintu sAdhanA kI dRSTi se dhyAna ke dUsare prakAra se do bheda mAne gae haiM, jinheM 1. dharmadhyAna aura 2. zukladhyAna kI saMjJAoM se vyavahRta kiyA gayA hai / citta-cAJcalya ke nirodha ke lie prArambhika abhyAsa rUpa 'dharmadhyAna' ko mAnA hai / indriyA~ svabhAvata: apane viSaya grahaNa kI pravRtti meM saMlagna rahatI haiM / ve apanI isa prakriyA kI saphalatA ke lie citta ko apanI aura AkarSita karatI rahatI haiM aura use Yuan Tu Tu Tu Tu Tu Tu ESP 0000 FOR P ATIESE Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina-sAdhanA-paddhati : eka vizleSaNa | 343 000000000000 000000000000 bhI apane sAtha caJcala banAe rakhatI haiM / phalataH svayaM caMcalazIla citta kI caMcalatA citta meM aura adhika vRddhi ho jAtI hai| jisase vaha jagata ke caturdika apekSAkRta tIvra gati se saMkramaNa karane lagatA hai| isa saMkramaNazIla citta ko jagata kI viSaya paridhi se haTAkara kisI eka viSaya-vizeSa para kendrita karanA dhyAna kA dharma hai| yaha kendrIyakaraNa jyoM-jyoM vRddhizIla hotA hai, citta kI caMcalatA bhI zAnti meM parivartita hone lagatI hai aura vaha zanaiH-zanaiH niSkampa-sthiti ke samIpa pahu~catA jAtA hai| abhyAsa kI yaha sthiti dharmadhyAna meM prArambhika avasthA meM rahatI hai, kintu zukladhyAna meM paripakvatA ko prApta hone lagatI hai tathA kramazaH zukladhyAna ke caturtha caraNa meM citta pravRttiyoM kA sarvathA nirodha arthAt 'samAdhi' kI prApti ho jAtI hai| dhyAna ke vizeSa bheda-1. dharmadhyAna-'samAdhi' sAdhanA kI pUrNatA lakSya hai| sAdhanApathika isa lakSya taka vibhinna sthitiyoM ko pAra karatA huA anta meM pahuMcatA hai| lakSya prApti aura sAdhanArambha kI sthitiyoM ke madhya mUla do viziSTa sthitiyA~ mAnI gayI haiM jinheM 'dharmadhyAna' aura zukladhyAna' kahA gayA hai| ina donoM sthitiyoM ko hI pRthakpRthak bhedoM meM vibhAjita kiyA gayA hai, jinheM caraNa bhI kahA jA sakatA hai| isa prakAra 'dhyAna' ke 'vibheda' kaI prakAra ke ho jAte haiN| dharmadhyAna kI cAra vizeSa sthitiyA~ caraNa-mAnI gaI haiN| jainAgamoM ke anusAra inakA yaha svarUpa nirdhArita kiyA gayA hai-1. sUkSma padArthoM kA cintana 'AjJAvicaya', 2. isa cintana ke uparAnta padArthoM kI heyopAdeyatA kA cintana 'apAyavicaya' 3. tatpazcAt heya padArthoM ke grahaNoparAnta tajjanya ana bhIpsita anupAdeya pariNAmoM kA cintana 'vipAkavicaya', aura 4. loka evaM padArthoM kI AkRti tathA svarUpoM kA cintana saMsthAnavicaya' kahA gayA hai| ina cAroM sthitiyoM meM vibhinna cintana kA pariNAma nirdeza karate hue jainAgamoM meM kahA gayA hai ki AjJAvicaya ke cintana se vItarAga mAva, apAyavicayAtmaka cintana se rAga, dveSa, moha tathA tajjanya duHkhoM se mukti, vipAkavicayAtmaka cintana se duHkha hetuoM, unakI udayAdi avasthAoM tathA pariNAmoM kA jJAna evaM saMsthAnavicayAtmaka cintana se vizva kI utpAda, vyaya aura dhra vatA tathA isake nAnA pariNAmoM kA jJAna kara liyA jAtA hai| ina vibhinna pariNAmoM ke jJAna se sAdhaka ko jagata se ghRNA hone lagatI hai / phalataH hAsya, zoka Adi vikAroM se usakA mana dUra haTane lagatA hai| ina cintanoM kI saMjJA 'dhyeya' bhI hai| jisa prakAra sAdhaka ko kisI sUkSma yA sthula padArtha vizeSa para Alambana mAnakara citta kI ekAgratA apekSita hotI hai, usI prakAra ina dhyeya viSayoM para bhI sAdhaka ko citta kI ekAgratA Avazyaka hotI hai| kyoMki ina dhyeya viSayoM ke cintana se citta niruddha hokara zuddha ho jAtA hai / ataH isa cintana paddhati ko 'dharmadhyAna' ke rUpa meM svIkAra kiyA gayA hai| dharmadhyAna ke lakSaNa, Alambana evaM anupraMkSAyeM-dhyAna kA lakSaNa sAmAnyata: mana aura indriyoM kI bahirmukhI pravRtti ko antarmukhI banAne ke sAmAnyahetuoM kA svarUpa hai, isI siddhAnta ke anusAra dharmadhyAna jina-jina hetuoM ke mAdhyama se prasphuTita hotA hai una-una hetuoM ke AdhAra para isake lakSaNoM ke cAra svarUpoM kA pratipAdana jaina zAstroM meM upalabdha hotA hai| ye caturvidha lakSaNa haiM-1 AjJAruci--zAstroM meM dharmopadeSTAoM kI AjJAnusAra rAga, dveSa evaM moha kA nAza ho jAne se mithyA-Agraha kA abhAva, 2. nisargaruci-mithyA-Agraha ke abhAva se utpanna svAbhAvika AtmakAnti rUpa, 3. sUtraruci-sUtroM aura AgamoM ke adhyayana se utpanna jJAna rUpa tathA 4. avagAr3haruci-tattvacintana ke uparAnta tattvAvagAhanA se utpanna rUpa / isa prakAra ina cAroM lakSaNoM meM dharmadhyAna saMyukta hotA hai| ina cAra lakSaNoM kI hI taraha dharmadhyAna ke Alambana ke bhI cAra prakAra haiM / AgamoM meM svAdhyAya aura dhyAna ko parasparApekSI nirdiSTa kiyA gayA hai| dharmadhyAna dhyAna kA prArammika svarUpa hai| ataH isakA Alambana mI svAdhyAyaparaka honA svAbhAvika hai| ye prakAra haiM 1. vAcanA, 2. pracchanA, 3. parivartanA aura 4. anuprekSA / inakA yahA~ para bhI vahI abhiprAya hai joki svAdhyAya ke aMga rUpa meM hai| dharmadhyAna kI anuprekSAoM kA bhI cAturvidhya yoga sAdhakoM ne mAnA hai / ye haiM-1. ekatvAnuprekSA-maiM akelA hU~, strI, putra, pitA Adi koI bhI dUsarA merA nahIM hai, ityAdi bhaavnaa| 2. anityAnuprekSA-saMyoga, sambandha, sabhI anitya haiM / koI bhI kisI kA sAtha sthAyI nahIM detA ityAdi bhAvanA / 3. azaraNAnuprakSA-duHkhoM kI sthiti meM koI bhI mujhe zaraNa dene vAlA nahIM hai, maiM svayaM hI apanI zaraNa hU~, ityAdi bhAvanA tathA caturtha anuprekSA hai-4. saMsArAnuprekSA 5. TACardhai Torrnvare & Personar Use Only Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 344 | pUjya pravartaka zrI ambAlAlajI mahArAja-abhinandana grantha 000000000000 000000000000 000000000 maiM saMsAra meM paribhramaNa kara rahA huuN| yaha saMsAra anitya hai| jaba taka maiM isase baMdhA hU~, taba taka hI maiM saMsArI hU~, ityAdi bhAvanA kA honA / dharmadhyAna ke lakSaNa, Alambana evaM anuprekSAoM ko dRSTigata karane para yaha niSkarSa nikalatA hai ki isake lie zraddhA (darzana) svAdhyAya evaM bhAvanA kI vizeSa apekSA hotI hai / 2. zukladhyAna-dharmadhyAna kI taraha zukladhyAna kI bhI cAra vizeSa sthitiyA~ (caraNa) haiM / isa dhyAna kI ina sthitiyoM ko pUrvArddha aura uttarArddha (zukladhyAna) ke rUpa meM do yugmoM meM bhI vibhAjita kiyA jA sakatA hai / kyoMki ina donoM yugmoM kI donoM sthitiyAM parasparApekSita svabhAvavAlI hai| ina cAroM prakAra kI sthitiyoM kA svarUpa jainAgama ke anusAra isa prakAra mAnA gayA hai (1) pRthaktvavitarka-(savicArI)-zukladhyAna sAmAnyata: viziSTajJAnI (pUrvadhara) muni ko hotA hai / yaha muni pUrvathu ta ke anusAra dravya vizeSa ke Alambana se dhyAna karatA hai kintu usakI kisI bhI eka pariNati para yA kisI bhI eka sthiti para sthira nahIM rahatA hai| usa dravya kI vividha pariNatiyoM para paribhramaNa karatA huA zabda se artha evaM artha se zabda para tathA kAya-vAG-mana meM eka se dUsarI pravRtti para saMkramaNa karatA huA bhinna-bhinna dRSTiyoM se una para cintana karatA hai / aise muni ko 'pRthaktvavitarka'- savicArI, mAnA gayA hai / jainapaddhati meM 'vitarka' ko 'zru tAvalambI vikalpa' tathA 'vicAra' ko 'parivartana' ke rUpa meM mAnA gayA hai, jabaki yogadarzana meM zabda, artha tathA jJAna ke vikalpoM se saMkIrNa samApatti ko 'savitarkA' kI saMjJA dI gayI hai / yaha muni pUrvazru ta ke anusAra jaba kisI eka dravya vizeSa kA Alambana lekara usake kisI eka pariNAma vizeSa para apane citta ko sthira karatA hai, arthAt usakA mana zabda, artha, vANI tathA saMsAra meM saMkramaNa nahIM karatA hai taba aise dhyAna ko (2) ekatvavitarka-(avicArI) kahA jAtA hai / ___ ina donoM prakAroM meM sthUla aura sUkSma donoM prakAra ke padArtha Alambana rUpa hote haiM / ina donoM ke hI abhyAsa se mohanIya, jJAnAvaraNa, darzanAvaraNa aura antarAya karma kSINa hote haiM / tatazca AtmA sarvajJa, sarvadRSTA, tathA anantazakti se sampanna evaM virakta ho jAtA hai / isa sthiti ke uparAnta sAdhaka taba taka 'jIvanakriyA' yA 'jIva-paryAya' se saMyukta rahatA hai jaba taka ki usakA 'Ayukarma' zeSa rahatA hai| (3) sUkSma kriya-(apratipAtI)-isa dhyAnasthiti meM sAdhaka ke mana, vANI aura kAya kA kramaza: nirodha hotA hai / ataH yogI ke ekamAtra sUkSmakriyA-'zvAsocchavAsa' zeSa raha jAtI hai / kintu (4) samucchinnakriya (anivRtti) dhyAnasthiti meM isa kriyA kA bhI nirodha ho jAtA hai| isa prakriyA ke nirodha ke turanta pazcAt 'paJcamAtrAkAlamAtra' (a, i, u, R, la, pA~ca hrasva svaroM ke uccAraNakAla mAtra) taka hI sAdhaka sazarIrI rahatA hai| tatpazcAt-mukti ko prApta ho jAtA hai| arthAt sAdhaka yogI 'ekatvavitarka' zukladhyAna taka 'sayogikevalI' kI sthiti meM rahatA hai kintu 'sUkSmakriya' dhyAna kI sthiti se usakI 'ayogikevalI-avasthA' prArambha hotI hai aura 'samucchinnakriya' zukladhyAna kI sthiti meM use pUrNatA prApta ho jAtI hai| isI sthiti meM 'tapoyoga' ke bArahaveM tathA 'Abhyantara tapa' ke chaThaveM tapa vyutsarga kI sattA spaSTa ho jAtI hai jisakA artha hai-'dehAdhyAsa se mukti / ' zukladhyAna ke lakSaNa, Alambana evaM anuprekSAeM-dharmadhyAna kI taraha zukladhyAna ke bhI lakSaNa, Alambana evaM anuprekSAoM kA cAturvidhya svIkAra kiyA gayA hai / lakSaNa cAturvidhya kA prAramma isa prakAra hai 1 avyatha-jisase vyathA kA anubhava na ho arthAt kaSToM ke sahana karane meM acala dhairya kI prApti / 2 asammoha-jagata ke sthUla sUkSma ubhayavidha padArthoM ke prati moha kA abhAva arthAt jagata ke mAyA jAla meM mauDhya kA na honA / 3 viveka-jJAna ke sAkSAtkAra ke uparAnta deha aura AtmA meM spaSTataH bhedabuddhi, tathA 4 vyutsarga-zarIra tathA isake sukha-zRgAradi ke upakaraNabhUta sAdhanoM ke prati niliptabhAva / Alambana cAtuvidhya kA svarUpa isa prakAra jainAgamoM meM upalabdha hotA hai --(1) kSamA-(akrodha)-krodha rahita hokara kaTu, apamAna sUcaka prasaGgoM meM zabdoM evaM vyavahAroM ko upekSAbhAva se dekhanA, (2) mukti (lobharAhitya)jagata ke sarvavidha padArthoM ke prati anupAdeya buddhi se sambandhaviccheda / (3) mArdava (abhimAna zUnyatA)-jagata ke prati virakta bhAva hone para yaha mujha meM bhAva hai' 'ataH maiM anya jagata jIvoM se viziSTa hU~, athavA 'maiM indriyanigrahI hU~' ityAdi Jain Education international OTIVE FOTO Userni Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khr jaina-sAdhanA paddhati: eka vizleSaNa | 345 sabhI prakAra ke abhimAnoM se zUnya hokara mRdusvabhAva grahaNa karanA / ( 4 ) Arjava ( sahajatA ) - samasta AcAra evaM vyavahAra meM sahaja svAbhAvikatA kI svIkRti / inhIM cAra vidhAoM ko zukladhyAna kA Alambana mAnA gayA hai / anuprekSAoM kI catuvidhatA nimna prakAra hai- (1) anantavRtti anuprekSA yaha bhaya paramparA kabhI bhI samApta nahIM hone vAlI hai| isalie yaha anupAdeya hai ityAdi bhAvanA, (2) vipariNAmAnuprekSA - sabhI padArtha nitya pariNamanazIla haiM aura inakA viparIta pariNAma AtmA para hotA hai, ityAdi bhAvanA / (3) azubhAnuprekSA-jagata ke sabhI prakAra ke sambandha AtmaprApti ke lie akalyANa kArI haiM, ityAdi bhAvanA, (4) apAyAnuprekSA -- jagata sambandhAnusAra samasta karmoM ke Asrava bandha ke hetu haiM, ataH ye sabhI karma heya yA anupAdeya haiM, ityAdi bhAvanA / zukladhyAna ke lakSaNa Adi ke avalokana se yaha spaSTa hotA hai ki isake lie Atma tathA Atmika bhAvanAoM kI vizeSa apekSA hotI hai / anitya-azaraNa Adi bhAvanAoM ke bAraha prathama kI cAra bhAvanAeM dharmadhyAna kI anuprekSAoM ke rUpa meM svIkAra kI gayI hai / dhyAna kI pramukha sthitiyA~ - jaina sAdhanA paddhati para vizeSa dRSTipAta karane para yaha tattva niSkarSa rUpa meM prakaTa hotA hai ki jaina sAdhanA paddhati kI paramparA mokSa prApti taka eka nirdhArita krama ke anusAra calatI hai jise sAdhaka kI 'sAMsArika sthiti' se lekara 'mokSa prApti' paryanta taka gyAraha 25 pramukha avasthAoM meM vibhAjita kiyA jA sakatA hai| ina avasthAoM kI saMjJA 'bhUmikA' bhI svIkAra kI gayI hai ye avasthAeM haiM-1 samyaSTi 2 devatI 3 mahAvratI 4 amala, 5 apUrvakaraNa 6 anivRtti, bAdara 7 sUkSmalobha, 8 upazAntamoha, 1 kSINamoha, 10 sayogi kevalI aura 11 ayogi kevalI / 1 inameM se prathama tIna sthitiyoM meM dharmadhyAna mAtra hotA hai| kintu caturtha sthiti meM dharmadhyAna ke sAtha-sAtha aMzataH zukladhyAna 26 bhI hotA hai| yahA~ se prArambha kara 7vIM sthiti sUkSma lobha taka zukla dhyAna kA mAtra prathama caraNa hotA hai / kSINamoha vItarAga nAmaka havIM sthiti meM zukladhyAna kA dvitIyacaraNa purNatA ko prApta ho jAtA hai / 10vIM sayogi kevala sthiti ke anta meM zukladhyAna kA tRtIyacaraNa pUrNa hotA hai| kyoMki isa avasthA meM kevalI yogI ke zarIra kI sattA vartamAna rahatI hai| jabaki 11vIM sthiti meM yaha dhyAna caturtha caraNa ke sAtha-sAtha svayaM bhI pUrNatA ko prApta kara letA hai / dhyAna kA uddezya - AtmA sUkSma aura sthUla dvividha meM baddha AtmA ke jJAna ke sAdhana mana aura indriyA~ hotI haiN| zarIroM se veSThita hai / isa sAmAnya sAMsArika sthiti inakI svAbhAvika pravRtti bAhya viSayoM kI jAnakArI meM hotI hai| dhyAna kI prArambhika avasthA meM isa bAhya pravRtti ko antaH kI ora agrasara karane kA abhyAsa kiyA jAtA hai| isalie dhyAna kA sAmAnya uddezya hai- "labdhi" kintu isa prArambhika sthiti ko hI anta nahIM mAnA jA sakatA / dhyAna kA anta hotA hai 11vIM ayogi kevalI sthiti meM aura isa sthiti kA dUsarA rUpa hotA hai-- 'paramAtmabhAva' / ata: dhyAna kA carama uddezya bhI jaina paramparA meM yahI svIkAra kiyA gayA hai| jIva kI sAmAnya bAhya bahirdarzana pravRtti ko jaba taka samApta nahIM kiyA jAtA aura paramAtmabhAva antardarzana kI ora abhimukha nahIM huA jA sakatA / phalataH dhyAna ke svabhAvataH mukhya evaM gauNa, do sAmAnya bheda bana jAte haiN| dhyAna kI carama sthiti meM padArpaNa karane para sAdhaka yogI meM jagata ke tamAma jIvoM ko karmabandhana se mukta kara sakane kI sAmarthya sulabha ho jAtI hai bhale hI isakA prayoga ve kabhI na kare / 0 svabhAva meM avagAhanA prakAra haiM / inameM se dhyAna kA mahatva - jainAgamoM meM dhyAna kA Avazyaka vidhAna kiyA gayA hai - "jainamuni dina ke meM AhAra aura caturtha prahara meM punaH .34 svAdhyAya kare dhyAna, tRtIya prahara meM nidrA tathA caturtha pahara meM punaH 32 meM kAphI parivartana huA hai| phalataH jainamuniyoM evaM sAdhu Jam Codes mahattva isI se jAnA jA sakatA hai ki jaina muniyoM ke lie yaha prathama prahara meM svAdhyAya dvitIya prahara meM dhyAna, tRtIya prahara / isI prakAra rAtri ke prathama prahara meM svAdhyAya, dvitIya prahara meM svAdhyAya kare / kintu kAla kramAnusAra muniyoM ke isa vidhAna sAdhviyoM meM jJAna darzana kI kSati huI hai| zramaNa sAdhanA kA lakSya - vizva kI kisI bhI vastu ko pUrNa banAne ke lie padArtha viSayaka jJAna evaM kriyA sy 000000000000 R 000000000000 Montebhakt SB1 Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 346 | pUjya pravartaka zrI ambAlAlajI mahArAja-abhinandana grantha 000000000000 000000000000 donoM kI parama apekSA hotI hai| laukika evaM pAralaukika ubhayavidha kAryoM kI siddhi meM bhI ina donoM kA samanvaya parama Avazyaka hotA hai / yoga sAdhana bhI eka kriyA hai / isa sAdhanA meM pravRtta hone vAle ke lie AtmA, yoga, sAdhanA Adi AdhyAtmika tattvoM kA jJAna honA Avazyaka hai| jaina paramparA-zramaNaparamparA ke mUla grantha Agama haiN| unameM vaNita sAdhvAcAra kA adhyayana karane se yaha spaSTata: parijJAta hotA hai ki pAMca mahAvrata, samiti, gupti, tapa, dhyAna aura svAdhyAya Adi jo yoga ke mukhya aMga haiM; unako zramaNa-sAdhanA ke anuyAyI sAdhu jIvana kA prANa34 mAnA hai| vastuta: AcAra sAdhanA-zramaNa sAdhanA kA mUla, prANa aura jIvana hai / AcAra ke abhAva meM zramaNatva kI sAdhanA mAtra kaMkAla evaM zavasvarUpa hokara niSprANa raha jaaegii| jainAgamoM meM 'yoga' zabda 'samAdhi' yA 'sAdhanA' ke artha meM prayukta nahIM huA hai / yahA~ isakA artha hai-'mana, vacana evaM kAya kI pravRtti' yaha do prakAra kA hai zubha aura azubha / donoM kA hI nirodha karanA zramaNa sAdhanA kA dhyeya hai / ataH jainAgamoM meM sAdhu ko Atmacintana ke atirikta anya kArya karane kI AjJA nahIM dI gayI hai| yadi sAdhu ke lie anivArya rUpa se pravRtti karanA Avazyaka hai to Agama dvArA nivRttiparaka pravRtti karane kI anumati dI gaI hai| isa pravRtti ko Agamika bhASA meM 'samiti gupti' kahA jAtA hai| ise 'aSTa pravacana mAtA' bhI kahA jA sakatA hai| zramaNa sAdhanA kA mukhya lakSya hai--yoga =kAya -vAk, mana kI caJcalatA kA pUrNa nirodha / kintu isake lie haThayoga kI sAdhanA ko bilkula mahattva nahIM diyA gayA hai / kyoMki isase balAt-haThapUrvaka, rokA gayA mana kucha kSaNoM ke anantara hI sahasA niyaMtraNa mukta hone para svAbhAvika vega kI apekSA tIvragati se pravAhita hone lagatA hai| aura sArI sAdhanA ko naSTa-bhraSTa kara detA hai| jainAgamoM meM 'yogasAdhanA ke artha meM 'dhyAna' zabda kA prayoga huA hai| jisakA abhiprAya hai apane yogoM ko 'Atmacintana meM pravRtta karanA' / isameM kAyika sthiratA ke sAtha-sAtha mana aura vacana ko bhI sthira kiyA jAtA hai| jaba mana cintana meM saMlagna ho jAtA hai, taba use yathArtha meM 'dhyAna' evaM 'sAdhanA' kahate haiN| ANCHOILA TITITIES KATHA MUSHTAS 1 uttarAdhyayana 26 / 25-26 / 2 samyagdarzanajJAnacAritrANi mokssmaargH| -tattvArtha0 111 3 mokSopAyo yogaH jJAna-zraddhAna-caraNAtmakaH / -abhidhAnacintA0 1177 4 yujapI yoge-hemacandra dhAtupATha-gaNa 7 5 yujica samAdhau ,, -gaNa 4 6 mokkheNa joyaNAo jogo -yogavizikA 1 7 mokSeNa yojanAdeva / yogo patra nirucyate-dvAtrizikA / 8 adhyAtmabhAvanAdhyAnaM samatAvRtti saMkSayaH / mokSeNa yojanAdyoga eSa zreSTho yathottaram / / -yogabindu 31 / / 6 yogaviMzikA-1 (vyAkhyA) 10 dugamittha kammajogo, tahA tiyaM nANajogo u-yogaviMzikA 2 11 TThANunnatthAlaMbaNa-rahio taM tamhi paMcahAeso- 2 12 prAta: snAnopavAsAdikAyaklezavidhi binaa| ekAhAraM nirAhAraM yAmatti ca na kArayeta / / -gheraNDa saM0 5 // 30 // 13 aavshykniyuktiptr-236|300 // 14 (ka) dazavaikA0-8 (kha) mitAhAraM vinA yastu yogAraMmaM tu kArayeta / nAnA rogo mavettasya kazcit yogo na siMcati / / -gheraNDa saM0 5 / 16 / (AIRAR HERE BAR JenEducation-international LEARPrivates.PersonaLileeonlb inobranuar Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina-sAdhanA-paddhati : eka vizleSaNa | 347 000000000000 000000000000 15 aupapAtika0 tapo'dhikAra / 16 vhii| 17 aMguSThAbhyAmavaSTabhya dharAM gulphe ca khegto| tatropari guDhaM nyasya vidheyamutkaTAsanam / / 18 ThANAMga0, uttarA0 3027 16 aupapAtika tapo'dhikAra / 20 sussANe sunnagAre vA rukAkhamUle vA ego| -aupapA0 tapo'dhikAra / 21 svAdhyAyAd dhyAnamadhyAstAM, dhyAnAtsvAdhyAyamAmanet / dhyAnasvAdhyAyasampatyA paramAtmA prakAzate / -sama0 22 sajjhAeNa nANAvaraNijja kamma khavei -uttraa026|18 23 egaggamaNasannivesaNAe NaM cittanirohaM karei-uttarA0 26425 24 ekAgracintAyoganirodho vA dhyAnan-jaina siddhAntadIpikA / / 25 samavAyAMga-14 / 26 dharmadhyAnaM bhavatyatra mukhyavRtyA jinoditam / rUpAtItaM tathA zuklamapi syAdaMzamAtrataH / / -guNasthAna kramAroha-35 / / 27 guNasthAna kramAroha 51 tathA 74 28 vahI-101 26 vahI-105 30 kSapaka zreNiparagataH saH samarthaH sarvakarmiNAM karma / kSapayitumeko yadi karmasaMkramaH syAtparakRtasya // -prazamarati0 264 // 31 paDhama porisi sajjhAyaM, bIyaM jhANaM jhiyAyai / taiyAe bhikkhAyariyaM, puNocautthIe sajjhAyaM / -utarA0 26 // 12 // 32 paDhamaM porisiM sajjhAyaM, bIyaM jhANaM jhiyAyai / taiyAe niddamokkhaM tu, cautthI bhujjo vi sajjhAyaM // -uttarA0 26 / 18 / / 33 AcArAMga, sUtrakRtAMga, uttarAdhyayana, dazavakAlika Adi / 34 aTThapavayaNamAyAo, samIe guttI taheva ya / paMceva ya samiIo tao guttI u AhiyA ||-uttraa0 24 / 1 / / ...... sara m . . -. - - . For Private & Personal use only ..'SS NE-/ s