Book Title: Buddhibhed
Author(s): Bechardas Doshi
Publisher: Z_Sangiti_004849.pdf
Catalog link: https://jainqq.org/explore/249428/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32. buddhibheda mAnavIe mAnavIe buddhibheda' to rahevAno ja. amukane ja sAMpaDatI cetanAzaktithI-bhAvinA eMdhANa pArakhavAnI, ajaba cApalyanI ne vilakSaNa pratibhAnI viziSTatAnI tejachAyAthI-ApaNe sadA sarvadA prabhAvita thaIe chIe. jaina paraMparA buddhizaktinA mukhyatve cAra prakAro darzAve che : autpattikI, vainAyikI, karmajA ane pariNAmikI. AmAMthI pahelI autpattikI buddhinA rasika dAkhalAo ahIM rajU thayA che. - bhAratIya tamAma darzano eka akhaMDa cetanA zaktino svIkAra kare che. e cetanA AtmatattvanuM asAdhAraNa svarUpa che. samasta brahmAMDa e cetanAzaktino ja vaibhava che ema kahevAmAM kazo bAdha nathI. pRthvI vagere bhUtomAM, ubhijja (pRthvIne bhedIne UganArAM ke nIkaLanArAM) prANIomAM arthAt vanaspatiomAM tathA keTalAMka kITapataMgomAM, gati karanArAM prANIomAM, svedathI pedA thanArAM (jU-mAMkaDa vagere) prANIomAM e cetanAzakti sabhara bharelI che. jaina darzananI apekSAe be prakAranA jIvo che : trasa ane sthAvara, trasa eTale gatizIla prANIo ane sthAvara eTale taddana sthitizIla jIvo-jeo bilakula gati nathI karI zakatAM tevAM vanaspati vagere. prANIonAM zarIranA aNuaNue cetanA rahelI che. pRthvI, pANI, agni, vAyu ane vanaspatiprANI e pAMca sthAvarakAya che athavA kevaLa ekasparza iMdriyavALAM prANIo che ane jeo gativALAM prANIo che teomAM keTalAMka sparza ane rasa ema be iMdriyavALA zaMkha, koDA, jaLo vagere prANIo che, keTalAMka kIDI vagere prANIo sparza, rasa ane nAsikA ema traNa iMdriyavALAM prANIo che, keTalAka bhamarA vagere sparza, rasa, nAsikA ane AMkha ema cAra iMdriyadhArI jIvo che; tyAre keTalAka sparza, rasa, nAsikA, AMkha ane kAna ema pAMca iMdriyovALAM gAya, sApa, popaTa ane manuSya vagere jIvo che. A badhAmAM ekathI cAra iMdriyovALAM prANIomAM Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 244 * saMgIti manana karavAnI zakti nahIM jevI hoya che, mATe temane mana vagaranAM mAnavAmAM Ave che. garbha dvArA janma pAmanArAM evAM pAMca iMdriyovALAM gAya, sApa, popaTa ane mAnava vagere tamAma prANIomAM tara-tama bhAve bhUta-bhaviSyano vicAra karavAnI mananazakti pratyakSa dekhAya che, tethI te prANIomAM mana spaSTapaNe che ja. A rItanA tamAma jAtanAM prANIomAM cetanAzakti rahelI che. kayAMka paristhitine lIdhe cetanAzaktino AvirbhAva ocho jaNAya che ane kyAMka e vadhu jaNAya che. mAnavaprANImAM e zaktino AvirbhAva vadhAremAM vadhAre thayelo dekhAya che. buddhi e cetanAzaktinuM eka viziSTa rUpa che. jyAM e buddhine vizeSa keLavavAmAM nimitto maLyAM hoya tyAM e vadhAre vikaselI dekhAya che. AjanA vijJAnanA yugamAM e buddhizaktino vikAsa bhAre adbhuta thayelo jaNAya che. prAcIna tattvavidyAnA vicArakoe e buddhizaktinAM vikAsaka nimitto vize je thoDI carcA karelI che ane enAM je AkarSaka nidarzano ApelAM che, te vize A lekhamAM carcA karIzuM. jaina paraMparAnA naMdIsUtramAM buddhizaktinA pradhAnapaNe cAra prakAro batAvelA che* 1. autpattikI, 2. vainAyikI, 3. karmajA, 4. pariNAmikI. naMdIsUtrakAra kahe che ke tenA khyAlamAM buddhinA A cAra bhedo AvelA che; pAMcamo teno koI bheda upalabdha thayela nathI. tpattikI eTale je buddhi sahaja hoya che te. jene mATe zAstrAbhyAsa, kriyApravRttionuM parizIlana vagere koInI apekSA nathI, paNa je janmathI ja mANasanA manamAM sahaja rIte hure che te buddhi autpattikI kahevAya che. zAstrakAre A buddhinAM keTalAMka nidarzano ApelAM che, temAMnA keTalAMka A pramANe che : 1. ujeNI nagarInI pAse naTonuM eka gAma hatuM, temAM bharata nAme eka naTa raheto hato. tene rohaka nAme eka nAno pAMca-sAta varasano bALaka hato. eka vAra te potAnA pitAnI sAthe ujeNI nagarI gayo. teNe AkhI ujeNI barAbara dhyAnapUrvaka nihALI ane teNe e ujeNIne evI rIte nihALI ke te AkhI nagarI pahelethI chelle sudhI tenA cittamAM jANe ke chapAI * 1. uppattiA, 2 veNaiA, 3 kammayA, 4 pariNAmiA / buddhi cauvvihA vuttA paMcamA novalabbhai // -naMdIsUtra pR. 144 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddhibheda 0 245 ja gaI. pachI pitA sAthe nagarIthI bahAra nIkaLyo. eTalAmAM teno pitA 'kAMI bhUlI gayo.' ema kahIne bhUleluM levA pharI pAcho nagarImAM gayo; A rohaka ekalo siprA nadIne kAMThe besI rahyo. tyAM beThAMbeThAM roke paNa siprAnadInI retImAM bALaramata karatAM te AkhI ujjaiNI nagarIne pharatA killA sAthe cItarI dIdhI. emAM nagarInAM corAzI cauTA, pahoLI ane moTI moTI poLo, devamaMdiro ane maTho vagere badhuM e nagarImAM, jyAM jema dIThuM hatuM tyAM tema ja barAbara AlekhyuM. A tarapha rAjA ghoDo doDAvato doDAvato ekalo paDI gayelo e raste AvavA lAgyo. potAnI nagarI tarapha AvatA rAjAne joIne rohaka bolyo : ''he rAjakuMvara ! A tarapha tArA ghoDAne na doDAva.' rAjAe pUchyuM : ''kema ?" rohaka bolyo ''tuM zuM A rAjamaMdira nathI joto ?" A sAMbhaLIne acaMbo pAmelo rAjA ghoDA uparathI nIce UtarIne te badhuM jovA lAgyo. potAnI rAjadhAnIne A nAnA chokarAe AbehUba cItarelI joIne rAjA to cakita thaI gayo ane rohakane pUchavA lAgyo : 're ! teM pahelAM koI vAra A nagarIne joI hatI kharI ?'' rohaka bolyo : 'nA re, meM to Aje ja mArA bApa sAthe mAre gAmathI AvIne A nagarIne pahela-vahelI ja dIThI.'' A sAMbhaLIne rAjA bALakanI buddhizaktino prabhAva samajIne tenA upara khuzakhuza thaI gayo. vadhu hakIkata jANavA mATe teNe rohakane pUchyuM, "tAruM gAma kyAM che ? tAruM nAma zuM che ?" "mAruM gAma A ujjaiNIne paDakhe ja AgavuM Avela che. ane mAruM nAma rohaka che." Ama vAta thatI hatI tyAM rohakano pitA nagarImAMthI pAcho pharyo. bApa-beTo banne potAnA gAma bhaNI cAlavA lAgyA ane rAjA potAnA sthAne gayo. jatAM jatAM rAjA vicAravA lAgyo ke 'mAre 499 maMtrIo che, huM eka sauthI moTA maMtrInI zodha karyA karuM chuM. jo mane evo e 499 maMtrIomAM sauthI uttama maMtrI maLI jAya,to mAruM rAjya sukhe cAle,vadhe. buddhi-baLiyo rAjA ochuM lazkara rAkhe to paNa teno parAjaya koI na ja karI zake, zatruone te ramatavAtamAM ja jItI zake.' Ama vicAro karatAM rAjAnA manamAM ema thayuM ke 'lAva ne pelA nAnA rohakanI buddhinI haju vadhAre parIkSA karuM ane jo te mArI parIkSAmAM yogya nIkaLe to tene ja pAMcasomo maMtrI kema na nImuM ?' Ama vicArIne rAjAe je gAmamAM rohaka raheto hato, te gAmanA mukhI-moTerA lokone hukama karyo, ke tamArA gAmanI bahAra eka moTI zilA Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 249 - saMgIti che tene upADIne te dvArA tamArA ja gAmanI bahAra rAjamaMDapanuM DhAMkaNa banAvI Apo. A jAtano koI rIte amalI na banAvI zakAya evo rAjAno hukama sAMbhaLIne mukhI vagere gAmanA mahAjana-moTerAo corAmAM bhegA maLIne e hukama bAbata zuM karavuM e ciMtAtura mane vicAravA lAgyA. gAmanA mahAjanamAM rohakano bApa bharata paNa hato. te jamavAnI veLA vaTI javA chatAM haju ghera Avyo na hato. gharamAM rohaka bhUkhyo thayo hato ane te potAnA bApanI sAthe ja jamato hovAthI bhUkhe herAna thato hato. teNe jAyuM : bApa to core covaTamAM beTho che. eTale te bApane bolAvI lAvavA core javA nIkaLyo. core AvIne joyuM to mAluma paDyuM ke tyAM beThelA badhA ciMtAmAM paDyA che. eNe enA bApane jamavA AvavA jhaTa UbhA thaI ghera AvavA kahyuM. bApe kahyuM, "tuM gAmanuM duHkha jANato nathI ane jhaTa jamavAnI vAta kare che." pachI rohakanA pitA bharate zilAne lagato rAjAe je hukama mokalyo hato te kahI batAvyo. e sAMbhaLatAM ja rohake potAnA buddhibaLathI tyAM beThelA mukhI vagerene e hukamano amala kema karavI tenI rIta batAvI. rohake kahyuM : "AmAM gabharAvAnuM kazuM ja kAraNa nathI. bahAranI e moTI zilAnI nIce tame khodAvo ane tenI badhI bAju joIe teTalA tene barAbara TekavI zake eTalA thAMbhalA ekaeka pachI ekaeka mukAvatA Avo ane te tamAma thAMbhalA vaccenA polA bhAgamAM paDabhItiyAM bhIDatA Avo ane paDabhItiyAone maThArI-maThArI raMgaberaMgI karo, tathA e staMbhone paNa vividha raMgo lagADI khUba suMdara AkarSaka banAvo. pachI tyAM javA mATe nIce pagathiyAM karAvo ane vacce rAjasiMhAsanane goThavI do. Ama karavAthI e zilA rAjamaMDapanuM sarasa DhAMkaNa banaze, eTale ke e zilA rAjamaMDapanI sarasa chata banI jaze." A sAMbhaLIne gAmanA mukhI, vaDerA, gharaDA loko rAjI rAjI thaI gayA ane badhAM sAthe jamavA paNa UThI gayA. pachI to rohakanI sUcanA pramANe zilAnI pharatuM nIce khodakAma zarU karAvyuM, thAMbhalA TekavavA mAMDyA ane paDabhItimAM paNa bharI dIdhAM, zilAnI nIce vacce rAjasiMhAsana maMDAvyuM ane e thAMbhalA tathA paDabhItiyAM raMgaberaMgI banAvI, TekAone paNa suMdara opI, raMgI karIne jyAre rAjamaMDapa taiyAra thayo ane enI upara chata tarIke zilA barAbara goThavAIne sajjaDa rIte jaDAI gaI, tyAre gAmanA mukhI vagere mahAjana lokoe rAjAne namrabhAve gAmanA thANadAra mAraphata kahevaDAvI dIdhuM ke "ApanA hukama pramANe amArA gAmanI bahAra paDelI Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddhibheda 0 247 moTI zilAne rAjamaMDapanA DhAMkaNa tarIke goThavI dIdhI che, to Apa yathAvakAza AvIne joI jazo.' jyAre rAjAne thANadAre saMdezo Apyo tyAre tAbaDatoba rAjA paMDe e maMDapane jovA gayo. thANadArane rAjAe pUchyuM kaho to e kAma kema nIpajyuM ane konI buddhithI nIpajyuM ?' je rIte khodakAma karIne caNatara vagere karyuM hatuM, te badhuM thANadAre rAjAne samajAvyuM ane sAthe umeryuM ke A badhuM amArA gAmanA rahevAsI pelA bharatanA chokarA rohakanI buddhi vaDe, salAha-sUcanA vaDe taiyAra thaI zakyuM che. A sAMbhaLIne rAjA khuzakhuza thaI gayo. vaLI rohakanI buddhine vadhAre kasavA mATe e gAmanA loko upara rAjAe A bIjo evo ja azakya hukama mokalI Apyo. rAjAe thoDA divasa pachI eka ja kUkaDo mokalyo ane gAmanA lokone kahevaDAvyuM ke e ekalA kUkaDAne bIjA kUkaDA vinA ja laDAvavAno che. gAmanA lokoe have to sIdhuM ja rohakane pUchyuM : ''kahe bhAI, A ekalA kUkaDAne vaLI zI rIte laDAvavo ?" rohake sUcavyuM ke ''e kUkaDAnI sAme eka moTo arIso mUko eTale e arIsAmAM A kUkaDAnuM pratibiMba paDaze. e pratibiMbane 'A kUkaDo bIjo kUkaDo potA sAme laDavA Avyo che.' ema samajaze ane enI sAme barAbara laDavA mAMDaze.'' gAmalokoe AvelA ekalA kUkaDAnI sAme eka moTo kAcano arIso mUkyo. temAM potAno paDachAyo jotAM ja te kUkaDo ekalo chatAMya khunnasa lAvIne khUba laDavA lAgyo. thANadAre A mATe paNa rohakanI ja caturAInAM vakhANa karyAM. vaLI rAjAe keTalAka divaso javA daI e gAmanA lokone kahI mokalyuM ke, ''tamArA gAmanA pAdaramAM je nadI vahe che tenA kAMThA upara sonerI raMganI veLu (retI) che. to te veLunAM sarasa, moTAM ane jADAM doraDAM vaNAvIne mokalI Apo.'' A bAbata rohakane pUchatAM teNe teno sarasa javAba rAjAne kahevaDAvI dIdho : "he rAjAjI ! amArA gAmamAM ame badhA naTaloko ja vasIe chIe; amAro dhaMdho nAcavAno che, eTale ame nAcavAnuM to sarasa jANIe chIe paNa doraDAM vaNavAnuM jANatA nathI. tame ema karo ke tamArA rAjyamAM tame pahelAM retInAM doraDAM vaNAvIne maMgAvyAM haze ane vaparAzamAM paNa lIdhAM haze. to tamArA koThAramAM evA namUnArUpa je be-cAra Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 248 * saMgIti AkhAMpAmAM doraDAM retInAM vaNelAM paDyAM haze ja temAMthI amane jovA mATe ekAda be doraDAM mokalI Apo, jemane joIne ame amArI nadInI veLunAM doraDAM vaNI zakIe." A sAMbhaLIne rAjA to cUpa ja thaI gayo. retInAM doraDAM tenI pAse kayAMthI hoya ane namUnA mATe te mokalI paNa zuM zake ?" vaLI thoDo vakhata javA daIne rAjAe gAmalokone potAnA thANadAra mAraphata pharamAna mokalI ApyuM ke huM eka maravA paDelA A rAjahAthIne tamAre tyAM mokalI ApuM chuM. e hAthI mAMdo che, tamAre ene saMbhALavAno che, paNa jyAre e marI jAya tyAre tamAre mane e "marI gayo che ema to na kahevuM ane enA rojerojanA samAcAra mane mokalyA karavA." gAmalokoe bhegA thaIne A vize rohakanI salAha pUchI to teNe jaNAvyuM ke "hamaNAM to ApaNe e hAthIne rAkhI laIe, khavaDAvIepivaDAvIe : pachI je thaze te joyuM jAze. mATe hamaNAM to ene gAmanI hAthIzALAmAM laI jaI bAMdhI daIe." tenI salAha mujaba lokoe e mAMdA-maravA paDelA hAthIne dorI jaI gAmanA hAthIkhAnAmAM bAMdhI dIdho ane tene khAvApIvAnuM paNa apAvA lAgyuM. evAmAM eka divasa te hAthI kharekhara marI ja gayo. A vakhate vaLI gAmalokoe "rAjAne have zuM kahevaDAvavuM joIe ?" ema kahIne rohakanI salAha pUchI. rohake taddana nirbhaya rIte thANadAra sAthe rAjAne saMdezo mokalyo ke, "rAjAjI ! tame mokalelo hAthI have to besato nathI, Ubho raheto nathI, koLiyo leto nathI, lAda karato nathI, zvAsocchavAsa paNa nathI leto ke mUkato; vadhAre zuM kahIe paNa e hAthI have koI paNa sacetana prANI jevI eka paNa ceSTA nathI karato." A sAMbhaLIne rAjA bolyo ke ""tyAre zuM te hAthI have marI gayo che ?" thANadAra mAraphata gAmalokoe rAjAne kahevaDAvyuM ke "ame to ema kAMI kahetA nathI, tema to tame ja bolI zako." A sAMbhaLIne paNa rAjA niruttara thaI gayo. vaLI rAjAe thoDAka roja javA daI e ja gAmanA lokone kahevaDAvyuM ke "tamArA gAmamAM mIThA svAdIlA jaLathI bharelo eka kUvo che, tene tame jaladI mArI nagarImAM mokalI Apo." A vize gAmalokoe rohakanI salAha pUchI to teNe lokone kahyuM ke ""ApaNe rAjAjIne ema kahevaDAvo ke amAro gAmaDAno kUvo bhAre bIkaNa che. eNe koI vAra tamArI nagarI ke Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddhibheda * 249 zaheranI rItabhAta joI nathI. mATe tame tamArA zaheramAMthI jo ekAda kUvAne ahIM mokalazo to te kUvA sAthe amAro kUvo bhAIbaMdhI karI leze ane pachI teno vizvAsa meLavIne te enI ja sAthe tamArA zaheramAM Avaze. ame loko gAmaDiyA kahevAIe, ema amArA kUvA paNa gAmaDiyA ja kahevAya. gAmaDiyA loko zaheramAM AvatAM bhAre gabharAya evA e bhAre bIkaNa che. to gAmaDiyA kUvAnI bIka TALavA sAru tame eka kUvo tamArA zaheramAMthI amArA gAmaDAmAM mokalI Apo, eTale enI sAthe amAro gAmaDiyo kUvo zaheramAM vagara bIke AvI zakaze." - thANadAra pAsethI gAmaDAno A saMdezo sAMbhaLIne rAjA to saDaka ja thaI gayo ane enA javAbamAM kazuM ja kahI zakyo nahIM. pharI vaLI keTalAka divasa javA daI rAjAe e gAmanA lokone kahevaDAvyuM ke "tamArA gAmano je bagIco pUrvamAM che tene pazcima dizAmAM pheravI nAkho." A ghaTanA taddana behUdI sAMbhaLIne loko rAjA para dAjhe bharAyA ane khIjavAIne AmanesAmane kahevA lAgyA ke "A rAjA to AvAAvA aNaghaTatA hukamo melI melIne ApaNo jIva levA dhAre che ke zuM ?" lokoe bhegA thaIne rAjAne Thapako devAno vicAra to mAMDI vALyo, paNa rohakane bolAvIne ugamaNI dizAmAM AvelA bagIcAne AthamaNI dizAmAM kema pheravavo e vize pUchyuM, to rohake to caTa daIne lokone samajAvyuM ke "emAM paNa kazuM gabharAvAnuM kAraNa nathI. e kAma to sAva saraLa che. juo, tame gAmano vAsa AjathI badalI nAkhIne tene bagIcAthI ugamaNI dizAmAM goThavI do, eTale bagIco ApoApa gAmanI AthamaNI dizAmAM AvI jaze." gAmalokoe badhA bhegA thaIne rohakanI vAta sAMbhaLIne gAmano vAsa tarata ja badalI kADhI vAsane bagIcAnI ugamaNI dizAe vasAvI dIdho eTale bagIco ApharaDo gAmathI AthamaNI dizAmAM AvI gayo. rAjAne e vAta thANadAre jaNAvI dIdhI ke "rohakanA buddhikauzalane lIdhe have gAmano bagIco gAmathI ApharaDo-ApharaDo AthamaNI daze AvI gayo." vaLI rAjAe thoDoka vakhata javA daIne eka bIjo navo ja hukama e gAmavALA upara mokalI Apyo. rAjAe gAmavALAone kahevaDAvyuM ke, Aga upara mUkyA vinA khIra rAMdhI ApavAnI che." vaLI gAmaloko Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25saMgIti bhegA thayA ane e bAbata rohakanI salAha lIdhI. rohake rasto batAvyo ke cokhA pANImAM khUba bhInA karI rAkho ane pachI sUryanA tApathI khUbakhUba tapelAM chANAM ane parALa upara e cokhAthI bharelI thALI caDAvI rAkho, jethI khIra raMdhAI jaze." gAmalokoe rohakanI salAha pramANe khIra rAMdhIne rAjAne thANadAra mAraphata khabara kahevaDAvI dIdhI. A sAMbhaLIne rAjA to bhAre vismaya pAmyo. teNe vicAryuM ke A bALake mArA tamAma hukamo banAvyA che ane mane taddana niruttara karI nAkhelo che. A bALaka bhAre buddhimAna che emAM zaka nathI. ethI rAjAe have tene potAnI pAse bolAvavAno manasUbo karIne tene kahevaDAvyuM ke "teNe mArI pAse AvavAnuM che." rAjAe thANadAra sAthe e bALakane kahevaDAvyuM ke "e chokaro mArI pAse ajavALiyAmAM na Ave tema ja aMdhAriyAmAM paNa na Ave. rAtre paNa na Ave ane divase paNa na Ave. chAyAmAM na Ave tema tApamAM paNa na Ave. adhdhara cAlIne na Ave tema page cAlIne paNa na Ave. mArge thaIne na Ave tema kamArga paNa na Ave. nAhIne na Ave tema nAhyA vinA paNa na Ave. A rIte te chokaro mArI pAse Ave." ema rAjAe thANadAra sAthe tene kahevaDAvyuM. rAjAno hukama sAMbhaLIne A buddhimAna rohaka paNa rAjAe batAvelI tamAma zarato sAcavIne te rAjA pAse javA nIkaLyo. teNe rAjAnI pAse jatAM A pramANe karyuM "mAtra gaLA upara ja pANI reDIne te nAhyo paNa Akhe zarIre te na nAhyo. gADAnA paiDAno vacalo Aro teNe eka gheTA upara goThavyo. ane te e ArA upara besIne gheTAnI savArI karIne rAjA pAse javA nIkaLyo. mAthe cALaNInuM chatara dharyuM. samI sAMje, amAsa ane paDavAnA saMgama vakhate hAthamAM mATIno piMDo laIne te rAjAnA darabAramAM AvI pahoMcyo. rohake rAjA pAse AvIne praNAma karIne potAnA hAthamAM rahelo mATIno piMDo rAjA sAme mUkyo. eTale rAjAe tene pUchyuM ke, "re rohaka ! tuM A zuM lAvela che ?" rohaka bolyo, "Apa pRthvIpati cho, mATe meM Apane bheTarUpe A pRthvIno piMDo Apela che." rAjA A mAMgalika vacana sAMbhaLIne ghaNo saMtoSa pAmyo. te pachI ekAda be AkarI parIkSA lIdhI, temAM paNa enA hAjara Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddhibheda * 251 javAbIpaNAthI rAjAnA dhyAnamAM AvI gayuM ke "Avo buddhimAna manuSya mane bIjo koI maLavo atyaMta kaThaNa che. A rohakanI buddhine paNa sImA ja nathI. je kAMI taddana azakya jevuM kAma batAvuM chuM to te paNa jhapATAbaMdha karI nAkhe che, ane je kAMI pUchuM chuM te badhAnA javAbo tenI pAse hAjara che ja, tathA mane paNa niruttara banAvavAnI addabhuta zakti A rohaka dharAve che.' A badhuM vicAratAM tene ema thayuM ke "A rohaka mAro pAMcasomo maMtrI thavAne yogya che.' Ama vicArIne rAjAe bhAre dhAmadhUma sAthe teno mukhya maMtrInI gAdIe abhiSeka karyo ane potAnA badhA maMtrIomAM rohakane ja sauthI uttama maMtrI banAvyo. tyArathI te tamAma maMtrIomAM agratama sthAna bhogavato rohaka rAjya calAvavAmAM ane rAjyane lagatI badhI vyavasthA karavAmAM bhAre khaMtathI potAnuM dhyAna parovI rahyo. rAjaya bahAranI paNa potAnI hadamAM potAnA khaMDiyA rAjAone paNa teNe mAtra eka mIThI vANIthI ja bhAre mitro banAvI dIdhA. rAjayanI, anya rAjayo sAthenI nItione paNa teNe barAbara nakkI karI dIdhI, jethI potAnA rAjAne ke rAjayane leza paNa AMca na AvI zake. ahIM jaNAvelI badhI vAtomAM rohake potAnI sahaja evI autpattikI buddhithI kAma lIdhuM hatuM. - akhaMDa AnaMda, jAnyu. - 1954