Book Title: Atmanand Prakash Pustak 086 Ank 04
Author(s): Kantilal J Doshi, Prafulla R Vora
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Catalog link: https://jainqq.org/explore/531972/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir | | | | | | | | | je stjes As 1919100 de THI_9 5JL ID - 56 41 - GLO || - UPEED JJ 61505 1555 11 'Jts [e : kAga jy jy pI pADI gi[ S) | | | * | guja gopI - rAI saphaLatAnI cAvI i koinI niMdA karavA karatA | suMdara kArya mAM jIvanane parovI de. - 54 35 136 - 14 15 !! pta . 6 pustaka : 86) mahAna | phebruArI | akA : 4 1989 - Atma saMvata 94 vIra saMvata rapa14 vikrama saMvata ra065 For Private And Personal Use Only Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir krama ? a nu maNi kA lekha lekhaka maMgala prArthanA nArAyaNa catrabhuja mahetA kalikALa sarvajJa gurUdevane vaMdanA nArAyaNa catrabhuja mahetA zrI hemacandrAcAryanI sA, sAdhanA zrI kumArapALa desAI kaHpavRkSa zrI praphulla je, sAvalA zrI RSabhadeva svAmI ku, pArUlabena jItendrakumAra prAkRta subhASita che i * * -: sabhAnA navA AjIvana sabhya :1. zrI bAbulAla sI. coksI gAMdhIdhAma (kaccha) Vra. zrI bharatakumAra mahendrabhAI zAha bhAvanagara A/3. zrI AnaMdakumAra mahendrabhAI zAha bhAvanagara rajIsTrezana opha nyujha peparsa (senTrala) phorma-4 niyata 8 pramANe zrI AtmAnaMda prakAza > saMbaMdhamAM nIcenI vigate pragaTa karavAmAM Ave che, 1. prasiddhi sthaLa : zrI jaina AtmAnaMda sabhA, khArageITa-bhAvanagara. 2, prasiddhi krama : dareka aMgrejI mahinAnI seLamI tArIkha. 3. mudrakanuM nAma : zeTha hemendrakumAra harilAla kayA dezanA : bhAratIya. ThekANuM : Anada prinTIMga presa, sutAravADa, bhAvanagara, 4. prakAzakanuM nAma : zrI jaina AtmAnaMda sabhA vatI, zrI kAntilAla jagajIvanadAsa dozI kayA dezanA : bhAratIya ThekANuM : zrI jaina AmAnaMda sabhA, khArageITa-bhAvanagara, taMtrInuM nAma : kAntilAla jagajIvanadAsa dozI kayA dezanA : bhAratIya ThekANuM : zrI AtmAnaMda sabhA, khArageiTa-bhAvanagara. 6. sAmAyikanA mAlIkanuM nAma : zrI jaina AtmAnaMda sabhA, bhAvanagara. | AthI huM kAntilAla jagajIvanadAsa dozI jAhera karUM chuM ke uparanI ApelI vigate amArI jANa tathA mAnyatA mujaba barAbara che. tA. 16-2-'89 kAntilAla jagajIvanadAsa dozI For Private And Personal Use Only Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI AtmAnaMda prakAza - - mAnataMtrI : zrI kAntilAla je. dozI ema. e. mAnad sahata trI : ku. praphullA rasikalAla voza ema.e., ema.eDa. varSa : 86] * vi. saM. 2045 mahA-phebruArI-89 * aMka : [4 maMgala prArthanA racayitA : zrI nArAyaNa catrabhuja mahetA (kaccha-bhImAsAvALA) rAga : ye ja mA jagadaMbe jya jya zrI navakAra jaya jaya zrI navakAra eka tuM Atamane AdhAra tAre zaraNe mAre le bhavano pAra - jaya jaya pAMca nAmathI pUjya sakaLa loka vyA aneka Atama sidhyA nija aMtara sthApyuM - jaya paMca va navakAra veta pariNAmI mukti mArga vikAse Atama zivadhAmI - jaya bhajIye pAMca svarUpa ni kSe pA cA re maMgala uttama zarANuM jina zAsana tAre - para me kI navakAra anupama upakArI deva guru AlaMbana mahA maMgala kArI - jaya jya nava padI aTakI tattva mahI dahIye namakArA nA pUjana karI karama kahIe - jaya jaya maMtra yaMtra ne taMtra traNa rUpe jANuM leka alAke uttama cAle tuja nANuM - jaya deva guru pada pAMce tuja gharamAM sthApyA adbhuta maMgala maMdIra samaktimAM vyApyA -- jaya jaya cauda rAjana sAra e je Da na ma kA re ciMtana mAM nArAyaNa tu ja mAM ramanA re - jaya jaya E B For Private And Personal Use Only Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir - kalikAla sarvajJa gurUdevane vaMdanA :racayitA : zrI nArAyaNa catrabhuja mahetA-kacacha bhImAsAvALA kalpatarU kalikALamAM hemacaMdra surIrAya ajoDa samakita bhAvanA pUnya prasaMge thAya saMtamAM mahAsaMtae sakala viSayanA jANuM gesaTha jIvana je lakhyAM zIdha kavinuM pramANa pUrNa kavi paramAtamAM zIdhra kavi e saMta prabhAvanA karI jJAnanI svarge gayA bhagavaMta navase dIvALI taNe vItyo prAcIna kALa jJAna vahe gurUdevanuM zAsana maMgaLamALa bhAvanagara bhakitapurI samakti bhAva nidhAna AtmAnaMda sabhA kare surIvaranuM bahumAna. chaMda (harI gIta) zAsana pati mahAvIrajI nirvANa pAmyA jyArathI Are bane che pAMcame te kALa paDatuM tyArathI pApo vadhyA puje ghaTayAM avasara thayA AjaMdanA kalikALamAM sarvajJa hemAcArya caraNe vaMdanA kalIkALamAM sarvajJa 1 paramAtamA sthApI gayA zAsana bhaluM vItarAganuM AcArya padane seMpIyuM saMbhALatA te tyAganuM saMta mahAsaMte thayA padavI dhare traNa vaMdanA kalIkALamAM sarvajJa 2 paramAtamAnA mArage te vicaratA vicarAvatA upadeza jIna ANa taNo sau AtamA ApatA guNa ThANathI pagathI caDe sAcA samaya AnaMdanA kalIkALamAM sarvajJa 3 zAsana taNuM dhurA dhaNI jana pATane dIpAvatA surIdeva te trIje pade vItarAga vacane gAjatA chatrIza guNa rane bharyA te sarva sUrIne vaMdanA" kalIkALamAM sarvaza 4 [ AtmAnaMda prakAza 54 ] For Private And Personal Use Only Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir - - apavAda rUpI ratna hInura jagamAM jAgI gata bhava taNI sAdhanAmAM bAlyapaNathI lAgI nAjuka vayamAM ApI zUravIra mAne vaMdanA kalIkALamAM sarvajJa 5 ke racA traNa koDa lAkha pacAsa mAraga melano graMtho lakhyA nijha jJAnathI upakAra bhAva mahatvane kAyA tajI cAlyA gayA dIpaka jagAvI jJAnanA kalIkALamAM sarvajJa 6 tIrthakara vazanAM jIvana gata vaMcAya che. caude supana guNaThANanI tyAM sAmyatA samajAya che kavirAjane ravirAja vahAlA putra zrI jiNuMdanA lIkALamAM sarvajJa 7 cakI ane baLadeva viSNu mAMDalika batAvIyA saunA cavanamAM svapna sAthI jIvanane pragaTAvIyA jenI kalamamAM zAradA AlApa bhakti prasaMganA kalIkALamAM sarvajJa 8 nava varasa vItI gayAM paNa amara jenuM nAma che ahiMsA taNe upadeza Apyo amala Aja tamAma che umaMga AtmAnaMda sabhA guNa gAya sUrI hemacaMdranA kalikALamA sarvajJa hemAcArya caraNe vaMdanA kalIkALamAM sarvajJa 9 || -: suvicAra : jJAna game teTaluM haze, paNa vinaya nahi hoya te e jJAna sujJAna nahIM kahevAya. vidvApaMkhInI vinaya ane viveka be pAMkha che. ahiMsA ane aparigraha e jagatanA uddhAraka zreSTha siddhAMta che. bhagavAna mahAvIra svAmIe vizvahitArthe karelI parama deNagI che. sAcI bhaktibhAvanAmAM bhaktane mAtra bhagavAna ja dekhAya che. AsapAsanuM mAyAvI jagata enI pAsethI adazya thaI jAya che. phebruArI-89] For Private And Personal Use Only Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org zrI hemacandrAcAryanI sAhitya sAdhanA 44. 444 (44 lekhaka : zrI kumArapALa desAI (gatAMka pAnA naM. 48 nu` cAlu ) zabdazAsra ane kozanI racanA karyA bAda kaLi kALasa`jJanI dRSTi kAvyazAstra tarapha vaLI. saskRta ala'kAragra'theAnI para'parAmAM hemaca'drAcArya' kAvyAnuzAsana 'nI racanA karI. ' kAvyAnuzAsana 'nA mukhya traNa bhAga che. eka sUtra, bIjI vyAkhyA ane trIjI vRtti A adhyAyamAM lakhAyelA A graMthamAM kula 208 sUtreA che. sUtreAnI vyAkhyA karanArI carcA ' ala'kAracUDAmaNi 'ne nAme maLe che, jyAre e vyAkhyAne vizeSa spaSTa karavA mATe viveka' nAmanI udAharaNa sahitanI vRtti maLe che. A sUtra, vyAkhyA ne vRtti-traNenA kartA hemacaMdrAcAya che. hemacaMdrA cAye triniTa rAjAdApuSa pati 'mAM darzAvyuM che tema yAnazAstra' jevA graMthA potAne mATe che, jyAre amuka graMthA siddharAjane mATe che tema A graMtha 'sTeja ' che. AmAM sAmAnya abhyAsIone kAvyazAstranA khyAla ApavAnA hetu rahelA che. AthI ja temaNe judI judI kakSAenA abhyAsIone upayogI nivaDe mATe 'nUtra' 'aApATIdA' tema ja * viSesuDAma'i. nAmanI vistRta TIkA ApI che. A bAbata paNa temanA hetune vadhu spaSTa kare che. . Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mAM 825 ema samagra * kAvyAnuzAsana mAM 1636 udAharaNA maLe che. AmAM pacAsa kavio ane 81 graMthAnA nAmeAllekha karavAmAM AvyA che. a darzAve che ke kaLikALasajJa hemacaMdrAcArya pAse vizALa graMthasa caya hatA, ane * kAvyAnuzAsana 'rna racanA mATe emaNe aneka graMthonuM parizIlana karyu hatuM. AnaMdavardhana, abhinavagupta, rUdraTa, rAjazekhara mammaT, dhanaya vagere AlakArikAnA graMthAna siddhAMtAnI sa'ceAjanA karIne temaNe 'kAvyAnuzAsana ' nI racanA karI che. sarvagrAhI zikSAgraMtha banAvavAna hetune lakSamAM rAkhIne emaNe evI kalpanA karI ke pahelA vidyArthI 'zabdAnuzAsana' zIkhe, kozanu jJAna meLave ane pachI kAvyaracanAmAM praveza meLa vavA mATe ala'kAragraMtheAnI keDI para paga muke Ane kAraNe emaNe pUrvAcAryAM karatA alakAranI vyavasthA judI rIte karI che tene vigate vicAra karIe, kAlakrame jotAM bharata mAtra cAra ja alakArone vyAkhyA sAthe ullekha kare che. te pachI viSNu dharmAMttara 'purANamAM be zabdAlaMkAra ane sALa arthAla'kAra maLI kula aDhAra ala'kAra najare paDe che. A pachI bhiTTa ane bhAmaha ADatrIsa alakA rajU kare che, jyAre daDI pAMtrIsa ane udbhata ekatALIsa alakAro batAve che. vAmana tenA 'kAvyAlaMkAra' sUtramAM tetrIsa alakAre Ape che, jyAre dhvanine kAvyanA AtmA gaNatA AnaMdavardhana alakArane DhArAca: gaNI tenuM mahattva ghaTADI nAkhe che, tyAra bAda rudraSTa aThThAvana ane mammaTa te sAthI hAra. vadhu alakAre Ape che. A pachI ' sattvanA kartA rucyaka pAMcAttera jeTalA alakAro vyAkhyA ane udAharaNa sAthe rajU kare che. i. sa. | AtmAna'da-prakAza 'kAvyAnuzAsana 'mAM rAjA kumArapALanA ullekha nathI. AthI jayasiMha siddharAjanA jIvanakALamAM ja siddhahema zabdAnuzAsana' pachI 'kAvyAnuzAsana'nI racanA thai haze. AnA ATha adhyAyamAM kAvyanuM prayAjana, kavinI pratibhA, kAvyanA guNadoSa, rasa, bhAva ane guNanA prakAre, zabdAlaMkAra ane arthAlaMkAra, kAvya ane nATakanAM prakAro jevA viSayanI chaNAvaTa purANu gAmI AlakArikAnA avataraNA sahita karI che. AmAM 'ala'kAracUDAmaNi 'mAM 807 ane 'viveka ' 56 ] For Private And Personal Use Only Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 1100mAM thaI gayelA ruka pachI 60-70 varSa jUnA samayathI saMskRta kavione AkarSatA thayelA hemacaMdra patera alaMkAramAMthI ogaNatrIsa sAsakti alaMkAra sAthenA leSanA saMbaMdhanI alaMkAre ja Ape che. suMdara ane vAjabI carcA teo "viveka"mAM kare Ama hemacaMdrAcArya alaMkAranA vargIkaraNamAM che. tyArapachI AvatA vyatireka alaMkAramAM vizvavadhAre paDate vistAra na karatAM viSayane bane teTalA nAthanI jema aDatAlIsa ke mammaTanI jema covIsa saMkSepamAM samAvavA prayatna kare che. teo pote ja prakAre hemacaMdra ApatA nathI. AvA prabhedono kahe che, "amArA pratA vivAda = 1. vistAra karavA pitAnA hetu mATe yogya na lAgavAthI jillAvikA nadInI sarita, tArakata. teo mAtra ATha ja bheda Ape che, je ucita che. dAnate arthAntaranyAsa alaMkAranA nirUpaNamAM temanI mauli. | hemacaMdrAcAryanA alaMkAranirUpaNa jotAM prathama katA tema ja aucityadaSTi dekhAI Ave che, jayAre teo jhareTET namatA upamAne nirape ramaNIya evA sasanTeha alaMkAranI hemacaMdrAcArya che. teo temAM sAta prakAre batAve che. tyArapachI ApelI vyAkhyA "rasagaMgAdhara'kAra jagannAthe ApI upamA jeTalA sarvavyApaka nahIM, paNa kavisRSTimAMthI cha A che tevI ramaNIya te nathI, paraMtu temAM sAdAI ane navInatA te che ja. A pachI apahUnuti ala. nIpajela uprekSAnuM nirUpaNa kare che. A pachI na kAramAM teo vyAkti alaMkArane samAvI le che; upamA karatAM anubhUtinI vadhu utkaTAtA dharAvatA rUpaka tene juduM sthAna ApyuM hota to yegya lekhAta. alaMkAranI vAta kare che. AmAM teo eka viSaya tevI ja rIte paryAya ane parivRtti baMnene parivRtti rUpaka ane anekaviSayarUpaka jevA prakAre udAharaNa sahita samajAvI AhAryAvayava ane ubhayAvayavane nAmanA eka ja alaMkAramAM samAvI le che, temAM paNa bahu citya dekhAtuM nathI. vaLI ahIM A asvIkAra kare che, jyAre nidazanA alaMkAramAM alaMkArane sAvavAnA aucityane siddha karavA jarI prativastRpamAM, dRSTAMta jevA alaMkArone sthAna Apa sarakho pravAsa paNa nathI karatA. kadAca teo vAnI sAthe mammaTanI padArthagA nidazanAne bhUlI ja saMkSiptatAnA Agrahane vaza thaIne ja Ama karatA jAya che! vaLI tene atizayoktimAM sthAna ApI hoya. AthI kaMIka aucityabhaMga thavA chatAM pitAnuM bhAre goTALe pedA kare che. dIpaka alaMkAramAM teo nirUpaNa saraLa banAvavAne temane yatna che. vaLI tulyagitA, anya ane mAlAdIpakane svIkAra audarya daSTie kAnapAtra evA sUkama alaMkArane kare che, paNa kArakadIpakano asvIkAra kare che. jyAre teo anumAnAlaMkAramAM samAveza karI de che. vaLI paryAyakita alaMkAranI hemacaMdra ApelI vyAkhyA hemacaMdrAcArya uktivaicitrya mujaba vividha alaghaNI ja kilaSTa ane arthasaMdigdhatA janmAve tevI che, je rasagaMgAdharakAra ghaNI ja saraLa ane suMdara kAra bhedonA prapaMcamAM paDavA nathI cAhatA. ane che tethI ja virodha alaMkAramAM ATha jeTalA alaMkAra rite Ape che. aziktimAM teo ghaNuM ala. mUkI temaNe saMkSepa sAthe che. vaLI chellA alakArane tenAM aMga banAvI tenuM ghaNuM ja saMkSepamAM kAramAM te "viveka'mAM paNa teo vizada carcA nirUpaNa kare che. A mATe teo "viveka'mAM kAraNa karavAne badale jhaDapathI pracalita alaMkAre samajAvatA Ape che, paNa te badhAne ApaNe svIkArI zakatA jAya che. ahIM teo mAtra jUnI paraMparAne vaLagIne nathI. AkSepa alaMkAramAM bahu upaprakAramAM na paDatAM abhyAsIone vadhu ne vadhu alakArene khyAla teo sArI vyAkhyA ja Ape che, jyAre sokti jevA alaMkArane svataMtra sthAna ApavAmAM temanI ApatA jaNAya che. saudaryadaSTi dekhAya che. alaMkAravivecanamAM hemacaMdrAcAryane hetu phebruArI-89 ] [pa7 For Private And Personal Use Only Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org aneka alakArone eka ala'kAramAM samAvavAnI bAbatamAM peAtAnI rucI ane amuka prakAranI vyaktigata dRSTine hemacaMdrAcAryuM anusare che, paNa AthI te pUrvAcA ne anAdara kare che tevuM nathI. te te temanI ' thiyeHcuDAmaTMi' nAmanI vistRta TIkAmAM pUrvAcAryAMnA RNanA vAravAra svIkAra karatA jaNAya che. vaLI teo A TIkAmAM peAtAnA saMkSepane samajAvavA paNa prayatna kare che. Ama anya Ala'karikAnI koi paNa TIkA karyo vinA potAnI amuka prakAranI ruci temaja vyaktigata dRSTi pramANe alaMkAronuM vagI karaNa karatA hemacaMdrAcAnI prazaMsA karI zakIe tema chIe. DimAtranA nirdeza karavAno jaNAya che. ahI te alakAranA vivecananA vargIkaraNanA khATA vistAramAMthI bacAva karavA prayAsa karatA hoya tema dekhAya che. te kevaLa siddhAMta ane Avazyaka tattvonI ja carcA kare che. A mATe ja teo alakAranA hAIbhUta maLatApaNA ane najIkapaNAne dhyAnamAM laine te badhAne eka alakAranA bhAga tarIke nirUpe che ane bahu bahu te tene eka peTAbhedya gaNavA jeTalI vizeSatA Ape che. Ama karavAmAM vadhu paDatA saMkSepa thai javAne, keTalAMka alakAronI mahattvanI vilakSaNatAne anucita gauNatva ApI devAnA, eka alaMkAra nIce ApelA udAharaNAmAM bhinnatA jaNAvavAnA athavA teA ala'kAranI vyAkhyA vadhu paDatI sAmAnya banI javAnA doSa sevavAnA bhaya 'hrayAzraya' 'bhaTTikAvyaya'nuM smaraNa karAve che. pANininA vyAkaraNanA niyameAnA udAharaNarUpe rAmA rahe che. AthI temanu vargIkaraNa saMpurNa paNe svIpaNunI kathA laIne bhiTTe kivae racanA karI e ja kArya teA na ja banI zake. rIte 'siddha hemacandra zabdAnuzAsana'nA vyAkaraNanA niyamenAM udAharaNa ApavA mATe mULarAja sAla'kIthI kumArapALanA samaya sudhInA itihAsane kathAvastu tarIke laI ne hemacaMdrAcArya'yAzraya'nI racanA karI. caulukaya vaMzanu Alekhana thayuM hovAthI aitihAsika dRSTie A kRtinuM ghaNuM mAruM mUlya che ane tethI A kRti 'caulukayava'zAtkIna' nAma paNa dharAve che, e yuganI sAmAjika, dhArmika ane rAjakIya paristhitinuM mArmika pratibiMba A kAvyakRtimAM jhilAyu che. sa'skRta' hrayAzraya'nA 14mAM saga sudhInA bhAga jayasiMha siddharAjanA jIvanakALa sudhImAM ( arthAt vi. saM. 1199mAM) pUrNa karyAM haze ema mAnI zakAya. jyAre kumArapALanA caritrane AlekhatuM prAkRta 'yAzraya' eka svataMtra prAkRta mahAkAvya gaNAyuM che. O AmAM hemacaMdrAcArya nA hetu alaMkAranA lagI karaNanI paddhitamAM saudaryadRSTie yA anya prakAre navI vyavasthA ANavAnA nathI, tema ja tevA temanA dAvA paNa nathI. teo te peAtAnA viziSTa samAja mATe pUrva vidyAone vizada rIte rajU karatA taiyAra karavA mAge che ane emAM kayAreka gauNapaNe emanI pratibhAnuM darzana thAya che kharu 58] Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir hemacadrAcAryanI viziSTa kRti che saskRta ane prAkRta 'yAzraya' sAlakIyuganI saMskAritAne zabda baddha karatI gujarAtanI pahelI ane zreSTha gaNAya tevI aitihAsika kAvyakRti ' zabdAnuzAsana 'nAM sUtronAM dRSTAMtA ApavA mATe caulukya vaMzanI kathAne temaNe viSayavastu tarIke rAkhIne 'hrayAzraya' kAvyanI racanA karI. vyAkaraNa ane itihAsa emAMthI ekasAthe sahajapaNe siddha thAya che tethI ' yAzraya ' mahAkAvya tarIke oLakhAya che. mahAkAvyamAM maLe evAM RtuvarNana, rasavana ane sRSTivana uparAMta nagara, prabhAta, yuddha, yAtrA nadI, rAtri, pata ke vivAhanAM varNanA paNa maLe che. vyAkaraNanI viziSTatA darzAvavA mATe racavAmAM AvelA saMskRta yAzraya'nA zlokomAM siddharAjanA graMthaparAkramAnu' kAvyamaya varNana maLe che. paraMtu kayAreka vyAkaraNa sAthe itihAsa ke kavitvanA meLa besatA nathI. [AtmAnaMda-prakAza For Private And Personal Use Only Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir saMskRta 'dvayAzraya" kAvya e gujarAtanI asmi- itihAsanuM prAdhAnya nAvA maLe che. te prAkRta tAnuM tejasvI kAvya che. mahAkavi kAlidAse radhuvaMzamAM "kriyAzrayamAM kAvyatattvanuM prAdhAnya jovA maLe che. raghukuLanI kItine akSaraamara karI dIdhI to saMskRta "siddhahemacaMdrazabdAnuzAsanamAM sAta adhyAyamAM ane prAkRta 'dvayAzrayamAM hemacaMdrAcArya caulukya saMskRta 'dvayAzrayanI racanA thaI te AThamA vaMzanI kItine akSaradeha Apyo. gujarAtI bhASA, adhyAyamAM ApelA prAkRta bhASAnA vyAkaraNanA gujarAtI saMskAritA ane gujarAtI asmitAne niyamanA dRSTAMtarUpe "prAkRta dvayAzraya mahAkAvyanI AhlAdaka triveNI saMgama A kRtio racI Ape. racanA thaI. rAjA kumArapALanA jIvananI keTalIka gujarAtanI ramaNa, DhAo, utsa, medAnanuM ghaTanAo AlaMbana tarIke levAmAM AvI hovAthI ziaurya ane dariyAnuM sAhasa-e badhuM darzAvIne A kRtine "kumArapaDhArita' kahevAmAM Ave che. hemacaMdrAcArya dhUmaketunA zabdomAM kahIe to ATha saga dharAvatI A kRtinA prathama cha sagamAM "prajAne mahAna thavAnI jANe hamezAM dIkSA ApI mahArASTrIya prAkRtanAM udAharaNe ane niyamo rahyA hoya tema lAge che."20 darzAvyA che. bAkInA be sargomAM zaurasenI, mAgadhI, paizAcI, yUvikApaizAcI ane apabhraMza bhASAnAM kalikAlasarvajJa hemacaMdrAcArye potAnI kalpanAthI udAharaNa maLe che. ATha sarganI Azare 747 sajeluM eka mahAna gujarAta dvayAzrayamAM pragaTa DTa gAthAmAM aNahilapurapATaNa, jinapratimA, kumArapALa thAya che. gujarAtanI samRddhi, vIratA, saMskAritA nA vije, jainadharmanA siddhAMtanI gaSaNa tathA ane viziSTatAnI guNagAthA gAIne A svapnadraSTA ? thatadevane kumArapALane apAyela upadeza AlekhaAvatIkAlanA gujarAtanI jhAMkhI Ape che. temAM vAmAM AvyuM che. mRtadevIne upadeza je rIte hemacaMdrAcAryanuM gujarAtI tarIkenuM gaurava, anya kRtimAM vaNI levAyo che tenAthI kRtinI kAvyamayatA dhame prati audArya ane sAhityAcAryanI uccAzayI mahorI UDI che. temAM zAMta, zRMgAra ane vIrarasanuM bhAvanA pade pade pragaTa thAya che. eka sAcA iti- manabhara Alekhana maLe che. vIrarasanuM prAdhAnya hovA hAsakArane chAje te rIte pAyA, purAvA ke AdhAra chatAM anya rane tenI sAthe subhaga samanvaya vinAnI ghaTanAone tyajIne mAtra aitihAsika sadhAya che. bhASAnuM svAbhAvika mAdhurya ane prasaMgonuM Akalana karyuM che. emaNe caulukyavaMzanuM varNananI citrAtmakatA kAvyarasikanA hRdayane sparzI yazogAna karyuM che, paraMtu aitihAsikatAnI bhUmi jAya che. vaLI AmAM kavie upamA, uprekSA, oLaMgIne nahI, athavA te atizayoktimAM sarI dIpaka, dRSTAMta, rUpaka ane atizakti jevA jaIne nahi. kaI paNa prasaMga kalpita rIte sajya alaMkAronI suMdara bhejanA karI che. A baMdhu nathI ke koI paNa kaThopakaMTha jaLavAyelI vAtane joIne ja "prAkRta dvayAzrayanA TIkAkAra pUrNakalazayogya saMzodhana vinA svIkArI nathI. kaLikALa- gaNi AraMbhe ja bolI UThe che-- sarvajJanI saMpradAyAtIta pratibhA dvayAzrayamAM khIlI UDI che, AmAM vaidika sAhitya, judAM judAM purANo, iH prari nu sai: paurANika AkhyAyikAo ane anya dharmazAnA sAhityasarvasvamivArtha bhngkyaa| udAharaNo maLe che. yajJa ane devatAone paNa sa vayAzrayaH kAvyamanalpabuddhi. emane sAro evo paricaya che. A bAbate emanI jJeyaH kathaM mAiza eSa gamyaH // ' bahuzrutatA ane vyApaka daSTinuM ghAtaka gaNAya. zabdoe karIne je prAkRta vyAkaraNa che; ane saMskRta 'dvayAzraya mAM kavitAnI apekSAe arthanI daSTie je saMpUrNa sAhityarUpa che-te bahu phebruArI-89 ] [ 59 For Private And Personal Use Only Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir buddhivALAethI samajAya tevuM drayAzrayakAnta mArA vatInuM jIvana varNavAyuM che ane chellA dasamAM jevAne kayAthI samajAya?" parvamAM mahAvIra svAmInuM caritra vigate nirUpAyuM A baMne mahAkAvyamAM paraMparAnusArI suMdara che. vizALa sAgara jevA A graMthamAM mahAvarNano ane alaMkAra yojanA jovA maLe che. paraMtu puruSanAM caritro uparAMta bIjI aneka nAnI-moTI baMnemAM saMskRta mahAkAvyamAM apekSita nAyakanA paurANika AkhyAyikAo che. itihAsa ane tattvasarvAgI caritranirUpaNanI zarata A kRti saMtoSe jJAna, dhArmika ane sAmAjika utsa, rItarivAje, che ema bhAgye ja kahI zakAya. gujarAtanI asmitA, dezasthiti, lekenI rItabhAta ane gujarAtanI tejasvitA ane sattvazIlatA mATe A kAvyanuM paristhiti vagerenuM tAdaza nirUpaNa thayuM che. zrI kathAvastu cirasmaraNIya raheze. ApaNe mATe durbhA motIcaMda kApaDiyAe noMdhyuM che ke A graMtha sAyaMta vyanI bAbata e che ke "saMskRtADhayAzraya mahAkAvyanuM vAMcavAmAM Ave te saMskRta bhASAnA AkhA kozano sva. maNilAla nabhubhAI dvivedIe kareluM bhASAMtara abhyAsa thaI jAya tevI enI racayitAe goThavaNa Aje aprApya che ane "prAkRtidvayAzraya'nuM gujarAtI karI che. 21 'triSaSTizalAkApurUSacaritra" eTale jaina bhASAMtara hajI sudhI thayuM nathI. kathAnake, itihAsa, paurANika kathAo, jaina saMpratriSaSTizalAkApuruSacaritra' eTale tresaTha zalAkA dAyanA siddhAMto ane tatvajJAnano sarvasaMgraha. puruSanA caritra. bhagavAna RSabhadevathI mAMDIne 'dvayAzraya karatAM A graMthamAM racayitAe vaividhya mahAvIra svAmI sudhInA vIsa tIrthaMkara, bharata, sAdhyuM che ane AnI racanA uttarAvasthAmAM thaI sagara, sanatakumAra, sumUma, hariNu jevA bAra hovAthI eka prakAranI prauDhatA paNa temAM jovA maLe che. AnI prazastimAM mahArAjA kumArapALe zrI cakavartI, kRSNa, tripRSa, svayaMbhU, datta, nArAyaNa hemacaMdrasUrine nIce pramANe vinaMtI karI. vagere nava vAsudeva, acala, vijya, sudarzana, AnaMda, rAma ane naMdana vagere nava baLadeva, rAvaNa, prahUlAda pUve mArA pUrvaja siddharAjanI bhaktiyukata jarAsaMgha, bali vagere nava prati vAsudeva ema kula vAcanAthI Apa vRttithI yukta evuM sAMga vyAkaraNa saTha zalAkApurUSanAM caritre A kAvyagraMthamAM raceluM che, temaja mAre mATe nirmaLa gazAstra AlekhAyAM che je mahApuranA mokSa vize have raceluM che ane lokone mATe dvayAzrayakAvya, IdasaMdeha nathI evA prabhAvaka puruSone zalAkApuruSa che nuzAsana, kAvyAnuzAsana ane nAmasaMgraha pramukha tarIke oLakhavAmAM Ave che. kumArapALa mahArAjAnI bIjA zAstrI paNa racelAM che. he svAmI, je ke vinaMtI svIkArIne mahAbhArata ane parANAnI kharA. tame svayameva lokone upara upakAra karavAne arthe barI karI zake tevo 36,000thI vadhu lekamAM sajaja thayA che, tathApi mArI prArthanA che ke mArA lakhAyela A kAvyagraMtha che. A kAvyaMgraMthanI racanA jevA manuSyane pratibadha thavAne mATe Apa triSaanupa chaMdamAM dasa pamAM karavAmAM AvI che. khrizalAkApuruSonAM caritane prakAza karo."22 prathama parvamAM trASabhadeva tIrSakara ane bharata cakra (kamaza:) saMdarbha sUci (20) zrI hemacaMdrAcArya, le. dhumaketu, tRtIya AvRtti, pR. 69 (21) hemacaMdrAcAryanI kRtio" le. motIcaMda gi. kApaDyA, "prasthAna' vaizAkha 1995, pR. 54. (22) " trizilAkApuruSayarita', parva 10, aMtya. prazasti kaleka 1819 [AtmAnaMda-prakAza For Private And Personal Use Only Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra kalpavRkSa www.kobatirth.org Jian Kang Zhao kavinI e kAvyakaDI manamAM ghUmI rahI hatI. kalpavRkSa nIce beThA re, kamInA zAnI ? ' kalpavRkSanI yAda AvatAM mana praphulla praphulla thai gayuM. satyayuga" jevuM eka ja kalpavRkSa atyAre bhAratamAM hAya tA bhAratanI A dIna-hIna dazA palaTAi jAya. cAre bAju sukhasamRddhi chalakAvA mAMDe, satra sukhanA samIra vahevA mAMDe. khasa jarUra che eka ja kalpavRkSanI te satyayuganu' e kalpavRkSa. enI pAMca zAkhA. icchA karo eTale icchita vastuo hAjara ja hoya. AmaphaLa icche. teA AmaphaLa, sukhavaibhavanAM je sAdhanAnI icchA karA e ghaDInA chaThThA bhAgamAM hAjara thaI jAya. prabhu ! prabhu ! eka ja kalpavRkSa ke ? 'mArUM romeroma prabhune prArthI rahyu.. A jhaMkhanAmAM AMkha maLI gai; divasanI jaMkhanA svapnAmAM sAkAra thavA lAgI. pAMca zAkhAvALuM eka suMdara kalpavRkSa joyu. mana AnaMdI uDyu. icchita vastuo prApta thavA lAgI. meM prabhune kahyuH prabhu ! AvuM ja eka kalpavRkSa .... , are gAMDA ! me tamane kalpavRkSathI kayAM vaMcita rAkhyA che ? ' * kayAM che prabhu! bhAratamAM te Aje eka paNa kalpavRkSa nathI. ekAduM pazu kalpavRkSa hAta te.... prabhu khaDakhaDATa hasI paDyA ane khelyA : ' are ! tuM kAMI na samajyA ! kalpavRkSanItA nArI kalpanA ja che. kalpavRkSa nahIM paNa karavRkSa. phebruArI-89 ] Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir An le. praphulla je. sAvalA-merAu kaccha +++1+++ me dareka mAnavIne karavRkSa Apela che. e karavRkSa pAse je Icche. te maLe. kalpavRkSane pAMca zAkhA ema hAthane paNa pAMca AMgaLAM che ke nahIM? mAnavane je kAMi sukhasamRddhi prApta che, e A pAMca AMgaLamAMthI. sAcu' mAnA te bhAratamAM eka nahIM pAMsaTha karoDa kalpavRkSa che. ATalAM badhAM kalpavRkSA ApyAM chatAM ya tame dIna-hIna raheA emAM mArA doSa ze? ********** prabhunI prerakavANI sAMbhaLIne saMtanu mastaka zaramathI jhukI gayu'. svapna veravikhera thayuM. AMkhA khullI gai. kharekhara Aje ApaNe dIna-hIna dazA bhogavI rahyAM chIe. dara varase paradeza pAsethI ApaNe anAjanI, vavAnI, vastuonI, madanI bhIkha mAMgI rahyA chIe-zA mATe ? zuM ApaNI pAse A badhI vastuenI kamInA che ? sinemAnuM pahelu leAkapriya gIta je gAmaDAnI galIe galImAM gavAtu sAMbhaLIe chIe te zuM darzAve che? * isa dezakI dharatI seAnA--ugale, ugale hIre meAtI.' For Private And Personal Use Only je dezanI dharatImAM akhUTa samRddhi paDI DAya tene bIjA deze| pAse hAtha lakhAvavAnA hAya kharA ? ApaNA dezamAM 'phaLadrupa jamIna che, nadIemAM bharapUra pANI che, khanIjothI khadabadatA khaDakA che, ane joIe teTalI mAnavazakti che. chatAMya dInahIna dazA kema bhAgavIe chIe ? ' dIna-hIna dazAnuM kAraNa eka ja che, ApaNe ApaNA hAtha pAsethI joituM kAma nathI letAM. kahevatamAM kahyu che ke jhAjhA hAtha raLiyAmaNAM, [61 Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhAratano pratyeka nAgarika navaro besI rahevAne che ke jethI ApaNane kaMTALo AvI jAya. Ama kaMIne kaMI kAma karavA mAMDe te thoDA ja samayamAM jema tema jANe ATha kalAka ja pUrA karavAnAM na rASTranI ronaka badalAI jAya. hoya! saune pagArathI ja matalaba Ama kAmanuM eka mahApurUSanuM vacana che. je vyakti koine mUlyAMkana samaya upara nahI paraMtu kAma upara temaja A vecANa upara ja thavuM joIe. pachI juo kAmanI koI upayegIkAmadhaMdhAmAM maMye rahe che tene jhaDapa. AvuM karavA ke kahevA jatAM tarata ja haDatAla sukhasaMpatti zedhatI Ave che. keralAIna peTe se pitAnI vivAhita dIkarIne zIkhAmaNa ApatAM kahyuM pADavAnI dhamakI maLe, saraghasa nIkaLe ane ImAratane ke, "dikarI game te kAma pAchaLa maMDI raheje. ke jAhera milkata Aga lagADI nukazAna pahoMcADa khATAM mAnamoTAIne tyAgIne paNa gharakAma karatI vAnI dhamakIo maLe. eka be ke cAra AThane rahe che. ghara te stranuM ja che. ane te potAnA kAmacane pahoMcAya, paraMtu AkhA dezamAM dareka kAmathI dIpAvI zake, tArA dAdA ghaNI vAra kahetA, khAtAomAM pachI bhalene te sarakArI hoya ke khAnagI ALasa e nAnAmeTA saune zetAnanA phAMsAmAM dareka sthAne AvA kAmare udhaInI jema dezanA phasAve che, e vAta tuM bhUlatI nahIM'. arthataMtrane kerI khAtA hoya che, eAchuM kAma ne vadhu dAnanI vRtti ApaNA saune bhAre paDaze. Aje "Work is worship" ne badale kAmacArI dareka kSetramAM pravezI cUkI che. thoDA nAnakaDuM evuM jApAna Aje samRddha deza gaNAya samaya pahelAne prasaMga yAda karavA jevuM che. zeThe che. tema bhAratadeza paNa bhUtakALamAM samRddha ja gaNate. eka nokarane pisTa ophiro pisTakArDa levA mokalyA jyAM DhAkAnI malamala vakhaNAtI, pATaNanA paToLAMnI je kAma daza miniTamAM pate ema hatuM tene paNa bhAta joIne Aje paNa paradezIo momA AMgaLA kalAka thaI gayo. jyAre nekara posTakArDa laIne nAkhI jAya, jAmanagaranI bAMdhaNI, kAzmIranuM UnanuM Avyo eTale zeThe pUchyuM : kAma, tAMbA pittaLanA vAsaNa paranuM kataraNuM kAma, banArasI sADIo, AvI kaLA ane kArIgarI dezane kema bhAI! ATalI badhI vAra kema thaI? gAmaDe gAmaDe patharAyelI hatI ane tene TakAvI zuM karuM sAheba! A posTa khAtAnA mANasothI rAkhavA kArIgaro hRdaya reDI detA hatA. Aje e te bhAIsA'ba tebA, emanA kAma karavAnA Dhaga ja badhI kaLAo spardhA ane paisA kamAvavAnA sAdhana nirAlA che. eka grAhakane patAvatAM patAvatAM daza banI javAthI mRtaHprAya thaI gaI che. kaLA pratyenI miniTa kare che. paMdara paisAnuM posTakArDa hAthamAM lekanI udAsInatA paNa kharI. Ama kalpavRkSa e le che. eka ne badale be nathI jatAne e jevA ApaNe kara (hAtha) ja che. jenA vaDe dhArIe te be-traNa vAra maLe che. Ama be traNa grAhakone meLavI zakIe ema chIe. mAtra prArabdhane patAvIne bhAIsAhebanuM magaja kaMTALI jAya che. eTale magaja keza karavAnA bahAne sigAreTasaLagAve bharIza nahIM paraMtu purUSArtha eja samRddhinuM che, Ama kAma eTaluM gokaLagAyanI gatie cAle jIvanamaMtra sadAya vaNI laIe. 12 [ AtmAnaMda-prakAza For Private And Personal Use Only Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI jha8Samadeva svAmI zAha pArUlabena jItendrakumAra prathama tIrthaMkara zrI RSabhadeva prabhune dvArA kAmamAM joDI mekSa pathanI sanmukha karanAra namaskAra karU chuM. parama upakArI zrI kaSabhadeva prabhune vaMdana ho. je A avasarpiNI kALamAM prathama narezvara, jaina dharma atyaMta prAcIna che. te avirata prathama cetezvara, ane prathama jinezvara thayA che. thayA ' cAlyo Ave che. jene sukha meLavI ApavAmAM jene mahAna phALe che.tevA ApaNA bhAratavarSamAM prabhu jyAre naredhara paNAmAM hatA tyAre jagatamAM - prathama tIrthapati thayA. A vartamAna cevisInAM AvA jIne A jIvikA nirvAha calAvavA mATe asi, - sthApaka prathama tIrtha pati zrI kaSabhadeva svAmI. masi ane kRSi kamanI kaLA batAvI ghora hiMsAthI bacAvyA, zrI vimaLavAhananI sAtamI peDhIe zrI nAbhi kulakara (yugaliyA) thayA. temanAM patnI zrI marUdevAjI asi eTale hathiyAra te kevI rIte vAparavA. hatA. e mAtAjIe putranA putra ne tenAM putra vizrAma mATe makAne, vastu rAkhavA sAdhana, ema cosaTha hajAra peDhIo joI hatI. evA raI banAvavA tathA pANI rAkhavA vAsaNa vi. sukhavAsamAM ApaNuM prathama tIrthakara bhagavAna vastuonI udyoga kaLA zIkhavI. ava . masi eTale akSara tathA AMkaDAjJAna, akSara saMsAra janma-maraNanAM pravAhathI avirata jJAnathI zAstrajJAna thAya eTale dharma, adhama cAlyo Ave che. tevA anaMtanA pravAhane rokavA, tathA saMsAra vyavahAra kuzaLatAnuM jJAna thAya. AMkaDA saMkhyAbaMdha AtmAone saMsAramAMthI mukta karavA, jJAnathI gaNitajJAna thAya eTale vyApAra kuzaLatAnuM duHkha dAvAnalathI ugAravA, sukha-zAMtine sAce jJAna thAya. mArga batAvavA A dharati para samyajJAnane prakAza kRSi eTale khetI jenAthI anAja, kaThoLa, pAtharavA phAgaNa vada 8 nA maMgala dine sarvotama zAkabhAjI, vagere dehanA nibhAva mATe jarUriyAtI mU DUte", 14 svapna sahita taraNatAraNa zrI vastuo pakavavAnuM jJAna. 2Sabhadeva bhagavAna 33 sAgaropamanuM devabhavanuM prabhu jyAre yatezvara paNAmAM hatA tyAre jaga- AyuSya pUrNa karI zrI marUdevA mAtAjInI kUkhe tanAM lekene bhUkha parisaha samatA pUrvaka sahana karI karIne yatione dAna ApavAnI pravRti mana paNe A bhAratabhUmi upara AvA puNyavAna AtmAne rahIne samajAvanAra prathama yati dharma mAga pravartAvanAra. janma thayo eTale nArakImAM sukhanuM moju pharI jinezvaparaNAmAM kevaLajJAna pAmI mAtA meru. vaLyuM. 56 dikumArikAo prabhubhaktine amUlya dene kevaLajJAna tathA mokSapadanI adhikAriNI lAhavo levA AvI gaI, prabhune janmotsavaujavavA banAvI. gAmegAma vicarI aneka jIvone dharmopadeza 64 idro ane devadevIo nAbhikulakaranA gRha phebruArI-89] avayo. For Private And Personal Use Only Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AvyA ane mAtAjIne vaMdana karI prabhune merUzikhara yugaliyAone samaya pUrNa thavA AvyA eTale para laI javA AjJA mAMgI. jIvana nirvAha mATe khetI vyApAranI jarUrata ubhI bhagavAna to manuSya thayA paNa devendro karatAMya thaI. anAja khetIvADI vinA thAya nahIM. leke adhika puNyavAna hatA tethI denAM paNa deva teo phaLa-phUlathI peTa bharavA lAgyAM. te paNa lAMbu namyuM nahIM. kaMTALI gayelA loke nAbhikulakara pAse gayA. vaMdanIya banyA. prajA para upakAra draSTithI avadhijJAnI evA zrI ApaNI uttara dizAmAM AvelA eka lAkha rASabhadeve anAja mATe khetInAM rastA batAvyA. je jana uMcA merUparvata upara kendra pAMca rUpa karI prabhujIne laI gayA. tyAM khUba ja umaMgathI aDhIse khetI karavA mATe baLada joDavAmAM AvyA. (250) abhiSeka dvArA uttama auSadhio sahita, baLada khetaramAMthI anAja khAvA lAgyAM. tyAre pavitra nadIonAM ane kSIra samudranA pANI vi. leke e kaSabhajIne pUchayuM ke A anAja te rahetuM thI eka karoDa sATha lAkha ( 1,60,00 000) nathI have zuM karavuM...? te jhASabhajIe javAba kaLazAothI bhagavAnano janma snAtra mahotsava ApyA ke baLadanAM meDhe kITa bAMdhI de. tethI ujA , Aje ApaNe paNa te uttama prasaMgane te anAja khAIna zake, A rIte karavAthI baLadane yAda karIne dararoja snAtra bhaNAvIe chIe. ane bAra divasa sudhI anAja khAvA na maLyuM. prabhujIne pakSAla karatI vakhate bolIe chIe ke, anAja paNa thavA lAgyuM. paraMtu te kAcuM khAya "merUzikhara navarAve che, surapati merUzikhara navarAve! kema..? hAthathI masaLIne paDIAmAM palALIne janmakALa jinavarajI ke jANI, paMca rUpa dharI. garamA ApIne khAvAnuM batAvyuM. paNa A bahu Ave ho? surapati merUzikhara navarAve. e samaya naLyuM nahIM. dakvAku vaMzanA kula dIpaka prabhujIne janmathI ja traNa eka divasa saMgharSaNathI "agni" pidA thaye. jJAna hatA. ApaNe te mati ane zrata ema be lokee kaI divasa joyelo nahIM. tethI te badhA jJAnavALA kahevAIe. tyAre A prabhujIne trIja "rAkSasa" "bhUta" samajIne bhagavAnane kahevA lAgyA. avadhijJAna paNa hatuM. teonAM divyajJAna AgaLa te khabara paDI ke e to agni che. mATInAM bIjA badhA ajJAnI leke jhAMkhA ja paDI jatAM. vAsaNa banAvI enA para anAja pakAvaje. prajAnI bhagavAna te te ja bhavamAM mAse javAnA hatAM. evI aneka muzkelIo dUra karavA upakAra buddhithI chatAM bhegAvalI kama bhogavyA vinA chaTake na hato. purUSanI 64 ane strIonA 72 kaLAe saMsArI prabhujI moTA thatA gayA. evAmAM prajAjananAM A avasthAmAM prabhue batAvI. dIkSA lIdhA bAda saMyama AgrahathI nAbhirAjA e RSabhane zubha divase para pAmIne te saMsAranAM sarva kAryone tyAgavAne ja NAvavAnuM nakakI karyuM. tethI trASabhAjInA lagna sunaMdA upadeza bhagavata ApyA hatA. A upadeza bhagavate Apyo hato. ane sumaMgaLA nAmanI kanyAo sAthe devendra jema jema vakhata jato gayo tema tema lekamAM karAvyA anukrame sumaMgaLAe eka joDalAne janma kacchaA kaleza vadhatA gayA. eTale ke I rAjAnI ApyuM. temanAM nAma bharata ane brAhmI rAkhavAmAM jarUrata paDI. leke zrI nAbhirAjAne vinavyA. AvyA. sunaMdAe paNa eka yugalane janma Ape. teoe javAba vALe AjathI rASabha tamAro temanA nAma bAhubalI ane suMdarI. A rIte rAjA thAo. sunaMdAnA 98 ane sumaMgaLAnA be ema badhAya keinAya AmaMtraNanI rAha joyA vinA sau maLI prabhujInA eka se putra hatA. dharmendra devalokamAMthI dharatI para AvyA. prabhune [AtmAnaMda-prakAza For Private And Personal Use Only Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zaNagArI siMhAsana upara rAjA tarIke sthApyA. reja ne ja bhagavAnano aMtarane jJAna prakAza lokee AvIne prabhunI cakacakti rAjasabhA joIne vadhate ja gaye. sau cakita thaI gayA. prajA bahu vinIta hatI eTale dIkSA lIdhA pachI bhagavAna gAmo gAma vicare prabhujInA pagamAM jamaNuM aMgUThe abhiSeka mATe che. paNa saMyamI evA prabhune kema vahorAvavuM e lAvelA pANIthI pakSAla pUjA karI. AthI indrae vidhine te vakhate kaI jANatuM na hatuM. karelAM jANyuM ke prajAjana bahu ja vinIta che. eTale tyAM kama keIne choDatAM nathI. pachI bhalene tIrthakara eka nagarI vasAvI. e nagarInuM nAma "vinItA" paNa hoya! saMsArImAM prabhue bAra divasa sudhI (adhyA) rAkhyuM. A rIte rAjAnI prathA zarU baLadane kI bAMdhI rAkhI rAkhyuM hatuM. tethI thaI eTale zrI bASabhadeva prathama rAjA kahevAyA. atyAre prabhune bAra mahInA sudhI gocarI maLatI bhagavAna 30 lAkha pUrve gRhavasthAvAsamAM rahyA nathI. ema eka varSa vItI gayuM. e ja rIte saMsAra sukha bhogavatAM bhogavatAM 83 evAmAM vihAra karatAM karatAM hastinApara padhAryA lAkha pUrva bhagavaMtanA gharavAsamAM pUrNa thayA. te vakhate bAhubalInA putra somaprabha tyAMnA rAjA saMsArano tyAga karI tIrthakara thavAno samaya Avyo AvyA hatA. ane temanA putra zreyAMsakumAra yuvarAja tarIke jANI pAMcamAM devakathI nava lekAMkti devoe nAma hatAM. nagarImAM prabhu padhAryA te rAtrie somaprabha AvIne bhagavaMtane zAsana sthApavAnI vinaMtI karI. rAjA. zreyAMsakumAra tathA subuddhi zreSThI e traNeyane prabhue bharata, bAhubali vi. 100 putrane judAM judAM traNa svapna AvyA hatA. tethI e - rAjya vahecIne saMvatsarI dAna A5- traNeyane lAgyuM ke "Aje amane keI mahAna vAnuM zarU karyuM. savArathI bapora sudhImAM 1 karoDa lAbha thaze." 8 lAkha sonAmahorenuM dAna ApatAM. e rIte prabhune joInagarajano ema kahetA he prabhu eka varSa sudhI teonA hAthe 388 karoDane 80 8deg amArA alaMkAra, va, ratha vi. keipaNa svIkAro. lAkha sonAmahoranA apAyelA dAnathI pRthvI RNa paNa te sarvano asvIkAra karatAM. saMsArI avasthAmAM rahita banI gaI. prabhue kadI anAja cAkhyuM na hatuM. devatAo ja 83 lAkha varSa gharavAsamAM vItAvI ghara, dhana, kalpavRkSanAM phaLo lAvI ApatAM. have te devenuM mAla, mita, kuTuMba, putra, putrIone vizALa vahorAveluM paNa na khape. tethI prabhu ghare ghare pharavA parivAra choDI bhagavAna dIkSA aMgIkAra karavA AvyA. lAgyA. eTalAmAM bhagavAnanAM saMsArI prapautra zreyAMsadevendro saparivAra prabhuno dIkSA kalyANa mahotsava kumAre prabhujIne mArgamAM joyA "me A veza ujavavA vinItA nagarImAM AvyA. keIena joyelI kayAMya jarUra je che" ema zreyAMsakumArane jAtievI dIkSA bhagavAna levAnA hatA. prabhu sudazanA samaraNa jJAna thayuM. nAmanI zibikAmAM besI dIkSA levA nIkaLyA. taka Ama zreyAMsakumAra jJAna dvArA badhuM jANI phAgaNa vada AThamanA divase prabhue deva-devIo, A rAjamahelamAM pAse ja zeraDInA rasathI bharelA ghaDA Indro ane hajAro naranArIonI hAjarImAM cAra paDyA hatA te joI vinaMtI karI. he bhagavAna A muchIe leca karI dIkSA grahaNa karI. rasa kape te che Apa grahaNa kare. prabhujIe prabhunI sAthe kaccha-mahAka7 Adi 4000 nirdoSa AhAra jANI aMjalI jeDI hasta rUpI rAjAoe paNa dIkSA lIdhI hatI. dIkSA letAM ja pAtra tenI AgaLa dharyuM. prabhujInA khobAmAM 108 prabhune cothuM mana: paryavajJAna utpanna thayuM. ane ghaDA samAI gayA, eka chAMTo paNa nIce paDayo nahIM. phebruArI-89 ] For Private And Personal Use Only Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dIkSA lIdhA pachI eka varSane lagabhaga doDha mahine bharatajIne ja kahetAM ke bharata tuM tArA pitAnI bhagavAne prathama pArANuM karyuM. devatAoe uSaNa- kema khabara leto nathI. jaMgalamAM TADha taDakAmAM tenuM pUrvaka "paMcadivya" pragaTAvyA. prabhunA A mahAna zuM thatuM haze...? AvA vacana haMmezA bharatajI tapa ane pAraNAnA aitihAsika ane pavitra sAMbhaLI letA. paNa samavasaraNanI najIka AvatAM divasanI smRtimAM Aje ghaNuM uttama AtmAo ja bharatajIe kahyuM "dAdI, traNa lokanA nAtha evA varSItapa nAnuM mahAnatapa kare che. A bhagavAnanI sahAyabIo juo" teo devendra bhagavAnanA dIkSA kalyANa dina phAgaNa vada 8thI racIta 20 hajAra pagathiyA UMce UMcA samavasaraNamAM zarU karI lagabhaga tera mahInA ane tera divasa sudhI ratnamaya siMhAsana upara beThA che. bhagavAna to eka dhAyu upavAsa tathA besaNAnuM ekhaMDita tapa anaMtA sukhanA bhoktA che. karI vaizAkha suda 3 akhAtrIjanA divase enI bharatajInA AvA vacano sAMbhaLI jema pANInAM pUrNAhutinuM pAraNuM karavAmAM Ave che. pravAhathI kAdava dUra thAya tema mAtAjInI AMkha bhagavate te hastinApura nagarImAM vaSItapanuM uparanA chArInAM paDala khasI gayAM. putranI AvI pAraNuM karyuM hatuM. Aje lAke zrI zetrujya apAra Rddhi-siddhi joI vicAramAM paDyAM ke mahAtIrthamAM mULanAyaka zrI AdinAtha bhagavAnanI "AvA sukhI putra mATe hu nakAmI ciMtA karatI nizrAmAM kare che. A tIrtha upara zrI kaSabhadeva hatI." AvI ekatva bhAvanA bhAvatAM bhAvatAM pUrva navvANuMvAre gheTInI pAmethI phAgaNa suda AThame mAtAjIne tyAMne tyAM ja kevaLajJAna utpanna thayuM. samesaryA hatAM. tyAM ja AyuSya pUrNa thavAthI bhagavaMtanI pahelAM gAme gAma vihAra karatAM karatAM prabhu ayodhyA ... ja mekSe gayAM. nagarInAM purimatAla parAmAM padhAryA. cAreya ghAtI prabhune upadeza sAMbhaLavA deva-devIo, pazuo, karmonI AtmAthI aLagA thavAnI taiyArInA samaye rAjA, prajA ane bharatajI paNa saparivAra besatA. aDDamanuM tapa karI mahA vada 11 ne dine kevaLajJAna- bhagavaMte upadeza Apyo ke, "he bhavya jIvo" rUpI lakSmIne prApta karI have prabhu bhUta, bhaviSya anAdi kALanA zatru samAna pAMca pramAdane vaza ane vartamAnakALanAM svarUpane jANanArA trikALajJAnI paDelo jIva tasvAtattvane jANatA nathI. sukhaduHkhanI thayA. prApti te pitAne karelA puNya-pApanA udayanA baLathI ja thAya che. samatApUrvaka sukha-duHkha bhegakevaLajJAna mahotsava ujavavA deva-devIo vavAmAM ja kharI zAMti che. mATe guNAnurAgI, bharatakSetramAM AvyA. prabhunI vairAgyamaya dezanA sadAcArI ane saMyamI banavuM e ja hitakArI che. sAMbhaLavA devendra traNa gaDhayukta samavasaraNa racyuM. kevaLajJAna prAptinA zubha samAcAra bhAvi cakravati saMyama ane mokSanI pravRtti e ja sad vyAzrI bharata mahArAjAne maLyA. tethI maravA mAtAne pAra che ema samajI bhagavAnanI saMyamI jIvananI hAthI para besADI bharata mahArAjA prabhujIne chAyA pAmIne saMkhyAtA manuSya mokAnI ArAdhanA karavA lAgyA hatA, vaMdanAthe gayA. marUdevA mAtAjIe prabhujInI dIkSA bAda bharata mahArAjA cakaratnanI pUjA karIne che putranA mohathI raDavAmAM divase gumAvyA hatA. tethI khaMDane vijaya meLavatAM meLavatAM 60 hajAra varSa temanI AMkhe chArInA pala AvyA hatA. teo sudhI paribhramaNa karI pAchA pharyA. te paNa cakaratna AtmAnaMda-prakAza For Private And Personal Use Only Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir praveza karatuM nathI. tethI pitAnA 99 bhAIone lAkha pUrva sudhI dharmano upadeza Ape. nirvANa pitAnI AjJAmAM AvavA bolAvyA. 98 bhAIo samaya najIka AvatA prabhu aSTApada mahAtIrtha pahoMcyA zrI RSabhadeva bhagavAnane pUchavA gayA ke amAre teonI sAthe 1hajAra munioe paNa che upalavuM ke zaraNe thavuM...? bhagavAne upadeza Apyo ke vAsanI tapazcaryA sAthe anazana vrata karyuM. poSa vada laDavuM hoya te bhAinI sAthe laDavA karatAM karmazatru 13nA divase saMsAra paribhramane aMta karIne jyAM sAthe ja laDe. A upadeza sAMbhaLI 98 bhAIo zAzvata sukha che evI muktipurImAM gayA. prabhu 84 bharatajIne rAjya soMpI karma sAthe laDavA dIkSA lAkha pUrvanuM AyuSya pUrNa karI samAdhipUrvaka lIdhI. nirvANa pAmyA. have mAtra bAhubalIjI rahyA. teo sAthe 12- prabhujInI kAyA 500 dhanuSyanI hatI. prabhunA 12 varSa sudhI yuddha cAlyuM chevaTe kAMi niSNuya na prathama gaNadhara zrI puMDarika svAmI hatA. prabhune thavAthI beu bhAIonI vacce pAMca jAtanAM yuddha nirvANotsava ujavavA 64 devendro AvyA hatA. karavAnuM nakakI thayuM. e yuddha karatAM muNiyuddha veLA bharata mahArAdi paNa AvyA hatA. AnaMdathI chellI kSaNe bAhabalIjInI bhAvanA badalAI gaI. saue nirvANa kalyANaka ujavyuM. prabhu ne 98 putro pitAtulya moTAbhAIne mAthe prahAra karavo e maLI 108 eka sAthe mokSe gayA. ucita na kahevAya ema vicArI ugAmelI muDIthI pite da:khI nahIM, chatAM anya duHkhI AtmAte ja kSaNe mAthAnA vALane leca karI sarvane tyAga ane du:khamAMthI ugAravAnI tamannA rAkhanAra pote karI dIkSA lIdhI. te saMsArathI tarI javAnA tema bIjAone paNa dIkSA lIdhelA 98 nAnA bhAIone vaMdana karavuM taravAno mArga batADanArA! dAna dariyo! dharmane paDe tethI "kevaLI thaIne ja prabhu pAse javuM?" ArIso ! anaMta guNane e bhaMDAra. e RSabhaema nirNaya karI kAussaga dhyAne rahyAM. eka varSathI deva prabhujI. te kAussagamAM hatA tyAM eka divasa tenI be baheno bhagavAna mULanAyaka hoya evA ghaNAM to A sAdhvI brAhmI ane suMdarI prabhunI AjJAthI bhAIne A te bhAratabhUmi para che. tenAM mukhya zrI zatruMjayagirinuM pratibaMdhivA lAgI he bhAI! abhImAnarUpI hAthathI nIce utare. te vinA kevaLajJAna kema thaze? bahenanA * na Aje khUba ja mahatva che. 1pakarmabhUmimAM bAkInI vacana sAMbhaLI pitAnI bhUla samajAI ane prabhu 14 bhUmimAM AvuM keItIrtha nathI. tyAM birAjamAna pAse kSamA mAMgavA paga upADe ke tarata ja kevaLa e prathama tIrthapati zrI RSabhadeva bhagavAna jIva jJAna prApta thayuM. mAtranuM kalyANa kare. AdinAtha bhagavatane koTi zrI RSabhadeva bhagavAne dIkSA lIdhA pachI eka kaTi namaskAra ho.... svargavAsa noMdha zrI gIradharalAla maganalAla motIvALA saMvata 2045nA piSa vada 12 tA. 3-2-89ne zukravAranA roja bhAvanagara mukAme svargavAsI thayela che. teozrI A. sabhAnA AjIvana sabhya hatAM, dhArmIka vRttivALA ane mIlanasAra svabhAvanA hatAM, temanA kuTuMba para AvI paDela du;khamAM ame samavedanA pragaTa karI temanA AtmAne parama zAMti maLe evI prArthanA karIe chIe. phebruArI-89 ] [ 67 For Private And Personal Use Only Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra *+***** *********** 68 ] www.kobatirth.org prAkRta subhASitA `tivacAramuttamAM nRNa, chinnamANe vi. avApare vire surahe caMdumAM parasumukha' 1 uttama purUSo apakAra karanAra para paNa upakAra kare che. caMdananA vRkSane kApavAmAM Ave te paNa kuhADAnA mukhane sugadhita banAve che. mittI parAvayAro musIlayA ajjava piyAlavaNa, dakikhaNa viyacAyA suyANa guNA nisagga, g maitrI, paropakAra, sadAcAra, komaLatA, priyavacana, udAratA, vinaya A cuNA sajjana mANasAmAM svAbhAvika ja hAya che, udayasmi vi atthamaNe vidhai ttattaNa divasanAhA, riddhisu AvaIsue tUllacciya gUNa saurisA. 3 sUrya udaya samaye temaja AthamatI vakhate lAlAza dhAraNa kare che. sapattimAM ane ApattimAM satpuruSA kharekhara samAna vartanavALA hAya che. khIra. patra haMsA je *nti kaivala samidraguNe, dAse vizvajjaya tA te jANa sujANae purise. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir hasa jema dUdha ane pANImAMthI tema je leAkA dekhane tyAga karIne jJAnI mANasa jANavA. 4 dUdha chUTu pADI grahaNa kare che, sadguNA grahaNa kare che tene alasAya teNe vi sajjaNeNa je akakharA samusaviyA, te pattharemu Ta'kullihiyAva na hu annA huMti. pa sajjanA vaDe ALasamAM khelAyela vacanA temaja te patthaza upara TAMkaNAthI lakhAyelA akSaronI jema kadI nirarthaka jatA nathI, arthAt khATA paDatA nathI. tANikSmaNa, jeNa para| dubhijjai pANivaDA jeNa alpA paDaI kilese na hu teja pa`ti gIyasthA. je khelavAthI bIjA dubhAya ane jenAthI prANInA vadha thAya ane AtmA kalezamAM paDe tevuM vacana gItA purUSA khelatA nathI. For Private And Personal Use Only 444444 4414 [AtmAnada prakAza Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir BBD B BDD samAlocanA zAsana pragati - sacitra jaina tatvajJAna vizeSAMka : taMtrI zrI manaharalAla bI. mahetA DIse.jAnyu. 1988-89 varSa 1 aMka 10/11 zAsana pragati mAsikane A aka khAsa jaina tattvajJAna vizeSAMka tarIke bahAra pADavAmAM AvyuM che, temAM citra dvArA cAra gati, jInA pa63 bheda, nava tattva, cauda rAjaleka, cha lezyA jevA gahana viSayane samajavA mATe saraLa banAvavAmAM AvyA che. te ja viSayone praznottarI svarUpe vadhu saraLa banAvyA che. tattvajJAna samajAvavAno A tarIke stutya che. tattvajJAnanA abhyAsa mATe A eka ghaNA upayogI che. - -: ziSyavRtti :bhAvanagara jaina , mUDha saMghamAMthI jarUriyAtavALA kolejamAM bhaNatA 13 vidyArthIone bIjA TamanI phI bharavA mATe kula rUA, 2100/-nI ziSyavRtti A sabhA taraphathI ApavAmAM Avela che, samAcAra mAnyavara sabhAsada baMdhuo ane sabhAsada baheno, - saharSa jaNAvavAnuM ke saMvata 2045 nA mahA vada 12ne ravIvAra tA. 5-3-99 nA roja zrI siddhAcalajI tIrtha upara yAtrA karavA javAnuM che. nIcenA saddagRhasthA taraphathI gurubhakti temaja svAmI bhakti karavAmAM Avaze. (1) zrI vanamALIdAsa goradhanadAsa saha parivAra (2) zrI popaTalAla ravajIbhAI sata tathA hasumatIbena popaTalAla salata (3) zrI khImacaMda parazottama bAradAnavALA tathA temanA dharma patnI harakerabena jerAjabhAI (4) sva. haThIcaMda jhaveracaMdanA dharma patnI sva. hemakuvarabena ha, bhupatarAya nAthAlAla (5) sata kAntIlAla ratIlAlanI suputrI kumArI vanitAbena kAntIlAla sAta ApazrIne mahA vada bArase pAlItANA padhAravA AmaMtraNa che. tA. ka, : A AmatraNa phakta membaro mATe ja che, kaI membara sAthe gesTa haze to tenI eka gesTanI phI rUA. 15-00 levAnuM nakkI karela che, For Private And Personal Use Only Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Atmanand Prakash Atmanand Prakash Regd, No. G, BV. 31 2 / DJ, ".1) vyavahAra-nizcaya , jI.TI! je zrI jinamatane aMgIkAra karavAnI IcchA hoya, te vyavahAra-nizcaya bemAMthI ekeyane choDI zakAya nahi, vyavahArane choDavAthI tIrtha jAya che ane nizcayane choDavAthI tattva jAya che. vyavahAra eTale para. - nizcaya eTale sva. paramAM zrI tIrthakara, gaNadhara, caturvidha zrIsaMgha, dvAdazAMgI, zrI jina pravacana Adi ratnatrayanAM sAkSAt sAdhanA ane ME zailAyavartI vizva eDa para para sodhana, , , , , , phasA upakRtane paNa upakArI mAnavA, upasarga karanArane paNa che sahAyaka gaNavo." vagere vacane samagra vizvane tattvathI tIrtha gaNavA sUcave che. zatru, mitra, udAsIna traNe pratye tIrtha buddhi dhAraNa karavI. zatru karmakSayamAM sahAya karavA dvArA sahAyaka, thAya che. AthI * * guru, dhI navAnAM " e sUtra spaSTa thAya che.. e upakArI to upakArI che ja. paNa apakArI paNa upakArI cheema na mAnIe tyAM sudhI tAranArA dharmanI pariNatithI vaMcita rahevAya che. DL SILE | INS JJ; Cpss , pasI kada , | taMtrI : zrI kAntilAla je. dozI esa. e. hAla prakAzaka che. zrI jaina AmAnada sabhA, bhAvanagara, nA muvaka : zeTha hemendra harilAla Anada prI. presa, sutAravAha, bhAvanagara. 9 For Private And Personal Use Only