Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
પુસ્તક
Ee
www.kobatirth.org
For Private And Personal Use Only
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanma
mandir
NoisÁ 3PIDH^ ]%
3ood dal¥e it a poe bapp ple
lible 3]plike # [૪ *૧૦૦&$€ - èlk@bled “agicle
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી અભiઠ પ્રકોશ SHREE ATMANAND PRAKASH
Vol-2 * Issue-1-2
Nov. Dec-2001 દ્વિતીય આસો-કારતક નવેમ્બર-ડિસેમ્બર-૨૦૦૧ આત્મ સંવત : ૧૦ વીર સંવત : ૨૫૨૮ વિક્રમ સંવત : ૨૦૧૮
પુસ્તક : ૯૯
लोभानरो भवेद् रक्षो लोभात् पापपरम्परा । लोभी कपर्दिकामूल्यो लोभी मृत्वैति दुर्गतिम् ।।
લોભને લીધે માણસ રાક્ષસ જેવો ક્રૂર બની જાય છે. લોભ બીજાં અનેક પાપોને જન્માવે છે. લોભી માણસ કોડીનો લાગે છે. લોભિયાની મરણોત્તર ગતિ દુર્ગતિ હોય છે. ૩૪
A person blind with greed, becomes cruel like a demon. From greed springs a series of sins. A greedy person is worth a cowrie and falls into a bad state after death. 34
| (કલ્યાણભારતી ચેપ્ટર-૬ : ગાથા-૩૪, પૃષ્ઠ-૧ ૨૯)
For Private And Personal Use Only
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આભાનંદ પ્રકાશ
તંત્રી : શ્રી પ્રમોદકાંત ખીમચંદ શાહ
ક
-
૫
, દ
છે
દે
અનુક્રમણિકા ક્રમ લેખ
લેખક (૧) શેત્રુંજયના રાજા
મુકેશ સરવૈયા (૨) નૂતન વર્ષના મંગલ પ્રભાતે
પ્રમોદકાંત બી. શાહ (૩) સેવાની ધારણા વાસના પ્રેરિત હોય તો તે | અંતરતપ બની શકે નહિ
મહેન્દ્ર પુનાતર (૪) હિમાલયની પત્રયાત્રા
મુનિશ્રી જંબૂવિજયજી મ. (૫) શ્રી પાર્શ્વનાથ પ્રભુના જન્મ કલ્યાણકની આરાધના કેવી રીતે કરશો
રજુકર્તા : દિવ્યકાંત એમ. સલોત (૬) સાંપ્રદાયિકતાના ચશ્મા પહેરીને ભગવાન મહાવીર દેખાશે નહીં !
કુમારપાળ દેસાઈ (૭) વિશ્વ વ્યવસ્થા
નરોત્તમદાસ કપાસી સભાના નવા આજીવન મેમ્બરશ્રી ડો. હિતેષભાઈ પી. ધ્રુવ (પ્લાસ્ટીક સર્જન) રાજકોટ
શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા--ભાવનગર દ્વારા
જે જ્ઞાનપંચમી મહોત્સવની ઉજવણી જ શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા--ભાવનગર દ્વારા પ્રતિવર્ષ મુજબ આ વર્ષે પણ સં. ૨૦૧૮ના કા.સુ.૫ મંગળવાર તા. ૨૦-૧૧-૦૧ના રોજ જ્ઞાનપંચમીના પાવન પર્વને અનુલક્ષી સભાના વિશાળ લાઈબ્રેરી હોલમાં સુંદર અને કલાત્મક જ્ઞાનની ગોઠવણી લાઈટ ડેકોરેશનપૂર્વક કરવામાં આવી હતી. - સવારના ૬=00 વાગ્યાથી રાત્રિના ૯=00 વાગ્યા દરમ્યાન પૂ. સાધુ-સાધ્વીજી ભગવંતો, સકળ સંઘના શ્રાવક--શ્રાવિકા ભાઈ-બહેનો તથા નાના-નાના બાલક--બાલિકાઓએ આ જ્ઞાન ગોઠવણીના શ્રદ્ધા પૂર્વક દર્શન-વંદનનો લાભ લીધો હતો. ઘણા બાળકોએ કાગળ-કલમ આદિ સાથે લાવીને જ્ઞાનની પૂજા ભક્તિભાવ પૂર્વક કરી હતી.
સુંદર અને કલાત્મક જ્ઞાનની ગોઠવણીના દર્શનાર્થે આવનાર વિશાળ ભાવિક દર્શનાર્થીઓના સમૂહને જોઈ ટ્રસ્ટીગણે ઊંડા આનંદની લાગણી વ્યક્ત કરી હતી.
For Private And Personal Use Only
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૨ અંક ૧-૨, ૧૯ નવેમ્બર-ડિસેમ્બર ૨૦૦૧]
ટ્રસ્ટ રજી. ન. એફ-૩૭ ભાવનગર શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા
શેત્રુંજયના રાજા ભાવનગરનું મુખપત્ર
ઓ શેત્રુંજયના રાજા, શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
તારે દ્વારે વાગે વાજા; તંત્રી : પ્રમોદકાંત ખીમચંદ શાહ
તારા દર્શન કરતાં કરતાં, ફોન : ઓ. પ૧૬૬૦૭ ઘર : પ૬૩૬૪પ
પાપી પાવન થાતાં;
ઓ શેત્રુંજયના.......... : માલિક તથા પ્રકાશન સ્થળ : શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા
પાલીતાણા તીર્થ મનોહર,
ભવની ભાવટ ભાગે; ખારગેઈટ, ખોડિયાર હોટલ સામે,
આદિશ્વરના દર્શન કરતાં, ખાંચામાં, ભાવનગર-૩૬૪૦૦૧
સહુના આતમ જાગે; ફોન નં. (૦૨૭૮) પર૧૬૯૮
મુર્તિ તારી એવી મનોહર,
નયને અમીરસ ઝરતાં; સભા પેટ્રન મેમ્બર ફી રૂા. ૧૦૦૧=00
ઓ શેત્રુંજયના સભા આજીવન સભ્ય ફી રૂ. ૫૦૧=૦૦ દીન દુઃખીયાનો બેલી પ્રભુજી,
મહિમા તારો મોટો; શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વાર્ષિક જાહેરાત દરઃ || ત્રણ લોકમાં તીરથ ન એવું. આખું પેઈજ રૂ. ૩૦૦૦=૦૦
જેનો મળે ના જોટો; અર્ધ પેઈજ રૂા. ૧૫OO=00
ભવભવ ભમતા થાક્યો પ્રભુજી,
આજે પામ્યો શાતા; શૈક્ષણિક ઉત્તેજન, જ્ઞાન ખાતુ, સભા
ઓ શેત્રુંજયના... નિભાવ ફંડ, યાત્રા પ્રવાસ આદિમાં વ્યાજું ફંડ માટે ડોનેશન સ્વીકારવામાં આવે છે.
સિદ્ધાચલની યાત્રા કરીને, : ચેક ડ્રાફટ :
ભાવિક ભક્તો બોલે,
માનવ મટીને દેવ બને જો, શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા ભાવનગરના
સાચુ અંતર ખોલે; નામનો લખવો.
આદિશ્વરની મુર્તિ મનોહર, સભાના હોદ્દેદારશ્રીઓ :
દેખી નયનો ઠરતાં; | (૧) પ્રમોદકાંત ખીમચંદ શાહ–પ્રમુખ
ઓ શેત્રુંજયના. (૨) દિવ્યકાંત એમ. સલોત–ઉપપ્રમુખ
ચૌદ ભુવનના સ્વામિ અમારા, અવગુણ ચીતના ધરજો; (૩) હિંમતલાલ એ. મોતીવાળા—મંત્રી
આ અવનીમાં ભટકી રહ્યો છું, ભવના ફેરા હરજો; (૪) ચીમનલાલ વર્ધમાન શાહ–મંત્રી | દાસ મનુ તમ ચરણ પડીને, ભક્તિ ગીતો ગાતા; (૫) ભાસ્કરરાય વી. વકીલમંત્રી
ઓ શેત્રુંજયના... (૬) હસમુખરાય છે. હારીજવાળા–ખજાનચી
– રજૂકર્તા : મુકેશ સરવૈયા
For Private And Personal Use Only
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
[શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૨ અંક ૧-૨, ૧૬ નવેમ્બર-ડિસેમ્બર ૨૦૦૧
નૂતન વર્ષના મંગલ પ્રભાતે
પ્રમોદકાંત ખીમચંદ શાહ શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ” માસિક ૯૮ વર્ષ | જેની દેશ-પરદેશ જેવા કે જાપાન, જર્મની, પુરા કરી ૯૯માં વર્ષમાં પ્રવેશ કરે છે તથા શ્રી | ઓસ્ટ્રીયા, અમેરિકા વિગેરે દેશોમાં સારી માંગ જૈન આત્માનંદ સભા એકસો પાંચ વર્ષ પુરા કરી છે. તેના પહેલા ભાગનું (પુનઃમુદ્રણ) પણ સં. એકસો છ માં વર્ષમાં પ્રવેશ કરે છે. જે આપણા | ૨૦૫૪ની સાલમાં કરવામાં આવેલ હતું. પ.પૂ. સર્વને માટે આનંદ અને ગૌરવની વાત છે. | વિદ્વાન મુનિશ્રી જંબૂવિજયજી મહારાજ સાહેબે
“શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ” આત્મજ્ઞાનની | સંપાદિત કરેલ ‘ઠાણાંગ સૂત્ર''નું પણ ચાલુ સુગંધ ફેલાવતું અને સર્વિચાર અર્થે જ્ઞાન |
વર્ષમાં પ્રકાશન કરવામાં આવશે. પ્રગટાવતું આ માસીક સારી પ્રગતિ કરી રહ્યું છે. આપણી સભાએ સભાના સ્થાપનાના
અમે આ માસીકમાં વિદ્વાન પુ. ગુરુ૧૦૧માં વર્ષમાં પ્રવેશ વખતે પ.પૂ આચાર્યદેવશ્રી ભગવંતોના લેખો, જૈન ધર્મના તત્ત્વજ્ઞાનના |
વિજયનયપ્રભસૂરીશ્વરજી મહારાજ સાહેબની લેખો, વિદ્વાન લેખક-લેખિકાઓ તેમ જ
પ્રેરણાથી “શ્રી તીર્થકર ચરિત્ર” (સચિત્ર) નું પ્રાધ્યાપકો તરફથી આવેલા લેખો. સ્તવનો. | પ્રકાશન કરેલ છે. આજ સુધીમાં સભાએ સંસ્કૃત, પ્રાર્થના ગીતો, જૈન સાહિત્ય અને ઈતિહાસના |
પ્રાકૃત તથા ગુજરાતી એવા ૨૫0 ગ્રંથોનું પ્રકાશન લેખો, વ્યક્તિ ભાવના લેખો તથા ભાવનગરમાં
કરેલ છે. ચાતુર્માસ પધારેલા પ.પૂ. ગુરુ ભગવંતોની શુભ આ સભા પોતાની માલિકીના વિશાળ નિશ્રામાં ઉજવાયેલ ધાર્મિક અનુષ્ઠાનો-- | મકાનમાં જાહેર ફ્રી વાંચનાલય ચલાવે છે. જેમાં આરાધનાઓ--ધાર્મિક મહોત્સવો વિગેરેની સ્થાનિક ભાવનગર, રાજકોટ, અમદાવાદ તેમ જ માહિતી સમયાનુસાર પ્રગટ કરીએ છીએ. મુંબઈના દૈનિક વર્તમાન પત્રો, વ્યાપારને લગતા શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા દ્વારા થતી અન્ય |
અઠવાડિકો તથા જૈન ધર્મના બહાર પડતા વિવિધ પ્રવૃત્તિઓ તરફ જરા એક નજર કરીએ.
અઠવાડિકો, માસીકો વાંચન અર્થે મુકવામાં આવે
છે, જેનો જૈન-જૈનેતર ભાઈઓ બહોળા પ્રમાણમાં શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા જૈન સાહિત્ય તેમ
લાભ લઈ રહ્યા છે. જ ભારતીય સમગ્ર દાર્શનિક સાહિત્યના પ્રકાશન ક્ષેત્રે આગવું સ્થાન ધરાવે છે. આગમ સંશોધક
ધાર્મિક પ્રવૃત્તિઓ:--સં. ૨૦૫૭ના જેઠ પ.પૂ. વિદ્વાન મુનિશ્રી જંબૂવિજયજી મહારાજ |
વદ ૧૧ને રવિવાર તા. ૧૭-૬-૨૦(૧ના રોજ સાહેબે અથાગ પરિશ્રમ ઉઠાવીને સંશોધન કરેલ |
ઘોઘા, તળાજા, દાઠા, શેત્રુંજી ડેમ તથા અને સંપાદિત કરેલ “શ્રી દ્વાદુશારે નયચક્રમ”ના | પાલીતાણા--તલાટી તીર્થની યાત્રા પ્રવાસ ત્રણ ભાગોનું આપણી સંસ્થાએ પ્રકાશન કરેલ છે, |
યોજવામાં આવ્યો હતો. આ યાત્રા પ્રવાસમાં
For Private And Personal Use Only
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૨ અંક ૧-૨, ૧૬ નવેમ્બર-ડિસેમ્બર ૨૦૦૧ ] ડોનરશ્રીઓ, સભ્યશ્રીઓ તથા ગેસ્ટશ્રીઓ સારી | અને કલાત્મક જ્ઞાનની ગોઠવણી કરવામાં આવી એવી સંખ્યામાં જોડાયા હતા. યાત્રામાં ગુરુભક્તિ | હતી. સવારના છ વાગ્યાથી રાત્રિના નવ વાગ્યા તથા સ્વામીભક્તિ કરવામાં આવી હતી. તેમ જ ! દરમ્યાન અનેક સાધુ-સાધ્વીજી ભગવંતો, સકળ યાત્રાપ્રવાસ-પંચ તીર્થ અનેરા ભક્તિભાવ પૂર્વક | શ્રીસંઘના શ્રાવક-શ્રાવિકા ભાઈ-બહેનો તથા અને ઉલ્લાસસહ પરિપૂર્ણ થયો હતો. નાના-નાના બાલક-બાલિકાઓએ હોંશપૂર્વક સભા વિકાસના પંથે---કોઈ પણ સંસ્થા |
| જ્ઞાનની ગોઠવણી નિહાળવા, દર્શન-વંદન અને માટે તેના વિકાસ અને નિભાવ માટે સમય જતાં જ્ઞાનપૂજનનો અમૂલ્ય લ્હાવો લીધો હતો. નાણાકીય જરૂરિયાતો ઉભી થતી હોય છે. તેમાં (૨) તા. ૧૪-૧૦-૨૦૦૧ ને રવિવારના વળી આપણી “શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા” જેવી | રોજ લાઈબ્રેરી હોલનો નામકરણ વિધિ તથા શ્રી એકસો પાંચ વર્ષથી અવિરત પણે કાર્યશીલ | જૈન આત્માનંદ સભા તથા ગાંધી મહેન્દ્ર ચત્રભુજ સંસ્થાને વધુ વિકસાવવી, તેને નિભાવવી અને ! એજ્યુકેશનલ ટ્રસ્ટ-મુંબઈના સહયોગથી શૈક્ષણિક તેને ગુજરાત-સૌરાષ્ટ્રમાં જૈન ધર્મના પ્રચાર-પ્રસાર | સહાય એનાયત સમારંભનું આયોજન કરવામાં અને કેળવણીના ઉત્તેજનક્ષેત્રે પણ મૂલ્યવાન કરી | આવેલ, તેમ જ ન્યુ એસ.એસ.સી.માં સંસ્કૃત અગ્રીમ હરોળમાં અડીખમ રીતે ટકાવી રાખવી | વિષયમાં ૮૦ ટકાથી વધુ ગુણાંક પ્રાપ્ત કરનાર એ એક ભગીરથ કાર્ય છે.
જૈન સમાજના તેજસ્વી વિદ્યાર્થી-વિદ્યાર્થીનીઓનું આ ઉમદા ધ્યેયને લક્ષમાં રાખી સં. | કલાત્મક મોમેન્ટો તથા રૂા. ૨૦/- સુધીના રોકડ ૨૦૫૬માં મુંબઈ તેમ જ અન્ય સ્થળોએથી સારે | ઈનામો, તથા અભિનંદન પ્રમાણપત્રો ડો. શ્રી એવું ભંડોળ એકત્ર કરવામાં આવેલ હતું. ચાલુ |
રમણિકલાલ જેઠાલાલ મહેતા તથા ડો. પંકજભાઈ વર્ષે મુંબઈ સ્થિત ભાવનગરના ડો. શ્રી |
આર. મહેતાના વરદ્ હસ્તે આપવામાં આવેલ. રમણિકલાલ જેઠાલાલ મહેતાએ સભાના | સં. ૨૦૫૭માં ૧૩ પેટ્રનો તથા ૮ લાઈબ્રેરી હોલના નામકરણ માટે રૂા. | આજીવન સભ્યો થયા છે. ૧,૫૧,OOOી--ની ઉદાર રકમ આપેલ છે અને !
આ સભાની પ્રગતિમાં પ.પૂ. ગુરુ ભગવંતો, સભાના લાઈબ્રેરી હોલને “શ્રી રમણિકલાલ
પ.પૂ. સાધ્વીજી મહારાજો, વિદ્વાન લેખક જેઠાલાલ મહેતા તથા શ્રીમતી સાવિત્રીબેન
લેખિકાઓ, પેટ્રનશ્રીઓ તથા આજીવન રમણિકલાલ મહેતા લાઈબ્રેરી હોલ' નામ |
સભ્યશ્રીઓ વિગેરેએ જે સાથ સહકાર આપેલ છે આપવામાં આવેલ છે.
તે સર્વનો ખૂબ જ આભાર માનવામાં આવે છે. અન્ય પ્રવૃત્તિઓ :
આપ સર્વેનું જીવન આનંદ અને (૧) સં. ૨૦૫૭ના કારતક સુદ પાંચમના | ઉલ્લાસપૂર્વક વૃદ્ધિવંત બનો તેવી પ્રભુ પ્રત્યે રોજ સભાના વિશાળ લાઈબ્રેરી હોલમાં સુંદર | પ્રાર્થના અને શુભેચ્છાઓ સહ નૂતન વર્ષાભિનંદન.
For Private And Personal Use Only
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
દુષ્કરં પરગુણોત્કીર્તનમ...
આચારાંગ સૂત્ર એક કરોડ રૂપિયાનું દાન હજી શક્ય છે, માસમખણની તપશ્ચર્યા હજી કદાચ સરળ છે, જિંદગીભરના બ્રહ્મચર્યનો પડકાર ઝીલી લેવામાં ય
હજી કદાચ સફળતા મળી શકે છે પરંતુ બીજાના નાનકડા પણ ગુણ પાછળ પાગલ બની જવા માટે મને તૈયાર થતું નથી. અન્યના નાનકડા પણ ગુણની પ્રશંસા કરવા માટે જીભ તત્પર બની જવા માટે તૈયાર થતી નથી. સંપત્તિ છૂટથી વાપરવા તૈયાર "ઈ જતું મન અન્યના ગુણોના દર્શને છૂટથી પ્રશંસાના શબ્દો
વાપરવા તૈયાર થઈ જતું નથી. પ્રભુ!
અહંકાર અમારો આટલો બધો ભયંકર? સત્કાર્યો કરવા એ તૈયાર થઈ જાય પણ | અન્યના સત્કાર્યો જોઈને એ રાજી થવા તૈયાર ન થાય? આનો અર્થ તો એ જ થયોને કે અમને “અમે' ગમીએ છીએ પણ “સત્કાર્યો' નથી ગમતા!
એક વિનંતી છે પ્રભુ! અમને સ્વપ્રશંસા માટે જીભ તો લાંબી મળી જ છે, પરગુણ પ્રશંસા માટે અમને તમે પહોળું હૃદય આપી દો.
SHASHI INDUSTRIES SELARSHA ROAD, BHAVNAGAR-364001
PHONE : (O) 428254-430539
BALGALORE-560010
For Private And Personal Use Only
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૨ અંક ૧-૨, ૧૬ નવેમ્બર-ડિસેમ્બર ૨૦૦૧]
સેવાની ધારણા વાસના પ્રેરિત હોય તો તે અંતરતપ બની શકે નહીં
–મહેન્દ્ર પુનાતર અંતરતપના બે ચરણો પ્રાયશ્ચિત અને વિનય | મેળવવાનું હોય, પ્રાપ્ત કરવાનું હોય તેને સેવા ગણી અંગે આપણે જાણવાની કોશિશ કરી હવે ત્રીજું | શકાય નહીં. જૈન ધર્મની વૈયાવૃત્યની ભાવના, સેવા અંતરતપ છે વૈયાવૃત્ય. વૈયાવૃત્યનો અર્થ છે સેવા. | એકદમ નિપ્રયોજન અને હેતુ રહિત છે. એમાં કશું વિયાવૃત્યનો સામાન્ય જે અર્થ બતાવવામાં આવ્યો છે | મેળવવાનું નથી. તે મુજબ મોટા આચાર્ય, તપસ્વી, જ્ઞાની, મુનિ એવા | પરંતુ જેમાં કાંઈજ મળવાનું ન હોય એવી સેવા ગુણવાનોની આહાર, વસ્ત્ર આદિ ઉપયોગી | કોણ કરે ? એટલે જ તેને અંતરતા કહ્યું છે. ભગવાન વસ્તુઓથી તેમની સેવા, ભક્તિ કરવી તે છે. સાધુ | મહાવીરે કહ્યું છે કે અતીતમાં આપણે જે કર્મો કર્યા મહારાજો અને ખાસ કરીને વૃદ્ધ સાધુઓની સેવા- | છે તેના વિસર્જન--પ્રક્ષાલન માટે વૈયાવૃત્ય જરૂરી છે. ચાકરી કરવી એ શ્રાવકોનું કર્તવ્ય છે. મહાવીરનો | આ સેવામાં કોઈ પ્રયોજન નથી. કશું મેળવવાનું નથી વૈયાવૃત્યનો અર્થ આટલો સીમિત નથી. તે તો | પરંતુ કર્મનો કચરો જે એકઠો થઈ ગયો છે. તેની મનુષ્યને તેના આત્યંતિક શિખર પર વિશાળ ફલક | નિર્જરા થશે, તેનું વિસર્જન થશે. જે કાંઈ ખોટું થયું પર લઈ જાય છે. એટલે વૈયાવૃત્યનો ગર્ભિત અર્થ| છે તેને મીટાવવાનું છે. ભૂતકાળના પાપોનું આ આપણે સમજવો જરૂરી છે. અન્ય ધર્મોએ સેવાનો જે | પ્રાયશ્ચિત છે. મહિમા ગાયો છે તેના કરતાં વૈયાવૃત્યની ભાવના | આ સેવામાં ગૌરવ લેવાનું કે અભિમાન અનોખી છે. તેમાં સાધુ મહારાજોની સેવા તો આવે |
કરવાનું રહેતું નથી. મનમાં જો અહંકારની પુષ્ટિ છે પણ સાથે સાથે દુઃખી અને પીડિત લોકોની થાય તો તે વૈયાવૃત્ય ગણાય નહીં. આ એક તપ છે સેવાનો મર્મ પણ સમજાવવામાં આવ્યો છે. | પ્રાયશ્ચિત છે એમાં અહંકારને કોઈ સ્થાન નથી જૈનધર્મનો વૈયાવૃત્યનો અર્થ સહી અર્થમાં સમજાયો | આપણે જાણતા અજાણતા ભવોભવની યાત્રામાં જે નથી એટલે લોકો માની રહ્યા છે કે જૈનધર્મમાં સેવાને |
કાંઈ ખોટું કર્યું છે તેને દૂર કરીને ખાતુ સરભર મહત્ત્વ અપાયું નથી. હકીકતમાં જૈન ધર્મમાં કરવાનું છે. એમાં કોઈ પુણ્ય મેળવવાનું નથી પણ વૈયાવૃત્યની જે ભાવના છે, જે ધર્મ છે, તેની તોલે
ઋણ અદા કરવાનું છે. કોઈ આવી શકે તેમ નથી.
સેવા કરવાવાળા માણસો પોતાને સેવક માને સેવા દ્વારા પુણ્ય મળશે. મુક્તિ મળશે, મોક્ષ | છે અને ગૌરવ અનુભવે છે. જૈન ધર્મ કહે છે જેમાં મળશે એવો અર્થ અન્ય ધર્મોએ બતાવ્યો છે. આમાં | સેવકનું અસ્તિત્વ છે એ સેવા નથી. સેવક બન્યા સેવા સાધન છે અને મુક્તિ લક્ષ્ય છે. આ સેવામાં | વગર સેવા થઈ જવી જોઈએ. એમાં કોઈ પ્રચાર હોય પ્રયોજન રહેલું છે. કોઈપણ જાતના પ્રયોજન, હેતુ કે નહીં, પ્રતિષ્ઠા હોય નહીં, ગૌરવ હોય નહીં અને અપેક્ષા વગરની આ સેવા નથી. આ સેવામાં કાંઈક | | અહંકાર હોય નહીં એમ છતાં સામા માણસ પ્રત્યેનું પ્રાપ્ત કરવાનું છે પછી ભલે તે વશ હોય, કીર્તિ હોય, | આપણું કર્તવ્ય નિભાવીએ એનું નામ વૈયાવૃત્ય. મુક્તિ હોય કે મોક્ષ હોય. સેવાની આ ધારણા | આમાં સેવાનો ઝંડો લઈને ફરવાની જરૂર નથી કે આ વાસના પ્રેરિત છે. મહાવીરની સેવામાં કોઈપણ | અંગે કોઈ નિશ્ચય કરવાની જરૂર નથી કે મોકો જાતનું પ્રયોજન કે હેતુ નથી. જેમાં કાંઈ પણ I શોધવાની જરૂર નથી. જયાં પણ આપણે હોઈએ
For Private And Personal Use Only
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
હાલતા ચાલતા, ઊઠતા બેસતા, કોઈપણ સ્થળે | કરીને સુખને કે સ્વર્ગને શોધવાનું નથી આપણે સમયે કોઈને કાંઈ રાહત કે મદદની જરૂર પડી તો તે | મુક્તિ કે પુણ્ય મેળવવા માટે બીજાના દુઃખને કર્તવ્ય પૂરું કરીને ચાલતી પકડીએ. સામા માણસ | સાધન બનાવીએ કે તેમના દુ:ખનું શોષણ કરીએ પાસેથી આભારની વાત સાંભળવા કે અનુગ્રહિત | તો એ અંતરતપ કેવી રીતે કહી શકાય? વૈયાવૃત્ય થવા માટે પણ થોભીએ નહીં. સેવા કરી છે એવું | એટલે ચૂપચાપ કર્તવ્ય નિભાવીને બહાર નીકળી માનીએ પણ નહીં એક હવાની લહેરની જેમ કામ | જવાનું. સેવા કરી છે એવો સ્વયંને પણ અહેસાસ પતાવીએ બહાર નીકળી જઈએ અને માત્ર એટલું | ઊભો થવો જોઈએ નહીં. વૈયાવૃત્ય દ્વારા અતીતમાં યાદ રહે છે મેં જે કાંઈ કર્યું છે તે પાપનું પ્રાયશ્ચિત છે. જે કાંઈ થયું છે તેમાંથી બહાર નીકળી જવાનું છે. અતીતમાં મેં કોઈને સતાવ્યા હશે, રડાવ્યા હશે, પિડા | સેવાથી શું મળશે એવો પ્રશ્ન જયારે થાય છે ત્યારે અને દુઃખ આપીને કર્મો બાંધ્યા હશે તેની આ| એ સેવા રહેતી નથી. સોદાબાજી બની જાય છે. નિર્જરા છે, પ્રક્ષાલન છે.
મહાવીર કહે છે સેવાથી કશુ મળશે નહીં. કર્મોનો સેવામાં જરાપણ વાસના રહે, કાંઈ | કચરો કપાશે, કાંઈક છૂટશે અને કાંઈક જે માર્ગમાં મેળવવાની અપેક્ષા રહે, કાંઈ વિશેષ કાર્ય કર્યું છે | અંતરાય છે તે હટશે, દૂર થશે, આમાં કરવાનું છે તેવો અહોભાવ રહે અને અહંકારને પૃષ્ટિ મળે તો | પરંતુ કર્તા બનવાનું નથી. વૈયાવૃત્ય મનુષ્યની નવા કર્મો બંધાય છે. સેવા માટે દોડવાની કે ફાંફા | મનુષ્ય પ્રત્યેની કઠિન સાધના છે. એટલે તેને મારવાની જરૂર નથી. આમાં પોતાની જાતને | અંતરાતપ કહ્યું છે. ખુલ્લી રાખવાની છે અને જ્યાં સેવા કરવાનું જરૂરી
(મુંબઈ સમાચાર તા. ૪-૧૦-૯૮ના જણાય ત્યાં પોતાની જાતને રોકવાની નથી. સેવા
જિનદર્શન' વિભાગમાંથી સાભાર)
ભાવનગર નાગરિક સહકારી બેંક લિ. હેડ ઓફિસ : ૧૪, ગંગાજળીયા તળાવ, ભાવનગર ફોન : ૪૨૯૦૭0 ફેક્સ નં. (૦૨૭૮)) ૪૩–૧૯૫
: શાખાઓ : ડોન : કૃષ્ણનગર, વડવા પાનવાડી, રૂપાણી-સરદારનગર, ભાવનગર-પરા,
રામમંત્ર-મંદિર, ઘોઘા રોડ શાખા, શિશુવિહાર (રૂવાપરી). તા. ૧-૪-૨૦૦૧ થી થાપણ તથા ધિરાણમાં સુધારેલ વ્યાજના દરો. સલામત રોકાણ આકર્ષક વ્યાજ સલામત રોકાણ
આકર્ષક વ્યાજ | ૩૦ દિવસથી ૯૦ દિવસ સુધી ૫.૫ ટકા | ૨ વર્ષથી ૩ વર્ષની અંદર
૯ ટકા, ૯૧ દિવસથી ૧ વર્ષ અંદર ૬.૫ ટકા | ૩ વર્ષ કે તે ઉપરાંત
૧૦ ટકા) ૧ વર્ષથી ૨ વર્ષની અંદર
૮.૫ ટકા સેવિંઝ ખાતામાં ૫ ટકા વ્યાજ આપવામાં આવશે. જ ૮૫ માસે રકમ ડબલ મળશે. * સીનીયર સીટીઝનને એક ટકો વધુ વ્યાજ આપવામાં આવશે. • સોના લોન, હાઉસીંગ લોન, મકાન રીપેરીંગ લોન, એન.એસ.સી. લોન, શેક્ષણિક હેતુ લોન, સ્વ વ્યવસાય,
સ્વ રોજગાર માટે ધિરાણ આપવામાં આવે છે. વધુ વિગત માટે હેડ ઓફિસ-શાખાઓનો સંપર્ક સાધવા વિનંતી. જ નિયમીત હતા ભરનારને ભરેલ વ્યાજના ૬ ટકા વ્યાજ રીબેટ મળે છે. બેન્કની વડવા-પાનવાડી રોડ શાખામાં વહેલા તે પહેલાના ધોરણે પસંદગીના લોકર ભાડે આપવામાં આવે છે. મનહરભાઈ એચ. વ્યાસ નિરંજનભાઈ ડી. દવે
વેણીલાલ એમ. પારેખ જનરલ મેનેજર મેનેજિંગ ડીરેકટર
ચેરમેન
-aણસરકારક
- -
-
-
-
-
-
-
- -
-
For Private And Personal Use Only
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
एकतर
With Best Compliments from :
AKRUTI NIRMAN PVT. LTD.
201, Mukhyadhyapak Bhavan, Road No. 24, Above Nityanand Hall, SION (W.) MUMBAI-400 022
Tele : 408 17 56 / 408 17 62 (code No. 022)
दूरीया...नजदीयाँ बन गइ...
pasando
TOOTH PASIE
શ્રી આત્માનંદ સભા
દ્વારા પ્રકાશિત "श्री मात्मानं प्रश"
રૂપી જ્ઞાન દીપક
સદા તેજોમય રહે
તેવી
मेन्यु N , गोरन फार्मा प्रा. लि.
डेन्टोवेक सिहोर-३६४२४० क्रिमी स्नफ के 7
गुजगत उत्पादको
Wटू थ पे
હાર્દિક
शुभेच्छा...
For Private And Personal Use Only
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૮]
[શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૨ અંક ૧-૨, ૧૬ નવેમ્બર-ડિસેમ્બર ૨૦૦૧
હિમાલયની પસયાત્રા
આલેખક : પૂ. મુનિરાજશ્રી જંબૂવિજયજી મ. પ્રેષક : પૂ. આ. વિ. પ્રદ્યુમ્નસૂરિશ્વરજી મ.
વંદના
જેઠસુદિ–૧૩ | આજુ બાજુના પહાડી લોકોને શિક્ષણ આપવા પત્ર-૧૮
માટે ૬૦ સ્કુલો ચલાવે છે. તેમાં ત્રીસ સ્કુલોનો
ખર્ચ દર વર્ષે ત્રણ લાખ જેટલો આવે છે તે જેઠ સુદિ ૧૩ સવારે નીકળ્યા નવેક વાગે.
ઋષિકેશ પરમાર્થ નિકેતનવાળા ચિદાનંદજી વચમાં ભીમતલા વિરહી વગેરે ગામ આવ્યાં.
સરસ્વતી (મુનીજી) આપે છે. જયારે ચિદાનંદજી વિરહી પાસે વિરહીગંગા અલકનંદાને મળે છે.
અમને ઋષિકેશમાં મળ્યા ત્યારે અમને કહ્યું હતું સફેદ દૂધ જેવી વિરહગંગા નદી છે. મોટો એનો
કે વિશ્વ હિંદુ પરિષદ દ્વારા ભારતમાં દસ હજાર પટ છે. ઉતરવા માટે કોઈ સ્થાન જ નહોતું.
સ્કુલો ચલાવવાની તથા કાશીના ચોરાસી ઘાટોને ક્ષેત્રપાલથી ૧૧ કિલોમીટર ચાલીને સમભાના
શુદ્ધ-સ્વચ્છ કરવાની મેં જવાબદારી લીધી છે. આશ્રમે આવ્યા.
આ રીતે આ સંન્યાસીઓ લોકોપયોગી--સમાજ આશ્રમ મોટો છે. પણ આશ્રમવાળાઓએ | ઉપયોગી પ્રવત્તિ કરી રહ્યા છે. ચિદાનંદજીએ. કહ્યું કે, અમારે ત્યાં કથા ચાલવાની છે. જગ્યા | વિશ્વ હિંદકોશ તૈયાર કરવાનું કામ પણ ઉપાડ્યું નથી. આશ્રમમાં ગુજરાતીઓએ ખૂબ પૈસા | છે. આવતા વર્ષથી એનું મુદ્રણ શરૂ થશે એમ આપેલા છે. પૈસા આપનારાના નામોની યાદીથી | કહેતા હતા. કરોડો રૂપિયાના ખર્ચે આ વિશ્વ ત્રણ ભીંતો ભરેલી હતી. આશ્રમમાં જગ્યા ન હિંદુકોષ તૈયાર થવાનો છે -- થઈ રહ્યો છે. મળી. એટલે ત્યાંથી ત્રણ કિલોમીટર દૂર વિશ્વહિંદુ ! આમાં જૈન--બૌદ્ધ શબ્દો પણ એ લઈ લેવાના પરિષદનું મકાન આવે છે. ત્યાં લગભગ સાડા | છે. હિંદ શબ્દથી વૈદિક, બૌદ્ધ-જૈન આદિ બધા બારે પહોંચ્યા. હકીકતમાં કથા હતી જ નહિ. | પ્રાચીન ભારતીય સંપ્રદાયોને એમણે સમાવી સમભાવ આશ્રમમાં, પણ જગ્યા આપવી ન લીધા છે. આપવી એ એમની મરજીની વાત હતી.
- વિશ્વહિંદુ પરિષદ દ્વારા ભૂકંપ પીડિતોને વિશ્વ હિંદુ પરિષદના મકાનમાં ઊતર્યા, રાહત આપવા વગેરેનું કામ પણ ચાલે છે. એમણે કહ્યું કે રાત્રે યાત્રિકો આવવાના છે.
- વિશ્વહિંદુ પરિષદના મકાને પહોંચતા જગ્યા બુક થઈ ગઈ છે. સાંજે ઉપાડવું પડશે.
| પહેલાં રસ્તામાં એક યુવક અને યુવતી અમે તો ઉતર્યા, બધે સ્થળે પૈસાનો વ્યવહાર થઈ
લાકડાઓનો મોટો ભારો ઉપાડીને ચડતાં હતાં. ગયો છે.
અમે ચડતાં ચડતાં હાંફી જતા હતા. અને આ - વિશ્વ હિંદુ પરિષદના કાર્યકર ત્યાં લોકો આટલો બધો જબરજસ્ત ભાર ઉપાડીને મદનલાલ તિવારી છે. મૂળ હુમાયુ જિલ્લાના છે. | ચડતાં જોઈને અમે પૂછયું કે તમને કેટલું બધું
For Private And Personal Use Only
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ : ૨ અંક ૧-૨, ૧૬ નવેમ્બર-ડિસેમ્બર ૨૦૦૧ ]
કષ્ટ થતું હશે. વાતો કરતાં ખબર પડી કે યુવક ગ્રેજ્યુએટ B.A. થયેલો હતો. કોઈ નોકરી મળતી નથી, એટલે આ બધી પરિશ્રમવાળી જિંદગી જીવીએ છીએ. એમને બહુ કષ્ટ લાગતું
|
પણ નથી. ટેવાઈ ગયા છે. લાકડાં બળતણ માટે લઈ જઈએ છીએ. વેચવા માટે નહિ. જો ગામમાં ખબર પડે કે કોઈ આ રીતે લાકડા કાપીને વેચે છે, તો એનો સમાજ બહિષ્કાર કરી દે છે. યુવક સાથે હિંસા--અહિંસા સંબંધી વાતો થઈ એને ખૂબ આનંદ થયો કે આજે સાચા બાબાના દર્શન થયાં. અહિંસાની વાત કરીએ તો લોકો ખૂબ પ્રેમથી સ્વીકારે છે. --સાંભળે છે.
અહીં સારામાં સારા ભણેલા--ગણેલા યુવક-યુવતીઓ લાકડાં કાપવામાં, પહાડોના કપરા પ્રદેશોમાં જઈને ઘાસ કાપવામાં તથા ભાર ઉપાડીને ઉપર ચડવા ઉતરવામાં જરાપણ સંકોચ કે શરમ અનુભવતા નથી, આ ખાસ ધ્યાન ખેંચવા જેવી વાત આપણા લોકો માટે છે.
વિશ્વહિંદુ પરિષદના મકાનથી સાંજે મુકામ ઉપાડીને બે કીલોમીટર પિપલકોટી જવા નીકળ્યા. પીપલકોટી નાનકડું બજાર જેવું ગામ છે. ઉતરવાની કોઈ જગ્યા જ નહિ. અમદાવાદના રાજમાર્ગ ઉપર હોય તેવી બદ્રીનાથ જતા--આવતા વાહનોની ભીડ. સડક
ઉપરથી નીચે ખૂબ ખૂબ ઊતરીને એક પ્રાથમિક સ્કુલ હતી. ત્યાં મુકામ કર્યો. નદીકિનારે સ્કુલ હતી. રાત્રે જીવાત ઊભરાઈ. જ્યાં જુઓ ત્યાં જીવાત જ જીવાત ફર્યા કરે. કોઈ ઉપાય હતો જ નહિ. વિરાધના પણ થઈ જ, શાસ્ત્રવચન યાદ આવ્યું કે પત્થ રત્ન તત્વ વાં. અને જ્યાં વનસ્પતિનું બાહુલ્ય હોય ત્યાં જીવાત પણ ક્યારે ઉભરાય એનો ભરોસો નહિ.
[ ૯ જેઠસુદ-૧૪
પીપલકોટિથી બારેક કીલોમીટર દૂર ટંગણી જવા નીકળ્યા. છ કીલોમીટર ગયા પછી, ગરૂડગંગા સ્થાન આવે છે. અહીં ગરૂડગંગા નદી
આવીને અલકનંદામાં ભળે છે. પ્રયાગ છે. ગરૂડનું મંદિર છે.
પત્ર-૧૯
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અહીં ચડાવ-ઉતાર આવ્યા જ કરે. ગરૂડગંગાનો પૂલ ઓળંગીને ચડતાં-ચડતાં ટેંગણી તરફ જવા નીકળ્યા. રસ્તામાં એક સ્થળે બેઠા, ત્યાં રણજિતસિંહ નામે રજપૂત મળ્યા. એ પોતે પહેલાં ચીનમાં પણ કેટલોક વખત રહ્યા હતા.
ભારત--ચીનની સરહદે નીતિ નામનું ગામ છે. ત્યાંના એ વતની છે. ચીનમાં એનો ધંધો હતો, હવે તો લડાઈ પછી ચીનની સરહદ બંધ થઈ ગઈ છે. એમનો એક ભાઈ અમદાવાદ રહે છે. એમણે માહિતી આપી કે નીતિ પાસેથી ચારેક પડાવ કર્યા પછી કૈલાસ આવે છે. કૈલાસની પરિક્રમા (પ્રદક્ષિણા) કરવા માટે આજે પણ ઘણા જાય છે માનસરોવર પણ એટલામાં આવે છે.
ત્યાંથી પછી અમે ટંગણી આવ્યા. સડકની તદ્દન નજીકમાં જ આવું વિશાળ સ્થાન હરિદ્વારથી નીકળ્યા પછી પહેલી જ વાર મળ્યું.
પૂર્વ પ્રાથમિક વિદ્યાલય છે. આ પ્રદેશમાં બીજા ધોરણથી જ સંસ્કૃત શીખવવામાં આવે છે. લોકોને સંસ્કૃત ભાષા માટે બહુ આદર અને ગૌરવ છે. સ્કુલમાં ચારેબાજુ સંસ્કૃત સુભાષિતો લખેલા છે.
અહીંના લોકો ધર્મશ્રદ્ધાળું હોવાથી બ્રાહ્મણો પાસે જુદી જુદી જાતના ચંડીપાઠ જેવા કોઈ પાઠો કરાવતા હોય છે. એટલે નાની ઉંમરથી જ સંસ્કૃત ભાષા શીખ્યા હોય તો આવા પાઠો કરી
For Private And Personal Use Only
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૦]
[શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ ૨ અંક ૧-૨, ૧૬ નવેમ્બર-ડિસેમ્બર ૨૦૦૧ શકે. એટલે બીજા ધોરણથી સંસ્કૃત શીખવવાનું | પૈનીમાં વિશાળ જગ્યા છે. બપોર અમે આ વર્ષથી શરૂ કરવામાં આવ્યું છે. પહેલાં પાથરીને બેઠા હતાં ત્યાં તો ઉપેન્દ્રભાઈ ત્રીજા ધોરણથી શીખવતાં હતા.
અણધાર્યા આવી પહોંચ્યા. તમે જિતુને આપેલો આપણને આશ્ચર્ય થાય છે. આપણે ત્યાં | પત્ર તેમના દ્વારા મળ્યો. તમારા પ્રોત્સાહન શબ્દો સાતમી કે આઠમીથી શીખવતા હશે. મહારાષ્ટ્ર, વાંચીને અમને બધાને ખૂબ ખૂબ આનંદ થયો. જેવામાં તો સંસ્કૃતને ભણવું કે ન ભણવું એ | ઉત્સાહ વધ્યો. વિદ્યાર્થીની ઈચ્છા ઉપર છોડ્યું છે. આપણે ત્યાં | ઉપેન્દ્રભાઈએ કહ્યું કે શ્રેણીકભાઈ શેઠનો સંસ્કૃતની દુર્દશા અને અહીં સંસ્કૃતનું કેવું ગૌરવ.| હુકમ થયો તે જાવ જલ્દી, અને તપાસ કરી અમને જાણી બહુ આનંદ થયો.
આવો મહારાજ સાહેબની કેવી સ્થિતિ છે. - પૂર્વ માધ્યમિક વિદ્યાલય પૈની | જૈન સંઘ કેવો જયવંતો છે, અમારી વંદના.
જેઠસુદ-૧૫
આટલી દૂર દૂરથી ખબર રાખે છે. આજે ટંગણીથી નીકળ્યા. વચમાં
અમદાવાદમાં બદ્રીનાથના આદીશ્વર પાતાળગંગા નદી આવે છે. ટંગણીથી ચાર
ભગવાન પધાર્યા છે. લોકોમાં ખૂબ ખૂબ ઉત્સાહ
છે, દર્શન માટે ટોળે-ટોળાં ઉમટે છે, એ જાણી કિલોમીટર દૂર છે. ઉતરાણ જ ઉતરાણ એમ જ લાગે કે પાતાળમાં જ આપણે જઈ રહ્યા છીએ.
ખૂબ ખૂબ આનંદ થયો કે આદીશ્વર દાદાનો કેવો અહીં પાતાળગંગા અલકનંદાને મળે છે.
મહાન પ્રભાવ છે. પાતાળગંગાનો પુલ ઉતર્યા. ત્યાં ગણપતિનું
“એક વાતનો અમને હંમેશા સતત મંદિર છે. કોઈ બાવાજી બેઠા હતા. થોડી વાત, અનુભવ, આભાસ થઈ રહ્યો છે કે અમે ચાલતા થઈ.
નથી. કોઈ બીજું અદેશ્ય તત્ત્વ અમને ચલાવી પછી ચડવાનું જ ચડવાનું મોટા મોટા
રહ્યું છે. અત્યંત કપરી, પહેલાં કોઈ અનુભવ પર્વતો, સડક આ પર્વતોને આમથી આમ વીંટતી
વિનાની, ઠામ-ઠેકાણા વિનાની આ અમારી ચાલ્યા જ કરે. કેટલાયે ચક્રાવાઓ સક્રી ચડીને
બદ્રીનાથની યાત્રા--હિમાલયની યાત્રા હોવા છતાં
યે ગુજરાતમાં જેમ વિચરતા હોઈએ તેમ અત્યંત આજે પણ ૧૮ કીલોમીટર ચાલીને અહીં આવ્યા છીએ.
આનંદથી સહજતાથી અમે વિચારી રહ્યા છીએ.
અનેક વિઘ્નો આવે છે તે પણ અમારા માટે વચમાં ૧૧ કીલોમીટર ઉપર તેલંગ આવ્યું
લાભદાયક થાય છે. ઓચિંતો વરસાદ આવી હતું. પણ હેલંગમાં તો રહેવાની જગ્યા જ ન
પડે, અમારો કાર્યક્રમ છિન્ન-ભિન્ન થઈ જાય હોતી. માત્ર એક તદ્દન નાનકડી દુકાનમાં
એમાં પણ આ અદશ્ય તત્ત્વનો સંકેત હોય છે. નોકારસી કરવા જેટલુંજ બેઠા એના ત્રણસો
એ તત્ત્વ અમને રોકી રાખે છે, અને જરૂર લાગે રૂપિયા શ્રાવકોને ચૂકવવા પડ્યાં. અહીં જનારા
ત્યાં આગળ પણ ધકેલે છે. આ અદશ્ય તત્ત્વ એ આવનારા યાત્રાળુઓ-મુસાફરો પાસેથી પૈસા |
| દેવ-ગુરૂની પરમ પરમ કૃપા જ છે.” કમાવાનો આવો મોટો વ્યવસાય ચાલે છે.
For Private And Personal Use Only
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ ૨ અંક ૧-૨, ૧૬ નવેમ્બર-ડિસેમ્બર ૨૦૦૧].
[૧૧
શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા-ભાવનગર યોજિત લાઈબ્રેરી હોલ નામકરણ,
સંસ્કૃત પારિતોષિક તથા શૈક્ષણિક સહાય વિતરણ સમારોહ. ભાવનગરની નામાંકિત ૧૦૫ વર્ષથી માનસેવાને વરેલી “શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા, દ્વારા ગત તા. ૧૪-૧૦-૦૧ને શનિવારના રોજ લાયબ્રેરી હોલ નામકરણ, સંસ્કૃત પારિતોષિક તથા શૈક્ષણિક સહાય વિતરણની યાદગાર ઉજવણી કરવામાં આવી હતી.
કાર્યક્રમની શરૂઆત આ સભાના લાઈબ્રેરી હોલના નામકરણ વિધિથી કરવામાં આવેલ. આ સભામાં લાઈબ્રેરી હોલના ડોનર ડો. શ્રી રમણિકલાલ જેઠાલાલ મહેતાના વરદ્હસ્તે આ નામકરણવિધિ કરવામાં આવેલ. આ લાઈબ્રેરી હોલનું નૂતન નામ “શ્રી રમણિકલાલ જેઠાલાલ મહેતા તથા શ્રીમતી સાવિત્રીબહેન રમણિકલાલ મહેતા લાઈબ્રેરી હોલ” રાખવામાં આવેલ.
ત્યારબાદ મિકીતાબેન અને શ્વેતાબેનના પ્રાર્થના ગીતથી કાર્યક્રમની શરૂઆત કરવામાં આવેલ. સભાની કારોબારીના સભ્યશ્રી મનહરભાઈ મહેતાએ મુખ્ય મહેમાનો ડો.શ્રી રમણિકભાઈ મહેતા, ડો.શ્રી પંકજભાઈ મહેતા, ડો.શ્રી ઈલાબેન મહેતા, ડો.શ્રી નિલયભાઈ મહેતા આદિ આમંત્રિત મહેમાનોનું સ્વાગત કરેલ. મુખ્ય મહેમાન ડો.શ્રી રમણિકભાઈ મહેતાનો પરિચય સભાના માનદ્ મંત્રીશ્રી ચીમનલાલ વર્ધમાન શાહે આપેલ. સભા વિષે માહિતી આપતાં પ્રમુખશ્રી પ્રમોદકાંતભાઈ શાહે જણાવેલ કે “શ્રી જૈને આત્માનંદ સભા છેલ્લા ૧૦૫ વર્ષથી જેન શાસનની સેવા અવિરત પણે કરી રહી છે. આ સભાના લાઈબ્રેરી વિભાગનો લાભ દરેક લઈ શકે છે. તેમ જ લાઈબ્રેરી હોલના ડોનરશ્રી રમણિકભાઈએ આપેલ દાનની સરાહના કરી હતી. ઉપપ્રમુખશ્રી દિવ્યકાંતભાઈ સલોતે આ સુઅવસરે આવેલ સંદેશાઓનું વાંચન કરેલ. સંસ્થાના મંત્રીશ્રી ભાસ્કરભાઈ વકીલે પોતાના પ્રવચનમાં અભ્યાસાર્થીઓને ભવિષ્યમાં ઉચ્ચ ગુણાંક ક્ષમતા જાળવી રાખવા અને સમય સાથે તાલ મિલાવવા અનુરોધ કરેલ. ગાંધી મહેન્દ્ર ચત્રભુજ એજ્યુકેશનલ ટ્રસ્ટ -- ઘાટકોપર -- મુંબઈ હ.શ્રી રજનીભાઈ ગાંધીના સહયોગથી કોલેજમાં અભ્યાસ કરતાં આપણા સમાજના ૪૭ વિદ્યાર્થી ભાઈ-બહેનોને શૈક્ષણિક સહાય પ્રાપ્ત થયેલ છે. સંસ્કૃત વિષયમાં ધો.૧૦માં ૮૦ કે તેથી વધુ ગુણાંક પ્રાપ્ત કરનાર ૪૨ વિદ્યાર્થી ભાઈ-બહેનોને મોમેન્ટો, અભિનંદન પત્ર તથા રોકડ પુરસ્કાર આ સભા તરફથી અપાયેલ. | મુખ્ય મહેમાન ડો.શ્રી રમણિકભાઈ મહેતા વતી ડો.શ્રી પંકજભાઈ મહેતાએ સભાની આ માનદ્ સેવાઓને બીરદાવી હતી અને સભામાં સાહિત્યનો જે અમૂલ્ય ખજાનો છે તે ખૂબ જ ઉપયોગી છે, તેનું વધુને વધુ જતન કરવા ઉપર ભાર મુકેલ.
સભાના કાર્યવાહકો સર્વશ્રી કાંતિભાઈ સલોત, ભૂપતભાઈ શાહ, હર્ષદભાઈ સલોત, ચીમનભાઈ શેઠ, પ્રવિણભાઈ સંઘવી, નટુભાઈ શાહ તથા વાલીઓ અને નિયંત્રિતોની હાજરીથી સમગ્ર સમારોહ પ્રેરણાદાયી બન્યો હતો. - સમગ્ર સમારોહ વ્યવસ્થા સભાના મેનેજર મુકેશભાઈ સરવૈયા તથા આસીસટન્ટ યોગેશભાઈ શાહ દ્વારા કરવામાં આવેલ.
-ભાસ્કરરાય વકીલ
For Private And Personal Use Only
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૨]
[શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ : ૨ અંક ૧-૨, ૧૬ નવેમ્બર-ડિસેમ્બર ૨૦૦૧
-
-
- શ્રી પાર્શ્વનાથ પ્રભુના જન્મ કલ્યાણકની
આરાધતા કેવી રીતે કરશો
–રજૂકર્તા : દિવ્યકાંત એમ. સલોત મહાનુભાવો! વિદેહ ક્ષેત્રમાં વિચરતા ભાવી કાળમાં તે શ્રી શંખેશ્વર પાર્શ્વનાથ તીર્થકર દેવો પાસે સાંભળ્યું છે કે ગતચોવીશીમાં તરીકે પ્રસિદ્ધિને પામવાનાં છે. આ ભરત ક્ષેત્રના નવમાં તીર્થપતિ શ્રી દામોદર
આથી સુવર્ણ મંદિર બનાવી પાર્શ્વનાથ ભગવાનના શાસનમાં પરમકૃપાળુ પરમાત્માની પ્રભુની પ્રતિમાજી પધરાવી સાઠ હજાર વર્ષ વાણીના પવિત્ર રંગે રંગાયેલા શ્રી અષાઢી
સુધી નમિ અને વિનમિએ પ્રભુની સેવા ભક્તિ શ્રાવકે ભગવાનને પૂછ્યું હતું, “ભગવાન! મારો |
કરી. પ્રાન્ત ભગવાન રૂષભદેવની પાસે સંયમ મોક્ષ ક્યારે થશે?'
ગ્રહણ કરી, દીર્ઘચારિત્ર પર્યાય પાળીને શત્રુંજય મેઘસમાન ગંભીર વાણીથી અષાઢી | પર્વતપર બે ક્રોડ મુનિરાજોની સાથે ફાગણ સુદી શ્રાવકને સંબોધતા ભગવાને કહ્યું કે, “હે શ્રાવક ૧૦ ને દિવસે મોક્ષે પધાર્યા. શ્રેષ્ઠ ! આગામી ચોવીશીના તેવીસમાં તીર્થકર
પોષ દશમીની આરાધના શ્રી પાર્શ્વનાથ પ્રભુના શાસનમાં તેઓશ્રીજીના ગણધર થઈ તમે મોક્ષે જશો. હે અષાઢી! પ્રત્યેક |
માગશર વદિ નોમ-દશમ--અગીયારસ તીર્થકરો બળ, અતિશય, જ્ઞાન, ધી, શ્રી આદિ
એમ ત્રણ દિવસ એકાસણા કરવા. ગુણોથી સમાન હોવા છતાં આ અવસર્પિણી | નોમના દિવસે સાકરના પાણીનું અને કાલમાં પુરૂષોમાં, પુરૂષાદાનીય પ્રગટ પ્રભાવી | દશમના દિવસે ખીરનું એકાસણું, આ બે દિવસ તરીકે પરમતારક પાર્શ્વનાથ પ્રભુ પ્રસિદ્ધિને કામચોવિહાર એકાસણા કરવા અને પામશે. તેમનાં એક હજાર ને આઠ પ્રભાવી | અગીયારસના દિવસે અનુકૂળતા મુજબ એકાસણું નામો પ્રસિદ્ધ થશે. દામોદર તીર્થકરની વાણી ! કરવું. નોમ અને દશમ એ બે દિવસ “શ્રી સાંભળી પોતાના પરમોપકારી પાર્શ્વનાથ | પાર્શ્વનાથાય અહત નમ:' અગિયારસના દિવસે પ્રભુજીની પ્રતિમા ભરાવી શ્રી અષાઢી શ્રાવક! “શ્રી પાર્શ્વનાથાય: નમ' ની વીસ વીસ નવકારત્રિકાળ ભાવપૂર્વક પૂજા કરવા લાગ્યા, કાલક્રમે | વાળી રોજ ગણવી. બારખમાસમણાં બાર તેઓ મરણ પામી સ્વર્ગે ગયા. પોતાના ઉપકારી | સાથીયા, પાર્શ્વનાથ પ્રભુની પ્રતિમાની ભક્તિ દેવની પ્રતિમા પણ દેવલોકમાં લઈ જઈ ત્યાં, ભાવપૂર્વક શક્યતા મુજબ અંગ પૂજા અને અગ્ર ભક્તિભાવ પૂર્વક પૂજા કરવા લાગ્યા. તે પછી | પૂજા કરવી. સૂર્યના વિમાનમાં, ચંદ્રના વિમાનમાં અને બારે | ૦ શ્રી પાર્શ્વનાથ સ્વામી આરાધનાર્થે દેવલોકમાં પણ તે પ્રતિમાજી પૂજાયાં છે. અસંખ્ય | કાઉસગ્ગ કરું? (ઈરિયાવહિયં કર્યા પછી) આ દેવ, દેવીઓ અને નરનારીઓએ પ્રભુની | પ્રમાણે બોલી બાર લોગસ્સ અથવા અડતાલીસ ભાવપૂર્વક સ્તવના કરી છે.'
| નવકારનો કાઉસગ્ગ કરવો લોગસ્સ
For Private And Personal Use Only
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૨ અંક ૧-૨, ૧૬ નવેમ્બર-ડિસેમ્બર ૨૦૦૧]
[ ૧૩ ચંદે સુનિમલયરા' સુધી બોલવો. | આરાધના કરવી જોઈએ પ્રભુ પાર્શ્વનાથના
દશ વર્ષ સુધી આ રીતે આરાધના કરનાર | પ્રકટ પ્રભાવના પ્રતાપે તમે સર્વ અભીષ્ઠ ભવ્યાત્મા કર્મજન્મ અનેક જાતની આધિ વ્યાધિ | વસ્તુને અનાયાસે પ્રાપ્ત કરશો.’ આચાર્ય ઉપાધિમાંથી જલ્દી મુક્ત બને છે અને શાશ્વત | જયઘોષસૂરિજી ગંભીર ધ્વનિથી બોલ્યા. શિવધામને મેળવવા ભાગ્યશાળી બને છે.
ગુરૂના વચનથી ગાંઠ વાળી તેજ દિવસથી આરાધનામાં બે ટાઈમ પ્રતિક્રમણ ત્રણ | પોષદશમીની આરાધનાના નિશ્ચય સાથે સુરદત્ત ટાઈમ, દેવ વંદન પણ કરવા જોઈએ.
ઘેર ગયો. પોષ દશમીની આરાધના દ્વારા
માગશર વદિ નોમ, દશમ, અગિયારસના મહાભાગ્યશાળી શ્રી સુરદત્ત શ્રેષ્ઠી જે સામગ્રીને | એકાસણા સાથે પ્રભુ પાર્શ્વનાથની આરાધના પામ્યા તેનો રસિક ઈતિહાસ પણ જોવા જેવો | સુરદત્ત કરવા લાગ્યો. દશ વર્ષની તે આરાધના
પૂર્ણ થતાંજ, કાલકૂટ બેટમાં અટવાયેલા શેઠનાં - સુરેન્દ્રપુરના ઉદ્યાનમાં સમિતિ ગુપ્તિ
સવાબસો વહાણ આપોઆપ શેઠને મળી ગયા. સાધક આચાર્ય શ્રી જયઘોષસુરિજી મહારાજા
ઘરનાં ભંડારમાં સાપ અને વીંછી રુપે થઈ પધાર્યા છે. તે વખતે દરિદ્રતાની સાક્ષાત મૂર્તિ |
ગએલ અગીયાર ક્રોડ સોના મહોર પૂર્વવત્ બની
ગઈ. જેવો સુરદત્ત શ્રેષ્ઠી પણ ત્યાં આવેલો છે, દરિદ્ર નારાયણ જેવા તેના હાલ છે. એના અંતરમાં
શેઠ શેઠાણી પાર્શ્વનાથ પ્રભુ પ્રત્યેની અચલ ઉલ્કાપાત મચી રહ્યો છે. ગુરુદેવની દેશના | અને અટલ ભક્તિવાળા બની જૈન ધર્મના પરમ સાંભળી, વાણી સુધાનું પાન કરી પાવન બનેલો |
ઉપાસક બન્યા રાજાએ તેમનું શ્રેષ્ઠીપદ સુરદત્ત એકાન્તમાં ગુરૂદેવને પૂછે છે. નિર્ધનતાના કારણે લઈ લીધું હતું તે પણ પાછું ગુરુદેવ! અનર્ગલ લક્ષ્મીનો હું સ્વામી
આપ્યું. હતો પણ આજે મારી પાસે કાણી કોડી પણ
લોકોમાં મહામહિમાશાલી પાર્શ્વનાથ રહી નથી. મારા દુ:ખની દાસ્તાન રજૂ કરતાં | પ્રભુનો મહિમા વધવા લાગ્યો. ઘણા ભાવકો શબ્દોની શરવાણી પણ સકાઈ જાય એમ છે. | પણ આરાધનાના માર્ગે પ્રયાણ કરવા તત્પર દુઃખ અને દર્દમાં બેહાલ બનેલા મને કોઈ | બન્યા. સુરદત્ત શેઠે આચાર્ય સુપેન્દ્રસૂરિજી ઉપાય બતાવો.”
મહારાજ પાસે સંયમને સ્વીકાર્યું. પુત્રે પણ પિતા મહાનુભાવ! લક્ષ્મી આવે અને જાય એ
પાછળ પાર્શ્વનાથની આરાધના ચાલુ રાખી કોઈ મોટી વાત નથી આજનો ભિખારી કાલે
સુરદત્તમુનિ પાર્શ્વપ્રભુ પર પૂર્ણ આસ્થાવાળા તવંગર બની જાય. આજનો રાજા કાલે
બની માસક્ષમણની ઉગ્ર તપશ્ચર્યા કરતા આયુષ્ય રસ્તાનો રખડતો રંક પણ બની જાય. એવી
પૂર્ણ થતાં દશમા પ્રાણિત દેવલોકમાં ઉત્પન્ન વિષમ સ્થિતિમાં ધર્મને સમજેલો આત્મા કદી
થયા. ત્યાંથી મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાં રાજકુમાર તરીકે વિષાદ ધારણ કરે નહિ. છતાંય તમારી
અવતરી સંયમ સ્વીકારી મોશે પધાર્યા. આત્મશુદ્ધિ માટે તમારે પોષ દશમીની | આવો છે પાર્શ્વનાથ પ્રભુની આરાધનાનો
For Private And Personal Use Only
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૪]
[શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૨ અંક ૧-૨, ૧૬ નવેમ્બર-ડિસેમ્બર ૨૦૦૧ પ્રતાપ. આરાધનાના અમૃતને મેળવનાર મહા | છે એ ધ્યાનમાં રાખવું જરૂરી છે. ભાગ્યશાળી આત્મા સંસારના વિષમય વિષમ | સમાધિ અને બોધિની પ્રાપ્તિ માટે વાતાવરણમાંથી જલ્દી ઉગરી જાય છે | પાર્શ્વનાથ પ્રભુના ૧૦૮ નામમાંથી પણ શંખેશ્વર પોષ દશમીની આરાધના કરનાર આત્માએ દર | પાર્શ્વનાથ પ્રભુના નામનો જાપ કલિકાલમાં કૃષ્ણ પક્ષની દશમીએ એકાસણું કરી, પાર્શ્વનાથ | કલ્પતરું સમાન વિશેષતઃ ફળ આપનાર છે. પ્રભુની ૨૦ નવકારવાળી ગણવી જોઈએ,
કહેવાય છે કે પાર્શ્વનાથ પ્રભુના સંતાનીય પ્રતિક્રમણાદિ આવશ્યક ક્રિયાઓનો પણ આદર | સાધુઓ કાળધર્મ પામી ઘણા ભવનપતિ દેવમાં કરવો જોઈએ જેનાથી આરાધના જલ્દી ફળે.
ઉત્પન્ન થયા છે. ત્યાં પ્રભુ પ્રત્યે અવિરત તીર્થની યાત્રા કરનાર કે તીર્થકરની | રાગથી શાસન ભક્તિથી શ્રી પાર્શ્વનાથ પ્રભુના આરાધના કરનાર આત્માએ સામાન્યતઃ | મહિમાને વધારતા ભક્તોને ઈષ્ટ ફેલ સિદ્ધિમાં અભક્ષાદિના ત્યાગી, રાત્રીભોજનના ત્યાગી | સહાયક બને છે. બનવું જોઈએ. કંદમૂળ, રાત્રીભોજન, બહારની
(કલિકાલ કલ્પતરૂ પુસ્તકમાંથી સાભાર) અભક્ષ ચીજો આત્માને આરાધનાથી વિમુખ બનાવે છે. આત્મતત્વની અધોગતિને નોતરાવે |
સાહિત્ય સમાલોચના
શ્રી તત્ત્વાર્થધિગમસૂત્રમ:---રચયિતા વાચકવર શ્રી ઉમાસ્વાતિ મહારાજ, અનુવાદકાર મુનિરાજશ્રી રામવિજયજી મ., વિવેચનકાર ગાંધી ચીમનલાલ દલસુખભાઈ, સંપાદક તથા પ્રેરક આચાર્યશ્રી કુન્દકુન્દસૂરિશ્વરજી મ.સા. પ્રકાશક શ્રી ધુરંધરસૂરિ સમાધિ મંદિર, શાંતિવન બસ સ્ટેશન પાસે, નારાયણનગર રોડ, પાલડી, અમદાવાદ-૭ કિંમત રૂ. ૪પી
સં. ૨૦૦૪માં પ્રથમ આવૃત્તિનું પ્રકાશન થયા બાદ સં. ૨૦૫૭માં આ દ્વિતીય આવૃત્તિનું પ્રકાશન પૂ.આ.શ્રી કુંદકુંદસૂરિશ્વરજી મ.સા.ની પ્રેરણાથી કરવામાં આવેલ છે.
જૈન જૈનેતર કોઈ એક જ પુસ્તકમાંથી જૈન ધર્મ સંબંધી માહિતી મેળવવા ઈચ્છે તો તેની ઈચ્છા સંતોષવા માટે જૈન વાડમયમાં આ એક જ પુસ્તક છે.
- ગ્રંથ સંકલનમાં સૂત્રકારની જે વિશિષ્ટતા છે તે તેમની પ્રતિભાની સૂચક છે. તેની આદિ અને અંતની કારિકા પણ ભાવમય છે. સૂત્રકારે એકપણ દાર્શનિક વિષય ચર્ચવો બાકી રાખ્યો નથી. તેટલા તે સૂક્ષ્મ સંગ્રાહક છે. રુચિ સંપન્ન જિજ્ઞાસુ આમાથી ક્ષીરનીર ન્યાયે સાર લઈ તેને જીવનમાં ઉતારશે તો તેનું આત્મકલ્યાણ થયા વિના રહેશે નહિ.
For Private And Personal Use Only
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: અંક ૧-૨, ૧૬ નવેમ્બર-ડિસેમ્બર ૨૦૦૧]
[૧૫
સાંપ્રદાયિકતાનાં ચશ્માં પહેરીને જોનારને
ભગવાન મહાવીર દેખાશે નહીં!
–-કુમારપાળ દેસાઈ યુગદર્શી આચાર્યશ્રી વિજયવલ્લભસૂરિજીએ | નથી શક્યા. કારણ કે ભગવાન મહાવીર તો એક આજથી સુડતાલીશ વર્ષ પૂર્વે જૈનોની એકતા માટે | જ થયા છે અને કદાચ એમને બધા ફિરકાના આર્તહૃદયનો પોકાર કર્યો. નાનો ધર્મ, એમાં લોકો સારી રીતે સમજી શક્યા હોય તો બધાના કેટલાય ફિરકાઓ અને તેમાંય ગચ્છો એ બધાને ભગવાન મહાવીર એક જ હોવા જોઈએ. જયાં એક થવાનું કહેતા એમણે આલેખેલા માર્મિક | સુધી આપણે સાંપ્રદાયિકતાના ચશ્મા લગાવીને વિચારો આજે પણ પથદર્શક છે. તેઓ કહે છે... | ભગવાન મહાવીરને જોતાં રહીશું, ત્યાં સુધી
આમ તો બધા ફિરકાના જૈન લોકો તેઓ આપણને સાચા રૂપમાં સમજમાં નહિ આવે. ભગવાન મહાવીરને પોતાના માને છે. પરંતુ | હું કહું છું કે ભગવાન મહાવીર અમુક અલગ અલગ રૂપથી દિગંબર સંપ્રદાયનું કહેવું છે [ સંપ્રદાય અથવા ફિરકાના નથી. ભગવાન કે અમારા ભગવાન મહાવીર બીજા હતા. દિશા. મહાવીર તો એના છે, જે એમના અનેકાંત, જ એમના વસ્ત્ર હતા. જયારે શ્વેતાંબર સંપ્રદાયનું | અહિંસા, અપરિગ્રહ, ક્ષમા વગેરે સિદ્ધાંતોને સારી કહેવું છે કે એમણે એક દેવદૂષ્ય ધારણ કર્યું હતું. | રીતે સમજે છે અને જીવનમાં ઉતારે છે. જે જયારે પાછળથી એને એકદમ છોડી દીધું. વળી | પોતાની જાતને ભગવાન મહાવીરના અનુયાયી સ્થાનકવાસી સંપ્રદાય અને મૂર્તિપૂજક સંપ્રદાયમાં | કહેતા હોય, પરંતુ એમના દ્વારા પ્રતિપાદિત ભગવાન મહાવીરને જુદા જુદા રૂપના માનવામાં | સિદ્ધાંતો અને વિભિન્ન શ્રેણીના લોકોના માટે આવે છે. કોઈ ભગવાન મહાવીરને આજન્મ | બનાવવામાં આવેલ ધર્માચરણના ઉપદેશને બ્રહ્મચારી માને છે, કોઈ વિવાહિત થઈને દીક્ષા | જીવનમાં ન ઉતારવા હોય, પરંતુ પોતાના હાથે જ લેવાની વાત પર ભાર મૂકે છે. કોઈ કહે ! એ સિદ્ધાંતોનું ગળું દાબી દેતા હોય તો તે છે. ભગવાન મહાવીરે તો નગ્ન તત્વનું જ [ ભગવાન મહાવીરના વાસ્તવિક અનુયાયી નથી. પ્રતિપાદન સાધુઓ માટે કર્યું હતું. જ્યારે શ્વેતાંબર 1 પરંતુ જે ખુદને ભગવાન મહાવીરના અનુયાયી ન સંપ્રદાયનું કહેવું છે કે ભગવાન મહાવીરે સચેલક | કહેતા હોય, પરંતુ એમના દ્વારા પ્રરૂપિત સિદ્ધાંતો અને અચલક બંને સાધનાઓ બતાવી હતી. | અને ઉપદેશો અનુસાર ચાલતા હોય તો તે મતલબ એ છે કે ભગવાન મહાવીરના વિષયમાં | ભગવાન મહાવીરના સાચા અનુયાયી છે.
જ્યારે અલગ અલગ મતભેદ ચાલી રહ્યા છે | પરંતુ મારે કહેવું જોઈએ કે આજે જૈનોમાં ત્યારે મારે કહેવું જોઈએ કે આપણે વિભિન્ન | સંપ્રદાયવાદતાના કારણે જે પરસ્પર ફિરકાબાજી, ફિરકાના લોકો જૈન હોવા છતાં પણ અને રાગદ્વેષ, ઝઘડા વગેરે પ્રવર્તમાન છે એ જોઈને શું ભગવાન મહાવીરને પોતાના આરાધ્યદેવ તીર્થકર | કહી શકાય કે તેઓ ભગવાન મહાવીરને બરાબર માનવા છતાં પણ યોગ્ય રૂપમાં એમને સમજી | રૂપમાં સમજયા છે?
For Private And Personal Use Only
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૬ ]
[શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ ૨ અંક ૧-૨, ૧૬ નવેમ્બર-ડિસેમ્બર ૨૦૦૧ આપણા આપસના અનૈકય અને | એકતામાં કેટલી શક્તિ છે, એનાથી તો તમે સાંપ્રદાયિકતાને છોડીને તટસ્થ અને સમન્વય | સારી રીતે પરિચિત છો. રેલગાડીમાં ડબ્બા અલગ બુદ્ધિથી જ આપણે ભગવાન મહાવીરને સાચા | અલગ હોવા છતાં પણ એન્જિનની સાથે જયારે અર્થમાં સમજી શકીએ અને એમના બતાવેલાપરસ્પર એક સાથે જોડાય જાય છે, તો હજારો અનેકાંતવાદને જીવનમાં ઉતારીને જ અથવા ટન બોજ ખેંચીને લઈ જાય છે. હજારો વિચાર-આચાર-સહિષ્ણુતા ધારણ કરીને જ [ યાત્રીઓને એક સ્થાનથી બીજા સ્થાન પર ભગવાન મહાવીરની સાચી રીતે પૂજા અથવા | પહોંચાડી દે છે. જો તે ડબ્બા એન્જિનની સાથે ના આરાધના કરી શકીએ.
જોડાય અને એક લાઈન પર ન મળે તો શું? તે - વાસ્તવમાં જોઈએ તો જૈનનો અર્થ જ થાય | જુદા જુદા રહીને કંઈ પણ ભાર ન ખેંચી શકે છે રાગ-દ્વેષ વિજેતાઓનો અનુયાયી. જો જૈન થઈને | અથવા યાત્રીઓને નિર્ધારિત સ્થાન પર પહોંચાડી આપસના સંઘર્ષ, કલેશ, દ્વારા રાગદ્વેષ વધારવાનો ! પણ ન શકે. એટલે કે હું કહું છું કે ભગવાન પ્રયત્ન કરે છે તો તે નામનો જૈન છે, સાચો જૈન | મહાવીરરૂપી અથવા જૈનધર્મરૂપી એન્જિનની સાથે તો કોઈપણ પ્રાણીને પોતાના વ્યવહારથી દુઃખી ! બધા સંપ્રદાય અથવા ફિરકારૂપી ડબ્બા વિચાર નથી કરતો એટલે તો હું વારંવાર એ વાત પર જોર | સહિષ્ણુતા અને આચાર સહિષ્ણુતાના બંને સમાન આપતો રહું છું કે ભલે આપણા સંપ્રદાય અથવા | પાટા પર એક સાથે જોડાય જાય, મળી જાય તો ગચ્છ અલગ હોય, પરંતુ આપણામાં વિચાર! તે ગચ્છસંપ્રદાયરૂપી ડબ્બા મોક્ષના યાત્રિઓને સહિષ્ણુતા, આચાર સહિષ્ણુતા અને સમન્વય બુદ્ધિ
સકુશળ પોતાના નિર્દિષ્ટ સ્થાન પર પહોંચાડી રહેશે તો આપણે બધા અનેકરૂપ હોવા છતાં પણ
શકશે. હજારો ધર્મધુરંધરોના જીવનની એક રહીશું. અર્થાત આપણી અનેકરૂપતાથી ] મુશ્કેલીઓનો બોજો ખેચીને એમને માનસિક પૃથક્તા પેદા ન થતાં એકતા પેદા થશે. આ રીતના | દુ:ખથી મુક્ત કરી શકશે. વ્યવહારથી જ આપણે સાચા અર્થના અનેકાંતવાદી . (ગુજરાત સમાચાર તા. ૬-૯-૦૧ના આગમજૈન કહેવાઈ શકીશું.
નિગમ વિભાગમાંથી જનહિતાર્થે સાભાર)
શોકાંજલિ 6 શ્રી જયંતીલાલ છોટાલાલ બારભાયા (ઉ.વ.૭૯) અલંકાર ફર્નચરવાળા ગત તા. ૨-૧૧-૦૧ને શુક્રવારના રોજ ભાવનગર મુકામે અરહિતશરણ પામેલ છે. તેઓશ્રી આ સભાના આજીવન સભ્ય હતા. સભા પ્રત્યે તેઓશ્રી અત્યંત લાગણી ધરાવતા હતા.
તેઓશ્રીના અવસાનથી તેમના કુટુંબ--પરિવાર ઉપર આવી પડેલ આ દુઃખમાં આ સભા સમવેદના પ્રગટ કરે છે. સાથે સાથે સદ્ગતના આત્માને પરમકૃપાળુ પરમાત્મા પરમ શાંતિ અર્પે તેવી પ્રાર્થના કરે છે.
૧ શ્રી શાંતિલાલ ફતેચંદ શાહ (એસ.એફ.ઉ.વ.૩૧) ગત તા. ૧૭-૧૧-૦૧ને શનિવારના રોજ ભાવનગર મુકામે અરિહંત શરણ પામેલ છે. તેઓશ્રી આ સભાના પેટ્રન મેમ્બર હતા. સભા તથા સ્થાનિક અન્ય સંસ્થાઓ સાથે તેઓશ્રી સંકળાયેલા હતા. તેમના અવસાનથી જૈન સમાજમાં તેમની ખોટ પડી છે.
તેઓશ્રીના અવસાનથી તેમના કુટુંબ-પરિવાર ઉપર આવી પડેલ આ દુઃખમાં આ સભા સમવેદના પ્રગટ કરે છે. સાથે સાથે સદ્ગતના આત્માને પરમકૃપાળુ પરમાત્મા પરમ શાંતિ અર્પે તેવી પ્રાર્થના કરે છે.
લિ. જૈન આત્માનંદ સભા, ખારગેટ, ભાવનગર
For Private And Personal Use Only
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૨ અંક ૧-૨, ૧૬ નવેમ્બર-ડિસેમ્બર ૨૦૦૧]
[ ૧૭
જ વિશ્વ વ્યવસ્થા જ લેખક : નરોત્તમદાસ અમુલખરાય કપાસી (એડવોકેટ-મુંબઈ
(ગતાંકથી ચાલુ)
પંખીઓથી ભર્યું પડ્યું છે. પરમાણુઓનું અથવા પદાર્થોનું એકઠા થવા નું | યુગો પહેલા પુદ્ગલોથી ભરપૂર રહેલું જગત કાર્ય, “ચય' તરીકે ઓળખાય છે.
આજે પણ પુદ્ગલોથી ભરપૂર છે, નથી માનવ એથી વિશેષ પ્રકારે એકઠા થવાની ક્રિયાને | વિહોણું જગત બન્યું, નથી પશુ-પંખી વિહોણું ઉપચય” કહેવામાં આવે છે.
જગત બન્યું અને પદાર્થ વિહોણું જગત બન્યું. પરમાણુંઓ અથવા પદાર્થોની છૂટા પડવાની પરિવર્તનશીલ જગત પણ છે તો શાશ્વત
હાસ થવાની ક્રિયાને અપચય' કહેવામાં | એમાં રહેલાં ચૈતન્ય અચૈતન્ય, માનવો, પશુઆવે છે.
પંખીઓ, પદાર્થો વિગેરે શાશ્વત છે. પરમાણું એક સમ્યથી આરંભીને અસંખ્યાત | બાહ્ય સ્વરૂપમાં થતું પરિવર્તન, વસ્તુના મૂળ કાળ સુધી નિષ્કપ રહી શકે છે.
સ્વરૂપમાં પરિવર્તન નથી કરી શકતું જગતનું મૂળ પુદ્ગલનો સ્વભાવ પૂરણ--ગલનનો છે. સ્વરૂપ છે, યુગો પહેલા હતું, તે જ આજે છે. પરમાણુઓ એમાં એકઠા થાય છે અને વિખરી પણ યુગો પહેલા જે આકાશમય આ જગત હતું જાય છે.
તે જ આકાશ આજે પણ છે. યુગો પહેલા જે પૃથ્વી જેમ બાળક વૃદ્ધત્વ પામતાં સુધી સતત
અને પાણી, જે તેજ, વાયુ અને વનસ્પતિ જગતમાં પરિવર્તનશીલ છે છતાં એ બાળકનો અને વદ્ધનો | હતાં તે આજે પણ છે જ. દેહ એક જ રહે છે. બાલ્યાવસ્થામાં એ દેહમાં જે આકાશ વિનાનું જગત કલ્પી શકાતું નથી. આત્મા વર્તી રહ્યો હતો તે જ આત્મા વૃદ્ધાવસ્થામાં ! પૃથ્વી અને પાણી વિનાનું જગત કલ્પી શકાતું નથી. પણ એ દેહમાં જ વર્તી રહ્યો હોય છે, જે મન એ, તેજ, વાયુ, અને વનસ્પતિ વિનાનું જગત કલ્પી બાળકની બાલ્યાવસ્તામાં પણ એની સાથે હતું એજ | શકાતું નથી. મન વૃદ્ધાવસ્થામાં પણ એની સાથે જ હોય છે. | યુગો પહેલા જો આ જગત હતું તો યુગો
જગત સતત પરિવર્તન શીલ છે છતાં જે | પછી એ નહિ હોય એવી કલ્પના કરવા માટે કોઈ જગત યુગો પહેલા હતું એ જ જગત આજે પણ છે, 1 જ કારણ નથી, જે હતું તે છે અને જે છે તે રહેશે. યુગો પહેલાં જે ચૈતન્ય અને જે અચૈતન્ય જગતમાં | ભૂતકાળ સમક્ષ દૃષ્ટિ કરીશું તો તે અસીમ હતું તે આજે પણ છે. નથી એ ચૈતન્ય વિલિન થયું ! અગાધ અને અનંત જણાશે. જગત કયારે નહોતું! કે નથી એ અચૈતન્ય વિલીન થયું.
જેવું વિશાળ જગત આજે છે. એવું જ ગઈકાલે હતું. યુગો પહેલા માનવોથી અને પશુ-પંખીઓથી | વર્ષો પહેલા, યુગો પહેલા તે એટલું જ વિશાળ હતું. વસેલું એ જગત આજે પણ માનવી અને પશુ- | | સચરાચર જગતને માનવો અને દેવો, પશુઓ અને
For Private And Personal Use Only
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
૧૮ ]
[ શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ : ૨ અંક ૧-૨, ૧૬ નવેમ્બર-ડિસેમ્બર ૨૦૦૧ પંખીઓ યુગો પહેલા પણ શોભાવી રહ્યાં હતા. શાસ્ત્રીય પરિભાષામાં તેને છ આરા તરીકે પૃથ્વી અને પાણી, વરૂણ, વાત અને વનસ્પતિ, | ઓળખવામાં આવે છે. વિશ્વમાં ક્યારે ન હોતા?
માનવ કલ્પનાની વિશાળતામાં વિશ્વના ભૂતકાળની વિશાળતા સમાય છે. જગત અનુપમ છે. નથી એની કોઈ આદિ અને નથી એનો કદી અંત. સદાકાળ એ હતું અને સદાકાળ એ રહેશે. જગતમાંની પ્રત્યેક વસ્તુઓ સનાતન છે. બધુંયે છે, છે અને છે, જગત આખું યે છે, છે અને છે.
ક્યો એવો કાળ હશે કે જ્યારે દિવસ અને રાત્રિ નહિ હોય? કયો એવો કાળ હશે કે જ્યારે પ્રભાત અને સંધ્યા નહિ હોય? ક્યો એવો કાળ હશે કે જ્યારે કાળ નહિ હોય? ક્યારેય કાળ નહોતો એમ કેમ કલ્પી શકાય? કાળ સદાકાળ હતો એમ ઉત્તર મળે છે. તે સદા હતો અને સદા રહેશે. પરિવર્તન થયા કરે છે કાળના બાહ્ય સ્વરૂપનું આત્માના બાહ્ય સ્વરૂપનું અને પુદ્ગલના બાહ્ય સ્વરૂપનું.
ક્યારેક પ્રગતિનો કાળ હોય છે અને ક્યારેક અધોગતિનો. ક્યારેક સમય સુખદ હોય છે અને ક્યારેક દુ:ખદ. કાળનું એ પરિવર્તન પણ નિયમાધિન હોય છે. જૈન દૃષ્ટિએ કેટલાક ક્ષેત્રોમાં કાળ સર્વદા એક સ્વરૂપે હોય છે.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ભરત ક્ષેત્રમાં કાળનું પરિવર્તન ક્રમપૂર્વક
થાય છે. ગાડીના જેવી એની ગતિ છે. એથી જ ચક્રની સાથે કાળની સરખામણી થાય છે. અમુક સમય મર્યાદાને કાળ-ચક્ર કહેવાય છે.
અખિલ વિશ્વનું અનાદિ અસ્તિત્વ કોઈ માનવની મર્યાદિત બુદ્ધિમાં ન ઉતર્યું. દેશ્ય વસ્તુઓની આદિ એણે નિહાળી. દૃશ્ય વસ્તુઓનો અંત એણે એના ચર્મચક્ષુ વડે જોયો, પરિણામે એણે કલ્પના કરી કે જગત સાદ્યંત છે.
એ માનવની મર્યાદિત બુદ્ધિએ થાપ ખાધી જ્યાં એણે વસ્તુની આદિ જોઈ ત્યાં વસ્તુની આદિ નહોતી. જ્યાં એણે વસ્તુનો અંત જોયો ત્યાં વસ્તુનો અંત નહોતો, આદિ હતી. માત્ર વસ્તુના બાહ્ય રૂપની. અંત હતો માત્ર વસ્તુના બાહ્ય સ્વરૂપનો.
મેઘ વરસ્યો અને જળની આદિ એ બુદ્ધિએ કલ્પી, જળ સુકાયું અને અંત કલ્પ્યો. એ બુદ્ધિ ન જોઈ શકી કે જે પાણીના પરમાણુંઓ આકાશમાં હતા તે જ પરમાણુંઓએ પાણીનો આકાર ધારણ કર્યો અને પાણી સૂકાવાની સાથે વરાળ રૂપે બન્યા. બાહ્ય સ્વરૂપ બદલાયા કર્યું. માનવીની પરિમિત બુદ્ધિ એ ન સમજી શકી, એથી એણે વસ્તુના આદિ અને અંતની ભ્રામક માન્યતા ઉત્પન્ન કરી.
|
|
જે મર્યાદિત બુદ્ધિએ વિશ્વની આદિ કલ્પી, એણે જોયું કે જ્યાં આદિ છે ત્યાં કોઈની કૃતિ છે. જગતની જો આદિ છે તો તે પણ કોઈની કૃતિ હોવી જ જોઈએ. એ બુદ્ધિએ જગત કર્તાની કલ્પના
કરી. એ બુદ્ધિ તર્ક વિહોણી હતી. જગત કર્તા આદિ છે કે અનાદિ એ વિચારવાની એણે દરકાર ન કરી. જગતની આદિ સિદ્ધ કરવાના પ્રયાસમાં જગત કર્ત્તની અનાદિતા આવીને ઉભી રહી. અનાદિતા તો એ બુદ્ધિને પણ સ્વીકાર્યા વિના ન ચાલ્યું.
જે કાળમાં ક્રમશઃ પ્રગતિ સધાય છે. તે કાળ ઉત્સર્પિણી તરીકે લેખાય છે. જે કાળમાં ક્રમશ અદોગતિ થાય છે તેને અવસર્પિણી કાળ કહેવાય
જગત કર્તાની કલ્પના સ્વીકૃત થઈ એટલે એ
છે. પ્રગતિ અથવા અવગતિની દૃષ્ટિએ ઉત્સર્પિણી | બુદ્ધિએ જગતની વ્યવસ્થા સમક્ષ નજર નાંખી,
તથા અવસર્પિણી, બન્ને કાળના છ છ ભેદ છે.
એને વિશાળ વ્યવસ્થા દેખાઈ. વિશાળ અવ્યવસ્થા પણ દેખાઈ.
For Private And Personal Use Only
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ : ૨ અંક ૧-૨, ૧૬ નવેમ્બર-ડિસેમ્બર ૨૦૦૧ ]
જે વિશાળ વ્યવસ્થા એણે નિહાળી તે કોઈ એક માનવીની શક્તિની બહાર હતી, તે એ બુદ્ધિ સમજી શકી, એણે જગન્તિર્યાતાની પણ કલ્પના કરવી પડી.
કોઈક મતિમંદ માનવીએ માન્યું કે જગત કર્તા એ જ જગત નિયંતા હોઈ શકે. કોઈક મતિમંદ માનવીએ માન્યું કે જગત કર્તા કોઈ નથી. પરંતુ જગત નિયંતા જરૂર છે વિવિધ કલ્પનાઓ વહેતી મૂકાઈ. સામાન્ય માનવની મતિ મુંઝાઈ ગઈ.
જે બુદ્ધિએ વિશ્વમાં વ્યવસ્થા અને અવ્યવસ્થા, બન્ને, નિરખ્યા, એણે વ્યવસ્થા માટે જગત કર્તા અને જગત નિયંતાની અનંત શકિત નિહાળી અને એના પ્રત્યે કૃતજ્ઞતા દર્શાવી. પરંતુ અવ્યવસ્થા માટે તો અનંત શક્તિવંત જગત કર્તા
અને જગત નિયંતાને તે દોષ ન આપી શકી, એથી એણે એ જવાબદારી માનવીના શીરે નાખી. માનવી વિધવિધ પ્રકારે કાર્યો કરે છે. તેથી જગતની અવ્યવસ્થા માટે માનવી જ જવાબદાર હોઈ શકે, માનવીના કર્મ મુજબ પરિસ્થિતિઓ અને સંયોગો સર્જાય છે. માનવી સત્કર્મ કરે તો સારું સર્જન થાય છે અને દુષ્કર્મ કરે તો નરસું સર્જન
થાય છે.
વળી એ બુદ્ધિએ જોયું કે માનવી એની
અભિલાષા મુજબ સત્કર્મ અથવા દુષ્કર્મ કરે પરંતુ એનું ફળ પ્રાપ્ત કરવાનું તો એની શક્તિની બહારનું છે, પરિણામે કર્મ કરવાની જવાબદારી માનવીની રહી અને તેનું ફળ આપવાની જવાબદારી તો અનંત શક્તિવંત ઈશ્વરને અપાઈ.
વળી કોઈ બુદ્ધિમાને નિહાળ્યું કે માનવી જે કર્મ કરવા ઇચ્છે છે તે કર્મ તે કરી શકતો નથી. માટે કર્મ કરવાની શક્તિ પણ ઈશ્વરેચ્છા મુજબ જ હોય, એમ કલ્પના કરી.....
|
|
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
[૧૯
વિવિધ કલ્પનાઓ ચિંતકોની બુદ્ધિએ કરી. એ ક્લ્પનાઓનાં જંગલમાં સામાન્ય માનવીની મતિ મૂંઝાઈ ગઈ. પરિણામે અજ્ઞાનની અંધારી અટવીમાં સૌ અટવાય છે, અજ્ઞાનના અંધારાકૂપમાં સૌ ડૂબે છે. પ્રકાશ પાથરનાર શોધ્યો જડતો નથી.
એ પરિસ્થિતિમાં પરમાત્મા માનવીને
સાંત્વન આપે છે. માનવીને પરમાત્મા જ્ઞાન આપે છે. બોધ આપે છે. પરમાત્મા પ્રરૂપણા કરે છે કે ઇન્દ્રિયોને અગોચર પુદ્ગલો આ જગતમાં છે.
વિવિધ પ્રકારના પુદ્ગલોમય આ વિશ્વ છે. કોઈ પુદ્ગલો દૃષ્ટિને ગોચર છે તો કોઈ અગોચર છે.
મનોવર્ગણાના પુદ્ગલો, શબ્દ વર્ગણાના પુદ્ગલો, કર્મવર્ગણાના પુદ્ગલો વિગેરે અનેક પ્રકારના અનંત પુદ્ગલો દૃષ્ટિને અગોચર છે. માનવી ભલે એ પુદ્ગલોને નિહાળી ન શકે પરંતુ તે પુદ્ગલોને પ્રતિસમય માનવી ગ્રહણ કરે છે. તે પુદ્ગલો આત્માને આલિંગે છે અને આત્માનું ભાવિ નિર્ણીત કરે છે.
જગતના સૌ જીવોને કર્મ પુદ્ગલો નચાવે છે. અને આધીન રહ્યા છે સૌ પ્રાણીઓ એની આજ્ઞાને નથી લોપી શકતા, માંધાતાઓને પણ દુઃખ એ આપે છે, સુખ એ આપે છે. પ્રીતિ એ કરાવે છે, અને ત્યાંથી પટકે છે પણ તે મહત્તા એ આપે છે અપ્રીતિ એ જન્માવે છે. કીર્તિની ટોચે તે ચડાવે છે અને ઝુંટવી પણ એ જ લ્યે છે. એના આપ્યા આવે છે બુદ્ધિ અને ડહાપણ. એના આપ્યા આવે છે મુર્ખાઈ અને ગાંડપણ. જીવાડે છે એ અને મૃત્યુ પમાડે છે પણ એ જ. અનંત શિક્ત ભરી છે એ
પુદ્ગલોમાં પરંતુ આત્મ શક્તિની પાસે પુદ્ગલ શકિત પરાજિત થાય છે. એને પરાજિત કરવા માટે આત્માએ આંતર યુદ્ધમાં ઉતરવું રહ્યું.
For Private And Personal Use Only
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
With Best Compliments
Trom
JACOB ELECTRONICS
PVT. ITD.
Mfrs. Audio cassette, componants
and compect disc Jonrl box.
1/2 & 3 Building, "B" Sona Udyog,
Parsi Panchayat Road, Andheri (E), MUMBAI-400 069
Website : WWW JetJacob.com E-mail : JetJacob@vsNL.com
Tel : 838 3646
832 8198
831 5356 Fax : 823 4747
For Private And Personal Use Only
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
( સુખ-શાંતિનો ઉપાય
---શ્રી ગોવિંદભાઈ દરજી એક ધનવાન માણસને ધનનો અતિશય લોભ લાગ્યો. તેને રાત-દિવસ ધન જ દેખાતું પરંતુ અગાઉના દિવસો જેવું તેનું સુખ ગયું, શાંતિ ગઈ. તેની પત્ની ધર્મિષ્ઠ હતી. પતિને દુઃખી-અશાંત જોઈને તેને લાગી આવ્યું. તે ઉપાય માટે તેના કુળગુરુ પાસે ગઈ. કુળગુરુએ તેને તેના પતિને પોતાની પાસે લાવવાનું કહ્યું.
બીજે દિવસે તે સ્ત્રી તેના પતિને લઈને કુળગુરુ પાસે ગઈ. કુળગુરુએ એક કાચની શીશીમાં પાણી આપ્યું. એક દિવસમાં ચાર વખત ચાર ચાર પાણીનાં ટીપાં લેવાનાં અને ઈષ્ટદેવનું સ્મરણ કરવાનું સૂચવ્યું.
બંને ઘેર ગયાં. ધનવાન માણસે કુળગુરુનો આદેશ માથે ચડાવ્યો. તેની પત્ની તેમ કરાવવામાં કાળજી લેતી. દિવસમાં ચાર વખત ચાર ચાર પાણીના ટીપાં અને ઈષ્ટદેવનું સ્મરણ! દિવસ વીતતા લાગ્યા. પંદર દિવસ પૂરા થયા. - સોળમાં દિવસે બંને કુળગુરુ પાસે ગયા. કુળગુરુની સમીપ સ્થાન લીધું કુળગુરુએ જોયું તો ધનવાન માણસનો ચહેરો અગાઉ આવ્યા તે કરતાં પ્રસન્ન હતો. કુળગુરુએ ફરી પંદર દિવસ માટે શીશીમાં પાણી આપ્યું. બંને ઘેર ગયા. અગાઉની જેમ ધનવાન માણસમાં દિવસમાં ચાર વખત ચારચાર પાણીનાં ટીપાં લેતો અને પ્રભુનું નામ યાદ કરતો. તેના જીવનમાં અતિશય પરિવર્તન આવ્યું. તેને અગાઉના દિવસો જેવું સુખ અને શાંતિ મળવા લાગ્યાં.
| બીજા પંદર દિવસ પૂરા થવા આવ્યા. મહિનામાસમાં તો ધનવાન માણસમાં કેવો ફેરફાર ! ‘હવે તો કુળગુરુને મળવા જવાનું છે ત્યારે તેમને ચરણે ધન અર્પણ કરીશ’ એવું વિચારીને ધનવાન માણસ સમય થતાં કુળગુરુ પાસે ગયો. સાથે ખૂબ જ ધન લીધું! તેની સાથે તેની પત્ની પણ હતી. તેમણે કુલગુરુની પાસે જઈને સ્થાન લીધું. બાદ ધનવાન માણસ તેના કુળગુરુને ધન અર્પણ કરવા લાગ્યો.
કુળગુરુએ કહ્યું, ‘મારે ધન શું કામનું? એવું ધન લઈને મારે દુઃખી નથી થાવું. એ ધન ગરીબ-ગુરબા માટે વાપરજો. પશુ-પંખીઓ માટે ઘાસચારા-ચણના ઉપયોગમાં લેજો. તો તમને એ ધન સુખ અને શાંતિ આપશે. ધનવાન માણસ કુળગુરુના વચનો સાંભળી ભાવ-વિભોર થઈ ગયો ! તેની પત્નીની આંખમાં હર્ષાશ્રુ આવ્યા. તેણે વિનમ્રતાથી કુળગુરુને પૂછ્યું, ‘ગુરુજી, આપે પેલી કાચની શીશીમાં પાણી ભરીને અમને આપેલું એમાં એવું તે શું હતું?”
‘બેટા, કઈ જ નહિ, ફક્ત પાણી જ હતું પરંતુ તેનો દિવસમાં ચાર વખત ઉપયોગ કરવાના બહાના હેઠળ પ્રભુને યાદ કરાવવાનો હેતુ હતો!
પત્ની, પ્રસન્ન થઈ. તેનું માથું કુળગુરુના ખોળામાં નમી ગયું. ધનવાન માણસ પણ એ કુળગુરુને વંદી રહ્યો !
(દિવ્યધ્વનિ માસિકમાંથી સાભાર)
For Private And Personal Use Only
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir નવેમ્બર-ડિસેમ્બર : 2001 RNI No. GUJGUJ/2000/4488 ] Regd. No. GBV 31 अशुद्धचिताद् वाग्देही प्रवर्तेते अशुद्धिकौ / शुद्धचित्ताच्च तौ शुद्धौ सर्वानुभवसम्मतम् / / | ચિત્તની અશુદ્ધ સ્થિતિમાં વચન | | અને શરીરની પ્રવૃત્તિ પણ અશુદ્ધ બને છે, અને ચિત્તની શુદ્ધ સ્થિતિમાં વચનપ્રવૃત્તિ તથા શરીરપ્રવૃત્તિ શુદ્ધરૂપે વર્તે છે. આ બધાના અનુભવની વાત પ્રતિ, It is well-known to all that the mind being impure, the activities of body and speech too be-come impure, and the mind being pure, they too become pure. 6 (કલ્યાણભારતી ચેપ્ટર-૮, શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ ઠે. શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા, ખારગેઈટ, ભાવનગર-૩૬૪૦૦૧ ફોન : (0278) 221698 FROM: તંત્રી : શ્રી પ્રમોદકાન્ત ખીમચંદ શાહ મુદ્રક અને પ્રકાશક : ‘શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા, વતી શ્રી પ્રમોદકાંત ખીમચંદ શાહએ સ્મૃતિ ઓફસેટ, જૈન વિદ્યાર્થી ગૃહ કંપાઉન્ડ, સોનગઢ-૩૬૪૨૫૦માં છપાવેલ છે અને શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા, ખારગેઈટ, ભાવનગરથી પ્રસિદ્ધ કરેલ છે.’ For Private And Personal Use Only