Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
Shree Atmanand Prakash
आत्मानंद प्रकाश
XNXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXKXXXN
ज्ञानस्य भक्तेस्तपसः क्रियायाश्च प्रयोजनम् ।
शोधनाच्चित्तवृत्तीनामात्मकल्याण साधनम् ।। જ્ઞાન, ભક્તિ, તપ અને ક્રિયા એ બધાનું’ એ૪માત્ર પ્રયોજન ચિત્તની વૃત્તિઓના સ‘શોધન દ્વારા આત્મકલ્યાણ સાધવું’ એ જ છે. The sole object of knowledge, devotion, austerities and religious rites, is the achievement of spiritual well-being
through the purification of mind.
XXXXXXXXXXXXXXXXXE
પુસ્તકે : ૯૩
વૈશાખ-જેઠ 2
આમ સંવત : ૧૦૦ વીર સંવત : ૨૫૨૨ વિક્રમ સંવત : ૨૦૫૨
'
અ'ક : ૭-૮
મે-જુન : ૯૬
XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
For Private And Personal Use Only
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ક્રમ
લેખ
લેખક
.
(૧) ગુરુદેવને ભૂલશો નહીં ( કાવ્ય ) (૨) સત્ . ચિત્ અને આનદની ઓળખ અનુ : ડો. કુમારપાળ દેસાઈ ૩૮ (૩) ભાવનગરમાં આચાર્ય પદ-દિક્ષા આદિ મહોત્સવની ભવ્ય ઉજવણી – ( ૪ ) પૂ. આત્મારામજી મહારાજાના વિરલ વ્યક્તિત્વની આ છેરી ઝલક - (૫) સ્વ. પૂ. આત્મારામજી મહારાજના ચાતુર્માસ
ટાઈટલ પેજ ૩
| આ સભાના નવા આજીવન સભ્યશ્રીએ શ્રી રસીકલાલ ચુનીલાલ શાહ
શ્રી રજનીકાંત છોટાલાલ ભાવસાર | શ્રી પંકજકુમાર હર્ષદરાય શાહ | શ્રી કિરીટકુમાર રમણીકલાલ મહેતા | શ્રી ચંદ્રકાંતભાઈ માનચંદ શાહ
ભાવનગર ભાવનગર ભાવનગર
ભાવનગર
ભાવનગર
- ઝ જૈનનું પ્રામાણિકપણું 5 એક દિવસ સાંજે શ્રીમદ્દ વાળ કરીને શેઠ ત્રિભુવનદાસ ભાણુ જી સાથે મુંબઈના ચચ ગેઈટ વિસ્તારમાં આવેલા બેન્ડ-સ્ટેન્ડ તરફ ફરવા ગયા હતા.
ત્યાં ફરતાં ફરતાં કેટલીક ધમ ચર્ચા થયા બાદ ત્રિભુવનદાસભાઇએ પ્રશ્ન પૂછ્યો :
એક જૈનનું પ્રામાણિકપણુ' કેવું હોવું જોઈએ ? તેમના ઉત્તરમાં શ્રી મદ્દે નજીકમાં આવેલી મુબઇની હાઇકેટને ઉચે બૂરજ બતાવીને કહ્યું :
* પેલી દૂર જે હાઇકોર્ટ દેખાય છે, તેની અંદર બેસનાર જજનું પ્રમાણુિ કપ" જેવું" હોય તેના કરતાં એક જૈનનું પ્રામાણિકપણ' એછું' તે ન જ હોવુ' જોઈએ, મતલબ કે એનુ પ્રામાણિક પશુ' એટલુ બધુ વિશાળ હોવું જોઇએ કે તે સtબધી કંઈને 'કા પણ ન થવી જોઈએ એટલું જ નહિ પણ તે અપ્રમાણિક છે એમ કૈઇ કહે તો સાંભળનાર એ વાત સાચી પણ ન માને, એવુ' તેનું પ્રામાણિકપણુ' એટલે કે એક સાચા જૈનનું પ્રમાણિકપણુ' '
For Private And Personal Use Only
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
Rણી
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ. તંત્રી શ્રી પ્રમોદકાન્ત ખીમચંદ શાહ
ન
ગુરુદેવને ભૂલશો નહીં
( ભૂલો ભલે બીજું બધું ) ભૂલે ભલે બીજું બધું, ગુરુદેવને ભૂલશો નહીં; અનંતના છે ઉપકાર એના, એ કદિ ભૂલશે નહીં. ભટક્યા અનતા ભવ માંહે, ત્યારે મળ્યું માનવપણું; એ ગુરુદેવના ઉપકારને, માનવ બની ભૂલશે નહીં ઉપદેશ મુખેથી અપિયા, માનવ બની ઉરે લહ્યા અમૃત વાણીના દેનારની સામે, ઝેર ઠાલવશે નહીં. જ્ઞાન દાન અપીને, સમજ કરાવી સ્વધામ તણી; જ્ઞાન દાનના દેનારની, આજ્ઞા કદિ ઉલંઘશે નહીં. ધન કમાતા હે ભલે, સ્વામિપણું ઘરશો નહીં ધન, વૈભવ, લક્ષ્મી માં, મમ પણ કરશે નહીં. સેતાન મટી માનવ બનો, અધમ કૃત્ય કરશે નહીં, જે કરે તે ભગવે, એ વાત કદિ વિસરશો નહીં. લાખો ખરચતાં મળશે બધું, પણ સત્સંગીઓ મળશે નહીં, સોહમ ” સત્સંગીઓને, સમાગમ કરે ભૂલશો નહીં.
'
ક
an
For Private And Personal Use Only
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
( શ્રી આમાનદ પ્રકાશ
સત, ચિત અને આનંદની ઓળખ
TE;
છે
AT
પ્રવચનકાર : યુગદટા આચાર્ય શ્રી વિજયવલ્લભસૂરિજી
: અનુવાદક : શ્રી કુમારપાળ દેસાઈ
દુનિયાના તમામ ધર્મો કઈને કઈ રૂપે વિભિન્ન પ્રમાણ આત્માને માને છે આત્માની વ્યાખ્યા અને પ્રાચીન નાસ્તિકે કહે છે કે આત્મા નામની વણનમાં ભલે મત-મતાંતર હોય પણ તેને કઈ ભિન્ન વસ્તુ નથી, આ શરીર જ આત્મા અસ્તિત્વના સ્વીકારમાં કેઇ મતભેદ નથી. બધા છે. જેવી રીતે ઘડિયાળના જુદાં જુદાં ભાગને ધ આત્માની સત્તાને સ્વીકારે છે, એટલું જ યોગ્ય રીતે જોડવાથી તે ટક ટકુ અવાજ કરતી નહીં. પણ બધા ધર્મો આત્માને ઓળખ્યા ચાલે છે, એ જ રીતે પ્રવી, જલ, અનિ. વગરની બધી સાધનાને રાખ પર લીંપણ કરવા વાયુ અને આકાશ આ પાંચ ભૂતના મળવાથી સમાન વ્યર્થ માને છે. ગુજરાતના આદિ કવિ આ શરીર બન્યું છે. અશેન્દ્રિયથી અનુભવ નરસિંહ મહેતા કહે છે...
કરનાર અને જીભથી પંચભૂતના સ્વાદનો અનુભવ જ્યાં લગી આતમા તત્વ ચીને નહીં, કરાવનાર કોણ છે? ને આંખ, કાન, નાક, જીભ ત્યાં લગી સાધના સર્વ જાઢી '
અને સ્પશે દ્રયમાં પોતાનામાં જ આ બધે
અનુભવ કરવાની શક્તિ હોય તો મૃત શરીરમાં ત્યાં સુધી સાધક આત્મતત્વને જાણી રહેલી ઇદ્રિયે આ અનુભવ-સંવેદન કેમ નથી લેતે નથી, ત્યાં સુધી બધી સાધના મિથ્યા છે. ” કરી શકતી ?
એક બાજુ આસ્તિકે આત્મતત્વને ઓળખ- આનાથી એ સિદ્ધ થાય છે કે એ પચવાની વાત કરે છે, તે બીજી બાજુ પંચભૂતોથી ભૂતોનો અને ઇન્દ્રિયના વિષયોનો દષ્ટ કે સંવે. બનેલા શરીર સિવાય આત્મા જેવી અન્ય કોઈ દનકર્તા કઈ ભિન્ન તત્વ છે. શરીર ખુદ એ બધી અલગ વસ્તુ નથી, તેમ માનનારે નાસ્તિક છે. બાબતેનું કે ઇંદ્રિય-વિષયનું દષ્ટા કે સંવેદન
શરીર કે અન્ય કોઈ રૂપમાં આત્માના અનુભવનાર હોય તે મૃત શરીર પણ અવશ્ય અસ્તિત્વનો ઈન્કાર કરનારા આધુનિક મીતિક. દેટા, નાના અને સંવેદન અનુભવનાર હોય, વાદીઓ એમ કહે છે કે આત્મા-પરમાત્મા છે પરંતુ એમ તે થતું નથી. આથી અંતે એમ બધાં તે ઢગ-ધર્તીગ છે. જ્યાં આભા જ નથી માનવું પડશે કે આ દાને જોનાર, જાણનાર ત્યાં એને ઓળખવાની જરૂર શી? આ માન્યતા અને સંવેદન અનુભવનાર અન્ય કઈ તરવ છે ધરાવનારાઓ માટે આત્માને વિવિધ પ્રમાણે થી અને તે આત્મા છે. સિદ્ધ કરવો અનિવાર્ય બને છે આસ્તિકને માંસ અને રક્ત જેવી રીતે 10માં છે, માટે પિતાને સમજવા અને આત્મા તથા એની તેવી રીતે હાથમાં પણ છે પાંચેય ભૂત જેવી શક્તિઓને પારખવા માટે પણ આત્માને સિદ્ધ રીતે જીમમાં છે તેવી રીતે હાથમાં પણ છે, તે કરો જરૂરી છે,
પછી એવું કહ્યું કારણ છે કે ખાટ, મીઠે
For Private And Personal Use Only
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
મે-જૂન ૯૬ ]
૩૯
વગેર વાદના અનુભવ માત્ર એકલી જીભ જ પ્રશ્ન કરે કે તમે શરીરથી ભિન્ન એવા આત્માને કરે છે. હાથ કેમ નથી કરતા? જ્યારે હાથ આ બધાનો જ્ઞાતા-દ્રષ્ટા કહે છે, તે દેડની મૃત અને જીભ બ ને શરીરના અવયવ છે અને અવરથામાં જોવા સાંભળવા નું કામ કેમ નથી બંને માં પંચમહામૃત સમાન છે. આ ભિન્નતા એ કરતો ? તેને ઉત્તર સ્પષ્ટ છે કે એ સમયે બતાવે છે કે દેહથી ભિન્ન એવું બીજું કોઈ મૃતકનો આત્મા શરીરમાંથી નીકળીને અન્યત્ર તત્તવ છે, જે આ બધાનું સંચાલન કરે છે. જે ચાલ્યો જાય છે, જ્યાં મૃતકને કેમ અનુસાર દેડ અને ઇંદ્રિયે જ એનું સંચાલન કરતી યોનિ મળે છે. હત, તે મૃત શરીર અને એ શરીર સાથે જે કઈ એમ કહે કે દરેક ઇંદ્રિય પિતાનું સંબંધિત ઇદ્રિય કેમ સંચાલન નથી કરતી? નિયત કાર્ય જ કરી શકે છે અને તેનાથી બીજી
તમે અહીંયા વ્યાખ્યાન સાંભળવા બેઠા છે, ઇંદ્રિયનું કાર્ય નથી થઈ શકતું. આમ ઈદ્રિયોથી પરંતુ કાનમાં આંગળી નાખીને અને આંખો જ કામ ચાલતું હોય, તે આત્માને માનવાની વધુ પહોળી કરીને વ્યાખ્યાન સાંભળવા ઈચ શી જરૂર ? આનો ઉત્તર અગાઉ આપે છે, તો શું સાંભળી શકશે? આખો જોવાનું કામ કરે તેમ છતાં પાંચ ઇંદ્રિયેથી ભિન્ન આત્મતત્વને છે અને કાન સાંભળવાનું, પરંતુ આ વ્યવસ્થાને અલગ માનવાની વાતને ઉદાહરણથી સ્પષ્ટ કરું. ઊલટાવી દેવામાં આવે તે ? એટલે કે આંખો ધારો કે તમે પાપડ ખાવ છે. આ સમયે બંધ કરીને કાન પાસે જવાનું કામ કરાવવામાં જીભ તેને સ્વાદ જાણી રહી છે. નાક તેની આવે તે કોઈ વસ્તુ જોઈ શકાશે નહીં એ રીતે સુગંધને અનુભવ કરી રહ્યું છે. આંખો તેનો જે કાનમાં આંગળી નાખીને, આંખે પાસે આકાર જોઈ રહી છે. કાન તેનો ચરચર થવાસાંભળવાનું કામ લેવામાં આવે તે તમે સાંભળી વાળે શબ્દ સાંભળી રહ્યો છે અને હાથ તેના નહીં શકે. જે ઇંદ્રિય જે કાર્યો માટે છે તે જ સ્પર્શનો અનુભવ કરી રહ્યો છે. ઇદ્રિના આ કાય તેનાથી થઈ શકે છે, બીજું નહીં. પાંચ વિષયનું સમ્મિલિત જ્ઞાન તે કોઈ પણ ઇંદ્રિયોને રાજા : આત્મા
એક ઇંદ્રિયને થવું અસંભવ છે, કારણ કે એક હું સુખી છું કે હું દુઃખી છુ એવું જ્ઞાન
A ઇદ્રિય માત્ર પોતાના જ નિયત વિષયને જાણે કે શું આંખ વગેરે કઈપણ ઇદ્રિયને થાય છે ? અનુભવી શકે છે. ના. આ જ્ઞાન તે આ બધી ઇદ્રિના રાજા જે એક જ ઇદ્રિય રૂપ, રસ, ગધ, સ્પ આત્માને જ થાય છે. હકીકતમાં વાત એવી છે અને શબ્દ આ પાંચેય વિષયને જાણી શકે તે ક, સાંભળવા, જેવા, સુંઘવા, ચાખવા સુખ- પાંચેય ઇંદ્રિયોને જુદી જુદી બનાવવાની જરૂર દુઃખ કે ઠંડી-ગરમીનો અનુભવ કરનાર કોઈ શા હતી ? આ જ કારણે છે કે આ પાંચેય બીજી જ છે. કાન, આંખ વગેરે તે સુંધવા, ઇંદ્રિયાએ ગ્રહણ કરેલા વિષયે પાંચ ઇદ્રિના ચાખવા વગેરે કાર્ય માટેનાં ઉપકરણ ( સાધન ) સિવાય જે જાણે છે તે તમારો જ્ઞાતા- દષ્ટ આત્મા છે. તે સાંભળવાવાળો, જેવાવાળો, સુંઘવાવાળો જ છે, જે એક સાથે આ પાંચેય ઇદ્રાના સુખ-દુખ, ઠંડી-ગરમી વગેરેનો અનુભવ વિષયોનું ગ્રહણ અને અનુભવ કરે છે કરવાવાળા આત્મા છે.
એક બાજુ ઉદાહરણ જોઈએ. જો ઇંદ્રિયો જ આ કામ કરી શકતી હોત તમે મારા વ્યાખ્યાનના શબ્દો સાંભળો છે, તે તે મૃત અવસ્થામાં કેમ નથી કરતી? કે એના એ જ શબ્દ હંમેશા તે બોલી શકાય
For Private And Personal Use Only
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
| શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
નહીં વ્યાખ્યાનનાં શબ્દ પાછળથી તમને યાદ એક સ્ત્રી વસ્ત્ર અલંકારથી સુશોભિત બનીને રહે છે કે મહારાજે આજે વ્યાખ્યાનમાં અમુક કેઈ સગાને ત્યાં જઈ રહી છે. રસ્તામાં એના વાત કહી હતી.
પુત્રએ તેને જોઈને પૂછયું, “મા કયાં જાય - હું તમને પૂછું છું કે વ્યાખ્યાનના શબ્દો છે ? ” કઈ કામીને તેને જોઈને કામબુદ્ધિથી કાલાન્તરે યાદ કરાવનાર કેશુ? શબ્દોને પ્રેરિત થઈને તેની છેડતી કરવાનું સૂજે છે.
મરણમાં રાખતી કઈ છઠ્ઠી ઈદ્રિય છે? એ જ એટલામાં એક સંતે તેને જતી જોઈ, તે તેને રીતે તમે મારો ચહેરો જોયે. જો હ મહિના- વિરક્ત ભાવથી જોઈને આગળ વધી ગયા. બે મહિના પછી તમારે ત્યાં આવું તો તમે એક જ દશ્યને ત્રણ વ્યક્તિઓએ જોયું મારા ચહેરાને યાદ કરીને મને તરત જ અને ત્રણેને જુદા જુદા ભાવ જાગ્યા. આ ત્રણેને ઓળખી જશો આ બધું સાંભળવું અને જેવું અલગ-અલગ બુદ્ધિ આપનાર કોણ? આત્મા એ કોને યાદ રહે છે? તમારા શરીરમાં બિરા- જ ભિન્ન ભિન્ન બુદ્ધિ આપે છે. જોવાનું કામ જમાન જ્ઞાતા-દષ્ટ, અવિનાશી,ચિદાનંદ આત્માને
ભલે એક ઇદ્રિય-નેત્ર એ કર્યું હોય, પરંતુ જ આ બધું સ્મરણ રહે છે, એટલે પાંચે
એ વિભિન્ન પ્રકારના સંવેદનનું કામ કરનાર તે
તે ઇ દ્રયોથી જ, જેલી-સાંભળેલી વાતને યાદ આત્મા જ છે અને તે તમામમાં જુદે જુદે છે. રાખનાર આત્મા નામના તત્વને માન્યા વિના છૂટકે જ નથી.
(ક્રમશ )
ડો. કુમારપાળ દેસાઈનું એન્ટવર્ષમાં અભિવાદન
--
*
બેલિયમના એન્ટવર્પ શહેરની જે. સી. સી. એ સંસ્થા દ્વારા લાર સ્ટ્રીટમાં આવેલા વિશાળ હાલમાં ડે. કુમારપાળ દેસાઈના પ્રવચને જાયા હતા. આમાં સંસ્કૃતિ, ધર્મ, પર્યાવરણ અને આવતી સદીના સમાજને અનુલક્ષીને વિવિધ વિષયની છણાવટ કરી હતી. આ પ્રસંગે એન્ટવર્ષના ભૂતપૂર્વ ગવર્નર અને સ્ટેટ મિનિસ્ટર શ્રી કિંગ્સ બગને તેઓનું અભિવાદન કર્યું હતું અને પ્રસિદ્ધ ઉદ્યોગપતિ શ્રી વિજય શાહે શાલ ઓઢાડીને સન્માન કર્યું હતું. આ તબકકે જાયેલા જિનમંદિર અને ઉપાશ્રયના શિલાન્યાસના કાર્યક્રમમાં એન્ટવર્પના મેયર તથા વર્તમાન ગવર્નર ઉપસ્થિત રહ્યા હતા, આ પ્રવાસ દરમ્યાન ઈનટરનેટ અને મલ્ટિ મીડીયા પર જૈન ધર્મ અને જેનદર્શન મૂકવાના કાર્યક્રમને આખરી સ્વરૂપ આપવામાં આવ્યું.
For Private And Personal Use Only
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
મિ-જુનઃ ૯૬ ] ભાવનગર શ્રી જૈન શ્વેતાંબર મૂર્તિપૂજક સંઘના ઉપક્રમે
દાદાસાહેબ જૈન દેરાસરના વિશાળ પટ્ટાગણમાં આચાર્ય પદ પ્રદાન, દીક્ષા આદિ મહત્સવની ભવ્ય ઉજવણું
પ. પૂ. આચાર્યદેવ શ્રી વિજયસૂર્યોદય સુરીશ્વરજી મ. સા., પ. પૂ. આચાર્યદેવ છે વિજયકુંદકુંદસૂરીશ્વરજી મ. સા., પૂ. પં. શ્રી શીલચંદ્રવિજયજી મ. સા. આદિ સાધુસાધ્વીજી મહારાજેની શુભ નિશ્રામાં ભાવનગર મધ્યે દાદાસાહેબ જેન દેરાસરના વિશાળ પટ્ટાંગણમાં ગત તા. ૩૦-૧-૯૬ થી તા. ૩-૨-૪૬ દરમ્યાન કુ. નીપાબેન અરવિંદભાઈ મહેતા (ઘેટીવાળા) ની ભાગવતી પ્રવ્રયા, ૫. પૂ. પંન્યાસ શ્રી શીલચંદ્રવિજયજી મ. સા.ના આચાર્યપદ પ્રદાન મહત્સવ, વિવિધ પૂજન તથા પુસ્તક વિમોચન કાર્યક્રમ આદિની ભવ્ય ઉજવણી કરવામાં આવી હતી.
આ શાસન પ્રભાવ મહેસવને અનુલક્ષીને શા મા શ્રેણિકભાઈ કરતુલાઈ શેઠ, મનુભાઈ ઘડીયાળી, જીતુભાઈ પંડિત, છબીલદાસ, વસંતભાઈ આદિ મુંબઈ, અમદાવાદ, બેંગલોર વગેરે સ્થાનોએથી વિશાળ ભાવિક વગ" ઉપસ્થિત રહ્યો હતે. ભાવનગરના અગ્રણીઓ શ્રી મનમોહનભાઈ તાળી, સૂર્યકાંતભાઈ, ખાંતિભાઈ, કિરીટભાઈ, દીનુભાઈ શાહ આદિ આગેવાને ખાસ ઉપસ્થિત રહ્યા હતા,
મહત્સવ નિમિતે દાદાસાહેબ દેરાસરના વિશાળ પટ્ટાંગણને વિવિધ સુશોભનેથી શણગારવામાં આવ્યો હતે. સુંદર પુસ્તક પ્રદર્શન તથા પૂ. સાધ્વીજી મહારાજ દ્વારા જ્ઞાન પ્રદર્શનનું આયેાજન મેરુ ઉદ્યાનમાં કરવામાં આવ્યું હતું, જેનો લાભ સકળ સંઘે ઉમળકાભેર લીધે હતે.
વર્ષીદાનના ભવ્ય વરઘોડાનું આયેાજન શ્રી પ્રાર્થના જૈન યુવક મંડળ દ્વારા કરવામાં આવેલ, જેમાં અનેક પાઠશાળાના બાળક-બાલિકાઓએ વિવિધ વેશભૂષા, બે ગજરાજ, બહાર ગામથી તેમજ સ્થાનિક બેન્ડો આદિ દ્વારા શાસન પ્રભાવક આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું, આ વર્ષીદાનનો મુખ્ય વડે ભાવનગર સ્થિત મોટા દેરાસરેથી ચડી દાદાસાહેબના વિશાળ પટ્ટાંગણમાં ઉતર્યો હતો.
મહોત્સવ દરમ્યાન દરરોજ જુદા જુદા પૂજને અને રાત્રીના ભાવનાના કાર્યક્રમોનું આયોજન કરવામાં આવેલ જેમાં ભાવનગર ઉપરાંત બહારગામથી ગાય અને સંગીતકારેએ પધારી ભક્તિરસની રમઝટ બોલાવી હતી.
તા. ૭-૧-૯૬ના રોજ પૂ. પંન્યાસ શ્રી શીશચંદ્રવિજયજી મ. સા.ને આચાર્યપદ પ્રદાનથી વિભૂષીત કરવાના પ્રસંગે વિશાળ જનસમુદાય ઉપસ્થિત રહ્યો હતે. ૫ આચાર્યશ્રી સૂર્યોદયસૂરીશ્વરજી મ. સા., પૂ. આ. શ્રી કંદકંદ સુરીશ્વરજી મ સા આદિની શુભ નિશ્રામાં પૂ. પંન્યાસશ્રી શીલચંદ્રવિજયજી મ. સા.ને આચાર્યપદથી વિભૂષીત કરવામાં આવ્યા હતા. નૂતન આચાર્યશ્રીનું નામ પૂ. આચાર્ય શ્રી શીલચંદ્રસૂરીશ્વરજી મ. સા. રાખવામાં આવેલ, આજ દિવસે ક. નીપાબેનની ભાગવતી દીક્ષાને ભવ્ય કાર્યક્રમ જાયેલ નૂતન સાધ્વીજીનું નામ સાધવી શ્રી નમિતાશ્રીજી મ. રાખવામાં આવેલ હતું.
For Private And Personal Use Only
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
૪૨
www.kobatirth.org
શ્ર! આત્માનંદ પ્રકાશ
પૂ. પંન્યાસ શ્રી શીલચ'દ્રવિજયજી મ. સા. લિખીત વિવિધ ગ્રંથાના વિમાચન પ્રસંગે ભાવનગરના આંગણે પધારેલા મહાન વિદ્વાનેાનુ બહુમાન કરવાને એક સાંસ્કૃતિક કાર્યક્રમ યાજ વામાં આવેલ, જેનુ' દીપ પ્રગટાવી ભાવનગર જૈન સઘના પ્રમુખ શ્રી મનમે।હનભાઇ તાળી તથા અતિથિવિશેષ ડીસ્ટ્રીક એન્ડ સેશન જજ શ્રી શિરીષભાઈ ટાળીયાના શુભહસ્તે ઉદ્ઘાટન કરવામાં આવ્યુ' હતું .
..
ગ્રંથ વિમાચનમાં વિદ્વાન શ્રી હરિવલ્રભ ભાયાણીના પ્રમુખસ્થાને પુસ્તક અનુસ ́ધાન (નુ` વિમાચન શ્રી ચંપકભાઇ ગડા, છઠ્ઠાનુ. વિમાચન શ્રી જય'તભાઇ કાઠારી, કૃપાસ કોષનુ શ્રી હરિવલ્લભ ભાયાણી અને સુંદર ચિત્રાવલી ‘અમારી ઘેષણાના દસ્તાવેજ ’'નું વિમાચન શ્રી પ'કજભાઇ શેઠના શુભહસ્તે કરવામાં આવેલ ઉપરે ક્ત બધા જ વિદ્વાનોનું બહુમાન ભાવનગર શ્રી સ`ઘના હોદ્દેદારો દ્વારા કરવામાં આવેલ. વર્ષોથી જૈન શાસનની ધામિક શિક્ષક તરીકે સેવા બજાવતા શિક્ષકે વેજલપુર નિવાસી શ્રી શાંતિલાલ ગુલાબચ', એટાદનાં શ્રી માહનભાઈ અને પાલીતાણાના શ્રી કપૂરચંદભાઇ માતાનું પણ આ પ્રસ’ગે બહુમાન કરવામાં આવ્યુ હતુ.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આચાય પદ પ્રદાન પ્રસગે પૂ. આ. શ્રી સૂર્યદયસૂરીશ્વરજી મ. સા., પૂ. આ. શ્રી કુંદકુંદસૂરીશ્વરજી મ. સા તથા નૂતન આચાય શ્રી શીલચંદ્રસૂરીશ્વરજી મ.સાને શ્રી જૈન આત્માનંદ સભાના હૈદ્દેદારા દ્વારા કામળી વહાર!વવામાં આવી હતી આ પ્રસ`ગે નૂતન આચાય ભગવત શ્રી શીલચદ્રસૂરીશ્વરજી મ. સા.એ શ્રી ભાવનગર સરૈધ થા અહિંની અજોડ એવી ત્રણ મહાન સસ્થાઓ જેવી કે શ્રી જૈન ધમ` પ્રસારક સભા, શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા અને શ્રી યશેાવિજયજી ગ્રંથમાળાનુ સાહત્યિક ક્ષેત્રે કેવુ' બેનમુન પ્રદાન છે તેના ખાસ ઉલ્લેખ કરેલ. આ સસ્થાઓ દ્વારા જૈન જગતને સાહિત્ય ક્ષેત્રે અને સમાજને કેવી મહાન ભેટ ધરી છે તેના વિસ્તારથી ઉલ્લેખ કરેલ તેમાં પણ શ્રી જૈન આત્માનંદ સાએ પૃ મુનિ શ્ર જ’ભૂવિજયજી મ. સા દ્વારા બહાર પડેલ ગ્રંથ શ્રી ' દ્વાર' નયક્રમ' કે જે આજે સમગ્ર વિશ્વમાં ખૂબ જ કિ`મતી ગ્રંથ છે તેની ભૂરી ભૂરી અનુમૈદના કરેલ અને આ સંસ્થાએ માટે દરેકને કઇક કરી છુટવાની પ્રેરણા આપેલ
શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા દ્વારા પ્રકાશિત પુસ્તકનુ' વેચાણ કેન્દ્ર આ આચાય પદ પ્રદાન પ્રસંગે શ્રી દાદાસાહેબના પટ્ટાંગણમાં ઉભું કરવામાં આવેલ જેમાં સકલ શ્રી સઘ દ્વારા સારે। એવે સડયેળ પ્રાપ્ત થયેલ.
ચાતુર્માસ નિર્ણુ ય
સમગ્ર મહેસનુ' સુદર આયેાજન ભાવનગર શ્રી સધના અગ્રણીએ તથા પ્રાથના જૈન યુવક મંડળના યુવાન આગેવાના શ્રી મનીષભાઇ કનાડીયા, શ્રી ભરતભાઇ શાહુ આદિ અનેક યુવાનેા દ્વારા તન, મન ધનથી કરવામાં આવેલ.
પૂજય આચાય શ્રી વિચસૂર્યદયસૂરીશ્વ જી મહારાજ સાહેબ પૂજ્ય આચાય શ્રી શીલચ'દ્રસૂરજી મહારાજ સાહેબ આદિનું આગામી સંવત ૨૦૫૨ નુ સાતુર્માસ ભાવનગર મધ્યે, શ્રી દાદાસાહેબ થા શ્રી કૃષ્ણનગર જૈન દેરાસર-ઉપાશ્રય નક્કી થયેલ
For Private And Personal Use Only
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
મે-જુન : ૯૬] પંજાબમાં મૂર્તિપૂજાને જયનાદ ગજાવનાર, સંવિજ્ઞશાખાના સર્વપ્રથમ સરિદેવ,
ન્યાયાંનિધિ સુવિહત શિરમાર, જિનાગમના જ્યોતિર્ધર પરમ પૂજ્ય આચાર્ય ભગવંત શ્રીમદ્ વિજયાનન્દસુરીશ્વરજી મહારાજા
(શ્રીમદ્ આત્મારામજી મહારાજા) ના સ્વર્ગવાસદિન જેઠ સુદ આઠમના (૧૯૫૨-૨૦૫૨) શતાબ્દી વર્ષ નિમિત્તે ૫. આત્મારામજી મહારાજાના વિરલ વ્યક્તિત્વની
આછેરી ઝલક 1 ચોત્રીસ વર્ષ પૂર્વેની આ વાત છે. જેના તેજભર્યા છતાં અમી વરસાવતા નયને દશમનના દાવાનળને પ્રશાંત કરી શકતાં, જેની મુખાકૃતિ ઉપર સદા બ્રહ્મતેજ ગેલ કરતું, જેની વાણી સદા વિજયની વધામણીઓ માટે જ વપરાતી અને જેનું જીવનક્ષેત્ર નિસ્વાર્થ પ્રસૂસેવા હતું તે મહાપુરુષની આજથી (વિ. સ. ૧૯૮૬ થી) ૩૪ વર્ષ પૂર્વે જીવનલીલા સંકેલાઈ, તે દિવસે પંજાબે પિક મૂકી, ગુજરાત ગાંડું બન્યું, કાઠીયાવાડ કરમાયું ને માળવામેવાડ જાણે મરવા પડયું. આજે ત્રીસ વર્ષના પડળને ચીરીને પણ એ વાત કેટલાક ધમાં હૈયાને છૂપા આંસુ સરાવે છે. જ્યારે મેર દંભી એની દંભલીલા વિસ્તરી રહી છે, ઇતરે તરફથી અસહ્ય આઘાત થાય તેના કરતાં વધુ, ઘરમાં દાવાનળ ભભૂકી ઊઠ્યા છે, ત્યારે આવા એક પુણ્ય પુરૂષની હાજરી પણ બસ છે, એમ યાદ કરીને જૈન જગત આજે રડી રહ્યું છે. એ મહાપુરુષ તે પાંચાલ પંચાનન, સદ્ધર્ણોદ્ધારક, ન્યાય ભેનિધિ પૂજ્યપાદુ આચાર્યદેવ શ્રી મદ્ વિજયાનન્દસૂરીશ્વરજી (આત્મારામજી) મહારાજા ! આજે એ પ્રતાપી મહાપુરુષની પુષ્ય સંવત્સરી છે.
શાસનની સેવામાં એઓશ્રી શ્રીમદે જીવન સમર્પણ કર્યા બાદ, એમની જીવન ક્ષણે આપણા માટે અનુકરણીય આદર્શ સમી બની હતી. મારું તે સાચું, નહિ”-પરંતુ “સાચુ તે મારું સ્વીકારવાની સરળ અને સત્યવેષક બુદ્ધિના યોગે જ એઓશ્રી સ્થાનકવાસી પંથમાંથી નીકળી મૂર્તિપૂજક સંપ્રદાયમાં ભળ્યા એમણે સમથ જ્ઞાની હોવા છતાં, ગુરુની નિશ્રા પણ સ્વીકારી અને જિનાજ્ઞાની પરવશતા તે તેઓની રગે રગે પ્રસરી ચૂકી હતી પર તુ એવા પુણ્ય પુરુષને નામે અનેક વ્યક્તિએ એમને પરમ વારસદાર હોવાની હદ બહારની જાહેર ખબર ફેલાવવા છતાં, એ પુણ્ય નામને અપમાનીત કરે તેવી પ્રવૃત્તિ કરી રહેલ છે. મોટાને નામે - કમાઈ ખાવાની એ ચાલબાજી છે. એ મહાપુરુષને અમેરીકામાં મળતી “સર્વ ધર્મ પરિષદમાં ભાગ લેવા માનભર્યું નિમંત્રણ મળ્યું એક તરફ ધમ પ્રચારના સંયેગો ને બીજી તરફ સાધુતા ! ધર્મ પ્રચાર કરે કે સાધુતા સાચવે ? પરંતુ એ એવા સમયજ્ઞ કિવા સમયમાં ન હત, એ તે સર્વ ધર્મના ગુલામ હતા. એમણે જોયું કે સાધુતા વેચીને કરેલે ધમનો પ્રચાર એ અધર્મ પ્રચાર છે એમાં સ્વેચ્છાચાર રહેલું છે. યાદ રહે કે આ કાંઈ ધમ ઉપર આકમણ ન હતું કે અપવાદ સેવાય! આવા મહાત્માના જીવનમાંથી જનતાને કોઈ ને કાંઈ શીખવાનું, સમજવાનું ન જીવનમાં ઉતારવાનું મળે, એ માટે એ આશ્રીની સ્વર્ગવાસ તિથિ દર વર્ષે આ દિવસે ( જેઠ સુદ ૮) ઉજવાય છે. એ મહાપુરુષ પિતાના સમયમાં અદ્વિતિય
For Private And Personal Use Only
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
[ શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ પ્રભાવક અને પરોપકારી હતા. પંજાબ અને બીજા પ્રદેશોમાં તેઓશ્રીએ પ્રભુ ધમરને અને પ્રચાર કર્યો હતે. સેકડેને ઉન્માગે' જતા બચાવ્યા હતા હજારાને સન્માગમાં સ્થિર કર્યા હતા. પ્રબળ વિરોધ સામે તેઓશ્રી નીડરતાથી ઝઝૂમ્યા હતા અને મિથ્યાત્વનું ખંડન કરવામાં, રાત દિવસ લગભગ અપ્રમત્ત રહ્યા હતા. તેઓશ્રીએ રચેલા ગ્રંથ, આજના વાતાવરણમાં અપૂર્ણ માર્ગદર્શક નીવડે તેમ છે, જેને સ્વ. પૂજ્યપાદ શ્રીજીના પ્રવચનમાંથી સ્પષ્ટ ખ્યાલ આવી શકે તેમ છે.
શ્રી જૈનશાસનમાં જન્મતિથિ માત્ર પણ તીથ કર દેવેની જ ઉજવાય છે. તે તારકના ભવની ગણના પણ સમ્યક્ત્વ પ્રાપ્તિથી જ ગણાય છે માટે શતાબની ગણના જન્મ તિથિથી નહિ પણ દીક્ષા તિથિથી અથવા સ્વર્ગ તિથિથી જ કરવી જોઈએ. આવા પ્રકારની ઉજવણીમાં પણ એ મહાપુરૂષના જીવનકાર્યોને એબ લાગે એવું કાંઈ કરવું ન જોઈએ, પરંતુ એમના લખેલા ગ્ર છે અને તેઓશ્રીના વાસ્તવિક જીવનને જ પ્રચાર થ જોઈએ.
(જેન પ્રવચન વર્ષ-૨ તથા વર્ષ–૭ ના અંકમાંથી )
A -સંપાદકીય નેધમાંથી સંકલિત. આ સમય ધમ' ની વાત કરનારાઓને એઓશ્રીનું જીવન બધપાઠ રૂપ છે. જ્યારે
શાસનસેવકની સત્યદશાને અનુકરણીય ચિતાર પણ એમાંથી મળે છે ! S એ મડાપુરુષ જેમ વિદ્વાન હતા તેમ વિનમ્ર હતા અને જેમ સેવ્યા હતા, તેમ એમનામાં શાસન સેવકને છાજતી લાયકાત પણ હતી !
પૂજ્યપાદ આત્મારામજી મહારાજા એટલે.. ન શાસનના પ્રભાવના અને અધ્યાત્મની ઉપાસના પૂણ્યનો પ્રભાવ
અને સામને પ્રતાપ 5 નખશિખ ગીતાર્થતા અને હાડોહાડ ભવભીરુતા 5 ધમમાગને જયકાર અને ઉન્માર્ગમાં સૂનકાર
જનુ સમર્થન અને પ્રભુભક્તિનું સમર્પણ S સત્ય તાવનો સ્વીકાર અને આજ્ઞાધમને આધાર X તવને અખંડ અભ્યાસ અને સ્વવનો સતત્ અધ્યાય 5 આગમનું અનુશીલન અને શાસ્ત્રનુ પરિશીલન M પ્રવચનની મહાન શક્તિ અને કવિતામય પરમભક્તિ M ભવ્યજનોને નિસ્તાર અને ભક્તજનો ઉદ્ધાર
?
.
3 વિક્રમ સંવત ૧૮૯૩ માં પંજાબના લહેરા-મુકામે જન્મ ધારણ કરનારા, 3 વિક્રમ સંવત ૧૯૧૦ માં ૫જાબના માલેર કોટલા મુમે ટુંક દિક્ષા પામનારા, 3 વિક્રમ સંવત ૧૯૩૨ માં ગુજરાતના અમદાવાદ મુકામે સગી દીક્ષા સ્વીકારનારા, 3 વિક્રમ સંવત ૧૯૪૩ માં સૌરાષ્ટ્રના પાલીતાણુ મુકામે શ્રીસંઘ દ્વારા આચાર્યપદે આરૂઢ
થનારા અને વિક્રમ સંવત ૧૯૫૨ માં પંજાબના ગુજરાનવાલા મુકામે સમાધિમય કાળધર્મ પામનારા, મહાપ્રભાવક સૂવિ શ્રી આત્મારામજી મહારાજાને અનન્ત વન્દના....
For Private And Personal Use Only
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સ્વ. પૂ. શ્રી વિજયાનંદસૂરિશ્વરજી (પૂ. આત્મારામજી)
મ. સાહેબના ચાતુર્માસ
જન્મ : સંવત ૧૮૯૩ – લહેરા
સ્થાનકવાસી દીક્ષા: સંવત ૧૯૧૦ – મારÊટલા સવત ચાતુર્માસ
ચાતુર્માસ સરસારાણીયા
૧૯૩૨ - અમદાવાદ ૧૯૧૨ સગથલા
૧૯૩૩ - ભાવનગર ૧૯૧૩ જયપુર
૧૯૩૪ - જોધપુર ૧૯૧૪ પાલી
૧૯૩૫
લુધીયાણા ૧૯૧૫ જયપુર
૧૯૩૬ - ઝ'ડીઆલાગુરૂ ૧૯૧૬ રતલામ
૧૯૩૭ - ગુજ રાંવાલા ૧૯૧૭ સરગથલા
૧૯૩૮ - હુંશીયારપુર ૧૯૧૮ દિ૯હી
૧૯૩૯ - અ‘બાલા ૧૯૧૯ જીરા
૧૯૪૦ - બીકાને ૨ ૧૯૨૦ આમા
૧૯૪૧
અમદાવાદ ૧૯૨૧ કેટલા
૯૪૨ સુરત ૧૯૨૨ સરસા
૧૯૪૩ -
પાલીતાણા ૧૯૨૪
૧૯૪૪ રાધનપુર ૧૯૨૪ બિનૌલી ( દિલહી પાસે ).
૧૯૪૫ મહેસાણા ૧૯૨૫ બડૌત
૧૯૪૬ જોધપુર ૧૯૨ ૬ માલેર કેટલા
૧૯૪૭ - મારકેટલા ૧૯૨૭ બિનશૈલી
૧૯૪૮ - પટ્ટી (જીલ્લો : લાહાર ) ૧૯૨૮ લુધીયાણા
૧૯૪૯ હુ'શીયારપુર ૧૯૨૯ જીશ
૧૯૫૦ - ઝંડીયાલાગુરૂ ૧૯૩ ૦ અંબાલા
૧૯૫૧ - જીરા ૧૯૩૧ - હુંશીયારપુર
૧૯૫૨ - ગુજરાવાલામાં સ્વર્ગવાસ
જેઠ સુદ-૮
હુશીઆરપુર
|
-
સ્વપ્ન અને મહેમાન. સ્વપન અને મહેમાન એ બંનેની એક સમાન ખાસીયત છે.... બેમાંથી એકેય લાંબા સમય રહેતા નથી. સુખ એ સ્વપ્ન છે, તો દુઃખ એ મહેમાન છે.... બેમાંથી એકેય લાંબો સમય રહેવાના નથી માટે વિના કારણે મનને ડામાડોળ બનાવશો નહિ....
For Private And Personal Use Only
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Shree Atmanand Prakash Regd. No. GBV. 31 ચારિત્ર એ જ સર્વસ્વ ... भक्तिर्माता पिता ज्ञानं चारित्रं तनयस्तयो / भक्तिहि वन्ध्या चारित्रप्रसवेन विना मता // ભક્તિ માતા છે, જ્ઞાન પિતા છે અને ચારિત્ર એમનો પુત્ર છે. ચારિત્રને જન્મ ન આ પે એ ભક્તિ વધ્યા છે. BOOK-POST Worship and knowledge are the parents of good conduct. Worship if unable to give birth to good conduct, is barren. શ્રી આત્માનદ પ્રકાશ ઠે. શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા ખાનગેઇટ, ભાવનગર-૩ 64 001 From, ત’ત્રી : શ્રી પ્રમોદ કાન્ત ખીમચંદ શાહ પ્રકાશક : શ્રી જૈન આમાનદ સભા, ભાવનગર મુદ્રઢ : સાધના મુદ્રણાલય, દાણાપીઠ પાછળ, ભાવનગર For Private And Personal Use Only