Book Title: Chintamani Parshwanath Mandir ke Tin Jain Pratima Lekh
Author(s): Arvindkumar Singh
Publisher: Z_Aspect_of_Jainology_Part_3_Pundit_Dalsukh_Malvaniya_012017.pdf
Catalog link: https://jainqq.org/explore/210490/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cintAmaNi pArzvanAtha mandira kA tIna jaina pratimA-lekha DaoN0 aravinda kumAra siMha rAjasthAna meM sthita sAdaDI nAmaka sthAna ke cintAmaNi pArzvanAtha mandira meM biThAyI huI tIna jaina mUrtiyoM kI pAda pIThikA para mahattvapUrNa abhilekha TaMkita haiN| amerikana insaTITyUTa oNpha iNDiyana sTaDIja, rAmanagara (vArANasI) dvArA hAla hI meM ina abhilekhoM kA chAyAcitra liyA gayA hai| ina lekhoM kI vAcanA saMkSipta paricaya ke sAtha yahA~ dI jA rahI hai| lekha saMkhyA 1H yaha lekha mandira ke gUDhamaNDapa ke khattaka meM sthApita kI huI gurumUrti ke tIna pravibhAga vAlI pIThikA ke bAyeM tathA madhyabhAga ke hisse meM khudA huA hai| madhyabhAga kA lekha tIna paMktiyoM meM khudA hai jabaki bAyeM bhAga meM kevala eka hI paMkti kA lekha spaSTa hai| zeSa hisse kA lekha cUnA car3ha jAne se apaThanIya ho gayA hai / abhilekha kA varSa 1273 jaisA par3hA jAtA hai jo IsvI 1216 ke barAbara hai| caitragaccha ke dharmasiMha sUri kA nAma abhilekha meM diyA hai| isake sAtha hI sAgaracandra dvArA kisI muni ke smaraNa meM maraNoparAnta banAyI gaI yaha mUrti ho aisA kucha andAjA isa abhilekha se nikala sakatA hai| abhilekha kI tIsarI paMkti para cUnA car3ha jAne se pUrI vAcanA aura viSayavastu kA ThIka khulAsA nahIM ho paataa| mUla pATha 1. ||sN0 1273 varSe phAguNa vadi 2 ravi dine zrI caitragacche zrI dharmasiMgha sUrI 2. sUrINAM zubhaggattiH + sigha pu0 sAgaracandreNa kAritA 3 ......... .... .... ... ... ... .... // shrii|| lekha saMkhyA 2: mandira meM sthApita kI huI ambikA devI kI saMgamaramara meM banI huI mUrti ke pabAsaNa para ke lekha-anusAra pratimA kA samaya "saM 12" hai| lipizAstrIya lakSaNoM aura pratimA kI zailI ko dekhane se mUrti tathA lekha 13vIM zatI IsvI kA lagatA hai| ataH abhilekha kA samaya saMvat [13]12 mAnanA ThIka hogA jo 1255 IsvI ke barAbara hai| do paMktiyoM vAlA yaha lekha apUrNa hai| isameM pallikA (rAjasthAna kA pAli gA~va) aura usakA sAM(zAM)tinAtha caitya ullikhita hai| saMbhava hai pratimA asala meM vahIM sthApita rahI ho| mUla pATha 1. siddham saM [13*]12 mArga su[di*] 13 zrI U0 zrI pallikAsthAne / zrI sAM(zAM)2. tinAtha caitye Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cintAmaNi pArzvanAtha mandira kA tIna jaina pratimA-lekha - 173 lekha saMkhyA 3: saMvat 1501 varSa kA yaha lekha paMcatIrtha pratimA kI pIThikA ke tIna hissoM para khudA hai| bAyeM bhAga meM kevala tIna paMktiyAM khudI haiM jabaki madhyabhAga meM pA~ca aura dAhine bhAga meM chaH paMktiyAM haiN| madhya dAhine bhAga kI paMktiyoM ke zurU ke kucha akSara miTa jAne se abhilekha kA pUrA khulAsA saMbhava nahIM ho pAyA hai| isa abhilekha meM hematilaka sUri, vIracandra sUri, jayANaMda sUri aura pratiSThAkartA munitilaka sUri ke nAma aMkita haiN| eka brahmANagacchIya hematilaka sUri kA nAma saMvat 1437 (IsvI 1380)' aura saMvat 1446 (IsvI 1389)2 ke abhilekhoM se jJAta hai| saMbhava hai ki 1444 IsvI kI isa paMcatIrtha pratimA-lekha ke hematilaka sUri aura brahmaNAgacchIya hematilaka sUri eka rahe hoN| aisA svIkAra karane para brahmANagaccha ke tIna pazcAt kAlIna muniyoM ke nAma isa abhilekha se prakAza meM Ate haiN| yaha pratimA mUlataH ne(na)DUlAi(nADalAI, rAjasthAna) ke kisI pArzvanAtha jinAlaya meM rahI hogii| mUla pATha 1. saMvat 1501 varSe zrIpArzvanAthaH [pratimA sthApitaH 2. ne(?)ne(na)DUlAi prAsAda] + + na parina + + + zrAvake 3. che zrI hematilaka sUritaH / tat paTTe zrI vIracandra sU[ri] + +dema ta0 4. zrI jayANaMda sUri pratiSThita gachanAyaka [zrI] munittilaka sUri zrA0 ... ... ... 6 .... ........ pravaktA prAcIna bhAratIya itihAsa, saMskRti evaM purAtattva vibhAga jIvAjI vizvavidyAlaya, gvAliyara-madhyapradeza 1. pUranacanda nAhara, jaina insakripzansa, bhAga 2, lekhAMka 1123 / 2. vahI, bhAga 1, lekhAMka 968 /