Atmanand Prakash Pustak 081 Ank 11

Author(s): Popatlal Ravjibhai Salot
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Catalog link: https://jainqq.org/explore/531924/1

Page #1

આત્મ સંવત ૮૯ (ચાલુ) વીર સ. ૨૫૧૦
વિક્રમ સંવત ૨૦૪૦ ભાદરા
સુભાષિત જે કાઈ પડિમ, જિગાણ જિ. રાગ દેસ મેહાણ" !
સે અનભવે પામઇ, ભવે મહાગુ' ધમ્મ વરયણ” | જે માણસ રાગ, દ્વેષ અને માળને જીતના રા જિનેશ્વરની પ્રતિમા કરાવે છે. ( કરાવીને સ્થાપન કરે છે ) તે બીજા ભવમાં ભવને મથન કરનાર કાષ્ઠ ધમ રૂપી રનને પ્રાપ્ત કરે છે.
વરનાણ કિરિઅ સવા, સેવનું રસાયણ" ચ જિણધર્મો :
સેવિજજ તો કમા – મયહરણા નિવવુઈ દે કોષ્ટ જ્ઞાન અને ક્રિયારૂપ આ જિનમ સુવર્ણ ના બનાવેલા રસાયણ રૂપ છે. તેનું સેવન કરવાથી તે કમરૂપી રોગનું હરણ કરી નિવૃત્તિને (મોક્ષ) આપે છે,
ઔષધેન વિના વ્યાધિ: પશ્ચાદેવ નિવતું તે |
ન તું પથ્ય વિહીન ભેષજાનાં શતરપિ ! ઔષધ વિના પણ પથ્યથી જ વ્યાધિ નષ્ટ થાય છે; પરંતુ પથ્ય વિના સેંકડો ઔષધથી પણ વ્યાધિ નષ્ટ થતો નથી, તેજ પ્રમાણે પાપના પરિહાર રૂપ ધર્મ રસનું સેવન કર્મ મય વ્યાધિને હરનારે થાય છે.
( અનુસંધાન ટાઈટલ પેજ ૨ ઉપર )
પ્રકાશક : શ્રી જૈન આત્માનંદે સભા- ભાવનગર પુસ્તક : ૮૧ ] સપ્ટેમ્બર : ૧૯૮૪ [ અંક : ૧૧

Page #2

અ નુ કે મ ણ કો
:
- લેખ
ક્રમ
પૃષ્ઠ
૧
૨
પરમપૂજ્ય શ્રી પદ્મપ્રભ સ્વામીનું
સ્તવન અભિનિવેશનો ત્યાગ (હિન્દી) જીવદયા ઉપર ભીમ અને સે મની કથા
લેખક લે, પરમપૂજ્ય આનંદઘનજી e મહારાજ સાહેબ અનુ પી. આર, સાત પ.પૂ. આ. શ્રી કૈલાસસાગરસૂરિજી મ. સા.ના શિષ્યરત્ન મુનિશ્રી નીતિસાગરજી મહારાજ સાહેબ પ.પૂ. સંધદાસ ગણિ. રાયચંદ મગનલાલ શાહ . પ.પૂ. આ. શ્રી વિજય અમૃત સૂરીશ્વરજી મ. સા.ના શિષ્ય પૂ. મુનિશ્રી દાનવિજયજી મહારાજ સાહેબ
૧૬૭
૪ ૫ ૬
વસુદેવ હિડી ( હીન્દી ) પરમયોગી શ્રી ચિદાનંદજી મહારાજ સતી સુરસુંદરી
१७२
૧૭પ .
૭
જૈન સમાચાર
( અનુસંધાન ટાઇટલ પેજ ૧ નુ ચાલુ ) પૂજા કાટિ સમ સ્તોત્ર', સ્તોત્ર કાટિ સમા જ૫: !
જપ કેહિ સમ ધ્યાન ધ્યાન કેટિ સમા લય: | કરોડ પૃા જેટલું એક સ્તોત્ર છે, કરોડ સ્તોત્ર સરખો એક જા૫ છે, કરોડ જાપ જેટલું" એક ધ્યાન છે, અને કરોડ ધ્યાન જેટલું એક લય (તનમયપણુ' ) છે.
હે પુણ્યવાન્ ! તુ કદાચિત્ એમ ચિતવતા હો કે, “ પુણ્યકર્મ સ્વરૂપ ધમ આવતી કાલે કરીશ ? પરંતુ ભાઈ ! કોલ કોને જોઇ છે ? “ ન જાણ્યું જાનકીનાથે સવારે શું થવાનું છે !!” કેમકે, વિચિત્ર પ્રકારના કર્મ ઉદયમાં આવે છે અને જીવન તો મ્યુરેખર પાણીના પરપેટા જેવું ક્ષણભંગુરજ છે. માટે આજેજ ધમ આરાધના કરી લે !!!
હે આત્મન્ ! આ સંસાર કેવી વિચિત્ર છે કે-જે સ્નેહી, સ્વજનો, મિત્રોની સાથે તુ' સવારના સુખ દુઃખની વાતો કરતા હતા, તે સ્વજનામાંથી કઇક અકસ્માત હાર્ટએટેક આ દિથી અવસાન પામેલા હોવાથી સાંજના દેખાતાજ નથી, માટે તું આળસ તજીને ક્ષણને પણ વિલ' કર્યા વિના ધર્મારાધના જ કર !!!

Page #3

આ સભાના નવી માનવતા પેટ્રેન શ્રી નવિનચંદ્ર રાયચંદ ઘોઘાવાળાની
જીવન ઝરમર ઘોઘા બંદર એક એતિહાસિક નગરી છે. દોઢ વરસ પહેલા ભારતના એ બંદરો માંની જાહોજલાલી કોઈ અનેરી હતી. ભારતમાં તો શું પણ દુનીયામાં ઘોઘા બંદરના વેપારીઓનો ડ કે વાગતો હતો. ઘોઘાનો વહાણે આપણી દુનીયા ફેંદી વળતા હતા, જાવા-સુમાત્રા, ચીન, આફ્રીકા, અરબસ્તાને સુધી ઘોઘાના વહાણા જતા એની સાથે વેપાર વિનીમય ચાલતા, ઘેધાની વેપારી શાહ-સોદાગરો સાહસિક હતા, એની આંટ એટલી હતી કે જયાં જાય ત્યાં એના બેલ ઉપર, એની ચી ઉપર વગર ઓળખાણ પીછાણે માત્ર ઘેઘાના વેપારીની જ છાપથી માં માંગ્યુ નાણું અને માલ મળતા હતા. ઘોઘામાં શ્રી નવખડા પાર્શ્વનાથ ભગવાનની ચમત્કારિક પ્રતિમા જી બિરાજમાન છે. આ પ્રતિમા જી ભાવનગરના વડવા પરાના બાપેસરા નામનાં કુવામાંથી નવ ટુકડામાંથી નીકળી હતી. તેને સ્વપ્નમાં શાસનદેવે જણાવ્યા પ્રમાણે નવ દિવસ લા પસીમાં ભારી રાખવાથી એક અખંડ પ્રતિમાજી બની ગયા. જો કે એકાદ દિવસની ઉતાવળ કરવાથી તેની નિશાન રહી ગયા છે જે આજે પણ દેખાય છે.
શ્રી નવિનચંદ્ર રાયચંદ સંઘવીને જન્મ આ ઘોઘા બંદરમાં ોષ્ટિવર્ય શ્રી રાયચંદ લલ્લુભાઈ સંઘવીને ત્યાં મહા પુણ્યશાળી માતા સમરબેનની કુક્ષિ એ તા. ૨-૪-૨૬ના મંગળ દિવસે થયા હતો. શ્રી રાયચંદભાઇ તથા સમરબેન અને ખરેખરા ધર્મ મૃર્તિ હતા. લાંબુ દીઘાયુ ભોગવી સ્વર્ગે સિધાવ્યા. પણ આ ખુ જીવન ધર્મ મય-ધર્મના ર ગે રંગાએલું હતું. સમરથબેને જીવન સામા ચિકને સમર્પણ કર્યું હતું . ખાવાપીવાનું, સુવાનું કે કુદરતી હાજત જેવા અમુક સમય બાદ કરતાં દિવસ રાત ભલુ એનું કટાસણુ –ચરવળા અને ભલા સમરથબેન, બીજી કોઈ લપ સ૫માં એ પડે નહીં કેદની નીંદા કુથલી સાંભળે નહીં, કરે નહીં. જાણે સ’ સારથી વિરકત દશા હોય. નવકારવાળીને નીચે મૂકે નહીં. લાખે નવકાર મંત્રના તથા ઉવસગ્ગહર ને શખેશ્વર પાર્શ્વનાથને જાપ એમણે કર્યા હશે. એવી જ રીતે શ્રી રાયચંદભાઇએ પણ એ છા માં ઓછા ૨૭ લાખ નવકારમંત્રના એકાદ લાખ ઉવસગ્ગહરના તથા સંતિકર વિગેરેના જાપ કર્યા હશે, જેની પાકી નોંધ મળવી શક્ય નથી. પણ ટુકામાં આવા ધમાં માતા પિતાને ત્યાં જનમ મળવા તે પણ પુણ્યની નિશાની છે. શ્રી નવિનચંદ્ર બે ભાઈ એ છે. મોટા વડીલ બંધુશ્રી મનુભાઈ છે. અન્નેમાં અત્યંત નેહ અને પ્રેમ છે. ઘરમાં બધા જ માણસે હળીમળીને રહે છે. વેપાર ધંધા પણ ભેગે છે. મુંબઈમાં એક લુહાર ચાલમાં અને બીજી ( અધેરી) પરામાં એમ બે દુકાને છે. ઈલેકટ્રીક સામાનને જથ્થાબંધ બહુ મોટા પાયા ઉપર વિશાળ ધંધે છે. અનેક કંપનીઓની એજન્સીએ છે. શ્રી મનુભાઈ તથા શ્રી નવિનભાઈના પુત્ર પણ દુકાનમાં સાથેજ છે. જેવાં વેપારમાં પ્રવિણ છે એવીજ જનતાની સેવામાં પણ તેઓ પ્રવિણ છે. અનેક સંસ્થાઓમાં સક્રિય કાર્ય કરી રહ્યા છે, એમ નહીં પણ પોતે જાતેજ જાણે એક સંસ્થા હોય તેમ પોતાના દ્રવ્યથી દાનને પ્રવાહ વહાવી દુ ખીઓના દિલાસા અને વિસામારૂપ બની ગયા છે. ગુપ્તદાનમાં તેઓ માને છે--અને ત્યાં આવેલે આનંદ અને સંતોષ લઈનેજ જાય, કુટુંબ-વહેવાર-વેપાર બધુજ સ યુક્ત ચાલે છે.

Page #4

શ્રી નવિનભાઇનેા અભ્યાસ માત્ર છ ધોરણ સુધીના છે, છતાં કોઠા સૂઝ અને નમ્રતા ઘણીજ એમના ધર્મ પત્નિ શ્રીમતિ કુંદનબેને પણ ધર્માંના વારસો સાસુ પાસેથી લીધા હોય તેમ દેવદર્શન, પૂજા, વ્યાખ્યાન, તપ-જપ ઇત્યાદિ ચાલુજ હોય, ખુબ સારૂં માર્ગદર્શન આપી શકે. શ્રી રાયચંદભાઇ તથા સમરબેનની હૈયાતીમાં એમના કુટુંબ પિરવાર તરફથી શ્રી શ ંખેશ્વરજીના એક સંઘ મુંબઇથી કાઢવામાં આવ્યા હતા ને સગા-સ'ખ'ધી તેમજ ઘાઘાના વતનીઓને યાત્રાના લાભ આપ્યા હતા. એવીજ રીતે ઘોઘાથી શ્રી શત્રુંજય તીર્થાધિરાજના છરી પાળતા સ ંઘ કાઢયા હતા. જેમાં સારા પ્રમાણમાં પૂજ્ય સાધુ-સાધ્વીઓને પણ લાભ મળ્યા હતા. આ સિવાય શ્રી નવિનચંદ્રભાઈ એ સમેતશિખરજી કચ્છની, દક્ષિણની વિગેરે સારાએ ભારતમાં યાત્રા કરી છે. તેઓને સ તાનામાં બે પુત્રા એક રાજેન્દ્ર તથા બીજા પુત્ર તુષાર છે, બે પુત્રીએ ભારતી તથા વર્ષા છે. બધા પરણાવેલા છે. સ્વભાવે ખુબજ શાંત અને સમતાવાળી પ્રકૃતિ છે, બધા સાથે પ્રેમાળ અને મળતાવડો સ્વભાવ, એવીજ ઉદારતા ખીજાનું દુઃખ એનાથી જોઈ શકાય નહી એવા દયાળુ. કુ દનબેન પણ એવાજ છે, સદ્ગુણ એજ સાનુ છે એ જીવનમાં અપનાવી જીવન સાર્થક કરી રહ્યા છે. એવા એક સજ્જન આ સભાનુ પેટ્રન પદ સ્વિકાર્યુ તેનાથી સભાના ગૌરવમાં વધારો થયા છે, તેએ સભાને સમ્યજ્ઞાનના કાર્યમાં સદાય પ્રોત્સાહન આપતા રહે અને શાસનની સેવા કરે એજ ભાવના અને પ્રભુ પ્રાર્થના !!
—રાયચ'દ મગનલાલ શાહ

Page #5

માનંદ
| નોકર
તંત્રી : શ્રી પિપટલાલ રવજીભાઈ સત વિ. સં. ૨૦૪૦ ભાદરે ઃ સપ્ટેમ્બર-૧૯૮૪
વર્ષ : ૮૧ ]
[ અંક : ૧૧
-
પરમ પૂજ્ય શ્રી પદ્મપ્રભ સ્વામીનું સ્તવન
લે. પરમ પૂજ્ય આનંદઘનજી મહારાજ સાહેબ પદ્મપ્રભ જિન ! તુજ મુજ આંતર રે કિમ ભાંજે ભગવંત? કર્મ વિપાક કારણ જોઈને રે, કોઈ કહે મતિવંત...(૧) પયઈ-હિ-અણુભાગ–પ્રદેશથી રે, મેલ ઉત્તર ભેદ, ઘાતી-અધાતી, હા બંધદય ઉદીરણારે, સત્ત કર્મ-વિચ્છેદ...(૨) કનકપલવતુ પયડી-પુરુષ તણી, જેડી અનાદિ વિભાવ, સત્ય સંજોગી જહાં લાગે આતમાં, સંસારી કહેવાય...(૩) કારણ જગે હા બંધન રે કારણ મુનિ મૂકાય,
આથવ” “સંવર' નામ અનુક્રમે રે, હેય ઉપાદેય સુણાય...(૪) “યુંજન-કરણ’ હે અંતર તુજ પડયા રે, ગુણ કરણે કરી ભંગ, ગ્રંથ ઉકા કો પંડિત જન કહ્યા રે, અંતર ભંગ (અંગ...(૨) તુજ -મુજ અંતર ભાજશેરે, બાજશે મંગળ તૂર, છવ સરોવર અતિશય વાધશે, આનંદધન રસ ઉર...(૬)
જ

Page #6

અભિનિવેશને ત્યાગ (હિન્દી)
અનુ. : પી. આર સલત
પરમ કૃપાનિધિ મહાન શ્રતધર આચાર્યશ્રી હકીકતમાં વાત જુદી હતી. પિકન્યાએ હરિભદ્રસૂરિજીએ, “ધમ બિન્દુ ગ્રન્થમાં ગૃહસ્થ રાજકુમારને સહિત નહોતા કર્યા. પરંતુ જીવનને ૩૧મે સામાન્ય ધર્મ જણાવેલ છે. રાજકુમાર જાતે જ ઋષિકન્યા પર મોહિત બન્યા | સર્વ કાર્યોમાં અભિનિવેશને ત્યાગ. બીજા હતા. કન્યાનું નામ હતું ઋષિદત્તા. પિતા
પરાભવ કરવાની ઈચ્છાથી અનીતિપૂર્ણ રાજર્ષિ પાસે જંગલમાં રહેતી હતી. જન્મ આપ્યા કાર્યને પ્રારંભ કરે તે–અભિનિવેશ છે. બાદ રાણીનું મૃત્યુ થયું હતું. રાજર્ષિએ તેને
ઉછેરી હતી. રાજર્ષિએ રાજકુમાર સાથે ઋષિ- જ્યારે કોઈ વ્યક્તિ સાથે શત્રુતા થાય છે,
દત્તાના લગ્ન કરી દીધા હતા. શાદી બાદ. થોડા રની ભાવના બને છે, ત્યારે તે વ્યકિતનો
સમય આશ્રમમાં રહીને રાષિદનાને લઈને કનકર પરાભવ કરવાની ઈચ્છા જાગે છે. તે વ્યક્તિને પોતાના નગરમાં આવી ગયા હતા. આર્થિક હાનિ પહોંચાડવાની દુષ્ટ ભાવના પેદા ઋષિદત્તા સાથે આખાયે રાજમહેલને પ્રીતિ થાય છે. તેને પારિવારિક નુકશાન પહોંચાડવાની થઈ ગઈ. સારા શહેરમાં તેની કિર્તિ પ્રસરી ગઈ. ઈરાદે થાય છે. તેના પર જૂઠા આપ મૂકીન પરંતુ કિમણીના હૃદયમાં શત્રુતાની આગ સળગી બદનામ કરવાની દુષ્ટ ઈચ્છા જાગે છે. આવી દુષ્ટ રહી હતી. ઋષિદત્તાનો પરાભવ કરવા, તેને ભાવના ઉદ્ધવે ત્યારે પરિણામેનો વિચાર આ નતા રાક્ષસી ના રૂપમાં બદનામ કરવાનું ષડયંત્ર નથી. પાપ-પચ્ચને પણ વિચાર આવતા નથી. રચા ચ'. આને જ કહેવાય છે અભિનિવેશ. અરે ! વર્તમાન જીવનના અનર્થોનો પણ વિચાર કિમણીએ પુલસા નામની જોગણ સાથે આવતો નથી.
દોડતી કરી તે માંત્રિક હતી. તેણે અલસાને - કાવેરી નગરીની રાજકુમારી અકિમણીએ કહ્યું. “જ્યાં સુધી રાજકુમારને ઋષિદત્ત. પ્રત્યે
જ્યારે સાંભળ્યું કે રાજકુમાર કનક રથે રસ્તા માં ગાઢ પ્રેમ છે ત્યાં સુધી તે મારી સાથે લગ્ન નહીં જ એક ત્રાષિકન્યા સાથે શાદી કરી લીધી છે. કરે. તેથી ઋષિદ પ્રત્યે પ્રેમ તૂટી જાયતેમ અને પાછા ચાલ્યા ગયા છે. ત્યારે કિમને કરવું જોઈએ ! જુલસાને અનેક પ્રલેભન આપી. ખૂબ આઘાત લાગે. ઋષિકન્યા પ્રત્યે ઈર્ષા-શત્રુતા ઋષિદત્તાને કલંકિત કરવા માટે મોકલી. પોતાની પિદા થઈ. જોકે ઋષિ કન્યાએ તેનું કશું બગાડવું મંત્રશકિતથી દરરોજ શહેરમાં એક-એક માનવીની ન હતું. પરંતુ અકિમણીની વિચારી ગલત હત્યા કરવાનું ભુલસાએ શરૂ કર્યું. બીજી બાજુ હતી. “મારી સાથે શાદી કરવાને માટે રાજ- ઋષિદનું મુખ લેહથી રંગવા લાગી. તેના કુમાર અહીં આવતા હતા. રસ્તામાં જાદુગરની તકેયા પાસે માંસના ટૂકડા રાખવા લાગી. આથી ઋષિકન્યાએ તેને સંમોહિત કરી દીધા. રાજ- તે એમ સિદ્ધ કરવા માંગતી હતી કે હાદિત્તા કુમારે તેની સાથે શાદી કરી લીધી અને હું દરરોજ એક મનુષ્યની હત્યા કરી, માંસ ખાય અહીં ઈન્તજાર કરતી બેઠી રહી.
છે અને લેહી પીવે છે. આ પિકન્યા રાક્ષસી છે. ૧દર |
આત્માનંદ પ્રકાશ

Page #7

તેનું ષડયંત્ર સફળ નીવડયું. રાજકુમારની સમજમાં આવી ગયુ હતુ` કે ઋષિદત્તાને બદનામ કરવા કોઈ દૈવી પ્રયાગ થઈ રહ્યા છે. કેમકે ઋષિદત્તા કે મૂળ પણ ખાતી ન હતી, રાત્રિભાજન પણ કરતી ન હતી અને માંસાહાર પણ કદી કરતી ન હતી. તેની સંપૂર્ણ નિર્દેષતા તેની આંખોમાં દેખાતી હતી.
પર`તુ રાજા હેમરથ ગુપ્તચરા દ્વારા તપાસ
કરાવી અને ઋષિદત્તાનુ મુખ લોહીથી ખરડાયેલુ જોયુ'. તિક્રયા પાસે માસના ટુકડા જોયા. તેથી ઋષિદ્ધત્તાને રાક્ષસી જણાવી જલ્લાદોને સોંપી દીધી. સારા નગરમાં રાક્ષસી જણાવી વવામાં
આવી. પછી જલ્લાદો તેને સમાનમાં લઇ ગયા જો કે જલ્લાદાએ તેના વધ ન કર્યા. તે બચી ગઇ. પરંતુ એક વાર તા રુકિમણીનું ષડયંત્ર સફળ થઈ ચૂકયું, જ્યારે સુલસા જ ગણે જઇને કિમણીને સફળતાના સમાચાર આપ્યા ત્યારે તેને કેટલી ખુશી થઈ હશે ?—આ છે અભિનિવેશ.
ત્યાદ કિમણી સાથે રાજકુમારની શાદી થઇ. પરંતુ રુકિમણીના મુખથી પડય`ત્ર ખુલ્લુ થઈ ગયું. રાજકુમારે તેને ધિક્કાર દીધા અને પોતે અગ્નિસ્નાન કરવા તૈયાર થઇ ગયા. આ સમયે યાગીના રૂપમાં રહેલી ઋષિહત્તા પ્રગટ થઈ. તેણે રાજકુમારને સમજાવી, રુકમણીને ક્ષમા અપાવી. ઋષિદત્તાના મનમાં કઈ અભિનેવેશ ન હતા. જાતે -- ઋષિદત્તાએ રુકિમણીને ક્ષમા આપી દીધી. અને પોતાની બહેન બનાવી સાથમાં લીધી. કિમણી તેની ઉદારતા, ક્ષમા, શીલતા જાઈ ચિકત બની ગઈ. તેના ખૂબ આભાર માનવા લાગી.
આપે જગદીશચંદ્ર બોઝનુ નામ તો સાંભ ન્યું છે ને? ભારતના આ વૈજ્ઞાનિકે વનસ્પતિમાં જીવ છે —એ સિદ્ધાન્ત વિજ્ઞાન દ્વારા સિદ્ધ કરેલ, તેમના પિતાશ્રી ભગવાનદાસ હતા, તે શાન્ત પ્રકૃતિવાળા હતા, ન્યાયનિષ્ઠ અને નીતિ યુક્ત વ્યવહારવાળા હતા. લેકેમાં ગામનાં
સપ્ટેમ્બર-૮૪|
તેમની પ્રતિષ્ઠા હતી. લોકો તેમની પ્રશંસા કરતા. તે ગામના એક પુરૂષને તેમની પ્રશંસા સાંભળીને તાવ આવી જતા. ભગવાનદાસે તેમનુ કશું ખગાડયું ન હતું. તેમજ કેઇ દિવસ તેના પ્રત્યે કડવું વચન પણ ઉચ્ચાર્યું ન હતું, છતાં પણ તે ભગવાનદાસ પ્રત્યે ઇર્ષાથી જલતા હતા.
ઇષાંની પાપવૃત્તિ પ્રબલ બનતી ગઈ. ભગવાનદાસને બરબાદ કરવાને અવસર શોધવા લાગ્યા. એક દિવસ જ્યારે સાંજ પડી અને અંધારૂ પૃથ્વી પર છવાઇ ગયું ત્યારે તેણે ભગવાનદાસના ઘરને આગ ચાંપી. ઘર સળગવા લાગ્યું. ભગવાનદાસ પરિવાર સાથે બાહર નીકળી ગયા. લાકો દોડતા આવ્યા. આગ બુજાવવાના પ્રયત્નો કરવા લાગ્યા. ગામના લેાકેા દુઃખી બની ગયા. બધાંજ અંદર અંદર ચર્ચા કરવા લાગ્યા. કાણે આગ ચાંપી હશે ? આવા મહાત્મા પુરુષના ઘરને આગ લગાવનાર કાણુ હશે? જો તે માલુમ પડે તે તેને જ આગમાં ફેંકી દઇએ. લેકામાં રાષ વધતા ચાલ્યા. ભગવાનદાસ સળગતા ઘર સામે પરિવાર સાથે શાંત ઉભા હતા. સહાનુભૂતિ બતાવનાર. લોકોએ એમને પૂછ્યું, “ આપને જે વ્યક્તિ પર શક હોય તેનુ નામ બતાવા. અમે તેને એવી શિક્ષા આપશું કે ફરીવાર આવું કુક કરવાને તે જીવતા નહીં રહે. ભગવાનદાસે કહ્યું, ‘ભાઇએ ! આપ તે વ્યક્તિ માટે આવું કેમ વિચારો છે ! તેને તો આજે કેટલી ખુશી થઈ હશે ? કેટલાય દિવસથી તે આગ લગાડવાનુ વિચારતા હશે ? આજે તેની ઇચ્છા પૂર્ણ થઈ.
તેને કોઈ સજા ન કરતા, ભગવાન મારી પરીક્ષા કરી રહ્યા છે. મારે તે પરીક્ષામાં ઉત્તીર્ણ થવાનુ છે. અપરાધીને જે ક્ષમા આપે છે તે ભગવાનની પરીક્ષામાં ઉત્તીર્ણ થાય છે.
જે વ્યક્તિએ અભિનિવેશમાં આવી આ દુષ્ટ કાર્ય કર્યું હતુ તે વ્યક્તિએ ત્યાં આવી ભગદાસના ચરણમાં પડી ક્ષમા માગી. તેને પેાતાના અન્યાય પૂર્ણ કુકૃત્યને ઘેર પસ્તાવા થયા.
[૧૯૩

Page #8

ભગવાનદાસ બસુને અભિનિવેશ ત્યાગ કેટલો સ્વભાવમાં આવી કઈ વાત ન હતી. અદ્દભુત હતો ! તેણે ઘર સળગાવનારને કહ્યું,
અરિહંત'ના સૌજન્યથી ભાઈ ! તું તારે ઘેર ચાલ્યા જા. કેઈને કહેતે તા. ક. : જે લોકે નિર્દોષ છે. નિરપરાધી છે નહીં કે મેં ઘરને આગ ચાંપી હતી; અન્યથા તેમનો પરાભવ કરવાની કે બદનામ કરવાની લે કે તારી હત્યા કરી દેશે. મારું ઘર સળગી ભાવના ખૂબજ બુરું કામ છે. પરાભવ કરવા માટે જવાથી મને દુઃખ નથી, કેમકે મેં ઘરને કી અન્યાયપૂર્ણ તરકીબ અપનાવવી તે અધમમાં મારૂં માન્યું જ ન હતું. તને જે કઈ કઈ અધમ કામ છે. આવા કાર્યો કરનારનું મન સતતું આપશે તે મને દુઃખ થશે.
અશાંત ઉગ્નિ અને ભયભીત રહે છે. તેમના
પરિવારના લોકો પણ પરેશાન રહે છે. કઈ કઈ જે ભગવાનદાસ ઈરછત તો તેને ઘોર પરા- વાર આવા ષડયંત્રમાં પૂર્ણ પરિવાર ન બને ભવ કરી શકત. તેની હત્યા પણ કરાવી શકત છે. પારિવારિક સંબંધ નષ્ટ પામે છે. સદગૃહસ્થમાં ખવવા પોલસને સોંપી પણ શકત. પરંતુ તેમના અભિનિવેશ ન જોઈએ.
છે અને છેક £ 5
BAB 28 ER. A
*
૧ પ્રકરણ છે,
M
*
'
Be A B
C છે
કે
છે " - 13 જ જિગર
છ
જ
ઝ
=
8
8
8
8
ક નથી
,
પ્રગટ થઈ ચૂકેલ છે સુમતિનાથ ચરિત્ર ભાગ-૧ લો તથા શ્રી સુમતિનાથ ચરિત્ર ભાગ-ર જે જેની મર્યાદીત નકલે હોવાથી તાત્કાલિક મંગાવી લેવા વિનંતી છે. અને તે બન્ને ભાગે મૂળ કીંમતે આપવાના છે. શ્રી સુમતિનાથ ચરિત્ર ભાગ-૧ લે (પૃષ્ઠ સંખ્યા-રર૪) કીંમત રૂપિયા પંદર. શ્રી સુમતિનાથ ચરિત્ર ભાગ-ર જે (પૃષ્ઠ સંખ્યા-૪૮૦) કીંમત રૂપિયા પાંત્રીશ.
શ્રી જન આમાનંદ સભા ઠે. ખારગેટ : ભાવનગર : (સૌરાષ્ટ્ર)
અને તા. ક. : બહારગામના ગ્રાહકોને પિસ્ટેજ ખર્ચ અલગ આપવાને રહેશે.
હત દE
, 83 9,
8
+ 3 જા . -
કારણ કે કાકા
ને
! !
! !
! =
8 2
છે, જાણો તેના પર
Gk - 5 ÈR ન જાઉં 363 362 3
ઋજ દર
કે
જો
છે ક
ક
,
,
૧૬૪]
આત્માનંદ પ્રકાશ

Page #9

“જીવદયા. ઉપ૨ ભીમ અછો. સોમળી. કથામાં
લેખક : પ.પૂ આ શ્રી કૈલાસસાગરસૂરિજી મ. સા. ના શિષ્યરત્ન
મુનિશ્રી નીતિસાગરજી મહારાજ સાહેબ
(ગતાંકથી ચાલુ).
પર નાસી જવા માટે નગરની બહાર નીકળી કહ્યું છે કે, નીતિમાં નિપુણ પુરૂ, નિંદા ગયે. સુભટથી પરિવરેલે ભીમ પણ તેની પાછળ કરો અથવા સ્તુતિ કરો, લક્ષ્મી પ્રાપ્ત થાઓ દોડ્યા અને નજીકમાંજ ભયથી વિહ્વળ થયેલા અથવા તેની ઈચ્છા પ્રમાણે ચાલી જાઓ, આજે તેમને નાસતો જે એટલે “અરે દુષ્ટ ! ઉભો રહે. જ મરણ થાઓ અથવા બીજા યુગમાં મરણ યમરાજ જે રાજા ધાયમાન થયેલ છે તેથી શ્રાઓ, તે પણ ધીર પુરૂ આર્ય પુરૂષના તું કેટલી ભૂમિ આગળ જઈ શકીશ? તું હણાયે માર્ગથી ચલાયમાન થતા નથી.”
જ છે એમ સમજ. અને હમણાં જ તારી ભેળા - અજ્ઞાની મનુષ્યો કાઈક નિમિત્તને પામીને થઈ જઈશું,” ઈત્યાદિક ભીમ વગેરે સુભટોના તત્કાળ પિતાના ધર્મમાર્ગને છોડી દે છે, પરંતુ
* સમુહથી કર્ણકટુક વાણી સાંભળી ભયથી મનમાં તપ બુત અને જ્ઞાનરૂપી ધનવાળા પુરૂષો માટે વ્યાકુળ થયેલે સેમ વિશેષ કરીને શીધ્રપણે કટ આવા છતા પણ વિક્રયા પામતા નથી.”
છે, નાસવા લાગ્યા, તેટલામાં અકસ્માત માર્ગમાં આ પ્રમાણે વિચાર કરી તે સત્વવાળે સેમ,
ચિતરફ ચળ અને અચલ (ઉપર નીચે થતી) મૃગોને લીધા વિના નગરમાં આવી, “આજે મૃગનો
ઘચઘચ રહેવી અત્યંત સૂક્ષ્મ એવી લાખે લાભ ધ નહીં” એમ રાજાને ઉત્તર આપીને
દેડકીઓ તેના જેવામાં આવી. તે જોઈ દયાળ પિતાને ઘેર ગયો. રાજાએ ભીમનું લાવેલું માંસ
સેમે વિચાર કર્યો કે- “જે હું શીધ્રપણે પર્વત કઠપર્યત ખાધું અને તેના પર તુષ્ટમાન થઈ
પર જઈશ, તો આ સુભટો મને ગ્રહણ કરી શકશે
નહીં. કારણકે આ પર્વતનો વિષમ અને ઉચ્ચ તેને પૂછયું કે- સેમ મૃગને કેમ ન લાગે?”
પ્રદેશ અહીં નજીકમાં જ છે. પરંતુ શીધ્ર ચાલત્યારે તેણે ઈર્ષાથી સત્ય હકીકત કહી. તે સાંભળીને રાજાએ ગુસ્સે થઈને કહ્યું કે- “હે ભીમ ! વાથી મારા પગ વડે આ દેડકીઓ મરી જશે. તું મારા સુભટ લઈને જા અને મારી આજ્ઞાનો માટે આ
માટે અંગીકાર કરેલા વ્રતને તે પ્રાણ ત્યાગ લેપ કરનાર તે મને શીધ્ર હણી નાખ, હું તને
થાય તો પણ હું તજીશ નહીં'. “ઈત્યિાદિક એક શ્રેષ્ઠ ગામ આપીશ.” આ પ્રમાણે સાંભળી
વિચારીને સાગારી અનશન ગ્રહણ કરી તે સાત્વિક ગામના લોભથી ભીમ, રાજાએ કમ કરેલા સમ કાર્યોત્સર્ગવડે ત્યાંજ સ્થિત થઈ પરમેષ્ટીના સુભટોની સાથે આયુધ ઉચાં કરી મને હણવા ધ્યાનમાં રહ્યા. તેટલામાં ભીમ વિગેરે દૂર સુભટ તેને ઘેર ગયે. તેટલામાં પ્રથમથી શંકાવાળે સોમ તેની પાસે આવી પહોંચ્યા. અને તેને હણવાની કે ઈ મનુષ્ય પાસેથી તેને આવતો જાણી પર્વત ઈચ્છાથી તેના પર તેઓએ વિવિધ પ્રકારના શસ્ત્રના સપ્ટેમ્બર-૮૪]
[૧૬૫

Page #10

પ્રહારો કર્યા. પરંતુ તેના શરીર ઉપર એક પણ વ્યાપ્ત થયેલ સમ કાર્યોત્સર્ગ પારીને અહીં શોને પ્રહાર લાગે નહી ઉલટી આકાશમાંથી આવી મને નમે. પછી જ્યારે રાત્રી થઈ ત્યારે તેના પર પુષ્પની વૃષ્ટિ થઈ અને આકાશમાં વિસ્મય પામેલા તે સમે મને પૂછ્યું કે- “હે. દંદુભિનો શબ્દ થયો. આવી હકીકત જોઈ તેઓ ભગવાન ! મને જીવિત આપનારી તે દેવી કોણ હદયમાં વિસ્મય પામ્યા, તેટલામાં તેમના મસ્તક હતી?” મેં ઉત્તર આપ્યો કે- “તે આ ગુફાની પર ચોતરફથી પથ્થરે પડવા લાગ્યા. તે પથ્થ- અધિષ્ઠાયિકા દેવી છે. મારા ઉપદેશથી તે ધર્મ રેથી હણુતા તેઓ આકંદ કરતા અને ભયથી પામી છે. તે મારા પર ઘણી ભક્તિ રાખે છે વિઠ્ઠળ થયા છતા એકદમ પાછા વળીને ગામ તમે બંનેએ ધર્મ અંગીકાર કર્યો તે વાત જાણીને ભેગા થઈ ગયા અને તે વૃત્તાંત યથાર્થ પણે રાજાને તેણીએ મને પૂછયું હતું કે “હે ભગવાન! શું કહ્યા. ત્યારપછી દેદીપ્યમાન શરીરવાળી કઈ દેવી આ બન્ને પુરૂષ અંગીકાર કરેલા ધર્મને બરાબર સોમની પાસે આવી. અને તેના ધર્મથી તૃષ્ટમાન પાળશે?” મેં કહ્યું કે- “પહેલે (ભીમ) ધર્મની થયેલી તે સર્વ દેડકીઓને હરી લઈ બેલી કે- વિરાધના કરશે. અને બીજે વ્રતને આરાધક “હે વીર ! કાર્યોત્સર્ગને પારી લે. મેં આ દેડકીઓ થશે.” ત્યારપછી આજે અવસર મળવાથી તે દેખાડીને તારા અંગીકાર કરેલા વતની–સ્થિરતાની દેવીએ તારી પરીક્ષા કરી અને તે તારા પર પરીક્ષા કરી છે. પ્રાતઃકાળે તને રાજ્ય મળશે. પ્રસન્ન થઈ” આ પ્રમાણે સાંભળી સોમ હર્ષિત હમણા તુ અહીં નજીકમાં મુનિ છે તેની પાસે થયે. પછી મેં કહેલા વિવિધ પ્રકારના જીવાદિકના જા. રાત્રિએ ત્યાં જ રહેજે. આ પ્રમાણે કહીને વિચારોને સાંભળી હૃદયમાં ધારણ કરી તેણે દેવી અદશ્ય થઈ.
રાત્રી નિર્ગમન કરી. ત્યારપછી આ સઘળે વૃતાંત જાણી હર્ષથી
(ક્રમશઃ)
=
ક્ષમા યાચના આ માસિક અંકમાં કોઈ અશુદ્ધિ રહી ગઈ હોય અથવા કોઈ ક્ષતિ મુદ્રણ દોષ હોય તો તે માટે મનસા, વચસા, મિચ્છામિ દુક્કડમ્.
તંત્રો.
श्री हेमचन्द्राचार्य कृतम् प्राकृत व्याकरणम् ( अष्टमोऽध्यायः ) શ્રી જેન આત્માનંદ સભાનું પ્રકાશન-૯૪મું રત્ન છે. સાચા અર્થમાં તે રત્ન જ છે કેમકે તેના વિવિધ કારણે પ્રાકૃત ભાષાના અભ્યાસીને પુનિત ભાષાથી પ્રકાશિત કરે છે. પ્રાચીન પ્રાકૃત ભાષાના વ્યાકરણોમાં આ પુસ્તકનું અદ્વિતીય સ્થાન છે. અર્વાચીન વિદ્વાનેએ આ પુસ્તકને બીરદાવ્યું છે. અભ્યાસને સંપૂર્ણ જ્ઞાન મળે અને તુલનાત્મક અભ્યાસ થાય તે માટે આ પુસ્તકમાં નવ Appendices આવેલ છે. જર્મન જેવા દેશમાં તેમજ મહાન વિદ્યાપીઠની માંગ સારી છે. તેજ તેનું મૂલ્યાંકન છે. Price Rs. 25_00
Dolar 5-00
Pound 2-10
: પ્રાપ્તિસ્થાન : શ્રી આત્માનંદ સભા ખારગેઇટ, ભાવનગર,
[આમાનંદ પ્રકાશ

Page #11

} વસુદેવ હિડી (હિન્દી)
લે. પ. પૂ. સંઘદાસ ગણિ.
| (ગતાંકથી ચાલુ)
તેમણે અગ્નિ પ્રવેશ કર્તે. તે સાંભળી, લોકે બીજે દિવસે મધ્યાન્હ સમયે એક મેદાન પર પણ રડવા લાગ્યા. આ રીતે ચારે બાજુ રોકકળ જઈ રહ્યો હતો. મારી બાજુમાંથી એક ગાડી શરૂ થઈ ગઈ. છેવટે આ સમાચાર અંતઃપુરમાં પસાર થઈ. તે ગાડીમાં એક વૃદ્ધા સાથે એક પહોંચ્યા. કુમારના વડીલ ભાઈઓ સ્મશાનમાં તરૂણી બેઠી હતી. કદાચ તે ધસુરના ઘરેથી આવ્યા. ત્યાં તેમને વસુદેવ પિતાને લખેલ પત્ર પિતાના ઘરે જતી હતી. મારા ઉપર તેની દષ્ટિ હાથ લાગ્યો. ત્યારે તેમણે તે ચિતા વિખેરી, પડા તણ વૃદ્ધાને કહ્યું, “માં, આ બ્રાહ્મણ ચંદન કાષ્ઠની નવી ચિતા બનાવી, અંત્યેષ્ટિ બાળકને દેહ માખણ જે સુકુમાળ છે. જણાય ક્રિયા કરી. છે કે તે થાકેલ છે. જો આપણે તેને ગાડીમાં આ સાંભળી મેં શાંતિનો શ્વાસ લીધે. પરંતુ લઈ એ તે આપણી સાથે તે પણ આનન્દપૂર્વક તે સાથે ભયભીત બન્ય. શાંતિ તે એટલે મળી જઈ શકશે.” તે વૃદ્ધાએ બૂમ પાડી મને કહ્યું,
ભાઈઓએ મારા મૃત્યુને સત્ય માની લીધું છે “વત્સ, આમ શા માટે ફગટ પગ પર ચાલે
અને હવે તેઓ તપાસ નહિ કરે. ભય તે તેથી છે? અમારી ગાડીમાં આવી જાઓ.”
લાગે કે આ લો કે મને ઓળખી જશે તે ? હું પણ તેમજ ઈચ્છતા હતા. ગાડીમાં
તેથી ત્વરાથી તે સ્થાન છોડી હું ઘરે આવ્યો મુસાફરી કરવાથી, પકડાઈ જવાની શકયતા ઓછી
રાત્રિ ત્યાં વીતાવી. બીજે દિવસે સવાર પડે તે હતી. તેથી જવાબ આપ્યા વગર, ગાડી પર જઈ
પહેલાં મેં સ્થાનને ત્યાગ કર્યો, બેઠો. સંધ્યા સમય પહેલાં જ અમે તેમને ગામ પહોંચ્યા. મેં સ્નાન, ભેજન તેમને ત્યાં પતાવ્યા.
- આ પ્રકારે પરિભ્રમણ કરતે હું ખેડબ્રહ્મા તેમના ઘર પાસે જ એક યક્ષનું સ્થાન
પહોંચે, નગરમાં પ્રવેશતાંજ એક વૃક્ષ પર બે હતુ ત્યા સંધ્યા સમય બાદ ગામના લોકો
આદમી બેઠેલા જોયા. મને જોતાં જ તેઓએ કહ્યું, મળતા. ગામ કથા ! માંદી રાજનીતિ, ધર્મનીતિ
ભાઈ, આ વૃક્ષ નીચે થોડો સમય વિશ્રામ સુધી આલોચના થતી. શહેરનો નવાજુની જાણવા
કરે” તે સાંભળી હું વિસ્મય પામ્ય અને વૃક્ષ માટે નાન. ખાન પતાવી તે સ્થળ પર હું ગયો.
નીચે જઈને ઉભે રહ્યા. તેમણે મને પૂછ્યું, જોયું તો તેઓ મારી જ વાત કરતા હતા.
* “ભાઈ આપનું નામ શું ? આપ કયાંથી
આવા છે ? રાજકુમાર વદવ કાલ સંધ્યા સમયે આગ્ન પ્રવેશ કર્યો. તેની ચિતા પ્રથમ તેના નોકર વલ્લભ મેં ટૂંકમાં ઉત્તર આપ્યો, “જાતિથી બ્રાહ્મણ જોઈ, જોતાંજ તેણે રુદન શરૂ કર્યું. લોકોએ તેને છું. મારું નામ ગૌતમ છે. કુશાગ્રપુરથી વિદ્યારડવાનું કારણ પૂછયું, ત્યારે તેણે કહ્યું, “લે કે એ ભ્યાસ માટે અહીં આવેલ છું. પણ તમે લોકે કુમાર પર અભિયે લગાવ્યા. તેથી દુઃખી બની મને આ બધું કેમ પૂછે છે ? “ તે સાંભળે” સપ્ટેમ્બર-૮૪|
[૧૬૭

Page #12

એમ કહી વૃક્ષ પરથી નીચે આવ્યા. તેઓ બોલ્યા, મેં કહ્યું, “કઈ માટે, કઈ વિદ્યા શીખવી “અહીંના રાજાનું નામ જિતશત્રુ છે. તેમને બે તે અપરાધ રૂપ નથી.” પુત્રી છે. વિજ્યા અને શ્યામા બંને છે સુંદર જ્યારે પરિચય ઘનિષ્ટ બને ત્યારે તેમનાથી અને કલાવતી. જ્યારે રાજાએ તેમના સ્વયંવરની કઈ વાત છૂપાવવી મને ઠીક ન લાગી. મેં વાત છેડી ત્યારે તેઓએ કહ્યું, “જે કેઈ અમને ગૃહત્યાગથી માંડીને તમામ વાત કરી દીધી. નય-ગીતમાં હરાવશે તેમને અમે વરશું. તે હં દશાહ ભાઈઓમાંનો એક વસુદેવ છું સાંભળી રાજાએ ચારે બાજુ લેકને મોકલ્યા. ત્યારે તેમના દેહમાં આનંદ લહરી ફરી વળી. જે કઈ તરુણ રૂપવાન અને નૃત્ય-ગીતમાં પ્રવીણ
ત્યારે તેઓ મને આ બ્રવેલરીથી પણ અધિક હોય તે મારી પાસે લઈ આવે. રાજાની આજ્ઞાથી
મનોહર લાગી. અમે અહીં રહીએ છીએ. આપ તરુણ છે રૂપવાન
સમય જતાં વિજ્યા ગર્ભવતી બની. તેને પણ છે. જે આપ નૃત્ય-ગીતમાં નિપુણ હો તે
દેહદ પૂર્ણ થતાં તેણે એક પુત્રને જન્મ આપ્યો. અમારું કાર્ય સફળ બને.
તેનું નામ પાડયું અકૂર, આ રીતે વિચખેડામાં મેં કહ્યું, જરૂર, જરૂર મેં કુલાચાર્ય પાસે મારું એક વર્ષ વીત્યું. સારી રીતે નૃત્ય-ગીતનું શિક્ષણ લીધું છે.
એક વખત ઉદ્યાનમાંથી પાછો આવતો હતો તે સાંભળી, તેઓ મને નૃપતિ પાસે લઈ ત્યારે એકાએક મારે કાને બે વ્યક્તિઓની વાત ગયા. મને જોઈને રાજા પ્રસન્ન થયા અને મારું પડી. એક બીજાને કહેતા હતા-કેવું આશ્ચર્ય સ્વાગત કર્યું.
જનક ! સરખા છે. | મારી પરીક્ષા વખતે મેં રાજકુમારીઓને કેની સમાન ? જોઈ–ખરેખર તેઓ સુંદર હતી. તેમના વાળ
અરે કુમાર વસુદેવ સમાન. શ્યામ અને રેશમાંથી પણ મુલાયમ હતા. નેત્ર હતા વિશાળ. હોઠ હતા કિસાલય સરખાં. હાથ આ સાંભળી મને ચિંતા થઈ-હવે વિજય હતા મૃણાલ તુલ્ય. ઉરોજ હતા માંસલ અને ખેડામાં એક ક્ષણ પણ રહેવું મારે માટે ઉચિત ઉન્નત. કટિ પાતળી અને મુષ્ટિ ગ્રહણ કરવા યોગ્ય નથી. એજ વિચારમાં હું ઘરે આવ્યાં, શ્રેણિ મંડળ ચદ્રાકાર. પગ હતા સૂર્યરમિથી મેં સારી વાત વિત્યા અને શ્યામાને વિકસીત કમલ સરખાં. કંઠ હતા આમ્રરસ જણાવી. તેમની અનુમતિ મેળવી. વિજય ખેડાનો પીનાર કાયલ સરખા મધુર બને કલામ ત્યાગ કરી પ્રયાણ કર્યું. ઉત્તર તરફ જતાં જતાં હોંશિયાર હતી, છતાં મેં તેમને પરાજય આપ્યું.
હું હિમાલય સન્મુખ આવી પહોંચ્યા. હવે ઉત્તર મારે વિજય થયેલે જાણી, રાજાના આનન્દની ,
તરફ આગળ વધવું શક્ય નહતું. તેથી પૂર્વ સીમા ન રહી. એક શુભ દિવસે રાજાએ મારી દેશ તરફ જાવાની ઈચ્છાથી હું કુંજરાવર્ત અરણ્યસાથે બનેના લગ્ન કરી દીધા. હું અને સાથે માં પ્રવે. દીર્ઘ પંથ કાપવાથી હું ખૂબ થાકેલ આનન્દમાં દિવસે પસાર કરતો હતો. અને તૃષાત હતો. જળાશય નજરે પડ્યું.
ધીમે ધીમે તેમને જાણ થઈ કે હું યુદ્ધ તેનું પાણી સ્ફટીક જેમ સ્વચ્છ અને કમળદલથી વિદ્યામાં પણ પારંગત છું. ત્યારે તેમણે મને સુશોભિત હતું. કેટલાંય પશુ-પક્ષીઓએ નજીકમાં પૂછયું, “આપ જાતીથી બ્રાહ્મણ છે તે યુદ્ધ પિતાના ઘર બનાવી લીધા હતા. વિદ્યાનું આપને શું પ્રયોજન ?
ત્યારે મેઘ સમાન કાળા હાથીઓનું ટોળું
[આત્માનંદ પ્રકાશ
૧૬૮]

Page #13

જળાશય તરફ આવતું મેં જોયું. તે જળમાં એક પર્વત પર પહોંચી મને નીચે ઉતાર્યો. ઉતર્યું. પાણી પીધા પછી ચાહું ગયું. પછી મને પ્રણામ કરી બતાવ્યું કે તેનું નામ
હું પણ પાણીમાં ઉતરી સ્નાન કરવા લાગે. પવનવેગ અને અંશુમાલી છે. આ પ્રમાણે કહી ઠીક સમય બાદ જેના ગંડસ્થળમાંથી મદ ઝરતે જલ્દીથી તે ત્યાંથી ચાલ્યો ગયો. હતું તે પર્વત સમાન વિશાળ હાથી ત્યાં
તેના ગયા બાદ, ડી વાર પછી મધ્યમ આવ્યો. તેની પાછળ પાછળ એક હાથણી પણ વયની એક સ્ત્રી આવી, અને જણાવ્યું કે તે આવતી હતી. હાથીની મદ–ગ ચોમેર ફેલાતી
- રાજા અશનિવેગની પુત્રી શ્યામલીની સેવિકા છે. હું.. મન ગબ્ધ એટલી સરસ લાગી કે હું તેનનામ હતુ મત્તાકિલા તેણે મને જણાવ્યું હાથ તરફ મુગ્ધ બની જોઈ રહ્યા. તેણે પણ મને કે રાજાના મંત્રી પવનવેગ મને પકડીને અહીં
યે હશે, મને જોતાં તે ક્ષીપ્ત બની મારા પર હાવેલ છે. જે આપ કોઈ બીજો વિચાર ન કરશે. આક્રમણ કરવા જળમાં ઉતર્યો. પાણીમાં રહી
રાજા આપની સાથે રાજકન્યા શ્યામલીના વિવાહ તેની સાથે યુદ્ધ કરવું ઉચિત નહીં લાગવાથી હું
કરવા ઈચ્છે છે.” એમ કહી તે રાજકન્યાના રૂપનું કિનારા પર ચઢી ગયે. મારે ઉદ્દેશ તેને વશ વર્ણન કરવા લાગી. પણ તેની વાત પૂર્ણ થાય કરવાનો હતો. મારી પાછળ પાછળ હાથી પણ
તે પહેલાં નજીકમાં રહેલ કુવામાં આકાશમાંથી કિનારા પર આવ્યો. તેની સૂંઢથી ગ્ય અંતરે રહી હું તેને મુષ્ટિપ્રહાર કરવા લાગ્યા. ખૂબ સમય એ સાપ છે કે કઈ વિદ્યાધરી ?
સરિસૃપ જાતિનું કઈ જતુ પડ્યું. મેં વિચાર્યું બ:દ સહન કરતાં કરતાં જ્યારે તે થાકી ગયા ત્યારે હું તેને બકરીના બચ્ચા માફક આમતેમ ઘુમાવવા મારા મનની વાત જાણી મત્તોકિલા બેલી લાગે, જો કે તેનું શરીર વિશાલ હતું, છતાં ઉઠી. તે સર્પ નથી. આ કૂવાનું પાણી જેટલું કોમળ હતું. જ્યારે તે બહુ થી ત્યારે તેના સ્વાદિષ્ટ છે તેટલું જ સ્વાથ્ય આપનારું છે. કોઈ તરફ ઉત્તરીય ફેંકયુ. તેનાજ દંતુશળ પર પગ જતું ત્યાં ન જઈ શકે તે માટે તેમાં ઉતરવાને રાખી. મસ્તક પર જઈ બેઠો.
મર્મર પથ્થરની બનાવેલી સાડા છે. આપ જે તે હવે તે સંપૂર્ણતઃ મારે વશ બન્યો હતો. મેં તેની જળ પીવા ઈચ્છતા હો તો હું આપને ત્યાં પાસેજ મારૂં ઉત્તરીય ઉંચકાવ્યું. આ જ સમયે,
લઈ જાઉં. મારા બે હાથ પકડીને મને શૂન્યમાં ઉઠાવનાર જાવાની ઈચ્છા મેં પ્રકટ કરી કે તરત જ તે અને આકાશ માર્ગ પર ધસનાર કોણ હત– મને ત્યાં લઈ ગઈ. હું તૃષાતુર તો હતો. તેથી તે હું ન જાણી શક્યા.
અમૃત સમાન જળનું આકઠ પાન કર્યું. આશ્ચર્ય સમાપ્ત થતાં મને વિચાર આવ્યો,
જે હું કૂવામાંથી બહાર આવ્યા કે તરતજ છે મને ઉઠાવનાર વ્યકિત મારા કરતાં વધુ બળવાન છે? જેવી મેં મારી નજર તેની નજરમાં
અશનિવેગ રાજાના અનુચરે આવી પહોંચ્યા. ખેડી કે તરતજ તેણે દષ્ટિ નીચી કરી લીધી. તેમના હાથમાં નાનદ્રવ્ય, વસ્ત્ર, અલંકાર મને સમજાયું કે મારા કરતાં તે વધુ બળવાન હતા. નગર દ્વાર પાસે અંતપુરની રક્ષિકા કલનથી. અને એમ પણ જણાવ્યું કે તે મારા પ્રત્યે હંસીને જોઈ. તેણી તથા બીજી સંગિનિએ સ્નેહ પરાયણ અને મવીભાવ ધરાવનાર છે. તેથી મને સ્નાન કરાવી અલંકારે પહેરાવ્યા. પછી મેં વિચાર્યું કે જ્યાં સુધી તે મારું અનિષ્ટ ન મને રાજા પાસે લઈ આવી. મેં અશનિવેગને નમીને કરે ત્યાં સુધી હું પણ તેનું અનિષ્ટ નહિ કરું. પ્રણામ કર્યા. તેણે મને આલિંગન કરી સિંહાસન સપ્ટેમ્બર-૮૪]
[૧૬૯

Page #14

પર બેસાડે, પછી એક[શુભ દિવસે પિતાની તે સાંભળી અર્ચિમાલી ભયભીત થયા અને કન્યા શ્યામલીને મારા હાથમાં સેંપી દીધી. મુનિઓ પાસે ઉપસ્થિત થયા, પછી તેમને પ્રણામ
વાસર શય્યા પર શ્યામલીએ એક વરદાન કરી, કહ્યું, “હે પૂજ્ય મુનિવરે હું આપનો માંગ્યું. મેં કહ્યું, “તમારે માટે કઈ પણ વસ્તુ
આશ્રિત છું. મેં હરણને મારવાની ચેષ્ટા કરી, અદેય નથી. તમે શું વરદાન ઈચ્છે છે ?”
તે માટે આપ મને ક્ષમા આપો.” તે ઢી, વરદાનમાં એ આપે કે છે તે સાંભળીને શ્રી નન્દ મુનિ બોલ્યા, જે કઈ હંમેશ તમારી સાથે જ રહું.”
પ્રોજન અગર પ્રયોજન વગર જીવ હત્યા કરે
આ છે તે અધોગતિમાં જાય છે, અને દીર્ઘકાળ સુધી મેં કહ્યું, “એ વરદાન મારે મેળવવાનું છે,
છે, અસહાય બની દુઃખ ભેગવે છે. તેથી જીવ તમારે નહીં.”
હિંસાથી વિરત બનો. આ રીતે તમે હિંસાથી તે કહેવા લાગી, “તેનું કારણ છે આપ બચી શકશો. જે કોઈ અપરાધીની પણ હત્યા સાંભળે.”
કરે છે તે જાતે કરેલ પાપના સંચયના ક્ષય કરી વૈતાઢય પર્વતના દક્ષિણ ભાગમાં નિરગત ?
શકતા નથી. તે પરથી અનુમાન કરે જે નિર્દોષ નામે નગર છે. સૂર્યથી પણ અધિક પ્રતાપી
છે અને કોઈ પ્રકારનું અનિષ્ટ કરતા નથી તેની ચર્ચ માલી ત્યાં રાજ્ય કરે છે, તેનાથી રાણી પ્રભા- ક
હત્યાનું પરિણામ કેટલું ભયંકર હોય છે. વતીને બે પુત્ર થયા છે. તેમના નામ અશનિવેગ આથી અચિંમાલીને સંસાર પરથી તૃષ્ણા અને જવલનવેગ. અશનિવેગને એક કન્યા છે તે ચાલી ગઈ. તેમણે પિતાના મોટા પુત્ર જવલનકન્યા તે હું. મારી માતાનું નામ સુપ્રભા. વેગને સિંહાસન પર બેસાડી, પન્નાત્ત નામની
એકવાર વૈતાઢય પર્વતના શિખર વિભાગ વિદ્યાનું દાન કરી, પ્રવજ્યા ગ્રહણ કરી દેશ પરપર ફરતાં ચચિમાલી પત્ની સહિત નગર ઉધા- દેશમાં ભ્રમણ કરવા લાગ્યા. નના વૃક્ષ નીચે આવી બેઠાં. જ્યારે તે ત્યાં વિશ્રામ ઘણા દિવસો બાદ, તે નન્દ અને સુન મુનિ કરતાં વાતચીતમાં મગ્ન હતા ત્યારે દર એક ફરીને કિન્નરગીત નગરીમાં આવ્યા. જવલનગ હરિણને બેઠેલું જોઈ, અર્ચિમાલીએ વીર ફેકયું. તેને વંદન કરવા ગયા. તેમની પાસેથી ધનહરણ બેઠું હતું તેમ બેડું રહ્યું પણ નીર પાછું અધવની નશ્વરતો વિષે સાંભળીને સંસારથી ફરી તેની પાસે આવ્યું. તેથી વિસ્મય પામી વિકત બન્યા. જેવું તે બીજુ તીર છોડવા ગયા કે તરતજ
તેણે પિતાના નાનાભાઈને બેલાવી કહ્યું, અંતરિક્ષમાં અવાજ થયે-ચારણ મુનિ નન્દ અને સુનન્દ કુંજ વિતાનમાં ધ્યાન કરી રહ્યાં છે. તમે “હું દીક્ષા લઈશ. તેથી મારી પાસેથી રાવ્ય તેની પાસે બેઠેલ હરણને જોયું પરંતુ મતિ અગર પન્નત્તિ વિદ્યા લો.” પિતાની આધ્યાત્મિક શક્તિથી અનેક
મારા પિતાએ જવાબ આપ્યો, “કુમાર રક્ષણ કરે છે. જે તે જીની હત્યા કરવાનો કોઈ અંગારક હજુ બાળક છે. તેથી આપ મને આપવા પ્રયાસ કરશે અને તેથી મુનિ ગુસ્સે થશે તે દેવ ઈચ્છે છે તે લેવાનું મારે માટે ઉચિત નથી. પણ તેની રક્ષા કરવા અસમર્થ થશે. તેથી તેમની આપ તેને પૂછી લે. જે તેને પસંદ હોય તે પાસે જઈ ક્ષમા યાચના કરે કે જેથી તમારે તેને લેવા દે.” કોઈ અનિષ્ટ ન થાય.
ત્યારે અંગારકને બેલાવવામાં આવ્યા. ૧૭૦]
[આત્માનંદ પ્રકાશ

Page #15

અંગારકને પૂછવામાં આવ્યું ત્યારે તેણે કહ્યું, “હું પુત્રની માતા છું. તેથી આ કર મને જ
મારી માતા જેમ કહેશે તેમ કરીશ.” માતાએ મળશે.” તેને વિદ્યા લેવાનું કહ્યું, કેમકે જે વિદ્યા મેળવશે સર્વે ને એ સમજાવવા પ્રયત્ન કર્યો. પણ તેને રાજ્ય પ્રાપ્ત થશે.” તેથી માતાની શિખા- કોઈ પ્રકારે તે ન સમજી. એટલું જ નહિ પણ મણથી અંગારકે પત્નતિ વિદ્યા ગ્રહણ કરી. પિતાના પુત્રને તે પંથે દર્યો. અંગારક પિતાના
મારા પિતાએ રાજ્ય ગ્રહણ કર્યું. પરંતુ પ્રમોદ માટે પ્રજા પાસેથી મનગમતી ચીજો જવલનગની પત્ની વિમલભા પૂર્વ જેમ પ્રજા જબરદસ્તીથી લેવા લાગ્યા. પાસેથી કર લેતી રહી. એક વખત, પ્રજા ગણે આ રીતે મારા પિતા અને અંગારક વચ્ચે મારા પિતા પાસે આવીને કહ્યું, “મહારાજા, વેરની વૃદ્ધિ થઈ, યુદ્ધમાં મારા પિતાને અંગારકે અમે દેવી સુપ્રભાને કર દેવા ઈચ્છીએ છીએ, હરાવ્યા. તવા મારા પિતાને રાજ્ય છોડી ચાલ્યા પરંતુ વિમલાભ તેમાં બાધા નાખે છે. અમારે જવું પડયું. માટે બન્ને સમાન છે. આપ બતાવે-ચમ શું
રાજા બન્યા બાદ અંગારકે મને બેલાવી કરીએ?
અને કહ્યું, શ્યામલી તું કશી ચિંતા ન કર. તું વિમલભાને બોલાવવામાં આવી, અને પ્રજા ભાઇના ધનનો ઉપયોગ કર. તને કશા પ્રકારનો પાસેથી કર લેવાની મનાઈ કરી, પરંતુ તે બેલી, અભાવ નહિ રહે.”
(ક્રમશઃ)
ભાવનગર વોરાબજાર ગેડીજી પાર્શ્વનાથ દેરાસરની બાજુમાં અત્રે ગડીજી ઉપાશ્રયે ૧૦૮ ગ્રંથ રચયિતા યોગનિષ્ઠ બુદ્ધિસાગરસૂરીશ્વરજી મહારાજના સમુદાયના વર્તમાન ગચ્છાધિપતિ આ. ભ. શ્રી કૈલાસસાગર સૂરીશ્વરજી મ. સા.ના શિષ્ય તપસ્વી આ. ભદ્રબાહુસાગર સૂરીશ્વરજી તથા પૂ. મુનિશ્રી નીતિસાગરજી તથા ગણિવર્ય શ્રી જ્ઞાનસાગરજીના શિષ્ય મુનિ વિનીતસાગરજી અત્રે ચાતુર્માસ વિરાજમાન છે.
અષાઢ સુદ રવિવારના ચતુર્માસ પ્રવેશ થયેલ. ત્યારથી પૂ. મુનિશ્રી નીતિસાગરજી મ.સા.ના ઉપદેશથી અનેકવિધ શુભ અનુષ્ઠાને તપ-જાપ પૂર્વક થયેલ છે. તેમજ
પ્રવેશ દિવસે માંગલિક આયંબિલ થયેલ, તે દિવસથી અખંડ અઠ્ઠમતપ ચાલુ છે. સિદ્ધગિરિના સમુહ અફૂમ તથા શ્રી શંખેશ્વર પાર્શ્વનાથના ૭૨ કલાકના અખંડ જાપપૂર્વક સમુહ અઠ્ઠમ તથા બીજી અનેક તપશ્ચર્યાઓ સમુહ આરાધનાઓ થયેલ.
પપણા જેવા મહાપર્વમાં કર્મ ખપાવવા નિમીત્તે માસક્ષમણું, ૨૧ ઉપવાસ, ૧૬ ઉ. ૧૫ ઉ., ૧૧ ઉ., ૮ ઉ., વિગેરે અનેક તપાઓ તથા વીસસ્થાનકતપ, સિદ્ધિતપ અક્ષયનિધિતપ, વિગેરે અનેક તપસ્યાએ થયેલ. આચાર્ય ભગવંતે વર્ધમાન તયની ઓળીની આરાધના કરેલ, તેની અનુમોદના નિમીત્ત શ્રીસંઘે પંચાહ્નિકા મહોત્સવ જીનેન્દ્ર ભક્તિપૂર્વક ઉજવેલ. તેમાં શ્રી સિદ્ધચક્ર મહાપૂજન (૪૦૯) ઉપવાસની સમુહ આરાધના પૂર્વક વિધિવિધાનપૂર્વક થયેલ.
શ્રી સંઘમાં ઉત્સાહ સારો વર્તે છે. તેમજ દર રવિવારે બાળકોને સમુહ સામાયિક વગેરે તથા દર રવિવારે જાહેર પ્રવચનના કાર્યક્રમ સારી રીતે ચાલુ છે
સપ્ટેમ્બર-૮૪ |
|૧૭૧

Page #16

પ૨મયોગી. શ્રી. બિંદા.6હજી મહારાજ
લેખક : રાયચંદ મગનલાલ શાહ
(ગતાંકથી ચાલુ)
પરમ યોગીરાજશ્રી ચિદાનંદજી મહારાજ રચિત “પરમાત્મા છત્રીશી”ના પાંચ દુહા ગત અંકમાં આપણે જોઈ ગયા, પ્રથમ પરમાત્માની સ્તુતિ કર્યા પછી એક ચેતન દ્રવ્યના ત્રણ પ્રકાર (૧) બહિરાત્મા (૨) અંતરામ (૩) પરમાત્મા એમ ત્રણ સ્વરૂપ સમજાવ્યા. હવે આપણે છઠ્ઠા દુહાથી આગળ વધીએ. ગીરાજની કાવ્ય શક્તિ કેઈ અનેરી છે, એમના લખાણના અર્થો કે વિવેચન કરવાની મારા જેવા સામાન્ય માણસની શક્તિની બહાર છે. ભલભલા વિદ્વાનને માટે પણ કઠીન છે. તેઓએ ટુંકામાં બહુ અ૫ શબ્દોમાં તેમ છતાં સંપૂર્ણ સચોટ વાણીમાં એમના અનુભવ જ્ઞાનને, યોગશક્તિથી અને શાસ્ત્રાભ્યાસથી જે જ્ઞાન સરિતા વહાવી ગયા છે તે અપૂર્વ સુંદર છે. એમના શ દે શબ્દમાં જ્ઞાનમય એમના આત્માની ઝલક છે, એમણે ગાગરમાં સાગર ભરી દીધો છે. પરમાત્મ સ્વરૂપ સરલતાથી પ્રાપ્ત કરવાનો સુગમ ઉપાચ એમણે આ પરમાતમ છત્રીમાં જે બતાવ્યું છે તે જિજ્ઞાસુ મુમુક્ષુ આત્માઓ જેમ જેમ વાંચશે. અધ્યયન કરશે, સ્વાધ્યાય કરશે તેમતેમ અલૌકીક આનંદનો અનુભવ થશે. થોડી ક્ષણ માટે તે આત્મા અંતરાત્માના આનંદને સ્વાદ ચાખતો હોય એમ આનંદ માણી શકશે.
બહિરાતમ ભાવ તજ, અંતર આતમ હોય; પરમાતમ પદ ભજતુ હે, પરમાતમ પદ સંય. ૬ પરમાતમ સોચ આતમાર, અવર ન દુજે કેઈ; પરમાતમ કું ધ્યાવતે. યહ પરમાતમ હોય. ૭ પરમાતમ એહ બ્રહ્ના છે, પરમ જ્યોતિ જગદીશ, પરસું ભિન્ન નિહારીએ, જોઈ અલખ ઈ ઈશ. ૮ જે પરમાતમ સિદ્ધ મે, સેહી આમ માંહી, મોહ મચલપ ફુગ લગ રહ્યો, તામેં સૂજત નહિ. ૯ મેહ મયલ રોગાદિ કે, જા જિન કીજે નાશ; તા છિન એહ પરમાતમા, આપ હી હહે પ્રકાશ. ૧૦
૧. ભજવું, સેવન કરવું, પૂજવું, લીન થવું, એકમેક થઈ જવું. ૨ અભેદ દશા, અપા સે પરમાતમાં આત્મા એજ પરમાત્મા છે, પરમાત્માનું ધ્યાન ધરતાં આત્મા પરમાત્મા બની જાય છે, પરમાત્મ સ્વરૂપને પ્રાપ્ત કરે છે. ૩. પરમાત્મા એજ બ્રહ્મ છે, એજ પરમ જ્યોતિ છે, એજ ઈશ્વર છે, હું આત્મા છું અન્ય સર્વ પર છે જુદું છે, હું કોઈનો નથી કેઈ મારું નથી, સ્વસ્વરૂપનું જ્યાં જ્ઞાન થયું-ભાન થયું–સમજણ આવા તજ જાતિ સ્વરૂપ અલખ ઈશ્વર ભગવાન. ૪. જ્યોતિ. ૫. મેલ. ૬. જ્યારે ૭. તેજ ક્ષણે. ૧૭૨]
આત્માનંદ પ્રકાશ

Page #17

આતમ સે પરમાતમા, પરમાતમ સોઈ સિદ્ધ; બિચકી દુવિધા મિટ ગઈ પ્રગટ ભઈ નિજ રિદ્ધ. ૧૧ મેં હિ સિદ્ધ પરમાતમા, મેં હિ આતમ રામ; મેં હિ ધ્યાતા ધ્યેય કે, ચેતન મેરે નામ. ૧૨ મેં હિ અનંત સુખકે ધની, સુખમેં મહિ સહાય, અવિનાશી આનંદમય, સેહં ત્રિભુવન રાય. ૧૩ શુદ્ધ હમારે રૂપ છે, શોભિત સિદ્ધ સમાન; ગુણ અનંત કરી સંયુત, ચિદાનંદ ભગવાન. ૧૪ જેસે શિવર્ષે તહીં વસે, તે યા તનમાંહિ; નિશ્ચય દષ્ટિ નિહાળતાં, ફેર પંચ કચ્છનાંહિ. ૧૫ કરમન કે સંજોગ તે, ભએ તીન પ્રકાર એકહી આતમા દ્રવ્યકું, કર્મ નટવણ હાર. ૧૬ કર્મ સંધાતે અનાદિકે, જોર કછુ ન બસાય; પાઈ કલા વિવેકકી, રાગ દ્વેષ છિન જાય. ૧૭ કરમનકી જર રાગ હે, રાગ જરે જર જાય; પરમ હોત પરમાતમાં, વે હી સુગમ ઉપાય. ૧૮ કાટેકું ભટકત ફરે, સિદ્ધ હેને કે કાજ; રાગ દ્વેષ કે ત્યા દે, વેહી સુગમ ઇલાજ. ૧૯ પરમાતમ પદકે ધની, રંક ભય વિલ લાય; રાગ-દ્વેષ કી પ્રીતિસેં જન્મ અકારથ જાય. ૨૦ રાગ-દ્વેષ કી પ્રીતિ તુમ, ભૂલ કર જન પંચક પરમાતમ પદ ડાંકકે, તુમ હિ કિયે તિરયંચપ ૨૧ ત૫ જપ સંયમ જબ ભલે, રાગ-દ્વેષ જે નહિ, રાગ-દ્વેષ કે જાગતે, એ સબ વૃથા હિ. ૨૨ રાગ-દ્વેષ કે નાસતે, પરમાતમ પરકાશ; રાગ-કેપ કે ભાસતે, પરમાતમ પદનાશ. ૨૩ જે પરમાતમ પદ ચહે, તે તું રાગ નિવાર, દેખી સંજોગ સામીકે, અપને હિયે વિચાર. ૨૪ લાખ બાતકી વાત યહ, તો હું દેઈ બતાય; જે પરમાતમ પદ ચહે, રાગ-કષ તજ ભાય. ૨૫
૧. વચલી દ્વિધા, અધાતી કર્મને નાશ થયા પછી નિજાન્મ દશા પ્રાપ્ત થઈ ત્યાં જ આત્માની રિદ્ધિ અનંત ભંડાર પ્રગટ થાય છે. ૨. જડ-મૂળ. ૩. વ્યર્થ. ૪. ઢાંકીને. પ. પશુ.
સપ્ટેમ્બર-૮૪]
[૧૭૩

Page #18

રાગ-દ્વેષ ત્યાગે બિન, પરમાતમ પદ નહિ; કેટિ કોટિ તપ-જય કરે, સબ અકારથ જાય. ૨૬ દેષ હિ આતમકું યહ, રાગ-દ્વેષ કે સંગ; જેઓં પાસ મજિઠમેં, વસ્ત્ર એર હિ રંગ. ૨૭ તેઓં આતમ દ્રવ્ય કું, રાગ-૫ કે પાસ કર્મ રંગ લાગત રહે, કે લહે. પ્રકાશ. ઈણ કરમન જીત, કઠિન બાત હૈ વીર જ દે વિનુ નહિ મિટે, દુઇ જાત પીરર. લલ પત્તા કે કિયે, એ મિટવે કે નહિ ધ્યાન અગ્નિ પરકાશ કે, હેમ દેહિ તે માંહિ. ૩૦
કું દારૂ કે ગંજકું, નર નહિ શકે ઉઠાયક તનક આગ સંગ સેં, છિન એક મેં ઉડ જાય. ૩૧ દેહ સહિત પરમાતમા, એહ અચરજકી બાત; રાગ-દ્વેષ કે ત્યાગને, કર્મશક્તિ જરી જાત. ૩૨ પરમાતમ કે ભેદ દ્રય, નિકલ સકલ પરવાન; સુખ અનંતમેં એકસે, હવકે દ્રવ્ય થાન. ૩૩ ભાઈ! એહ પરમાતમ, સે હે તુમમેં યાહિક અપની શક્તિ સંભાર કે, લિખાવત દે તાંહ. ૩૪ રાગ-દ્વેષકું ત્યાગ દે, ધરી પરમાતમ ધ્યાન; ચું પાવે સુખ શાશ્વત, ભાઈ ! એહ કલ્યાન. ૩૫ પરમાતમ છત્રીસી કે, પઢીયે પ્રતિ સભાર, ચિદાનંદ તુમ પ્રતિ લિખી, આતમ કે ઉદ્ધાર. ૩૬
(સંપૂર્ણ )
૧૦ જડ ૨. પીડા ૩. ભલે પતા-પંપાળવાથી ૪. તણએ.
શ્રી શત્રુંજય ગિરિરાજ દર્શન શાશ્વતા તીર્થની ઉપાસના આવા પુનિત પુસ્તકના વાચન દ્વારા વિશેષ રીતે થઈ શકે છે. તેથી આ પુસ્તક દરેક ઘરે વસાવવા જેવું છે.
નવ્વાણું યાત્રા કરનાર ભાગ્યવંતોને, વર્ષીતપ કરનાર તપસ્વીઓને, તેમજ શ્રી જૈન સંઘના શ્રાવકે અને શ્રાવિકાઓને પ્રભાવનામાં આપવા લાયક પુસ્તક છે. આ પુસ્તકમાં પુનિત વીર્થના પંદર ફોટાઓ છે કિંમત ફક્ત ૬-૦૦ રૂપિયા જે વ્યકિત સે કે સેથી વધારે પુસ્તક મંગાવશે તેમને દશ ટકા કમિશન આપવામાં આવશે.
શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા ખારગેઇટ
ભાવનગર (સૌરાષ્ટ્ર)

Page #19

- કાકા કા ર ર ર
( હકક,
કજ
.
મારી આ
E' કરી
ડાલ
.
( તાશિષ્ય પૂ. ભકિરાણાદાળવિજયજી મ.સાઆ
GR
(
)
'
મારે
હપ્ત ૮ મે : (ગતાંકથી ચાલુ) સુપ્રતિષ્ડ પોતાના ભૂતકાળના પ્રસંગને સંસ્કારના પ્રકાશથી અજવાળી દે છે. અને તેવી તાદય સમુ વર્ણન કરતા જણાવ્યું હે ધનદેવ ! સ્ત્રીને ઘરની લક્ષ્મી કહે છે. જ્યારે અવળી નારી મારા પિતાએ ચંપાપુરીના કીર્તિધર રાજની કુલાંગારીણી હોય તે શાંત ઘરને પણ કલેશ અને પુત્રી કનકવતી સાથે બીજીવાર લગ્ન કર્યા. અને કંકાશથી ભરી દે છે. એટલુ જ નહિ પણ એક વૃક્ષને વેલડી વીંટાઈને વૃદ્ધિ પામે તેમ કનકાવતીની જ ચિનગારીથી ઘરને સળગાવી દે છે. અને ધ તેમના નેહ વૃદ્ધિ પાખ્યા.
ઉજજડ બનાવી દે છે. તેમ મારી નવી માતાએ હું ધનદેવ! તમે જાણો છો આ સળગતા
અમારા ઘરમાં તો ઠીક પણ સમગ્ર રાજ્યમાં
આગ લગાડી. સંસારમાં ઘરને આંગણે આવતી નવી મા ને આ
મારા પિતા તો ન્યાય નીતિ અને ઉચ્ચ વર્તાવ કેવો હોય છે ! જ્યાં જ્યાં જે જે ઘરમાં
વ્યવહારને માનનારા છે તેઓ કઈ પણ સમયે નવી મે ના પગલા પડયાં છે તે ઘર ઉજજડ અગ્ય પગલુ ભરે જ નહિ. પણ કનકવતીએ થયેલું અને ખેદાનમેદાન થયેલું જોવા મળે છે.
જાણે કામણ કર્યું હોય તેમ રોજા તેને જ જોયા મારા પિતાને કનકવવી ઉપર એટલે નેહ વૃદ્ધિ કરે છે. અને તે કહે તેમ જ કરે છે. હે ધનદેવ ! પાયો કે તે કહે તેવું જ મારા પિતા કરવા મારા પિતાને એક વખત મારી અપર માતાએ લાગ્યાં. બસ...રાત અને દિવસ તેનામાં જ
જે કહ્યું કે તમે રાજ્ય ઉપર બેસાડે તે મારા સુરથને અંધ બની ગયા.
જ બેસાડો. એમ કહ્યું ત્યારે મારા પિતાએ હે ધનદેવ ! સમયની સરિતા વહ્યા જ કરે એકજ જવાબ આપ્યો કે દેવી ! રાજ્યની નિતિ છે. તેને કઈ રોકી શકતું નથી. સમય જતા અને વફાદારીને હું કદાપિ ચુકવા નથી માંગતા. કનકવતાએ એક પુત્રને જન્મ આપ્યો. તેનું નામ ર ી ઉપર તે સુપ્રતિષ્ઠ બેસશે. કારણ કે
કુમાર રાવ્યું. સમગ્ર સિદ્ધપુર રાજ્યમાં રાજ્યને વારસદાર એ છે. મારા પિતાની વાત આજદિન પર્યત ખટપટનું નામ નિશાન ન હતું. કનકાવીને ના પામી તેણે પોતાની માળાજાળ તેને બદલે મારી નવી માતા આવ્યા પછી પાથરવા માંડી અને એવી તે કાન ભંભેરણી રાજ્યમાં ખટપટ વધવા લાગી.
કરી કે પિતાને પોતાનો વિચાર ના ખુશ મને મિત્ર ધનદેવ! આ જગતને કમ છે. કે ફરવવા પડ્યા. અને મારા પિતા મને કેદમાં આર્યકુળની સન્નારી પરણીને સાસરે જાય તે નાખવા અને સુરથને રાજય ઉપર સ્થાપવાની અધકારમય ઘરને ઉદ્યાનમય બનાવીને ઘરને તૈયારી કરવા લાગ્યા. સપ્ટેબર-૮૪]
૧૭૫

Page #20

એક વૃદ્ધ દાસીએ આ વાત રાજા અને રાણી ચાલી નીકળ્યું. ત્યાંથી મે સિંહગુહામાં આવીને વચ્ચેની થઈ તે સાંભળીને તેણે મને જણાવી કે જમાવટ કરી. મારી નામના અને પરાક્રમ જાણી હે સુપ્રતિષ્ઠ! તમારા પિતા તમને પકડીને કેદ આસપાસના ભીલે મારા રહેઠાણ પાસે ભેગા કરવાના છે. અને સુરથકુમારને રાજ્ય ઉપર થયાં. આમ તે ભલો ધણાજ કુર અને નિર્દય બેસાડવાના છે. આ વાતથી તમને વાકેફ કરવા હોય છે. લુટફાટ અને મારકુટ સિવાય બીજી હું ઉતાવળી તમારી પાસે આવી છું, હે રાજ્ય કઈ પ્રવૃત્તિ જ નથી હોતી, તેમની સાથે હું પુત્ર! આપને હવે યોગ્ય લાગે તેમ કરશે !!! ભળી ગયા. મને આવી ખોટી પ્રવૃત્તિ ગમતી
હે ધનદેવ! મારા પર પ્રિતિ ધરાવતી વૃદ્ધ નથી પણ મજબુર થઈને આવી પ્રવૃત્તિ કરવી દાસીએ મને આ વાતની જાણ કરી ત્યારે મને પડે છે. હું તે અન્યાય અને અનિતિને ભેગ ખુબજ આશ્ચર્ય થયું અને પારાવાર દુઃખ પણ બનેલે એક રાજકુમાર છું. થયું. હું ધારૂ તે મારા રાજ્યના અધીકારીઓ જંગલનો સિંહ પિતાના પરાક્રમથી વનને દ્વારા બલાત્કારે મારી અપરમાતાને અને સુરથને રાજા બને છે, તેમ હું મારા પરાક્રમથી આ કેદ કરાવી મારા પિતાની શાન ઠેકાણે લાવી અને ભલેને સરદાર બને છું. પણ આપ જેવા રાજ્ય ઉપર બેસી શકુ તેવી શક્તિ મારામાં હતી ગુણીયલ અને સજજન એવા મહાપુરૂષના પગપણ...પણ મને થયું ક પિતાની સામે થવું રણથી આ ભૂમિ પવિત્ર બની છે અને મને તે તો કુલાંગાર પુત્રનું કામ છે. અભિજાત આપના દર્શન થયા તે મારૂ સદ્દભાગ્ય છે. પુત્રનું નહિ,
સુપ્રતિષ્ઠ પોતાની સમગ્ર જીવનની વ્યથા ભરી અંતે મારૂ અંતરમન પિકારી ઉઠયું. મારે કથા કહીને મન હળવું કર્યું. ઉભરો શમી . મારા કુળને કલંક લાગે તેવું ધનદેવ જાણે સ્વપ્નમાં ખોવાયેલ હોય તેમ મારે શા માટે કરવું ? મારા બાહુમાં જેર છે. સુપ્રતિષ્ઠના ઝંઝાવાત ભર્યા જીવનકથનને સાંભમારૂ મન સ્વસ્થ છે, તે શા માટે હવે અહી બીને દીગ્રમુઢ બની ગયે. રાજ્યપુત્રને પણ રાજ્યના રહેવુ, મારૂ ભાગ્ય હશે તો બીજુ રાજ્ય મળી કાવાદાવાઓ અને અપરમાતાના પરાક્રમથી રહેશે. પરાક્રમ કરી-પુરૂષાર્થ દ્વારા સાત્વિક રાજ્ય છોડવું પડ્યું, જંગલમાં દુઃખ વેઠવું પરિણામ મેળવવું તે મારું કામ છે. બાપકર્મી પડ્યું વગેરે. સુપ્રતિષ્ઠની વાત સાઘાત પૂર્ણ
મારૂ જીવન જીવવું તેના કરતાં આપ- સાંભળીને અંતરથી આશ્વાસન આપીને કહ્યું કર્મી સ્વપુરૂષાર્થથી પૈસે પેદા કરે તેમાં જ હે સુપ્રતિષ્ટ હવે તમે જરાયે દુઃખ મનમાં ના બહાદુરી છે. બસ હવે તે આ શક્ય છોડીને લાવશે. સમગ્ર વિશ્વમાં માનવ માત્રને અનેક ચાલ્યા જવુ વધુ હિતાવહ છે. હે ધનદેવ ! સુખદુઃખના સમયમાંથી પસાર થવું પડે છે. રાત્રીએ ઘર છોડી દેવુ તે મે દઢ સંકલ્પ કર્યો. સંજોગ માનવીને સુખ આપે છે અને વિયેગ - રાત્રીએ સમગ્ર રાજ્ય નીંદ્રા દેવીને ખોળે માનવીને દુઃખ આપે છે. આપણા જ કર્મના ઢિી હતી. આકાશમાં તારાઓ ટમટમતા હતાં શુભાશુભ ફળના વિપાક રૂપે સુખદુઃખ આવે છે. અને વાદળમાં છૂપાયેલે ચંદ્ર કોઈ કોઈ વાર તેને સમતા ભાવે સહન કરવું જ રહ્યું. રડતાં બહાર આવીને ચાડી ફેંકતે હતે, રાત્રીના રડતા સહન કરવું તેના કરતા સમતા ભાવે તમરાએ ક્ષણે ક્ષણે અવાજ કરતા હતા. રાજ્યના હસતા હસતા સહન કરીએ તે નવા કર્મો નહિ દ્વારે પહેરેગીરે આંટા મારી રહ્યાં હતાં, છતાં બંધાય. માટે હે મિત્ર હવે તું લવલેશ કોઈને પણ ખ્યાલ ન આવે તેમ ઘર છોડીને મનમાં દુખ લાવીશ નહિ. આજથી આપણા
૧૭૬]
[આત્માનંદ પ્રકાશ

Page #21

બંનેને મૈત્રીને નાતે શરૂ થાય છે. કેઈ પણ જ્યાં ઘટાટોપ ઝાડીઓ આવી કે જ્યાં દિવસે પણ સંજોગે આપણે બંને સુખદુઃખમાં સાથે રહીશું. સૂર્યને દર્શન થવા દુર્લભ હતાં કઈ કઈ જગ્યા
આમને આમ કેટલાક દિવસો પસાર થયા એ સૂર્યના કિરણો ઝાડવાઓને ભેદીને પૃથ્વી પછી ધનદેવે કહ્યું હે મિત્ર! હવે વધુ સમય
ઉપર પડતાં હતા. એવી ઘટાટોપ વનસ્થળીમાં હમણા હું રોકાઈશ નહિ. કારણ કે મારી સાથે
એક કરૂણ આક્રંદ સંભળાય. મને થયું કે આ
આજંદ સંઘ છે. સંઘના માણસો પણ હવે પ્રચાણ માટે ભયાનક જેવા જંગલમાં સ્ત્રીના જે ઝંખી રહ્યા છે. મને કહેતા સંકેચ થાય છે.
કયાંથી જે તરફ અવાજ આવતો હતો તે તરફ પણ તમે રાજીખુશીથી રજા આપે તે હું
તમે પગલા માંડયાં અને આગળ ચાલવા માંડયું. આગળ વધુ.
ત્યાં કાને અવાજ અથડાયા...હવે તે તું મારા
સકંજામાં સપડાઈ છે. કોઈ તારો અવાજ અહીં સુપ્રતિષ્ઠ કહ્યું ભાઈ! તમે જવાની વાત સાંભળી શકે તેમ નથી. અને કોઈ તને બચાવી કરો છે તે ખુશીથી જાઓ પણ મારી એક શકે તેમ નથી. હા..હા..હા..હા...હા તટસરત તમારે સ્વીકારવી જ પડશે. ધનદેવને થયું હાસ્ય સાંભળતાં જ હું સ્તબ્ધ બન્યો. સાવધાનીથી કે પાછા ફરતાં પલ્લીમાં બે ચાર દિવસ રેકા- નજદિક જઈ જોયું તે સ્ત્રી નહિ પણ એક પુરૂષ વાનું કહેશે. પણ તેની ધારણું ખોટી પડી. નાગપાશથી બંધાયેલ હાલતમાં હતા, મુખ ઉપર
(પ્રતિક પિતાના આવાસમાં જઈને તુરત દિવ્યતા હતી. પણ નાગપાશ બંધનની વેદનાને પાછો ધનદેવ પાસે આવ્યો. અને બે હાથ જોડી કારણે આંખમાંથી આંસુ વહેતા હતાં. તેની વિનમ્ર ભાવે કહ્યું હે મિત્ર! મારી આ એક આપત્તિ જોઈ મારૂ હૈયું પણ ભરાઈ ગયું. નાનીશી ભેટ સ્વીકારો. ધનદેવના હાથમાં મુકતાં બંધનમાં સપડાયેલા પુરૂષે કહ્યું, ભાઈ તમે જ ધનદેવ આશ્રયમાં પડી ગયો. અને વિચારવા મનમાં જરા પણ દુઃખ લાવશે નહિ. મને લાગે કે થોડા જ દિવસોની મિત્રતામાં આટલી બંધનમાં નાખનાર તે ક્યાંય દૂર ચાલ્યા ગયે મોટી ભેટ !!! હાથમાં રહેલા મણિને વારંવાર લાગે છે. હવે તે એક ઉપાય છે. તમે મને જોઈએ ધનદેવે સુપ્રતિષને કહ્યું આ મણિ તે બંધનમાંથી છોડાવી શકે તે એક કામ કરે. સૂરલોકમાં જ સંભવે તમારી પાસે કેવી રીતે મારા મસ્તક ઉપર બાંધેલો મણિ છે તે લઈને આવ્યો ?
પાણીથી ધોઈએ પાણી આ સર્પ ઉપર છાંટશે. સુપ્રતિકે કહ્યું, મિય! આ મણિ બખર તો બંધન છૂટી જશે અને હું મુક્ત થઈ શકીશ. સૂરલે જ છે.
ડે ધનદેવ મિત્ર ! મે તેના મસ્તક ઉપરથી મણિ ધનદેવના મુખ ઉપર આશ્ચર્ય ભરી ઉત્સુકતા
લીધો અને બાજુમાં એક સરોવરમાંથી પાણી જાણીને સુપ્રતિપઠે કહ્યું,
લાવી માણે તેમાં મૂકો અને થોડી જ વારમાં
તે મણિ વાળું પાણી બંધન ઉપર નાંખ્યું ને હે મિત્ર ! તમે સાંભળો એક અદ્દભૂત વો તુરત જ નાગ-સર્ષ વગેરે છૂટા પડી ગયાં અને આ મણિની પ્રાતિ કેવી રીતે થઈ !
ભયભીત થયેલા નાગ ક્ષણવારમાં દૂર દૂર નાશી ઘણા સમય પહેલાની એ ઔલોકિક વાત ગયાં અને તે દિવ્ય પુરૂષ બંધનમાંની મુક્ત થયે. છે. એક દિવસ પ્રાતઃસમયે ધનુષ્યબાણ વગેરે અને તેથી મારા નંદને કઈ પાર ન રહ્યો. લઈને કેટલાક સાથિઓ સાથે હું જંગલમાં મે તે દિવ્ય પુરૂષને એક તાજા કુમળા ઘાસની મૃગલા ખેલવા ઉત્તર દિશા તરફ જઈ રહ્યો હતો. બનાવેલી શૈયા ઉપર સુવાડયો. તેણે મારા જીવન
સપ્ટેમ્બર-૮૪]
[૧૭૭

Page #22

વિષે જાણવાની ઈચ્છા થઈ તેથી ટુંકમાં મે મારૂ લયમાં ભગવંતની ભાવથી ભક્તિ કરી. અપ્સરા જીવનવૃત્તાંત તેમને જણાવ્યું. ત્યારબાદ તે દિવ્ય અને વિદ્યારે એ ભક્તિભાવ પૂર્ણ અદ્દભૂત નૃત્ય પુરૂષે પોતાની આપવીતી કહી તે ખરેખર કર્યું, અને તે રીતે ત્યાથી ભક્તિ પૂજા કરી પાછા શોમાંચક અને જાણવા જેવી છે.
ફરતાં માર્ગમાં મને મારા મામાને પુત્ર ભાનુગ ધનદેવે કહ્યું મિત્ર! તમે મને તે દિવ્ય પુરૂષના
મળે. તેના આગ્રહથી હું કુંજરાવર્તન નગરમાં જીવનની વાત કહી સંભળાવે.
આવી પહોંચે. અહીં મે કેટલાક દિવસ ખૂબજ
શાંતિ અને આરામથી ગાળ્યાં. એક વાર મને સુપ્રસિદ્ધે કહ્યું તમારે સાંભળવાની ઈચ્છા છે પાછલી રાત્રીએ છેલ્લા પ્રહરે એક સ્વપ્ન આવ્યું. તે સાંભળે.
અદ્દભૂત એવા સ્વપ્નમાં હું એક તરંગની વટાઢયગિરિમાં આવેલ રત્નસંચયા નગરીમાં
પુષ્પમાળા લેવા હાથ લંબાવું છું પણ માળા પવનગતિ નામને એક વિદ્યાધર રહે છે, તેને
હાથમાં આવતી જ નથી. પણ મારા એક મિત્ર એક ચિત્રવેગ નામને પુત્ર છે. આમ તે વિદ્યા- તે લાવી આપે છે. અને એ માળા હું કંઠમાં ધરો વિદ્યામાં પારંગત હોય છે. પણ સમગ્ર પહેરવા જાઉં છું ત્યાં જ તે માળા પડી જાય છે, વિશ્વમાં મહ રાજાનું સામ્રાજ્ય વ્યાપેલું છે. મને ફાળ પડે છે, હયુ કંપી ઉઠે છે. અને તે વિદ્યાધરને પણ મેહ રાજાએ છોડયા નથી. માળા સુકાઈ જાય છે, પણ મારા મિત્ર તે માળાને મેહની મદિરા પીનારા મોહાંધ બની ગયેલા નવપલ્લવિત બનાવી મારા કંઠમાં આપણું કરે હોય છે. ચિત્રવેગનો ઇતિહાસ એટલે મેહરાજાની છે. બસ આવું સ્વપ્ન જોઈ હું જાગી જાઉ છું. માયા જ જોઈ લ્યા, એમ કહુ તે અતિશયોક્તિ આ સ્વપ્નને અર્થ હું સમજી શક્યો નહિ. મે નથી. બંધનમાં બંધાયેલા ચિત્રવેગની આપવીતી ભાનવેગને તેને ખુલાસે પૂછયે. તેમ છતાં પણ તેણે મને જણાવી હતી તે જ હું તમારી પાસે અર્થ જાણવામાં નિષ્ફળ ગયા. કહું છું. હે ધનદેવ ! હવે તમે એ રોમાંચક વાત
પણ એક દિવસ અમે એ સ્વપ્નને અર્થ ધ્યાન દઈને સાંભળી.
સમજવા પ્રયત્ન કરતા હતાં એટલામાં જ મોટી ચિત્રવેગે મને કહ્યું, એક વાર હું અને મારે
સંખ્યામાં નગરમાંથી નર-નારીઓ સુંદર વસ્ત્રામિત્ર મનહર એવા ઉદ્યાનમાં ફરતા હતા ત્યારે
ભૂષણથી સજજ થઈ એક ઉદ્યાન તરફ જતા હતા. આકાશ માગે તેજસ્વી વિમાનની પરંપરા
પરા ભાનુવેગને મેં પૂછ્યું આ લોકો બધા ક્યાં જોવામાં આવી. મને નભેગામિની વિદ્યા પિતાના
જાય છે? વારસામાં મળી હતી. મને થયું કે આ દેવવિમાને સારા કામ માટે જતા હોય તે મારે શા માટે હે મિત્ર આજે મદનવદશી છે. મરકંદ ન જવું ? મારા મિત્રે કહ્યું કે આ બધા વિમાન ઉદ્યાનમાં યુવક અને યુવતીએ આજે મદનેત્સવ વટાઢયગિરિમાં આવેલા ભવ્ય જિનમંદિરોમાં ઉજવશે મને થયું કે આ ઉત્સવ જોવા મળતું જઈ રહ્યા છે. ત્યાં વિદ્યારે અરિહંત પરમાત્માની હોય તે ઘરના ખુણામાં શા માટે ગંધાઈ રહેવું. ભાવથી ભક્તિ કરશે. આમ વાત ચાલતી હતી અને બંને મકરંદ ઉદ્યાનમાં ગયાં. ત્યાંજ મારા પિતા દ્વારા મને સમાચાર મળ્યા વસંતને પ્રભાવ અહી પુર બહાર ખીલી કે વૈતાઢયગિરિએ અરિહંતની ભક્તિ કરવા ઉર્યો હતો. જઈએ છીએ, તારે આવવું હોય તે તૈયાર થઈ ઉદ્યાન આજે ખીલખીલાટ હસતું હતું, મધુર જલદીથી આવી જા. હું સાથે ગયે અને સિદ્ધા- વાયુ વિંઝણું લેતા હતા. વૃક્ષની શાખાઓ ૧૭૮]
આત્માનંદ પ્રકાશ

Page #23

વાયુના વિંઝણે ઝુલતા હતાં. મીઠી સોડમ ચારે બાજુ પ્રસરી હતી. મારલાએ મુક્ત મને કળા કરી નૃત્ય કરતા હતાં. ઝાડની ડાળીએ કાયલા મીઠા મધુરા ટહુકાર કરતી હતી, કયાંક કયાંક શુષ્ક થયેલા વાંસના ચીરમાંથી વાયુ પસાર થતા હતા ત્યારે તે સરગમના શૂર જેવા સ્વર પેદા થતા હતા ઉદ્યાનમાં આવેલા યુવાન હૈયાઓને
( ક્રમશઃ )
નૂતન ઉપાશ્રયે પૂર્વ ર્વાણવર્ય શ્રી દાર્રાવજયજી મની નિશ્રામાં શ્રી પિસ્તાલીસ આગમની ભવ્ય પૂજા
પરમપૂજ્ય શાસનસમ્રાટ શ્રીમદ્ વિજયનેમિસૂરીશ્વરજી મ॰ સાહેબના પુણ્યપ્રભાવ સામ્રાજ્યે પરમપૂજ્ય આચાર્ય વિજયમેરૂપ્રભસૂરીશ્વરજી મ॰ તથા પરમપૂજ્ય દેવસૂરીશ્વરજી મ સાના શુભ આશીર્વાદથી ૫૦પૃ૦ આ॰ વિજયનીતિપ્રભસૂરીશ્વરજી મ॰ સા॰ આદિની નિશ્રામાં ૫-પૂર્વ આચાર્ય શ્રીમદ્ વિજયઅમૃતસૂરીશ્વરજી મ॰ સાહેબના શિષ્યરત્ન પરમપૂજ્ય ગણિવર્ય શ્રી દાનવિજયજી મની પ્રેરણા અને આયાજનથી ભાવનગર જૈન તપગચ્છ સ’ઘના ઉપક્રમે ભાદરવા શુદ-૧૩ શનિવાર તા. ૮-૯-૮૪ ભાદરવા શુદ ૧૪ રવિવાર તા. ૯-૯-૮૪ બે દિવસ શ્રી પિસ્તાલીસ આગમની ભવ્ય પૂજા ભણાવવામાં આવેલ.
આ ઉદ્યાનમાં વ્યાયેલી વસંતઋતુ સાથ આપતી હતી. ઉદ્યાનમાં એક ભવ્ય મદન-કામદેવનુ મંદિર હતુ. એ મંદિરને ફરતા યુવાન હૈયાઓ રાસ લેતા હતાં, અમે આ દૃશ્ય દૂર બેઠા બેઠા નિહાળતા હતા.
૪૫ આગમાના જુદા આદેશેા આપવામાં આવ્યા હતાં.
પિસ્તાલીસ આગમ મ’જુષા પર સાનાની ગીનીથી પૂજા કરવામાં આવી હતી. તેમજ તે તે આગમા પર ચાંદીની લગડી અને સીક્કાથી પૂજન કરવામાં આલેલ. તેમજ ભગવાન મહાવીરના જીવન પ્રસંગની ચાર ચાર ભવ્ય રચનાઓ નૂતન ઉપાશ્રયના વિશાળ હાલમાં રચવામાં આવેલ, જેને અઠવાડીયા સુધીમાં જૈન-જૈનેત્તએ વિશાળ સખ્યામાં લાભ ઉડાવ્યા હતા. નૂતન ઉપાશ્રયે અડવાડીયા સુધી ધર્મના મેળા જેવુ વાતાવરણ ખડું થયુ હતુ.
ભા, ગુ. ૧૩ના દિવસે શ્રીસ ઘના ઉપક્રમે પિસ્તાલીસ આગમના અભૂતપૂર્વ વરઘેાડા નીકળ્યેા. જેમા વિશેષ સાધના સામેલ કરવામાં આવ્યા હતાં, આ વરઘેાડા વિશાળ રાજ્યમાર્ગો પર ફર્યા હતા.
(૧) શ્રી મહાવીરસ્વામી ભગવાન અગિયાર ગણધરોને ત્રિપદી આપે છે, અને સંઘની સ્થાપના કરે છે તેવી વિશાળ સમેાવસરણની રચના,
(૨) શ્રી ગૌતમગણધર ભગવંત મધુરી દેશના આપે છે. શ્રોતાઓ સાંભળે છે. (૩) શ્રી પિસ્તાલીસ આગમ પુરૂષની વિશાળકાય રચના,
(૪) ભગવત મહાવીરસ્વામીને બાલ્યાવસ્થામાં સિદ્ધાર્થ રાજા પાડશાળામાં બેસાડે છે. પંડિત ભણાવવાની તૈયારી કરે છે ત્યાંજ ઇન્દ્ર મહારાજા પડિત પાસે આવીને કહે છે કે ભગવત સ્વયં જ્ઞાની છે. તેમને ભણાવવાથી અવિનય થશે તે અવિનય ન થાય તેનુ નિવારણ કરવા ઈન્દ્રમહારાજા બ્રાહ્મણનુ રૂપ લઇને આવે છે. આ રીતે ચાર વિશાળ રચનાએ સારાએ ભાવનગરમાં આકર્ષણ જમાવ્યુ હતુ.
સપ્ટેમ્બર-૮૪]
[૧૭૯

Page #24

અ.મા.વા.૨
શ્રી કૃષ્ણનગર જૈન સંસાયટીમાં થયેલ તપશ્ચર્યા અમની તપશ્ચર્યા જે ૫૧ આરાધકેએ કરી હતી તે દરેકને કુલ પ્રભાવના રૂ. ૨૪-૨૫
પ્રત્યેકને 3ની તપશ્ચર
ચારિત્ર પદના એકાસણા શેડ માવજી વશરામ ટાણવાળા તરફથી ભર્યોભાણે કરાવવામાં આવેલ અને પ્રત્યેક આરાધકને રૂા. ૨-૨૫ ની પ્રભાવના.
શ્રાવણ વદ ૭ રવિવારે જેસરવાળા માસ્તર વૃજલાલ હઠીચંદ તરફથી અક્ષયનિધિવાળી બાલીકાઓને એકાસણા કરાવવામાં આવ્યા અને પ્રત્યેકને પ્રભાવના રૂ. ૯-૫૦ તથા રૂા. ૧૩)ની વસ્તુઓ આપવામાં આવેલ. તથા ચંદનબાળાના અડ્રમ કરાવવામાં આવેલ. દરેકને બમાન કરી રૂ. ૧૧) શ્રીફળ અને પડે સાકરને આપવામાં આવેલ, આરાધકની સંખ્યા ૪૫.
શ્રાવણ વદ ૮ સામુહિક ઉપવાસ કરાવવામાં આવેલ પ્રત્યેકને રૂ. ૧) ની પ્રભાવના કરવામાં આવેલ.
ભા. શુ. છ શેઠ માવજીભાઈ વશરામભાઈ ટાણાવાળા પરિવારમાં ૧૫/૧૫ ઉપવાસ તથા નાનીમોટી તપશ્ચર્યા નીમીતે કૃષ્ણનગર દેરાસરમાં “સિદ્ધચક્ર પૂજન” ભણાવવામાં આવેલ, સાકરના પાણી તથા ૦-૨૫ પ્રભાવના થયેલ, તથા તેઓશ્રીના પરિવાર તરફથી કૃષ્ણનગર સોસાયટીનું સ્વામીવાત્સલ્ય રાખવામાં આવેલ અને રૂા. ૧) નું સંઘપૂજન કરવામાં આવેલ.
શ્રાવણ વદ ૫ શ્રીમતી સૂર્યાબેન ખાતીલાલના કોણીતપ નિમીત્તે શેઠ વિઠલદાસ કુલચંદ પરિવાર તરફથી છઠ્ઠ અને ઉપરની તપશ્ચર્યાવાળા સમસ્ત સંઘના તપસ્વીઓને પારણું કરાવવાનો અપૂર્વ લા ! લીધે છે,
શેઠ શાન્તિભાઈ છોટાલાલના પુત્રવધૂ શ્રીમતી જ્યોતીબેન વસંતરાય ઘેઘાવાળાના સિદ્ધિતપની આરાધના ખુબ શાતાપુર્વક પૂર્ણ થતા પરમપૂજ્ય આચાર્યદેવ વિજયનીતિપ્રભસૂરીશ્વરજી મહારાજ સાહેબ સપરીવાર તેમના નિવાસસ્થાને ચતુવધ સંઘ સાથે પધરામણી કરાવી માંગલિક સાંભળી પારણું કર્યું. અને રૂા. ૧) ની પ્રભાવના કરવામાં આવી હતી.
- પરમ પૂજ્ય જ બુવિજયજી મહારાજ સાહેબની નિશ્રામાં વેડ મુકામે
પ૦પૂ. મુનિ મહારાજશ્રી જ વૃવિજયજી મહારાજ હાલમાં વેડ ગામે (તાલુકો સમી) ચાતુર્માસ માટે પધારેલ છે. અહીં નાના લગભગ પંદર ઘર છે અને તેમાં બધી સળીને નાનામેટા લગભગ સે માણસની વસ્તી છે. તેઓશ્રીની શુભ નિભાયાં ૩ર માસક્ષમણ. ૧૮ સેળભતા, ર૩ અઠ્ઠાઈ વગેરે તપશ્ચર્ય થયેલી છે.
આ મહાન તપની આરાધનાની ઉજવણી નિમિતે, સંવત ૨૦૪૦ના ભાદ્રપદ મુદે આઠમ રવિવાર તા. ૨-૯-૮૪ના દિવસે શ્રી સિદ્ધચક્ર મહાપૂજન હતું. સવારે દશ વાગે તપસ્વીઓનું બહુમાન, સમગ્ર ભારત જૈનસંઘના મહાન અગ્રેસર શેઠશ્રી શ્રેણીકભાઈ કસ્તુરભાઈ લાલભાઈના વરદ હસ્તે થયું. બપોરે અને સાંજે સાધર્મિક વાત્સલ્ય છે. ઉપરાંત સમગ્ર વેડ ૧૮૦]
[આત્માનંદ પ્રકાશ

Page #25

ગામમા ઘર દીઠ વાસણ તથા મીઠાઈ વહેંચવામાં આવેલ. તપસ્વીઓને ધન્યવાદ તેમજ તપની ભૂરિભૂરિ અનુમોદના. | શ્રી જ્યોતિન્દ્ર જયંતિલાલ કપાસીના સમરણાર્થે શ્રી વિનોદભાઈ જયંતિલાલ કપાસી તરફથી રૂા. ૫૦૧) અ કે પાંચશે એક પુરા કેળવણી ફંડમાં મળ્યા છે. જેને સાભાર સ્વીકાર કરવામાં આવે છે. અને તે બદલ તેઓશ્રીનો આભાર માનવામાં આવે છે.
શ્રી હીરાલાલ અનોપચંદ શાહ તરફથી રૂપીઆ ત્રણશે બાવનના પુસ્તકે સભાને ભેટ આપલા માં આવેલ છે. જે વાંચકર્વાદ માટે લાઇબ્રેરીમાં મૂકવામાં આવેલ છે. તે બદલ તેઓશ્રીના આભાર માનવા માં આવે છે. “ શ્રેયશના ઉપક્રમે યોજાઈ ગયેલ સમાજના તેજસ્વી વિદ્યાર્થીઓના
ઇનામ વિતરણ સમાન સમારોહ શ્રી શ્રેયશ જૈન મિત્ર મંડળના ઉપક્રમે તા. ૫-૮-૮૪ને રવિવારના બપોરના સમાજના ૪૫૦ ઉપરાંત વિદ્યાર્થીઓને સમાનવાનો અને ઇનામ વિતરણ કરવાને એક ભવ્ય સમારંભ મુબઈ નિવાસી દાનવીર શ્રીયુત મહાસુખલાલ લક્ષમીચંદ શેઠ ( સાવરકુંડલાવાળા ) ના પ્રમુખસ્થાને અને સમાજસેવક શ્રીયુત પ્રતાપભાઈ બેચરદાસ શેઠ (કટકવાળી ) ના અતિથિવિશેષપદે ચાવતરાવે નાટયગૃહમાં વકીલ, ડોકટરો, સરકારી અધિકારીઓ અને અગ્રણી કાર્યકર વિ.ની વિશાળ હાજરીમાં યોજવામાં આવેલ.
| સમારંભને શુભારંભ કુ. જાગૃતિ કામદાર અને કુ. પન્ના શાહના વીરપ્રભુની સ્તુતિ ગાનથી થયા હતા. અને સ્વાગત ગીત પણ બન્ને બહેનોએ ગાયેલ. સ્વાગત પ્રવચન સંસ્થાના પ્રમુખશ્રી કાંતિલાલ આર. શાહે આ પેલ.
ઉપસ્થિત પ્રમુખશ્રી અને અતિથિવિશેષશ્રીને પરિચય શ્રી સુર્યકાન્ત આર. શાહ (ચા વાળા) અને શ્રી એ. ડી. મહેતા એ આપેલ. બહારગામથી અને સ્થાનિક મોટી સંખ્યામાં આવેલ સ દેશાનું વાંચન શ્રી પ્રવિણ પારે ખે કરેલ. મહેમાનશ્રીને ફુલહાર વિધી સંસ્થાના મંત્રીશ્રી કામદાર અને સમારંભ કન્વીનરશ્રી પ્રવિણ એચ. શાહે કરેલ. e પ્રાસંગિક પ્રવચન વિદ્યાદિતા, પ્રખર વક્તા હિન્દી ભાષી છે. ક્રિષ્ણાબેન મજીઠીયાએ પોતાની અનોખી શૈલીમાં આપેલ. અને જણાવેલ કે વિદ્યાર્થી ઓ માં વિનયની ભાવના લુપ્ત થતી જાય છે. અને વડીલો પ્રત્યેનો આદર હૃર થતો જાય છે જે ખુબજ દુઃખદ છે. | * શ્રેયશ” શિડ વિજેતા અને એસ. એસ. સી. ભાવનગર પ્રથમ શ્રી આશિષ સી. શાહ અને ધે ૧૨ ઉચ્ચ ગુણાંક મેળવનાર શ્રી દીજેન કે. શાહે પણ સુંદર પ્રવચન આપેલ.. a પ્રતિવર્ષ સંસ્થા દ્વારા સમાજને ધાર્મિક શિક્ષણ આપતા શિક્ષક-શિક્ષિકા બહેનનું સમાન કરવામાં આવે છે. તે મુજબ શ્રીમતી રંજનને અર્પણ થનાર ધાર્મિક શિક્ષિકા સમાનપત્ર તથા પુરસ્કાર અર્પણવિધિ ઉશ્રીમતી પદ્માબેન મહાસુખલાલના વરદ હસ્તે થયેલ તેમજ ધાર્મિક શિક્ષણના વિવિધ ઈનામાની વિતરણ વિધી પણ તેઓના હસ્તે થયેલ તેમજ માનદ સભાવતી એસ. એસ. સી પ્રથમ તથા સંસ્કૃતમાં પ્રથમ વિદ્યા છે. શ્રી આશિષ શાહને રૂા. ૫૧૫૧નું ઈનામ આપવામાં આવેલ.
સમારંભના પ્રમુખશ્રીએ પોતાના વકતવ્યમાં સમાજમાં કેળવણી વિષયક માનવતાલક્ષી અને અને ધાર્મિક કાર્યોમાં ‘શ્રેયસ’ની સેવાને બિરદાવતુ પ્રવચન આપેલ. અને ઇનામ વિતરણ વિધિ સમાનપત્ર એનાયત વિધિ સમારંભ પ્રમુખશ્રી અને અતિથિવિશેષશ્રીના વરદ્ હસ્તે થયેલ.

Page #26
Atmanand Prakash Regd G. BV. 31. --: અમૂલ્ય પ્રકાશન :અનેક વરની મહેનત અને સ ાધનપૂર્વક પરમપૂજ્ય વિદ્યાનું મુનિરાજશ્રી જ મૂવિજયજી મહારાજના વરદહસ્તે સંપાદિત થયેલ અજોડ અને અમૂલ્ય ગ્રંથ બ્રિાઉWI.૨ 61.યુ.વ્યક્રમ પ્રથમ, અને દ્વિત્ત...ય, ભાગ # આ અમૂલ્ય ગ્રંથ જેમાં નાનું અદ્ભુત વર્ણન છે તે દરેક સાધુ મુનિરાજો તથા સાધ્વીજી મહારાજ માટે અતિ ઉપયોગી ગ્રંથ છે. દરેક ગૃહસ્થાએ અને સમાજની દરેક આ લાયબ્રેરી માટે વસાવવા જોઈ એ. - આ ગ્રંથ માટે પરમપૂજય આચાર્ય શ્રી વિજયધમસૂરીશ્વરજી મહારાજ જણાવે છે કે ભાવનગર શ્રી જૈન આત્માનદ સભાએ આ પુસ્તકનું પ્રકાશન કર્યું તે એક મોટા ગૌરવની વાત છે. જે વિદ્વાન મુનિ મહારાજો, સાધ્વીજી મહારાજે, તથા શ્રાવકે તેમજ શ્રાવિકાઓને જન દર્શનના અભ્યાસ માટે ખૂબ જ ઉપયોગી નીવડશે. ભારતભરમાં અનેક જૈન સ સ્થાને છે. તેઓએ પ્રગટ કરેલા પુસ્તકો માં આ * દ્વાદશાર' નયચક્રમ’ને શ્રેષ્ઠ સ્થાને મૂકી શકાય તેમ છે. માટે શ્રી જન આમાનદ સભાને ધન્યવાદ ઘટે છે. ( કીંમત રૂા. 80-00 પેટ અલગ ) #SEX888888888888888888888? ? ? ? ? ?s=17 બહાર પડી ચુકેલ છે જિનદત્તકથાનકમ્ (અમારે નવું પ્રકાશન ) પ્રસ્તુત જિનદત્તકથાનક સ કૃત ભાષાના અભ્યાસીઓ માટે ખાસ ઉપયોગી એવા કથા ગ્રંથ છે. સ્વ. પૂજ્યપાદ આગમપ્રભાકર શ્રુત-શિલવારિધિ શ્રી પુર વિજયજી મહારાજની. ઇરછાનુસાર આ ગ્રંથ પ્રકાશન કરવા માં સફળ થતા ખુબ આનંદ અને સ તેાય અનુભવાય છે. e અમારી વિનતિને ધ્યાનમાં લઇને પરમ પૂજ્ય સાધ્વીજી મહારાજશ્રી ઓકારશ્રીજી છે મહારાજે આ ગ્રંથનું સંપાદન-સ ાધનનું કાર્ય કરી આપવાની કૃપા કરી છે. આ કથાનકનો ગુજરાતી ભાષા માં પણ સંક્ષિપ્ત સાર આ પવા માં આવ્યા છે. આ ગ્રંથ દરેક લાયબ્રેરીમાં વસાવવા ચે છે. ( કિમત રૂા. 8-09 ). લખા– શ્રી જન આમાનદ સભા : ખારગેટ, ભાવનગર, ત'ત્રી : શ્રી પોપટભાઈ રવજીભાઈ સાત શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ તત્રી મ'ડળ વતી પ્રકાશક : શ્રી જૈન આત્માનદ સભા, ભાવનગર. મુદ્રક : શેઠ હેમેન્દ્ર હરિલાલ, આનંદ પ્રી. પ્રેસ, સુતારવાડ, ભાવનગર, For Private And Personal Use Only