Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
થી Deભાનક
માનદ્ ત‘ત્રી શ્રી કાન્તિલાલ જે. દોશી એમ. એ.
પ્રકાશક : શ્રી જન આત્માનદ સભા-ભાવનગર.
ફા ગણ.
આત્મ સંવત ૯૯૨ વીર સંવત ૨૫૧ ૩ વિક્રમ સંવત ૨ ૦ ૪૩
સાચ
પુસ્તક : ૮૪ અકે : ૫
૧૯૮૭
For Private And Personal Use Only
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
ક્રમ
(૧)
(૨)
(૩)
(૪)
(૫)
(૬)
(૭)
(<)
(*)
www.kobatirth.org
અ નુ કૈં મ ણિ કા
લેખ
શ્રી નેમિનાથ જિન સ્તવન
કાનો માત્ર વગરના ત્રણ અક્ષર
સંવત ૨૦૪રનું હિસાબ અને સરવૈયુ
ધમ સાધનાં
નવધા ભક્તિનું સ્વરૂપ
પૂ. ઉપા શ્રી યજ્ઞેાવિજયજીનું વશવૃક્ષ
શ્રી યજ્ઞેાવિજયજી મહારાજ
સ્વીકાર અને સમાચાચના
ઉપાસના ખંડ
લેખક
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ઉપા. શ્રી યશેાવિજયજી મહારાજ
ડો. કુમારપાળ દેશાઈ
સકલન શ્રી હીરાલાલ બી. શાહ
સ'. રાયચંદ મગનલાલ હ
For Private And Personal Use Only
આ સભાના નવા આજીવન સભ્યો
| (૧) શ્રી ચન્દ્રકાન્ત પે।પટલાલ સàાત
(૧) કુમારપાળ અમૃતલાલ દેશી મુલુન્ડ-મુબઈ
પૃષ્ઠ
૬૫
६७
૬૮
७२
૭૩
७६
८०
ટાઈટલ પેજ ૩
આવતા અક
‘આત્માન’દ-પ્રકાશ ’ના આવતા અંક તા. ૧૬-૪-૮૭ના રાજ મહાવીર જન્મકલ્યાણક અંક તરીકે બહાર પડશે તે લેખકોને તે અંગે લેખા કાવ્યો તુરતજ માકલી આપવા નમ્ર વિનતી.
– તંત્રી
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
થી આવીને - : US
તંત્રી શ્રી કાન્તિલાલ જે. દોશી એમ. એ.
વિ. સં. ૨૦૪૪ ફાગણ માર્ચ-૧૯૮૭
વર્ષ : ૮૪] 9
૦ [ અંક : ૫
તe
શ્રી નેમિનાથ જિન સ્તવન લે. ઉપા. શ્રી યશોવિજયજી મહારાજ
( કાચી કળી અનારકી રે હા-એ દેશી) તો રણથી રથ ફેરી ગયા રે હાં પશુઆ દેઈ શિર દેષ મેરે વાલમાં નવભવ નેહ નિવારિ રે હાં, સ્ય જોઈ આવ્યા જેશ ? મેરે૧. ચંદ્ર કલંકી જેહથી રે હાં, રામને સીતા ગિ મેરે તેહ કુરંગને વયણલે રે હાં, પતિ આવે કુણ લેગ ? મેરે ૨ ઉતારી હું ચિત્તથી રે હાં, મુક્તિ ધૂતારી હેત; મેરે સિદ્ધ અનંત ભેગવી રે હાં, તેહ શું કવણ સંકેત ? મેરે ૩ પ્રીત કરતા સેહલી રે હે નિરવતાં જ જાળ, મેરે જેહ વ્યાલ ખેલાવ રે હાં, જેહવી અગનની જાળ. મેરે ૪ જે વિવાહ અવસર એ રે હાં, હાથ ઉપર નવિ હાથ, મેરે દીક્ષા અવસર દીજીએ રે હાં, શિર ઉપર જગનાથ મેરે. ૫ એમ વિલવતી રાજુલ ગઈ રે હાં, નેમિ કને. મેરે વાચક યશ કહે પ્રણમીએ રે હાં, એ દંપતી દેય સિદ્ધ, મેરે૬
For Private And Personal Use Only
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ભાવાર્થ મહાસતી રામતી નેમિનાથ પ્રભુને કહે છે, “હે નાથ! પશુઓના પોકારનું બહાનું બતાવીને આ૫ તારણે આવીને રથ પાછો ફેરવીને ચાલ્યા ગયા ! અને મારી સાથેની નવ ભવની પ્રીત ભૂલી ગયા શું? તે આપ પરણવા નીકળ્યા ત્યારે કેવી જાતનું મુહૂર્ત જેવડાવ્યું હતું ? ૧.
હે સ્વામીનાથ ! જે હરણને કારણે ચંદ્ર કલંકિત કહેવાય છે, અને જે હરણને કારણે રામ અને સીતાજીનો વિયોગ થયે હતું તે કુરંગ (હરણ)ને વચને આપ પાછા ફર્યા એવી વાત કણ માને ? ૨.
હે સ્વામીનાથ! મને આપે મનમાંથી ઉતારી દીધી તેનું સાચું કારણ તે હું જાણી ગઈ છું હે ! પ્રભુ! અનંત સિદ્ધોએ ભેગવેલી ધૂતારી મુક્તિ-વધૂને મેળવવાની આપને ઈચ્છા થઈ છે એ જ સાચું કારણ છે ને? કે ણ જાણે આપે તે મુક્તિરમણી સાથે શું ગુપ્ત સંકેત કર્યો હશે! ૩.
પરંતુ હે પ્રભુ આપ સમજી લેજે કે મુક્તિ વધૂ સાથે પ્રીત કરવી સહેલી છે પણ તેને ટકાવી રાખવી એ ઘણું અઘરું છે. સર્પને હાથમાં રમાડ કે અગ્નિની જવાળા સાથે કામ પાડવું એ બે જેટલા અઘરા છે એટલું જ કઠણ એ મુક્તિ-વધૂ સાથે પ્રેમ ટકાવી રાખવે એ છે. ૪.
પણ હે પ્રભુ લગ્નના પ્રસંગે આપે ભલે મારે હાથ ઉપર હાથ મૂક્યો નહિ, (ભલે હસ્તમેળા ૫ ન કર્યો, પણ હવે મને દીક્ષા લેવાને અવસર આપે જેથી હે જગતના નાથ મારા શિર ઉપર આપને હાથ રહે (અર્થાત્ આપને હાથે જ વાસક્ષેપ નખાવીશ.) ૫.
આ પ્રમાણે વિલાપ કરતા રાજીમતીજી નેમિનાથ પ્રભુ પાસે ગયાં અને તેમની પાસે દીક્ષા હીધી. વાચક યશ એટલે કે ઉપાધ્યાયશ્રી યશોવિજયજી કહે છે કે અંતમાં એ દંપતી નેમરાજુલ સિદ્ધ થયા એમને આપણે પ્રણામ કરીએ. ૬.
સફળતાની ચાવી તમારા મગજમાંથી ગુલામી મને દશા હાંકી કાઢે. તમે માલીક છે. સ્વતંત્ર છે. મુખ્ય મુશ્કેલી એ છે કે આપણામાંના ઘણાખરા, માનસિક જડતા અનુવવીએ છીએ. એ જડતા કે જે આપણને બંધનમાં રાખી રહી છે તેને દૂર કરી, આપણામાં યોગ્ય વિચારો જાગ્રત કરી, આપણી જાતને હલાવીએ તે સઘળા સંગ આપણને અનુકૂળ થશે. કાષ્ઠત નાગ્રત ઊઠો અને જાગે.
– ડેસનના લખાણના આધારે
[આત્માનંદ પ્રકાશ
For Private And Personal Use Only
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
• કા.61J. માત્ર વગ960, ત્રણ, અક્ષ,૨
• ડો. કુમારપાળ દેસાઈ
વસંતપુરના રાજા. નામ અરિદમન. તેને ત્યાં ખાટલામાં માંકડ છે, મકાનમાં બંગાઈઓ ચાર માનીતી રાણી. એક અણમાનીતી. છે ને મારા વાળમાં જુએ છે. હું એને શું
પર્યુષણ પર્વના દિવસ આવ્યા. સહુના આપું? પણ મહારાજ ! આકાશની ખાલી મનમાં કંઈ પુણ્યકાર્ય કરવાનું મન થયું. ફાંસીની વાદળી સાગરથી માગે છે, પામે છે ને વરસે છે! સજા પામેલે એક ચોર આવતી કાલે ફાંસીને સાગરની સંપત્તિ આખરે સાગ ને પાછે, એમ દોર પર લટકવાને.
મને કાન માત્ર વગરના ત્રણ અક્ષર આપો. પહેલી રાણીએ એક દિવસ માટે એનું જીવન
રાજા અણમાનીતીની વાતોથી પ્રભાવિત માગ્યું. ચોરને પોતાને આવાસે લઈ ગઈ. સ્નાન, થયા. ને હ્યુ, “માગ માગ ! માગે તે આપુ.” વિલેપન, ગીત, નૃત્યને ભોજન કરાવ્યું ! રૂપિયા રાણી કહે “અભય આ પિ” રાજા કહે એક હજાર ખર્યા.
“આપ્યું” ? ચોરને મજા પડી, પણ રાતે ઉંઘ ન આવી. રાણી ચારને ઘેર લઈ ગઈ અને કહ્યું, બીજે દિવસ ને બીજી ઘણીએ ચારની રક્ષા
A“રાજાજી તને અભય આપે છે તું છૂટ. લાખ માગી. એણે રૂપિયા દસ હજાર ખર્યા. રને
મૂલ્યને હરે કાગડાને ઉડાડવા કાં વાપરે ? " બધા માં આનંદ આવે. પણું ખાવું ભાવ્યું
ચર રાજી રાજી થઈ ગયો. એને એ દિવસે નહિ
માંકડવાળા ખાટલામાં ઉંધ આવી ગઈ. સૂકા
- રોટલામાં બત્રીશ પકવાનની મોજ આવી. ત્રીજી રાણીએ ત્રીજે દિવસ માગ્યો. એણે પણ વીસ હજાર ખર્ચા ચોરને રીઝવવા ખુદ
- ૨ ણી શું ન ! ખુદ ચોર ના . એ પોતે નૃત્ય કર્યું, પણ ચાર જાણે મનની ચોરી
મનની ચોરી રાજાજી પાસે ગયા ને બોલ્યો, “અભયદાન
મહાદાન છે. એ દાન મને મળ્યું. હું તરી ગયા. કરવા લાગ્યા.
આજથી સાચો નાગરિક બનીશ. ભય અને ચોથી રાણીએ ચારની રક્ષા માં આડો આંક
હિંસા બે બહેનપણીઓ છે તેને તજીશ. મારૂં વાજે એક લાખનું ખર્ચ કર્યું, ચોરને મજા
જીવન મને વહાલું છે, તેમ અન્યને પણ વહાલું આવી, પણ મજા ન આવી.
હોય તેમ સમજીને ચાલીશ, જીવમાત્રના જીવને પાંચમે દિવસે અણમાનીતીએ ચોરની રક્ષા ઈજા પહોંચાડીશ નહિ. એ ચેર એ દિવસે માગી, રાજા કહે, “કેટલું ખર્ચ કરીશ?”
તરી ગયે. અણમાનીતી કહે, કુટયા ભાગ્યની હું, મારે
મોતીની ખેતી” માંથી સાભાર,
*
**
માર્ચ-૮૭]
For Private And Personal Use Only
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી જૈન આત્માનંદ
સં. ૨૦૪રના આસે વદી રૂા. પૈસા રૂ. પૈસા
ફંડ તથા જવાબદારીઓ બીજા અંકિત કરેલા ફંડ :
ફંડના પરિશિષ્ટ મુજબ . પ્રમુખશ્રી સમાન સમારંભ ગઈ સાલની બાકી .. બાદ વર્ષ દરમ્યાન ખર્ચ
૩૮૪૫૭૫.૨૬
૬૫૯ ૬૦ ૨૪૧-૪
૪૧૮-૨૦
જવાબદારીઓ :
ખર્ચ પેટે અગાઉથી મળેલી રકમ પેટે ભાડા અને બીજી અનામત રકમ પેટે ..
૪૩૮૦-૧૦ ૩૧૧૪૭-૬૯ ૨૩૦૩:૦૦
૩૭૮૩૦.૭૯
સરવૈયા ફેરના
કુલ રૂા
૪૨૨૮૩૩-૮૬ ટ્રસ્ટીઓની સહી
૧. હીરાલાલ ભાણજીભાઇ શાહ ૨. પ્રમોદકાન્ત ખીમચંદ શાહ ૩. હિંમતલાલ અનોપચંદ મેતીવાળા ૪. ચીમનલાલ વર્ધમાન શાહ
આત્માનંદ પ્રકાશ
For Private And Personal Use Only
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
નેધણી નંબર એફ./૩૭ ભાવનગર
સભા-ભાવનગર અમાસના રાજનું સરવૈયું
મિહકત સ્થાવર મિલ્કત - ગઈ સાલની બાકી
રૂ. પૈસા
રૂા. પૈસા
૧૧૧૩૧૬-૦૦
૧૧૧૩૧૬-૦૦
૬૮૫૨-૦૦
૧૦૪૩પ-૨૮
ડેડ સ્ટે ક ફનચર -
ગઈ સાલની બાકી ... .. ... માલ સ્ટોક :
(ટીથી મેનેજરશ્રીની પ્ર.ણી યાદી મુજબ) .... એડવા સીઝ -
ઈલેકદીક ડીપોઝીટ ... ... ... રોકડ તથા અવેજ :(અ) ભા. ના. બેંક, યુનીયન, યુ કે, દેના બેંક બેન્કમાં તેવી ઋ ખાતે
૨૦૫૦૨-૫૯ બેન્કમાં ફોકસ્ડ અથવા કે ડીપોઝીટ ખાતે ર૭૩૦૦૦-૦૦ (બ) સ્ટી/મેનેજર પાસે ” .... ૨૧૬-૧પ
-
૧૪૦-૦૦
૨૯૩૭૧૮-૭૪
ઉપજ ખચ ખાતુ - ઉમેરો ચાલુ સાલની તુટતા આવક ખર્ચ ખાતા મુજબ ૪૧૫૭-૩૦ બાદ થઈ સાલના જમા બાકી ... ... ૩૭૮૫-૪૬
૩૭૧-૮૪
કુલ છે.
૪૨૨૮૩૩-૮૬
ઉપરનું સરવૈયું અમારી માન્યતા પ્રમાણે ટ્રસ્ટના ફંડ તથા જવાબદારીઓ તેમજ મિલ્કત તથા લહેણુને સાચા અહેવાલ રજુ કરે છે. ભાવનગર
સંઘવી એન્ડ કુાં. તા. ૧૨ ડીસેમ્બર ૧૯૮૬
ચાર્ટર્ડ એકાઉન્ટન્ટસ
ઓડીટર્સ
માર્ચ ૮૭).
For Private And Personal Use Only
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી જૈન આત્માનંદ સં. ૨૦૪રના આસે વદી અમાસના રોજ ૩. પૈસા ૩. પૈસા
• ૧૦૨૦૧-૦૦
આવક ભાડા ખાતે - (લહેણી/મળેલી)
વ્યાજ ખાતે - લહેણ/મળેલી)
બેન્કના ખાતા ઉપર
ર૭૩૭૧૫૦
દાન ગ્રાન્ટ :- રોકડા અથવા વતુરૂપે મળેલા નીચેની વિગત : ભેટ આવક
૩૭૪૭-૫૫ જયંતિ પુજા ભેટ ...
૪૫૦-૦૦
૪૧૯૭-૫૫
૯મીજી આવક -
પસ્તી વેચાણ આવક . પુસ્તક વેચાણની આવક
૧૫૮-૧૦ ૧૨૩૭-૭૫
-
-
-
- -
૧૩૯૫-૮૫
૬૨૬૮-૦૦
રીઝર્વ ફડ ખાતેથી લાવ્યા :- ખાદ જે સરવૈયામાં લઈ ગયા તે
... .
૪૧૫૭-૩૦
-----
--
-
-
-
-
-
-----
કુલ રૂા.
૫૬૫૯૧-૨૦ ટ્રસ્ટીઓની સહી
૧. હીરાલાલ ભાણજીભાઈ શાહ ૨. પ્રમોદકાન્ત ખીમચંદ શાહ ૨ હિંમતલાલ અનોપચંદ મતીવાળા ૪, ચીમનલાલ વર્ધમાન શાહ
૭].
[આત્માનંદ પ્રકાશ
For Private And Personal Use Only
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સભા-ભાવનગર પૂરાં થતા આવક અને ખર્ચના હિસાબ
નોંધણી નંબર એફ/૩૭ ભાવનગર
પ્રય
રૂ. પૈસા
રૂા. પૈસા
મિત અગેને ખર્ચ -
મરામત અને નિભાવ વિમે ...
.. "
૯૩૮૦-૦૦ ૧૦૬૬-૦૦
૧૦૪૪૬- ૧૦
૧૦૮૦૭-૨૦
૨૦૦-૦૦
૨૦૦-૦૦
વહીવટી ખર્ચ - કાનુની ખર્ચ એડીટ ખર્ચ - ફાળે અને ફી :પરચુરણ ખર્ચ - રિઝર્વ અથવા અંકિત ફડ ખાતે લીધેલ રમે
૭ર૭-૯૫
.
૧૧૬૩-૨૦
....
• ૧૨૭૬૪-૦૦
ટ્રસ્ટના હેતુએ અંગેનું ખર્ચ -
(અ) ધાર્મિક (બ) બીજા ધર્માદા હેતુઓ અંગેને ખર્ચ ..
૬૭૧૮-૦૦ ૧૩૫૬૪-૮૫
૨૦૨૮૨-૮૫
કુલ રૂા.
૫૬૫૯૧૨૦
-
-
-
ભાવનગર તા. ૧૨ ડીસેમ્બર
સંઘવી એન્ડ ફાં. ચાર્ટર્ડ એકાઉન્ટન્ટસ
એડીટર્સ
માર્ચ-૮૭]
For Private And Personal Use Only
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
• ધર્મ. અાધિ.61.
• સંકલન : શ્રી હીરાલાલ બી. શાહ
ધર્મ સાધના કરવા માટે ધનની જરૂર નથી ભાવ રાખી શકે છે. બીજાઓને ઉત્કર્ષ જઈ તમારી પાસે ધન હોય તે પણ દાન આપીને આનંદ પામી શકે છે. અને શુભ પ્રસંગોમાં ધન વાપરીને ધર્મ કરી પાપસ્થાનકેનું સેવન બંધ કરી શકે છે. શકે છે છતાં પણ તમારી પાસે ધન ન હાય શી વીતરાગ પરમાત્માની આજ્ઞા મુજબનું વર્તન તો પણ તમો ધર્મની સાધના કરી શકો છો. રાખી શકે છે. દરેક સમયે મૈત્રી આદિ શુભ
તમે કહેશો કે પણ અમારી તબિયત બરા- ભાવનાઓ મૈત્રી, પ્રમોદ, કારુણ્ય અને માધ્યસ્થ બર નથી રહેતી તો ધર્મ કેવી રીતે કરી શકીએ? ભાવનાઓ તમારા અંતરમાં સતત રમતી હશે ધર્મ સાધના માટે નીરોગી અને સશકત હોવું તે તમે કેઈનું પણ મનથી બૂર નહિ ઈચ્છો, જરૂરી છે. પરંતુ તે અનિવાર્ય નથી. રોગી કેઈને પણ દુઃખ થાય એવું બોલશો નહિ અવસ્થામાં કે નબળી તબિયતે પણ ધર્મ સાધના તેમજ તેવું વર્તન પણ કરશે નહિ. પરિણામે થઈ શકે છે.
તમે પાપથી બચી જશે. ઘણ પૂછે છે કે ધર્મ આરાધના માટે જ્ઞાન મહાનુભાવો ! આપણા વિચાર અને ચિત્તમાં જોઈએ. અમારી બુદ્ધિ એટલી તીવ્ર નથી. તે કાયમ માટે દરેક સમયે મૈત્રી આદિ ચાર પછી અમે ધર્મની આરાધના કેવી રીતે કરી ભાવનાનાજ વિચાર રાખો. વ્યાખું જગત પાપથી શકીએ.
મુક્ત થાઓ, આખા જગતમાં શાંતિ પ્રવર્તે, મહાનુભાવે ! તત્ત્વજ્ઞાની તમે હે તે ધર્મની એવો ભાવ ભાવપૂર્વક મનમાં રાખો. સર્વ રૂડી આરાધના કરી શકે એ ખરૂ છે પણ તમે કયાણને “સ્વ” કલ્યાણ જે ભાવ મનમાં તત્ત્વજ્ઞાની ન હો તે પણ ધર્મનું સેવન કરી રાખો. કઈ પણું જીવને પણ અપકારી ને ગણશકે છો એ પણ ખરૂં છે. તમે પૂછશે કે તે વાને ભાવ મનમાં રાખો. અપકારી “રવ' કર્મ કેવી રીતે બની શકે તે અમોને સમજાવે. સિવાય બીજું કઈ નથી તેવો ભાવ મનમાં
મહાનુભાવે ! તમે ગમે તે સ્થિતિમાં છે. સતત રાખો. “શિવમસ્તુ સર્વ જગત.”ની ગમે ત્યાં હો, પણ મૈત્રી આદિ શભ ભાવનાઓ ભાવનાને અસ્થિમજજાવત્ બનાવો અને પાપથી ભાવી શકે છે. વિશ્વના સમસ્ત જીવ રાશીનું બચા. કલ્યાણ વાંછી શકે છે. બધા ઉપર મૈત્રી
જિંદગીનું ગણિત સરવાળો સત્કર્મને, ગુણને ગુણાકાર બાદબાકી બૂરાઇની, ભ્રમને ભાગાકાર.
- જયન્ત પાઠક
૭૨
[આત્માનંદ પ્રકાશ
For Private And Personal Use Only
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
• 60વધા ભકિંતo] અવરૂપ
( અનુસંધાન ગતાંક પાનુ પર થી ચાલુ) નવ પ્રકારની આ જિનભક્તિનું માર્મિક છે, તો તે મેલની સાથે શરીરની ચામડી પણ સ્વરૂપ હવે આપણે વિચારીએ.
ઉખડી જાય છે. આ જીવને પાપ-ભક્તિ, સ્વાર્થ ભક્તિ, એટલે શરીર ઉપરના મેલની જેમ ભાવ મળ સંસાર ભકિત અને ભક્તિ અનાદિકાળથી કઠે પણ ધીમે ધીમે દૂર કરવાનું વિધાન છે. વિરલ - પડેલી છે. માટે તે દુઃખી થાય છે.
સત્વવાળા આત્માઓ જ એક પ્રયનમાં સંસારને જે ખરેખર દુઃખ સ્વરૂપ છે તે સંસારની ફગાવી દઈને આત્માને પરમાત માની ભક્તિમાં ભક્તિ અબજ વર્ષ સુધી કરવામાં આવે તે એક કાર બનાવી શકે છે. બધા આત્માઓ તેમ મુખ ન મળે એ હકીકત છે.
નથી કરી શકતા. પંડ પ્રત્યેના તીવ્ર રાગથી પ્રેરાઈને જીવ એટલે ભક્તિની શુભ શરૂઆત શ્રી જિન નામ સંસારમાં સુખ શેઠે છે, પણ જે વસ્તુ જેની પાસે શ્રવણથી કરવી તે ભક્તિના શિખરે પહોંચવાનો છે નહિ, તે વસ્તુ તેની પાસે ય ચવી તે નર્ય રાજમાર્ગ છે. અજ્ઞાન છે.
જિન નામ શ્રવણથી શ્રવણેન્દ્રિય વશમાં ગાડી વાડી--લાડી આદિના મનાતા સુખ- આવે છે. માન કષાય મંદ પડે છે. આત્માને શી રીતે સુખી કરી શકે ? ન કરી શકે, જિન ના મ મંત્રનો પ્રભાવ અચિંત્ય છે, એમ કારણ કે તે બધા પદાર્થો આત્મા માટે પર છે. શાસ્ત્રકાર ભગાવંતે ફરમાવે છે. પરાયા છે. આત્માનું સુખ આત્મામાં છે. અને શ્રી કલ્યાણ મંદિર તેત્રમાં શાસન પ્રભાવક તે પણ અનત સુખ ! જ્યારે ભૌતિક સુખ
કે મા શ્રી સિદ્ધસેન દિવાકર સૂરીશ્વરજી ગાય છે કે
છી અ ત પામવાના સ્વભાવવાળા છે. માટે જાગૃત એવા ચક્ર એ અને દેવેન્દ્રો પણ પોતાના “આસ્તામ ચિત્ય મહિમા જિન! સંતવતે. પદમાં આ સક્ત નથી બનતા, પણ હાંસથી શ્રી નામાપિ પતિ ભવતે ભવતે જગન્તિ છે ” જિનભક્તિમાં આસક્ત બને છે.
આ અને આવી અનેક શાસ્ત્ર પંક્તિઓ છે શ્રી જિન ભક્તિ, જીવને જડના રાગમાંથી કે જે શ્રી જિન નામ શ્રવણના અચિંત્ય મહિમાનું છોડાવે છે. પૌદગલક સુખોની લાલસાનો નાશ પ્રતિપાદન કરે છે.
નામમાં શું રાખ્યું છે? એમ લાગતું હોય આ ભક્તિ એકાએક લાગુ નથી પડતી પણ તે એક દિવસ સવારે શ્રી ગૌતમ સ્વામીજીનું ધીમે ધીમે લાગુ પડે છે. કારણ કે જડની ભક્તિ- નામ લઈને નિત્ય કર્મને પ્રારંભ કરો અને નો રીઢા જે રોગ જીવને લાગુ પડી ગએલો છે. બીજા દિવસે સવારે મમ્મણનું નામ લઈને નિત્ય તે એકદમ ભાગ્યે જ નિર્મૂળ થાય છે. કર્મનો પ્રારંભ કરજો ! તમને નામમાં શો પ્રભાવ
શરીર પર ચઢેલો છ માસનો મેલ પણ જે છે, તેને જાત અનુભવ થઈ જશે. એકદમ નાબૂદ કરવાનો પ્રયત્ન કરવામાં આવે સકળ વિશ્વ ઉપર જેમનો સ્વભાવિક અચિંત્ય માર્ચ-૮૭]
For Private And Personal Use Only
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પ્રભાવ છે તે વિતરાગ, સર્વજ્ઞ શ્રી અરિહંત વિવિધ પ્રભુભક્તિ એક માનવ ભવમાં જ પરમાત્માનું નામ લેવાથી પહાડ જેવા વિદને શક્ય છે. એ માનવ ભવ આપણને મળ્યો છે. પણ નાશ પામે છે.
એટલું જ નહિ, પરંતુ ઉત્તમ સામગ્રી યુક્ત પણ એ નામ પિતાના નામથી વધુ પ્યારું મળે છે. લાગવું જોઈએ ત્યારે જ તે ભક્તિના અંગભૂત શ્રી જિનરાજ માં જેને રૂચિ નહિ, તેની દશા બને છે.
ભુંડી એ નિર્વિવાદ છે. જે પુણ્યાત્માને શ્રી જિનરાજનું નામ સાકર એ રૂચિનો પ્રારંભ શ્રવણ નામની ભક્તિથી કરતાં સવાયું મીઠું લાગે, નિમિત્ત ઉભા કરીને થાય. પણ તે શ્રી જિન નામ બેલે સાંભળે, તે પૂણ્યાત્માને ભક્તિ પદાર્થ ભકતને ભગવાન સાથે જોડશ્રીજિનગુણ કીર્તન સિવાય ભાગ્યે જ ચેન પડે. વાનું કામ કરે છે.
સતી સ્ત્રીના ચિત્તમાં સ્વપતિના ગુણેની જ ભક્તિરૂપી પુલ જેટલે મજબુત તેટલી વહેલી માળા ફરતી હોય છે. તેમ જિનભક્તિના ચિત્તમાં મુક્તિ થાય. શ્રી જિનેશ્વરદેવના ગુણોની જ માળા ફરતી હોય. સંસારની ભક્તિ જીવને શું આપે છે તે જગ પોતાના આત્માને તે સતતપણે શ્રી જિનગુણુથી જાહેર છે. તેમ શ્રી જિનરાજની ભક્તિ જીવને જ ભાવિત કરતે હોય
શું આપે છે તે પણ જગ જાહેર છે. | મમતા છોડવા તે જિનરાજની સમતાનું
સંસારની ભક્તિએ મમ્મણને સાતમી નરક કીર્તન કરે, ક્રોધ છેડવા તે જિનરાજની ક્ષમાનું
આપી. સ્તવન કરે, કપટ છોડવા તે જિનરાજના ગીત ગાય, નિર્માલ્યતા ખંખેરવા તે જિન. શ્રી જિનભક્તિએ શ્રેણિક મહારાજાને જિન. રાજના પરમ વીરત્વને વારંવાર સંભારે, ભય પદ આપ્યું. મુક્ત થવા માટે તે જિનરાજના અભય ગુણની લે ભ-માન-ક્રોધ વગેરે સંસારની અંગભૂત ગંગામાં સ્નાન કરે. લેભને હણવા માટે તે છે. અલભ- અમાન અધ વગેરે મક્તિના જિનરાજના નિર્લોભી પણાનું રટણ કરે. આ ગભૂત છે.
શ્રી જિનગુણના ગામમાં એકાકાર થતો તે સવજ્ઞ- વીતરાગ શ્રી અરિહંત પરમાત્માને મનેમન એમ જ બેહે કે અવર ન ધંધા ભાવથી ભજવાથી તે ગુણો ખીલે છે. અને તેના આદરૂં નિશદિન તેરા ગુણ ગાઊ રે."
* પ્રતિપક્ષી દે નાશ પામે છે.
તેમાં શ્રી જિનગુણ સ્તવન રૂપ ભકિત અતિઆવી મનવૃત્તિ થવી તે જિનભક્તિ લાગુ ,
તે જરા લાગુ શય અગત્યનો ભાગ ભજવે છે. સ્વામિના સામપડયાની નિશાની છે.
ત્ર્યમાં અપૂર્વ વિશ્વાસ પેદા કરે છે. પરમ ગુણવાન ભક્ત શિરોમણિ પૂ. ઉપાધ્યાય શ્રી યશ- મારા સ્વામિ પરમ સૌભાગ્યવંતા છે. એ સત્ય વિજયજી ગણિવરે શ્રી જિનભક્તિને મુક્તિનું હદયમાં સ્થિર થાય છે. એટલે ભાગ્યને ઘડવા અવંધ્ય બીજ કહીને ભક્તિ શું આપે? તે માટે દુન્યવી આ બને તરફનો રાગ નાશ પ્રશ્નને સટ જવાબ આપી દીધું છે. પામે છે.
એટલે આપણે તે આ માનવ ભવમાં તેને શ્રી જિનગુણ –સ્તવન માટે પૂ. શ્રી યશેજ અગ્રીમતા આપવી જોઈએ.
વિજયજી ગણિવર રચિત સ્તવન ઉપરાંત શ્રી ૭૪]
[આત્માનંદ પ્રકાશ
For Private And Personal Use Only
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ભક્તામર સ્તોત્ર શ્રી કલ્યાણ મંદિર તેત્ર ચિંતન શકિતનું મૂળ ચિત્ત છે. એ ચિત્તને વગેરેનાં નિત્ય પાઠ અતિ જરૂરી છે. અને આજે આપણે જે ખોરાક ખવરાવીએ છીએ? તે બધામાં જે પ્રવેશ ન કરી શકે તેમના જેવું અન્ન તેવું મન” એ લોકેતિ હસી માટે પણ શ્રી નવકાર તે છે જ. સર્વ શ્રેષ્ઠ કાઢવા જેવી નથી. પણ સ્વીકારવા જેવી છે. સ્તવનને સાર શ્રી નવકાર છે.
ગહનભૃત સાગરના એક બે બિંદુનો પણ મર્મ સે વ તની એક વાત એ છે કે આપણે ચિંતન શકિત હોય છે તો તરત ઝીલી શકાય છે. દરરોજ ઉલાસપૂર્વક શ્રી જિનગુણ ગાવાનું બડ઼ી કલમથી લખી શકાતું નથી. તેમ રાગ
વ્યસન પાડવું જોઈએ. અર્થાત આપણને શ્રી ષ વડે ખરડાયેલા ચિત્ત વડે પદાર્થના મર્મનેજિન ગુણ ગાવાની તલપ લાગે એ હદે આ પણ સ્વભાવને પકડી શકાતી નથી. ચિત્ત તંત્રને સાબદું કરવું જોઈએ.
ચિત્ત ચોખ્ખું થાય છે શ્રી જિનરાજના ગુણોના તે સિવાય ચિંતન નામની ભકિત નથી.
ગંગામાં અહર્નિશ સનાન કરવાથી તે પછી કર
આ જાગતી
વતને “ક' પણ નહિ ભણેલે માનવી મોટા જે ખેરાક જ ખાધે નથી તે ચાવીશું શું ? પંડિતોને મુગ્ધ કરે એવું તત્વ નિરૂપણ કરી શ્રી જિન ગુણ સ્તવન એ શ્રેષ્ઠ ભાવ-આહાર શકે છે, કારણ કે આત્મા સાથે તેનું જોડાણ છે. વધુ ને વધુ માત્રામાં તેનું વિધિ બહુમાન થઈ જાય છે. અને આત્મા પોતે જ શ્રતને મહાપૂર્વક સેવન કરીશું તો ચિંતન ભકિત આપમેળે સાગર છે. “જ્ઞાન સ્વરૂપ મામલં પ્રવદનિત સંતા” આવીને ઉભી રહેશે.
એ વચન અઠ્ઠી લાગુ પડે છે.
પ્રેમ એ અમૃત એક કલાક માટે પણ કોઈ મનુષ્ય તમને મળે તે તમારા પ્રેમપૂર્ણ વ્યવહારથી એના હૃદયમાં અમૃત ભરી દે. તમારી પાસેથી કોઈ ઝેર ન લઈ જાય તેમાં સાવધાન રહો. હૃદયમાંથી તમામ ઝેરને કાઢી નાખીને તેમાં અમૃત ભરી દે, અને ડગલે ને પગલે એ અમૃતની જ વહેંચણી કરો.
(“આનંદની લહેરોમાંથી)
સાધકને માટે સૌથી મહાન પ્રતિબંધ (બધા) કીર્તિની ચાહના છે, ધન અને સ્ત્રીને મોહ છોડ સહજ છે. પણ કીતિને મોહ છોડ બહુ મુશ્કેલ છે.
માર્ચ-૮૭]
For Private And Personal Use Only
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આ વંશવૃક્ષે માટે શ્રી યશોવિજયજી સ્મૃતિગ્રન્થ (પ્રકાશક ભારતી પ્રકાશન સમિતિ-વડોદરા) અને “શાતિ સૌરભ' માસિકને પૂ. ઉ. શ્રી યશોવિજય મ. શ્રુતાંજલિ વિશેષાંકનો આભાર. સમ્રાટ અકબર પ્રતિબંધક શ્રી હીરવિજય સૂરીશ્વરજી મહારાજથી મહોપાધ્યાય
શ્રી યશોવિજયજી અને તેમના શિષ્યોની પરંપરા સુધીનું વંશવૃક્ષ. પૂ. ઉપા. શ્રી યશોવિજયજીનું વંશવૃક્ષ
શ્રી વિજયહીરસુરીશ્વરજી મહારાજ વિ. સં. ૧૫૮૩ થી ૧૬પ૧
છે.
ઉપા. કલ્યાણવિજયજી
વિજયસેનસૂરિ
ઉમા. કીર્તિવિજય વિ. સં. ૧૯૦૪થી ૧૯૭૧ વિ. સં. | ૧૬૯૦ ૫. લાભવિજય ગણિ
વિજયદેવસૂરિ
ઉપ. વિનયવિજયજી વિ. સં. | ૧૬૬૦ વિ. સં. ૧૬૩૪થી ૧૭૧૩ T |
1 થી ૧૭૨૮ શ્રી જિતવિજયજી શ્રી નવિજયજી વિજયસિંહસૂરિ વિજયપ્રભસૂરિ વિ. સં. | ૧૨૪૦થી૧૭૧૦ વિ.સં. ૧૬૪૪થી વિ.સં. ૧૯૭૭થી
૧૭૦૯ | (૧૬૪૭?) શ્રી પદ્મવિયા ઉ શ્રીયશોવિજય જ
ક્રિોદ્ધારક (શ્રી યશોવિજયજી વિ. સં. { ૧૭૪૩
પં. સત્યવિજયજી ના ભાઈ) પં. શ્રી ગુણવિજયજી
વિ. સં. ૧૬૮૦થી
૧૭૫૬ પં. કેશરવિજયજી ૫. વિનીતવિજયજી
દેવવિજય ગણિ.
૭૬]
આિત્માનંદ પ્રકાશ
For Private And Personal Use Only
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________
માર્ચ–૮૭].
ઉ૫. શ્રી યશોવિજયજી ગણિની શિષ્ય પરંપરા
ઉપાધ્યાય શ્રી યશોવિજયજી
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
હેમવિજય જિનવિજય પં. દયાવિજય મયાવિજય માનવિજય માણેકવિજય મણિવિજય તત્વવિજય લક્ષમી વિજય ગુણવિજય ગણિ
તષવિજયના સૌભાગ્યવિજય રૂપવિજય |
ભાઇ
ગણિ
-
For Private And Personal Use Only
પં. કેશરવિજય
સુમતિવિજય પં. વિનીતવિજય ગણિ
ઉત્તમવિજય દેવિજય ગણિ (વિ.સં. ૧૮૩૦માં વિ. સં. ૧૭૯૭માં પેગ નવપદ પૂજાના કર્તા) દષ્ટિ સઝાયની નકલ
ક૨ના૨)
પ્રતાપવિજય
www.kobatirth.org
સીમંધર સ્વામીના સ્તવનની નકલ
કરનાર
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ન્યાય વિશારદ ન્યાયાચાર્ય મહા મહોપાધ્યાય શ્રી. યશોવિંજયજી મહારાજ
સં. : રાયચંદ મગનલાલ શાહ
(અનુસંધાન ગતાંક પૃષ્ઠ ૫૬) દ્વારા થાય છે. પૂજ્ય ઉપાધ્યાયશ્રીની સ્વહસ્ત પૂ. ઉપાધ્યાયશ્રીએ ન્યાય વિશારદ થયા પછી લિખિત પ્રતિઓ, પૈકી કેટલાક ગ્રંથે આજે પણ (૧૦૦) એક ગ્રંથની રચના કરી ત્યારે તેમને ઉપલબ્ધ છે. જે જે ગ્રંથો રચ્યા છે તે બધાય ન્યાયાચાર્ય તરીકે સંબોધવામાં આવ્યા હતા. તે નહીં પણ નોંધપાત્ર ગણી શકાય તેવી અનેક આટલી વાત સંસ્કૃત-પ્રાકૃત ગ્રંથ વિષે થઈ. પ્રતા સ્વહસ્ત લિખિત પ્રથમ આદર્શરૂપ પ્રતિઓ ગુજરાતી ભાષામાં પણ દ્રવ્ય ગુણ પર્યાયરાસ,
- આજે આપણા જ્ઞાન ભંડારોમાં જોવા મળે છે સમ્યકત્વ ચતુષ્પદી, કથાનક રાસ, જબુસ્વામિ
' જે આજે આપણે સામે વિદ્યમાન છે, એ જોતાં રાસ, શ્રી પાલરાસ, જેવી મોટી કૃતિઓ અને બીજી
આપણને પ્રતીતિ થાય છે કે તેમની તલસ્પર્શી મધ્યમ અને લઘુ શાસ્ત્રીય, આધ્યાત્મિક અને
વિચારધારાઓના પ્રવાહ કેટલા અવિચ્છિન્ન ભકિતરસ વિષયક રચનાઓ તેમણે ઘણી ઘણી :
, વેગથી વહેતા હતા? સાથે સાથે તેમનું પ્રતિભા કરી છે. કેટલીક સં કૃત-પ્રાકૃત-ગુજરાતી કૃતિ
* પૂર્ણ પાંડિત્ય, ભાષા, વિષય અને વિચારે ઉપરએ ઉપર બાલાવબોધ ગુજરાતી અનુવાદ પણ
નું પ્રભુત્વ એટલા આશ્ચર્યજનક હતાં કે તેમની રચ્યા છે – એ રચનાઓ જોતાં આપણું લક્ષ એક
કલમ અટકયા વિના દોડી જતી વિશ્વની વિભૂતિવાત તરફ ખાસ જાય છે કે- જેમ તેઓશ્રીએ
સ્વરૂપ આ મહાપુરૂષની આવી સ્વહસ્તલિખિત દાર્શનિક આદિ વિષને સંસ્કૃત-પ્રાકૃત ભાષામાં
મૂળ પ્રતિએને આટલો વિશાળ રાશિ, એ કઈ આલેખ્યા છે તે જ રીતે તેમણે સંસ્કૃત પ્રકૃત
એક વ્યક્તિ કે પ્રજાના જ નહિ, પણ આખા ભાષાથી અપરિચિત તત્વજ્ઞાન રસિક મહાનુભાવે.
વિશ્વના અલંકાર સમાન છે. ની જીજ્ઞાસા પૂરવા એ વિષયને ગુજરાતી ભાષા- સંસારમાં યુગ યુગાન્તરે ક્યારેક ક્યારેક જ માં પણ ઉતાર્યા છે. દાર્શનિ તાવિક, માર્મિક. આવી વિશિષ્ટ જ્ઞાનસંપન્ન સરકારી વિભૂતિઓ આદિ ગંભીર વિષયને લેકગ્ય ભાષામાં જગતના પ્રાણીઓના પુણયરાશિથી આકર્ષાઈને ઉતારવા માટેની વિરલ જન સુલભ કશળતા અવતાર લે છે. જેમના અવ |રથી વિશ્વ કત કર્યો ઉપાધ્યાયશ્રીમાં કેવી હતી ? અને તેઓ શ્રી થઈ જાય છે. અને એ વિભૂતિ વિશ્વને અપવ પિતાની વક્તવ્યને પિિમત શબ્દ માં ગદ્ય કે વારસે અર્પણ કરીને વિદાય થઈ જાય છે. પૂજ્ય કવિતામાં કેવી રીતે આલેખી શકતા હતા ? તેન ઉપાધ્યાયશ્રીએ એમના જીવન દરમ્યાન વિશ્વને માન આપણને તેમ ની દ્રવ્ય ગુણ પર્યાય રાસ આધ્યાત્િમક જ્ઞાનની ગ ગ વહાવી દીધી છે બાલાવબેધ સહીત,સમ્યકત્વ ચતુષ્પાદિકા બોલાવ- આજથી ૩૦ ત્રીશ વરસ અગાઊ પ.પૂ. મુનિબેધ, શ્રીપાળ રાસ ચતુર્થ ખંડ, વિચારબિંદુ, શ્રી યશોવિજ્યજી હાલમાં ૫ પૂ. આ. શ્રી યશેતત્વાર્થ બાલાવબેધ, જ્ઞાનસાર બાલાવબોધ, દેવસૂરિશ્વરજી મ. સા ની પ્રેરણાથી યશોભારતી અધ્યાત્મ મત પરીક્ષા બાલાવબેધ, આદિ કૃતિઓ પ્રકાશન સમિતિએ “ન્યાય વિશારદ ન્યાયાચાર્ય
[આત્માનંદ પ્રકાશ
For Private And Personal Use Only
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
મહેપાધ્યાય મૃતિગ્રંથ પ્રસિદ્ધ કરી સુંદર સેવા સ્વરૂપ અંગ-ભંગ દ્વારા જાણે ચીરહાર કરી છે. તેઓશ્રી ભાવના પૂર્વક જણાવે છે કે એકાત્મ સ્વરૂપ ધારણ કરી રહ્યા હોય તેવું દષ્ય
અહિં એક આનન્દપ્રદ સમાચાર જણાવું કે ખડું કરે છે. ઘણા વખતથી ફેમસમીક્ષાની-જેમ યશ સમીક્ષા પૂ. આચાર્ય શ્રી પિતાની આંતરવેદના રજુ લખવાની મારી ભાવના હતી અને એ ભાવના કરતા જણાવે છે કે આજના વિદ્વાનો અને આજે પણ ઊભી જ છે. દરમ્યાન જણીતા વિદ્વાન શિક્ષિત વર્ગ પરદેશી વિદ્વાનોના નામ અને શ્રીયુત હીરાલાલ ૨. કાપડીઆને મળવાનું થયું. કામને જેટલું જાણે છે, તેટલું આ ભૂમિના તેમની પિતાની પાસે ઉપાધ્યાયજી અંગેની
ના મહાપુરૂષનાં નામ અને કામને જાણ તે નથી; કેટલીક નેધે છે એવું તેમણે જણાવ્યું. મને
આ એક કમનસીબ અને શરમજનક ઘટના છે. થયું કે ઊપાધ્યાયજી અંગે લખવાની સામગ્રી
અરે ! ખુદ ગુજરાતના જ વિદ્વાનો પિતાનાજ ઘર એટલી વિશાળ અને વિપુલ છે કે એમને અંગે
આંગણે પ્રકટેલી આવી વિજ્ઞ વિભૂતિને કામચી એક નહીં પણ અનેક સમીક્ષાઓ લખાય તે પણ
પછી પણ નામથી પણ જ્યારે ન જાણે ત્યારે કંઇજ ખોટું નથી. અને ઉપાધ્યાયજી અંગે જેમણે
તેમણે આંતરપ્રાંતીય વિદ્વાનને તે આપણે શું કહી જે વાંચ્યું વિચાર્યું' હેય તેમની શકિત, ચિંતન
શકીએ? અને કલમને લાભ લઈ લે, એટલે આ કાર્યની વરમાળા શ્રી કાપડીઆના ગળામાં પહેરાવી છે. પૂ. ઉપાધ્યાયજીના ગુણાનુવાદ તથા એમની
શ્રી હીરાલાલ કાપી આ વિદ્વાન પંડીત જ્ઞાનગંગા વિષે પ. પૂ. આ શ્રી વિજયેાદયસૂરિ. સંશોધક અને સમીક્ષક હોવાથી કુશળતા પૂર્વક ધરજી, આ શ્રી લબ્ધિસૂરીશ્વરજી, આ.શ્રી મિજય
સ્મૃતિગ્રંથનું કાર્ય પાર પાડયું છે. એવી જ રીતે પ્રતાપસૂરીશ્વરજી, અ.શ્રી વિજયધમ સૂરીશ્વરજી, પ. પૂ. આ. શ્રી યશોદેવસૂરીજી છે યશ સમીક્ષા મુનિશ્રી પુણવજ , ૫ શ્રી કનકવિ જ ય જી લખવાની ભાવનાને ૩૦ વરસ વીતી ગયા છે તે ગણિ, પં. શ્રી ભદ્ર કરવિજયજી, શ્રી ધુરંધર હેલામાં વહેલી તકે પ્રગટ કરે એવી ભાવના વિજયજી, મુનશી જબુવજયજી, ઈત્યાદિ મારી અને સકળ સંઘની છે. ઉપાધ્યાયની અનેક પૂજ્ય ગુરૂ ભગવ'', સાવિ જી શ્રી મૃગાસાહિત્ય અંગ પુ. આચાર્યશ્રીને અન્ય ત મન વતી શ્રીજી, સા દિવશ્રી મંજુલાશ્રી જી વગેરે અને પ્રેમ છે તે એ શ્રી જ છે છે કે કોઇપણ સાવિ ગણ પંડિતશ્રી દલસુખ માલવણીઆ. મડી પુરૂષેની સાહિત્ય કૃતિઓ એ તેમનું જીવન, પં. શ્રી હીરાલાલ કાપડીઆ, મોહનલાલ તેમની પ્રતિભા, તેમના જીવનનાં ઉદાત્ત તો. દલીચંદ દશા છે. શ્રી નામ કુમાર મકાતી, પી. બહુશ્રુતતા અને તાત્કાલીન પરિસ્થિતિનું માપ શ્રી સુખલાલજી ઇત્ય દિ અનેક ભા ચશાળીકાઢવાની આદર્શ અને સચોટ પારાશીશીઓ એ એ પુ. ઉપાધ્યાય જીના જીવન કવન અને ગણુ ય છે.
ગુણસ્તુતિ કરી છે. - જ્ઞાનમૂર્તિ ઉપાધ્યાયજનો ચાર ચાર ભાષા. તેમાં પરમ પૂજ્ય પરમ વિદ્વાન મુનિરાજ
માં રચાયેલો વિપુલ અને સમૃધ ગ્રથ રાશિ શ્રી જખ્ખવિજયજી મહારાજના શબ્દોમાં કહીએ જોઈએ છીએ ત્યારે તેઓ નવસર્જનની રંગભૂમિ તે તેમનું જ્ઞાન સર્વ વિષયોમાં અગાધ હતું. ઉપર એક સિધ્ધહસ્ત જ્ઞાનયોગીની અદાથી ન્યાય, અને તેમણે એટલા બધા વિષયો ઉપર સાહિત્ય વ્યાકરણ, સાહિત્ય, અલંકાર, નય, પ્રમાણ, તક, સર્જન કર્યું છે કે તેમના સમકાલીન વિદ્વાનો આચાર, અધ્યાત્મ, તત્વજ્ઞાન, અને ગશાસ્ત્ર પણ તેમને “શ્રત કેવલી”ની ઉપમા આપતા
માર્ચ-૮૭
૭૯
For Private And Personal Use Only
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
હતા. તેમજ તેમને કર્યાલ શારદા એટલે દાઢી સાહિત્ય મળી શકે છે. જેને વાંચતાં જ્ઞાન પ્રેમી મૂછવાળી સરસ્વતી દેવી રૂપે વર્ણવતા હતા. કોઈ પણ વિદ્વાનનું મસ્તક નમ્યા વિના રહે તેમણે કયા કયા વિષય ઉપર લખ્યું છે એ કહેવા નહિ. આવા એક મહાન તિર્ધરને થઈ કરતાં કયા કયા વિષય ઉપર નથી લખ્યું એ ગયાને ૩૦૦ ત્રણ વર્ષ પૂરા થાય છે. આ કહેવું વધારે ઊચત ગણાય. તેમના ભૂતકાળની વર્ષ ત્રિશતાબ્દિ વર્ષ આપણે એવી રીતે ઊજવીએ કુરીકાપણની ઉપમા આપી શકાય. જેમ કે એમની જ્ઞાનગ ગાના અમૃતજળનું પાન કરીએ દેવાધિષ્ટિત કુત્રીકાપણમાં જે વસ્તુ માગવામાં અને જગતને કરાવીએ જેથી સકલ વિશ્વ આત્મ આવે તે બધી વસ્તુ મળી શકે તેમ આ મહા સુખ પ્રાપ્ત કરી પૂર્ણતાને પામે એજ અભ્યર્થના. પુરૂષની સર્જનમાંથી પણ આપણને દરેક પ્રકારનું
સ્વીકાર અને સમાચના નારી તું નારાયણી : લેખક શ્રી મફતલાલ સંઘવી, પ્રકાશક શ્રી પ્રેમચંદ વીરપાળ મુ. મોટા માંઢા, વાયા : વાડીનાર (જી. જામનગર) ૩૬૧ ૦૧૦. ચોથી આવૃત્તિ.
આ પુસ્તિકામાં નારીનું ગૌરવ શેમાં છે અને સાચી બાર્ય સંસ્કૃતિમાં સ્ત્રીનું સ્થાન શું છે તે સમજાવ્યું છે, આ પુસ્તકની કેટલીક પ્રસાદી :
જનનીની જોડ અજોડ છે જનેતાને જેટે જન્નતમાં છે નહિ.”
માતાની મહાનતાના મૂળમાં સંતાનો પ્રત્યેના વાત્સલ્ય ઉપરાંત સ્વ-કર્તવ્ય પ્રત્યેની તેની નિષ્ઠા. સંસ્કૃતિ પ્રત્યે આદર મર્યાદાનું પાલન આદિ મહાન ગુણોનો એમાં સમાવેશ થાય છે.”
– કા. જ.
પ્રસન્નતા થારપુરા – મૂળ લેખક આચાર્ય સમકીર્તિ પ્રાપ્તિસ્થાન શ્રી ચન્ત મણીલાલ પટેલ આરાધના ભવન, વિશ્વનંદીકર જૈન સંઘ ઉપાશ્રય ભગવાનનગર ટેક. પાલડી અમદાવાદ-૭ (પ્રતાકારે) : સંશોધક-પ્રકાશક પં. મફતલાલ ઝવેરચંદ મૂલ્ય : પઠન પાઠન.
ગ્રન્થ વાચકોને આ પ્રત સંસ્થાએ ભેટ આપવા નકકી કરેલ છે. ગુજરાતી વાંચકોની સમજણ માટે શરૂઆતમાં સાત વ્યસન કથાઓને સંક્ષિપ્ત ભાવાર્થ શરૂઆતમાં ગુજરાતીમાં આપેલ છે તે પછી સંસ્કૃતમાં સપ્તવ્યસનની કથાઓ આપેલી છે. વ્યાખ્યાનમાં વાંચવામાં ઘણી સરળતા રહે તેમ છે.
– કા. જ.
[આત્માનંદ પ્રકાશ
For Private And Personal Use Only
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ઉપાસ.GLI, MS
ભગવાન મહાવીર સ્વામીના આનદ આદિ શ્રાવ કે ખેતી, ઢે ૨ઉછેર, વાણિજય વગેરે ધુ ધા કરતા, પરંતુ મહિના માં આઠમ અને ચૌદસ એમ ચાર તિથિએ એક અલાયદા ખડમાં ૨૪ કે ૩૬ કલાક ઉપવાસ કે એક વખત ભે જન લઈ રહેતા. સામયિક, પ્રતિક્રમણ, વાચન, મનન અને સ્વાધ્યાય માં સમય ગાળતો. ત્યાર પછી પણું થઈ ગયેલ મહાન શ્રાવકે આ પ્રમાણે યશા શક્તિ કરતા. પરંતુ હમણાં અર્વાચીન યુગમાં અને શહેરી જીવનમાં સુખી માણસે બંગલે કે ફલેટ ધરાવે છે પણ તેમાં એક અલગ પૂજા રૂમ કે ઉપાસના ખડ કે છેવટ જયાં પવિત્ર વાતાવરણ હોય તેવા એક ખંડના ખૂણા પણ અલગ રાખતા નથી. આવી જગ્યા હોય તો
વીસ કલાક નહિ તો છેવટે રોજ સવારે યા રા ત્રે એક યા બે કલાક શાંતિથી બેસી અધ્યયન, ભક્તિ કે ધ્યાન કરી શકાય.
| તમે કોઈ પણ સાધનસ પન ગૃહસ્થને ઘેર જશે, તો તમને તેના બધા વૈભવ બતાવવો પણ તેમાં તમને પૂજા ખંડ ભાગ્યે જ જોવા મળશે. ખરે ખર સાધના માટે ગૃહસ્થ પિતાના ઘરમાં આ સગવડ રા ખ ગો જે છે એ, જેથી ત્યાં બેસી ભગવાનની મૂર્તિકે ચિત્રપટ સામે જોઈને તેમની મુદ્રા માં લીન થવાય. મૂર્તિ કે ચિત્રપટમાંથી ઊઠતાં પવિત્ર સ્પંદનાથી તારી આમચદ્ધિ થાય, આત્મકલ્યા ણ ની પ્રેરણા મળે. અડી બેસે સંસારની ઝાળમાંથી શાતિ પામે, શભ વિચારમાં લીન થાય અને ભગવાન કે ગુરુ માં અહોભાવ લાવી તેઓ જે માર્ગે ગયા તે માગે જવા તને પ્રેરણા મળે. a ટી વી., રેડિયા, સે ફાસેટ, ડિન સેટ વગેરેના સંગમા થી તને પાંચ ઇન્દ્રિયની ભાગસામગ્રીના જ વિચાર આવશે અને કર્મ બંધન થયા કરશે. જો તારા ચોવીસે કલાક આમ પરવસ્તુ અને પરભાવમાં જશે તો તારા આત્માના ઉદ્ધા ૨ કદીયે નહિ થાય, પુણ્યથી મળેલ સામગ્રીથી તને પા પખ'ધન થશે. માનવજનમ રૂપી મળેલ પારસમણિને લાભ ન મળતાં તું જીવન ખોઇ બેસીશ.
આવા સ્થળે નિશ્ચિત સમયે તારા જીવનમાંથી જેટલા અવકાશ કાઢી શકે તેટલો સમય બેસી વાચન-લેખન-ભક્તિ. ધ્યાન કરીશ તો તારું ઊદેવું ગમન થશે, કમખ'ધન અટકશે. અને ક મના ભારથી હળવા થઈ માક્ષ તરફ પગલાં માડતા થઈશ, તારા માં વિવેક દષ્ટિ જાગ્રત થશે અને આવી ઉપાસનાથી તારું સમગ્ર જીવ ન સુધરી જશે. તને મંદિર કે ઉપાશ્રય જવાનો સમય મળતો નથી તો છેવટે આટલું તો ઘરમાં બેસીને જરૂર કર. સાચી દિશામાં ભરેલ એક ડગલુ પણ તારા જીવનના વિકાસ કરશે, અને સરકાર સુધરી જશે. મૃત્યુ પછી કઈ જ નથી આ વત' પણ સાથે આવે છે સાચા કે ખાટા સ સકાર. માટે જે ભાથે સાથે આવી શકે અને ભવાંતરમાં તારું કલ્યાણ કરી શકે તેવી સામગ્રી મેળવી છે. આ રીતે તારો આ ભવ અને પરભવ અને સુધરી જશે. તુ* જે સાચી વાણિયા હોય તો આ લાભને સોદો જરૂર કરી લે.
| (સ કલન હરિભાઈ શાહ, દિવ્ય ધ્વનિ' માંથી)
For Private And Personal Use Only
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir કે 0 -0 0 6-00 1 - 1 0 0 પ- છે છે Atmanand Prakash) [Regd. No. G. B. V.31 દરેક લાયબ્રેરી તથા ઘરમાં વસાવવા જેવા અલભ્ય ગ્રંથા # તારીખ 1 -11 86 થી નીચે મુજબ રહેશે. - સ'કૃત ગ્રંથો કીમત ગુજરાતી શા કીંમત ત્રિશણી શલાકા પુરુષચરિતમ્ | શ્રી શત્રુજય ગિરિરાજ દર્શન 10-00 | મહાકાવ્યમ્ ૨-૫વ 3-4 વિરાગ્ય ઝરણા 6-0 0 પુસ્તકાકારે ( મૂળ સ કૃત ), ઉપદેશામળા ભાષાંતર વિશકિ શલાકા પુરુષચરિતમ્ | ધમ કૌશલ્ય મહાકાવ્ય પર્વ 2-3-4 ન સરકાર મહા + 2 - પ્રતા કારે ( મૂળ સંસ્કૃત ) 40 - 00 પૂ૦ આગમ પ્રભાકર પુણયવિજયજી દ્વાદશાર' નયચક્રમ્ ભાગ ૧લા શ્રદ્ધાંજલી વિશેષાંક પાકુ ખાઈન્ડીંગ 10-00 દ્વાદશાર' નયચક્રમ્ ભાગ રને શ્રી નિર્વાણ કેવલીભુક્તિ પ્રક૨ણુ મૂળ 20-00 ધર્મ હિન્દુ 'થ ૧પ- 0 0 જિનદત આ યાન સુત રત્નાવલી શ્રી સાધુ-સાધ્વી યાચ આ વય કે સુક્ત મુક્તાવલી ક્રિયાસૂત્ર પ્રતાકારે જૈન દશ ન મીમાંસા પ્રાકૃત વ્યાકરણામ 40 - 0 0 શ્રી શત્રુ 'જય તીર્થના 5 દ૨ મા ઉદ્ધાર 2-0 0 e ગુજરાતી આ હેતુ ધર્મ પ્રકાશ શ્રી શ્રી પાળશુજાના રાસ આ માન' ચાવીશી. 2- 0 0 શ્રી જાણ્યું અને જોયુ બ્રહ્મચર્ય ચારિત્ર પૃદિત્રયી સ' ગ્રહ : શ્રી સુપાર્શ્વનાથ ચરિત્ર ભાગ 2 ને 10-00 અાત્મવલ્લભ પૂજી | 0 0 શ્રી કથારન કોષ ભાગ ૧લે ચૌદ 2. જલે કે પૂજા 2 0 - 0 0 શ્રી ત્મિકાન્તિ પ્રકાશ નવપદજીની પૃ શ્રી જ્ઞાનપ્રદીપ ભાગ 1-2-3 સાથે ગુરુભક્તિ ગડુલી સ ગ્રહ 2-0 0 લે. સ્વ. પૂ. આ. શ્રી વિ. કસ્તુરસૂરીશ્વરજી 30 - 0 0 | ભક્તિ ભાવના 1- 2 0 શ્રી સુમતિનાથ ચરિત્ર ભાગ-૧ 20 00 હું અને મારી બા 3, 9 ભાગ 2 40-00 જૈન શા ૨દા પૂજનવિધિ લખો :- શ્રી જે. આમાનદ સભા ખારગેઈટ, ભાવનગર ( સૌ૨, 5 ) ત'ત્રી. શ્રી કાન્તિલાલ જે. દેશી એમ. એ પ્રકાશક : શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા, ભાવનગર, મુદ્રક : શેઠ હેમેન્દ્ર હરિલાલ આનદં પ્રી. પ્રેસ, સુતા રવાડ, ભય વગર, 2 - 0 0 હું છ-છ @ પ-૦૦ - 0 0 5- 0 0 e-50 For Private And Personal Use Only