Book Title: Dravya Kshetra Kal Anubhagadithi thati Atma par Asar
Author(s): Punyavijay
Publisher: Z_Parmarthik_Lekhsangraha_005006_HR.pdf
Catalog link: https://jainqq.org/explore/249592/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAramArthika lekhasaMgraha [ 101 dravya-kSetra-kALa-anubhAgAdithI thatI AtmA para asara AtmA para dravya-kSetra-kALa-anubhAgAdi aneka kAranI asara thAya che, jene laI adhyavasAyanI bhinnatA thAya che. kamane eka sthitibaMdha thavAmAM asaMkhya adhyavasAyanA sthAne hoya che. te dareka adhyavasAye kaI paNa jIve te samaye te ja sthiti bAMdhI zake che. e rIte ghaNA jIe ekasarakhI sthiti bAMdhavA chatAM, te saghaLAM jevo eka ja kSetramAM, eka ja kALamAM tathA eka ja prakAranA sara sayogemAM anubhavatAM nathI, paraMtu bhinna kSetrakALAdi ane bhinna bhinna saMgemAM anubhave che. AnuM kAraNa bhinna bhinna kSetra, kALa ane anubhAgAdivaDe (rasavaDe) thayelI adhyavasAyanI vicitratA che. e rIte bhinna kSetra, kALa Adi asaMkhya kAraNe bhinna bhinna adhyavasAya thavAmAM kAraNa che. kSetrAdi tathA mehanIyanA sthAnake asaMkhya hevAthI adhyavasAya paNa asaMkhya hoya che. A asaMkhya adhyavasAvaDe ekasarakhI ja sthiti baMdhAyA chatAM ekasarakhA saMgamAM anubhavAtI nathI. koI paNa eka sthitibaMdhanuM eka adhyavasAyarUpa eka ja kAraNa hoya, te te sthitine eka jIva je sAmagrI pAmI anubhave, te ja sAmagrI pAmI te sthitine bAMdhanAra saghaLA jIvoe anubhavavI joIe, paraMtu tema thatuM nathI. kamanI eka sthiti bAMdhanAra aneka jIvamAMthI eka jIva je Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - 102 ] zrI jI. a. jaina granthamAlaya sthitine amuka kSetra ke amuka kALamAM anubhave che, tema bIje jIva te ja sthitine bIjA kSetra ke bIjA kALamAM anubhave che. A kAraNathI eka ja sthitibaMdha thavAmAM aneka adhyavasArUpa aneka kAraNe che. te aneka kAraNavaDe sthitibaMdha eka jIvane eka samaye ekasarakho ja thAya che. mAtra temAM bhinna bhinna saMgemAM anubhavavArUpa temaja aneka kAraNevaDe pheraphAra thavArUpa vicitratA rahelI che. tAtparya e ke-ghaNuM jIvee samAna sthitivALuM karma bAMdhyuM hoya, temAM paNa pariNAmanI taratamatAthI anubhavakALa jude jude dekhAya che ane te pariNAmanI taratamatA dravyAdi pAMca kAraNanI apekSA rAkhe che. vizeSa samaja khAtara pharI vicArIe ke-ekaeka sthitisthAnakanA baMdhamAM hetubhUta nAnA javAnI apekSAe asaMkhyAta kAkAza pradezapramANa kaSAyodayanA sthAne hoya che, eTale ke-sthiti sarakhI ja bAMdhe che, chatAM kaSAda bhinna bhinna hoya che ane bhinna kaSAyadayarUpa kAraNevaDe eka ja sthitisthAnanA baMdharUpa kArya thAya che. kAraNe aneka chatAM sAmAnyataH eka sthitisthAnanA baMdharUpa kArya je ke eka ja thAya che, chatAM je sthitisthAna baMdhAya che te ekasarakhI ja rIte bhagavAya-anubhavAya tevuM baMdhAtuM nathI; paraMtu dravya, kSetra, kALa ane bhAvAdi aneka jAtinI vicitratAyukta baMdhAya che. bhinna bhinna drArUpa nimittavaDe bhinna bhinna kSetramAM, bhinna bhinna kALamAM ane jUdA jUdA bhamAM je eka ja sthitisthAna anubhavAya che. te je tenA baMdhamAM aneka kaSAyadayarUpa kAraNe na hoya te na anubhavAya. www. Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ = pAramArthika lekhasaMgraha [ 103 baMdhamAM eka ja kAraNa hoya to bAMdhanArA sarve ekasarakhI ja rIte anubhave, paraMtu tema nathI. eka ja sthitisthAna jUdA judA ja dravyAdi bhinna bhinna sAmagrI pAmIne je anubhave che, te jUdA jUdA kaSAdayarUpa bhinna bhinna kAraNene ja AbhArI che ane te kaSAyodayarUpa pariNAmanI taratamatA dravyAdi pAMca kAraNenI apekSA rAkhe che. A uparathI ema babara kahI zakAya ke-jIvane dravya-kSetra-kALAdine anusarI jevA jevA prakAranA saMgasAmagrI-nimitta prApta hoya, tevA tevA prakAre AtmA adhyavasAyane pAmI dravyAdi sAmagrI anusAra tIvra ke maMda rasavarDa sthitibaMdha anubhave che. kArya temaja kAraNe banneya dravyAdinI apekSA rAkhe che, kAraNa ke-kamane udaya, kSaya, kSapazama ane upazama dravya, kSetra, kALa, bhava ane bhAvaA pAMcanI apekSAe che. sukha-duHkhanA kAraNabhUta punya - pApAtmaka karma paNa dravyakSetrAdinI apekSAe ja udaya athavA kSaya pAme che. saMsAranA sarva kAryomAM anubhAgarasarUpa kaSAya eka ke bIjI rIte joDAyelA ja rahe che. rAgadveSa vagara saMsAranAM kAryo banatAM nathI ane tethI guptapaNe ke ughADI rIte kaSAya thaI jAya che. A ja bAbata tyAgI jIvanamAM paNa lAgu paDI zake. atra kaSAya zabdanI vyAkhyA baMneya (sthUla ane sUkSma) rIte samajavAnI che. sUmanI gaNatrI saMjvalana kaSAyamAM ane tethI pUrva pUrvamAM anukrame skUla, sthUlatara ane skUlatama mAnI zakAya. sUma daSTie-tAtvika Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S 104] zrI jI. e. jana granthamAlA daSTie vicAravAmAM Ave te jIvane kSaNe kSaNe kaSAya jAgRta che. AtmA pitAnA karmAnusAra dravya-kSetra-kAlAdi sAmagrIne pAmavA chatAM te te dravya-kSetrAdine amuka aMze svAtmAnukULa kare ke pratikULa kare te pitAnA hAthamAM che. vicAraka AtmA dhAre te tene (dravya-kSetrAdi sAmagrIne) svAtmAnuM hita thAya te karI zake che ane e kAraNe pitAne je rIte AtmavikAsa thAya, AtmasthiratA thAya, tathA prakArane mArga zeAdhavA lalacAya e sahaja che, ke jethI AtmavikAsanuM je mukhya kAraNa adhyavasAyanI zuddhatA rahevAne hetu banyA rahe ane tethI karmane anubhAga-rasa thavAmAM cikAza na thAya. dhyAnamAM rAkhavuM ke-sthitibaMdha ekasarakhI ja rIte bhegavAya te thAya, chatAM rasabaMdha ekasarakhI ja rIte bhegavAya te thatuM nathI. vezyAnA bhinna bhinna pariNAmarUpa nimittavaDe jUdI jUdI rIte bhegavAya te paNa rasabaMdha thAya, tethI sthiti ekasarakhI bAMdhavA chatAM rasa chevo baMdhAya che ane te dravya-kSetrAdi sAmagrI pramANe anubhavAya che. sthiti paNa rasAdhIna hovAthI rasanA nAzathI sthitine nAza avazya thAya che. karmabaMdhanA kAraNabhUta adhyavasAya sthAnake dravyAdi pAMcamAnA keI paNa kAraNathI utpanna thatAM, kSayapazamanI mAphaka vicitra hovAthI sthitirasane upakrama (ghaTADo) karI zake che ane tema chatAM AtmA ucca sthitine pAmavA lAyaka banI zake che. (paMcasaMgrahanI saMkalana)