Atmanand Prakash Pustak 100 Ank 02

Author(s): Pramodkant K Shah
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Catalog link: https://jainqq.org/explore/532079/1

Page #1

મક કા
કા
.
IGO.G
. આત્મ સંવત : ૨૦ વીર સંવત : ૨૫૨૯ વિક્રમ સંવત : ૨૦૯
૪ ૨૬ : ૦૦ રની 6 : ઈ ૨૦૦૨ થી
કat. ૨૦૦૭
(કી જૈન અત્યા!દ સહી સારગેઈટ, વ:વાગર - ૩'-'૦ ||

Page #2

શ્રી અમuiઠ પ્રકાશ SHREE ATMANAND PRAKASH
Vol-3 * Issue-2 DECEMBER-2002
માગશર ડિસેમ્બર-૨૦૦૨ આત્મ સંવત : ૧૦૭ વીર સંવત : ૨૫૨૯ વિક્રમ સંવત : ૨૦૫૯
પુસ્તક : ૧૦૦
परत्र पुण्योत्कर्षण सदा सुखपरम्परा। इत्थं श्रेयस्करी नूनं सम्यक् संयमसाधना ।।
અને પરલોકમાં પુણ્યના ઉત્કર્ષના પરિણામે સુખની પરંપરા અખંડરૂપે વહેતી રહે છે. આમ વિવેકપૂત સંયમસાધના અહીં તેમ જ પરલોકમાં કલ્યાણકારી છે એમાં કોઈ શક નથી. ૭
And in the next world there is a perpetual series of hapiness to one of self-command owing to one's elevation of merit. thus the good observance of self-restraint is, no doubt, auspicious (here and here-after). 7. | (કલ્યાણભારતી ચેપ્ટર-૩ : ગાથા-૭, પૃષ્ઠ-૪૩)

Page #3

લેખ
પરમાત્માની...
ગુરુની...
ધર્મની...
મા-બાપની...
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
તંત્રી : શ્રી પ્રમોદકાંત ખીમચંદ શાહ
:
અનુક્રમણિકા
ક્રમ
(૧) જૈન શ્રાવક
(૨) નૂતન વર્ષના મંગલ પ્રભાતે
(૩) સમયના ભાર હેઠળ કચડાઈ રહેલો માણસ (૪) અષ્ટાપદ-કૈલાસ માનસરોવર યાત્રા (૫) (૫) નાતાલનો મર્મ : શિક્ષા કરતાં ક્ષમા મહાન છે (૬) વ્યક્તિ વિશેષ : શ્રી રાયચંદ મગનલાલ શાહ (૭) મળે છે દેહ માટીમાં....પણ માનવીનાં... (૮) જીવન-સાર્થક્યનો સરળ ઉપાય (૯) શ્રી જૈન તાલધ્વજ જૈન તીર્થક્ષેત્ર......
આજ્ઞા માનવાનો
ઇન્કાર કરી બેઠેલો આજનો યુવક હેરોઇનની...
બ્રાઉન સ્યુગરની...
તમાકુની
જે રીતે આજ્ઞા માની રહ્યો છે
એ જોતા એની દયનીય દશા
પર રડવું આવ્યા વિના રહેતું નથી... બિચારો!
વ્યસનની આજ્ઞામાં! વિનાશની ગર્તમાં!
લેખક
રચયિતા : બુદ્ધિસાગરસૂરિજી મ.સા.
પ્રમોદકાંત ખીમચંદ શાહ મહેન્દ્રભાઈ પુનાતર
કાંતિલાલ દીપચંદ શાહ
લક્ષ્મીચંદભાઈ છ. સંઘવી
ડૉ. કવિન શાહ
ગણિ રાજરત્નવિજય
આ.શ્રી વિજયવલ્લભસૂરિજી મ.સા.
જયપ્રકાશ દોશી-બી કે, રાવળ
કેવા વિચિત્ર
ધોરણો બાંધીને બેઠું છે મન! બીજાના
મુખમાંથી નીકળતા જે શબ્દો મનને દુર્વચનરૂપ લાગે છે
એ જ શબ્દો
પ્રિય વ્યક્તિના મુખમાંથી નીકળ્યા હોય તો
એ મશ્કરી રૂપ લાગે છે. કોમ્પ્યુટરોનો તાગ મેળવવો સહેલો છે
પૃષ્ઠ
૧
૨
૪
८
૧૨
૧૪
૧૭
૧૯
૨૨
પણ મનનો તાગ મેળવવો
એ મહાભારતના યુદ્ધમાં વિજય મેળવવા કરતાં ય કઠિન છે. -આ. શ્રી વિજયરત્નસુંદરજી મ. સા.

Page #4

શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૩ અંક ૨, ૧૬ ડિસેમ્બર ૨૦૦૨]
[૧
ટ્રસ્ટ રજી. ન. એફ-૩૭ ભાવનગર
હરિ જૈન શ્રાવક દિ | શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા
(રચયિતા : શ્રીમદ્ બુદ્ધિસાગરસૂરિજી મ. સા.) ભાવનગરનું મુખપત્ર શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
શ્રાવણ ગુણ ધારે નહીં, લજવે શ્રાવક નામ; તંત્રી : પ્રમોદકાંત ખીમચંદ શાહ
સાચું જો બોલે નહીં, રહે ન શ્રાવક નામ. ૧ ફોન : ઓ. ૨૫૧૬૬૦૭ ઘર : ૨૫૬૩૬૪૫
શ્રાવક નામ ધરાવીને, કરે ન સારાં કામ; : માલિક તથા પ્રકાશન સ્થળ :
સાધુની નિન્દા કરે, જૂઠું શ્રાવક નામ. ૨ શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા ગાંઠે નહિ ગુરૂને કદિ, જૂઠા સોગંદ ખાય; ખારગેઈટ, ખોડિયાર હોટલ સામે, લૂલી વશ રાખે નહીં, સ્વાર્થ વિષે મલકાય. ૩ ખાંચામાં, ભાવનગર-૩૬૪૦૦૧ જૂઠી સાક્ષીઓ ભરે, દેખે ગુરૂના દોષ; ફોન નં. (૦૨૭૮) ૨૫૨૧૬૯૮ નિજ દોષો દેખે નહીં, રાખે ગુરૂથી રોષ. ૪ સભા પેટ્રન મેમ્બર ફી રૂા. ૧૦૦૧=૦૦
શ્રાવક સાચો તે નહીં, દેવ દ્રવ્યને ખાય; સભા આજીવન સભ્ય ફી રૂ. ૫૦૧=૦૦
નામ ધરાવી જૈનનું, ગુરૂ પાસ ના જાય. ૫ વાર્ષિક લવાજમ પ્રથા બંધ છે.
દેવગુરૂને ઓળવે, ફરે બોલીને બોલ; શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વાર્ષિક જાહેરાત દરઃ
નાસ્તિકમતિ શ્રાવક નહીં, સડેલ ફૂટ નિટોલ. ૬ ટાઈટલ પેઈજ આખું રૂ. ૫૦૦૦=૦૦
કરે ન પોતે ધર્મ કંઈ, વાતોમાં હુંશિયાર આખું પેઈજ રૂા. ૩૦OO=00 અર્ધ પેઈજ રૂ. ૧૫૦૦=૦૦
પોતાનામાં પોલ બહુ દેખે નહીં તલભાર. ૭ પા પેઈજ રૂ. ૧૦૦૦=૦૦
શિખ દેવા સાધુ પ્રતિ, મનમાં રાખે હામ; શૈક્ષણિક ઉત્તેજન, જ્ઞાનખાતુ, સભા નિભાવ | સડેલ શ્રાવક જાણવો, ઠરે ન કયારે ઠામ. ૮ ફંડ, યાત્રા પ્રવાસ આદિમાં બાજું ફંડ માટે લેખ લખે ભાષણ કરે, થાવા આગેવાન | ડોનેશન સ્વીકારવામાં આવે છે.
કપટકળાને કેળવે, જૂઠો શ્રાવક જાણ. ૯ : ચેક ડ્રાફટ :
જૂઠા પક્ષ લડાવતો, જૂઠ વદી દિન રાત; શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા ભાવનગરના
પેટ ભરે અનીતિથકી, શ્રાવક જૂઠ તે વાત. ૧૦ નામનો લખવો.
ગુરૂ શ્રદ્ધા ભક્તિ નહીં, લઘુતા ધરે ન અંગ; સભાના હોદેદારશ્રીઓ :
સાચો શ્રાવક તે નહીં, કરે ન સાધુ સંગ. ૧૧ (૧) પ્રમોદકાંત ખીમચંદ શાહ–પ્રમુખ (૨) દિવ્યકાંત એમ. સલોત–ઉપપ્રમુખ
કરે કદાગ્રહ કારમા, માને નહીં ગુરૂ આણ; (૩) જશવંતરાય સી. ગાંધી–ઉપપ્રમુખ
સ્વાર્થે ગુરૂ સામો થતો, દુષ્ટ તે શ્રાવક જાણ. ૧૨ (૪) મનહરલાલ કે. મહેતા-મંત્રી
રહેણીમાં નિશ્ચય નહીં, કહેણીમાં વાયેલ; (૫) ચંદુલાલ ધનજીભાઈ વોરા–મંત્રી શ્રાવક નહીં તે જાણવા, ચિત્ત રહે ભટકેલ. ૧૩ (૬) ચીમનલાલ વર્ધમાન શાહ–મંત્રી વિશ્વાસી ઘાતક બની, લેવે પરના પ્રાણ; (૭) હસમુખરાય છે. હારીજવાળા–ખજાનચીશ્રાવક એવા તેહનું, થાય નહીં કલ્યાણ. ૧૪

Page #5

(શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષઃ ૩ અંક ૨, ૧૬ ડિસેમ્બર ૨૦૦૨
(નાયત થતા મત પ્રમાણે )
( નૂતન વર્ષના મંગલ પ્રભા
–પ્રમોદકાંત બીમચંદ શાહ શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ' માસિક ૯૯ વર્ષ | જાપાન, જર્મની, ઓસ્ટ્રીયા, અમેરિકા વિગેરે પુરા કરી ૧૦૦માં વર્ષમાં પ્રવેશ કરે છે તથા શ્રી | દેશોમાં સારી માંગ છે. તેના પહેલા ભાગનું જૈન આત્માનંદ સભા એકસો છ વર્ષ પુરા કરી | (પુનઃમુદ્રણ) પણ સંવત ૨૦૫૪ની સાલમાં એકસો સાતમાં વર્ષમાં પ્રવેશ કરે છે, જે આપણા | કરવામાં આવેલું હતું. પ. પૂ. વિદ્વાન મુનિશ્રી સૌના માટે આનંદ અને ગૌરવની વાત છે. | જંબૂવિજયજી મહારાજ સાહેબે સંપાદિત કરેલ
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ” આત્મજ્ઞાનની] “ઠાણાંગ સૂત્ર'નું પણ ચાલુ સાલમાં પ્રકાશન સુગંધ ફેલાવતું અને સવિચાર અર્થે જ્ઞાન કરવામાં આવશે. પ્રગટાવતું આ માસિક સારી પ્રગતિ કરી રહ્યું છે. આપણી સભાએ સભાના સ્થાપનાના
અમે આ માસિકમાં વિદ્વાન પૂ. ગુરૂ] ૧૦૧માં વર્ષમાં પ્રવેશ વખતે પ. પૂ. આચાર્યભગવંતોના લેખો, જૈનધર્મના તત્વજ્ઞાનના લેખો | દેવશ્રી વિજયનયપ્રભસૂરીશ્વરજી મ. સા. ની વિદ્વાન લેખક-લેખિકાઓ તેમ જ પ્રાધ્યાપકો | પ્રેરણાથી “શ્રી તીર્થકર ચરિત્ર” (સચિત્ર) નું તરફથી આવેલા લેખો, સ્તવનો, પ્રાર્થના ગીતો.. પ્રકાશન કરેલ છે. જૈન સાહિત્ય અને ઈતિહાસના લેખો, વ્યક્તિ સંવત ૨૦૫૮ના વર્ષમાં પંન્યાસશ્રી ભાવના લેખો તથા ભાવનગરમાં ચાતુર્માસ | વજસેનવિજયજી મહારાજ સાહેબની પ્રેરણાથી પધારેલા પ. પૂ. ગુરુ-ભગવંતોની શુભ નિશ્રામાં 1 ““શ્રી બૃહતું કલ્પસૂત્રમ્' સંસ્કૃત ભાષામાં ભાગ ઉજવાયેલ ધાર્મિક અનુષ્ઠાનો-આરાધનાઓ- ૧ થી ૬ નું પ્રકાશન કરવામાં આવેલ છે. જે પ. ધાર્મિક મહોત્સવો વિગેરે માહિતી સમયાનુસાર) પૂ. સાધુ મહારાજ સાહેબો, સાધ્વીશ્રી મહારાજો પ્રગટ કરીએ છીએ.
તથા ઉપાશ્રયોને વિના મૂલ્ય આપવામાં આવે છે. શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા દ્વારા થતી અન્ય |
(જના છ ભાગની કિંમત રૂ. ૧૨૫૦/- થાય પ્રવૃત્તિઓ તરફ જરા એક નજર કરીએ. | છે). સભાએ આજ સુધીમાં સંસ્કૃત, પ્રાકૃત તથા શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા સાહિત્ય તેમ જ |
ગુજરાતી એવા ૨૫0 ગ્રંથોનું પ્રકાશન કરેલ છે. ભારતીય સમગ્ર દાર્શનિક સાહિત્યના પ્રકાશન |
* આ સભા પોતાની માલિકીના વિશાળ ક્ષેત્રે આગવું સ્થાન ધરાવે છે. આગમ સંશોધક ૫. | મકાનમાં જાહેર ફ્રી વાંચનાલય ચલાવે છે, જેમાં ૫. વિદ્વાન મુનિશ્રી જંબૂવિજયજી મહારાજ સાહેબ I સ્થાનિક ભાવનગર, રાજકોટ, અમદાવાદ તેમ જ ચાલીસ વર્ષ અથાગ પરિશ્રમ ઉઠાવીને સંશોધન મુંબઈના દૈનિક વર્તમાન પત્રો વ્યાપારને લગતા કરેલ અને સંપાદિત કરેલ “શ્રી દ્વાદશાર! અઠવાડિકો તથા જૈન ધર્મના બહાર પડતા વિવિધ નયચક્રમ”ના ત્રણ ભાગોનું આપણી સંસ્થાએ અઠવાડિકો, માસિકો વાંચન અર્થે મુકવામાં આવે પ્રકાશન કરેલ છે, જેની દેશ-પરદેશ જેવા કે, છે. જેનો જૈન-જૈનેતર ભાઈઓ બહોળા પ્રમાણમાં

Page #6

હતો.
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૩ અંક ૨, ૧૬ ડિસેમ્બર ૨૦૦૨] લાભ લઈ રહ્યા છે.
રાત્રિના નવ વાગ્યા દરમ્યાન અનેક સાધુ-સાધ્વીજી ધાર્મિક પ્રવૃત્તિઓ : સંવત ૨૦૫૮માં તા.] ભગવતો સકળ શ્રસિધના શ્રાવક-શ્રાવિકા ૧૩-૧-૨૦૦રને રવિવારના રોજ ઘોઘા. | બહેનો તથા નાના-નાના બાલક-બાલિકાઓએ પાર્શ્વભક્તિધામ, તણસા, દિહોર, ટાણા, વરલ,
હોંશપૂર્વક જ્ઞાનની ગોઠવણી નિહાળવા, દર્શનશેત્રુંજીડેમ, પાલીતાણા-તળેટીનો એક દિવસીય |
વંદન અને જ્ઞાન પૂજનનો અમૂલ્ય લ્હાવો લીધો યાત્રા પ્રવાસ યોજવામાં આવ્યો હતો. સભાના | સભ્યશ્રી ભાઈઓ-બહેનો-ડોનરશ્રીઓ તથા સંવત ૨૦૫૮માં એક પેટ્રન તથા ચાર મહેમાનો સારી એવી સંખ્યામાં જોડાયા હતા. ! આજીવન સભ્યો થયા છે. યાત્રામાં ગુરૂભક્તિ તથા સ્વામિભક્તિ કરવામાં
આ સભાની પ્રગતિમાં પ. પૂ. ગુરુભગવંતો, આવી હતી. તેમ જ યાત્રા પ્રવાસ-પંચતીથી 1 પ. . સાધ્વીજી મહારાજો, વિદ્વાન લેખકઅનેરા ભક્તિભાવપૂર્વક અને ઉલ્લાસ સહ| લેખિકાઓ. પેટનશ્રીઓ તથા આજીવન કરવામાં આવ્યો હતો.
સભ્યશ્રીઓ વિગેરેએ જે સાથ-સહકાર આપેલ છે અન્ય પ્રવૃત્તિઓ સંવત ૨૦૫૮ના કારતક | તે સર્વેનો ખૂબ જ આભાર માનવામાં આવે છે. સુદ પાંચમના રોજ સભાનાં વિશાળ લાઈબ્રેરી
આપ સર્વેનું જીવન આનંદ અને ઉલ્લાસપૂર્વક હોલમાં સુંદર અને કલાત્મક જ્ઞાનની ગોઠવણી | વિદ્ધિવંત બનો તેવી પ્રભુ પ્રત્યે પ્રાર્થના અને કરવામાં આવી હતી. સવારના છ વાગ્યાથી શુભેચ્છાઓ સહ નૂતન વર્ષાભિનંદન.
કેવળ મંત્ર બોલવાથી બી. પી. ઓછું થાય? ડ્યુક યુનિવર્સિટી (યુ.એસ.એ.)ના સંશોધકોએ ૫00 વ્યક્તિઓ પર કરેલા પ્રયોગ અનુસાર ધાર્મિક વલણ ધરાવતી વ્યક્તિઓને સ્ટ્રેસ અને ચિંતા ઓછી રહે છે. રોજીંદા જીવનમાં અનેક બાબતો એવી થતી હોય છે કે વ્યક્તિને ના ગમતી હોય આવી બાબતોથી સ્ટ્રેસ (તનાવ) વધે. ન ગમતી બાબતો માટે કશું જ કરી શકતા ના હોય ત્યારે એક પ્રકારની અસહાયતાની લાગણી થાય. જેનાથી સ્ટ્રેસ સાથે ચિંતા વધે જેનાથી બી. પી. વધે. હાર્વર્ડ યુનિવર્સિટીના પ્રોફેસર બેન્સને લખેલા પુસ્તક “રીલેક્ષેશન રીસ્પોન્સ'માં આપેલ સૂચના પ્રમાણે ધાર્મિક વલણ ધરાવતા લોકો જ્યારે પ્રાર્થના કરે અને તે વખતે ફક્ત ઈષ્ટદેવનું સ્મરણ મંત્ર બોલીને કરે ત્યારે તેમનું મન ટેવ પડવાથી, તનાવ ઉત્પન્ન કરનારા વિચારોને બદલે મંત્રના સુંદર, સંગીતમય શબ્દોમાં પરોવાયેલું રહે છે જેથી થોડા સમય પછી મન અદ્ભુત રીતે શાંત થઈ જાય છે. માનસિક તનાવ
ઓછો થાય છે. ચિંતા ગાયબ થઈ જાય છે અને આ બધાની અસરથી બી. પી. ઓછું થાય છે. ડૉ. બેન્સને મનની શાંત પરિસ્થિતિને “રીલેક્ષેશન રીસ્પોન્સ” નામ આપ્યું છે. જેનાથી ફક્ત બી. પી. નહીં પણ માઈગ્રેન, સોરાએ સીસ, કેન્સર અને કોઈપણ કારણથી થએલા, દવા કરતા છતાં ફાયદો ના થાય તેવા હઠીલા દુખાવામાં પણ ફાયદો થાય છે. આ રીલેશન રીસ્પોન્સને લીધે શરીરમાં “નાઈટ્રીક ઓક્સાઈડ” નામનો કેમીકલ પદાર્થ નીકળે છે જેને લીધે વ્યક્તિની ઈમ્યુનીટી વધે છે તેમજ શરીરના જ્ઞાનતંતુ અને મગજ શાંત થાય છે. કેવળ અંધશ્રદ્ધા રાખીને, બીજાને દેખાડવા માળા ફેરવીને મોટેથી મંત્ર બોલવાની ક્રિયાથી “રીલેક્ષેશન રીસ્પોન્સ' નહીં આવે. શરીર અને મન પવિત્ર રાખી પવિત્ર અને કુદરતી એકાંતવાળા વાતાવરણમાં બેસીને પ્રાર્થના કરવાથી જ લાંબેગાળે દરેક બાબતમાં ફાયદો થશે એમ ડૉ. બેન્સન ભાર દઈને ઉમેરે છે.
હેલ્થ ટિટબિટ્સ ગુજરાત સમાચાર તા. ૨૯-૧૧-૨૦૦૨માંથી સાભાર

Page #7

૪]
[ શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષઃ ૩ અંક ૨, ૧૬ ડિસેમ્બર ૨૦૦૨
સમયતા ભાર હેઠળ કચડાઈ રહેલો માણસ
-મહેન્દ્રભાઈ પુનાતર
આપણું જાવન ઘડિયાળનાં કાંટા પર ચાલી | આયોજન નથી. ઘણા નકામા કામોમાં સમય રહ્યું છે. એક રીતે કહીએ તો સમય ચલાવે તેમ | વ્યતીત કરી નાખીએ છીએ અને ખોટી દોડધામ ચાલીએ છીએ અને સમય નચાવે તેમ નાચીયે મૈં કરીએ છીએ. છીએ. સમયને સાચવતા આપણને આવડતું નથી એટલે સમય આપણને હાથતાળી આપી રહ્યો છે. સમયના ભાર તળે આપણે દબાઈ રહ્યા છીએ. સમય ઝડપથી ચાલી રહ્યો છે અને આપણે તેની સાથે તાલ મિલાવી શકતા નથી.
|
|
જીવનમાં સૌથી મહત્ત્વની વાત છે શિસ્ત અને નિયમિતતા. આ વગર ધાર્યા કામો થઈ શકે નહીં. આ માટે સમયનો ઉચિત રીતે વધુમાં વધુ ઉપયોગ કરવો જોઈએ. સમયનો જે ઉપયોગ સાચી રીતે ઉપયોગ કરી જાણે છે તે જીવનની બાજી જીતે છે. સમય કોઈના માટે રોકાતો નથી. સમય એટલે બીજા શબ્દોમાં કહીએ તો ‘અણમોલ તક' કેટલાક માણસો સમયનો લાભ ઉઠાવી શકતા નથી. તકને ઝડપી લેવા તૈયાર હોતા નથી અને સમય હાથમાંથી સરકી જાય છે.
|
સમયનું પાલન એ જ માનવીની સફળતાની ચાવી છે. જે માણસ સમયસર કામ કરતો નથી અને સમય જાળવતો નથી તેના કામો કદી પૂરા
|
કોઈ આપણને અચાનક મળી જાય અને પૂછે કે હમણાં કેમ દેખાતા નથી? આપણી પાસે જવાબ તૈયાર છે સમય ક્યાં છે? ફુરસદ મળતી નથી. ‘હમણાં બિલકુલ સમય નથી' એમ કહીને આપણે ઘણી વાતોને ટાળી દઈએ છીએ. એ સાચું છે કે મુંબઈ જેવા શહેરમાં નોકરી ધંધે અને જવા આવવામાં પુષ્કળ સમય વ્યતિત થઈ જાય છે એટલે બીજા કાર્યો માટે પૂરતો સમય કાઢી શકાતો નથી. કેટલાક જરૂરી કામોને બાદ કરતા સમય કાઢવાનું મુશ્કેલ બનતું હોવાનું જણાય છે. પરંતુ હકીકતમાં આપણે વિચારીએ કે ખરેખર આપણી પાસે સમય નથી? આપણે કેટલો સમય ઉંઘવામાં, ખાવાપીવામાં, ટોળટપ્પામાં, નાટક-સિનેમા અને ટી.વી. કાર્યક્રમો જોવામાં અને હરવા ફરવામાં ગાળીએ છીએ? એકલા ટીવીના પરદા સામે બેસીને કેટલો સમય બરબાદ કરીએ છીએ તેનો કદી ખ્યાલ કર્યો છે કે? આ સમયની આપણે જો કરકસર કરીએ તો કેટલો સમય બચાવી શકીએ.
થતા નથી. તેના પર સતત કામનો બોજો રહે છે અને છેવટે તેના ભારથી તૂટી પડે છે.
|
સવારે વહેલા ઊઠીને અને રાતે થોડા મોડા સૂઈને આ બધા કામો માટે પુષ્કળ સમય બચાવી શકીએ છીએ. આપણી પાસે સમય ઘણો છે પરંતુ સરખુ
જે સમયનું યથાર્થ પાલન કરે છે તેની પાસે સમય ખૂટતો નથી. જે લોકો સમય નથી એવી બૂમરાણ કરે છે તેમની પાસે હકીકતમાં પુષ્કળ સમય હોય છે પરંતુ તેમને સમય કાઢતા આવડતો નથી. કઈ બાબતને પ્રથમ પ્રાધન્ય આપવું તેની સમજ નહીં પડતી હોવાથી માણસ આમતેમ અથડાયા કરે છે. કોઈપણ કામ કરવું હોય તો સમય કાઢવો પડે છે. નાણાંની ઊચત કરતા
સમયની બચત વધુ જરૂરી છે.
કેટલીક વખત આળસ અને પ્રબળ ઇચ્છાના

Page #8

શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૩ અંક ૨, ૧૬ ડિસેમ્બર ૨૦૦૨] અભાવે કામો જલદીથી થતાં નથી. કેટલાક | માણસ પોતાનો સમય ક્યાં અને કેવી રીતે વાપરે માણસો છેલ્લી ઘડી સુધી રાહ જુએ છે અને પછી છે તેના પરથી તે કેવું જીવન જીવે છે તેનો ખ્યાલ કામ શરૂ કરે છે. જેટલો સમય વધારે મળે તેટલું | આવે છે. સમયની બચત એ જીવનની બચત છે. કામ ધીમી ગતિએ થાય છે. નિરાંતે ફુરસદે થશે, | કેટલીક વખત બીજાના કારણે પણ આપણો હજુ ઘણો સમય છે એમ વિચારીને માણસ કામને | સમય બગડતો હોય છે. કેટલાક કામો અને આગળ ઠેલતો રહે છે. આજનું કામ આજે જ | કેટલીક બાબતો બીજા પર નિર્ભર હોય છે. પતાવી દેવું એવો નિયમ જે રાખે છે તેમને ખોટી| કોઈની મુલાકાત મોડી મળે, કોઈ સમયસર આવે દોડધામ કરવી પડતી નથી અને માથા પર બોજો નહીં, નિર્ધારીત મુલાકાત કોઈ કારણોસર પણ રહેતો નથી. માણસનું મોટાભાગનું ટેન્શન |
મુલતવી રહે, ટ્રેન ટેક્ષી તેના કામો સમયસર
સમય ફરી જાય ત્યારે બધું કરી જાય છે. બસ કે વિમાન મોડું પડે, નથી થતા તેનું હોય છે.) કેટલાક માણસો હંમેશા
કોઈ કામ ધાયા પ્રમાણે સમય સાચવી લેવામાં ડહાપણ
Jથાય નહીં તેમાં ઘણો બેફિકર રહે છે. ગમે તેટલું કામ પડ્યું હોય પણ | સમય બગડે છે પરંતુ આ અનિવાર્ય છે. કારણ તેમના પેટનું પાણી હલતું નથી. કેટલાક માણસો કે આમાં આપણે કશું કરી શકતા નથી પરંતુ જયાં વિચારે છે ઠીક છે કામ ન થયું તો શું તેને માટે | આપણા હાથની વાત છે ત્યાં આપણે સમય મરી જવાય છે? એમાં શું ખાટુંમોળું થઈ જવાનું છે બચાવી શકીએ છીએ. આપણે મોડા ન પડીએ, હતું. જવા દો, આ આપણું કામ નહીં, આવી છે
સમયસર કામ પતાવી દઈએ, કોઈનું કામ ખોટી ઝંઝટ આપણને નહીં જોઈએ. કેટલાક લટકાવીએ નહીં, કોઈને ધક્કો ન ખવડાવીએ માણસો અડધે રસ્તેથી અટકી જાય છે. કોઈ કામ અને નિયમિત અને ચોક્કસ રહીએ તો આપણે એવું નથી કે આપણે કરવા ધારીએ તો ન કરી | આપણો સમય તો બચાવી શકીશું પરંતુ સાથે સાથે શકીએ પરંતુ આ માટે ઈચ્છા અને કામ કરવાની સામા માણસનો સમય વેડફાતો અટકાવી શકીશું. ધગશ હોવી જોઈએ. હકીકતમાં કોઈપણ કામ
આપણને સમય નથી મળતો તેનું બીજું એક આનંદથી કરીએ તો કંટાળો આવે નહીં અને બોજ
કારણ એ છે કે આપણે અનિર્ણયતાના કેદી છીએ. બને નહીં. દરેક કાર્ય નાનું હોય કે મોટું તે
આપણે કોઈપણ કામમાં જલ્દીથી નિર્ણય લઈ ચીવટથી કરવું જોઈએ અને તેમાં રસ કેળવવાની
શકતા નથી એટલે કામ ભેગું થતું રહે છે. અને અને આનંદ માણવાની ભાવના હોવી જોઈએ.
પછી બોજ બની જાય છે. ટેલીફોન પર લાંબી કામ કરવાનો પણ આનંદ હોય છે એ વાત
નિરર્થક વાતો, મિટિંગોમાં બિનજરૂરી ચર્ચાઆપણે બિલકુલ ભૂલી ગયા છીએ. મોટાભાગના
વિચારણા, કામની વાત કરતા પહેલાં લાંબી કામો નિરસ રીતે ભાર વેંઢારતા હોઈએ તેવી રીતે
પ્રસ્તાવના વગેરેમાં પણ ઘણો સમય બરબાદ થાય થતા હોય છે. કોઈ કામ મુશ્કેલ જણાય તો
છે. લગ્ન, સગપણ અને બીજા સામાજિક આપણે હાથમાં લેતા અચકાઈએ છીએ. આ કામ
સમારંભો સમયસર શરૂ થાય અને સમયસર પૂરા આપણાથી થાય નહીં એવું પહેલેથી જ માની
થાય તો પણ લોકોનો ઘણો સમય બચી શકે. બેસીએ છીએ. પરિશ્રમ વગર સિદ્ધિ મળે નહીં. |

Page #9

શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૨ અંક ૩, ૧૬ ડિસેમ્બર ૨૦૦૨ જીવનમાં એક વાત જરૂર યાદ રાખવી | સાનિધ્યમાં, મા-બાપની સેવામાં, સંતોની જોઈએ કે સમય બળવાન છે મનુષ્ય નહીં. માણસ! કાળજીમાં, પ્રાણી માત્ર પ્રત્યેની દયા અને તો એનો એ જ હોય છે પરંતુ સમય ફરી જાય, કરૂણામાં વિતાવેલી પળો વ્યર્થ જતી નથી. છે ત્યારે એ નબળામાંથી સબળો બની જાય છે.
આ જીવનનો આનંદ છે. જીવનની મસ્તી સમય અને સંજોગો બદલાય છે ત્યારે બધુનુ છે. જે સમય આનંદમાં વીતે છે તે આપણો છે બદલાઈ જાય છે. સમય નિર્ણાયક છે. તે રંકને બાકીનો બધો નકામો. કોઈની પાસે સમય નથી. રાજા અને રાજાને રંક બનાવી નાખે છે. સમય સમય કાઢવો પડે છે. સમય સાચવવો પડે છે. કોઈને છોડતો નથી.
સમય એ કિંમતી મૂડી છે. સમય પાછો આવતો. આમ છતાં સમયને બચાવીને આપણે નથી, કોઈની રાહ જોતો નથી. સમય સમયનું યંત્રવત બની જવાનું નથી. કુટુંબ, મિત્રો નેહીઓ કામ કરે છે. સમય આપણું પતન કરે એ પહેલાં સાથે આનંદમાં વીતેલો સમય એળે જતો નથી. | સમયનું જતન કરીએ અને સમયને સાચવી ભલા સારા કાર્યો અને સાત્ત્વિક વાંચન, મનમાં | લઈએ એમાં આપણી ધન્યતા છે. ' ગાળેલો સમય નિરર્થક જતો નથી. દુઃખી અને મુંબઈ સમાચાર તા.૧૭૬-૦૧ની ઇન્દ્રધનુષ્ય દર્દીઓના આંસુ લૂછવામાં વિતાવેલો સમય
પૂર્તિના જિનદર્શન વિભાગમાંથી સાભાર નકામો જતો નથી. પ્રભુ ભક્તિમાં, સંતોના
दूरीया...नजदीयाँ વન ....
pasandos
मेन्यु , પોરન પા પ્રા. નિ. ફેરવે . सिहोर-३६४ २४० क्रिमी स्नफ के 7
गुजरात उत्पादको
શ્રી આત્માનંદ સભા
દ્વારા પ્રકાશિત “શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ”
રૂપી જ્ઞાન દીપક
સદા તેજોમય રહે
તેવી
હાર્દિક શુભેચ્છાઓ...
IN टू थ पे स्ट

Page #10

S405
ક્રોધ
દિ ક્રોધ સામે ક્રોધ એ પ્રતિક્રિયા છે પણ ક્રોધ સામે પ્રેમ એ ક્રાંતિ છે.
ક્રોધ સમુદ્ર જેવો બેહરો છે અને ક્રોધ આગ જેવો ઉતાવળો છે. 8 અલ્પકાળનો ક્રોધ દીર્ઘકાળની પ્રસન્નતા ને ખતમ કરી નાંખે છે. જ ક્રોધ એ બળની નહીં પરંતુ નિર્બળતાની નિશાની છે. દિ ક્રોધ એ ખૂબ બેસુરી વિસંવાદી કાર્ય શક્તિ છે. જે શરીરમાં રોગો ઉત્પન્ન કરે
વ ક્રોધ પ્રેમનો નાશ કરે છે જ્યારે અહંકાર મૈત્રીનો નાશ કરે છે અને લોભ
સર્વેનો નાશ કરે છે. િક્રોધ એક એવું વાવાઝોડું છે જે વિવેકના છાપરા ઉડાડી દે છે. કે ક્રોધને ક્ષણભર અટકાવવાથી મોટી આફત અટકાવી શકાય છે. જ ક્રોધ માણસની આંખો બંધ કરી દે છે અને મોટું ખોલી નાંખે છે.
ક્રોધ કયારેય કરવો નહીં કદાચ કાળે કરીને ક્રોધ આવી જાય તો તેમાં નિર્ણય લેવો નહીં. સંજોગો એ ક્રોધમાં નિર્ણય લેવાઈ જાય તો કદાપિ અમલ કરવો
નહીં. ક્રોધે લીધેલ નિર્ણયો હંમેશા ખોટા જ હોય છે. ક ક્રોધ મુશ્કેલીને નોતરે છે જ્યારે અભિમાન મુશ્કેલીની સ્થાપના કરે છે.
(સંકલન : મોદીભાઈ)
SHASHI INDUSTRIES
SELARSHA ROAD, BHAVNAGAR-364001
PHONE : (O) 428254-430539
Rajaji Nagar, BALGALORE-560010

Page #11

[૮]
| શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૩ અંક ૨, ૧૬ ડિસેમ્બર ૨૦૦૨
અષ્ટાપદ-કેલાસ માનસરોવર યાત્રા (૫)
યાત્રિક : કાન્તિલાલ દીપચંદ શાહ ગાલાથી બુધી
| આનંદથી ખાધું દરેક યાત્રીને માથા ઉપર પહેરવા આજે અમારે ૨૧ કિ.મી.ની કઠીન યાત્રા
હેલમેટ આપવામાં આવે છે. કારણ કે રસ્તાના કરવાની હતી. ૮000 ફુટથી ૯૫૦૦ ફુટ ઉંચે
ઉપરના ભાગમાંથી અચાનક નાના મોટા પથ્થરો ચડી ૬૦૦૦ ફુટ નીચે ઉતરી ૮૫૦૦ ફુટ ઉંચાઈ
ગબડતા હોય છે આ પથ્થરો માથામાં વાગે તો પર આવવાનું હતું. સવારે છ વાગ્યે બોર્નવીટા |
નુકશાન કરી બેસે. મારા હેલમેટ સાથે નાના વાળું દુધ પી તથા નાસ્તો સાથે લઈને ચાલી
પથ્થરો ભટકાયા હતા. ચા નાસ્તો કરીને થોડું નીકળ્યા. આજનો દિવસ ખુશનુમા હતો. ઠંડી
ચાલતા ધારચુલા પાસે દેખાયેલી કાલી નદી લાગવી શરૂ થઈ ગઈ હતી શરૂઆતમાં તો રસ્તો
ફરીથી ગુંજારવ કરતી દેખાણી. કાલી નદીને સરળ હતો પણ પછી દુરથી ડુંગર ઉપર જતી
કિનારે કિનારે યાત્રા થાય છે. કાલી નદીનું પાણી સર્પાકાર કેડીઓ દેખાતા ડુંગર ચડવા ઘોડા ઉપર
નદીમાં વચમાં પડેલા મોટા મોટા પથ્થરો સાથે બેઠા. ઘોડાવાળા સાથે ધારચુલાથી જ દિવસના રૂા.
અફળાઈને એવો મોટો અવાજ કરે કે વાતચીત ર00 નક્કી કરેલા હતા. એકાદ કલાક ડુંગર ઉપર
| સાંભળી શકાય નહિ. હજુ સુધી તે નદીનો અવાજ ચડ્યા પછી ઝાડ ઉપર લુગડાના ચીથરા બાંધેલા
મારા કાનમાં ગુંજે છે. જોયા અને બાજુમાં પથ્થરનો ઢગલો જોયો. એટલે
અગાઉના વર્ષોમાં કાલી નદીને કાંઠે આવેલા જાયું કે ડુંગરની ટોચ ઉપર પહોંચી ગયા. હવે, માલ્યા ગામ પાસે યાત્રીઓનો મુકામ હતો. ચાર હજાર ચારસો રુમાલીસ (૪૪૪૪) પગથીયા. અત્યાર સુધીની કૈલાસ માનસરોવર યાત્રામાં ન નીચે ઉતરવાના હતા. પગથીયા ઉંચાનીચા તથા [ બની હોય તેવી હોનારત ૧૭મી ઓગષ્ટ ૧૯૮૯ તુટેલા હતા જેથી નવકાર મંત્રનું ધ્યાન કરતા ના રોજ માલ્પા પાસે બનેલી. ૧૭મી ઓગષ્ટ ઉતરવાનું શરૂ કર્યું. ડુંગરથી નીચે ઉતરતાં ઘોડા | યાત્રાની ૧૨મી ટુકડી રાત્રે કેમ્પમાં આરામથી ઉપરથી ઉતરી પગે ચાલવું પડે છે. કારણ કે, સુતી હતી ત્યારે ભારે વર્ષા તથા ઉપરથી ભેખડો ઉતરતા પડી જવાની બીક લાગે. આમ આખી! ધસી પડતાં કેમ્પમાં સુતેલા બધાજ યાત્રીઓ દટાઈ યાત્રામાં પચાસ ટકા ઘોડા ઉપર બેસવાનું અને ગયા. વધારામાં બાજુમાં વહેતી કાલી નદીમાં પચાસ ટકા પગે ચાલવું પડે છે. અડધા પગથીઆ| પથ્થરો પડતા નદીએ વહેણનો માર્ગ બદલ્યો અને ઉતરતા તો થાકી ગયા અને પુરૂ થતા તો પગી તેનું પાણી કેમ્પ પર ફરી વળ્યું. યાત્રાળુઓ, આડા અવળા પડવા લાગ્યા. માંડ માંડ નીચે | ઘોડાવાળા, મજૂરો તથા માલ્યા ગામમાં રહેતા ઉતરતા લખનપુર ગામ આવ્યું. લખનપુરમાં ચા] માણસો સહિત ૨૫૦ માણસોએ જાન ગુમાવ્યા. નાસ્તો કરવા રોકાયા. નાસ્તામાં પુરી શાક ઉપરાંત કેટલાક ઘોડાઓ દૂર દૂર ચરવા ગયેલા તે બચી યાત્રિકો સાથે લાવેલ સુકો મેવો, ચોકલેટ, પીપર, ગયા. આ ટુકડીમાં નામી કલાકારો તથા મુલુંડના ચવાણું, મીઠાઈ વગેરે સરખે ભાગે વહેંચી. પાંચ ડૉકટરો હતા. ભારત સરકારે યાત્રીઓને

Page #12

શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૩ અંક ૨, ૧૬ ડિસેમ્બર ૨૦૦૨]
૯િ બચાવવા માટે હેલીકોપ્ટર મોકલેલું પણ ખરાબ ઉગાડેલા રંગબેરંગી ફુલોના છોડવાઓ એવી રીતે હવામાનને કારણે ઉતરી શક્યું નહિ. આ| વાવેલા કે જાણે ફુલોની સુંદર પથારી. રંગબેરંગી જગ્યાએથી પસાર થતાં મન ખૂબ ગમગીન બની | ફુલો ઉપર ઉડતાં રંગબેરંગી પતંગીઆ સૌંદર્યતામાં ગયું અને આંખમાંથી આંસુ ટપકવા લાગ્યા. મૃત્યુનું ઉમેરો કરે. કેમ્પની ચોખ્ખાઈ પણ ઊડીને આંખે પામેલા યાત્રિકોના આત્માને ઈશ્વર શાંતિ બક્ષે | વળગે. જમીને થોડોક આરામ કરી સાંજે તેવી પ્રાર્થના કરી, બે મિનિટ મૌન પાળી | આથમતા સૂર્યના કિરણો હિમાચ્છાદિત પર્વતો આત્માઓને અંજલી આપી આગળ વધ્યા. ! ઉપર પડતાં સોનેરી તથા અન્ય રંગોનું મિશ્રણ
આગળનો એક કી. મી.નો રસ્તો સારો છે. | ભળતા આલ્હાદક જોવા મળ્યું. મધ્ય રાત્રીએ પછી ઉપર જુઓ તો ઉંચા ઉંચા ડુંગરા અને છેક બગીચામાં આવીને જોયું તો કાળા ડીબાંગ નીચે તળીયે નદી આ બન્ને વચ્ચેથી ચાલવા માટે
આકાશમાં તારાઓ જાણે કે નાના મોટા હીરાઓ કેડી કંડારેલી હોય છે. કેડી ઘડીકમાં નદીના પાણી | ટાંગ્યા ન હોય તેવા માથા ઉપર બિલકુલ નજીક પાસે લઈ જાય અને ઘડીકમાં ડુંગર ઉપરની ટોચેT હોય તેમ ચમકતા હતા. લઈ જાય. દરેક યાત્રિક ને સુચના આપેલી કે રાત્રે જમ્યા પછી એક યોગ નિષ્ણાત ચાલતા ચાલતા નદીના પ્રવાહ સામે એકીટશે | અમારી સાથે આવેલા તેઓએ આગામી કઠીન જોવું નહિ કારણ કે પાણીનો પ્રવાહ એટલો| યાત્રાને સહેલી કરવા યોગના પ્રાથમિક પ્રયોગોની વેગવાળો હોય છે કે જોતાં જ ચક્કર આવે અને માહિતી આપી ઉંચાઈ ઉપર પહોંચતા થાક લાગે, સમતોલન ગુમાવી બેસાય. બે જગ્યાએ ડુંગર | શ્વાસમાં તકલીફ પડે કે હૃદયને કાંઈ થાય તો ઉપરથી પાણીના ઝરણા પડે છે. આ ઠંડા પાણીના | બતાવેલા યોગના પ્રયોગ કરવા જેથી રાહત ઝરણાની આરપાર થઈને જવું પડે છે. એક બાજુ | મળશે. ઉપરથી પડતા ઠંડા પાણીથી બચવું અને નીચેની
એક આડવાત મનુષ્યનો સ્વભાવ દરેક કેડી તુટેલી હોય અને ઠંડુ પાણી વહેતું હોય એટલે | જગ્યાએ એક સરખો હોય છે. શેત્રુજા ડુંગર ખુબ ધ્યાન રાખીને પસાર થવું પડે. ઘણા યાત્રિકો | ડોળીથી ૯૯ યાત્રા કરનાર ને અનુભવ થયો હોય સાથે છત્રી રાખે છે. મારા જેવા અશક્ત ] છે કે ૨૫મી યાત્રા પછી ડોળીવાળા સારી સારી યાત્રિકોને ખડતલ શરીરવાળા યાત્રિકો હાથ| વાતો કરવા લાગશે કે અમોને ગયા વર્ષે ચેઈન, પકડીને પસાર કરાવે છે. યાત્રામાં એક બીજાને |
વીંટી કે વધારાની રોકડ રકમ ઇનામમાં મળેલ. મદદની ખૂબજ જરૂર પડે છે. પાણીના ઝરણાને
આમ આ યાત્રામાં પણ ઘોડાવાળા તથા મજૂરો છાતા ફોલ કહે છે. બપોરે ચારેક વાગ્યે બુધી
જુદી જુદી માપણી કરવા લાગ્યા. આમ જુઓ તો કેમ્પમાં પહોંચ્યા.
ઘોડાવાળા તથા મજુરો ઘણા જ માયાળુ, મદદગાર - બુધી પહોંચતા જ ત્યાનું પ્રાકૃતિક સૌંદર્ય | તથા રમુજી સ્વભાવના હોય છે. તથા રમણીય વાતાવરણ જોતા જ થાક ઉતરી
(ક્રમશ:) ગયો. બુધી કેમ્પની એક બાજુ ભવ્ય અને આકર્ષક દેખાઈ રહેલા હિમાચ્છાદિત પર્વતો નીચે ખીણમાં સુંદર લીલાછમ દેખાતા વૃક્ષો તથા બગીચામાં !

Page #13

૧૦]
રોહિતભાઈ
ઘર : ૨૦૧૪૭૦
શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા દ્વારા પ્રકાશિત ‘શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ'ને અમારી હાર્દિક શુભેચ્છા
મિસસી થીમનલાલ મુળચદશા
શાહ
દરેક જાતના ઉચ્ચ ક્વોલીટીના અનાજ તથા કઠોળતા વેપારી
દાણાપીઠ, ભાવનગર. ફોન ઃ ૪૨૮૯૯૭-૫૧૭૮૫૪
ડીપોઝીટ
૩૦ દિવસથી ૯૦ દિવસ સુધી ૯૧ દિવસથી ૧૮૦ દિવસ સુધી ૧૮૧ થી ૧ વર્ષની અંદર
[ શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ ઃ ૩ અંક ૨, ૧૬ ડિસેમ્બર ૨૦૦૨
*
મનહરભાઈ એચ. વ્યાસ જનરલ મેનેજર
સુનીલભાઈ
ઘર : ૨૦૦૪૨૬
ભાવનગર નાગરિક સહકારી બેંક લિ.
હેડ ઓફિસ : ૧૪, ગંગાજળીયા તળાવ, ભાવનગર ફોન ઃ ૪૨૯૦૭૦, ૪૩૦૧૯૫ : શાખાઓ
ડોન ઃ કૃષ્ણનગર-૪૩૯૭૮૨, વડવા પાનવાડી–૪૨૫૦૭૧, રૂપાણી-સરદારનગર-૫૬૫૯૬૦, ભાવનગર-પરા-૪૪૫૭૯૬, રામમંત્ર-મંદિર-૫૬૩૮૩૨, ઘોઘા રોડ-૫૬૪૩૩૦, શિશુવિહાર–૪૩૨૬૧૪ આંકર્ષક વ્યાજ
સલામત રોકાણ
વ્યાજનો દર ડીપોઝીટ
૬.૫ ટકા | ૧ વર્ષથી ૩ વર્ષની અંદર
૭.૦ ટકા ૩ વર્ષથી ૫ વર્ષની અંદર
૭.૫ ટકા
વેણીલાલ એમ. પારેખ મેનેજિંગ ડિરેકટર
પરેશભાઈ
ઘર : ૫૧૬૬૩૯
૯૩ માસે રકમ ડબલ મળશે.
સીનીયર સીટીઝનને F.D. ઉપર ૧ ટકો વધુ વ્યાજ આપવામાં આવે છે.
વધુ વિગત માટે હેડ-ઓફિસ તથા નજીકની શાખાનો સંપર્ક સાધવો.
વ્યાજનો દર
૮.૫ ટકા
૯.૦ ટકા
નિરંજનભાઈ ડી. દવે ચેરમેન

Page #14

શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૩ અંક ૨, ૧૬ ડિસેમ્બર ૨૦૦૨]
શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા-ભાવનગર દ્વારા
જ્ઞાન પંચમી મહોત્સવની ઉજવણી પ્રતિ વર્ષ મુજબ આ વર્ષે પણ સં. ૨૦૫૯ કા.સુ. ૫ શનિવાર તા. ૯-૧૧-૦૨ના રોજ જ્ઞાનપંચમીના પાવન પર્વના સુઅવસરે સભાના વિશાળ લાઈબ્રેરી હોલ ખાતે સુંદર, કલાત્મક અને લાઈટ ડેકોરેશનના ઝગમગાટપૂર્વક જ્ઞાનની ગોઠવણી સભાના સ્ટાફ ભાઈઓ દ્વારા કરવામાં આવી હતી.
સવારના ૬ વાગ્યાથી રાત્રિના ૯ દરમ્યાન પૂ. સાધુ-સાધ્વીજી ભગવંતો, સકળ શ્રીસંઘના ભાવિક શ્રાવક-શ્રાવિકાઓ તથા નાના-નાના બાલક-બાલિકાઓએ આ નયનરમ્ય જ્ઞાનની ગોઠવણીના હોંશપૂર્વક દર્શન-વંદનનો અમૂલ્ય લ્હાવો લીધો હતો. ઘણા બાળકો કાગળ તથા કલમ આદિ સાથે લાવી જ્ઞાનની ભક્તિભાવપૂર્વક પૂજા કરી હતી.
સુંદર અને કલાત્મક જ્ઞાનની ગોઠવણીના દર્શનાર્થે આવનાર વિશાળ દર્શનાર્થીઓના અવિરત સમુહને જોઈ ટ્રસ્ટીગણે ઊંડા આનંદની લાગણી વ્યક્ત કરી હતી.
સિદ્ધચક્ર માસીકનું ગ્રંથ સ્વરૂપે પ્રકાશન શ્રી જંબુદ્વિપ-પાલીતાણા ખાતે ચાતુર્માસ બિરાજમાન પૂ. આ. શ્રી અશોકસાગર સૂરીશ્વરજી મ. સા. એ આજથી ૮૦ વર્ષ પૂર્વે પૂજ્ય આગમોદ્ધારક આ. ભ. શ્રી સાગરાનંદ સૂરીશ્વરજી મ. સા. એ આગમતત્ત્વના રહસ્યોને “સિદ્ધચક્ર' માસિક દ્વારા તેઓશ્રીના અગાધ જ્ઞાનથી પ્રકાશિત કરેલ. આ માસિક અવિરત ૨૮ વર્ષ સુધી પ્રકાશિત થયેલ. આ સાહિત્યની હાલ અનેક વિદ્વાનો અને જ્ઞાનપિપાસું તેમજ દેશ-પરદેશથી આ માસિક અંગે પૃચ્છા રહેતા પૂ. ગુરુદેવશ્રીએ “સિદ્ધચક્ર' માસિકને પુનઃમુદ્રણ કરવાનું વિચાર્યું. આ ભગિરથ કાર્ય માટે આર્થિક અને શ્રમ માંગી લે તેવું કાર્ય હતું. પરંતુ પૂજ્ય ગુરુદેવશ્રીની અસીમકૃપાથી આ કાર્ય ખૂબજ ગતિપૂર્વક ચાલ્યું. આજે આ “સિદ્ધચક્ર' માસિકના ૪ ગ્રંથ પ્રગટ થઈ ચૂક્યા છે. ગત જ્ઞાનપંચમીના દિવસે પાંચમાં ગ્રંથનું વિમોચન પણ શાસન અને સાગર સમુદાયના રાગી એવા શેઠશ્રી પ્રવિણચંદ્ર રતનચંદ રાજાના વરદ્ હસ્તે થયું હતું. આ સુઅવસરે શ્રોતાજનો અને શ્રેષ્ઠિજનોની વિશાળ ઉપસ્થિતિ રહી હતી. હવે પછીના ગ્રંથો પણ ટુંક સમયમાં પ્રકાશિત થશે. આવા ૧૮ ગ્રંથો પ્રકાશિત થશે.
With Best Compliments From :
૫
Universal AGENCIES
Press road, volkart road, BHAVNAGAR-364001 Phone : (O) 428557427954 Fax : (0278) 421674
E-mail : universal agencies@usa.net

Page #15

૧૨]
| શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૩ અંક ૨, ૧૬ ડિસેમ્બર ૨૦૦૨
નાતાલનો મર્મ : શિક્ષા કરતાં ક્ષમા મહાન છે
પ્રેમ માનવીને પાપથી બચાવે છે. | છેવટે એક દુઃખી અને રોગી માનવીના ઘરે પ્રેમ પુણ્યની પરબ છે.
ઈસ છે, એવા સમાચાર મળ્યા. સૌ ત્યાં પહોંચ્યા. નાતાલ'નું પર્વ આવે છે અને પ્રભુ ઈસુએ
| જઈને જોયું તો ખરેખર પ્રભુ ઈસુ પેલા દુઃખી
અને રોગી માનવીની સેવા કરી રહ્યા હતા. જગતના જીવોને આપેલો “પ્રેમ”નો મહામંત્ર યાદ આવે છે. કારણ કે પ્રભુ ઈસુએ પ્રેમને જ ધર્મનો
કોઈએ આગળ આવીને કહ્યું : પર્યાય કહ્યો છે.
“ઈસુ! તમે અહીં છો? અમે તમને શોધવા ઈસુએ પ્રેમનો ઉપદેશ આપવા માટે વાણી |
માટે દેવળમાં અને અન્યત્ર જઈ આવ્યા...” કરતાં વર્તનના માધ્યમનો વિશેષ પ્રયોગ કર્યો |
ઈસુએ પ્રેમાળ શબ્દોમાં કહ્યું, “ભાઈઓ! હતો. રોગી અને દુ:ખી વ્યક્તિની સેવા કરવાની ! દુઃખી માનવીનું ઘર એ જ દેવળ છે. એની સેવા તક મળે તો, પ્રભુભક્તિનો લહાવો મળ્યો છે એમ | એ જ ભક્તિ છે. ભગવાન કદીય એમ નથી સમજીને પ્રેમથી દોડી જવું એ માનવમાત્રનો | કહેતો કે તમે મારી સેવા કરો.. મારી સમક્ષ મહાધર્મ છે. એમ તેઓ માનતા અને સૌને | સ્વાદિષ્ટ ભોજન કે કીંમતી અલંકારોના ઢગલા સમજાવતા.
કરવાનો કશો જ અર્થ નથી. જે વ્યક્તિને એ
| સામગ્રીની જરૂર હોય તેને તે આપો. દીન-દુ:ખી પ્રભુ ઈસુ હંમેશાં દુઃખી, પીડિત, પછાત
| અને રોગી વ્યક્તિને જે સેવા આપો છો, એ જ અને રોગી લોકોની સેવા કર્યા કરતા. આ જોઈને
| સેવા મારા સુધી પહોંચે છે!' કોઈકે તેમને પૂછ્યું, “પ્રભુ! આપ તો ભારે વિચિત્ર છો! સમાજ જે લોકોને તિરસ્કારે છે. પ્રભુ ઈસુએ સૌને એક વાત કહી છે કે, તું તેમને આપ વહાલ કરો છો!'
| તારા પાડોશીને પ્રેમ કર!' ઈસુએ કહ્યું, “ભાઈ, જે વ્યક્તિ રોગી હોય !
પણ પાડોશી એટલે કોણ? તેને ડૉકટરની જરૂર પડે છે. જગતમાં દુઃખી અને | જગતના પીડિત, રોગી, દુઃખી અને પછાત પીડિત લોકો માનસિક દર્દીના રોગીઓ છે. તેમની લોકો આપણા પાડોશી છે. તેમને પ્રેમ કરવાનું માવજત કરવા, તેમના પ્રત્યે સહાનુભૂતિ | ઈસુએ કહ્યું છે. દાખવવા માટે જવું જ પડે ને! રોગી પાસે ડૉકટર | વિશ્વના તમામ જીવો આપણા પાડોશીઓ જાય તેમ પાપી પાસે પવિત્ર માણસે જવું જોઈએ. છે. અને તે સૌ પ્રત્યેનો નિઃસ્વાર્થ પ્રેમ એ જ સમાજની ટીકાથી ડરવાનું ના હોય.”
| સાચી ભક્તિ છે. આવો જ એક બીજો પ્રસંગ છે. પ્રભુ ઈસુ
એક વખત વહેલી પરોઢે પ્રભુ ઈસુ એક એક વખત ઘેરથી કાંઈ કહ્યા વગર નીકળી પડેલા. | શિષ્ય સાથે કોઈ રસ્તેથી પસાર થઈ રહ્યા હતા. સાંજ પડવા આવી તોપણ તેઓ પાછા ન ફર્યા તેથી |
એવામાં તે બન્ને એકાએક વિખૂટા પડી ગયા. બન્ને સૌને ચિંતા જાગી. સ્વજનો તેમને શોધવા માટે | પરસ્પરને શોધતા રહ્યા પણ મળી શક્યા નહિ. ઠેરઠેર ફરવા માંડ્યા. પણ કયાંય ઈસુ મળે નહિ! |

Page #16

શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ : ૩ અંક ૨, ૧૬ ડિસેમ્બર ૨૦૦૨ ]
શિષ્ય ફરતો ફરતો એક ખેતરમાં પહોંચી ગયો. તેને ભૂખ તો ખૂબ લાગી જ હતી... અને ખેતરમાં બાજરીનાં લીલાંછમ ડૂંડા હવામાં લહેરાઈ રહ્યાં હતાં.........! શિષ્યને થયું, ‘આવાં મજાનાં ડૂડાં ખાવાથી ભૂખમાં રાહત થશે....!' ને એણે બેચાર ડૂંડાં તોડીને ખાવા માડ્યાં.
ત્યાં જ ખેતરનો માલિક આવી પહોંચ્યો. એણે જોયું તો પેલો શિષ્ય બાજરીનાં ડૂંડાં ખાઈ રહ્યો હતો. ખેડૂત ગુસ્સે થઈ ગયો અને બીભત્સ ગાળો બોલવા લાગ્યો. તે કહેતો હતો :
પ્રભુએ ખેડૂતને કહ્યું :
‘ભાઈ, આ માણસ મારો શિષ્ય છે. તેનો અપરાધ હું પણ સ્વીકારું છું અને ક્ષમા માગું છું. તમે એને દંડ દેવા માટે હકદાર છો. પણ શિક્ષા કરતાં ક્ષમા મહાન છે. વળી તમે કહો છો એમ આ શિષ્યે હજી સવારનું દાતણ પણ નથી કર્યું અને બાજરી ખાવા લાગ્યો છે, પણ તમેય સવારના પહોરમાં અપશબ્દો બોલી જ રહ્યા છો ને! પ્રાતઃકાળે તો પ્રભુનું નામ લેવાનું હોય, સવાર સવારમાં ઈશ્વરનું સ્મરણ કરવાને બદલે તમે ગાળો બોલી રહ્યા છો એ શું તમને યોગ્ય લાગે છે?'
‘મૂરખ! મારા ખેતરમાંથી મને પૂછ્યા વગર બાજરીનાં ડૂંડાં તોડી તું ખાઈ રહ્યો છે? નાલાયક! હજી તો સવારનું દાતણ પણ તેં કર્યું નથી, અને બાજરી આરોગવા માંડ્યો છે, તે તને શરમ નથી આવતી?’
|
|
‘ભાઈ, મારી ભૂલ થઈ ગઈ... મને ક્ષમા કરો...!' શિષ્ય ખેડૂત સામે બે હાથ જોડતાં કહ્યું.
[૧૩
પ્રભુ ઈસુએ પોતાના શિષ્ય સામે નજર માંડી. શિષ્ય નીચી નજરે સ્થિર ઊભો હતો.
એટલામાં વિખૂટા પડી ગયેલા ઈસુ ત્યાં આવી પહોંચ્યા. તેમણે પૂછ્યું :
‘કેમ, શી વાત છે, ભાઈ?'
ખેડૂતનો રોષ શાંત થઈ ગયો.
‘અરે, જા હવે નફ્ફટ.....! તને તો હું | કોરડે કોડે ફટકારીને દંડ દઈશ..... તું હરામખોર | છે. તું નિર્લજ્જ છે. તું પાખંડી અને ચોર છે....!'
|
આજે વિશ્વમાં રોષ અને દ્વેષની જ્વાળાઓ લપકારા મારી રહી છે. જગત હિંસાના શિખર ઉપર બેઠું છે. કઈ પળે વિનાશક વિસ્ફોટ થશે અને વિશ્વ ખતમ થઈ જશે એની કોઈને ખબર નથી. વિજ્ઞાન એક તરફ અણુશક્તિ દ્વારા ખતરનાક હથિયારો બનાવે છે, તો બીજી તરફ માનવ માનવ વચ્ચે વૈમનસ્ય અને વિખવાદ ઘેરાં બની રહ્યા છે. પરાકાષ્ઠાની એક પળ જગતનો નાશ કરવા સમર્થ છે. ત્યારે ઈસુએ આપેલો પ્રેમનો મહામંત્ર યાદ કરીએ અને તે દ્વારા જીવનને સાર્થક કરીએ એમાં જ આપણું તથા વિશ્વનું શ્રેય છે.
|
‘જુઓને, આ નાલાયક....! મારા ખેતરમાંથી બાજરીનાં લીલાછમ ડૂંડાં ખાઈ રહ્યો છે. હજી તો એણે સવારનું દાતણ પણ કર્યું નથી અને ભૂખડીબારસ જેવો ભૂખ્યો થઈ ગયો છે! પાછો મને કહે છે કે, માફ કરી દો.....' ખેડૂતે પ્રભુ ઈસુ સામે જોઈને રોષપૂર્વક કહ્યું.
|
લેખક શ્રી લક્ષ્મીચંદભાઈ છ. સંઘવીના પુસ્તક ધૃષ્ટાંત રત્નાકર'માંથી જનહિતાર્થે સાભાર]

Page #17

૧૪]
[શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૩ અંક ૨, ૧૬ ડિસેમ્બર ૨૦૦૨
વ્યક્તિ વિશેષ * શ્રી શયચંદ મગનલાલ શાહ
ડો. કવિન શાહ ગરવી ગુજરાતના સૌરાષ્ટ્રમાં આવેલું. ધ શત્રુંજય, ગિરનાર, આબુ, ભાવનગર, ભાવનગર શહેર ધર્મ, સંસ્કૃતિ, શિક્ષણ, વ્યાપાર અને મુંબઈ વગેરે તીર્થભૂમિમાં જિનબિંબ સ્થાપના, સેવાના કાર્યક્ષેત્રમાં આગવું પ્રતિનિધિત્વ ધરાવે છે. | પ્રતિષ્ઠા મહોત્સવ, અંજનશલાકા આદિનો અમૂલ્ય
આ નગરના નગરરત્નોમાં જૈન સમાજના લાભ લઈને શ્રાવકોચિત સુકૃત કરીને સમકિત વ્યક્તિ વિશેષ કરીને રાયચંદ મગનલાલ શાહનો! નિર્મળ કરવા માટે શુદ્ધભાવથી આવા કાર્યો કર્યા છે. જીવન પરિચય અને સ્વાધ્યાય સૌ કોઈને માટે [ એક વક્તા તરીકે તેઓ નિર્ભય અને જીવન જીવવાની અને સેવાકાર્યની સાથે આત્માનું સ્પષ્ટ વિચારો વ્યક્ત કરતાં હતા. સત્યના રક્ષણ અંગે વિચારણા કરવા માટે અનન્ય પ્રેરણા આપે છે. માટે સમર્પણ ભાવથી પડકાર ઝીલીને વિજય
હાલ ૯૩ વર્ષની વયે મુખારવિંદ પર હાસ્યની મેળવવા માટે સતત પુરૂષાર્થ કરતાં હતા. રેખાઓ ફરકતી જોવા મળે છે એવા શ્રી કિ ટ્રસ્ટના વહીવટ અંગે કાયદાકીય રાયચંદભાઈની જન્મભૂમિ ભાવનગર (ભાવેણા)| મુશ્કેલીઓમાંથી ટ્રસ્ટના હેતુના રક્ષણ અને શાસ્ત્રીય પણ કર્મભૂમિ તો એક ચિરસ્મરણીય ઈતિહાસ | આધારે માર્ગ કાઢવાની કુશાગ્ર બુદ્ધિના ઉદાહરણ આલેખાય તેવી મોહમયી મુંબઈ નગરી છે. અહિં તરીકે મોતીશા ચેરીટેબલ ટ્રસ્ટના પ્રશ્ન અંગે એમના મોહ-માયા કરતાં સેવા-પરોપકારને આત્મચિંતનની | પ્રયત્નોથી હાઈકોર્ટમાં વિજય પ્રાપ્ત થયો હતો. શ્રી પ્રવૃત્તિથી એમનું સમગ્ર જીવન પસાર થતું જ્ઞાતિ | ગોડીજી જ્ઞાન ભંડારના મંત્રી, શ્રી જૈન શ્વેતાંબર અને સાધર્મિકોએ પ્રત્યક્ષ નિહાળ્યું છે. કોન્ફરન્સના સક્રિય સભ્ય રહીને જૈન સમાજની
મુંબઈ મહાનગરની દોડધામમાં જીવતા સેવામાં મૂલ્યવાન પ્રદાન કર્યું છે. રાયચંદભાઈએ સતત ૫૭ વર્ષ સુધી સેવાના એમની વ્યક્તિત્વ વિશેષમાં અભિવૃદ્ધિ ભેખધારી બનીને કિંમતી સમય માનવહિત માટે કરનારા ગુણો શાંતિપ્રિયતા, મિલનસારપણું, વિતાવ્યો છે એમની કર્મકતા નવી પેઢીના હસમુખો ચહેરો, સેવા અને સહકારની ભાવના, દઢ વારસદારોને માટે દીવાદાંડી સમાન છે. એમનો | સંકલ્પ શક્તિ, ઊંચી અને ઊંડી ધર્મભાવનાનો પરિચય એ કોઈ સર્જકની કલ્પનાનો પરિપાક નથી | સમાવેશ થાય છે. એમની ધર્મદષ્ટિ વ્યવહારલક્ષી પણ વાસ્તવિકતાનું અમર ઉદાહરણ છે. એમની| નહિ પરંતુ આત્મલક્ષી છે. સેવાકિય પ્રવૃત્તિઓની કેટલીક વિગતો દ્વારા વ્યક્તિ
ધર્મમાં અપૂર્વ શ્રદ્ધાથી, સ્વાધ્યાયમાં નિજાનંદે વિશેષનો પ્રત્યક્ષ પરિચય થશે.
મસ્ત રહેતા હતા. આજે આટલી મોટી વયે પણ ર ભાવનગર શહેરમાં રખડતા કૂતરાઓના સ્પષ્ટ અવાજથી આનંદઘનજી, ચિદાનંદજી, નાશ કરવાના કાયદા સામે લડત આપીને યશોવિજયજી ઉપાધ્યાયજી વગેરેના સ્તવનો અને પ્રાણીઓના જીવ રક્ષણમાં વિજય મેળવ્યો. એમની | પદોની પંક્તિઓ લલકારીને સ્વાધ્યાયના પરમોચ્ચ પ્રવૃત્તિમાં અહિંસા પરમોધર્મ, જીવદયા અને | આનંદની લ્હાણ કરે છે, આ તો પ્રત્યક્ષ પરિચયથી માનવદયાના કાર્યોના સંસ્મરણો નોંધપાત્ર બન્યા છે. | સમજી શકાય તેમ છે. સત્ય માટે પડકાર ઝીલીને

Page #18

શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ : ૩ અંક ૨, ૧૬ ડિસેમ્બર ૨૦૦૨ ]
|
|
વિજય મેળવવાની ઉત્કટ ભાવનાથી કાર્ય કરીને ધ્યેય સિદ્ધ કરતાં હતા. એમની નિસ્પૃહ ભાવના ધર્મ અને સત્યના રક્ષણ માટે કાર્યરત હતી. પરિણામે વિજય પ્રાપ્ત થતો હતો. સેવાને સ્વાર્થ સાથે કોઈ સગાઈ નથી એવું સૂત્ર રાયચંદભાઈએ ચરિતાર્થ કરી બતાવ્યું છે. એમના જીવનનો આ પરિચય જૈન સમાજ અને ધર્મ પ્રવૃત્તિનો ખ્યાલ આપે છે પણ જીવનની બીજી બાજુનો વિચાર કરીએ તો આત્માની ઓળખાણ માટે અધ્યાત્મ યોગીઓના પુસ્તકોનો અભ્યાસ, ચિંતન અને મનન દ્વારા સંસારી વેશે પણ આત્માર્થી બનીને જીવી રહ્યા છે. આનંદઘનજી, યશોવિજયજી ઉપાધ્યાય, હેમચંદ્રાચાર્ય, ચિદાનંદજી, રાજચંદ્ર આદિના ગ્રંથોનો અભ્યાસ કરીને ધર્મ–સ્વાધ્યાય દ્વારા શારીરિક અને માનસિક સ્વસ્થતાને શુદ્ધિને વર્યા છે. એમની આ પ્રવૃત્તિના ઉદાહરણરૂપે કેટલીક વિગતોનો આ લેખમાં ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે.
|
|
|
સૌપ્રથમ કોમ્પ્યુટર કુંડળી દેશ-પરેદેશની
સુક્ષ્મ અને ચોક્કસ કાઢવા માટે મળો.
COMPUTER
[૧૫
રાયચંદભાઈના બાહ્યજીવનની ગુણવત્તા તો છે જ પણ તેનાથી અધિકત્તમ આંતરિક ગુણવત્તા એ ધર્મની દૃષ્ટિએ ઉચ્ચ કોટિની છે. શ્રાવક તરીકે આવી સિદ્ધિ મેળવનારા બહુ અલ્પ સંખ્યામાં જાણવા મળે છે.
ધર્મમાં મન, વચન અને કાયાની શુદ્ધિને પ્રાધાન્ય આપવામાં આવ્યું છે તેના નિમિત્તમાં જ્ઞાનોપાસના સ્વાધ્યાય મહત્વનો છે. સ્વાધ્યાયથી મનશુદ્ધિ થાય, તેના પ્રભાવથી વચન શુદ્ધિ અને પરિણામે કાયાની શુદ્ધિ પણ થાય છે. મનની ચંચળતાને દૂર કરવા સત્સંગ, સ્વાધ્યાય, જ્ઞાન અને ધ્યાન જેવા સાધનો ઉપકારક છે. મનની સ્વસ્થતાથી શરીરની સ્વસ્થતા સહજ રીતે પ્રગટ થાય છે. એમના જીવનમાં આ સૂત્ર વણાઈ ગયું છે એમ લાગે છે.
APACH
‘‘ફેમીલી પેક’’ યોજના
એકની ફી ભરો અને ફેમીલીના બધા સભ્યો કોમ્પ્યુટર શિક્ષણ મફત મેળવો.
રાયચંદભાઈનું જીવન અને સદ્કાર્યોની નોંધ સહુ કોઈને માટે પ્રેરણાની પરબ બની રહે તેવી છે.
EDUCATION
3rd Floor, Ajay Chamber, Kalanala, Bhavnagar-364 001 (Gujarat) India Phone : (91) (0278) 425868 Fax: (91) (0278) 421278 Internet: http://www.aptech-education.com
COMET
COMPUTER CONSULTANCY
10, V. T. Complex, Kalanala, Bhavnagar-364001 Phone : (91) (0278) 422229
ભવિષ્યનું માર્ગદર્શન
મફત રૂબરૂ મળો.

Page #19

૧૬]
(શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૩ અંક ૨, ૧૮ ડિસેમ્બર ૨૦૦૨
With Best Compliments from :
Kinjal Electronics
Chandni chowk, par falia, Opp. children Park, Navsari-396445 Tele : (02637) 41321 Fax : (02637) 52931
સૌ જીવો સુખભાગી બનો. રાગ-દ્વેષી-અજ્ઞાની એવા કુદેવોને માનનારા, પૂજનારા, મહા આરંભ અને મહાપરિગ્રહમાં ડૂબેલા એકાંતવાદી કુગુરુઓની જાળમાં ફસાયેલા અને જીવોની સાચી ઓળખાણ ન કરાવનારા અને જીવહિંસાના કાર્યોમાં દોરી જનારા કધર્મને આચરનારાઓના મહાભયંકર મિથ્યાત્વનો નાશ થઈ જગતના સર્વ જીવો શ્રેષ્ઠ કોટિના બોધલાભથી = સાચા ધર્મની પ્રાપ્તિથી સુખી થાઓ! સુખી થાઓ! સુખી થાઓ!
–પં. ગુણસુંદરવિજયજી ગણિ
મેસર્સ સુપર કાસ્ટ
૨૮૬, જી.આઈ.ડી.સી. ચિત્રા, ભાવનગર Manutacturer's of C.I. Casting. : 445428_446598

Page #20

શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૩ અંક ૨, ૧૬ ડિસેમ્બર ૨૦૦૨)
[૧૭
મળે છે દેહ માઠીમાં....પણ. માનવીનાં કામ આવે છે....
પ્રસિદ્ધ આત્માર્થી યોગીરાજ શ્રી આનંદ- ગૂર્જરેશ્વર રાજા ભીમદેવના મહામન્તીશ્વર ઘનજીએ એમના એક પદમાં જીવનની વરવી | દંડનાયક વિમલશાહ. યુદ્ધક્ષેત્રે એ સવાયા ક્ષત્રિય વાસ્તવિકતાનું દર્શન કરાવતાં લખ્યું છે કે “| હતા, તો ધર્મક્ષેત્રે એ સવાયા જૈન હતા. હિન મીટ્ટી મેં પત્ત નાના..” આવું કટુ સત્યT રાજનીતિના એ અચ્છા જાણકાર હતા. પરંતુ આ લખીને એ એમ જણાવવા ચાહે છે કે મોહ-માયા-I બધાથી અધિક એ પરમ પ્રભુભક્ત હતા. આસક્તિ અને એના કારણે કરાતી પાપપ્રવૃત્તિથી | આબુગિરિરાજની તળેટીની ચદ્રાવતી નગરીના એ સદા ય દૂર જ રહેજો. કેમકે આ બધું કર્યા છતાંય | માલિક હતા. આબુગિરિરાજની છાયામાં જ એક દિવસ માટીમાં મળી જવું તો પડશે જ!! ને | વસતા હોવાથી અવાર-નવાર એ આબુગિરિ પર પછી એના કટુ ફળ પણ સહન કરવા પડશે જ!!
જતાં. એની વિશ્વથી સાવ અલગ દિવ્ય ભૂમિ પર, આનંદઘનજી આ જ પંક્તિને જરા અલગ
એવા જ અલગ-બેનમૂન જિનાલય રચવાના રીતે વિચારીએ તો તેમાંથી એવો સાર પણ
એમને મનોરથો જાગ્યા. હજારો નહિ, લાખો તારવી શકાય કે માટીમાં મળી જતાં પૂર્વે તમે
સુવર્ણમુદ્રાઓનો સંયથી જ સર્જાઈ શકે એવા કાંઈક એવા સત્કાર્યો-ધર્મકાર્યો કરી લેજો કે જેથી
શિલ્પ-સ્થાપત્યના ઉત્કૃષ્ટ નમૂનારૂપ વિરાટ
જિનાલય એના અંતર-અરમાનો હતા. એના એક તરફ આધ્યાત્મિક દૃષ્ટિએ ઉન્નતી મળે
પ્રારંભ પૂર્વે કુલદેવી અંબીકાના વરદાન મેળવવાનું અમરદશા તરફ પ્રગતિ થાય અને બીજી તરફ
એમણે વિચાર્યું. વિચારણાનો અમલ થયો અને દુનિયામાંથી તમે મીટી જવા છતાંય તમારા નામ
એમણે અંબીકાદેવીની સાધના આરંભી. નિશ્ચલ કામ અમીર રહે!! એવી કંઈ કેટલીય વ્યક્તિઓ
અને એકાગ્ર આરાધનાના પ્રભાવે દેવીએ પ્રસન્ન વિભૂતિઓ થઈ ગઈ છે ઈતિહાસના વિરાટ
થઈને વરદાન માગવા કહ્યું. વિમલશાહે કહ્યું : પટમાં કે જેણે માટીમાં મળી જતાં પૂર્વે પોતાના |
“મા! બે ઝંખના છે. એક આબુગિરિ પર વિરલ કાર્યો દ્વારા જીવનની અમરદશા પ્રાપ્ત
બેનમૂન દેવાલયમાં દેવ વિરાજમાન હોય અને કરવા તરફ પ્રગતિ કરી છે અને સાથોસાથ સ્વયં
બીજું ઘરે દીકરાનું પારણું બંધાયું હોય.” માટીમાં મળી ગયા પછી ય, સૈકાઓ પર્યત નામ
અંબીકાએ ઉત્તર દીધો : “વિમલશાહ! તમારી કામ ગુંજતા રહે એવી, અમરકીર્તિ હાંસલ કરી
કિસ્મતમાં બે બાબત શક્ય નથી. કાં દેવ, કાં છે. આવી વ્યક્તિઓ માટે જ સંસારે પેલી
દીકરો, કાં પરમેશ્વર, કાં પુત્ર. બેમાંથી એકની ઉક્તિઓ રચી હશે કે “કીર્તિ કેરા કોટડાં, પાડ્યાં
પસંદગી કરો.” વિમલશાહ મૂંઝાઈ ગયા. બેમાંથી નવ પંડત...'
એકેય જતું કરવાનું મન થતું ન હતું. એમણે આવો, આજે યાદ કરીએ આપણે આવી | નિર્ણય માટે એક દિવસની અવધિ યાચી. એક વ્યક્તિને-વિભૂતિને
ઘરે જઈને એમણે પત્નીને વાત કરી. ખૂબ

Page #21

૧૮)
( શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૩ અંક ૨, ૧૬ ડિસેમ્બર ૨૦૦૨ વિચારણા કરી. કિંતુ મનની મૂંઝવણ મીટી નહિ. | જોઈએ તે જણાવો. હું એ અવશ્ય આપીશ. એ જ અસમંજસની અવસ્થામાં બીજા દિવસે લાલચુ દાવેદારોએ વિવેક વિનાની અમર્યાદ ગિરિરાજ પર ચડી રહ્યા હતા. ત્યાં માર્ગમાં | માંગણી મૂકી કે “જેટલી ભૂમિમાં મંદિર બનાવો, જલપરબ આવી. તૃષાતુર દંપતિએ ત્યાં જલપાન ! એટલી ભૂમિ પર પથરાય એટલી સુવર્ણમુદ્રાઓ કર્યું ને જ્યાં એ આગળ વધવા ગયા ત્યાં જ એક | અમને આપો!' નેકદિલ વિમલશાહે એ અમર્યાદ કિશોરે દોડતાં આવીને કહ્યું : “પાણી પીધાના માંગણી ય મંજૂર રાખી. ભૂમિ પર સુવર્ણમુદ્રા પૈસા આપો. પછી આગળ જજો'' વિમલશાહ | પાથરવાનો પ્રારંભ થયો. એ યુગની સુવર્ણમુદ્રાઓ વિસ્મિત થઈ ગયા : રે! પાણીના પૈસા હોય? | ગોળ હોવાથી બે સુવર્ણમુદ્રાઓ મૂકતાં વચ્ચેનો એમણે કિશોરને પૂછ્યું : “પાણીના પૈસા તો કેટલોક ભાગ ખાલી રહેતો હતો. પરાકાષ્ઠા ત્યાં કયાંય ન હોય. શું આ પરબ પૈસા માટે બંધાવાઈ | આવી કે એટલો ભાગ સુવર્ણમુદ્રાથી ઢંકાયા છે?” કિશોરે બેશરમ થઈને ઉત્તર દીધો : | વિનાનો રહે એ ઈષ્ટ ન લાગવાથી વિમલશાહે મસ્ત્રીજી! આ વાવ મારા પૂર્વજે બંધાવી છે. ખાસ ચોરસ સુવર્ણમુદ્રાઓ રચાવીને ભૂમિ સુવર્ણએમણે ભલે એ પરોપકાર માટે બનાવી. પરંતુ | પંડિત કરી!! અને એ સુવર્ણમુદ્રાઓ દાવેદારોને નિર્ધન બની ગયેલા મારા માટે તો આ જ| આપી દીધી. એકમાત્ર આજીવિકાનું સાધન છે. માટે પૈસા તો વર્ષોની સખત જહેમત ને સંપત્તિના અમાપ ચૂકવવા જ જોઈશે.” વિમલ મત્રીશ્વરે દયાથી
સદ્વ્યયથી એમણે વિશ્વ અજાયબી જેવા મંદિર એને માગ્યા કરતાં વધુ પૈસા આપ્યા.
રચાવ્યા અને પુણ્યનું ભાતું એકત્ર કર્યું!! કિંતુ આ ઘટનાએ એમના ચિત્તમાં ચોટ| ‘વિમલવસહી'ના નામે વિશ્વવિખ્યાત દેલવાડાના લગાવી. એમને થયું કે હું દેવી પાસે દીકરો યાચું ને! એ દેરાસરો આજેય દેશ-વિદેશના અનેક ભાવિકો એ જો આવો કપાતર પાકે તો મારાં પુણ્યકાર્યોની માટે અનોખું આકર્ષણ કેન્દ્ર બની રહ્યા છે... રોકડી કરશે. એના કરતાં બહેતર છે કે માત્ર દેવ મળે, | વિમલશાહ ભલે માટીમાં મળી ગયા. પરંતુ દીકરો ન મળે. ઉપર પહોંચીને એમણે દેવીને નિર્ણય | એમના નામ-કામ આજે સેંકડો વર્ષો પછીય અમર જણાવી દીધો કે મારે પરમેશ્વર જોઈએ, દીકરો નહિ. | છે આ મંદિરના માધ્યમે!! દેવીએ ‘તથાસ્તુ' કહ્યું અને વિમલશાહે મહા- આવો. આપણે ય માટીમાં મળી જતાં પૂર્વે જિનાલય નિર્માણના મંગલાચરણ કર્યા. વિમલશાહની જેમ કાંઈક વિરલ કાર્ય કરી જઈએ. એના નિર્ણય માટે પર્વત પર એમણે જે
કારણકે : મોકાની ભૂમિ પસંદ કરી એ ભૂમિ પોતાની
મળે છે દેહ માટીમાં, પણ માનવીનું નામ જીવે છે, હોવાનો દાવો કરવા કેટલાક અન્ય ધર્મીઓ
મરે છે માનવી પોતે, પણ માનવીનું કામ આવે છે. આગળ આવ્યા. વિમલશાહે ધાર્યું હોત તો
--ગણિ રાજરત્નવિજય સત્તાના સહારે એ ભૂમિ આસાનીથી લઈ શકત. કિંતુ તેઓ આ પાવન કાર્યમાં કોઈનું ય દિલ
(ગુજરાત સમાચાર તા. ૨૯-૩-૦૧ની આગમ
નિગમ પૂર્તિમાંથી જનહિતાર્થે સાભાર) દુભવવા ચાહતા ન હતા. એમણે એ દાવેદારોને બોલાવીને કહ્યું કે આ ભૂમિના બદલામાં તમને જે

Page #22

શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ ૩ અંક ૨, ૧૬ ડિસેમ્બર ૨૦૦૨]
[૧૯
જીવન-સાર્થક્યનો સરળ ઉપાય
|
પ્રવચનકાર: આ. શ્રી વિજયવલ્લભસૂરિજી મ.સા. સુપાત્રદાન : લક્ષણ અને મહત્ત્વ | ઉપદેશ અને માર્ગદર્શન આપીને પાપમાંથી ઉગારી
લે. આવા સુપાત્રને અપાયેલું દાન જ સુપાત્ર જૈનશાસ્ત્રમાં પાંચ પ્રકારના દાન બતાવ્યાં છે
કહેવાય. સુપાત્રદાન મોક્ષપ્રાપ્તિ કરાવનારું છે અને છે. એમાં અભયદાન પછી બીજું આવે છે
ઓછામાં ઓછું સુગતિમાં લઈ જનારું છે. આથી સુપાત્રદાન. યોગ્ય કે ઉત્તમ પાત્રને દાન આપવું |
જ “દશ-વૈકાલિક સૂત્રમાં કહ્યું છે--- એ સુપાત્રદાન કહેવાય.
“કુત્તામો મુઠીલા, કુદાવીવી વિ કુદી. સુપાત્રની વ્યાખ્યા શાસ્ત્રકારો આ પ્રમાણે કરે છે---
मुहादाई मुहाजीवी दोवि गच्छंति सुगई।'
આ જગતમાં નિઃસ્વાર્થ દાતા અને 'सु शोभनं पात्रं स्थानं ज्ञान-दर्शन-चारित्र-तप- |
નિઃસ્વાર્થ જીવન જીવનાર વ્યક્તિ બંને દુર્લભ છે. ક્ષમા-શમશીત-રા-સંયમીનાં મુળાના વહાં !! આ પ્રકારના બંને સુગતિ પામે છે.” अतिशयेन पापात् जायते इति सुपात्रम् ।'
શાલિભદ્ર પૂર્વ જન્મમાં સંગમ નામનો જ્ઞાન, દર્શન, ચારિત્ર, તપ, ક્ષમા, શમ, | ગોવાળ હતો. એણે પોતાની દરિદ્રાવસ્થામાં પણ શીલ, દયા અને સંયમ જેવા ગુણોનું જેઓ યોગ્ય
આકરી મહેનતને અંતે મળેલી ખીર એક ઉત્તમ સ્થાન છે તે સુપાત્ર છે; અથવા જે સારી રીતે
પાત્ર (નિઃસ્વાર્થ જીવી) સાધુને ઉત્કટ ભાવથી પાપથી પોતાની રક્ષા કરે છે તે સુપાત્ર કહેવાય
| આપી હતી. આના ફળરૂપે એનો પછીનો જન્મ જીવન-સાર્થક્યનો સરળ ઉપાય | ગોભદ્ર શેઠના પુત્ર શાલિભદ્ર રૂપે થાય છે. આવું
છે સુપાત્રદાનનું મહાફળ. ભગવદ્ગીતામાં આને 'पाकारेणोच्यते पापं त्रकारस्त्राणवाचकः।।
| સાત્ત્વિકદાન કહેવાયું છે – अक्षरद्वयसंयोगे पात्रमाहुर्मनीषिणः॥'
"दात्तव्यमिति यद्दानं दीयतेऽनुपकारिणे। “પા” પાપવાચક છે અને “ત્ર ત્રાણ
देशे काले च पात्रे च तद्दानं सात्त्विकं स्मृतम् ॥' (રક્ષણ)વાચક છે. આ બંને (પા + 2) અક્ષરોનો સંયોગ થાય તેને મનીષિઓ “પાત્ર' કહે છે.”
દેશકાળ અને પાત્ર જોઈને પોતાના
અનુપકારીને પણ કર્તવ્ય સમજીને દાન આપવામાં હકીકતમાં સુપાત્ર એ હોય છે કે જેનામાં
| આવે એ સાત્ત્વિક દાન કહેવાય છે.” જ્ઞાન, દર્શન, ચારિત્ર જેવા ઉત્તમોત્તમ ગુણો હોય અથવા તો જે પાપોથી પોતાના આત્માની રક્ષા
ચાર ભાવના કરતો હોય; જયાંથી પાપકર્મો આવવાની સંભાવના ત્રણ પ્રકારના સુપાત્ર હોય છે. ઉત્તમ હોય ત્યાંથી એ પોતાની જાતને બચાવી લેતો હોય. | સુપાત્ર, મધ્યમ સુપાત્ર, અને જઘન્ય સુપાત્ર. આનો બીજો અર્થ એ પણ થઈ શકે કે જે પાપમાં | ઉત્તમ સુપાત્ર સાધુ-સાધ્વી છે. મધ્યમ સુપાત્ર પડેલી સમાજની વ્યક્તિઓને ધર્મની પ્રેરણા, વ્રતધારી શ્રાવક અને શ્રાવિકા છે અને જઘન્ય

Page #23

૨૦]
1શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષઃ ૩ અંક ૨, ૧૬ ડિસેમ્બર ૨૦૦ર સુપાત્ર સમ્યકત્વી અથવા માર્ગાનુસારી સહધર્મી | “હે વિપ્રવરો ! જે ધન ન્યાયોપાર્જિત હોય ભાઈ બહેનો છે. આ ત્રણ જ સુપાત્ર કહેવાય. | અને યોગ્ય દેશ, કાળ અને પાત્રને આપવામાં શાસ્ત્રકારોએ ઉત્તમ સુપાત્રને રત્નના પાત્રની આવે તે જ દાન અનંત કહેવાય છે.” ઉપમા આપી છે. મધ્યમ સુપાત્રને સુવર્ણના | સપાત્ર દાન માટે દાતાને પણ સુપાત્ર બનવું પાત્રની અને જઘન્ય સુપાત્રને કાંસાના પાત્રની | પડે છે. જો દાતા યોગ્ય ગુણવાન--સુપાત્ર હોય ઉપમા આપી છે. આ ત્રણ પ્રકારના સુપાત્રોને
નહિ તો એનું દાન સુપાત્રદાન કહેવાય નહિ. યથાયોગ્ય દાન આપવું તે જ સુપાત્ર દાન
આથી જ તીર્થકરોએ પહેલાં પોતાને સુપાત્ર કહેવાય. સુપાત્રને અપાયેલું દાન સુફળ લાવે છે.
| બનાવીને જ સુપાત્રોને પ્રાયઃ દાન આપ્યું છે, જેવી રીતે છીપમાં સ્વાતિ નક્ષત્ર સમયે વરસાદનાં | જેના ફલસ્વરૂપે તેઓ તીર્થંકરપદની પ્રાપ્તિ કરી ટીપાં પડતાં મનોહર મોતી બની જાય છે. આ
| શક્યા અને મુક્તિ મેળવી શક્યા. કારણથી જ સુપાત્ર દાનને શાસ્ત્રકારોએ અત્યંત દુર્લભ બતાવ્યું છે. એમાં એમ કહેવાયું છે કે –
સુપાત્રદાનના અધિકારી "केसिं च होइ वित्तं चित्तं के सिंपि उभयमनेसि। અગાઉ કહ્યા પ્રમાણે માત્ર સાધુ, સાધ્વી કે રિત્તિ વિત્ત ર નં ૪ રિત્તિ સમંતિ દ્વા”| સંન્યાસી જ સુપાત્રદાનનાં અધિકારી નથી, બલ્ક
વ્રતબદ્ધ સમાજસેવક અથવા તો સદ્દગૃહસ્થ કે કેટલાક લોકોની પાસે સંપત્તિ હોય છે, પરંતુ
નીતિનિષ્ઠ વ્યક્તિ તથા એવી સંસ્થાઓ પણ હૃદયની વિશાળતા હોતી નથી. કેટલાકનું દિલ
સુપાત્રદાનને યોગ્ય છે. કેટલીક વ્યક્તિઓ વિશાળ હોય છે, પરંતુ તેની પાસે યોગ્ય પ્રમાણમાં
પોતાના ધર્મ, સંપ્રદાય, જાતિ કે કોમનું જેના પર ધન કે સાધન હોતા નથી. કેટલાકની પાસે ધન
લેબલ લગાડેલ હોય એને જ કે એવી સંસ્થાઓને અને સુંદર હૃદય બંને હોય છે, પરંતુ તેમને દાનને યોગ્ય સુપાત્ર મળતું નથી. આથી પર્યાપ્ત ધન,
સુપાત્રદાનને યોગ્ય ગણે છે. પરંતુ આ એક મોટી
| ભ્રમણા છે. સુપાત્રદાનમાં સંપ્રદાય, પંથ, જાતિ, ઉદાર હૃદય અને સુપાત્ર-આ ત્રણેયનો ત્રિવેણી
| કોમ કે રાજયની સંકુચિત દીવાલો રચવી જોઈએ સંગમ પ્રબળ પુણ્યથી જ પ્રાપ્ત થાય છે.'
નહિ. આવી સંકુચિતતાને કારણે દાન સુપાત્ર ન્યાય, નીતિ અને શુદ્ધ સાધનોથી મેળવેલું
થવાને બદલે સંપ્રદાય વગેરેની સંકીર્ણતામાં ધન કે સાધન જ યોગ્ય પાત્રને આપી શકાય.|
સીમિત બની જશે. કેટલાક લોકો એવી ભ્રાંતિનો અન્યાય, અનીતિ કે ચોરીથી મેળવેલી સંપત્તિ
શિકાર બની ગયા છે કે સાધુ-સાધ્વી સિવાય અને કયારેય સુપાત્ર દાન પામતી નથી, કારણ કે આવા
તેમાં પણ અમારા જ પંથના અને અમે માનીએ અશુદ્ધ ધન સાથે બુદ્ધિ પણ કલુષિત થઈ જાય છે.
છીએ તે જ સાધુવર્ગ સિવાય બીજા બધા કુપાત્ર આવું ધન વિલાસિતા, ફેશન, અદાલતી તકરાર,
છે; અને કોઈ ગૃહસ્થ તો સુપાત્ર હોઈ શકે જ બીમારી જેવા વ્યર્થ કાર્યોમાં ખર્ચાઈ જાય છે.
નહિ. પરંતુ આ તો સંકીર્ણ સાંપ્રદાયિકતાના આથી જ કહ્યું છે---
ફેલાયેલા ઝેરનું પરિણામ છે. આવી સંકીર્ણ “#ાને વરે તથા રેશે ઘને ચારાતં તથા| વૃત્તિના લોકો પોતાના જ સાધુવર્ગને સુપાત્ર વરં વાહાળ શ્રેષ્ટાસ્તવનન્ત પ્રવર્તિતા”| ગણાવી અને હૃદયની અનુદારતાને ધર્મસંપ્રદાયના

Page #24

(૨૧
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૩ અંક ૨, ૧૬ ડિસેમ્બર ૨૦૦૨] વચનથી ઢાંકી દઈને એને જ સુપાત્ર ગણે છે. દાણા નાખવામાં આવે છે. જો એ દાણાની સાથે વાસ્તવમાં તીર્થકરોની દૃષ્ટિ એવી સંકીર્ણ નથી કે મોતી નાખવામાં આવે તો કવચિત્ ઘૂમતા ઘૂમતા , એમણે સાધુવર્ગ સિવાય કોઈ પણ ગૃહસ્થને રાજહંસ પણ પોતાના ખોરાક માટે પક્ષીઓની સુપાત્ર નહિ ગણીને દાન આપ્યું ન હોય. એમણે સાથે અહીં આવી પહોંચે. જો મોતી નાખવાથી તો પોતાના ગૃહસ્થવર્ગ ઉપરાંત સમસ્ત જગતના રાજહંસ આવે તો રાજાએ છતના કાણામાં હથેળી સુપાત્ર ગૃહસ્થોને દાન આપ્યું છે.
ટેકવી દેવી અને રાજહંસ મોતીના ભ્રમમાં કેટલાક લોકો ઉત્કૃષ્ટ સપાત્ર એટલે કે ગૂમડાને પણ ચાંચ મારશે. આમ કરવાથી રાજાનું સાધુવર્ગને જ દાન દેવાનું વિચારે છે. પરંતુ ઝેરી ગૂમડું ફૂટી જશે. સાધુવર્ગનો સુયોગ સહુને સદાકાળ મળતો નથી, મંત્રીની યુક્તિ મુજબ સઘળી વ્યવસ્થા કારણ કે સાધુવર્ગ તો અપ્રતિબદ્ધવિહારી હોવાને કરવામાં આવી. રાજા છતના કાણામાં પોતાની કારણે વિચરણ કરતો હોય છે. તેઓ જે સ્થળે હથેળી ટેકવીને ઊભો અને છત પર સફેદ ચાતુર્માસ કરે એ નગર કે ગામને જ એનો લાભ જુવારના દાણાની સાથે મોતી પણ વિખેરી દીધાં મળે છે. આથી કોઈ પણ સુપાત્ર મળે અથવા પાત્ર હતાં. એક દિવસ બીજાં પક્ષીઓની સાથે રાજહંસ પણ મળે તો એને દાન આપવાનું ચૂકવું નહીં. દીન, પણ અહીં આવી ચડ્યો. બીજાં મોતીઓની સાથે દુઃખી, પીડિત, સંકટગ્રસ્ત કે ભૂખ્યા માનવીઓ-આ રાજાની હથેળીમાં થયેલા નાનકડા સફેદ ગૂમડાને બધા જ અનુકંપાપાત્ર છે. એમને યથાશક્તિ દાન મોતી માનીને જ રાજહંસે ચાંચ મારી, જેનાથી આપીને અથવા તો ઓછામાં ઓછું વાણી દ્વારા ગૂમડું ફૂટી ગયું અને વેદના ઓછી થઈ. પણ આશ્વાસન આપીને દાનની ધારા અખંડ વહેતી રાજહંસની માફક સાધુસાધ્વીરૂપી ઉત્કૃષ્ટ રાખવી જોઈએ. જે ઘરમાંથી આવો અખંડ સપાત્રનો લાભ ત્યારે જ થાય કે જ્યારે વ્યક્તિ દાનપ્રવાહ વહે છે ત્યાં ક્યારેક ઉત્કૃષ્ટ અને મધ્યમ પોતાના ઘરમાં મધ્યમ અને જઘન્ય સુપાત્રો અને સુપાત્રનો સંયોગ થઈ જાય છે.
કરુણાયોગ્ય પાત્રોને નિરંતર દાન આપતી હોય. એક રાજા હતો. એક વાર એની હથેળીમાં જેવી રીતે અન્ય પક્ષીઓ સાથે રાજહંસ રાજાને ત્યાં ઝેરી ગૂમડું થયું. આને માટે બધા જ ઉપાય આવી પહોંચ્યા એવી જ રીતે અન્ય સુપાત્ર કે અજમાવી જોયા, પરંતુ રોગ મટ્યો નહિ, બલ્ક પાત્રોની સાથે રાજહંસ સમાન ઉત્કૃષ્ટ સુપાત્ર પણ એના જાનનું જોખમ ઊભું થયું. રાજાએ કોઈ કયારેક તો અવશ્ય આવશે જ અને ગૃહસ્થનું દ્વાર અનુભવી વૈદ્યને પૂછ્યું. તો વૈદ્ય કહ્યું : ખુલ્લું હોવાથી સાધુવર્ણરૂપી રાજહંસ એમના
જો રાજહંસ આવીને તમારા ઝેરી ગુમડા મોહમમત્વરૂપી ગૂમડાને ફોડવા માટે પણ નિમિત્ત પર ચાંચ મારે તો એ ફુટી જશે અને તમે સ્વસ્થ બની શકે છે. મનુસ્મૃતિમાં દર્શાવ્યું છે કે ગૃહસ્થના થઈ જશો''
ઘરમાં પાંચ બાબતને કારણે પ્રતિદિન ઓછા કે સવાલ એ હતો કે માનસરોવરમાં રહેનારા
વધતા રૂપમાં આરંભ-સંસારંભજન્ય હિંસા થતી રાજહંસને લાવવો ક્યાંથી? મંત્રી બદ્ધિશાળી હતો. રહેતી હોય છે. આ પાંચ ચીજો આ પ્રમાણે છે : તેથી એણે વિચાર્યું કે રાજાને ત્યાં રોજ પક્ષીઓને
(ક્રમશ:)

Page #25

૨૨]
(શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૩ અંક ૨, ૧૮ ડિસેમ્બર ૨૦૦ર
શ્રી જૈન તાલધ્વજ જૈન તીર્થક્ષેત્ર-તળાજા દેશ-વિદેશના જૈન યાત્રિકો માટે શ્રદ્ધેય છે
શ્રી ચિંતામણી પાર્શ્વનાથ ભીનું દેરાસર –| શાંતિનાથ ભગવાનના દેરાસરના પરિસરમાં પૂર્વ તાલધ્વજગિરિના સાચાદેવની ટુંકની પશ્ચિમે | તરફના બંગલા તરીકે ઓળખાતાં મકાનમાં સ્થપાયેલ ચિંતામણી પાર્શ્વનાથ ભગવાનનું ભવ્ય | ગાંભુથી સં. ૨૦૦૮માં લવાયેલા સાંપ્રતિ મ.ના દેરાસર છે. દેવવિમાન સમાન ત્રણ શિખરવાળું આ | સમયના શ્રી મલ્લિનાથ ભગવાનના ભવ્ય જિનાલય સં. ૧૯૮૦માં તે સમયની જૈન પેઢીના | પ્રતિમાજી સ્થાપિત કરી સં. ૨૦૧૭ના જેઠ સુદવહીવટમાં બંધાયેલ છે. આજથી સૈકા પહેલાં સવંત | રના તા. ૨૬-૫-૧૯૭૧ના રોજ શ્રી મલ્લિનાથ ૧૯૫૬ના આસો વદી ૧૫ના રોજ તળાજા નજીક | જિનાલયની પ્રતિષ્ઠા થઈ. આ જિનાલય ઉપરથી સાંખડાસર ગામના ખેતરમાંથી ખોદકામ દરમિયાન | પાર્શ્વનાથ ભગવાન તથા નીચે સામેના ભાગે શ્રી શ્યામ વર્ણના સંપ્રતિ મહારાજના સમયના મનાતા | ચૌમુખજીનું પ્રતિષ્ઠાપન થયેલ. શ્રી ગૌતમ સ્વામી આ ઓજસ્વી પ્રતિમાજીને સં. ૧૯૮૦માં ચિંતામણી | ભગવાનના જિનાલયની મૂર્તિ પ્રતિષ્ઠા પણ આજ પાર્શ્વનાથ ભગવાનના જિનાલયમાં ઉપરના ભાગે | પરિસરમાં સં. ૨૦૫૧માં થઈ હતી. મૂળનાયક તરીકે પ્રતિષ્ઠિત કરાયા હતા. ભુગર્ભ જૈન વિદ્યાર્થીગૃહમાં શ્રી શાંતિનાથજી દેરાસરમાં આદિશ્વર ભગવાન પધરાવેલ તથા જિનાલય :-તળાજા નગરમાં જૈન વિદ્યાર્થીઓની ત્રીજા માળે શિખરજીમાં ચૌમુખજી પધરાવ્યા છે. ]
સુવિધા માટે જુના રેલ્વે સ્ટેશન પાસેની વિશાળ દેરાસરની ચોકીમાં ધરણેન્દ્ર પદ્માવતી માતાજીની
જગ્યામાં સં.૨૦૧૬માં ભવ્ય વિદ્યાર્થગૃહ બનાવાયું દેરીઓ છે. આ દેરાસરના ગભારા અને રંગ
હતું, જેમાં વિદ્યાર્થીઓ માટે પશ્ચિમ તરફના ભાગે મંડપનું શિલ્પ સ્થાપત્ય કલાની દૃષ્ટિએ અજોડ છે. | સં. ૨૦૨૦માં નૂતન જિનાલયનું શિલા સ્થાપન
તળાજા શહેરના જિનાલયો તળાજા | થયું અને સં. ૨૦૨૩ વૈશાખ સુદ-૧૦ના રોજ આ શહેરમાં સ્થાપિત મૂળનાયક શ્રી શાંતિનાથ | જિનાલયમાં શ્રી શાંતિનાથ ભગવાનની ભવ્ય ભગવાનના ભવ્ય પ્રતિમાજી એક ખેતરમાંથી મળી | પ્રતિષ્ઠા થઈ હતી. જે આજે વિદ્યાર્થીઓ માટે અને આવ્યા હતા. તેના ઉપરની નોંધ સં. ૧૮૮૩ના | શિવાજીનગર તરફ વિકસતા જૈન પરિવારોને મહા સુદ ૧૩ની છે. તે સમયે તળાજામાં યતિ દર્શન-પૂજન માટે ભારે સુગમ થઈ પડેલ છે. મહારાજના ચંપાવાળા ઉપાશ્રયમાં આ પ્રતિમાજીને શ્રી તાલધ્વજ તીર્થનો વહીવટ –વર્ષો પહેલા ૧૯ વર્ષ રાખવામાં આવ્યા. ત્યાર બાદ ત્યાં શ્રી] તળાજા તીર્થમાં આવતાં યાત્રિકોની આગતાશાંતિનાથ ભગવાનનું નૂતન જિનાલય બંધાવી સ્વાગતા માટે જૈન પેઢી હતી. તે સમયના પેઢીના તેની પ્રતિષ્ઠા સં. ૧૯૨૬ના. સુદ ૬ના રોજ | વહીવટકર્તા શેઠશ્રી કેશવજી ઝુંઝાભાઈની પતિશ્રી દલીચંદજી મહારાજના હસ્તે થઈ હતી. | આગેવાની નીચે તળાજાના જૈન શ્રેષ્ઠિઓ દ્વારા
શ્રી મલ્લિનાથ જિનાલય –મૂળનાયક | જૈન યાત્રિકોની યથાશક્તિ સગવડતા સાચવવામાં

Page #26

શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૩ અંક ૨, ૧૬ ડિસેમ્બર ૨૦૦૨]
[૨૩ આવતી હતી. આ પેઢી દ્વારા ગિરિરાજ પર શ્રી | વિદ્યાર્થીગૃહનું આલિશાન મકાન અને તેના પાર્શ્વનાથ ભગવાનનું ભવ્ય દેરાસર બંધાવવામાં | પરિસરમાં દેરાસરનું નિર્વાણ કરાવ્યું. આવ્યું હતું અને યાત્રિકોના ઉતારા માટેની વ્યવસ્થા
શ્રી તાલધ્વજ તીર્થની વિકાસ કુચમાં હાલની - કરવામાં આવી હતી.
તીર્થ કમિટિના ટ્રસ્ટીઓ અને સ્થાનિક કમિટિએ શ્રી તાલધ્વજ જૈન છે. તીર્થ કમિટિની | અવિરત સેવા આપી વિકાસ જાળવી રાખ્યો છે. સ્થાપના :-તાલધ્વજ તીર્થોધારક શાસન સમ્રાટ | દેશ—વિદેશથી આવતાં યાત્રિકો માટે ઉતારા, આચાર્ય શ્રી વિજયનેમિસૂરીશ્વરજી મ. સા. ની પૂજન, સેવા, સાધના, યાત્રા, ભોજન સહિત સંપૂર્ણ પ્રેરણા અને શુભ આશિષ સાથે આજથી લગભગ | સેવાયજ્ઞથી પ્રોત્સાહિત થતા શ્રાવક યાત્રાળુ દાન૬૦ વર્ષ પહેલાં સં. ૧૯૯૮ના શ્રાવણ સુદ ૧ના | સખાવતનો પ્રવાહ અવિરત પણે વહાવે છે. મંગલ દિને તાલધ્વજ જૈન શ્વે. તીર્થ કમિટિની શાંત રમણીય તીર્થ સૌરાષ્ટ્ર-ગુજરાત સ્થાપના કરવામાં આવી હતી. આ કમિટિનું સુકાન ! ઉપરાંત દેશ-વિદેશના જૈન-જૈનેત્તર યાત્રિકો માટે ભાવનગરના શ્રેષ્ઠિવર્ય શ્રીયુત ભોગીલાલ | દરિયા કિનારા નજીક રમણીય ટેકરી પરના ભવ્ય મગનલાલ શાહે સાંભળ્યું હતું. તેમના સાથી તરીકે
જિનાલયો તળાજા તીર્થની મહતામાં વૃદ્ધિ કરે છે. શ્રી ખાંતિલાલ અમરચંદ વોરા, શ્રી વલ્લભદાસ
| એટલે જ તાલધ્વજ તીર્થને પુરાતન સમયથી ગુલાબદાસ શાહ, શેઠશ્રી પુરશોતમદાસ
| શાંતિનો સંદેશ આપતા સૂત્રમાં જણાવે છે કે : માવજીભાઈ, શેઠશ્રી વિરચંદભાઈ કરશનદાસ
श्री तालध्वज तीर्थेश, सत्यदेवाय भावतः। વગેરે મહાનુભાવોની ભવ્ય ભાવનાથી આ તીર્થમાં
नमः सुमतिनाथाय विश्वशांति प्रदायिने॥ વિકાસને સમ્યક ગતિ પ્રાપ્ત થઈ હતી. આ
સંકલન : જયપ્રકાશ દોશી-બી. કે. રાવળ કમિટિની યશસ્વી સેવાથી તીર્થનો જીર્ણોદ્ધાર,
(સૌરાષ્ટ્ર સમાચાર તા. ૩-૭-૨૦૦રની તળાજા વિશેષ અદ્યતન ભોજનશાળા, નૂતન ઉપાશ્રય, આયંબિલ
પૂર્તિમાંથી સાભાર-જનહિતાર્થે) શાળા, નૂતન જિનાલય, શ્રાવિકા ઉપાશ્રય, સાધના મંદિર, ધર્મશાળા ઉતારો વગેરે ધાર્મિક કાર્યો ઉપરાંત શૈક્ષણિક સુવિધાના વિકાસ માટે
શ્રી જૈત આત્માનંદ સભા દ્વારા પ્રકાશિત
“આત્માનંદ પ્રકાશ' રૂપી. જ્ઞાત દીપક સદા તેજોમય રહે તેવી સર્કિ શુભેચ્છાઓ.... 'બી સી એમ કોરપોરેશન
(હોલસેલ ફાર્માસ્યુટીકલ ડીસ્ટ્રીબ્યુટર્સ) નં. ૧, કલ્પના સોસાયટી, નવરંગપુરા પોસ્ટ ઓફિસ પાછળ, નવરંગપુરા, અમદાવાદ-૩૮૦૦૦૮
ફોન : ૦૭૯-૬૪૨૭૨૦૦

Page #27

.
PHONE: (0) 517756, 556116 ALL KINDS OF EXCLUSIVE FURNITURE
MASA
A
We Support your Back-Bone
ALANKAR FURNITURE VORA BAZAR, NR. NAGAR POLE, BHAVNAGAR
With Best Compliments From :
JACOB ELECTRONICS
PVT. ITD.
Mfrs. Audio cassettes, components
and compect disc Jewel boxes.
1/2 & 3 Building, "B" Sona Udyog.
Parsi Panchayat Road, Andheri (E), MUMBAI-400 069
Website : WWW JetJacob.com E-mail : JetJacob@vsnl.com
Tel : 838 3646
832 8198
831 5356 Fax : 823 4747

Page #28

* કો” મીઠા હૈયાની ‘ના’ જ
વાત આમ બની છે. મુંબઈ શહેરની વાત છે.
કોલસાના એક વેપારીને ત્યાં પોતાની દીકરીનો લગ્ન પ્રસંગ છે.
મહેમાન-પરોણા આવવાના છે.
મહેમાનોની સરભરા સાચવવા માટે ઊતરવારહેવાની જગ્યાની સગવડ કરવાની છે.
નજર દોડાવતાં, પોતાની દુકાન સામે જ એક મોટા મકાનમાં પહેલા માળે એક ફ્લેટ ખાલી છે . અને આવી રીતે, આવા પ્રસંગે તેઓ વાપરવા પણ આપે છે; એમ જાણવા મળ્યું. માલિક તો હૈદ્રાબાદ રહેતા હતા. સ્થાનિક દેખભાળ બાજુના ફ્લેટવાળા રાખતા હતા. સામાન્ય પરિચય હતો. એમની સાથે વાત કરી લઈએ એમ વિચાર્યું.
ફોન કરી પૃચ્છા કરી. સમય માંગીને મળવા ગયા. | બેલ સાંભળી બારણું ય ખુલ્યું. આવકાર મળ્યો. બેસાડ્યા. - ચા-નાસ્તો ધરી ઉચિત સ્વાગત થયું. પછી, આવવાનું પ્રયોજન પુછાયું.
કહ્યું, “ઘરે લગ્ન પ્રસંગ આવે છે. મહેમાનોને ઉતારા માટે બે દિવસ વાપરવા આ બાજુનો ફ્લેટ જોઈએ છે.' ' જવાબ મળ્યો, ‘તેઓ હૈદ્રાબાદ રહે છે. ચાવી અમને સોંપી છે; પણ છેલ્લા બે-ત્રણ પ્રસંગોએ એવો અનુભવ થયો છે કે, હવેથી તેઓએ આપવાનું બંધ કર્યું છે. માટે અમે આપને ફ્લેટ વાપરવા આપી શકતા નથી.’ | રજૂઆત બહુ જ વ્યવસ્થિત અને સરળતાભરી હતી તેથી માત્ર, ‘ભલે. અમને એમ કે આ જગ્યા મળે તો પ્રસંગે અનુકૂળતા રહે માટે આપની પાસે આવ્યા હતા.’ એમ કહીને ઊભા થયા.
તે જ વખતે ઘરની પુત્રવધુ હાથમાં શ્રીફળ લઈને આગળ આવ્યા અને મહેમાન વેપારીને અર્પણ કરવા લાગ્યા. આવનાર ભાઈએ એ ન લેવાનો ભાવ પ્રદર્શિત કર્યો, ‘આ શા માટે ?' એમ પ્રશ્ન પણ કર્યો. ભાઈ બોલ્યા, ‘તમે અમારી ત્યાંથી કંઈક લેવા આવ્યા હતા. તમને જોઈતું તો અમે આપી ન શક્યા, તો આટલું તો અમારું સ્વીકારો. અમારે આપને કંઈક તો આપવું જોઈએ.’
ભાવથી ભીંજાયેલા આ અલ્પ શબ્દોએ અસર કરી. શ્રીફળ સ્વીકાર્યું.
દાદરાના પગથિયા ઊતરતાં ઊતરતાં કોલસાના વેપારી ભાઈના મનમાં ફ્લેટ ન મળવાની જે ચચરાટી થઈ હતી, તેના ઉપર જાણે શીતળ લેપ કરવામાં આવ્યો હોય તેવું લાગ્યું. મન વિચારે ચડ્યું :
શું ‘ના’ પણ આટલી મીઠી હોઈ શકે છે ? આપણે તો પ્રસંગે ‘ના’ કહીએ છીએ તો મોટેભાગે તે કેટલી લુખી-સૂક્કી હોય છે ! વળી ક્યારેક તો દંભના રેશમી કપડાંમાં લપેટેલી હોય છે ! પણ આવી મીઠી ‘ના’ તો પહેલી વાર સાંભળી ! મનને વાગે એવી ઠેસ પહોંચાડે તેવી ‘ના’ તો ઘણી મળી છે, પણ આવી ‘ના’ સાંભળ્યા પછી તો શીખવા મળ્યું કે ના પાડવાનો પ્રસંગ આવે તો આવી ‘ના’ પાડવી જોઈએ.
જુવાનીયાઓને હોઠે ચડેલી પેલી પ્રસિદ્ધ પંક્તિ પણ આ જ ભાવને પ્રગટ કરે છે ને ! ' હું ક્યાં કહું છું- “મારી બધી વાતમાં ‘હા’ હોવી જોઈએ,
પણ ‘ના’ કહેતાં તેમને વ્યથા હોવી જોઈએ.”
‘ના’ પણ કોઈને સાંભળવી ગમે એવી હોઈ શકે ? હા, હોઈ શકે. આવી ‘ના’ પણ સાંભળવી જરૂર ગમે, પણ એવી ‘ના’ કહેવા માટે હૈયું મીઠું હોવું જોઈએ.—એ મેળવવીએ. | -પૂ. આ. શ્રી પ્રદ્યુમ્નસૂરિજી મ. સા.

Page #29
ડીસેમ્બર : 2002 Q RNI No. GUJGUJ/2000/4488 ] Regd. No. GBV 31 विराड्ब्रह्माण्डशक्त्यग्रे न स्मस्तृणसमा अपि / अत्यल्पे तदहंकारीभवनं मौर्यमुत्कटम् / / | વિરાટુ બ્રહ્માંડની વિરાટ શક્તિઓ આગળ આપણે તૃણમાત્ર પણ નથી. કેટલી પામર હાલત આપણી ! છતાં અતિઅલ્પ પ્રાપ્તિમાં અભિમાન કરવો એ મૂર્ખાઈ નહિ તો શું? 23. પ્રતિ, Before the supreme powers of the Brahmanda we are not even like a blade of grass. So it is, indeed, much foolishness of ours to be arrogant over a very little or very scanty thing. 23 (કલ્યાણભારતી ચેપ્ટર-૬, ગાથા-૨૩, પૃઇ-૧૧૮) શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ ઠે. શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા, ખારગેઈટ, ભાવનગર-૩૬૪૦૦૧ ફોન : (0278) 2521698 FROM: તંત્રી : શ્રી પ્રમોદકાન્ત ખીમચંદ શાહ મુદ્રક અને પ્રકાશક : ‘શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા, વતી શ્રી પ્રમોદકાંત ખીમચંદ શાહએ સ્મૃતિ ઓફસેટ, જૈન વિદ્યાર્થી ગૃહ કંપાઉન્ડ, સોનગઢ-૩૬૪૨૫૦માં છપાવેલ છે અને શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા, ખારગેઈટ, ભાવનગરથી પ્રસિદ્ધ કરેલ છે.' For Private And Personal Use Only