Book Title: Gandhiji ane Jainatva
Author(s): Sukhlal Sanghavi
Publisher: Z_Darshan_ane_Chintan_Part_2_004635.pdf
Catalog link: https://jainqq.org/explore/249220/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAMdhIjI ane jainatva [37 ] . duniyAmAM Aje jeTalA jANItA dharmapa che lagabhaga te badhA gAMdhIjIne hRdhyathI apanAvavA agara pitAnA paMthanA anugAmI banAvavA ke manAvavA thoDoghaNe prayatna kare che. musalamAno keTalAMka varSa agAu gAMdhIjI ne ja khalIphA banAvavAnI vAta karatA. khristIo to bahu ja umaLakA sAthe gAMdhIjIne khristI banAvavA prayatna karI paNa cUkelA ane atyAre paNa ghaNAye manathI ema IcchatA haze. AryasamAjIe te AvI bAbatamAM pAchA paDe evA che ema mAnavA keI bhAgye ja taiyAra haze. ghaNuM samajadAra bauddho gAMdhIjImAM bauddha dharmanI navI AvRttinuM darzana karI rahyA che. jainene to e dAve ja che ane tene gAMdhIjInA pitAnA ja kathanane ke che ke temanAmAM jaina dharmanAM keTalAMka viziSTa to amuka kAraNathI AvelAM che. je badhA dharmapaMthavALA gAMdhIjImAM tipitAnA paMthanAM viziSTa to joI rahyA che ane tene lIdhe teo gAMdhIjI pAse pitAne paMtha svIkArAvavA agara temanI pAse pitAnA paMthanuM mahattva gavarAvavA Icche che te dharma pamAM phakta sudhAraka agara kyAreka kAMtikAraka tarIke prasiddha thayelA (bhale Aje te tadana sthiticusta ane niSkriya thayA heya) paMthenAM ja nAma Ave che. gAMdhIjI janmathI je dharmapaMthanA che te dharmapaMthanA eTale sanAtana dharmane leke gAMdhIjIne pitAnA paMthanA samajI bahu harakhAtA ke malakAtA nathI ane sanAtana paMthano mATe rUTibaddha bhAga te gAMdhIjIne pitAnA paMthanA kahetAM ne manAvatAM kadAca saMkecAya paNa che. jyAre bIjA paMthavALA kaI paNa rIte temanA patha vize gAMdhIjI pAse sahAnubhUtivALA be zabdo belAvavAmAM ane kadAca kaDavI TIkA sAthe sudhdhAM temane zrImukhathI pitAnA dharma paMtha vize kAMIka mahattvapUrNa sAMbhaLavAmAM gaurava mAne che ane te mATe khUba prayatnazIla rahe che, tyAre gAMdhIjI DAMDI pITIne je dharmane potAno dharma ane pitAne paMtha kahe che tema ja jene saMpUrNa dharma tarIke oLakhAve che te ja Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAMdhIjI ane jainatva [ 569 dharma ane paMthanA leke gAMdhIjIne potAnA dharmapathanA kahetAM ane manAvatAM zA mATe saMkocAtA haze e savAla thAya che. A savAla viSama che, paNa tene uttara te viSama nathI. gAMdhIjIne AtmA je prAcInapaNAne pakSapAtI dekhAya che te te kharI rIte nathI. temane kaI paNa vastu mAtra jUnI hovAne kAraNe ja nathI gamatI ane mAtra navI hovAne kAraNe teo tene phekI nathI detA. temanI karI sakhata che ane udAratA to tethIye vadhAre che. eTale dareka vastune teo jIvanasudhAraNAnI tema ja prajAjIvanamAM upayogIpaNAnI dRSTie kase che, e kaseTImAM temane janmasiddha dharmapathanAM ghaNuM tane pheMkI devAM agara badalI devAM paDyAM che ane bIjA bIjA dharmapanAM keTalAMka to emane ema agara DAghaNA pheraphAra sAthe temaNe svIkAryo che, jIvanamAM utAryA che ane keTalIka bAbatomAM to temaNe e tane pitAnuM viziSTa svarUpa adhyuM che. sanAtana patha eTale acala patha. te buddhipUrvaka pheraphAra ane parivartana karavAnI pahela nahi karanAro paMtha. je evuM parivartana kare te tenI najare nAstika agara sanAtana paMtha bahArano; eTale gAMdhIjIne potAne janmasiddha dharmapaMtha te pacAve evI tenI AMtarazakti ja nathI. sanAtana pacI hoya ane gAMdhIjIne potAnA paMthanA mAne to tene jUnI smRtio, purANa vagere pheMkI devuM paDe agara temAMnA keTalAka bhAga upara haratAla devI paDe. ema karavA jatAM to te acalapaMthI maTI ja jAya. eTale koI paNa sanAtanapaMthI ema ja kahevAno ke gAMdhIjI yuropamAM jaIne agara bAIbala vagere vidharma zAstrone sAdara abhyAsa karIne, tema ja kadAca sanAtanapaMcanA prauDha AcAryo pAsethI veda, upaniSadanuM kharuM mama nahi samajavAne kAraNe, sanAtana dharmanAM tara barAbara samajI zakyA nathI, ane e tattanuM mahattva temanA dhyAnamAM kharekhara UtaryuM nathI. joke bIjA sudhAraka paMthe paNa aneka bAbatomAM rUDhicusta ane acala jevA hoya che, chatAM temanI mULa prakRtimAM sudhArakapaNAnuM tattva hovAthI teo gAMdhIjInI prakRtine pitAthI bahu dUra nathI lakhatA. gAMdhIjIne AtmAmAM je zodhanuM ane upayogI vastune pacAvavAnuM asAdhAraNa baLa che tene meLa badhA ja sudhAraka gaNAtA pathenI mULa prakRti sAthe vadhAre bese che. A ja kAraNane lIdhe sanAtana sivAyanA badhA ja dharmapaMthavALAe gAMdhIjIne potAnI najIka ANavA agara pote gAMdhIjInI najIka javA ochuMvattuM Icche che. A rIte jaina samAjanA Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50] dana ane ciMtana badhA ja sArA vicArA gAMdhIjIne jaina mAne che agara temanAmAM jaina dharmanA mULabhUta siddhAMtA Ataprota thayelA jue che. khIjA dharmAMdha vize na kahetAM A lekhamAM jaina patha vize ja mukhyapaNe kahuM chuM tenAM e kAraNe che: eka te lekhanI maryAdA ane bIjuM kAraNa badhI vastuone ekasAthe nyAya eka ja jaNu Ape temAM anyAya thavAne! sabhava. tyAre ApaNe have joI e ke gAMdhIjImAM kayAM evAM jainadhama mAnya khAsa tattva Atapreta thayAM che ke jene lIdhe jaina agara keTalAka jainetarI emane jaina kahevA ane mAnavA prerAya che. jaina dharmanA AcAra ane vicAra saMbadhI e tattva evAM viziSTa che ke jene lIdhe e dhama khIjA 5thAthI judo paDe che. e e tattvo eTale ahiMsA ane anekAntavAda, A banne tattvo mAtra madhyasthapaNAnI prakRtimAMthI janmyA che ane vikasyA che. gAMdhIjInI prakRtimAM madhyasthapaNuM ne sahaja rIte ja na hota tA A e tattvo temanA jIvanamAM na Avata ema mane cokhkhu lAge che. temanI prakRtinA baMdhAraNamAM madhyasthapaNAnA saMskAro bIjape hatA e emanI 'AtmakathA' kahe che. svAbhAvika madhyasthapaNuM hovA chatAM temane jaina dharmanA viziSTa abhyAsI zrImad rAyacaMdra jevA gADha paricaya thayA na hAta tApaNu e tattvA je rIte temanA jIvanamAM dekhA de che te rIte Aje hAta ke nahi e zaMkAspada che. gAMdhIjInA jIvanamAM badhA dharmAMte mAnya ane chatAM jaina dharmanI khAsa gaNAtI ahiMsA UtarI che, paNa te jaina bIbAmAM DhaLAyelI nahi. jainene anekAMtavAda gAMdhIjInA pratyeka kAryamAM ane pratyeka zabdamAM dekhAya che, paNa te sudhdhAM jaina bhASA ane jaina rUDhinA bIbAmAM DhaLele nahi. potAnI prakRtimAMthI ja janmelAM ane zrImad rAyacaMdra Adi jevAnA paricayathI kAMIka viziSTa rIte pASaNa pAmelAM e e tattve te sAmpradAyika khIbAmAM DhaLelA ja, gAMdhIjInA jIvanamAM AvyA hAta to gAMdhIjInA jIvana vize Aje vicAravAnuM raheta ja nahi. teo ApaNA jevA prAkRta hata ane temanA jIvanamAMthI meLavavApaNuM na ja heta, ochAmAM ochuM hota. athavA gAMdhIjIe ahisAne apanAvI, paNa te evI rIte apanAvI ke atyAra sudhImAM kAI paNa sAdhAraNu ke asAdhAraNa mANase e rIta a'gIkAra ja karI naheAtI, athavA kAI te bahu spaSTapaNe ane vyApakapaNe e rIta sUjhI Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAMdhIjI ane jainatva [ pacha: ja nahotI. hathiyAra na pakaDavAM, koI sAme hAtha na ugAma, gharamAM, guphAmAM ke jaMgalamAM mauna laI niSkriya thaI besI na rahevuM, badhAM ja kSetromAM jhajhUmavuM, chatAM koI paNa sthaLe na hAravAno tema ja badhA upara vijaya meLavavAno utsAha ane nizcaya e gAMdhIjInI ahiMsAnuM navuM ane spaSTa rUpa che. pitAnA vicAra ane siddhAntamAM ati AgrahI rahyA chatAM koI paNa kadaramAM kaTTara bIjA pakSakAranI dalIlane samajavAno udAra prayatna ane sAmAnI daSTimAMthI kAMI levA jevuM na jaNAya to paNa tene tenA raste javA devAnI udAratA, e gAMdhIjInA anekAMtavAdanuM jIvatuM divya svarUpa che. virodhI pakSakA gAMdhIjIne na anusaravA chatAM kema cAhe che tenI kuMcI emanA anekAntadaSTie ghaDAyela jIvanamAM che. anekAMtadaSTi eTale eka ja bAbata para aneka virodhI dekhAtI daSTione meLa sAdhavo te, jene samanvaya kahI zakAya. A daSTi gAMdhIjInA vyAvahArika jIvanamAM saMpUrNapaNe taravare che. ahiMsAnuM ane anekAMtadaSTinuM bIja kyAMthI AvyuM, kema vikasyuM e jevA karatAM e gAMdhIjInA jIvanamAM kaI rIte kAma karI rahyuM che, e jovuM bahu ja jIvanaprada ane agatyanuM che. kharI rIte te have gAMdhIjInI ahiMsA ane gAMdhIjIne anekAMta e emanA jIvananI taddana viziSTa ja bAbata thaI paDI che ane tethI ja te jaina paMthanA bIbAbaddha e be ta karatAM judI paNuM paDe che. Ama hovA chatAM jyAre ahiMsA tatvanI apAratA ane anekAMtatattvanI vizALatAne vicAra Ave che tyAre cokhuM lAge che ke game teTale vikAsa karyA chatAM ane game teTaluM upayogI parivartana karyA chatAM e tonI bAbatamAM gAMdhIjI bIjA dharmapatha karatAM vadhAremAM vadhAre jaina dharmanI ja najIka che. gAMdhIjI jaina kahevAya tethI jaina pathe mATe vijaya sAthe agara jaina paMtha bahu karmaTha che ema ahIM kahevAnuM nathI. e ja rIte gAMdhIjI jaina na kahevAya toye jana paMthanAM viziSTa to ja sAce ja upayogI hoya che tethI jaina paMthanuM gaurava ghaTavAnuM nathI. ahIM te phakta vicAravAnuM eTaluM ja che ke gAMdhIjInI prakRtimAM je je viziSTa tatve bhAga bhajavI rahyAM che te tamAMnAM kayAM to jaina dharmanA mULa siddhAntamAM Ave che. A daSTie huM gAMdhIjIne upara kahela be tatvonI bAbatamAM jaina samaju chuM. hajAre ja nahi paNa lAkho jene pUche te ema ja kahevAnA ke: Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa7ra ] darzana ane ciMtana je vAcharaDo mAre ane kUtarAM mAravAnI saMmati Ape te jaina dharmanI ahiMsAvALA zI rIte heI zake ?" paraMtu meM upara sUcana karyuM che ke gAMdhIjInI ahiMsA e temanI vicAra ane jIvanasaraNImAMthI siddha thayelI ane navuM rUpa pAmelI ahiMsA che. gAMdhIjIne kevaLa zabdomAM ja ahiMsAnI carcA karavI paDI hatI ane nAnAMmoTAM aneka kSetromAM vyavahAru jIvanane lagatA kaThaNa keyaDAne ukela karavAno prasaMga temane Avate na heta te temanI ahiMsA judA ja prakAranI hota ane temanA anekAMtavAdamAM jaina zAstranA "asti-nAsti', "dhruva-achuva" vagere virodhI zabdonA camakArA sivAya bIjuM AkarSaka tatva bhAgye ja AvyuM hota. ahiMsA ane anekAMtavAdaLe Azraya laI temane badhAM ja vyavahAru kAma karavAnAM hoya che ane badhA ja keyaDAo ukelavAnA hoya che, eTale teo pitAne jAte mArga nirbhayapaNe ane namrapaNe amalamAM mUke che. A temanI viziSTa prakRti che. e prakRtine kAraNe temane pitAnA paMthanA mAnavA lalacAI janAra sArA sArA vicArake paNa pAchA paDe che ane temane pitAnA paMthanA kahetAM khacakAya che. gAMdhIjInA jIvanamAM jeTalI mRdutA che tethIye vadhAre kaTheratA che, eTale temanuM tAdAmya sAdhavAnI vRtti jatI paNa nathI ane cheDatI paNa nathI. emanA jIvanamAM kAMI mehaka tattva che ke jene lIdhe jANe-ajANe janatAne moTo bhAga temanI AjubAju vIMTaLAya che ane chatAye tatva pacAvavA taiyAra nathI. A ja nyAya jena lekane lAgu paDe te svAbhAvika che. teo jyAre jyAre gAMdhIjInA lekhamAM agara bhASaNamAM sUkSma jaMtune bacAvavAnI vAta vAMce ane sAMbhaLe che, rAte na khAvApIvAnI ane banI zake to rAte dI sudhdhAM na karavAnI agara dIvAmAM bharatAM pataMgiyAM bacAvI levAnI jhINavaTa tema ja phUlanI pAMkhaDIone paNa na dubhAvavAnI bArIkI temanA kathanamAM sAMbhaLe che tyAre teo ekAeka jANe-ajANe kahI de che ke "gAMdhIjI te kharekhara jaina dekhAya che. vaLI bIje prasaMge gAMdhIjI vAcharaDAM, kUtarAM AdinI carcA UbhI kare che tyAre te ja jeno pAchA jhapATAbaMdha, pitAnuM ApeluM pramANa patra vIsarI jaI ekAeka kahI de che ke "gAMdhIjI te hiMsaka che ane nAstika che." A rIte satvara apAtA ane pAchA kheMcI levAtA pramANa patra vize huM taTastha chuM. huM te phakta eTaluM ja jouM chuM ke gAMdhIjInA jIvanamAM ahiMsA ane Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAMdhIjI ane jainatva [ paha3 anekAMtanAM be to kaI kaI rIte kAma karI rahyAM che. ane jyAre e jeuM chuM tema ja vicAruM chuM tyAre mane cokhkhuM lAge che ke e tattvanI bAbatamAM gAMdhIjInA jIvana upara jainatvanI moTI ane spaSTa asara che, pachI bhale te game te rUpamAM heya. kharI rIte mahAna puruSa kaI khAsa dharma ke paMthane heta ja nathI. te pracalita badhA pathanI bahAra ja hoya che, ane kAM to te badhA ja pAne hoya che. je mahAna puruSa vizenuM A kAlika satya mAnavAmAM vAMdho na hoya te gAMdhIjI vize paNa chevaTe eTaluM ja kahevuM basa che ke teo jaina nathI ja ane chatAM che ja, A "asti-nAsti" vAdamAM ja jainapaNuM AvI jAya che. -prasthAna "gAMdhImaNimahotsavAMka ', saM. 1985. .