Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________
भृगुकच्छ - वास्तव्य - राणीश्राविका - गृहीत - द्वादशव्रत
वर्णन
सं.मुनि विमलकीर्तिविजय किति विशे : वि.सं. ११६५ ना कार्तिक शुदि ७ ने मंगलवारे, भृगुकच्छ (भरुच) नगरमां, संविग्न-गीतार्थ आचार्य श्रीधर्मघोषसरिजी पासे, 'राणी' श्राविकाए श्रावकधर्म एटले के श्रावकजनोचित १२ व्रतो लीधा हता, तनी नोंध स्वरूप आ रचना छे. प्राकृतभाषामा ७० पद्योनी बनली आ रचना, आम तो, प्रचलित भाषामां ज निर्माई छे. तो पण कोई कोई शब्दो अभ्यासनो विषय बनी शके तेम जणाय छे. आ रचना वडोदराना श्रीआत्मारामजी जैन ज्ञानमंदिरना संग्रहनी ताडपत्रीय प्रति क्र.३५ माथी लेवामा आवी छं. आवी रचनाओ, जे ते व्रतधारी गृहस्थनी अंगत नोंधपोथी रूपे होय छे, तेथी तेनी बीजी नकल मळवी लगभग अशक्य होय छे, अने तेथी ज, आ ताडपत्र-प्रति (पत्र संख्या ९) सं.११६५मां ज लखाएली छे, एम मानवामां कोई आपत्ति नथी.] संपत्तसंसारसमुद्दतीरं
देवाहिदेवं नमिऊण वीरं । सम्मत्तमूलाई गिहिव्वयाई
गिन्हामि सम्मं जिणदेसियाई ।। १ ।। गयरागदोसमोहो, मुक्कविरोहो पसन्नमुहसोहो । देवो सुरकयसेवो, गयलेवो मज्झ सव्वन्नू ।। २ ।। उद्धयमहव्ययभरे, सीलंगधर निरुद्धमयपसरे । जगसिरि मणिणो मुणिणो. गुणिणो गुरुणो पवजामि ।। ३ ।। जीवाइ नवपयत्थे, जिणभणिए सदहामि जाजीवं । चियवंदणं तिकालं. संखेवेणावि काहामि ।। ४ ।। धम्मो वि लोयतित्थे, न करिस्सं न्हाणपिंडदाणाई । इय (१२) सम्मत्तं संकाइ-दोसरहियं मए गहियं ।। ५ ।। एत्तोहं पंचअणुव्वयाइं तिन्नि उ गुणव्वयाइं च । सिक्खावयाई चडरो, अणुक्कमेणं पवज्जामि ।। ६ ।। मंसाइकए जीवं, थूलं संकप्पियं निरवराहं । मण-वाया-काएहिं, न हणिस्सं नो हणाविस्सं ।। ७ ।। दुब्भासं मोत्तूणं, किमिगंडोलाइपाडणं तह य । पाणवहे नियमो मे, जयणं पुण तत्थ काहामि ।। ८ ।।
[15]
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________
जह नरवईण चक्की, गिरीण मेरू सरीण सरिवाहों । देवाण वीतराओ, जह तह धम्माण जीवदया || ९ ||
कन्ना गो भूमी लिय, नासवहारं च कूडसखे (क्खे) जं ।
-
अलियं पंचपयारं, (२ / १ ) वाय-काएहिं न भणामि ॥ १० ॥ धूलमदत्तादाणं, सचित्ताचित्तमीसवच्छु (धु)म्मि । जं रायनिग्गहकरं, तं वज्जे निययकाएणं ॥ ११ ॥ सहेिसु य मम दत्तं, पत्तं पुष्कं फलं च तिणकट्टं । सुंकुंववहारविसुं मरीयं च मोत्तूण मे नियमो || १२ | दुविहं तिविहेण दिव्वं, एगविहं तिविहओ य तेरिच्छं । नियभत्तारं मोत्तुं, सेवेमि न निययकारणं ॥ १३ ॥ वजेज्जा मोहकरं, पुरिसाणं दंसणाय सवियारं । एए खु मयणबाणा, चरित्तपाणे विणासिंति ॥ १४ ॥ सव्वगुणालंकारो, (२/२) कुगयदुवारंमि अग्गला सीलं । सोयाणपंतिया इव, सीलं सग्गापवग्गाणं ।। १५ ।। सीलं सुगइनिहाणं, नमंति देवा वि सीलवंताणं । दमदंति -सीय- रोहिणि, मणोरमा - सुलसदितो ॥ १६ ॥ इच्छापरिमाणवयं, धणम्मि धन्नम्मि खेत्तवत्थुम्मि ।
-
-
-
रूप्प - सुवन्ने कुविए, दुपए चउप्पएस (सु) च ॥ १७ ॥ तत्थ धणं चउभेयं, गणिमं धरिमं च मेय-परिछेज्जं । गणिमे दम्मसहस्सा रोक्कडया मोक्कला दोन्नि ॥ १८ ॥ गणिमं वरिमं मेजं (ज), परिच्छेखं च चउब्विहं भंडं । (३ / १) पत्तेयं होउ महं, दम्मसहस्साणि दुन्हंपि ॥ १९ ॥ साली-बीही कोद्दव-गोहुम- मुग्गाणि सव्वधन्नाणं । माणं मूडगसट्ठी, तेल्ला पुण गेहपाउगा || २० || घय-तेल्लघडगचत्ता, नियमो खेत्तस्स तिन्नि घर-हट्टा | अट्ठ य रुप्पपलाणं, दोन्नि सया तह सुवन्नस्स ॥ २१ ॥ कुवियं सहसपमाणं, नियमो दासाण पंच कम्मयरा । वाहणदुग - चउधेणू, छव्वसहा छेलिया दोन्नि ॥ २२ ॥
[16]
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________
महिसीणं तुरयाणं, दासेरग-वेसराण य खराणं । गय-गहर-कुक्कुड-मंकडाई जी(३/२)वाण नियमो मे ।। २३ ।। पय (इ)-पुत्त-भाइयाणं, सकसपरिग्गहस (सबसपरिग्गहस्स) जा चिंता । सा सव्वा मोक्कलया, जा सकनेय(जा संकमेय?)परिहरियं ।। २४ ।। न करेमि सकाएणं, परिग्गहं भणियमाणाओ अहियं । होज व कहचिंतो ता(?), काहं धम्मव्वए झत्ति ।। २५ ।। जह जह अप्पा (प्पो) लोभो, जह जह अप्पा (प्पो) परिग्गहारंभो । तह तह सुहं पवड्डय(इ), धम्मस्स य जायए सिद्धिं (द्धी) ।। २६ ।। सिरिभरुयच्छपुराउ, चउद्दिसिं जोयणाण सयमेगं ।। (४१) दो जोयणाण उई, अहमेगं गाउयं दुन्नि ।। २७ ।। भोग (गु)वभोगवयंमी, भोयणओ कम्पओ य दुविहंमि । दुविह-तिविहेण मंसं, मज्जं वज्जे सकाएणं ।। २८ ।। पंचुंबरि मह-मक्खण, अन्नाई फलाइं वसं (यं?)गणाई च । संसत्तभत्तवर्ज, नायमणंतं च सच्चित्तं ।। २९ ।। टुब्भिप(?)क्खमोसह, धर-णगं च मोत्तं निसाए नो भंजे । खाइममसणं सव्वं, विदलं तह गोरसं मीसं ।। ३० ।। चट विगई दिणभोगे, तीसं द व्वाइं पंच सच्चित्ता । चट कणमाणग चोप्पड (४/२) पलमेगं भोयणं भुंजे ॥ ३१ ।। पाणं ति करवयतिगं, नीरसरीरकारणं मोतुं । उच्छूलट्ठिचउक्कं, सचित्तपडिबद्धया चउरो ।। ३२ ।। गणिमफलाणं चत्ता, मेअफलाणं च माणयं एक्कं । दुपरलियाण य दुगं परिविहियं अप्पणा न करे ।। ३३ ॥ खजूर उत्तत्तिय (?), नालिकेरदक्खाई खाइमपमाणं । पत्तेयं अट्ठ पला, दलसट्ठी पूग पुण वीसा ।। ३४ ।। जलघडएहिं दोहिं, मासे ण्हाणाइ तिन्नि भोगत्थं । अंगोहलीउ तीसं, जलवा (५,१)हडिएहिं दोहिं पि ।। ३५ ।। दुसया मोल्लेण तहा, परियट्टा पंचदिवसमज्झम्मि । मोत्तूण सीयरक्खण, धोयत्ती पहाणपोत्तिं च ।। ३६ ।। कत्थूरिगा इयाणिं, विलेवणं होउ करिसपरिमाणं । पुष्फाणं सह चउरो, दोय पला कुंकुमस्स तहा ।। ३७ ।।
[17]
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________
दुन्नि सुवन्नसयाई, रुष्पपला अट्ठ तह य दिणभोगो । मोत्ताईयं सव्वं, दोन्नि सहस्साण वरभोगे ।। ३८ ।। नियएणं कारणं, इय भोगवयं इमं मए गहियं । कज्जे बहु सावजे, कम्मादाणाइ वित्ति (५/२) कए ।। ३९ ।। इंगालविक्कयं इट्टवाय कुंभारलोहयाराण । । सुवनार-भाडभुंजाइ-याण वित्तीउ वोसिरिया ।। ४० ।। वणछेयाओ वणविक्कएण तंबोल-पुष्फ-पणिएण । आरामरोयणेण य, जा वित्ती तीय विणिवित्ती ।। ४१ ।। सागडियत्तं न करे, भाडीकम्मं च फोडिकम्मं च । दंताणं लक्खाए. रस-केस-विसाण - वाणिज्जं ।। ४२ ।। जंतपीलण - निलंछणाइ, दवदाणं सरविसोसं च । असईपोसं नियमो, वेसाईपोसणाईयं ।। ४३ ।। मणुयाण विक्कयं नो. (६१)करेमि दस तिरिय वरिसमझंमि । लाहत्थं लोहतिल्ले, न विक्कणे भाडयं दुसयं ।। ४४ ।। चउ चुल्लीसंधुक्कणं, दिवसंतो वीस जलघडुव्वहणं । खंडण-पीसण-पयणे, पत्तेयं कलसिया पंच ।। ४५ ।। अवज्झाण-पमायायरिय हिंसादाणे य पावउवएसे । चउहा अणत्थदंडोत्ति, तत्थ नियमा कमेण इमो (मे) ।। ४६ ।। खयरनरिंदत्ताई, देसाइवधाय वईरमणाई । अच्चंतमसंबद्धं, पहराउ परं व चिंतेमि (ठवितेमि ?) ।। ४७ ।। मजं विसय · कसाया, निद्दा विगहा य अहव आलस्से । (६२) इयणेगहा पमाओ, तत्थ पुरा नियमियं मजं ।। ४८ ।। वद्धावणाय मोत्तुं, वित्तिपयाणेण गीयनट्टाई । भोगत्थं नियमे तह, अणुबद्धकसायकरणं च ।। ४९ ।। अद्धाण गिलाणत्तं, मोत्तु न सुवामि रयणि पहरद्धं । जिणमंदिरभूमीए, आसायणदसगा परिहारे ।। ५० ।। तिरियाभेडण सव्व, जूयदोलाजलाई - कीलाओ। इय बहुविहं पमायं, सपच्चवायं चयामि सया ॥ ५१ ।।
[18]
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________
सत्थग्गि- मूसलं धणु-जन्तगाइ दक्खिन्न अविसए न दए । तह पावुवएस पि हु, करिसण गो (७/१ ) णाई (इ) दमणाई ॥ ५२ ॥ सामाइयं कव व्वं (? च कुव्वं ? ), दोबारा अध समासमज्झमि । एगदि दस जोयण, परओ वच्चामि नो सवसा || ५३ || अट्टम चउद्दसी, पोसवणाइ चाउमासंमि ।
अन्हाण पोसहो एग भत्त वावारजयणा य ॥ ५४ ॥ मट्टियखणणं खंडण, पीसणय-चीरधुवण-लिंपणयं । जूयनिहालण तणरुक्ख छेयणं वज्रस्समो || ५५ ॥ काले गिहागयाणं, दाऊणं सुविहियाण भुंजिस्सं । अस्संपत्तीए पुणो. संभरणं भावणं काह || ५६ || धन्नाय पुन्नता, तेसिं स ( ७ / २) हलं च जीवियं लोए । सेयंसो इव दाणं, विहीए जे देति पत्ते ॥ ५७ ॥ नियगेहे निवसंती, तिविहं पूयं जिनिंदचंदाणं | काऊ धोयत्तिं, सत्थसरीरा करिस्मामि ॥ ५८. ।। देवाणग्गिमकरे, दिने दीणाइयाण दामि । अस्संभरणं मोत्तुं पड़दियहं कप्पए भोत्तुं ॥ ५९ ॥ सज्झाय सहरसाईति नियमासस्स मज्झयारंभि । कायव्वाई नियमा, सव्वाणे (?) सत्यदेहप्पा || ६० ॥ मज्झिमखंडा या (बा) हिं, पावट्टाणाइ अठ्ठदस बजे | तह चउविहमाहा (८/१) रं, तिविहं तिविहेण जाजीवं || ६१ || संभवउउसवसतणु आ (अ) सामत्थवित्तिच्छेयाडं । मोत्तुमिह सव्वनियमा, जावजीवपि मे हुतु ॥ ६२ ॥ दुच्चितिय दुभासिय, दुच्छ्रेट्ठिय कलय -हास वयसु । विहिएसु पमाएणं, मह मिच्छादुक्कडे सुद्धी || ६३ || मोतु (तु) रावभिओगं गणाभिओगं बलाभिओगं च । देवाभिओग-गुरुनिग्गहं च तह वित्तिकंतारं ।। ६४ ।। अणण (ण्ण) त्यणाभोगा, सहसागाराउ मयहरागारा । सव्वसमाहीपच्चय आगाराओ इमे नियमा || ६५ ॥ एएसिं नि (८/२) यमाणं, जइ कहवि पमायओ भवे भंगो | तो सज्झायसहरसं, अंबिलमेगं च पच्छित्तं ॥ ६६ ॥
[19]
-
-
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ एक्कारससु सएसुं, पण्णट्ठीसम्म(म)हिएसु भोमंमि / कत्तियसत्तमीए, सुद्धाए तिहीय सुहकारी / / 67 / / संविगुजयगीयत्थ-सुगुरु-सिरिधम्मघोस[सू]रीणं / पयपउमसमीवम्मी, गहिओ धम्मो जिणाभिहिओ / / 68 / / (9:1) एसो सावगधम्मो, राणीसडीए विणयजुत्ताए / सयलकल्लाणदाई, पडिवन्नो मोक्खसोक्खत्थं / / 69 / / सम्मदसणमूलो, वयखंधो गुणविसालसाहालो / गिहिधम्मकप्परुक्खो, सिवसुहफलओ लहुं होउ / / 70 / / / मङ्गलं महाश्रीः // [20]