Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
- मोक्षार्थिना प्रत्यहं ज्ञानवृद्धिः कार्या ।
| શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાશ
તે શ્રાવણ અનr
કાવ્ય તે ભાદર
મંત્ર તંત્ર ઔષધ નહી, જેથી પાપ પળાય; વીતરાગ વાણી વિના, અવર ન કોઈ ઉપાય.
ભાદર
વચનામૃત વીતરાગનાં, પરમ શાંત રસ મૂળ; ઔષધ જે ભવ રેમનાં, કાયરને પ્રતિકુળ.
પુસ્તક
જ્ઞાની કે અજ્ઞાની જન, સુખદુ:ખ રહિત ન કેય; જ્ઞાની વેદે કૌર્યથી. અજ્ઞાની વેદે રેય.
અંક-૧૧ મે
ક
નથી ધર્યો દેહ વિષય વધાવા; નથી ધ રહ પરિગ્રહ ધારવા,
હુ મી
ઓકટોમ્બર
૧૯૭૫
જન્મ જરા ને મૃત્યુ મુખ્ય દુઃખના હેતુ; કારણ તેનાં બે કાં, રાગદ્વેષ અણહતું.
-શ્રીમદ રાજચંદ્ર પ્રણીત પુષ્પમાળા
—- પ્રગટ કર્તા – – શ્રી જૈન ધર્મ પ્ર સારક સભા : ભા વ ન ગ ૨.
|
For Private And Personal Use Only
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાશ
* વાર્ષિક લવાજમ:
વર્ષ ૧૧ મું : પોસ્ટજ સહિત ૬-૫૦
લેખક
अनुक्रमणिका ક્રમ લેખ ૧. શ્રી સોમપ્રભાચાર્ય કૃત
.સ્વ. મા. શામજીભાઈ હ. દેશાઈ ૩ ૨. શ્રી જય શંખેશ્વર પાર્શ્વનાથ લેખક : શરણાર્થી ૩. શ્રી જૈન રામાયણ
...શ્રી ત્રિષષ્ટિશલાકા પુરૂષ ચરિત્રમાંથી ૫ ૪. ધર્મદત અને સુરૂપાની કથા શ્રી ધમ્મિલકુમાર ચરિત્ર ભાષાંતરમાંથી છ ૫. સમતા રસ પીઓ
....રતીલાલ માણેકચંદ શાહ ૮ ૬. સર્વોદયની ચાવી
આચાર્ય અશોકચંદ્ર મ. ૧૦ ૭. શ્રમણ ભગવાન મહાવીર ....શ્રીમદ્ વિજયધર્મસૂરીશ્વરજી મ. ૧૨ ૮. ભગવાન મહાવીરના અંતિમ દશનામથી ...રતીલાલ માણેકચંદ શાહ ૧૩ ૯. વિશ્વ માન્ય ધર્મ
શાહ ચતુર્ભુજ હરજીવનદાસ ૧૪ ૧૦. એ સ્વાહા
..ડાયાભાઇ મોતીચંદભાઈ વકીલ ૧૫ ૧૨. નીતિ
૧૬
પ્રય અહિંસા ધ્વજ ફરક
- (ચલતી ) અહિંસા અહિં કા અહિંસા જગા મહાવીરની આજ્ઞાને દિલે વસાવે અહિંસા ટેક ૧
જીવ હિંસા કેઈ કરશે નહિ.
કેઈ ને રણશો નહિ જીવે અનાથ ગરીબ પશુના જાન બચાવે અહિંસા-૨ - તમને જીવવા દ્યો
સુખ આપીને સુખ લીઓ જે જગતના જીવવું ચાહે તેને જીવાડો અહિ સા-૩ દયા જ્ઞાન દીનને આ પિ
દુઃખી જેનાં દુઃખ કાપો શુભાશિષ એ જીના લઈ જીવન અજવાળે અહિંસા-૪
લે:- અમરઝંદ માવજી શાહ
For Private And Personal Use Only
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
II
પુસ્તક તમું | અ ક ૧૦-૧૧ મે.
શ્રાવણ-ભાદરવો
| વીર એ રપ૧
વિક્રમ સં.૨૦૩
5 કાંક
શ્રી સોમપ્રભાચાર્ય કૃત “સિંદુર પ્રકારનું
( ગુજરાતી ભાષાંતર ) સિંદૂર પ્રકર સ્તષ: કરિ શિર કેડે કષાયા (૩) રવી, દાવાચિ નિચય: પ્રબોધ દિવસ પ્રારંભ સૂર્યોદય મુક્તિ સ્ત્રી વદનેક કુચકુ કંકુમ રસ, શ્રેયસ્તરે પલ્લવ પ્રોત્સાસ ક્રમમાં નખધતિ ભરા પાર્શ્વ પ્રત્યેક પાતુવઃ in
તપરૂપ ગજના ગણુ સ્થલમાં, કુંકુમના- ઢગલા જેવી કષાય અટવીમાં દાવાનળ, જ્ઞાનેદયમાં રવિ જેવી. મુક્તિ સ્ત્રીને (મુખ) સ્તનપર કંકુ, કલ્પતરૂનાં અંકુરે. પાર્શ્વપ્રભુના નખની કાંતિ, સર્વ જેનું શ્રેય કરે (1)
આ રચયીતા.: સ્વ. મા. શામજીભાઈ હેમચંદ દેશાઈ થs
For Private And Personal Use Only
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી જય શંખેશ્વર પાર્શ્વનાથ (ગયા અંકથી ચાલુ)
શ્રી શંખેશ્વર પાર્શ્વ નાથાય વાકે.ટિન નયન
લેખક : શક કાચી
- રાત
-
-
- નાક કામ
,
તેણે આપણા શૈતાઢય પાર્ધ ભાગમાં પડાવ નાખે છે, બધે ઠેકાણે જય મેળવીને પખંડ ભરતને દબાવી ગર્વિષ્ટ થયેલ તે આજે આપણને દબાવીને નમાવવા ઈચ્છે છે “જુઓ આ બાણ તે આપણી પાસે દંડ અને સેવા માગે છે. વિનમિ વિદ્યધરપતિએ બાણ જોઈને મને
.
E
-
એ એમના મનમાં શું સમજે છે? વડીલ થઈને પોતે જ મર્યાદાને ભંગ કરે છે. તણાયણ આ પાન આપ્યું નથી. આપણને તે દાદાજીએ
આપ્યું છે છતા નાડક આપણને દબાવવા આપે છે. તે આપણે પણ આપણે ભૂજ દંડ બત ને જોઈ એ ! નમિએ ગુસ્સાથી સર્વ સમક્ષ કહ્યું.”
આપણા કુટુંબમાં એ વર છે પૂજ્ય દાદાજી ભાષભદેવે તેમને વર તરીકે સ્થાપ્યા તે તેમણે આપણું ઉપર રહેમની નજરે જોવુ તે દૂર છું, પણ આતે સેવકની જેમ આપણી પાસે દંડ માંગીને તાબેદાર બનાવવા ઈચ્છે છે.” *.
ભલે તે આપણે પણ ઋષભદેવના પુત્ર છીએ એને પણ આપણુ બળ બતાવીએ વિજયના મદમાં મસ્ત બનેલ ભરત આપણા વિદ્યાધરનું બળ ( બાહુબળ) ભલે દેખે દેખે” હી છ ખંડ જીતીને આવેલા. ભરતચકી સામે યુદ્ધ કરવાને બંને વિદ્યાધરાએ શુર તૈયાર કર્યું વિદ્યાઓના પ્રભાવથી યુદ્ધની અનેક લીલા કરતા અને દુમને તે આંજી નાખતા તેમના રીન્યો ચક્રવર્તીના સૈન્ય ઉપર ધસી ગયા. મહાજદર થયું વિદ્યારે વિધાના બળે કીરને નવા નવા સ્વરૂપે કરતા, નવા નવા આયુર્ધા રચતા અને તેના સૌન્યને નાસ કરવા ને પિતાની સર્વે નવી નવી વિદ્યાશકિતઓ અજમાવતા ચક્રવર્તીના સૈન્યમાં રહેલા તેના અંગરક્ષકે યક્ષે વિદ્યાધર કરતાં ઘણી શકિતવાળા હતા. જેથી વિદ્યાધરેની દરેક વિદ્યા યા નિષ્ફળ લાગ્યા જેમ જેમ વિદ્યારે નવીન વિદ્યાઓ . અજમાવે તેમ તેમ યક્ષતાઓ તેનું નિવારણ કરે. એવી રીતે યુદ્ધ કરતા. (ક્રમશઃ)
-(૪)
For Private And Personal Use Only
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
'
શ્રી જેન રામાયણ (ગયા અંકથી ચાલુ)
શ્રી વિષષ્ટિશલાકા પુરૂષ ચરિત્રમાંથી
વાહન સહિત દુલધપુરમાં પ્રવેશ કર્યો. તત્કાળ નલકુબેર તૈયાર થઈ યુદ્ધ કરવાને આવ્યે; પરંતુ હાથી જેમ ચામડાની ધમણને પકડી લે, તેમ વિભીષણે રહે જમાં તેને પકડી લીધો સુર અને અસુરોથી અજેય એવું દ્ર-1 સંબધી મહાદુર્ધર અકશન ચક્ર શિવણને ત્યાંથી પ્રાપ્ત થયું. પછી
નલકુબર નમી પડે એટલે રાવણે તેને તેનું નગર પાછુ પી દીધું, કારણ કે પરાક્રમી પુરુષ જેવા વિજયના અને હેય છે તેવા દ્રવ્યતા અર્થ હોતા નથી પછી રાવણે ઉપરંભાને કહ્યું- હે ભદ્ર ? મારી માથે વિનયથી વર્તનાર અને તારા કુળને યોગ્ય એવા તારા પતિને જ તું અંગીકારે ક; કારણ કે તે મને વિષે દાન કર્યું તેથી તું તે મારા ગુરુસ્થાને છે, તેમજ સ્ત્રી એને હુ માતા અને બહેન તરીકે જ જોઉં છું તું કાસધ્વજની પુત્રી છે અને સુંદરીના ઉદરથી ઉત્પન્ન થયેલી છે. તે બને કુળમાં શુદ્ધ એવી તને કલંક ન લાગો.” આ પ્રમાણે કહી તેને નલકુબર રાજાને પી. જાણે રીસાઈને પિતાને ઘરે ગયેલી સ્ત્રી નિર્દોષ પણ પાછી આવે તેમ તે આવી. રાજા નલકુબરે રાવણને માટે સત્કાર કર્યો. . . .
પછી ત્યાંથી રાવણ સેનાની સાથે રથનૂપુર નગરે આવ્યા. રાવણને આવેલે સાંભળીને મહાબુદ્ધિમાન સહસ્ત્રાર રાજાએ પિતાના પુત્ર ઈદ્ર પ્રત્યે સ્નેહપૂર્વક કહ્યું કે હું વૈ! તારા જેવા મોટા પરાક્રમી પુત્રે જન્મ લઈને બીજા વંશની ઉન્નતિ ન્યૂન કેરી આપણું વંતને પરમ ઉન્નતિને પમાડ્યો છે. આ બધી બાબત તે. એકલા પરાક્રમથી જેરશ્રી? છે; પરંતુ હવે નીતિને પણ અવકાશ આપ જોઈએ. કોઈ વાર એકાંત પરાક્રમપિટ ત્તિને પણ આપે છે અષ્ટાપદ વિગેરે બલિષ્ટ પ્રાણીઓ એકાંત પરાક્રમથી વિનાશ પામે ” છે. આ પૃથ્વી હંમેશાં બલવાનથી પણ અતિ બલવાન વીરેને ઉત્પન્ન કરે છે માટે હું સર્વથી વિશેષ પરાક્રમી છું” એ અહંકાર કેઈએ ક નહીં હાલમાં મુકેશ રાક્ષસના
* પૂર્વે સહસ્ત્રાર રાજાએ દીક્ષા લીધ ને અધિકાર આવી મો છે, પણ તે આ યુદ્ધ થયા. પછીની હકીકત સમજવી + અષ્ટાપદ પર્વત. '
-(૫)-
For Private And Personal Use Only
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૬ ]
શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકારા
''
કુળમાં સૂર્ય આન લ’કાપતિ રાવણ નામે એક વીર ઉત્પન્ન થયેલે છે, જે સના વીતત્વને હરનારા છે, પ્રતાપમાં સૂર્ય જેવા છે, અને સહસ્રાંશુ જેવા વીરને કબજે કરતારે છે. વળી તેણે લીલામાત્રમાં કૈલાસ+ પર્વતને ઉપાડયો હતા, મરુત રાજાના યજ્ઞનો ભંગ કર્યો હતા, જખૂદ્વીપના પતિ યક્ષરાજથી પણ તેનું મન ક્ષેત્ર પામ્યું નહતું, અંત પ્રભુની પાસે પોતાની ભુજવીણા ડે ગાયન કરતા જોઈને સ ંતુષ્ટ થયેલા ધરણેન્દ્ર તેને અપેઘ શકિતપી છે અને પ્રભુ, મત્ર તમા ઉત્સાહ એ ત્રણે શકિતથી તે ઉર્જિત છે. વળી જાણે તેની બે 'ભુજા હેાય તેવા તેની સરખા એ ભાઈએ (કુ.ભકર્ણ અને વિભીષણ)થી તે ઉત્કટ છે, એ રાવણે તારા સેવક વૈશ્રવણને તથા યમને ક્ષણમાત્રમાં ભગ્ન કરી દીધા વાલીના 'ભાઈ વાનરપતિ સુગ્રીવને પોતાના પત્તિ કર્યાં છે અને જેની આસપાસ અગ્નિને દુ’'ધ્ય 'કિલ્લો હતા. એવા દુલ ન્યપુરમાં પણ પ્રવેશ કરીને તેના અનુજ ભાઇએ નલકુબરને પણ કબજે કર્યાં છે એવા તે વીર રાવણ અત્યારે તારી સામે આવ્યે છે; તે પ્રલયકાળના અગ્નિ જેવા એ ઉદ્ધત રાવણે પ્રણિપાતરુપ અમૃતવૃષ્ટિથી શમી જશે, તે સિવાય શાંત થશે નહિ માટે તારી રૂપવતી નામે સ્વરૂપવતી પુત્રી રાવણને પરાવ કે જેથી એવા સંબધ અધાવાને લીધે તારે તેની સાથે ઉત્તમ સધી થશે.', પિતાનાં આવા વચન સાંભળી ઇંદ્ર કે।પ કરી એત્યે કે—હૈ પિતા! આ વધ કરવા લાયક રાવણને મારી કન્યા કેમ કરીને આપું ? કારણ કે તેની સાથે આધુનિક વૈર નથી પણ વશપર'પરાનુ` બૈર છે. પિતા વિજયસિહુને તેના પક્ષના રાજાએ મારી નાખ્યા હતા તે સભાર. તેના પિતામહ માંળીને માથે જે મેં કર્યુ હતુ. તે આને મ થે કરીશ. એ ભલે આવે તે કાણ માત્ર છે? તમે સ્નેહને લીધે ભીરુથ એ દ્ધિ. સ્વભાવિક ધૈયને ધારણ કરી તમે તમારા પુત્રનું પરાક્રમ ઘણીવાર જોયેલુ છે. શુ તમે મારી પર ક્ર ને જાણતા નથી?”
આ પ્રમાણે ઇંદ્ર કહેતા હતા તેવામાં દુર રાવણે રથનૂપુરનગરે આવીને પોતાની સેનાવડે તે નગરને ઘેરી લીધુ. મહાપરાક્રમી રાવણે પ્રથમ દૂત મોકલ્યા તે દ્રુતે મિષ્ટ વચનેાવડે ઈંદ્રને કહ્યું . કે—હૈ ઇંદ્ર ! જે રાજાએ વિદ્યા અનેભુન્નબળથી ગર્વિષ્ટ હતા તે વે એ આથીને ભેટ ધરી રાવણની પૂજા કરેલી છે. રાવણની વિસ્મૃતિથી અને તમારી શૂરલતાથી માટલા કાળ ચાલ્યે ગયે, પરંતુ હવે ભકિત બતાવવાનો તમારે સમય આન્યા છે તેથી તેના પ્રત્યે ભકિત બતાવે અથવા શકિત બતાવા જો ભકિત અને શકિત બંનેથી રહિત થશે. તે એમના એમ વિનશ પામી જા” ઇંદ્ર એલ્સે કે- “હે દ્રુત દીન રાજાઓએ તેને પૂજ્યે તેથી તે રાવણ -મત્ત થઈ ગયા છે તેટલા માટે તે મારી પાસેથી પણ “પૂજાની વાંચ્છા કરે છે, પરંતુ આટલે કાળ તા રાવણને જેમ તેમ સુખને માટે ગયા પણ હવે તેના આ કાળરૂપ કાળ આવેલે છે; માટે તું તારા સ્વામીને કહે કે તે ભક્ત અથવા શકિત મતાવે. જો સતિ અને ભક્તિએ રહિત થશે. (ક્રમશઃ)
For Private And Personal Use Only
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ઉપદેશક કથાસંગ્રહ (૧) ધર્મદત્ત અને સુરક્ષાની કથા | કુમિત્ર અને સ્ત્રીચરિત્ર વિષે ].
દુષ્ટ ગંગદત્તે ધર્મદત્તને ઘેર જઈ રાજસભામાં થયેલી વાત તત સુરૂપાને કહી સંભળાળી અને ધર્મદર તેને આપેલા યવની પ્રાર્થના કરી, સુરૂપાએ ધર્મદત્તને જીવિતથકી પણ વલલભ એવા યવ પિતાના યારને આપીને તે જગાએ બીજા યવ મૂકી દીધા અને તેણી કહેવા લાગી કે “ હે નાથ ! જ્યારે સમય આવે ત્યારે બે હાથે કરીને તમે મને જ ગ્રહણ કરો, લગ્ન સમયે મારા સ્વામીએ મને એક હાથે ગ્રહણ કરી છે, પણ તમે મને બે હાથે ગ્રહણ કરજો. જેને, સુવર્ણરત્નાદિ વરતુના લેભમાં જીવતી જાગતી મને ન ભૂલી જતા”
.. સુરૂપાનાં વચન સાંભળીને ગંગદત્ત બોલ્યોઃ “પ્રિયા વહાલી ! ધીરજ રાખી બે હવે હું તને જ લઈશ” એ પ્રમાણે સ્નેહથી તેણીને મનાવતે તે જલદી પિતાનું કાર્ય કરીને ત્યાંથી ચાલ્યા ગયે. સમય થતાં ધર્મદત્ત પણ પિતાને ઘેર આવ્યા અને રાજેસભામાં મિત્ર સાથે જે વાત બની હતી તે પત્નીને સરળ સ્વભાવે કહી સંભળાવી, કેમ કે “સરળસ્વભાવી માણસ "શત્રુને પણ ગુપ્ત વાત કહી દે છે
પતિની વાણી સાંભળીને સુરૂપ બલી-“તમે આ શું અનુચિત કાર્ય કર્યું ? સુરતમાં તમે હારે ને મને એ ગ્રહણ કરે તો તેને કેણુ નિષેધ કરશે ?” એમ બોલતી તેણી ઉપપતિના (જારના) ધ્યાનમાં રક્ત ચિત્તવાળી થઈ.
' “જાણું છું કે તું મારા આ કાર્યથી ભય પામે છે, પણ એ કઈ રીતે સરતમાં મને જીતે તેમ નથી.” આ પ્રમાણે કહીને તે સુરૂપને ધીરજ દેતે હતા, છતાં કૃત્રિમ ખેદ કરતી તેણીએ ચારના વિયોગે દુઃખે કરીને રાત્રિ પસાર કરી.
પ્રભાતમાં તેણીના આપેલા યવ લઈને મિત્રની સાથે વિશ્વાસથી ઠગાયે ધર્મદત્તરાજસભામાં આ ધર્મદત્તનું કુતૂહળ જવાને સભા ચિકાર ભરાઇ હતી. કૌતુક જોવામાં અતિ ઉત્સુક ચિત્તવાળા રાજાએ ધર્મદત્તને યવ ઉગાડવાની આજ્ઞા આપી સભાજનો પણ આતુક નયને જોવા લાગ્યા. રાજાની આજ્ઞા મળવાથી ધર્મદ યવને જમીનમાં વાવ્યાં, જળસિંચન કર્યું, પણ દાવાગ્નિથી દગ્ધ થયા હોય તેની માફક વારંવાર જળથી સિંચતાં છતાં તે ન ઉગ્યા. જેમ ગુરુ ભણાવી ભણાવીને થાકે પણ જડ શિષ્યને લાભ થાય નહિ.' તેમ ધમ દત્ત સિંચી સિંચીને વિષાણ ચિત્તવાળો થયે, છતાં યવને અંકુર માત્ર પણ ન ફુટયા. ' (ક્રમશ)
ક-(૭)-ક
For Private And Personal Use Only
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સમના રસ પીઓ.
લે:- રતિલાલ માણેકચંદ શાહ-નડીયાદ સુખદુખના સદભમાં એટલું સમજી લેવું જોઈએ કે જગતના કોઈપણ પદાર્થો સુખ કે દુઃખ આપી શકતા નથી. સુખ કે દુઃખ તે તે આયણે પૂર્વે કરેલા કર્મોને વિપાક થાય છે ત્યારે ઉદયમાં આવે છે, એટલે કે પૂર્વે કદેલા કર્મોનું જે તે ફળ છે; તેમાં નિમિત્તે ભુત અન્ય જણાય પણ તે તે નિમિત્ત માત્ર છે. હવે જે આપણે તે નિમિત્તને જ વળગીને સુખ દુઃખ આપનાર પર રાગ કે દ્વેષ કરીએ તે પાછા નવા કર્મો ઉપાર્જન કરીએ છીએ તે ન ભુલવું જોઇએ અને તે ભોગવવા જ રહ્યા.
જગતના અન્ય પદાર્થોના સંપર્કમાં આવતા સુખ દુઃખના પ્રસંગે ઉભા થતા જણાય છે. આ સંસારમાં જ્ઞાની સિવાય બીજા કોઈને અન્યને ભાવ સર્વાશે પસંદ આવતું નથી. પિતાનો સ્વભાવ સારો લાગે છે. અને અન્યના સ્વભાવમાં કોઈને કોઈ દેષ જણાય છે. જે પરિણામમાં બીજાના સ્વભાવમાં દેષ જણાય છે, તે પરિણમમાં તેનાથી તેને દુઃખ જણાય છે તેથી સમતા કેળવવી આવશ્ય છે.
પ્રતિકુળ સ્વભાવવાળા પ્રાણીઓને સામનો કરવા લાગીશું તે, સંઘર્ષ કદાપી બંધ થશે નહિ કારણ કે પ્રતિકુળ સ્વભાવનાં પ્રાણી પ્રદાર્થો આ જગતમાં ટેટે નથી. માણસને પિતાના સ્વભાવમાં જે ખામી લાગે છે, તે પ્રયત્ન કરવા છતાં જલદી દુર થતી નથી, તે અન્યના સ્વભાવમાં જે ખામીઓ જણાય છે તે કેવી રીતે બ લાય? તેથી વ્યવહારને સારો રાખવા માટે, જે વ્યક્તિઓ સાથે આપણે સંપર્ક માં આવીને તેમાં જે જે સ્વભાવ એટલે આપણને અનુકુળ લાગે, તેટલાથી કામ લેવાથી આપણને તેષ રહેશે કાર કે ત્યાં સમતા સાધી શકાય છે.
સાચે પુરુષાર્થી માણસ તે છે, કે જે બીજા પ્રાણી પદાર્થોના સંદર્ભમાં પિતાની શાંતિ લુપ્ત કરી દેતો નથી. યુદ્ધમાં અનેકની કત્વ કરનાર વીર કહેવાતું નથી. પરંતુ જેને સ્વભાવ બીજાના કાર્યથી લુપ્ત થતું નથી (ચલાયમાન થતું નથી) તેજ વીર છે. જ્યારે જ્યારે ચિત્તમા મૂળ સ્વભાવ પર અશાંતિને સ્વભાવ આવી જાય ત્યારે તેને વિલીન કરીને મૂળ શાંતિમાં આવી જવું અને શાંતિથી ચલાયમાન ન થવું તેને “અજિત સ્વભાવ” કહે છે. સત્ય હકીકત એ કે પ્રત્યેક દુજનેને સુધારી શકાતા નથી, તેથી પોતાના સ્વભાવથી વિચલિત થવું નહિ. આપણે તો એટલું કરવાનું છે કે આપણે આપણું ચિત્ત ચલાયમાન ન થવા દેવું આકુળ-વ્યાકુળ થવું તેનું નામ દુઃખ છે અને શાંતિ એટલે જ સુખ છે. રસ્તે ચાલતી પ્રત્યેક વ્યકિત સાથે આપણે ઝગડયા કરીશું તે મંઝિલે ક્યાંથી
H-(૮)
For Private And Personal Use Only
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાશ પહોંચી શકીશું? કારણ કે તેની પછવાડે જ આપણે સમય વેડફાઈ જાય. બીજા પ્રાણી કે પદાર્થો અને સુખ પ્રદાન કરે તેવી આશા રાખવી વ્યર્થ છે, કારણ કે આ જગતમાં કેઈ કેઈનું બુરું કે ભલુ કરી જ શકતુ નથી કારણ કે જે કાંઈ બને છે તે પિતાને કર્માધિન બને છે, કદાચ તે નિમિત્ત રૂપ થાય એટલું જ જેમકે કુતરાને કેઈ પત્થર મારે તે તે પત્થર ને બટકા ભરવા દેડે છે, પરંતુ મારનાર તરફ દૃષ્ટિ દેડવો નથી, પરંતુ સિંહને કઈ ગોળી મારે તે તેની દૃષ્ટિ ગળી તરફ જતી નથી પણ મારનાર તરફ જ જાય છે. તેવી રીતે આપણે પણ નિમિત્ત તરફ દૃષ્ટિ ન દેડાવતા તેના મૂળમાં રહેલા જે કમ તે તરફ દોડાવવી જોઈએ એટલે કે કર્મોને ખાત્મો બોલાવે જોઈએ જેથી અક્ષય સુખની પ્રાપ્તિ થાય. વાસ્તવિક રીતે તે સત્ય એ છે કે પિતાને આત્માજ સુખ અને આનંદ મય છે, સાચુ સુખ તેની અનુભૂતિથીજ પ્રાદુર્ભત થઈ શકે તેમ છે. બહારના પદાર્થોમાંથી સુખ પ્રાપ્ત કરવાની અપેક્ષા સેવવી એ ભુલ છે. સંસારમાં માનેલું સુખ તે સાચુ સુખ નથી કારણ કે તે અક્ષય નથી. તેની પછવાડે દુઃખ આવીને ઉભું જ હોય છે. સાચું સુખ તેને કહી શકાય કે જે અક્ષય હેય કાયમી ટકે તેવું હોય માટે પ્રત્યેક પ્રસંગે તટસ્થ વૃત્તિ કેળવવી.
આ જડ દેહથી ચૈતન્ય આત્મા જુદે જ છે, ફકત ભેદ, જ્ઞાન કરવાની જ જરૂર છે જ્યા સુધી આપણી દષ્ટિ દેહ ઉપર જ છે ત્યાં સુધી આત્માને ઓળખી શકાતે નથી, નેવી અનુભૂતિ થઈ શકતી નથી.
આપણે જ્યારે ચિત્તરૂપી આકાશ, અહંકારરૂપી વાદળા તથા તૃષ્ણારૂપી વર્ષોથી અલપ્તિ થઈએ ત્યારે જ આત્મારૂપી ચંદ્ર પ્રકાશથી ઝળહળી ઉઠે છે અને તેમાં લયલીન થતા મેક્ષ આવિષ્કાર થાય છે.
વાર નિમોષ ઉજવણીના “ જૈન” ના માહિતી વિશેષાંક
ભાવનગર (ટપાલમાં) ભગવાન મહાવીરના ૨૫૦૦ માં નિર્વાણ મહોત્સવની પૂર્ણહતિ પ્રસંગે અત્રેથી નીકળતા “જૈન સાપ્તાહિકે ૪૦૦થી વધુ પાનામાં દળદાર વિશેષાંક પ્રગટ કરવાનું નક્કી કર્યું છે. દીવાળીમાં પ્રગટ થનાર આ વિશેકાંકમાં આ વરસ દરમિયાન દેશ અને વિદેશમાં મહોત્સવની ઉજવણી અંગે જે કાંઈ ધાર્મિક, સામાજિક અને રાષ્ટ્રીય કાર્યક્રમો થયા છે તેની સચિત્ર માહિતી આપવાને પત્રને હેતુ છે. આ પત્રના તંત્રીના જણાવ્યા મુજબ ઉજવણી અગેના તમામ સમાચાર ભગવાન મહાવીર ૨૫૦૦માં નિર્વાણ મહત્વ માહિતી વિશેષાંક cl૦ શ્રી જૈન છે. કેન્ફરન્સ, ૨૧૯, એ કીકા સ્ટ્રીટ ગેડીજ બીલ્ડીંગ બીજે માળે, મુંબઈ-ર ના સરનામે મોકલી આપવા.
For Private And Personal Use Only
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સર્વોદયની ચાવી
લે. પં. ધર્મ વિજયજી મના શિષ્ય આ, અશોકચંદ્રસૂરી, મઢ (ડહેલાવાળા)
એક દિવસે મેં એક ભાઈને પૂછ્યું ? કેમ વ્યાખ્યાનમાં આવતા નથી? તેમણે જવાબ આપે આપના વ્યાખ્યાનમાં આવવાનું ઘણુયે આકર્ષણ થાય છે. પરંતુ સમય મળતું નથી?
તે ભાઈને મેં ફરી પૂછયું, સમય મળતું નથી? વ્યાખ્યાનમાં વધુ વખત નથી ચાલતું, માત્ર એક કલાક ચાલે છે, તેટલો સમય ધારે તે તમે ખુશીથી મેળવી શકો?
તેમણે ખુલાસો કર્યો, આપને અમારા નીક કાર્યક્રમને ખ્યાલ આવે તે આપને લાગશે કે મારી વાત બરાબર છે. સવારે ઊઠીને નિત્યક્રમથી પરવારૂં ત્યાં સહેજે આઠ વાગી જાય છે. પછી એક કલાક ટયુશન આપવા જાઉં છું. નવ સવાનવે આવીને જમવા બેસું છું, જમીને દેશની ગાડી પકડું ત્યારે માંડ માંડ અગ્યાર વાગે ઓફિસે પહોંચું છું. પરામાં રહેનારને બે ત્રણ કલાક તે ગાડીમાં જ નીકળી જાય છે. મુંબઈના પરામાં રહેતા તે ભાઈએ ખુલાસે કો નેકરી ઉપરાંત ટ્યુશન પણ કરે છે ? મે પુછયું ?
' બીજું શું થાય? અત્યારની મોંઘવારીને ખર્ચા તે સિવાય નિભાવવા મુશ્કેલ છે. અમે તે ત્રણ જણ જ છીએ પરંતુ મોટુ કુટુંબ જેને હેય તેને તે બે ત્રણ કલાક એકસ્ટ્રા કામ કરવું પડે છે. તેમણે ખુલાસો કરતાં કહ્યું,
આજની સ્થિતિ ખરેખર આવી જ છે. આજે એક બાજુ મહેનતનું પ્રમાણ વધ્યું છે, બીજી બાજુ પૂરતી મહેનત કરવા છતાં પણ માનવી પોતાની જરૂરીયાત પૂરતુ. મેળવી શકતા નથી દિવસના આઠ-આઠ કલાક અને દશ-દશ કલાક કામ કરવા છતાં માનવી પોતાની નરી જરૂરીયાત પૂરતું ન મેળવી શકે પિતાની આવક જાવકના પાસાઓ સરખા કરી ન શકે એ એક વિચારણીય પ્રશ્ન છે? હજુ થડા વર્ષો પહેલાના જીવન પર દ્રષ્ટિપાત કરીશું તે આપણને માલુમ પડશે કે માનવીને બહુજ ઓછા કલાક કામ કરવું પડતું હતું. તેટલા વખતમાં તે પોતાની જરૂરીયાત સહેલાઈથી મેળવી શકતા હતા. ભૂતકાળને માનવી મસ્ત થઈને ફરતા હતા, સાત્વિક ખોરાક સાદા કપડા અને જીવનની અન્ય આવશ્યકતાઓ તે સરળતાથી મેળવી લેતા હતા. ત્યારે આજે માનવી સવારથી સાંજ સુધી કાળી મજુરી કરે છે. છતાં તે પોતાના બે પાસા પૂરા કરી શકતા નથી? તેનું કારણ શું? ભૂતકાળની અપેક્ષાએ આજે તે ઓછી મહેનત કરે તે વધુ મેળવી શકે તેમ છે.
E-(૧૦)
For Private And Personal Use Only
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાશ
[ ૧૧
કેમકે ભૂતકાળમાં યંત્ર ન હતા, બધુ કામ હાથે કરવાનું હતું. ત્યારે આજે માનવીની મદદે યંત્ર અને વિજ્ઞાન આવેલ છે યંત્રોની મદદથી આજે ઉત્પાદનની ઝડપ અનેક ઘણી વધી છે. આમ છતાં ભૂતકાળની અપેક્ષાએ કામના કલાક ઘટવાને બદલે વધતા કેમ જાય છે ? આ પ્રશ્ન આજે ગંભીર વિચારણા માગે છે.
આજે માનવ માત્રની શકિત એકંદર કયા કયા કાર્ય માં ખર્ચાઈ રહી છે. તેનું પૃથકરણ કરીશુ તે આ પ્રશ્નો ઉકેલ આપણે સહેલાઈથી મેળવી શકીશુ માનવ સમાજ ની શકિત કેટલી જરૂરી કાર્યમાં ખર્ચાય છે? કેટલી બિન જરૂરી કાર્યમાં ખર્ચાય છે ? કેટલી ઉત્પાદન કાર્યમાં ખર્ચાય છે? કેટલી વિનાશ કાર્યમાં ખર્ચાય છે ? આ બાબતોનું પૃથકરણ કરીશું તો આપણને ખ્યાલ આવી જશે કે કામના કલાક વધવા છતાં આજે માનવી પોતાની જરૂરીયાત કેમ મેળવી શકતું નથી ? પિતાની જરૂરીયાત મેળવવાની દિન પ્રતિદિન કેમ વધતી જાય છે, પ્રશ્નનું આ નિરાકરણ આપણે મેળવી શકીશું.
આજે માનવીની વધુમાં વધુ શકિત હિંસક શસ્ત્રોના ઉત્પાદનમાં ખર્ચાઈ રહેલી છે. હિંસક શ વધારવાની આજે હરીફાઈ ચાલી રહેલ છે. ભૂતકાળમાં લડાયક સામગ્રી એટલે તલવાર, ભાલા અને તેપ, આટલી સામગ્રી દરેક દેશ રાખે એટલે તેમની પાસે છેલ્લામાં છેલ્લી ઢબની શસ્ત્રસામગ્રી છે. એમાં કહી શકાતું. આજે તેમાં અનેક ઘણો ઉમેરો થયો છે. તલવાર, ભાલા અને તોપ તો ભૂતકાળની યાદગીરી રૂપે મ્યુઝિયયમમાં રાખવા યોગ્ય થઈ રહેલ છે. આજે તે લડાયક શત્રે સામગ્રીનું એક મોટુ લિસ્ટ થાય તેમ છે હવાઈ જડા, સબમરીને, બોમ્બરે, મશીનગને, આગટે, અણુઓ, વિગેરે અનેક પ્રકારની શસ્ત્ર સામગ્રી અબજોના ખર્ચે અને કરોડો માણસની શક્તિના ખર્ચે દરેક દેશને રાખવી પડે છે. આ ઉપરાંત એલચી ખાતાએ પણ નભાવવા પડે છે. આ બધી શસ્ત્ર સામગ્રીને ઉપયોગ કરી શકે તેવું લશકરી બળ, હવાઈ બળ, દરિયાઈ બળ, રાખવું પડે છે. દરેક માનવી દીઠ પડતો આ સરેરાસ ખર્ચને જે કાંઈ એ છે નથી?
લશ્કરી ખર્ચ અને શસસામગ્રીનું ખર્ચ વધ્યું છે તે ઉપરાંત દરેક દેશમાં સરકારી ખાતાઓ પણ અનહદ પ્રમાણમાં વધી ગયાં છે. ભુતકાળમાં સરકારી ખાતાઓ ખાતાએનું પ્રમાણ નહિ જેવું હતું આજે તે આ ખર્ચ પણ અનેક ગણું વધતું જાય છે. રેશનીંગ ખાતુ, સી, આઈ ડી. ખાતું વિગેરે અનેક ખાતાએ આજે અસ્તિત્વમાં આવ્યા છે જેના નામે પણ કદી ભુતકાળમાં અસ્તિત્વમાં નહોતું. આ બધો ખર્ચ જે દરેક દેશની સરકાર નિભાવી રહી છે.
(મશ. ૪)
For Private And Personal Use Only
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
Aિ
णमोत्थुणं समणस्स भगवओ महावी रस અહિંસા, અપરિગ્રહ અને અનેકાન્તવાદના
મહાન ધર્મ પ્રર્વતક શ્રમણ ભગવાન મહાવીર
લે- શ્રીમદ્ વિજયધર્મસૂરીશ્વરજી મહારાજ શ્રમણ ભગવાન મહાવીર પ્રભુનું પવિત્ર નામ સમગ્ર વિશ્વમાં સુપ્રસિદ્ધ છે. વિશ્વના સર્વ ધર્મ પ્રવર્તક માં ભગવાન મહાવીરનું મથાન સર્વોપરિ સ્થાને છે. અહિંસા, અપરિગ્રહ અને અનેકાન્તયાદના સિદ્ધાન્તો સમગ્ર વિશ્વના ચરણે સુદરમાં સુંદર રીતે રજુ કરનાર છેલ્લામાં છેલ્લા કેઈપણ ધર્મપ્રર્વતક મહાપુરુષ ભારત વર્ષના આંગણે થયા હોય તે આજથી લગભગ ૨૫૦૦ વર્ષ પૂર્વે થયેલા શ્રમણ ભગવાન મહાવીર હતા. શ્રમણ ભગવાન મહાવીરના અહિંસા, અપરિગ્રહ તેમજ અનેકાન્તવાદના સિદ્ધાન્તની આજની અશાંત પ્રજાને શાંતિ આપવા માટે અનન્ય સાધન તરીકે સાબીત થયાં છે. ભગવાન મહાવીરના નિર્વાણ કલ્યાણકના પવિત્ર પ્રમાણે આપણું કર્તવ્ય
ભગવાન મહાવીર એકલા જૈન ધર્મના જ ભગવાન ન હતા. સંખ્યાબંધ ઈતર ધમિએ એ એ ભગવાનના ચરણોમાં જીવન સપર્પિત કર્યું હતું અને આત્મકલ્યાણની સાધના કરી હરી. અનેક રાજા મહારાજાઓ, મહામાત્ય, કોડપતિ, લક્ષાધિપતિ શ્રીમત. વિદ્વાન-બ્ર દ્રણ પંડિત યાવત્ લક્ષાવધિ સ્ત્રીવર્ગ તેમજ અમુક શુદ્ધવર્ગ પણ એ પ્રભુની ધર્મ પરિષદમાં માનવંતુ સ્થાન હતું. આ ભગવાનને ત્યાગ-વૈરાગ્ય તેમજ તપશ્ચર્યા અત્યંત ઉગ્ર કટિની હથી, અને ક્ષમા સહિષ્ણુતા વગેરે સદ્દગુણે પરાકાષ્ઠાએ પહોંચ્યા હતા,
અષાઢ સુદિ ૬ ચ્યવન કલ્યાણક, (દેવલોકમાંથી મનુષ્ય લેકમાં અવતરણ) ચિત્ર સુદિ ૧૩ જન્મ કલ્યાણક, કાર્તિક વદિ ૧૦ દીક્ષા કલ્યાણક, વૈશાખ સુદિ ૧૦ કેલજ્ઞાન કલ્યાણ અને આસો વદિ ૩૦ (દીવાળી)ના દિવસે પ્રભુનું નિર્વાણ કલ્યાક હતું. આવા કારણે આ પાંચેય કલ્યાણકના દિવસે માં કલ્યાણક મહત્સવ ઉજવાય, એ નિમિત્ત પ્રભુ ભક્તિના પ્રસંગે જાય, મહાવીર પ્રભુના જીવન પ્રસંગે આજની પ્રજા સમક્ષ વ્યવ - સ્થિત રીતે રજુ થાય, એ ભગવાનના આદેશો-ઉપદેશ જનતાને સમજાવાય અને જગતના સર્વ જેની વાસ્તવિક શાંતિ માટે મૈત્રી ભાવના કિંવા વિશ્વ બંધુત્વ માટે સક્રિય પુરુષાર્થ થાય તે ઘણું ઘણું હિતાવહ ગણાય.
(મસા) H-(૧૨) F
For Private And Personal Use Only
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ભગવાન મહાવીરના અંતિમ દેશનામાંથી–
(પચીસોમાં ભગવાન મહાવીર મહત્વ નિમિત્તે )
લેઃ- રિતિલાલ માણેકચંદ શાહનીયાદ ગૃહસ્થ કે સાધુ જેણે કષાયોને શાંત કરી નાખ્યા છે, એ સંયમ અને તપનું પાલન કરીને દેવલોકમાં જાય છે.
પૂજનીય સંયમી અને જિતેન્દ્રિય સાધુઓનું ચારિત્ર સાંભળીને ચારિત્રવાન અને બહુશ્રત મહાત્મા મૃત્યુ વખતે સંતપ્ત થતું નથી.
બુદ્ધિમાન સાધુ બને ચરણોને સરખાવીને વિશેષતાવાળાને ગ્રહણ કરે છેક્ષમાથી દયા ધર્મને વધારીને નથા ભૂત આત્મા થઈને આત્માને પ્રસન્ન કરે છે. શ્રદ્ધાવાન સાધુ જારે મૃત્યુકાળ આવે ત્યારે ગુરુજી પાસે પણ ભયને દુર કરે અને આકાંક્ષા રહિત થઈ પંડિત મરણને ઈચ્છે
મૃત્યુ વખતે શરીરનું મમત્વ છોડીને ભકત પ્રત્યાખાન ઈગિત અને પાગમન એ ત્રણ મરણમાં કેઇ એક મરણ દ્વારા સકામ મરણે મરે.
જેટલા અજ્ઞાની પુરુષે છે, તેઓ બધા દુઃખે ભગવે છે, મૂઢ પુરુષ અનંત સંસારમાં પુષ્કળ રખડે છે.
એટલા માટે પંડિત લેક મેહ જાળને દુર્ગતિનું કારણ જાણીને સ્વયં સત્યની શોધ કરે અને બધા પ્રાણીઓની મૈત્રી રાખે.
એ વિચારે કે મારા કરેલા કર્મનું ફળ ભોગવતી વખતે મારી રક્ષા કરવાને માતા, પિતા, ભાઈ, સ્ત્રી, પુત્ર અને પુત્રની વહુ કોઈપણ સમર્થ નથી સમ્યગદષ્ટિ પુરુષ ઉપર કરેલી વાતને સ્વયં વિચારે અને તેને તેડી દે પૂર્વ પરિચયની ઈચ્છાન કરે.
મણિ. કુંડલાદિ આભૂષણ, દાસ, દાસી, ગાય ઘોડાદિ પશુ આ બધાને છોડીને (સંયમ પાળવાથી દેવ થાય છે.
ચલ, અચલ, સંપત્તિ, ધન, ધાન્ય, ઉપકરણ આદિ દુઃખ ભોગવતા પ્રાણીને દુઃખમાંથી છોડાવવા સમર્થ નથી.
(ક્રમશ:) -(૧૩)
For Private And Personal Use Only
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
( ગયા અંકથી થાવુ )
ગુણ અવગુણ નવ જાણીએ
તે ગુણી કેમ થવાય ?
ગુણ અવગુણુ એ એકપણ સ્વભાવે જુદા થાય....૧૮૫
અવગુણ ગુણ ભાળે નહી
ગુણુભા ળે અવગુણુ
કાગ લઈ ભાળે નહીં
કલઈ ભાળે જગ સ્થુળ....૧૮૬
દિપક પ્રકાશ સદ્ ગુણસમ
તિમીર ૬
ધૂમ
દેહવત સ સા ર
મરણ દી વે લ
વિશ્વમાન્ય ધર્મ
સમ
www.kobatirth.org
4-(28)-4
ગૂ ણી ને ગુ ણી
મળે
જે મ
રૂ ની પૂણી નિદા સ્તુતિ જગ સૌ કરે ?
અ' ધા આ ર્ સી પ્રે મ....૧૮૮
આજે મૂરખ
કા લે
જે અને
પડી તથા ય
કા લે પં ડી ત હુ તે
આમુર ખ
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જન્મ...૧૮૭
રચયીતા : શાહ ચતુર્ભુજ હરજીવનદાસ
( દાહયા )
કરશન પરિક્ષા કાઇની
કર વા થી શું લાભ
થુંક પાક થાએ નહીં
ગુણુ દેષનાં સૌ ગાભા....૧૯૦
For Private And Personal Use Only
ગાય... ૧૮૯
લવાજમ માકલી આપે
શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાશનાં વાર્ષીક સભ્યાને ખાસ જણાવવાનુ સંવત ૨૦૩૨ના વાર્ષિક લવાજમના રૂા ૬-૫૦ તુરત M. O થી મેકલી આપે. જેઓ નહિં મેકલે તેએનુ નામ કમી કરવામાં આવશે
નોંધ:- ખાસ વી. પી. થી અક મેાકલાવવામાં આવશે નહિ
( ક્રમશ)
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
એ સ્વાહા શાંતિ ભવતુ તુષ્ટિભવતું પુષ્ટિ ભવતું વિ.
સ્વ. ડાયાભાઈ મોતીચંદભાઈ વકીલ શાંતિ થાઓ સુખી અને સંતોષ થાઓ અને પુષ્ટિ એટલે વૃદ્ધિ વિ. થાઓ એ સાધારણ અર્થ ઉપરના ત્રણ પડે ને થાય છે. આ ત્રિપદી અથવા ત્રણ પદે જેમાં વારંવાર અને અનેક કૃતિઓમાં વપરાયેલા જોવામાં આવે છે. જયારે જૈનેતરમાં અને અને ખ સ કરીને સનાતન ધર્મના સાધુ સંન્યાસીઓમાં તેમની કથા અને પ્રવચનેની શરૂઆતમાં અને અંતીમ ફકત એ શાંતિઃ શાંતિ શાંતિ પદે બોલવામાં આવે છે, ઉપર જણાવેલા ત્રણ પદો જેની બડાશાંતિ સ્તવમાં ખાસ કરીને વપરાયેલો જોવામાં આવે છે.
આચાર્યો પાદપાધ પદમાં એ બુતિર પુષ્ટિ પદમાં વિ. માંએ ત્રણ પદે જોવામાં આવે છે. એ સિવાય એજ સ્તોત્રમાં મોટે ભાગે એકલા શાંતિ પાઠનો ઉપયોગ કરે જોવામાં આવે છે.
શ્રીશ હરીને શ્રી અંધજગજન પદ અને તેના આક “શાંતિ ભવતું” વાળા પદોમાં શાંતિ પાઠના જોવામાં આવે છેએ ઉપરાંત એ બહુદ શાંતિ સ્તંત્રમાં અને વાહ શબ્દને વારંવાર ઉપયોગ કરે જોવામાં આવે છે.
જૈનમાં એ શબ્દ પંચપરમેષ્ઠિવાચક છે જયારે જૈનેતરમાં બ્રહ્મા, વિષ્ણુ, શિવની ત્રિપુટી વાળે અર્થ થાય છે.
સ્વાહા શબ્દ જેનો તેમજ જૈનેતરમાં અનેક વખતે વપરાયેલો જોવામાં આવે છે. '
સ્વક આવા અથવા શુક આડા શબ્દ મળી સ્વાહા શબ્દ બનેલું લાગે છે. એને સાધારણ અર્થ સારી રીતે આગ અથવા જગતમાત્રનું કલ્યાણ થાઓ. એ થાય છે.
જૈનોએ જૈનેતરનું અનુકરણ કર્યું છે કે જેનેરેએ જૈનેનું ઉપર જણાવેલી બાબતમાં અનુકરણ કર્યું છે કે એ પ્રશ્ન વિચારવા જે છે તે એ બાબતમાં વિદ્રવાને વિશેષ અજવાળુ પાડશે
(૧૫)-ક
For Private And Personal Use Only
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir No Reg. B.V.-37 - ની તિ DIAS IMD ( Si ( કૌન ગલીએ શ્યામ બતાદે સખી કૌન ગલી ગયો શ્યામ–એ રાગ ) –fછે - કૌન નીતિ મેં હૈ કલ્યાણ બાદ આત્મન કૌન નીતિ મે હૈ કલ્યાન કૌન એટેક ન હૈ સ્વતંગ્રામેં સ્વછંદ ન હૈ પર શિક્ષાગ ડફી પ્રવાહ હુંઢ લીયે નીજ ભાન અષ્ટાંગસે એશી નીતિ હે કલ્યાન ..કોન–૧ યમ નિયમ આસન પ્રાણાયામ ઉત્પતિ નીતિ છે ત્યાગ હૈ પ્રત્યાહાર ધ્યાન ધણું લય ની તિ ત્યા ગ વૈરાગ.. કૌન–ર સ્થિતિ સમાધી હૈ મુક્તિ સંસારે નય નીતિ નિધિય વ્યવહાર પઈડીઈ અણુભાગ પ્રદેશમેં ચતુર ગ્યા ન દર્શન ચારિત્રા ધા 23 દESE VAIDYA - દુહા - અંધાપે પિસાય નહિ. અંધ શ્રદ્ધા પિસાય; ધર્મ અર્થ ને કામ મોક્ષ એળે સૌ વહિ જાય-૨ પ્રકાશક : જયંતિલાલ મગનલાલ શાહ, શ્રી જૈન ધર્મ પ્રસારક સભા-ભાવનગર. મુદ્રક : હિતેચંદ ખેડીદાસ ગાંધી, શ્રી અરૂણોદય પ્રિન્ટીંગ પ્રેસ-ભાવનગર. 3 4640 For Private And Personal Use Only