Book Title: Buddhiman Vanzaro
Author(s): Bechardas Doshi
Publisher: Z_Sangiti_004849.pdf
Catalog link: https://jainqq.org/explore/249431/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35. buddhimAnuM vaNajAro (AtmAe sAcI dizAmAM Adarelo pravAsa A deha khAkha thaI gayA pachI paNa cAlu rahe che ane uttarottara vikAsa pAmI koI eka janmamAM pUrNatvane pAme che. AvI koI vicArasaraNIne AdhAre bhagavAna buddhanA pUrvajanmanI dharmakathAono janma thayo che. jAti ke varNano bheda buddhinI khilavaNIne ke prajJAnI pAramitAne mAnya nathI e vAta buddhadeve potAnA A pUrvajanmamAM siddha karI che. pAlI bhASAnA abhyAsI paMDitajIe anekamAMnI eka jAtaka-kathA ahIM rajU karI che.) pUrve kAzI dezamAM rAjA brahmadattanuM rAja cAlatuM hatuM. tyAre bodhisattva eka vaNajArAnA kuLamAM avataryA hatA. jyAre te nizALe javA jevaDA thayA, tyAre temane guru pAse nizALe bhaNavA besADyA. bhaNIgaNIne pravINa thayA pachI mAtApitAe temane guNe ane svabhAve sarakhI evI eka kanyA paraNAvI. pachI to lagna bAda teo potAnAM mAtApitAnI saMmati meLavI pote Agavo vepAra karavA lAgyA. mAlanI pAMcaso pAMcaso gADIo bharI pUrvathI TheTha pazcimamAM javA lAgyA ane pazcimamAMthI mAlasAmAnanI pAMcaso pAMcaso gADIo bharIne pUrvamAM AvavA lAgyA. e ja prakAre uttaramAM ane dakSiNamAM paNa potAno moTo vepAra kheDavA lAgyA. emanA ja vakhatamAM kAzImAM eka bIjo paNa vaNajAro chokaro vepAra kheDato hato. e chokaro mUrakha, jaDa ane buddhihIna hato. eka vakhata bodhisatva vaNajArAe kariyANAno kiMmatI mAlasAmAna bharI pAMcaso gADIo laI paradezamAM jaI vepAra kheDavAnI taiyArI karI, tyAre pelA vaNajArAno buddhihIna chokaro paNa mAlanI pAMcaso gADIo bharIne paradeza javA taiyAra thayo. A samAcAra sAMbhaLatAM ja bodhisattvanI tarata-buddhie vicAryuM: "ame baMne vaNajArA eka sAthe pravAsa kheDIzuM to koIne lAbha to nahIM thAya; UlaTuM Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 268 * saMgIti nukasAna thaze ane pravAsamAM paNa bhAre hADamArI raheze. eka sAthe hajAra gADIo cAle evo pUrato sAro rasto hovAno saMbhava nathI; ne vaLI sAthe AvanArA hajArathI vadhu sAthIdAro, gADIvALA tathA be hajArathI paNa vadhu pazuo, baLada, gAya vagere mATe raste pUratuM baLataNa, khorAka, ghAsacAro, pIvAnuM cokhkhuM ane mIThuM pANI paNa maLavuM muzkela che. vaLI, mAla vecavAmAM jo e pelo chokaro harIphAI karavA lAge to pUrI kiMmata paNa hAthamAM na Ave; eTale napho levA jatAM khoTa khAIne ja pAchuM AvavuM paDe. ethI kAM to e pahelo jAya ane kAM to huM pahelo jAuM; paNa baMne sAthe to haragija nahi cAlIe.' AvuM vicArI pAko nirNaya karI temaNe pelA bIjA vaNajArAne bolAvyo ane pUchyuM : "bhAI, zuM tame pahelAM javAnA cho ke huM pahelo jAuM ? ApaNe baMnee eka sAthe cAlavuM ThIka nahi. mATe bolo, tame je nakkI karo te mAre kabUla che." pelA chokarAne vicAra Avyo : huM pahelo jAuM to mane vizeSa phAyado thaze. vaNakheDAyelA ne sAre raste musApharI karavAnuM maLaze, baLadone tAjuM ghAsa maLaze, mArA mANasone khAvA mATe sAro bhAjIpAlo, zAka, phaLo vagere paNa maLaze, cokhkhuM pANI maLaze; ane sauthI moTo to lAbha e che ke huM mAro sAmAna vecIne manamAnyo napho paNa meLavI zakIza.' manamAM AvI badhI gaDIo besADI pelA vaNajArAe bodhisattvane jaNAvyuM : "he Arya ! ApaNe baMne sAthe cAlata to to ThIka thAta. kahevata che ke eka karatAM be bhalA. mane paNa tamAro saMgAtha thavAthI ghaNuM jANavAnuM maLata. paNa ApaNe baMne sAthe jaIe e tamane jyAre pasaMda nathI paDatuM tyAre huM ja pahelAM jAuM evo mAro vicAra che." teno A vicAra sAMbhaLI bodhisatve tene pahelA javAnI saMmati ApI ane pAchaLa javAthI zA zA lAbha che te vize paNa vicArI joyuM, to temane cokhkhuM jaNAyuM ke pAchaLa javAthI ghaNAghaNA phAyadA che : "paheluM to e ke rastAmAM jyAM khADAkhaDiyA haze te badhuM A pahelo janAra sarakhuM karI nAkhaze eTale mane sarakhA rastAno lAbha maLaze. bIjuM, AgaLa janAranA baLado gharaDuM kaDaka ghAsa khAI jaze eTale mArA baLadone tAjuM ane kUNuM ghAsa khAvA maLaze. AgaLa janAranA mANaso bhAjIpAlo vagere toDI leze ane tenI jagyAe je kUNo tAjo bhAjIpAlo tathA phaLo vagere thaze te mArA mANasone khAvA maLaze. pANI Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddhimAnuM vaNajAro * 269 mATe AgaLa janArA loko viraDA kUvA gALI rAkhaze eTale pAchaLa janArane pANI mATe kazI mAthAkUTa nahi karavI paDe. khAsa vAta to e che ke A mAlasAmAna ane kariyANAnI kiMmata nakkI karavI e bhAre mAthAphoDanuM kAma che. kharI rIte sodAnI kiMmata nakkI karavI e mANasanA jIva para javA jevuM kaparuM kAma che; te kAma A vaNajAro karI nAkhaze, ethI mAre mAro sAmAna vecavAmAM vadhu mAthAphoDa karavI nahi paDe." A badho vicAra karIne bodhisatve pAchaLa javAno pAko nirNaya karI kADhyo. have pelo vaNajAro gADIo joDAvI gAmamAMthI bahAra nIkaLyo. Ama to te vAraMvAra pravAsa karato hovAthI tene corakAMtAra, vyAkAMtAra, nirjalakAMtAra, bhUtakAM tAra ane alpabhakSyakAMtAra-A pAMceya katAro(jaMgalo)nI khabara hatI. thoDe dUra jaI potAno pahelo paDAva nAkhyA pachI rAte potAnA tamAma sAthIdArone bolAvIne pelAM pAMce kAMtAranI teNe samaja pADI. (1) jayAM cora-lUMTArA, dhADapADu ane khUnI loko rasta janArAMone lUMTI laI mArI nAMkhe te corakAMtAra. (2) jyAM krUra vAgha, siMha, cittA, dIpaDA, varu vagere jAnavaro rahetAM hoya ane raste janArAMone phADI khAtAM hoya te vyAlakAMtAra (3) jayAM mAragamAM nAhavAdhovAnuM ke pIvAnuM cokhkhuM mIThuM pANI paNa na maLe te nirjalakatAra. (4) jayAM mAragamAM bhUto, pizAco, vyaMtaro, rAkSaso, daityo vagere rahetA hoya ane raste janArAone vaLagI herAna karatA hoya te bhUtakAMtAra, bhUtakAMtAranuM bIjuM nAma amanuSyakAMtAra paNa che. jayAM mAragamAM koI manuSya ja na maLe te A amanuSyakAMtAra. (5) jyAM mAragamAM khAvA lAyaka nIraNa ke pAkAM phaLo, kaMdamULo vagere na maLatAM hoya vA ghaNAM ochAM maLatAM hoya te alpabhakSyakAMtAra. Ama samaja pADI tathA rastAmAM AvatI takalIphonI mAhitI ApI te vaNajAro have jhapATAbaMdha prayANa karavA lAgyo ane bhAre utsAhathI AgaLa ne AgaLa vadhavA lAgyo. e rIte anukrame cAlatAcAlatAM have rastAmAM AvatI tamAma vasatI(gAmaDAM) pUrI thaI gaI ane eka moTA nirjanakAMtAra pAse AvI pahoMcyo. A raNa sATha gAu lAMbuM patharAyeluM hatuM. tyAM rastAmAM jhADanuM nAma nahIM, eTale chAMyo to kayAMthI hoya? retI ja retI ! eTalI badhI suMvALI retI ke page cAlanArano paga ja khaMtI jAya ane gADAM cAlavAnI to bhAre musIbata Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 270 * saMgIti paDe. eTaluM sAruM hatuM ke A vaNajArAnI gADIone joDelA baLado pANIdAra ane hRSTapuSTa hatA. AthI teo ThaMDe pahore gADIone jarUra kheMcI zakatA. sAthe pANI, baLataNa ane anAja vagere hovAthI e badhAMnI paNa tANa dekhAtI nahi. paNa A kamaakkala vaNajArAne tyAM rastAmAM eka bhAre vidana AvyuM. je kAMtAramAMthI e pasAra thato hato te hatuM bhUtakAMtAra; tyAM keTalAka daityo rahetA hatA. e khavIso pravAsa karanArAone khAI jatA hatA. mANasanA mAMsane khAnArA eka daitye AvatA A moTA saMghane joIne tene potAnI jALamAM phasAvavAnI yojanA karI. sahu prathama vicAra khavIse evo karyo ke "A kAphalA pAsenuM tamAma pANI pheMkAvI dauM, jethI pANI vinAnA taraphaDiyA mAratA A kAphalAne khAI javo sahelo paDaze." e daitye ghATa evo racyo ke pote eka sapheda ratha taiyAra karAvyo, tene juvAna ghoDalA joDAvyA. hAthamAM dhanuSya, tarakasa, DhAla vagere hathiyAra lIdhAM, lIlAM ane sapheda tAjAM kamaLonI mALAo paherI vALamAMthI pANI nItaratuM dekhAya e rIte vALa bAMdhyA tathA pANIthI ladabada thayelA dekhAya evAM kapaDAM paheryA. potAnI sAthe bIjA bAra khavIsone lIdhA ane temano poSAka paNa jANe teo bharavarasAdamAMthI AvatA hoya tevA dekhAvavALo rAkhyo. jANe pote badhA khavIsono rAjA hoya te rItano damAma karIne te rathamAM beTho. potAnI AjubAju bIjA khavIsone besADyA. gArAmAM khUMtI gayelAM paiDAMo dekhAya e rIte rathano paNa dekhAva karyo : ratha uparathI pANI TapakatuM jAya ane temAM beThelA tamAma loko pANIthI bhIMjAI gayelA jaNAya tevo dekhAva karyo. pelA bAre khavIsonA mAthAmAMthI pANI TapakatuM dekhAya, temanA kapaDAM bhInAM jaNAya ane jANe ratha jorathI cAlyo hoya tethI kapaDAM upara gAro chaMTAI javAno paNa dekhAva karyo. matalaba ke AgaLa bhAre varasAda che evI AbAda samaja temane jonArane paDe evuM dazya racI e khavIsarAja pelA vaNajArAnA saMghanI sAme cAlyo. vaNajArAno saMgha paNa jhapATAbaMdha AgaLa vadhato hato. sAmethI pavana jorathI phUMkAto hato--jANe AMdhI caDI hoya e rIte dhULanA goTegoTA gaganamAM carthe jatA hatA. potAnI AjubAjunI dhULane nokaro pAse dUra karAvato te vaNajAro gADI upara caDIne saunI mokhare Avato hato. vaLI Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddhimAnuM vaNajAro * ra71 jyAre havA pAchaLanI hoya tyAre te vaNajAro pAchaLa raheto hato. paNa hamaNAM to sAmeno vaMToLa jAmyo hato. eTale te AgaLa ja hato. pelA khavIsarAje Ane potAnI sAme Avato joyo eTale potAnA rathane eka kora tAravI ekabAju Ubho rAkhyo ane saMghanA AgevAna vaNajArAne te khavIsarAje "kaI tarapha sidhAvI rahyA cho ?" ema pUchI tenA kuzaLa samAcAra pUchaLyA. pelA AgevAna vaNajArAe paNa potAnI gADIne eka bAju tAravI lIdhI ane pAchaLanI gADIone AgaLa javAno rasto karI dIdho. pachI gADI upara ja eka bAju UbhA rahI pelA khavIsarAja sAthe vAtacIta zarU karI : "ame vaNajArA chIe. A pAMcaso gADIo judI judI jAtanA mAlasAmAnathI bharelI che; banArasathI AvIe chIe. ghara mUkaye Aja ghaNAM jamaNa thaI gayAM che, have A jaMgalane pAra karIne AgaLanA mulakamAM A badho sAmAna vecI pAchA pharazuM. te pachI vaNajArAe pelA khavIsarAjAno, tenA bAra bIjA khavIsIno ane rathano dekhAva joIne pUchyuM: "tamArAM A kapaDAM bhInAM che, mAthAmAMthI pANI cUI rahyuM che, kapaDAM upara tAjo ja gAro chaMTAyelo dekhAya che, tamArA hAthamAM kamaLanAM lIlAM nALa che ane gaLAmAM tAjAM lIlAMkamaLanI mALAo tame paherI che; to zuM AgaLa rastAmAM kyAMya varasAda paDI rahyo che? AgaLa kyAMya kamaLothI bharelAM bhAre sarovaro Ave che ?" A prazna sAMbhaLI khavIsarAja manamAM hasyo ane potAnI jALa have barAbara bichAvI devAnA vicArathI bolyo : "mitra ! zuM tame amane barAbara joI zakatA nathI ? varasAda vinA amArA AvA hAla bIjI kaI rIte thaI zake ? ane rastAmAM kamaLa bharelAM moTAM sarovaro na AvatAM hoya to A amArA gaLAmAM ane hAthamAM je kamaLo tame joI rahyA cho te kyAMthI Ave ? bhalA bhAI ! A sAme je lIlI kuMjAra vanarAI dekhAI rahI che tenI pelI pAra A AkhA jaMgalamAM muzaLadhAra varasAda varasI rahyo che, pahADanA khADA chalochala bharAI gayA che ane ThekaThekANe taLAvo pANIthI chalakAI gayAM che." pelA zarApha khavIsarAjanI A badhI vAta sAMbhaLI vaNajArAne Ama thayuM: "sAthe A eka ja je pANInI gADI che, temAM sauthI vadhAre bhAra che. temAM pANIthI bharelAM ghaNAM mATalAM goThavelAM che. tene kheMcatA baLadone paNa Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2720 saMgIti navanejAM pANI AvI jAya che ane jANe gaLe prANa AvyA hoya evuM paNa thaI Ave che. jyAre caDAva Ave che tyAre to bicArA baLadonI jIbha hAtha jeTalI nIkaLI jAya che. atyAra sudhI to A pANIno ghaNo upayoga hato ane ethI tamAma mANaso ane pazuone bhAre sukha hatuM, paNa have AgaLa varasAda ja varasI rahyo che, ThekaThekANe nALAM paNa bharAI gayAM che ane pANInI chAkamachoLa che. tethI have A pANInI gADIne khAlI karAvI nAkhuM, temAM bharelAM badhAM mATalAM phoDAvI nAkhuM ane A baLadone ArAma maLe evuM karuM. vaLI A gADI ane baLado khAlI haze to bIjA kAmamAM paNa Avaze.' Ama vicAra karIne teNe pelAM pANInA gADIvALAne hAMka mArI gADI UbhI rakhAvI. eTalAmAM khavIsarAja 'have amAre moDuM thAya che' ema kahIne koI na dekhe e rIte te jaMgalamAM adRzya thaI gayo. A tarapha gADImAMnAM pANInAM mATalAM dhabodhaba nIce paDavA lAgyAM, cAre bAju pANI DhoLI nAkhavAmAM AvyuM ane kogaLo karavA jeTaluM paNa pANI bAkI rahyuM nahIM. te sthaLethI AgaLa vadhatAM paDAva karavAno vakhata thatAM eka moTA medAnamAM teNe paDAva nAkhyo. rastAmAM TIpuM paNa pANI na dekhAyuM ane pelI vanarAInI pAchaLa paNa sUkuMbhaTha AkAza vaNajArAnI mazkarI karatuM hasI rahyuM hatuM. paDAvamAM tamAma loko 'pANI pANI'nI bUma mAratA hatA. temane khabara paDI ke vaNajArAe tamAma pANI pheMkAvI dIdhuM che, badhAM mATalAM phoDAvI nAkhyAM che ane kogaLo karavA jeTaluM paNa pANI rahevA dIdhuM nathI, tyAre teo vaNajArAne bhAMDavA lAgyA. pANI vinA sau 'trAhi', 'trAhi' pokArI UThyA. paDAva paDyA pachI baLadone chUTA karavAmAM AvyA, gADIo gherAmAM goThavAI. pANI vinA zuM thAya ? paiDAM sAthe bAMdhelA baLado tarasyA rahyA ane mANaso paNa tarasyA rahyA. A rIte AkhI rAta taraphaDiyAM mAratAM badhAM manuSyo ane pazuo herAna thaI gayAM. have moko maLatAM madharAte pelA daityo potAnA raheThANamAMthI bahAra AvyA. temane khabara ja hatI ke Aje ApaNane naramAMsano ThIka lAga maLavAno che. teo e paNa jANatA hatA ke pelo vaNajAro naryo kamaakkala ja che ane tene potAnA rAjA moTA khavIsanA vacana upara vizvAsa AvI gayo che. eTale teNe potAnI pAse eka TIpuM paNa pANI nahi rahevA dIdhuM Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddhimAnuM vaNajAro * 273 hoya. Ane pariNAme pazuo ane mAnavIo pANI vinA maraNatola thaI gayAM haze. eTale temane eka eka karIne ApaNe khUba majhAthI khAI zakIzuM. bAra khavIso sAthe pelo moTo khavIsa tyAM vaNajArAnA paDAvamAM AvI pahoMcyo, ane jema mANaso gAjara ke cIbhaDAM khAya che tema teNe eka pachI eka mANasa ane pazunA koLiyA karavA zarU karyA. tenI sAthe A ujANImAM pelA bAre khavIso paNa bhaLI gayA. teoe badhA mAnavI ane pazuone jotajotAmAM saphAcaTa karI nAkhyA, temanAM hADakAM tyAM ja pheMkI dIdhA ane teo dharAI-dharAIne oDakAra khAtAkhAtA potAne raheThANe pahoMcI ghoravA maMDI paDyAM mAlasAmAnathI bharelI pAMcaso gADIo ema ne ema paDI rahI ane pelo vaNajAro tenA AkhA saMgha sAthe potAnI mUrkhAIthI tyAM ja vinAza pAmyo. - have paMdara divasa ke mahino thaI gayA pachI bodhisattva vaNajArAe e ja raste vepAra-vaNaja mATe javAnuM nakkI karyuM, ane pote je badhI taiyArI karI rAkhI hatI te pramANe te potAnA sAthIdAro sAthe sAro divasa joIne nIkaLI paDyo. je raste pelo Agalo vaNajAro cAlyo hato te ja raste bodhisattva vaNajArAe paNa potAno pravAsa zarU karyo. te paNa e ja rIte paDAva karato karato rastAmAM AvatI tamAma vasatIone pasAra karI pelA nirjalakAtAra pAse AvI pahoMcyo. kAMtAramAM pesatAM pahelAM teNe potAnA tamAma sAthIdArone ekaThAM karI sUcanA karI ke "AvAM jaMgalomAM pANInuM nAma nathI hotuM. mATe jayAM sudhI ApaNe A jaMgalomAMthI pasAra thaI dhArele ThekANe na pahoMcI jaIe, tyAM sudhI pANInA eka TIpAno paNa koIe durupayoga na karavo, vaNakhAnuM eka TIpuM paNa na DhoLavuM. bIjuM, AvA jaMgalamAM khavIso rahetA hoya che. teo mAnavI jevo pozAka paherI mANasone potAnA phAMsalAmAM phasAve che. eTale koI paNa sAthIdAre mArA sivAya koI ajANyA mANasanuM kazuM mAnavuM nahi. barAbara sAvacetIthI ekabIjAnI saMbhALa rAkhavI ane tamAma baLadone paNa barAbara saMbhALavA, tathA ApaNo mAlasAmAna barAbara sacavAya tema jagatA rahevuM." A rIte tamAma sAthIdArone cetavaNI ApI bodhisatva vaNajArAe pelA ghora nirjalakAMtAramAM praveza karyo. te badhA thoDuM AgaLa cAlyA, tyAM pelA khavIso ane teno rAjA Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 274 - saMgIti gArAthI kharaDAyela paiDAMvALA ratha upara besI temanI sAme AvatA dekhAyA. temanA mAthAthI pANI TapakatuM hatuM, kapaDAM gArAthI chaMTAyelAM hatAM, hAthamAM ane gaLAmAM lIlAM tAjAM kamaLonI mALAo zobhatI hatI ane teo tAjAM kamaLonI nALone khakhaDAvatAM khakhaDAvatAM AvatA hatA. jevo te khavIsa potAno ratha tAravI bodhisattva vaNajArA sAthe vAtacIta karavAnI lAlacathI Ubho rahyo tevo AMkha parathI ja vaNajArAe tene pArakhI lIdho. vaNajArAe vicAra karyo ke "AvAM jaMgalo hamezAM pANI vinAnAM hoya che, temAM ekAeka AvA mANaso rahe evo saMbhava nathI. koI vaTemArgu ke mArA jevA vepArIo jaMgalamAMthI pasAra thAya te saMbhavita che, paNa A badhA tevA lAgatA nathI. tema vepArIo hoya evuM paNa temanA dedAra parathI jaNAtuM nathI. ThIka che, joIe chIe zuM thAya che." pelA khavIsarAje bodhisattvane juhAra karyA ane kuzaLasamAcAra pUchyA tathA pravAsanI hakIkta eka pachI eka pUchavA mAMDI, ane chevaTe bhArapUrvaka kahyuM : "AgaLa varasAda dhodhamAra varasI rahyo che. A sAme dekhAya che te vanarAInI pAchaLa ja te varase che. juo ne ame to badhA palaLI gayA ane Tapakate pANIe jaI rahyA chIe. amArA rathanAM paiDAM tAjA gArAmAM khetI gayelAM te ame mAMDamAMDa kADhayAM ane te gArAnAM nizAna haju A paiDAM upara tadana tAjAM che. amArAM kapaDAM paNa tAjAM gArAthI chaMTAyelAM che. vaLI amArA hAthamAM A tAjAM kamaLo, tenAM nALo ane gaLAmAM lIlAM kuMjAra tAjAM kamaLonI bhInI bhInI mALAo tame joI zako cho. varasAda varasI rahyo che; eTaluM ja nahIM, AgaLa upara kamaLothI DhaMkAyelAM moTAM moTAM sarovaro paNa Ave che. mATe tame pANIthI bharelAM gADAMo ne temAMnA pANInAM mATalAM phoDI kADhI pANI pheMkI daI khAlI karI nAMkho; bicArA A baLadono bhAra ocho karI nAMkho; amAre to zuM? paNa A baLadonI amane dayA Ave che. atyAra sudhI to pANI rAkhavuM ThIka hatuM, paNa have jayAre AgaLa pANInI relamachela che tyAre zIda ThAlA A baLadone bhAre mAravA. vATamAM tame maLyA eTale ame to amAro dharama bajAvyo." A badhuM sAMbhaLIne bodhisattva jarAya bharamAyo nahIM; UlaTuM, te vicAra karavA lAgyo : "A moTAbhAInI AMkha lAlaghUma che, sAdhAraNa mANasanI AvI AMkha hoya nahIM. vaLI caMdranA prakAzamAM A bhAIno tema ja tenI sAthenA A bIjA bAra bhAIono A medAnamAM paDachAyo paNa Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddhimAnuM vaNajAro * 275 dekhAto nathI. eTale jarUra A ati-mAnavo che ane madhuruM madhuruM bolI bhAre phAMsalo pAtharavAno koI prayAsa karyo lAge che.' bodhisatve temane juhAra karI temanA paNa sukhasamAcAra pUchI rokaDuM parakhAvyuM ke "bhAI ! tamArI vAta kharI che. paNa ame vaNajArAo jyAM sudhI najaronajara pANI na joIe tyAM sudhI pANInuM eka TIpuM paNa DhoLI zakIe nahi. tame je salAha ApI te mATe tamAro AbhAra !" pelo khavIsa to potAnA sAthIo sAthe te jaMgalamAM alopa thaI gayo ane potAno A phAMsalo jhaTa saphaLa thAya tenI rAha jovA lAgyo. paNa buddhizALI bodhisatve potAnI tarkazaktino upayoga karI potAnA sAthIdArone pAse bolAvI kahevA mAMDyuM: "bhAIo ! A pelA je mANaso hatA te kharA mANaso nahotA; teo meM tamone agAu jaNAvyA pramANe kharekharA khavIso ja hovA joIe. temaNe ApaNI badhAnI ane bicArA pazuonI kacuMbara karavA ja varasAdanI vAta vahetI mUkela che ane temaNe, jANe teo bhara varasAdamAMthI AvatA hoya, tevA tamAma raMgaDhaMga paNa racelA che. paNa ApaNe gabharAvAnuM kAraNa nathI. tame ja vicAro ke jo A vanarAInI pAchaLa ja varasAda dhodhamAra varasato hoya to A cAlatI havA to ApaNane ThaMDI lAgavI joIe ne ? zuM tame koIe A nirjaLa jaMgalamAM kamaLothI DhAMkelAM sarovaro hoya evuM kadI sAMbhaLyuM che kharuM?" tamAme nA pADI. "varasAdanI havA eka yojana sudhInA bhAgamAM ThaMDaka lAve che, to pachI sAme ja vanarAInI pAchaLa dhodhamAra varasAda varasato hoya to tamArAmAMnAM koIne paNa varasAdane aDakIne AvatI havAthI jarA paNa ThaMDaka lAge che kharI ?" tamAme havAnI ThaMDaka paNa nakArI. "dhodhamAra varasatA varasAdamAM vAdaLAMnuM mathALuM eka jojana cheTethI joI zakAya che? tame A sAme eka paNa kALuM vAdaLa joI zako cho ?" badhAe nakAramAM ja potAnA mAthAM halAvyAM. "varasAda vakhate camakatI vIjaLI lagabhaga 20 gAu sudhI dekhAya che, to zuM A dhodhamAra varasatA varasAdamAM vIjaLI nahi ja thatI hoya ? ane thatI hoya to tamArAmAMnA koIe e vIjaLIno jhabakAro sarakho paNa joyo che kharo ?" Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 276 - saMgIti tamAme nA bhaNI "meghano gaDagaDATa keTale dUra sudhI sAMbhaLI zakAya che?" koI anubhavIe kahyuM ke "lagabhaga be jojana sudhI to meghano gaDagaDATa saMbhaLAya kharo." tyAre zuM tame koIe e gaDagaDATane paNa sAMbhaLyo kharo ?" koIe sAMbhaLyo nathI' ema badhAe ekI avAje kahyuM. "bhAIo ! hamaNAM ja meM je pUkyAM te badhAM varasAdane pArakhavAnAM eMdhANa che, emAMnuM eka paNa eMdhANa dekhAtuM nathI. to mAtra pelA mANasanA kahevA uparathI "AgaLa dhodhamAra varasAda varasI rahyo che evuM kema mAnI zakIe? ane pANInAM mATalAMne phoDIne pANI badhuM DhoLI nAkhIne ApaNe AgaLa kema kSemakuzaLa jaI zakIe? eTale e kahenArAM mANaso to na hatA ja, paNa e lokonAM to khavIsa jevAM badhAM cihno hatAM. mATe ApaNe enI jALamAM nathI phasAyA e sAruM ja thayuM. koI kudaratanI zaktino pADa che ema ApaNe samajavuM rahyuM. vaLI e khavIsoe ApaNI AgaLa nIkaLelA pelA kamaakkala vaNajArAno ane tenA tamAma saMghanA tathA temanA badhA baLadono sudhdhAM vinAza karyo haze emAM have zaka nathI." Ama badhI vAtacIta karI bodhisattvano saMgha AgaLa vadhyo. ane jyAM madhyajaMgalamAM teo pahoMcyAM tyAM to pAMcaso gADIo UbhI hatI; cArekora hADakAMno gaMja dekhAto hato. A badhuM joIne te badhAne khAtarI thaI gaI ke bApaDo bhoLo vaNajAro badhA sAthIdAro ane pazuo sAthe pelA khavIsonI jALamAM phasAI gayo hato ane te tamAmanI ahIM hatyA thaI hatI. A badhuM najare joyA pachI bodhisattvanA saMghane ema lAgyuM ke "ApaNe bodhisattvanI vAtane pramANa na mAnI hota ane pelA zarApha dekhAtA khavIsanI jALamAM phasAyA hota to ApaNA paNa AvA ja hAla thAta." Akho saMgha bodhisattvanI buddhi, dIrghadraSTi ane tarkazakti upara khuza thaI gayo. "jyAre jyAre pravAsa kheDavAno vakhata Ave tyAre tyAre ApaNane Avo ja nAyaka maLe" ema manamAM ne manamAM badhAe prArthanA karI. - pelA vaNajArAnI gADIo jyAM UbhI hatI tyAM AjubAju jamIna cokhkhI karAvI bodhisatva vaNajArAe taMbU ThokavAnI AjJA ApI. potAnA taMbUonI vacce tamAma gADIone gherAmAM UbhI karAvI ane baLadone paNa gADInAM paiDAMo sAthe baMdhAvyA. sAMje tamAme vALu karyuM. baLadone nIraNa Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddhimAnuM vaNajAro * 277 nAkhI badhA sUI gayA. paNa bodhisatva potAnA amuka cunaMdA saradAro sAthe hAthamAM khullI talavAra laI khaDepage cokIpaherAmAM ja rokAyo. AkhI rAta teNe eka maTakuM paNa na mAryuM ane vAraMvAra AkhA paDAvamAM AMTApherA karIne sakhata pahero bharyo. pariNAme kazuM ye vina na AvyuM ane savAra thatAM AgaLanA pravAsa mATe badhA hemakhema pAchA taiyAra thaI gayA. thoDo pravAsa bAkI hato te pUro karI teo dhArela ThekANe pahoMcI gayA. tyAM potAnI pAseno mAlasAmAna vecI sAruM nANuM meLavyuM, napho paNa sAro thayo ane vaLatAM pAchA pharatAM keTaloka upayogI sodo gADIomAM bharI nirvighna banArasa pahoMcI gayA, ane pelA vaNajArAnA kuTuMbane tenA je hAlahavAla thayA hatA tenI kharI khabara paNa karI. jeo kutarkone vaza paDe che tenA bUrA hAla thAya che, ane samaya Avye jeo buddhibaLano barAbara upayoga karI potAno vyavahAra calAve che teo sukhI thAya che. - akhaMDa AnaMda, jUna - 1949