Book Title: Jagdusaha Chand
Author(s): Kantilal B Shah
Publisher: ZZ_Anusandhan
Catalog link: https://jainqq.org/explore/229588/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jagaDUsAha - chaMda - saM. kAMtibhAi bI. zAha ( amadAvAda) prataparicaya lA. da. bhAratIya saMskRti vidyAmaMdira, amadAvAda - hastaprata sUcikramAMka 5068. A pratanAM kula 14 patra che. emAM sahajasuMdara kRta 'guNaratnAkara chaMda' kRti lakhavAmAM AvI che. chellA 14mA patnI pAchalI bAjue trIjI lITIe "guNaratnAkara chaMda' pUro thAya che. te pachInI 16 lITImAM khUba ja jhINA akSaromAM 'jagaDUsAha chaMda'nI be nAnI (1+5-6 kaDInI ane 2 kaDInI) kRtio lakhavAmAM AvI che. patranA pAnAnI laMbAI 24.5 se.mi. che tathA pahoLAI 11.0 se.mi. che. A pAnA para banne bAju 2.0 se.mi. jeTalo hAMsiyo che; ane upara-nIce 1.0 se.mi. jeTalI jagA choDelI che. patramA vacce kuMDa AkRti karI korI jagA choDI che ne emAM cAra akSaro pUrelA che. eka lITImA 44thI mAMDI 54 akSaro che. akSaro jhINAne gIca lakhAyA che, paNa suvAcyane maroDadAra che. 'kha' mATe 'Sa' cihana maLe che. udAharaNa tarIke 'koe bhUSyo'. 'dezI pasariu' mAMnA 'de'mAM paDimAtrAno upayoga thayo che. A kRtionI nIce lekhanasaMvata nathI. paNa enI AgalI kRti 'guNaratnAkara chaMda'nI puSpikAmAM lekhana saMvata 1670 apAI che. eTale enI nIcenI A kRtio paNa saM. 1670 mAM athavA te pachInA najIkanA samayamAM lakhAI hovAnI pUrI saMbhAvanA che. pahelI kRtinA AraMbhe bhale mIMDu karavAmAM AvyuM che. -X--X-- vAcanA (1) bhadresara kaNayaggiri nAmaha, vasaI sAha jagaDU tiNi ThAmaha, sAta yAtra zerbuja giri kIdhI, puNya ugAri eNI pari lIdhI. / 1 // chaMda: ye lIdhI UgAriha solaM'gobhava kaNa koThAraha bhare ghaNauM. asamaya jiNaI dakavI sAha saragvI bIja UgAri manuSya taNAraM Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suratANa-hamIraha rAya- rAvattaha dIdhauM dAnaha dIna chali, na na hUo na hosi ko vyavahArI jagaDU samavaDa eNi kali. | 1|| ye pAvA dhaDa vajjI dUsama gaMjI vinaDiya lokaha bahUe pare, sabalaha sAhA huMtA je samaratthaha anna na dIsaI teha ghare, durbala dIna pAra naha labbhaI pApI prANaha baIThi galaI, na na. / 2 // gaDhamaDha jiNai kArI kula so tArI bhuaNi sujasa bhaMDAra bharaI, saMghapati saha jANaI dUsama mANai pUraM lIdhauM eNi pari, kalikAlaha jitto jagaha vadIto bhaDIta bhaggo bhUa-baliM, na na. / 3 / zrImAla na saMkaI vAro aMkai dUsama syauM jiNai kiddha vado, iMma kahaI sadhara ache koe bhUkhyo nayari nayari niti paDaI sado, anna aghalaa vArI vAhara sArI sukavi paI pai ema saliM. na na. 4 // __ kalaza kavitaM panarotaro dukAla kAla thai java kari Dhukkiu, mAyabApa tiNi vAri alavi kari choru muMkiu, tihAraiM bhaDiu sAha zrImAla annadAnaha jiNai dippati, parighala puNya jiNe karI, karaha oDAvyA narapati, kaNayagiri gaDDha karAvayu , saMgha ANiu zevruja ziri, lajjalU nizi kari lAhyA kaMkaNa ghallI eNi pari. 5 iti jagaDUsAhA chaMdaH // cha / aThaya mUDi sahassa diddha vIsala vaDa vIraha, bAraha mUDI sahassa diddha siMdhavA hamIraha, gajjaNavaI suratANa sahasa mUDA ekavIsaha, mAlavapati aTThAra sahasa paratApa batrIsaha, zeja naI revayagiri dAna zAla bArAMtarai. jagaia sAha solA tAI. puNya kIdha panarotarai. 11 / / Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saraga thakI saMcariu, dezi pasariu dukAlaha, nagara koTa bhelaMta vAhari puhatu zrImAlaha, anni kare Akalo dhAra to ghInI vAhu~, kahi to pheDu ThAya kahi to jIvato ja sAhU, pApI ja paDiu sAhA jaI malyo, jakaDa baMdhi baMdhyo kharo, jagaDUa, mihali jIvato huM nAvauM kAla panarotaro. / 2 // iti jagaDUsAha-kavittayugalaM pUrNatAmApa // cha / vivaraNa saMvata 1315mAM gujarAta sameta dezanAM ghaNAM rAjyomA bhAre druSkALa paDyo tyAre kaccha- bhadrezvaranA jagaDUzA zeThe agAuthI anAja kharIdIne garIbo mATe koThAromAM ene saMgharI lIdhuM. duSkALanA kaparA samayamAM annadAna karIne garIbonI bhUkha saMtoSI puNyanuM je bhADaM saMcita karyu e aitihAsika ghaTanAnuM A kRtimAM nirUpaNa thayuM che. kRti kula 6 kaDInI che. ahIM keTalAMka zabdArtho ane anvayArtho aspaSTa rahe che. AraMbhanI kaDImAM, jagaDUzA bhadrezvara-kanakagirinA nivAsI hovAno ane emaNe sAta vAra zatrujaya parvatanI yAtrA karI puNya prApti karyAno ullekha che. te pachInI pahelI kaDImAM, pitA solanA A putre koThAromAM anAja bharAvI yathAsamaye manuSyabIja ugArI lIdhAno ullekha che. bIjI kaDImAM jagaDUzAe judA judA rAjAo, sulatAna, hamIrane paNa anAjanuM dAna karyAno ullekha che. A kaLiyugamA jagaDUzA jevo koi vepArI thayo nathI ke thaze nahIM ema kahI kavi jagaDUzAnI prazasti kare che. trIjI kaDImAM, jagaDUzAe gaDha ane maDha baMdhAvyA, bhaMDAra bharAvyA ane e rIte kuLane tAryAno ullekha karI svabhujabaLe kaLikALane jItI laI bhagADI mUkyAnI kavie vAta karI che. cothI kaDImAM, duSkALamAM nagara-nagaramAM 'koI bhUkhyo che ? 'ema sAda paDAvavAmAM Avato eno ullekha che. 'imaM kahaI sadhara' e paMkti khaMDamAM 'sadhara' ( zrIdhara) kavinAma hovAnuM jaNAya che. A Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 71 * kaMDInA keTalAka vAkyakhaMDo spaSTa thatA nathI. chellI kaDI 'kalaza'nI che. emAM saMvata 1315nA duSkALanI sthitinuM citraNa che. jyAre A duSkALa kALa banIne AvI lAgyo tyAre mAbApoe bALakone paNa aLagAM karyAM. tyAre A zrImANI (jagaDUzA ) e kareluM annadAna dIpI kaThyuM. anargaLa puNya prApta karanAra A jagaDUzA pAse rAjAoe paNa anAja mATe hAtha laMbAvyA. jagaDUzAe kanakagiri gaDha karAvyo ane zaMtrujaya parvata para saMgha laI gayA. Ama emanA jIvananI keTalIka aitihAsika ghaTanAo ullekhI kavi kAvya samApta kare che. jo ke kavie chaMdano nAmanirdeza karyo nathI, paNa AraMbhanI kaDI beakSarI AryA chaMdamAM che. omAM pratyeka caraNanI 16 mAtrA che ane babbe caraNanA caraNAnta catuSkalanA prAsa maLe che. 'nAmaha ThAmaha', kIdhI-lIthI. te pachInI kaDI 1 thI 4 lIlAvatI chaMdamAM che. pratyeka kaDI cAra caraNanI che. joke pahelI kaDInI AgaLa kavie to mAtra 'chaMda:' eTalo ja nirdeza karyo che paNa caraNanI 32 mAtrA ane 10, 8, 14 mAtrAnA traNa yatikhaMDo sUcave che ke A kaDIo lIlAvatI chaMdamA che. A kar3IonuM geyatattva acUka dhyAna kheMcaze. 'kalaza kavitaM' zIrSaka sAdhe paLatI pAMcamI kaDI chappayamAM che. enAM pahelA cAra caraNa roLAnAM ane chellAM be caraNa ullAlAnAM che. roLA 11+13 28 mAtrAno banelo chaMda che. 24 mAtrAno ane ullAlA 15+13 = A kRti hajI apragaTa che. ( 2 ) bIjI kRti be kaDInI che. ene lekhanakAre 'jagaDUsAha kavittayugala' tarIke oLakhAvI che. pahelI kaDImAM, judA judA dezanA rAjavIne jagaDUzAe keTaluM anAja ApIne madada karelI enuM Alekhana che. ( gujarAtanA rAjA) vIzaladevane ATha Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hajAra mUDA, siMdhanA hamIrane bAra hajAra mUDA, gajanavI sulatAna (dilhInA bAdazAha ?) ne ekavIsa hajAra mUDA, mALavAnA rAjAne aDhAra hajAra mUDA, (kAzInA rAjA) pratApa (siMha)ne batrIsa hajAra mUDA anAja Apyu. saMvata 1312mAM zatrujaya ane revaMtagiri (giranAra)mA dAnazALAo zaru karAvI. saM. 1315mAM solAputra jagaDUzAe A rIte puNyakarma karyu. bIjI kaDImAM, kavie jagaDUzA pAse bhUkhALavA rupa dharIne AvelA duSkALane jagaDUzAe parAbhUta karyo enuM varNana che. svargethI duSkALa saMcoM ne dezamA prasarI gayo. nagarakoTa bheLIne te zrImALa (jagaDUzA) pAse madada arthe pahoMcyo. (pharI pharIne anna ApavA chatAM enuM peTa nahIM bharAtAM) jagaDUzA ene kahe che ke 'tane khUba anna khavaDAvI akaLAvI nAkhuM ane ghInI dhAra vahevaDAvaM. kAM to tane mArI nAkhuM kAM to jIvato ja pakaDI lauM.' aMte kALa hAryo ane ene muzkeTATa baMdhanamAM bAMdhI levAyo. tyAre e yAcanA karavA lAgyo, 'he jagaDU, mane jIvato mUka. huM panarotaro (saM. 1315 no) duSkALa pharI kyAreya AvIza nahIM, A kavitta yugalanI banne kaDIo chappayamAM che. banne kaDIo 6-6-caraNanI che. pratyeka kaDInAM pahelAM cAra caraNa 24 mAtrAnA roLAmAM ane chellA be caraNa 28 mAtrAnA ullAlAmAM che. A kRti haji apragaTa che.