Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 janavarI 2011 jinavANI 50 pravacana kI mahimA aparampAra sAdhvIpramukhA zrI mainAsundarI jI ma.sA. guru zAsanaprabhAvikA mahAsatI zrI mainAsundarI jI mahArAja ne guru kI mahimA ko jaina evaM jainetara donoM dRSTiyoM se prastuta kiyA hai| mahAsatI jI kI zailI sahaja, sarala evaM hRdayagrAhI hai / - sampAdaka sataguru kI mahimA ananta, ananta kiyA upakAra / locana ananta ughAriyA, ananta dikhAvana hAra || arthAt guru kI mahimA kA pArAvAra nahIM hai| guru zramaNa saMskRti ke amara gAyaka haiN| jaina saMskRti ke mahAn unnAyaka haiN| guru hI ghara-ghara evaM jana-jana meM sAmAyika - svAdhyAya ke amara sandeza vAhaka haiN| guru kA kyA paricaya diyA jAya koI zabda nahIM hai / nabhomaMDala meM udaya hone vAle sUrya kA paricaya usakA prakAza hai| sundara bagIce meM khilane vAle gulAba ke phUla kA paricaya usakI sugandha va itra hai| mizrI kA paricaya usakI miThAsa hai / ThIka isI prakAra guru ke jIvana meM rahe hue akSaya guNoM kA kyA paricaya dU~, unake jIvana kA tyAga, tapa, dhyAna, mauna, svAdhyAya va sAdhanA hI paricaya hai / guru ke guNoM kA kinArA pAnA sarala nahIM, kaThina hai / koI vyakti tarAjU meM lekara meru parvata ko tolanA cAhe to kyA tola sakatA hai? koI bAla caraNa se pRthvI ko nApanA cAhatA hai to kyA nApa sakatA hai| kyA koI virAT samudra ko nanhIM sI aMjali meM bhara sakatA hai, kahanA hogA, ye sabhI kArya asambhava hai| phira bhI devAdi prasaMgoM se ati kaThina kArya bhI sulabha ho sakate haiM, para guru ke guNoM kA anta pAnA atyanta kaThina hai / guru jIvana rUpI Trena kA sTezana hai| Trena ko sTezana para kisI prakAra kA koI khatarA nahIM hai| Trena meM agara kisI prakAra kI kharAbI hai to vahA~ para use zIghra ThIka kiyA jA sakatA hai| sTezana para Trena ko koyalA milatA hai, pAnI milatA hai aura milatI hai vizrAnti / isI prakAra hamAre jIvana rUpI Trena meM kahIM mithyAtva kI, ajJAna kI, galataphahamiyoM kI vikRti A gaI hai to guru rUpI sTezana para vaha zIghra ThIka kI jA sakatI hai / Jain Educationa International guru ko hama jIvana rUpI naukA kA nAvika kaha sakate haiN| jaise nAvika yAtriyoM ko sakuzala samudra se pAra pahu~cAne kA kArya karatA hai| usI prakAra guru bhI saMsAra samudra se bhavya AtmAoM ko zIghra pAra pahu~cAte haiN| isIlie jijJAsuoM ne pUchA hai- "kiM durlabham ?" isa vizva meM durlabha kyA hai / tattvajJAniyoM ne uttara dete hue kahA hai - "sadgururasti loke durlabhaH / " isa vizva meM sadguru kA milanA durlabha hai / For Personal and Private Use Only
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 janavarI 2011 jinavANI 51 guru nAma dharAne vAloM kI bhArata varSa meM kamI nahIM hai| kahA jAtA hai ki lAkhoM kI saMkhyA meM guruoM kI phauja hai| jinake pAsa AlIzAna koThI - baMgale haiN| skUTara va kAreM haiN| mauja karane ke lie jinake pAsa dhana se tijoriyAM bharI paDI haiM / mana ko gudagudAne vAle bacce haiM, manorajaMna lie sundara nAriyAM hai| kyA aise guru hameM pAra le jA sakate haiM? kahanA hogA kabhI nahIM le jA skte| vizeSajJoM ne 'guru' zabda kI vyAkhyA isa prakAra kI hai| "guzabdastvandhakArasya 'rU zabdastannirodhakaH / " guru zabda meM do akSara haiM- 'gu' arthAt andhakAra, 'ru' yAnI prakAza / jo ajJAnAndhakAra ko haTAte haiM aura jJAna ke prakAza meM lAte haiM ve hI guru hote haiN| guru kI mahimA apAra, ananta va agAdha hai / guru kI vANI jana-kalyANI hotI hai| guru kI vANI meM bhASA kI komalatA evaM bhAvoM kI gambhIratA hotI hai| sacce guru kI vANI zrotA ke antarmana meM navacetanA kA saMcAra karatI hai| jIvana meM naI umaMga bharatI hai| guru kI vANI nara ko nArAyaNa banAne kA kArya karatI hai aura AtmA ko paramAtmA banA detI hai| guru mahimA kA varNana zabdoM kI sImA meM nahIM samAtA hai| merI kSamatA bhI nahIM ki maiM sImita samaya meM guru mahimA ko sampUrNa rIti se Apake samakSa prastuta kara skuuN| guru ziSya kI AsthA kA AdhAra hai, kendra hai| guru kRpA se gUDha tattvajJAna kI prApti hotI hai / kyoMki uttarAdhyayanasUtra ke prathama adhyayana meM prabhu ne pharamAyA 1 "pasannA lAbhaissanti, viulaM aTThiyaM suyaM / " (uttarAdhyayana, 1.46 ) guru kRpA vaha sUrya hai jisake prakAza meM antara kA andhakAra miTa jAtA hai / guru kRpA ananta phaladAyinI hai| kabIradAsa ne kahA - "tIratha nahAye eka phala, santa mile phala cAra / guru mile ananta phala, kahata kabIra vicAra / " guru kRpA se vighnoM kA pahAr3a Dhaha jAtA hai| guru kRpA se jIvana dhanya-dhanya ho jAtA hai / guru bar3e kRpAlu hote haiN| unakI kRpA dRSTi se hatyAre hari, pApI pAvana, duSTa miSTa evaM durAcArI sadAcArI bana jAte haiN| bhagavatI sUtra meM bhagavAna ne guru ko dharmadeva kI upamA dI hai- "goyamA! jo ime, aNagArA bhagavanto iriyAsamiyA jAva guttabaMbhayArI se teNa dveNa evaM vuccai dhmmdevaa|" guru tinnANaM tArayANaM hote haiN| kahA hai- "jagata ko tArane vAle, jagata meM santajana hI haiM / guru ke guNagAna jitane kie jAyeM kama haiN| ve caturvidha saMgha ke pitA haiM / putra ke lie pitA jitanA hitakArI hotA hai usase bhI hajAroM guNA bar3hakara guru upakArI hote haiN| guru sUrya haiN| jisa prakAra saghana aMdhakAra ko sUrya kI camacamAtI razmiyA~ naSTa kara detI haiM, usI prakAra zruta, zIla, buddhi aura jJAna saMpanna guru saMgha ke ajJAna aMdhakAra ko naSTakara bhAnu kI taraha camakate haiN| guru guNoM ke khajAne haiM, ve nirantara zAsana kI unnati karate haiM / guru " candesu nimmalayarA' candra se bhI nirmala evaM sUrya se bhI tejasvI hote haiN| agarabatI kI taraha sugandhita evaM momabattI kI taraha prakAzita hote haiN| zera kI taraha nirbhIka evaM samudra kI taraha gaMbhIra hote haiM / guru tIrthaMkara to nahIM, parantu tIrthaMkara ke samAna unake abhAva meM saMgha kA kuzalatA pUrvaka saMcAlana karate Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ 52 jinavANI | 10 janavarI 2011 || haiN| ve paMcavidha AcAroM kA pAlana karate haiM aura apane ziSya-ziSyAoM se pAlana karavAte haiN| guru bhUle-bhaTake-aTake rAhiyoM ko sanmArga pradarzita karate haiN| guruoM ne kuzala cikitsaka kA viruda nibhAyA hai| bhava roga se pIr3ita mAnava samAja ko samyaktva rUpI auSadhi khilAkara roga se mukta kiyA hai evaM karate haiN| guru kI mahimA kA maiM kina zabdoM meM vyAkhyAna karU~? guru asIma AkAza hai, jise koI lAMgha nahIM sakatA / nabhomaMDala meM asaMkhya tAre Tima-TimAte haiM, para gagana ke bhAla para prakAza dene vAlA candra eka hI hotA hai| rajanI ke andhakAra ko miTAne vAlA aura cAroM dizAoM ko Alokita karane vAlA jyoti maMDala meM sUrya eka hI hotA hai| khAna se nikalane vAle hIre motI mANika aneka hote haiM, para pradhAnatA eka kohinUra hIre kI hotI hai| vATikA meM khilane vAle phUla aneka haiM, para mahattva to gulAba ke phUla kA hai| pRthvI para patthara aneka haiM para vizeSatA to pArasamaNi kI hI hai| isI prakAra saMsAra ke raMgamaMca para sAdhu kA bAnA pahanakara ghUmane vAle aneka santa nAmadhArI haiM, para mahimA, garimA evaM prazaMsA to eka hI sacce tyAgI, virAgI guru kI hai| ataH kahA jAtA . hai- "jagata ko tArane vAle jagata meM santajana hI haiN|" guru dayA ke devatA hote haiN| guru bhAratIya saMskRti ke dedIpyamAna ratna haiN| guru hI santarUpI maNimAlA kI divyamaNi hote haiN| kahA hai "yaha tana viSa kI belar3I, guru amRta kI khaan| zIza diye jo guru mile, to bhI sastA jaan|" dIpaka ko prakAzita karane ke lie tela kI, ghar3I ko calAne ke lie cAbI kI, zarIra ko puSTa, majabUta evaM tAkatavara banAne ke lie davA, pathya va pauSTika bhojana kI AvazyakatA hai| usase bhI bar3hakara jIvana ko tyAgatapase nikhArane ke lie guru kI AvazyakatA hai| kahA jAtA hai- "guru ke binA jIvana zurU nhiiN|" vAstava meM guru kA sahArA hI jIvana kA kinArA hai / guru kA sahArA hI zAnti kA naz2ArA hai| "gUMgA insAna gIta gA nahIM sakatA, ThaharA huA pAMva maMjila pA nahIM sktaa| guruvara kA sAnnidhya mila gayA to, aMdhere meM bhI koI Thokara khA nahIM sktaa|" anta meM guru ko kisa upamA se upamita karU~ "mAta kahU~ ki tAta kahU~, sakhA kahU~gururAja / je kahU~ to ochUbadhyo, maiM mAnyo jinarAja ||" Jain Educationa International For Personal and Private Use Only