Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna 52 zrIjinabhadasUri racita dvAdazAGgI padapramANa-kulakam ma. vinayasAgara "atthaM bhAsai arahA, suttaM gaMthanti gaNaharA" kevalajJAna prApta karane aura tripadI kathana ke pazcAt tIrthanAyakoM ne jo pravacana/upadeza diyA, usameM artharUpa meM jinezvaradevoM ne kahA aura sUtrarUpa meM gaNadharoM ne gumphita kiyaa| usI ko dvAdazAGgI zruta ke nAma se jAnA jAtA hai / dvAdazAGgI zruta kA padapramANa kitanA hai isake sambandha meM nimna kulaka haiM / isake kartA jinabhadrasUri haiM / jinabhadrasUri do hue haiM - prathama to jinadattasUri ke ziSya aura dUsare jaisalamera jJAna bhaNDAra saMsthApaka zrI jinabhadrasUri haiM / ina donoM meM se anumAnataH aisA pratIta hotA hai ki dUsare hI jinabhadrasUri kI yaha racanA ho / zrutasaMrakSaNa aura zrutasaMvarddhana yaha unake jIvana kA dhyeya thA isIlie unhIM kI kRti mAnanA upayukta hai / AcArya zrIjinabhadrasUri AcArya zrI jinarAjasUrijI ke pada para zrIsAgaracandrAcArya ne jinavarddhanasUri ko sthApita kiyA thA, kintu una para deva-prakopa ho gayA, ataH caudaha varSa paryanta gacchanAyaka rahane ke anantara gacchonnati ke hetu saM0 1475 meM zrI jinarAjasUri jI ke pada para unhIM ke ziSya zrI jinabhadrasUri ko sthApita kiyA gayA / jinabhadrasUri paTTAbhiSekarAsa ke anusAra ApakA paricaya isa prakAra hai ___ mevAr3a deza meM deulapura nAmaka nagara hai / jahA~ lakhapati rAjA ke rAjya meM samRddhizAlI chAjahar3a gotrIya zreSThi dhINiga nAmaka vyavahArI nivAsa karatA thA / unakI strI kA nAma khetaladevI thA / inakI ratnagarbhA kukSi se rAmaNakumAra ne janma liyA / eka bAra jinarAjasUri jI mahArAja usa nagara meM padhAre / rAmaNakumAra ke hRdaya meM AcAryazrI ke upadezoM se vairAgya paripUrNa rUpa se jAgRta ho gyaa| kumAra ne apane mAtuzrI se dIkSA ke lie AjJA mAMgI / zubhamuhUrta meM
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ sapTembara 2010 jinarAjasUrijI ne rAmaNakumAra ko dIkSA dekara kIrtisAgara nAma rakhA / sUri jI ne samasta zAstroM kA adhyayana karane ke lie unheM vA0 zIlacandra guru ko sauMpA / unake pAsa inhoMne vidyAdhyayana kiyA / / candragaccha-zrRMgAra AcArya sAgaracandrasUri ne gacchAdhipati zrI jinarAjasUri jI ke paTTa para kIrtisAgarajI ko baiThAnA taya kiyA / saM0 1475 meM zubhamuhUrta ke samaya sAgaracandra ne kIrtisAgara muni ko sUripada para pratiSThita kiyA / nAlhiga zAha ne bar3e samAroha se paTTAbhiSeka utsava manAyA / upA0 kSamAkalyANajI kI paTTAvalI meM ApakA janma saM0 1449 caitra zuklA' SaSThI ko ArdrAnakSatra meM likhate hue bhaNazAlI gotra Adi sAta bhakAra akSaroM ko milAkara saM0 1475 mAgha sudi pUrNimA budhavAra ko bhaNazAlI nAlhAzAha kArita nandi mahotsavapUrvaka sthApita kiyA / isameM savA lAkha rupaye vyaya hue the / ve sAta bhakAra ye haiM- 1. bhANasola nagara, 2. bhANasAlika gotra, 3. bhAdo nAma, 4. bharaNI nakSatra, 5. bhadrAkaraNa, 6. bhaTTAraka pada aura jinabhadrasUri nAma / Apane jaisalamera, devagiri, nAgora, pATaNa, mANDavagar3ha, AzApallI, karNAvatI, khambhAta Adi sthAnoM para hajAroM prAcIna aura navIna grantha likhavA kara bhaNDAroM meM surakSita kiye, jinake lie kevala jaina samAja hI nahIM, kintu sampUrNa sAhitya saMsAra ApakA cira kRtajJa hai / Apane AbU, giranAra aura jaisalamera ke mandiroM meM vizAla saMkhyA meM jinabimboM kI pratiSThA kI thI, unameM se saiMkar3oM aba bhI vidyamAna haiM / saM0 1514 mArgazIrSa vadi 9 ke dina kumbhalamera meM ApakA svargavAsa huA / jaisalamera ke sambhavanAtha jinAlaya kI prazasti meM Apako sadguNoM kI bar3I prazaMsA kI gaI hai| isa prazasti kI 10vIM paMkti meM likhA hai ki AbU parvata para zrI varddhamAnasUri jI ke vacanoM se vimala mantrI ne jinAlaya kA nirmANa karavAyA thaa| zrI jinabhadrasUrijI ne ujjayanta, cittaur3a, mANDavagar3ha, jAura meM upadeza dekara jinAlaya nirmANa karAye va uparyukta nAnA sthAnoM meM jJAna bhaNDAra sthApita karAye, yaha kArya sarvAdhika mahattvapUrNa thA / isa mandira
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ 54 anusandhAna 52 ke talaghara meM hI vizva vizruta zrI jinabhadrasUri jJAna - bhaNDAra hai, jisameM prAcInatama tAr3apatrIya 400 pratiyA~ haiM / khambhAta kA bhaNDAra dharaNAka ne taiyAra karAyA thA / mANDavagar3ha ke sonigirA zrImAla mantrI maNDana aura dhanadarAja Apake paramabhakta vidvAn zrAvaka the / inhoMne bhI eka vizAla siddhAnta koza likhavAyA thA jo Aja vidyamAna nahIM hai, para pATaNa bhaNDAra kI bhagavatIsUtra kI prazasti yukta prati mANDavagar3ha ke bhaNDAra kI hai / ApakI 'jinasattarI prakaraNa" nAmaka 210 gAthAoM kI prAkRta racanA prApta hai / saM0 1484 meM jayasAgaropAdhyAya ne nagara koTa (kAMgaDA ) kI yAtrA ke vivaraNa svarUpa " vijJapti triveNI " saMjJaka mahattvapUrNa vijJaptipatra Apako bhejA thA / isa stotra meM pada-parimANa kA nirvacana nahIM kiyA gayA hai| nirvacana ke binA spaSTIkaraNa nahIM hotA hai ki yahA~ pada kA artha kyA hai, kyoMki jo pada pramANa diyA gayA hai vaha vartamAna ke Agama aMga se mela nahIM khAtA / isIlie zrutiparamparA ko hI AdhAra mAnakara calanA upayukta hai / prArambha meM 11 aMgoM kA pada - parimANa diyA gayA hai, vaha nimna hai : AcArAGga sUtra, pada parimANa sUtrakRtAGga sUtra, pada parimANa sthAnAGga sUtra, pada parimANa samavAyAGga sUtra, pada parimANa bhagavatI sUtra, pada parimANa 72,000 1,44,000 2,88,000 jJAtAdharma kathAGga sUtra, pada parimANa 5,76,000 upAsaka dazAGga sUtra, pada parimANa 11,52,000 antakRd dazAGga sUtra, pada parimANa 23,04,000 anuttaropapAtika dazAGga sUtra, pada parimANa 46,08,000 praznavyAkaraNAGga sUtra, pada parimANa 92,16,000 vipAkAGga sUtra, pada parimANa 18,000 36,000 1,84,32,000 isake pazcAt dRSTivAda pA~ca bheda varNita kiye gaye haiM - parikarma, sUtra,
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ sapTembara 2010 pUrvAgata anuyoga aura cUlikA / caudaha pUrvo kI pada parimANa saMkhyA isa prakAra kahI gaI hai| 1. utpAda pUrva, pada parimANa 1,00,00,000 2. agrAyaNIya pUrva, pada parimANa 96,00,000 3. vIryapravAda pUrva, pada parimANa 70,00,000 4. asti nAsti pravAda pUrva, pada parimANa 60,00,000 5. jJAna pravAda pUrva, pada parimANa 99,99,999 6. satya pravAda pUrva, pada parimANa 1,00,00,006 7. Atma pravAda pUrva, pada parimANa 26,00,00,000 8. karma pravAda pUrva, pada parimANa 1,00,86,000 9. pratyAkhyAna pUrva, pada parimANa 84,00,000 10. vidyAnupravAda pUrva, pada parimANa 1,10,00,000 11. avandhya pUrva, pada parimANa 26,00,00,000 12. prANAyu pravAda pUrva, pada parimANa 1,56,00,000 13. kriyA pravAda pUrva, pada parimANa 9,00,00,000 14. lokabindusAra pUrva, pada parimANa 12,50,00,000 ___ isakI prati jaisalamera jJAna bhaNDAra meM surakSita hai| aba yaha kulaka stotra diyA jAtA hai : dvAdazAGgI pada-pramANa kulaka namiUNa jiNaM aMgANa-paya-pamANaM ahaM payaMpemi / tattha payamattha-uvaladdhi jattha kiraM evamAIyaM // 1 // aTThArasa chattIsA bAvattari sahasa taha ya aNukamaso / AyAre sUyagaDe ThANaMge ceva payasaMkhA // 2 // samavAe payapamANaM lakkho ego sahassa coyAlA / bhagavaIe payasaMkhA do lakkhA sahasa aDasII // 3 //
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ 56 anusandhAna 52 NAyAdhammakahaMge addhacautthakoDIkahAkalie / paNa lakkhA chAvattari sahasa uvAsagadasA-aMge // 4 // sattami lakkhikkArasa sahassa bAvanna aTThame aMge / aMtagaDadasAnAme lakkhA tevIsa causahasA // 5 // taha'NuttarovavAI navame aMgammi lakkha bAyAlA / aDasahasA aha dasame paNhAvAgaraNanAmammi // 6 // bANavaIlakkhAiM solasahassA taha vivAgasue / ekkArasame aMge payappamANaM imaM vucchaM // 7 // egA koDI culasII lakkhA battIsa sahasa iya mANaM / ikkArasa aMgANaM bhaNiyamaha bArasaMgammi // 8 // tuM puNa diTThIvAo sa paMcahA vaNNio ya samayammi / parikamma-sutta-puvvagaya'Nuoga taha cUliyAo ya // 9 // tattha ya puvvagayammI paDhame uppAyanAmae puvve / koDI egA aha bIya aggeNIyammi puvvammi // 10 // channavaI lakkhAiM taie vIriyapavAyapuvvammi / / payalakkhAiM sattari aha'tthinatthippavAyammi // 11 // turie puvve saTThI lakkhA aha paMcamammi puvvammi / NANappavAyanAme igakoDI egapayahINA // 12 // chaThe saccapavAe puvve iga koDi chahiM payehiM ahiyA / AyappavAyapuvve sattammi payakoDi chavvIsA // 13 / / kammappavAyapuvve aTThammi igakoDi sahasa assII / Navame paccakkhANappavAi lakkhANa culasII // 14 // vijjaNupavAya dasame puvve igakoDi dasai lakkhAiM / ikkArase avaMjjhe puvve payakoDi chavvIsA // 15 // pANAunAmapuvve bArasame chapaNa lakkha igakoDI / kiriyAvisAlapuvve terasame koDinavagaM tu // 16 //
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ sapTembara 2010 57 taha logabiMdusAre caudasame puvva bAra koDIo / lakkhA taha pannAsaM iya savvagge(ggaM?) payapamANaM // 17 // eyaM payappamANaM duvAlasaMgassa suyasamudassa / NeyamuvaMgAINa vi suyANa samayANusAreNa // 18 // uppannavimalakevalanANeNaM jiNavareNa vIreNa / paramattharUvaattho nidaMsio savvasuttANaM // 19 / / suttaM tu gaNaharakayaM tamhA savvappayattasaMjuttA / paNamaha jiNaMdavIraM bhavajalahIpAramicchaMtA // 20 // iya naMdisutta-vivaraNamaNusariUNaMga-payapamANamiNaM / jiNagaNaharovaiTuM lihiyaM jiNabhaddasUrIhiM // 21 // // iti zrI dvAdazAGgIpadapramANakulakaM samAptam ||ch||