Book Title: Gangeyabhanga Prakaran Sastabak Name Krutina Karta Vishe Uhapoh
Author(s): Shilchandrasuri
Publisher: ZZ_Anusandhan
Catalog link: https://jainqq.org/explore/229585/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "gAMgeyabhaMga prakaraNa-sastabaka" nAme kRtinA kartA viSe UhApoha - zIlacandravijaya gaNi jaina AmagamagraMtha zrI vivAhaprajJapti(bhagavato) sUtranA navamA zatakanA 32mA uddezamA zrI pArzvanAtha-paramparAnA gAMgeya RSie bhagavAna mahAvIrane pUchelA bhaGagaprazno tathA tenA uttarona virAda svarUpa varNavelaM che. A viSaya bhazagajAlamaya hovAthI abhyAsIone teno bodha salA bane te hetathI vividha nAnAM prakaraNo racAyAM che, jemAna eka zrI vijayagaNie racelaM "avacUriyatA gAGgeya bhaGga prakaraNa" I.sa.1916 mA bhAvanagarathI prakAzita che. tAjetaramA vikhyAta jaina manISI upAdhyAya zrIyazovijayajIe racalaM "gAMgeyabhaMga prakaraNa" maLayaM che. A prakaraNamA 36 gAthA che. A prakaraNanI prathama gAthAmA 'pancappagaraNasesaM -padathI samajAya che ke pUrve paNa kartAe A viSaya koI prakaraNa racyaM haze, jemAM nahi kahelo zeSa vicAra prastuta prakaraNamA gUMthyo cha. 35mI - antima gAthA jotA "zrInavijayagurunA ziSya suyaza(yazo)-vijaye" A prakaraNa racyaM che te spaSTa che. A prakaraNano 'TayoM paNa maLela che. TavAnI vividha pratio, je lagabhaga 19/20 zatakamAM ja lakhAI hovAna tenI lakhAvaTa upasthI kalpI zakAya tema che, temA TavAnA racanAra ke lakhanAra vize koI nirdeza prApta thato nathI. TavAno prAraMbha Ama thAya cha : zrImat zAntijinAdhIza natvA vIrasya vArtikam / pRSTaM bAlopakArAya gaMgeyAkhyena baddhi naa|| 1 // kiJicanmaddhI pramANena zrutadharmAnusArataH / kurve svApajJagAthAyA yantrayukta punastathA / / 2 // A uparathI mUla gAthAkAra pote ja TabAkAra hoya te mAnavAna ucita lAge che. TavAsahita A prakaraNanI mArI samakSa paDelI 5 pratiomA janAmAM jUnI prani maMvata 1850 nI che temA 35mI gAthAnI TavArtha A pramANe che : zobhAvaMta mahat baddhanadhAna paM. zrI nayavijayaguruna | ziSya mahopAdhyAya zrI zrI jasavijayajI naiyAyikaziromaNIiM teNe A prakaraNa zAstrapramANe racyu tIkSNa mativaMta prAMNIneM mana rUpa markaTa capala che te vazya ANavAne mAtrai 35 idi gaMgeyakRtapRcchAprakaraNArtha : / / saM. 1850 / paM. zrI 108 paM. gurujI sAhabajI paM. zubha vijayajI ziSya meM. vo vijayena li. mAgazira sadI 10 dIne nirjIrtha khNbhaatviNdre|" A vivaraNa TabAnA praNetA koNa che te nakkI karavAmAM koI rIte paNa spaSTa mArgadarza karatuM nathI. mAtra "paM. vIravijayajI ('zubhavIra tarIke jANItA kavi-sAdhu)e A TavArtha-yu prakaraNa lakhyaM che " eTalaM ja AthI samajI zakAya che. ane anya 4 prati o paikI 3 Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratio maLI che temAM lekhaka tathA saMvatane bAda karatA upara pramANe ja antima lakhANa jotrA maLaM che. havaM mahattvanI paNa vicitra lAge tevI bAta e che ke Aja prakaraNanI TavArahita mUlagAthA mAtranI pratio paNa pAMceka maLI AvI chaM. e tamAma pratiomA 41 gAthAo che, e to ThIka, paraMtu tenI challI 41 mI gAthAmAM A prakaraNanA praNetA zrIuttamavijayanA ziSya zrIpadmavijayajI che tetro spaSTa ullekha che. te gAthA A pramANe chaM : -- siriuttamavijayANaM sIso nAmeNa paumavijao tti / teNa pagaraNa raiyaM maNamakkaDa vassamANeuM / / 41 / / mUlamAtra pAThanI pratiomAM, TavAvALI pratio karatAM je 6 gAthA adhika che, te A 35 gAthAvALI vAcanAgata gAthA 27 pachI pramANe che 11 28 jaisaMkhA jIvANaM bhaMgA kAuM marNami icchijjA / tatto ikke kkahiyA-rAsIchakkaM Thave yavvaM tassAho dugamAI chagapajjetA dhuvA ya paNa aMkA | uvari aho samaaMkA phusiyavvA niyamao te u || 29 pacchA dhruva aMkehiM dijjai bhAgo ya jassa aMkassa / taTThANe jaM laddhaM taM aMkaM Thavasu niyameNaM || 30 pacchA guNasu paruppara-sesa dhuvaM keNa bhAiyaM saMtaM jaM labbhai tassaMkhA bhaMgapamANaM muNe yavvaM aha jar3a sesadhuvaMko natthi tao jaM parupparaM guNaNe / laddhaM taM ciya mANaM icchiyajIvANa vinneyaM I || 31 11 32 ATalI (5) gAthA adhika che; tathA 35 mAMnI 38mI gAthA pachI siripujjodaya sAyarasUriNA guNavayA ya buddhimayA } kAUNa suhiyaM teNa visohiyaM gaNiyanANeNa / / 40 Ama samagra rIle jotAM A kRtinA kartA koNa ? te prazna ApaNI sAme upasthita thAya che. majAnI bAta e che ke judA judA bhaMDAronI 5 mULa pATha dharAvatI ane 5 TavAyukta pATha dharAvatI kula 10 pratio bhegI karI che; temAM mULa pAThavALI badhI pratio 41 gAthAno pATha Ape che, je padmavijayajI-racita che. jyAre TavAvALI badhI pratio 35 gAthAno pATha Apa che, je yazovijayajI- - kRta che. - [53] Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjI vAta, upara jaNAvelI, 41 gAthAvALI pratiAmAMnI 5 + 1 = 6 gAthAone bAda karatAM zeSa 35 gAthAono pATha tathA krama TavAvALI ane TavA vinAnI - ema dase pratiomA samAna che. AthI sahaja ja prazna thAya ke A prakaraNano kharo kartA koNa ? A viSe UhApoha karatA keTalAka vicAraNIya muddA udbhave cha : 1. yazovijayajInI racanA hoya, ne bIjA kartAe te potAnA nAme caDAvI hoya. 2. athavA evaM ya bane ke padmavijayajInI racanA. hoya ane tene temanA pratye aruci dharAvatA koIe yazovijayajInA nAme caDAvI dIdhI hoya. 3. athavA to khada padmavijayajIe ja koI kAraNasara potAnI racanAne yazovijayajIna nAma ApI dI, hoya. A traNamA vIjI aTakaLa tathyathI vadhu najIka hoya tevaM anumAna A saMpAdakanA manamAM che. jo ke vIravijayajIno TabI che, ane teo paNa A kRti yazovijayajInI hovAnaM jaNAve che; to paNa, saMvata 1850 mAM to vIravijayajIno dIkSAkAla hajI mAMDa ve varSano ja hovArnu (dIkSA saM. 1848 mAM thaI)arthAt te samaye temano adhyayanakAla ke AraMbhakAla hovAnaM temanA vize prApta aitihAsika sAdhanothI jJAta che, eTale temaNe pote potAnI sAmanI pUrva-pratina ja mAtra anusaraNa karyu hoya tema vicAravaM vadhu yogya jaNAya che. pU. yazovijayajInI prApta ane jJAta grantha racanAonI adyatana sUciomA A prakaraNano kyAMya nirdeza nathI. A prakaraNanI prathama gAthAmA nirdezyA pramANenI Aja viSayanI pUrvaracanA paNa maLI - malatI nathI. vaLI, Aje je pratio A prakaraNanI maLI che te tamAma 19-- 20mA zatakanI ja cheane 17-18mAnI eka paNa prati hajI prApta thaI nathI. vaLI, A racanAmA upAdhyAya yazovijayajInI udbhara vidvattAno ekAda paNa unmeSa jovA nathI maLato. 'emanI A AraMbhika racanA hoI zake - evaM mananA saMtoSa khAtara vicArIe, to paNa, temAM vaha vajUda nahi Ave. kema ke prakaraNanA TavAnA maMgalAcaraNa parathI muLakAra ane TavAkAra eka ja hovAna siddha thAya che, ane e maMgalAcaraNanA be zlokona saMvidhAna ane zabdo jotA ja 'A yazovijayajInaM na ja hoya ema koI paNa abhyAsI tatkSaNa kahyA vinA nahi ja rahe. badhI vAtono sAra eTalo ja ke yazovijayajInA nAme maLI AvatI prastuta kRti,vastutaH padmavijayajIkRta hotrI joIe, ke je potAnI kRti padmavijayajIe zrIpUjya udayasAgarasUri pAse saMzodhita paNa karAvI che. Ama chatA A kRtinI pratio 'yazovijayajInI racanA' tarIke maLe che, te paravijayajI pratye koInI abhakti ke pachI yazovijayajI pratyenI koInI atibhaktinaM ja pariNAma jaNAya che. Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAdhyAya zrIyazovijaya kRta ( ? ) gAMgeya-bhaGga-prakaraNam // namiUNa puSpagaraNase saM mahAvIraM gaMge vasu pu ThabhaM gaparimANaM vucchaM sugura va ese NaM I vANiyagAme nayare bhayavaM vIro samosaDho nANI / pAsAvaccijjo aha gaMge o Agao tattha / / 2 tassAsaMkA jAyA eso kimu asthi iMdajAlutti / pasinAI mahatthAI paDipucchai heuNA teNa [ 3 pucchA - uttara sayalaM nAyavvaM paMcamaMga - navamasayA I iha uNa saMkhevattho bhaNAmi niccaM sasaraNaTThA // 4 egammi u naragammi bhaMgA saga huti jar3a asaMkhejjo / igavIsA duga nirae paNatIsA tinni naramammi ||5 111 causu vi paNatIsAo paMcasu igavIsa bhaMgasaMkhAo / chaga narage saga bhaMgA sattasu puDhavIsu ego a / / 6 je egammi u narae saga bhaMgA chagguNA biyAlIsaM / durgA nirayAo dubhAge havaMti hariyA hu igavIsA ||7 egUNA uNa kijjai nirayapamANeNa dijjaI bhAgo / igavIsA paNaguNiyA jAyai paMcuttarasayaM ca / / 8 te ya tibhAge hariyA huMti paNatIsa tinni naragammi / carAsayaM cau bhAge hariyA paNatIsabhaMgA o / / 9 T tiguNA paMcuttarasaya-bhaMgA igavIsa paMcabhAgammi bAyAlIsaM duguNA chaga bhAge satta bhaMgA ya / / 10 aha uNa vigadhpamANaM egavigappo a dunni jIvANaM / tima jIvANaM dujogA dunni tigajoga egeva / / 11 [44] Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caujIvANa dujogA tinni a tiga joga taha ya tinneva / cau jogo egeva ya aha paNajIvANa suNasu kamA / / 12 du ti cauM paMca ya jogA cau cha ccaDa ega aha cha jIvANaM / du ti cau paMca cha jogA paNa dasa dasa paNega neyaM ca 113 cha paNa dasa vIsa paNa dasa chagadu gAi saMgata sattaNhaM / aNhaM jIvANaM dugAi aTThaM tasaM jo gA / / 14 saga igavisa paNatIsA paNatIsigavIsa satta ego a / nava jIvANa du gAI- navaMta saMyoga kAyavvA / / 15 aThaTThavIsa chappanna sayarI chappanna aTaTha vIsa ThI / egavigappo esiM aha daha jIyANa saMjogA / / 16 nava chattIsaya culasI chavvIsutArasayaM ca paNa jogA / puNa chavvIsuttara saya culasI chattIsa nava ego / / 17 iccAI ya vigappA jIvapamANe na akkha cAlaNayA / kAyavvA puNa esiM suNasu uvAyaM samaggANa / / 18 ja isaM khA haMti jI yA dugasaM jo gA havaM ti egaNA / saMjo gatigAINaM tigAIrAsI u ve yavvA / / 19 puvvavigappA paDhamaka guNA ya kAUNa sesa aMkANaM / bhAijjai jaM lababhai muNas pamANaM tigAINaM / / 20 jaha paNajIvANaM iha dugasaMjogA havaM ti cattAri / tigasaM jo gANaM puNa Thavijja rAsI vi tinneva / / 21 tinni ya ego ego duga jogA paDhama aMka guNiyalvA / bArasa se sa dubhattA tiga jo gA hu ti chacce va / / 22 bhaMgA ya paivigappe puvuttA naragabhaMga guNi yavvA / aha puNa savvavigappA jIvANaM haMti te bhaNimo 123 Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ti gajIyANa vigappA du guNe gahiyA ca upahajIvANaM / te puNa duguNe gahiyA paMcajiyANaM muNe yavvA / / 24 evaM kameNa savvattha aha bhaMgA savva jIyarAsINaM / ege gahiyA kijjai saMkhAmANaM vibhattAo // 25 saga paDhamapuDhavibhaMgA aThTha guNA te vi jIvapavibhattA / aTThAvIsaM bhaMgA dugajIvANaM viANAhi // 26 te vi a navaguNiAo evaM ikkikkirUvavuDDhIe / jIvapamANavibhattA saMkhA (vi) buhe hiM nAyavvA / / 27 putva sUrI hiM naTThu -ddi ThapatthArabhAsio ne o / vittharao puNa suttA nAyavvo suhamadiTThIhiM / / 28 gaMge o aha succA bhayavaM vIrAo bhaMgajAlamiNaM / bhayavaM - uvariM jAo samvannU paccao tassa / / 29 vaM dai namasai aha Ayara --bahu mANa- bhattipuvvaM ca / gaMge o saMjAo sAmio gutto vise se NaM / / 30 caujAmAo dhammA paDivajjai paMcajAmadhamma ca / nANa-kiriyAhiM jutto viharai niccaM gurusagAse // 31 jassAe kIrai sunaggabhAvo ya muMDabhAvo a / ArAhio tabhaTTho siddho parinivvuDo buddho // 32 dhanno so gaMge o jeNevaM vIra-jagagurU puTTho / dhannA te cciya purisA dihro pahu vAgaraM tassa / / 33 dhannA ciya maha jIhA tilokanAho hu vIrapahu thuNio / dhannA gurUNa buddhi attho jeNesa parikahio // 38 sirinayavijayagurUNaM sIso nAmeNa sujasavijaotti / te Na pagaraNa raiyaM maNamakkaDa vassamANe uM // 35 [57]