Atmanand Prakash Pustak 074 Ank 12

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Catalog link: https://jainqq.org/explore/531843/1

Page #1

નાત્મ સં. ૮૨ (ચાલુ) વીર સ’. ૨૫૦૩ વિક્રમ સ. ૨૦૩૩ આસા
5555554
પુસ્તક : ૭૪ ]
BERRY RHYT
વેર શાન્તિ
કાંટા ભલે કાંટાથી નીકળે. હીશ ભલે હીરાથી કપાય, પણ
વેર તેા પ્રેમ વડેજ શાંત થાય.
જીવન એટલે પ્રેમ અને પ્રેમ એટલે ત્યાગ.
all
પ્રકાશ
“ પરમનું પાણી ”
આકટાક્ષર : ૧૯૭૭
વાર્ષિક લવાજમ રૂા. છે
પ્રકાશક : શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા-ભાવનગર
ததததததி
[અંક : ૧૨

Page #2

અ[$1ણિક
લેખ
લેખક
પૃષ્ઠ ધીરજલાલ કે. શાહ ૨૭૧ ખીમચંદ ચાંપશીભાઈ શાહ
ઝવેરભાઈ બી. શેઠ ૨૭૪
૨ ૭૨
| ૨૭૭
૨૮૦
ત કષાયમાંથી મુક્તિ એ જ મુક્તિ છે મર્યાદા પેટ્રન સાહેબની નામાવલી શ્રી કુમારપાળ દેસાઈને પી.એચ.ડી.ની પદવી હિંસાને આડકતરૂં અનુમોદન,
આમાંથી કેટલે અંશે બચી શકાય ? ભગવતી સૂત્ર સાર-સંગ્રહ અંગે બે મહત્વના પત્રો સ્વીકાર અને સમાલોચના સમાચાર સંચય વાર્ષિક અનુક્રમણિકા
૨૮૧
૨૮૫
૨૮૭ ૨૮૮ ૨૯ ૧
| આ સભાના નવા આજીવન સભ્ય | શ્રી રસીકલાલ ગોપાળજીભાઈ શાહ
|
મુંબઈ
સ્વર્ગવાસ નોંધ ભાવનગરવાળા શ્રી નીરંજન દામોદરદાસ શેઠ (ઉંમર વર્ષ ૨૦) સં', ૨૦૩૩ના ભાદરવા વદ ૬ તા. ૩-૧૦-૭૭ ને સોમવારના રોજ ભાવનગર મુકામે સ્વર્ગવાસી થયા છે. તે જાણી અમે ઘણા જ દિલગીર થયા છીએ. તેઓશ્રી ખુબ મળતાવડા સ્વભાવના તેમજ ધાર્મિક લાગણીવાળા હતા અને સાધુ મય જીવન જીવતા હતા. તેઓ આ સભાના આજીવન સભ્ય હતા. પરમ કૃપાળુ પરમાત્મા તેમના આત્માને શાંતિ આપે એવી પ્રાર્થના..

Page #3

૦ તત્રી : શ્રી ગુલાબચંદ લલ્લુભાઈ શાડ • વિ. સં. ૨૦૩૩ ખાસ : ૧૯૭૭ ઓકટોબર !
વર્ષ : 58
અંક : ૨૨
અનેક પ્રકારની સહનશીલતા. સુખડને જેમ જેમ ઘડીએ તેમ તેમ તેમાંથી શીતળતા અને સૌરભ મળે,
એવી જ રીતે આપણા દેહને-જાતને કઈ શુભ કાર્ય માટે ઘસી નાખીએ અને તેમાંથી જે સુગંધ પ્રસરે એ પણ સાચું તા.
તપ એટલે આત્માના મેલને સાફ કરનાર સાબુ
તપ એટલે ગીરૂપી મહેલ ઉપર ચડવા માટેની લીફટ, માટે શુદ્ધ તપનું આચરણ કરી આત્મકલ્યાણે સાધે.
ધીરજલાલ કે. શાહ
A
&
કાન - તન નાના ઘર

Page #4

कषायमुक्तिः किल मुक्तिरेव । " કષાયોમાંથી મુક્તિ એ જ મુકિત છે.
લેખક: ખીમચંદ ચાંપશીભાઈ શાહ માનવ જીવનનું ધ્યેય મુક્તિ-મેલ છે, સંસારના જન્મ-મરણના ચક્રાવામાંથી છુટ કારે મેળવવાનું છે. આ માટે વિતરાગતા કેળવવાની રહે છે. ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર (અધ્યાય ૩૨, ગાથા ૭)માં કહ્યું છે કે “રાગ અને દ્વેષ એ કર્મનાં બીજ છે અને કર્મ એ જન્મમરણનું બીજ છે.” એટલે કે રાગ અને દ્વેષમાંથી કમ ઉત્પન્ન થાય છે, અને કર્મના કારણે મનુષ્ય જન્મમરણના ચકાવામાં ફસાય છે. આમ રાગ અને દ્વેષ મનુષ્યના આત્માના ભયંકર શત્રુઓ છે તેના ઉપરને સર્વાગી વિજય તેનું નામ જ વીતરાગતા. રાગ અને દ્વેષના પાયામાં કષાય છે. આથી એમ કહી શકાય છે કે કષાયે જ વીતરાગતાના બાધક છે. કષામાં આસક્તિ એટલે સંસારમાં ભ્રમણ અને કષામાંથી મુક્તિ એટલે મેક્ષ-જન્મ મરણના ચક્રાવામાંથી છુટકારો.
કષાયે ચાર છે: (૧) ધ (૨) માન (૩) માયા અને (૪) લેભ.
કોધ : ક્રોધથી મનુષ્ય સાનભાન ખૂએ છે. અને પિતાની જાત ઉપર કાબૂ ગુમાવી બેસે છે. ઘણીવાર ક્રોધના આવેશમાં તે ન કરવાનું પણ કરી બેસે છે અને પાછળથી પસ્તાય છે એ આપણે અનુભવની હકીકત છે. ભગવદ્ ગીતા (અધ્યાય ૨, કલેક ૬૨)માં કહ્યું છે કે “કોધથી માણસ સંમેહ પામે છે એટલે કે સારા-નરસાની સમજણ ગુમાવી બેસે છે, આ સમજણ ગુમાવવાથી તેની સ્મૃતિમાં ભ્રમ (ગૂંચવાડે) ઊભું થાય છે; આ બ્રમથી તેની બુદ્ધિ નાશ પામે છે એટલે કે સમત્વ ખોઈ બેસે છે અને બુદ્ધિ નાશથી તેને નાશ થાય છે એટલે કે તેના આત્માને વિકાસ રૂંધાઈ જાય છે.” આમ જાણવા છતાં કોઇ નિરોધ દુઃસાધ્ય છે ક્રોધના આવેશથી મોટા મોટા જ્ઞાનીઓ અને તપસ્વીઓ પણ બચી શક્યા નથી. એક સંયમધર્મ તપસ્વી કોધ કરવાથી પોતાનું અનેક વર્ષોનું સંચય કરેલું બધું તપ ખાઈ બેઠે, અને ભવાંતરે સાપ નિ માં ક્રોધથી ભરેલે ચંડકૌશિક સર્ષ થઈને જો એ કથા જેમાં સુવિદિત છે. એક રીતે જોઈએ તે અન્યના દેષ કે અપરાધ માટે કોઈ કરે તે તેના દેષ કે અપરાધની આ પણ જાત ઉપર શિક્ષા કરવા જેવું મૂર્ખાઈ ભરેલું કૃય છે. એક કારકુને મોટી ભૂલ કરી. અધિકારી કોધથી ભભૂકી ઊઠ્યો. કાધના આવેશમાં લેહીનું દબાણ વધી ગયું અને તે જીવલેણ લકવામાં સપડાઈ ગયે. ભૂલ કારકુને કરી, અને શિક્ષા અધિકારીએ વહેરી. આ છે કોધની વિચિત્રતા!
માન : માન, અભિમાન, અહંકાર, હપદ, ગર્વ વગેરે સમાન અર્થવાળા શબ્દો છે. પિતાની માની લીધેલી મોટાઈને કારણે અક્કડ થઈને ફરનાર સમાજમાં કેટલા હાંસીપાત્ર
અમાનંદ પ્રકાશ

Page #5

બને છે તે આપણે જાણીએ છીએ. મુનિવર્ય શ્રી ઉદયરત્ન મહારાજે માનની સજઝાયમાં યથાર્થ જ કહ્યું છે કે –
માને વિનય ન આવે રે, વિનય વિના વિદ્યા નહીં, તે કિમ સમકિત પાવે રે;
સમકિત વિણ ચારિત્ર નહીં, ચારિત્ર વિણ નહી મુક્તિ રે. અકારથી નાશ પામેલા અસંખ્ય નાના મોટા માનવોનાં ઉદાહરણ ઈતિહાસમાં નોંધા યેલાં છે. “અહુંકાર તે રાજા રાવણનો પણ નથી રહ્યો” એ જનઉક્તિ સુવિદિત છે. પરંતુ અહંકાર એ માનવ સ્વભાવની એક ખાસ નબળાઈ છે. અને આ નબળાઈન ક રણે તે પોતાને નાશ કરે છે. આ સંબંધમાં એક દષ્ટાંત જોઈએ. એક મહાન શિલ્પી હતે. તેની કારીગરી અદ્દભુત હતી. અચાનક તેને ખબર પડી ગઈ કે અમુક દિવસે અમુક સમયે તેનું મૃત્યુ થવાનું છે. એટલે તેણે પોતાના જ કદનાં આબેહુબ પતના જેવાં જ નવ પૂતળાં તૈયાર કર્યા અને મૃત્યુના સમય પહેલાં થોડી વારે તેમની વચ્ચે સૂઈ ગયે. નિયત સમયે યમદૂત આવ્યા પણ એક સરખા દશ જણાને જોઇને મૂંઝાયા અને કેને પ્રાણ લે તે નક્કી કરી ન શક્યા, એટલે પાછા ગયા અને યમરાજાને સર્વ હકીકત જણાવી. તે પોતે પધાર્યા અને એક સરખા દશ જણાને જોઈને દંગ થઈ ગયા. પણ માનવ સ્વભાવની નબળાઈ તે જાણતા હતા એટલે સૌ સાંભળે તેમ બોલ્યા કે “શી અદભુત કારીગરી છે. પણ એક જરીક ખામી રહી ગઈ છે. એ ન હેત તે શિલ્પી વિશ્વકર્માને સમોવડિયે ગણાત.” આ સાંભળીને શિલપી એકદમ બેઠો થઈ ગયો, અને પૂછયું કે “કઈ ખામી?” યમરાજે હસીને જવાબ આપ્યો કે “આ જ, અહંકાર” અને તેને પ્રાણ લઈને ચાલતા થયા.
માયા: માયા એટલે છળકપટ. માયા છે તે મિથ્યાત્વ પણ છે. પોતાના એક મહાબળ નામના પૂર્વ ભવમાં તપ જેવી પવિત્ર કરણીમાં મિત્ર સાથે માયા-છળકપટ કરવાથી તીર્થપતિ મલિજિનને સ્ત્રીવેદ પામો પડ્યો. તે અન્યની તે શી વાત કરવી ? - લોભ લેભ તે પાપનું મૂળ છે. અને તેની અસર તે ઠેઠ દશમાં ગુણસ્થાનક સુધી પહોંચે છે. વિચિત્રતા તો એ છે કે જેમ જેમ લાભ મળતો જાય છે તેમ તેમ તેભ વધત જાય છે. એક લેભિયે મફત નાળિયેર લેવા નાળિયેરી ઊપર ચડ્યો અને પડીને મરણશરણ થયા તે વાર્તા જાણીતી છે.
જરા જેટલી આગ અને નહિ જે કષાય એને વિશ્વાસ ન કરે, કારણ અ૫ હેવા છતાં તેને વધી જતાં વાર લાગતી નથી. આ શાસ્ત્રોક્તિ એક પરમ સત્યને પ્રગટ કરે છે. આપણે તેને બરાબર સમજી લેવાની જરૂર છે.
દશવૈકાલિકસૂત્ર(અધ્ય. ગા. ૩૮,૩૯)માં કહ્યું છે કે કોઇ પ્રીતિને, માન વિનયને, માયા મિત્રને અને લેભ સર્વને નાશ કરે છે. માટે શાંતિના ગુણને કેળવીને ક્રોધને હણ, નમ્રતાના ગુણને કેળવીને અહંકારને જિત, સરળતાના ગુણને કેળવીને માથા ઉપર તથા સંતાપના ગુણને કેળવીને લેભ ઉપર વિજ્ય મેળવવે.
ઓકટોબર, ૧૯૭૭
: ૨૭૩

Page #6

મ ર્યા દા
લેખક : ઝવેરભાઈ બી. શેઠ
સતી સિતાજીને રામાયણને એ પ્રસંગ છે એવા અંધ બની ગયા હતા કે અમુક અંશે સર્વવિદિત છે સિતાજીને સુવર્ણમૃગ મેળવે છે પરીક્ષારનું ભાન ભૂલી ગયા હતા, એમ કહુએ વાન મેડ જાગે. ત્યારે કે જ્યારે તેમણે તે ચાલે એવો સુવર્ણમૃગ નરી આંખે નિડ્ડા. જાણે
કટુ-વચનબાને કારણે , અમીછા
, દૈવીમૃગ કેટલે સબ સુંદર! કેટલે આકર્ષક!
છતાં લફ મણજીને, પિતા અને એકલા-બિનસલામ સુવર્ણમૃગ તદુપર્યત કેઈએ નિહાળ્યું હતું ?
મત છેડીને જવું પડ્યું. કારણ કે તે તે વાત એ માયાવી સુવર્ણમૃગ હ. તેથી તે અધિક
હતું--જગલ હતું. ત્યાં ભયસ્થાને અનેક હતા. મહ ઉત્પન્ન કરે તે હતો. તેને મેળવવાની
નિરક્ષિત સ્ત્રી માટે ખાસ લક્ષમણજીએ જતાં તાલાવેલીમાં રામચંદ્રજીને મૃગની પાછળ દોડવું
જતાં લક્ષમણરેખા દોરી, જે સિતાજીએ પડ્યું. જીવતે પકડાશે કે કેમ તે શ કાપદ
મક ઓળંગવા તી નહતી. લક્ષમણજી દૂર નીકળી હતું. પરિણામે રામચંદ્રજીએ તીર છોડ્યું.
ગયા ત્યારે રાવણ સાધુના વેશમાં ‘ભિક્ષામ પ્રાણ ત્યાગ સમયે એ સુવર્ણ અંગે લમણજીના દેડી” કરીને ઉભા રહ્યા અને ઈરાદાપૂર્વક લક્રમનામને પકાર કર્યો. તેના પડઘા તરફ
રેખાની બહાર ઉભા રહ્યા. એ ખાના બંદર પડ્યા. એ પડઘા સિતાજી અને લક્ષમણજી
લકમ હોય ત્યાં સુધી રાવણ ગમે તે શક્તિશાળી ઉભયને કાને પડ્યા, બને જુદું જુદું સમજ્યા -- તો છતાં વિતાસે કશું જ કરી શકવા અલગ અલગ દષ્ટિકોણથી.
શક્તિમાન નહતો. લક્ષમણજીને ખાત્રી હતી કે તે અવાજ
સિતાજીએ લક્ષમણરેખાની અંદર રહીને રામચંદ્રજીને નથી. સિતાજીને દહેશત લાગી કે
ભિક્ષા આપવા માંડી ત્યારે પિતે ત્યાં ઉપસ્થિત રામચંદ્રજી ભયમાં છે, તેથી તેઓ લમણજીને ;
છે છેક ત્યાં આવીને ભિક્ષા આપવી હોય તો જ બેલાવે છે. મદદ માટે-બચાવ માટે. એ દહે.
પોતે સ્વિકારશે, નહીંતર પાછો જતા રહેશે શતને પરિણામે સિતાજી લમણજીને રામ
એવી વાણી સાધુના વેશમાં રાવણે ઉચ્ચારી. ચંદ્રજીની મદદે ધાવા આજ્ઞા કરે છે. લક્રમ પતાને આંગણે આવેલા સાધુ-સંત ભિક્ષા સમજાવવા કેશિષ કરે છે કે તે અવાજ શ્રી
લીધા વિના જાય તે સિતાજી જેવા સામ્રાજ્ઞી રામચંદ્રજીને નથી. તેમણે મને તમારી રક્ષા અને અહિણી માટે શેભાપદ અને ઊંચત કરવાને હુકમ કર્યો છે, તેથી તમને એકલા છેડીને જવાનું મુનાસીબ નથી. તમને છેડીને
' ગણાય ખરું? ક્ષણ ભર તે દ્વિધામાં પડ્યા. જવાથી જેષ્ટ બંધુની આજ્ઞાનું ઉલ્લંઘન થશે. લક્ષમણ એ દરેલી લફ મણરેખાની મર્યાએ સમયે સતી સિતાજી લમણજીને અતિ દાને લેપ કરે કે ગૃહસ્થ ધર્મનું ઉલ્લંઘન કઠેર વચને કહે છે. પરંતુ તે પોતે નહોતા કરવું ? તેથી સાધુ પાછા ફરવાને ડોળ કરવા બોલતા. સુવર્ણ મૃગ મેળવવા માટે તેમનામાં લાગ્યા. સિતાજીને લક્ષમણરેખા ઓળંગીને ભિક્ષા જાગેલે મહ બેલતે હતો. મોહના પડળથી આપવી પડી. સંરક્ષણની મર્યાદા લે પાઈ ગઈ.
૨૭૪ :
આમાનદ પ્રકાશ

Page #7

નિયમના ભંગ થયેા. પરિણામે રાવણની માયાજાળમાં સિતાજી ફસાયા. રાવણે સિતાજીનુ અપહરણ કર્યું અને વિમાનમાં બેસાડીને લ’કા લઇ ગયા.
આ આખા પ્રસ`ગમાં કયાં કયાં કેવી રીતે મર્યાદાના લેપ થયે। તે વિચારવું આવશ્યક થઈ પડશે.
રાવણુ મહા સત્તાધીશ અને લંકાધિપતિ હોવા છતાં પરસ્ત્રીના મેહમાં લપટાયા; તેથી તેણે સિતાજીનું અપહરણ કરવાનું' ષડયંત્ર ગેડયું લકામાં સિતાજીને રીઝવવા તે અનેકવિધ તર કીએ રચતા હતા ત્યારે પણ તેની પત્ની તેને તેમ ન કરવા સમજાવતી હતી. છતાં તે માન્ય નહિ. કામાંધ-મેહાંધ અનેલા રાવણના યુદ્ધમાં અંતે નાશ થયે.
ઉલ્લંઘન કરતા રહીએ તે આપણા સૌની પણ એ જ દશા થવાની ને ?
વર્તમાન યુગમાં સત્યનુ' છડેચેાક ખૂન કર વામાં આવે છે. અસત્ય મેલ્યા વિના, ખાટુ કર્યા વિના પૈસાદાર થવાય જ કેવી રીતે ? અન્યને ફસાવવા માટે પણ કૌભાંડો ઉભા કરી પાંચ દસ માણસનું જુથ કાઈ પણ વ્યક્તિને તે સાચે હાવા છતાં ખેટો ઠરાવે છે. એવા
સામાન્ય બુદ્ધિ એમ કહે કે સૂત્ર’મૃગ હાઈ શકે નહિ. એ છતાં એવા મૃગને નિહા-અનેક દાખલાઓ મનતા રહે છે.
ગણાય જ. છતાં
ળતાં જ સતાજીને તેને ચેનકેન પ્રકારેણ મેળ વવાના માડુ જાગ્યા. કાંતા તે માયાજાળ છે પળેપળે હિંસા આચરીએ છીએ. જયણા પાળ અહિંસાના અંચળે એઢનાર આપણે સૌ અગર તેમાં દૈવત્વ છે એવી શંકા જાગે તાવાનું દૂર રહ્યું. પરંતુ ઝેરી દવાઓના ઉપયાગથી પણ તે મેળવવે અશકય તે મહુમાં અધ બનેલા સિતાજીએ રામચદ્રજીને મૃગને ગમે તેમ કરીને મેળવી આપવા વિનંતિ કરી. અને રામચ’દ્રજી પણ સિતાજીની ઈચ્છાને માન આપવા તૈયાર થયા. તેઓ તેમને સત્ય વસ્તુ ન સમજાવી શકયા હૈાત ? કે સ્ત્રી-હઠ પાસે અંતે નમતુ જોખવુ' પડશે એવુ' માનીને તેમણે સિતાજીની વિન ંતિના સ્વીકાર કર્યો ? ભગવાન સ્વરૂપ રામચંદ્રજીને પણ રાવણની માયાજાળની જાણ-પિછાણુ ન થઈ? માયાના મેહુના પડળ એવા છે! માયાજાળને પરિણામે લક્ષ્મણજીને પણ સિતાજીને અરક્ષિત છેડીને રામની વહારે ધાવુ પડ્યું.
નિકાસ થતા પશુ-૫ખીએના સહાર થાય છે. અનેક જ તુઓના સ’હાર કરીએ છીએ . પરદેશમાં આપણા દેશમાં પણ કતલખાના ચાલે છે વળી અનેક જીવાને એક યા બીજા પ્રકારે દુભવીએ આપણા રાજખરાજના વહેવારમાં પણ આપણે છીએ. મનમાં તે માપણે બીજાનુ કેટકેટલુ અશુભ ચિંતવીએ છીએ ?
વિજ્ઞાનના અને ફિલ્મી દુનિયાના આ યુગમાં તેવું લાગતુ નથી? મુખ્યત્વે યુવાન પ્રજાને બ્રહ્મચય –સયમને જાણે લાપ થઈ ગયા હોય ઉત્તેજીત કરે તેવા ખાનપાનને વિપુલ ઉપયોગ
થવા લાગ્યા છે. સિનેમા-નાટકો અને આછકલા વના યુવાન પ્રજાને ગેરમાર્ગે દોરી જાય છે. બિભત્સ સાહિત્ય અને અંગ પ્રત્યંગેાના ખુલ્લા પ્રદશન કરતાં ફાટાએ તેમાં ઉમેરો કરે છે. પરિણામે અપરિપકવ ઉંમરે ખરી ખુમારીના હાસ થતાં જતે દહાડે યુવાન પ્રજા હતવીય બની જશે. તેમને સન્માગે દોરવા માટે લક્ષ્મણજીનુ ઉદાહરણુ ઉમદા નિવડશે.
સિતાજીનુ રાવણુ અપહરણ કરી ગયા પછી રામચંદ્રજી અને લક્ષ્મણજી તેની શોધમાં ભગવાન મહાવીરે પ્રરૂપેલા સિદ્ધાંત નુ નીકળી પડે છે. એ સમયે રામચ દ્રજી, લક્ષ્મણ
, ૨૭૫
એકટોબર, ૧૯૭૭

Page #8

જીને પૂછે છે “હે લમણ ! તું સતિ સિતાના પર્યુષણને સૌથી ઉત્તમ સંદેશ ક્ષમાપનાને આભુષણેને બરાબર ઓળખે છે ખરો? ત્યારે છે. ક્ષમા આપવી અને લેવી. જેની સાથે ખટ. લમણુજીએ આપેલે ઉત્તર સાંભળવા-સમજવા રાગ થયો હોય, ઝેર થયા હોય, સામેથી
ચાલીને તેમની માફી માગવી જોઇએ વેરઝેર कुडले नाभिजानामि नाभिजानामि कंकणे ।
- ૨ , મિટાવી દઈને પ્રેમનું સામ્રાજ્ય સ્થાપી દેવું नुपूरेव जानामि नित्य पादाभिवंदनात् ।।
જોઈએ. આ નિયમ વ્યક્તિ-વ્યક્તિ, સમાજ
" સમાજને, પ્રાંત-પ્રાંતને અને દેશ-દેશને સૌને અર્થાતું-હું તેમના કાનના કુંડળ કે હાથના લાગુ પડે છે. ક્ષમા એ વીરનું ભૂષણ છે જે ક કણને ઓળખતે નથી. હંમેશા તેમને પાય જલદી ઉશ્કેરાઈ જાય છે અને બીજા સાથે વેર વંદન કરતા હતા તેથી માત્ર તેમના પગને ધી બેસે છે તે નબળે છે- અસહિષ્ણુ છે. ઝાંઝરને બરાબર ઓળખું છું.
સહન કરવું તે સહેલી વાત નથી, ભરયુવાન વયે ચૌદ વરસ સુધી અખંડ સહેવામાં જે રહી વિમળતા, બ્રહ્મચર્ય પાળનાર અને નિદ્રા ત્યાગી લક્ષ્મણજીને
તે ન દીધી થવામાં કેટલે વિનય? હંમેશા સવારે માતા સમાન વારિમાં જે રહી શિતળતા, ભાભીને તે પગે લાગતા, તેમણે માત્ર તેમના પગ તરફ જ દષ્ટિ કરી છે–પાયવંદન સમયે.
તે ન અગ્નિ શિખામાં.” તેમના અન્ય અંગોને નિહાળ્યા નથી. એટલે સુખી થવાનો ધોરી માર્ગ છે જૈન ધર્મો તેમને અન્ય અલંકારની ચોક્કસ જાણ નથી પ્રરૂપેલા સત્ય, અહિંસા, બ્રહ્મચર્ય, અપરિગ્રહ, નૈતિક પતન તરફ દેરાઈ રહેલા આપણને સૌને અને અચૌર્ય જેવા સતસદ્ધાતના પાલનને. લક્ષમણજી સન્માર્ગે દોરે છે. અંગુલી નિર્દેશ જેટલું પાલન વધારે એટલું સુખ વિશેષ. કરે છે.
જેટલી સહિષ્ણુતા વિશેષ એટલી શાંત અધિક ચોરી ન કરવી જોઈએ, છતાં આપણે બે *
કે જે સમતાભાવ અને તે અધિક તેટલે નંબરના ચોપડા રાખી ચોરી કરતા નથી?
જીવનને સાચે આનંદ સવિશેષ. જેટલી બીજાનું ખોટી રીતે મેળવવાની કેશીષ કરવી, મકાંડી
થી મર્યાદા વધારે એટલું સુખ વધારે. પડાવી લેવું અને તેને માટે કાવાદાવા કરવા આપણને મળેલી વિવેકબુદ્ધિનો ઉપયોગ તે પણ એક પ્રકારની ચેરી જ છે ભગવાન કરીને સારા મારનો ભેદ પારખી “સારૂં મહાવીર અચૌર્યવ્રતની હિમાયત કરે છે. તે મારૂં, સાચું તે મારૂં' એમ વિકારીને આજના યુગમાં અચૌર્યવ્રતના પાલનની તાતી તેનું અમલીક કરવાનું છે. સાચા સુખ અને જરૂર છે.
શાંતિ મેળવવાનું એ અમેઘ સાધન છે.
A.
પાર કરવા
*
પગાર
૨૭૬ :
આમ પ્રકાશ

Page #9

આ સભામાં અત્યાર સુધીમાં થયેલાં માનવંતા પેટ્રન સાહેબની નામાવલી
-
'
-
-
-
-
-
”
૧ શ્રી બાબુસાહેબરાય સીતાબચંદજી બહાદુર ૩૩ શ્રી બલિચંદ કેશવલાલ ૨ ,, હઠીસંગ ઝવેરચંદ
૩૪, ચંદ્રકાન્ત ઉજમશી ૩ ,, રાયબહાદુર સાહેબ વિજયસિંહજી ૩૫ ,, પુંજાભાઈ દીપચંદ
, સૌભાગ્યચંદ નગીનદાસ ઝવેરચંદ ૩૬ , લક્ષ્મીચંદ દુર્લભદાસ , બાલચંદ છાજેડ
૩૭ , કેશવલાલ લલુભાઈ ૬. જીવણલાલ ધરમ દ
૩૮ , ઓધવજી ધનજીભાઈ સોલીસીટર , બાબુસાહેબ બહાદુરસિંહજી સીધી ૩૯ , મણીલાલ વનમાળીદાસ ૮, ચંદુલાલ સારાભાઈ
સારાભાઈ હઠીસંગ ,, રાયબહાદુર કાંતિલાલ ઈશ્વરલાલ
રમણલાલ દલસુખભાઈ માણેકચંદ જેચંદભાઈ
કેશવલાલ વજેચંદ » નાગરદાસ પુરૂષોત્તમ
જમનાદાસ મેનજી ૧૨ રતીલાલ વાડીલાલ
વીરચંદ પાનાચંદ ,, માણેકલાલ ચુનીલાલ
હીરાલાલ અમૃતલાલ નાનાલાલ હરીચંદ
ગીરધરલાલ દીપચંદ છે કાંતીલાલ બકેરદાસ
પરમાણંદ નરશીદાસ રાયબહાદુર નાનજીભાઈ લધાભાઈ
લવજીભાઈ રાયચંદ ભેગીલાલ મગનલાલ
પાનાચંદ લલુભાઈ સ્તીલાલ વર્ધમાન
કસ્તુરભાઈ લાલભાઈ પદમશી પ્રેમજીભાઈ
પરશોતમદાસ મનસુખલાલ રમણીકલાલ ભોગીલાલ
મનસુખલાલ દીપચંદ મેહનલાલ તારાચંદ
છોટાલાલ મગનલાલ જાદવજી નરશીદાસ
માણેકચંદ પોપટલાલ ત્રિભુવનદા, દુર્લભદાસ
નગીનદાસ કરમચંદ ., ચ દુલાલ ટી. શાહ
ડો. વલ્લભદાસ નેણસીભાઈ છે. રણકલાલ નાદ
,, સકરચંદ મોતીલાલ ૨૬ ,, દલભદાસ ઝવેરચંદ
, પ્રાગજીભાઈ ઝવેરચંદ દલીચંદ પરશોત્તમદાસ
ખીમચંદ લલુભાઈ ખાંતીલાલ અમરચંદ
પરશેતમદાસ સુરચંદ રાયબહાદુર જવાનું પ્રતાપશી ૬૧ ,, કેશવજીભાઈ નેમચંદ અમૃતલાલ કાળીદાસ
૬૨ ,, હાથીભાઈ ગુલાલચંદ ૩૧ , ખુશાલદાસ ખેંગારભાઈ
૬૩ ,, અમૃતલાલ ફુલચંદ ૩૨ , કાંતિલાલ જેસંગભાઈ
૬૪ ,, પોપટલાલ કેવળદાસ ઓક્ટોબર, ૧૯૭૭
1 ૨૭૭
S
W
Y
[;
જ
9
\'
2
o
o

Page #10

૬૫ શ્રી ભગુભાઇ ચુનીલાલ દ વનમાળીદાસ ઝવેરચદ
39
૬૭ 5, અકુભાઇ મણીલાલ
૬૮,
ખીમચંદ મેાતીચંદ
૬૯
ચીમનલાલ ડાયાભાઇ
રમણલાલ જેશીંગભાઇ
મગનલાલ મૂળચ'દ
નરોતમદાસ શામજીભાઈ
કેશવલાલ ખુલાખીદાસ
૭૪ માહાલાલ મગનલાલ
७०
૧
9
'
99
,,
'
93 5,
८७
૮.
27
૭૫ ચીમનલાલ મગનલાલ
રતિલાલ ચત્રભુજ
g
७७ પેાપટલાલ ગીરધરલાલ
'
..
,,
૭. કાંતિલાલ હીરાલાલ કુસુમગર
""
७८ લાલભાઇ ભાગીલાલ .. સાકરલાલ ગાંડાલાલ ૮૧,, હરખચ’દ વીચંદ ८२ ચ'દુલાલ વમાન
ટાલાલ ભાઇચ'દ
29
29
,,
૮૩
,,
૮૪ શ્રીમતી પ્રભાવતીબેન હરખચંદ
૮૫ શ્રી મનમે હનદાસ ગુલાબચંદ
કાંતિલાલ રતિલાલ
'
,,
',
૮૯ ૧
ܕܕ ܘ
,,
,,
૯૧ નાનકચ'દ રીખવચ દ ૯૨ શ્રીમતી કમળાએન કાંતિલાલ
૯૩ શ્રી રમણલાલ નગીનદાસ ૯૪ કપુરચંદ નેમચંદ ૯૫ મગળદાસ ગોપાળદાસ
29
૯૬,, રાયચંતૢ લલ્લુભાઈ ૯૭ ,, છેટુભાઈ રતનચંદ ૯૮,, હરગેાવનદાસ રામજીભાઈ
૯૯ નવીનચંદ્ર છગનલાલ ૧૦૦ નવીનચ'દ્ર જયંતિલાલ
22
39
નૌતમલાલ અમૃતલાલ
જયંતિલાલ રતનચંદ
૨૦૮ :
ભાણજીભાઈ ધરમશી
પાનાચંદ ડુંગરશી
૧૦૨ ૧
૧૦૧ શ્રી શરદભાઇ જય'તિલાલ તુલશીદાસ જગજીવનદાસ નાનચંદ જુઠાભાઈ ચ'દુલાલ પુનમચંદ સૌભાગ્યચ'દ નવલચંદ
૧૦૩
૧૦૪ ૧૧
૧૦૫ ૩
૧૦૬.
ચંપકલાલ કરશનદાસ
૧૦૭,, અમૃતલાલ ડાહ્યાભાઈ ૧૦૮ મહીપતરાય વૃજલાલ ૧૦૯ ૧૩ પોપટલાલ નરોત્તમદાસ
,'
૧૧૦,, ગુલાબચ’દ લાલચંદ
૧૧૧
મનુભાઈ વીરજીભાઈ ૧૧૨ ચંદુલાલ નગીનદાસ
,,
19
૧૧૩
મુળજીભાઈ જગજીવનદાસ ૧૧૪ ચુનીલાલ ઝવેરચંદ ૧૧૫ શ્રીમતી લાખાઇ મેઘજીભાઇ
,,
૧૧૬ શ્રી સુખલાલ રાજપાળ ૧૧૭,, સુંદરલાલ મુળચ'દ પ્રાણજીવન રામચંદ
૧૧૮ ૧૩
૧૧૯ શાંતિલાલ સુંદરજી
૧૨૭
૧૨૮
૧૨૯
૧૨૦ પ્રાણલાલ કે. દેશી ૧૨૧
ખાંતીલાલ લાલચંદ ચીમનલાલ ખીમચ'દ
૧૨૨ ક
૧૨૩ ભાગીલાલભાઇ જેઠાલાલ
27
૧૨૪ શ્રીમતિ કચનબેન ભેગીભાઈ
૧૨૫ શ્રી જયંતભાઇ માવજીભાઈ ૧૨૬,,ખુમચ’દભાઇ રતનચંદ સવાઈલાલ કેશવલાલ ન દલાલ રૂપચંદ
જાદવજીભાઈ લખમશી બાવચ’દભાઇ મગળજી
29
29
૧૩૦
૧૩૧ પેોપટલાલ નરશીદાસ
૧૩૨, ફુલચંદભાઈ લીલાધર ૧૩૩ જીવરાજભાઇ નરભેરામ
૧૩૪ ક
માણેકલાલ ઝવેરચદ ૧૩૫ પ્રાણલાલભાઇ મેહનલાલ ૧૩૬, હરસુખલાલ ભાઈચંદ
,,
29
39
આત્માનંદ પ્રકાશ

Page #11

૧૩૯ ૧૪૦ )
૧૪૮
=
૧૩૭ શ્રી ચંદુલાલભાઈ વનેચંદ ૧૩૮ , મનસુખલાલ હેમચંદ
,, પોપટલાલ મગનલાલ , કાંતિલાલ હરગોવન » અમૃતલાલ કાળીદાસ
, કાંતીલાલ ભગવાનદાસ ૧૪૩ ,, નગીનદાસ અમૃતલાલ
પોપટલાલ નગીનદાસ ૧૪૫ ,, ચીમનલાલ નગીનદાસ ૧૪૬ ,, દીપચંદભાઈ એસ. ગાડી ૧૪૭ , વાડીલાલભાઈ ચત્રભુજ ૧૪૮, પન્નાલાલભાઈ લલ્લુભાઈ ૧૪૯ ,, તલકચંદભાઈ દામોદરદાસ ૧૫૦ શ્રીમતિ ભાનુમતીબેન વાડીલાલ ૧૫૧ શ્રી નાનચંદભાઈ તારાચંદ ૧૫ર , હીરાલાલ જેઠાભાઈ ૧૫૩ , નારણજી શામજીભાઈ ૧૫૪), વીરચંદ મીઠાભાઈ ૧૫૫ શ્રીમતિ અંજવાળીબેન બેચરદાસ ૧૫૬ શ્રી પ્રભુદાસ રામજીભાઈ ૧૫૭ ,, જયંતીલાલ એચ. ૧૫૮ , વૃજલાલ રતિલાલ
૧૫૯ શ્રી ચીમનલાલ હરીલાલ ૧૬૦ ,, વિજેન્દ્રભાઈ હીંમતલાલ ૧૬૧ , શાંતિલાલ બેચરદાસ ૧૬૨ , શામલજી કુલચંદ
, વૃજલાલ રતિલાલ ૧૬૪ ,, પ્રભુદાસ મેહનલાલ ૧૬૫ નાનચંદ મુળચંદ ૧૬૬, પ્રવિણચંદ્ર કુલચંદ ૧૬૭ , ગીરધરલાલ જીવણભાઈ ૧૬૮ , મનસુખલાલ ચીમનલાલ ૧૬૯ , સુંદરલાલ ઉત્તમચંદ ૧૭૦ , દલીચંદ પુનમચંદ
કાંતિલાલ જીવરાજ છોટાલાલ જમનાદાસ
પ્રતાપરાય બેચરદાસ ૧૭૪ ,, જસુભાઈ ચીમનલાલ
મનમેહનદાસ કુલચંદ તળી મગનલાલ જેઠાભાઈ શાહ
રમણલાલ મંગળદાસ શાહ ૧૭૮ , શત્રુંજય મહાતીર્થ પદ યાત્રા
સંઘ સમિતિ ૧૭૯ ,, પ્રતાપરાય અનોપચંદ મહેતા
૧
૧૭૨
૧૭૩ .
નાની અને જુવાન ઉમરમાં ખાવા-પીવાની જે આદત પડી ગઈ હોય છે, તેના કારણે મરવાની તૈયારી છે છતાંએ સોપારીને ટૂકડો ખાવો છે, બીડીની ફૂંક મારવી છે, હટલની સેન્ડવીચ ખાવી છે અને બેટા, જમાઈ, પૌત્ર અને બેટીના બેટા અને બેટીઓને જોવાની તમન્ના ઓછી થઈ નથી. અને કેટલાએ કમભાગ્ય જેને આનાથી પણ વધારે આગળ વધી ગએલા આપણે જોઈએ છીએ. તેઓ પોતાના પુત્રને કહે છે કે, “બેટા! મારા મર્યા પછી પણ તારા કાકાના ઘરનું પાણી પીઈશ નહીં. બીજો વકીલ રાખજે પણ તારા કાકાના કપડાં-દાગીનાં ભર બજારમાં લીલામ કરાવીને જ જંપજે.”
-“શ્રી ભગવતી સૂત્ર સાર સંગ્રહ-ભાગ બીજા' માંથી.
ઓકટોબર, ૧૯૭૭
* ૨૭૯

Page #12

શ્રી કુમારપાળ દેસાઈને પી.એચ.ડી.ની પદવી
શ્રી કુમારપાળભાઈ ભાવનગરની સાહિત્ય સંરથી શ્રી યશોવિજય ગ્રંથમાળાના માનદ્ મંત્રી પણ છે અને આત્માનંદ સભાના માસિક “આત્માનંદ પ્રકાશ”માં વખતો વખત તેમની વાર્તા તથા મનનીય લેખો પણ પ્રગટ થતા રહે છે. અમે તેમને હાર્દિક અભિનંદન આપીએ છીએ અને તેમના કાર્યમાં ઉત્તરોત્તર પ્રગતિ કરતા રહે એવી શુભેચ્છા પાઠવીએ છીએ. -તંત્રી
ગુજરાતના સુપ્રસિદ્ધ લેખક શ્રી કુમારપાળ દેસાઈને એમના “આનંદઘન : એક અધ્યયન” નામના મહાનિબંધ માટે ગુજરાત યુનિવર્સિટીએ પી.એચ.ડી ની ડિગ્રી એનાયત કરી છે. આમાં તેઓએ ગહન તત્વજ્ઞાન અને રહસ્યવાદથી પરિપૂર્ણ સ્તવન અને પ લાખ નાર અધ્યાત્મયોગી આનંદઘનના જીવન અને કવન અંગે નવીન પ્રકાશ પાડતું સાધન અને વિવેચન કર્યું છે. આનંદઘનનાં સ્તવની સૌથી જૂની પ્રત પરથી તૈયાર કરેલી પ્રશિષ્ટ વાચના, એનું ભાષાંતર, ભાષા સ્વરૂપ, રાગ અને દેશી વિશે વિસ્તૃત સમાચના આપી છે. હસ્તપ્રતોમાંથી મેળવેલી આનંદઘનજીની ઘણી અપ્રગટ રચનાઓ, અન્ય કવિઓ સાથેની તુલના તેમજ જૈન ફિલસૂફી સાથેને શબ્દકે શ પણ આપ્યો છે નવગુજરાત કેલેજમાં પ્રાધ્યાપક તરીકે કામગીરી બજાવતા શ્રી કુમારપાળ દેસાઈએ પંદર પુસ્તકો લખ્યા છે અને એમાંથી એમનાં ચાર પુસ્તકને ભારત સરકારના અને ત્રણ પુસ્તકોને ગુજરાત સરકારના પારિતોષિક પ્રાપ્ત થયાં છે.
With best compliments from :
Steelcast Bhavnagar Private Lu.
Manufacturers of : STEEL & ALLOY STEEL CASTINGS
Ruvapari Road, BHAVNAGAR 364 001 (Gujarat)
Gram : STEELCAST Telex : 0162–207 Phone : 5225 (4 Lines)
આમાનંદ પ્રકાશ

Page #13

હિંસાને આડકતરું અનુમોદન, આમાંથી કેટલે અંશે બચી શકાય?
[ આ લેખ વાંચીને વાચકોને સમજાશે કે આપણી રહેણી કરણીમાં થોડોક ફેરફાર કરવાથી ઘણી મોટી હિંસાથી આપણે બચી શકીએ અને “થોડીક સગવડ” ઓછી કરવાથી ઘણી હિંસાથી બચી શકીએ. આ અંગે વિશેષ માહીતી માટે આ લેખના અંતે આપેલ સરનામે પૂછાવવું. ]
આપણે જૈન તરીકે સુક્ષમ અહિંસાનો આગ્રહ રહે અને હિંસાને આડકતરું પણ અનુમોદન ન સેવીએ છીએ. તમામ જીવો અને પ્રાણી માત્ર આપે, તે માટે લોકોને સાચી સમજ આપવાને પ્રત્યે દયા, કરૂણા અને કોઈને પણ જરાય અને તેમનું આ અંગેનું અજ્ઞાન દૂર કરવાને સરખું દુઃખ ન થાય–તેમની લાગણી ન દુભાય આપણે સૌએ પ્રયાસ કરે જરૂરી છે. એ માટે હંમેશા આપણું પ્રયાસો હોય છે.
- વિજ્ઞાન, આધુનિક સંસ્કૃતિ અને નવા જૈન ધર્મના આ પાયાના સિદ્ધાંત છે. અહિંસા એ તે જૈન ધર્મનું પ્રથમ સોપાન છે. આમ
આવિષ્કારોએ માનવીને તેના રહન સહનમાં બહે.
કાવી દીધો છે. આધુનિકતાના દેખાવ અને ક્ષણિક છતાં કેટલીક વખત અહિંસાના ગભત અર્થને
સુખની ખેજમાં માનવી જાણ્યે અજાણ્યે અગ્યા સમજવામાં અને તેનું પાલન કરવામાં આપણે નિષ્ફળ જઈએ છીએ. તેમાં મુખ્ય દેષરૂપ
રતે ઘસડાતું જાય છે ધર્મના મૂળભૂત સિદ્ધાંતા આપણું અજ્ઞાન છે એટલે તદન અજાણપણે,
આચારો અને વિચારો પ્રત્યે ઉભી થયેલી અજ્ઞાનવસ્થામાં આપણે હિંસાને આડકતરે અનુ. માંથી પ્રકાશ તરફ પાછા ફરીએ, દરેક વસ્તુને
વિમુખતા આનું મૂળ છે. આપણે આ અંધકારમોદન આપી દઈએ છીએ. રોજબરોજના આપણું
આપણે તેના ખરા અર્થમાં અને સાચા અર્થમાં જીવન વ્યવહારમાં આપણે એવી કેટલીયે ચીજો
અને સારા સંદર્ભમાં સમજીએ અને તેને વાપરીએ છીએ જે અહિંસાના સિદ્ધાંત સાથે
યોગ્ય રીતે મૂલવીએ એ અત્યંત જરૂરી છે. સુસંગત નથી આવી રૂપાળી, આકર્ષક અને દિલ બહેલાવે એવી ચીજવસ્તુઓ કયાંથી અને આપણા રોજબરોજના જીવનમાં અહિંસાનું કેવી રીતે મેળવાય છે, તે માટે પ્રાણીઓ પ્રત્યે વધુમાં વધુ પાલન થાય, આ મૂળભૂત ઉદ્દેશથી કેવી કુરતા આચરવામાં આવે છે અને હિંસાનું જિજ્ઞાસુ ભાઈ-બહેનની જાણકારી માટે જુદી કેવું કુર તાંડવ ખેલાય છે એને જરા સરખો જુદી વપરાશની અને મોજશોખની ચીજો અને પણ ખ્યાલ આપણને આવે તે આ રૂપકડી સૌંદર્ય પ્રસાધને માટે, પશુ પક્ષીઓ અને જળચીજો પ્રત્યે આપણા મનમાં ભારોભાર નફરત ચર જ પ્રત્યે કેવી કુરતા આચરવામાં આવે અને ધૃણા ઉભી થઈ જાય અને અત્યાર સુધી છે તેને ખ્યાલ અને આ હિંસક વસ્તુઓની આ ચીજો વાપરીને વહોરેલા પાપ માટે પસ્તા યાદી અહીં આપવાનો પ્રયાસ કરાયો છે. વાને પાર રહે નહિ અને આ માટે અંતઃકરણ પૂર્ણ શાકાહારીઓ પણ અજાણતા કેટલીક પૂર્વકનું પ્રાયશ્ચિત કરવા સિવાય બીજો કોઈ વસ્તુઓનો ઉપયોગ કરે છે જેમાં જીલેટિન, આરે રહે નહિ.
ચરબી, ઇંડા જેવી અનેક ચીજો વપરાયેલી અહિંસાના સાચા ઉપાસકે પોતાના જીવ હોય છે એવી અખાદ્ય અને વાપરી ન શકાય નમાં પ્રત્યક્ષ અને પરોક્ષ રીતે હિંસાથી દૂર એવી કેટલીક વસ્તુઓના નામ અહીં રજુ ઓકટોબર, ૧૯૭૭
: ૨૮૧

Page #14

કરવામાં આવ્યા છે, પરંતુ આ સિવાય બીજી (૨) ઈંડાની જાત સારી કરવા માટે મરઘીને ઘણી ચીજો પણ વર્યું હોઈ શકે.
માછલાને ભૂકો ખોરાકમાં અપાય છે. આ માહિતી બ્યુટી વિધાઉટ અ ટી(૩) અને જ્યારે તે ઇંડા ઓછા આપે છે, (કુરતાહિન સૌદર્ય) સંસ્થા તથા અન્ય ભાઈ ત્યારે તેની કતલ થાય છે. તેથી અહિંસક –બહેને પાસેથી મેળવી છે, તે બદલ તેઓ ઇંડા છ વગરના હોય તો પણ અહિં સર્વેને આભાર. આપ સૌને આ જાણકારી સક ન જ કહી શકાય, અને માહિતી માર્ગદર્શકરૂપ અને ઉપયોગી
જેમ ડિની જાત સારી કરવા મરઘીને બનશે એવી આશા સાથે અહિંસાને વધુ
માછલાને ભૂકો મેળવેલ ખોરાક ખવરાવાય છે, અને વધુ પ્રચાર થાય તેવી અભ્યર્થના.
તેમ ડેરીની ગાય-ભેંસને પણ “ફીશમીલ” ખાદ્ય પદાર્થો બાબત :
(માછલાને ભૂક્કો) અને “નીલ” (હાડકેટલીક ચોકલેટમાં ઈડ આવે છે. ખાસ કાને ભૂકો) ખવરાવાય છે. સેયાબીનનું દૂધ કરીને પરદેશી ચોકલેટ, બિસ્કિટ કે કેઈપણ શુદ્ધ શાકાહારી છે. ખાદ્ય પદાર્થ વાપરતી વખતે તેના લેબલ વાંચી કેટલાકને એ ખ્યાલ બરાબર નથી કે લેવા જેમાં બનાવવા માટે વપરાયેલી વસ્તુઓના શાકાહાર વધવાથી અન્નની અછત થશે. ઉલટાનું નામ આપેલ હોય છે. આપણે ત્યાં પણ ચકા- માંસાહાર વધવાથી અન્નની અછત થાય છે સણી કરી લેવી સારી.
કારણ કે એક રતલ માંસ મેળવવા ૭-૮ રતલા ભારે બ્રેડમાં ઈંડા હોઈ શકે. વળી બ્રેડની ચારો ઢોરને ખાવું પડે છે. આ ચારા માટે ઉપરનું પડ ચમકવાળું હોય, તે તે ઈડવાળું ખાસ જમીન રાખવી પડે છે અને અમેરિકા હઈ શકે. બ્રેડ વાપરતાં પહેલાં બનાવનારને જેવા દેશમાં તે ઢોરને ખવરાવવા ખાસ અનાજ પૂછી ખાત્રી કરી લેવી જરૂરી છે.
પેદા કરવા હજાર એકરના ખેતરો હેાય છે. સાંભળ્યું છે કે બજારમાં મળતી સરતી (એક માંસાહારીને જીવવા માટે ૬ એકર જમીન પડવાળી બિસ્કિટ કે તેવા બીજા કેઈ બિકિટ પર અનાજ પેદા કરવું પડે છે-ભૂમિપુત્રમાંથી) પ્રાણીજ ચરબીમાં બનતા હેવાની શક્યતા છે. દવા અને સૌંદર્ય પ્રસાધન બાબત: બજારમાં મળતા કાજુ, વેફર જેવી વસ્તુઓ કોઈપણ જાતની દવા હોય-એલપેથી, પણ ચરબીમાં તળાયેલી હોવાની શક્યતા છે. આયુર્વેદિક હોમીઓપેથીક કે યુનાની) તેમાં
બજારમાં મળતી કેક ઈંડા વગરની હેય પ્રાણીજન્ય દ્રવ્ય વપરાએલ હોવાની શક્યતા તેવું જાણમાં નથી. ઇંડાને દૂધની જેમ શાકા હોય ખરી, પુરી ખાત્રી કર્યા વીના વાપરવી હારમાં ગણી ન શકાય. જો કે આજકાલ નહિં એવી સલાહ છે. અહિંસક ઈંડા મળે છે, પણ કોણે કઈ કેકમાં દવા અને સૌંદર્ય પ્રસાધનોની વસ્તુનું
ક્યા ઈંડા વાપર્યો હોય તે આપણને ખબર ન પરિક્ષણ પ્રાણીઓ પર અતિસ્તાથી કરવામાં પડે, વળી
આવે છે કે જેમાં પ્રાણીઓ ખૂબ જ દુઃખ (1) અહિંસક ઈ મેળવવા માટે મરઘીને ભેગવે છે, પછી તેને મારી નાખવામાં આવે
તેનું કુદરતી જીવન જીવવા દેવામાં આવતું છે. દા. ત. શેમ્પનું પરીક્ષણ સસલાની આંખ નથી.
પર કરાય છે અને થોડા દિવસ સુધી કાળી
૨૮૨ ;
આત્માન દ પ્રકાશ

Page #15

બળતરા સહન કર્યા પછી તે જ્યારે આંધળું બને છે, ત્યારે તેને મારી નાખવામાં આવે છે.
ખાદી ભંડારમાં મળતી દરેક ચીજો અહિં સક હોવાની ખાત્રી નથી, કારણ કે ત્યાં હાથીદાંત, શિગડા, રેશમ, ચામડા(પર્સ, હેન્ડબેગ, સૂટકેસ અને પટ્ટા વગેરે)ની ચીજો મળે છે, જે અહિંસક હેવાની શક્યતા નથી.
કેઈપણ સુગંધિત દ્રવ્ય માટે કંઈ હિંસક વસ્તુ વપરાય છે કે તેની ખાતરી કરી લેવી જોઈએ. દા. ત. પાનમાં વપરાતી સુગંધીત વસ્તુઓ, સુગંધી સોપારી, સુગંધી તમાકુઓ વગેરેમાં કસ્તુરી અંબર જેવા પ્રાણીજ દ્રવ્ય વપરાયાની શક્યતા હોઈ શકે છે.
ખાદ્ય પદાર્થો વગેરે
મુખ્ય વસ્તુ ચરબી-(ટેલે )
ક્રૂરતાભર્યું પ્રાપ્તિસ્થાન કતલ થતા હેરમાંથી મળે છે.
તેમાંથી બનતી ચીજો કેટલાંક બીસ્કીટ, કાજુ, વેફર તળવામાં, સાબુમાં, રાંધવા માટે ગ્લીસરીન માટે, સુતરાઉ કાપડની મીલે માં વગેરે.
ચરબી (ફેટ) ચરબી (લાડ)
da
દવા, ખોરાકની ચીજો, સૌંદર્ય પ્રસાધનો વગેરે
કેશીયમ
દવા, ખાવાની વસ્તુમાં ભેળવાય
કોઈ પણ પ્રાણીની કતલથી મળે છે. કતલ થતા ડુક્કરમાંથી મળે છે. માછલા (હેલ-કૅડ જેવા), કતલ થતાં ઢેર, ડુક્કરમાંથી મળે છે. (વનસ્પતિ તેલ હોઈ શકે છે.) હાડકા, છીપમાંથી મળે છે. (ચૂનાના પથ્થરમાંથી પણ મળે). માંસમાંથી મળે છે. (કઠોળ આદિ વનસ્પતિમાંથી પણ મળે.) કતલ કરેલાં ઘેટાં-બકરાનાં આંતરડાનો રસ છે.
છે..
પ્રોટીન
વા, ખાવાની વસ્તુમાં ભેળવાય
ઈસ્યુલીન
દવામાં આવે છે,
લીવર એકટ્રેકટ
કતલ કરેલા ઢોરના હોય. કંડ વગેરે માછલામાંથી પણ મળે છે.
જીલેટીન
કેપસ્યુલ માટે, દવામાં, નરમ રબર જેવી પીપરમેન્ટ, કેટલાક આઈસ્ક્રીમ તથા સ્ટીક, આઈસકેન્ડી વગેરેમાં આવે છે.
કતલ કરેલા ઢોરના હાડકામાંથી નીકળતે રસ છે.
એકબર, ૧૯૭૭
: ૨૮૩

Page #16

| |
|
| |
મુખ્ય વસ્તુ તેમાંથી બનતી ચીજો કુરતાભર્યું પ્રાપ્તિસ્થાન અહિંસક ઇંડા ! કેક, કેટલીક બ્રેડ, ચોકલેટ, મરઘીનું અકુદરતી જીવન, મરઘીને બીસ્કીટ, મેનીઝ, વહાઈટે
અપાતે માછલાને ભૂકકો, નકામી સેસ, દવા, પોણીક્તા વધારવા
મરઘીની થતી કતલ, આ કારણસર માટે, દુધને સ્વાદીષ્ટ બનાવતા કેટલાક પાવડર, કેટલાક કસ્ટર્ડ આ ઇંડા અહિંસક ન ગણાય. પાઉડર તથા શેમ્પ વગેરેમાં વપરાય છે.
ઈંડા વપરાય છે. બ્રેડ (પાંઉ) ભારે જાતના
ઇંડા વપરાવાની શક્યતા છે. બિસ્કિટ
ઈંડ, ચરબી, ચીઝ વગેરે હોઈ
શકે છે. કેપસ્યુલ (દવાની ગેળી)
જલેટીનની બને છે. કસ્ટર્ડ પાવડર (કેટલાક)
ઇંડા હોઈ શકે. સુપ (કેટલાક)
બ્રિા અથવા સ્ટોક નાખીને બના
વવામાં આવે છે. રેશમ
સાડી, શટીંગ, મેજા, રૂમાલ, ૧૦૦ ગ્રામ રેશમી કાપડ માટે (ાર સીલ્ક) ફરનીચર કવર, પડદા, ગાલીચા, ૧૫૦૦ કોશેટાને ઉકાળીને માર
મોતી બાંધવા માટે, ઓપરેશન વાથી મળે. પછી ટાંકા માટે, પૂજા માટે
રેશમી વસ્ત્રો વગેરે શેમ્પ
પ્રાણીજ પરફયુમ અને ગ્લીસરીન
સંભવે. સાબુ (નાહવાને)
મટન ટેલે અથવા લાર્ડ, પ્રાણી જ
પરફયુમ, ગ્લીસરીન સંભવે. સાબુ ધેવાનો)
પ્રાણીજ પરફયુમ, લાડ અથવા
મટ ટેલે સંભવે. અહીં તે સ્થળ સંકોચને કારણે ઘડીક માહિતી આપી છે. ઉપરની માહિતી સિવાય આપને કોઈ બીજી માહિતી જોઈતી હોય તે નીચેના સરનામે પૂછાવશે અને આપની પાસે આ સિવાય કોઈ માહિતી હોય તે અમોને જરૂર જણાવશોજી. મુંબઈ સમાચારનાં બુધવારનાં પ્રગટ થતા છાપામાં “સૌંદર્ય પામતાં પહેલાં એ પણ વાંચતા રહેશે. આ કાર્યમાં આપ કોઈ પણ પ્રકારનો સહકાર આપી શકે તેમ હોય તો જરૂર જણાવશોજી. MISS DIANA RATNAGAR
MISS NALINI MEHTA Chairman : Beauty Without Cruelty,
23, Zaver Mahal, Marine Drive, 4, Prince of Wales Drive,
BOMBAY-400 020 Wanowrie, POONA-411 00
SHRI PRAVINCHANDRA S. SHAH
4, Samta, Hingwala Lane, ૨૮૪ : Ghatkopar, BOMBAY-400 077
પાનુંદ પ્રકાશ

Page #17

શ્રી ભગવતી સૂત્ર સાર-સંગ્રહ અંગે
છે બે મહત્વના પત્રો છે
[ શ્રી ભગવતી સૂત્ર સાર-સંગ્રહ ભાગ ૧-૨ના પ્રકાશન અને લેખનમાં રવર્ગસ્થ શ્રી મનસુખલાલભાઈ તથા વિદ્વાન લેખક પૂજ્ય પં. શ્રી પૂર્ણાનંદવિજયજીનાં આધ્યાત્મિક સંબંધે મહત્ત્વને ભાગ ભજવ્યો છે, તે આ બે પત્રોથી જાણી શકાશે. વળી બને મહાનુભાવોની આધ્યાત્મિક ભૂમિકાની ઉચ્ચ સ્થિતિનું સુભગ દર્શન પણ થાય છે, તેથી તે પત્રો અહીં પ્રગટ કરીએ છીએ. ].
પત્ર-વ્યવહાર
શાંતાક્રુઝ
સં. ૨૦૩૨, ફાગણ વદ ૪ દર્શન-જ્ઞાન-ચારિત્રો પાસક, કલ્યાણ મિત્ર, ભાઈ મનસુખલાલ મહેતા,
ધર્મલાભ સાથે જણાવતા ઘણો જ આનંદ થાય છે કે, મારાથી વિચિત ભગવતી સૂત્ર સાર-સંગ્રહ ભાગ પહેલાનું પ્રકાશન બોરીવલી મુકામે જે થયું તે માટે તમારે સક્રિય સહકાર મેળવીને મને ઘણી જ પ્રસન્નતા થઈ છે.
હવે બીજો ભાગ તૈયાર થઈ રહ્યો છે, આઠમું શતક લખાઈ રહ્યું છે. જ્યારે શાંતાક્રુઝ આવશે ત્યારે પ્રકાશન માટેની વાત કરીશું.
–પં. પૂર્ણાનંદવિજય
આદરણીય અને વંદનીય પૂજ્ય પં. પૂર્ણાનંદવિજયજી મહારાજ,
સાદર વંદના સાથે લખવાનું કે, પાર્લાના ઉપધાન પતાવીને આપશ્રી શાંતાક્રુઝ આવ્યા છે તેથી આનંદ થયો. કંઈક અસ્વસ્થ રહેવાના કારણે તમને મળવા માટે ૨-૩ દિવસને | વિલંબ થશે તે ક્ષમા." ઓકટોબર, ૧૯૭૭

Page #18

તમારા જીવન માટે હું કલ્યાણ મિત્ર અને હેલું કે ભવિષ્યમાં બનવા પામું તે વાત મારા જેવા ગૃહસ્થને માટે ગૌરવ લેવા જેવી છે. તમારી મારી મિત્રતા ભવાંતરમાં પણ ઉદિત થાય તે સિવાય મારે બીજું કંઈપણ જોઈતું નથી.
ભગવતીસૂત્ર સાર સંગ્રહને પ્રથમ ભાગ સમાપ્ત થઈ ગયેલ છે. આશા છે કે તેની બીજી આવૃત્તિ પણ છપાવીએ. મળીશું ત્યારે વિચારીશું.
તમે બીજો ભાગ પણ તૈયાર કર્યો તે જાણીને ઘણો જ આનંદ થયો છે. આટલા ટૂંકા સમયમાં તમે બીજો ભાગ તૈયાર કરી રહ્યા છે, તે ગૌરવ લેવા જેવું છે.
મુંબઈ (મેહમયી) જેવી પ્રવૃત્તિપ્રધાન નગરીમાં આ પછી પિતાને સ્વાધ્યાય પ્રેમ ટકાવી શક્યા છે, અનેક ભક્તોની વચ્ચે પણ સમાજને સાહિત્યિક અમૂલ્ય ભેટ આપી રહ્યા છે, તે માટે સમાજ તમારે અણી છે. અગાધ અને અગમ્ય એવા ભગવતી સૂત્ર ઉપરનું વિવેચન તમારામાં રહેલી શ્રતભક્તિ અને વિશાળ જ્ઞાનને પરિચય આપે છે.
પ્રશ્નોત્તરથી પ્રારંભ કરીને તમે દ્વાદશાંગીમાં સર્વશ્રેષ્ઠ ભગવતી સૂત્રના ૧૧ શતક સુધીનું જે વિવરણ અને ઘણા સ્થળે તે તે વિષયોને સ્પષ્ટ કરવા માટે જે વિવેચન કર્યું છે તે જોયા પછી મને અનુમાન છે કે મંદિરમાર્ગી સમાજમાં આપશ્રીને પરિશ્રમ સૌથી પ્રથમ છે. મારી સલાહ છે કે આ બીજા ભાગમાં હવે આગળ વધશો નહીં. કેમકે લગભગ ૫૦૦-૬૦૦ પેજથી વધારે પેજ ન થાય એ ઈચ્છનીય છે.
“માને ન માને તમારી આંખમાં કઈક ફેરફાર દેખાઈ રહ્યો છે.” આ શબ્દ આપશ્રીએ મને ઘણી જ વાર લાગણીપૂર્વક કહ્યા હતા. પણ જવાબમાં આપશ્રીને હું શું લખી શકું? કેમકે મારા જીવનને મને વિશ્વાસ છે, સંતોષ છે. જે હું આજે છે તે જ જુવાન વયમાં હતું. પ્રેમાળ પત્ની, પ્રેમાળ કુટુંબ અને સાથીઓ ઉપરાંત તમારા જેવા ભદ્રિક મુનિનું સાન્નિધ્ય મળ્યું છે. મારે હવે શું જોઈએ? બસ, એટલું જ કે જૈન શાસન એ જ મારા પ્રાણ છે. અંતિમ ઘડીની પણ તૈયારી કરી લીધી છે.
આપશ્રી જેવા આચાર્યો, ઉપાધ્યાય અને સાધુઓના આશીર્વાદ જ મારી મૂડી છે અને તે મેળવી શક્યો છું.
છેવટ બીજા ભાગનું પ્રકાશન પણ હું જોઈ શકું તે માટે આશા રાખતે..
લી.
સં. ૨૦૩૨ ફાગણ વદ ૮
ભદેવ જન્મકલ્યાણક
મનસુખલાલ તારાચંદ મહેતા
ના વંદન
૨૮૬ :
આત્માનંદ પ્રકાશ

Page #19

સ્વીકાર સમાલોચના : શ્રી ભગવતી સૂત્ર સાર-સંગ્રહ ભાગ બીજો. પુસ્તક આબાલ-વૃદ્ધ સૌને ઉપયોગી અને લેખક : ન્યાય-વ્યાકરણ-કાવ્યતીર્થ પં. શ્રી સમજવામાં સરળ છે. પૂર્ણાનંદવિજયજી મહારાજ.
આચારાંગસૂત્રમ્ ભાગ-લે પ્રકાશક : શ્રી જગજીવનદાસ કસ્તુરચંદ શાહ સંપાદક: મુનિ શ્રી અંબૂવિજયજી c/o શ્રી વિદ્યાવિજયજી સ્મારક ગ્રંથમાળા,
સહાયક : મુનિશ્રી ધર્મચંદ્રવિજયજી પ. સાઠંબા (સાબરકાંઠા).
પ્રકાશક: શ્રી મહાવીર જૈન વિદ્યાલય વાયા-ધનસુરા (એ.પી. રે)
ઓગષ્ટ ક્રાંતિમાર્ગ, મુંબઈ-૪૦૦ ૦૩૬ મૂલ્ય : આઠ રૂપિયા.
મૂલ્ય: ચાલીશ રૂપિયા આ ગ્રંથને પહેલો ભાગ ટૂંક સમયમાં જ જૈન આગમ ગ્રંથમાળા ગ્રંથાંક બીજાના ખપી ગયે અને તેની બીજી આવૃત્તિ છપા- પહેલા ભાગ રૂપે આ ગ્રંથ પ્રસિદ્ધ થાય છે. વવી પડી, તે આ પુસ્તકની લેકપ્રિયતાને આ સમગ્ર જૈન આગમ ગ્રંથમાળાને પ્રારંભ પુરાવો છે. પહેલા ભાગ જેટલી જ ચીવટથી
શ્રુત-શીલવારિધિ મુનિ ભગવંત શ્રી પુણ્ય પૂરો શ્રમ લઈને વિદ્વાન પંન્યાસજી શ્રી પૂ. વિજયજી મહારાજ સાહેબની મુખ્ય રાહબરી નંદવિજયજીએ આ બીજો ભાગ તૈયાર કરેલ નીચે અને વિદ્વદુવર્ય શ્રી દલસુખભાઈ માલ છે. તેમની ભાષા સચોટ અને આબાલ-વૃદ્ધ વણીયાજીના નિઃસ્વાર્થ સહયોગથી થયા હતા. સૌને સમજાય તેવી સરળ છે. ગહન વિષયને શ્રી આચારાંગસૂત્રના સંપાદન-સંશોધનનું કાર્ય પણ સરળ બનાવી સુંદર દષ્ટાંત આપી સમપરમ પૂજ્ય મુનિશ્રી જંબૂવિજયજીએ સંભાળ્યું જાવવાની પૂજ્ય મુનિશ્રીમાં અજોડ શક્તિ છે. હતું. આ સૂત્રના સંપાદન અને સંશોધનનું કાર્ય વિદ્ધવર્ય શેઠશ્રી અમૃતલાલ તારાચંદ દેશીએ ઘણું કઠિન અને મુશ્કેલ હોવા છતાં પૂ. મુનિશ્રી સાચું જ કહ્યું છે કે “પંન્યાસજી શ્રી પૂર્ણ સંબવિજયજીએ ખૂબ જ ચીવટ અને શ્રમ લઈ નંદવિજયજી મહારાજની વિદ્વત્તા વિષે લખવું એ સર્વાગ સંપૂર્ણ બનાવવા પ્રયત્ન કર્યો છે. એ “હાથે કંગનકે આયનેકી કથા જરૂરત” પૂજ્ય મુનિશ્રીને સંશોધનકાર્યમાં ઊંડે રસ એના જેવું છે. તેઓશ્રીએ પોતાના જીવનને અને શાસ્ત્રનું તલસ્પર્શી જ્ઞાન આ બંને ગુણેએ દિક્ષા લીધી ત્યારથી જ અધ્યયનમય બનાવ્યું આ ગ્રન્થ સંપાદનને ઉત્તમ કોટિનું બનાવ્યું છે. છે, પરિણામે તેઓ કલકત્તા યુનિવરસિટીના
અમો ભારતના દરેક જૈન સંઘને ખાસ ત્રણ વિષયમાં તીર્થની પદવી પ્રાપ્ત કરી હોવા
ભલામણ કરીએ છીએ કે આવા ઉત્તમ કેટીના ઉપરાંત જૈન શાસ્ત્રોના મહાન અભ્યાસી છે.
સંપાદિત સંશોધિત આગમનું કાર્ય વારંવાર અને તેથી જ ભગવતી સૂત્ર જેવા પિતાના ગુરુના
થવું મુશ્કેલ છે. તેથી આવા ગ્રંથના અગાઉથી અનુવાદ ઉપર તેઓશ્રીએ અભ્યાસ પૂર્ણ અને
ગ્રાહક થઈ છે કે પાંચ નકલે પિતાના સંઘના સર્વજનગણ્ય માર્મિક વિવેચન લખ્યું છે, જેની
પુસ્તકાલયમાં વસાવે જેથી વિદ્વાનેને અભ્યાસ વિદ્વાનેએ મુક્તકંઠે પ્રશંસા કરી છે.
પુસ્તકનું ગેટ અપ, ટાઈટલ પ્રીન્ટીંગ વગેરે પૂજ્ય મુનિ શ્રી જંબૂવિજયજીને અને પ્રકાપણ કલાત્મક અને સુંદર છે. મુખપૃષ્ટ ઉપરનું શિક સંસ્થા શ્રી મહાવીર જૈન વિદ્યાલયને સમવસરણનું ચિત્ર તેની શોભામાં વધારો કરે છે આવા ઉત્તમ પ્રકાશન માટે હાર્દિક અભિનંદન ઓકટોબર, ૧૯૭૭
૩ ૨૮૭
માટે
મને.

Page #20

સ મા ચાર સં ચય
ભગવતી સૂત્ર સાર-સંગ્રહ : ભાગ બીજાનો પ્રકાશન સમારોહ
તથા અજિતશાતિ સ્તવ સ્પર્ધા મુંબઈના શ્રી વિલેપારલે . મૂતિ. જૈન સંઘ એન્ડ ચેરીટીઝ તરફથી એક સમારંભ તા. ૨૫-૯-૭૭ ભાદરવા સુદી ૧૩ ને રવિવારના ૫ આચાર્યશ્રી લબ્ધિસૂરિજી તથા પૂ. પંન્યાસ પૂર્ણાનંદવિજયજીની નિશ્રામાં જોયા હતા. આ સમારંભમાં વિદ્વાન પૂ. પં. શ્રી પૂર્ણાનંદવિજયજીએ તૈયાર કરેલ “ભગવતી સૂત્ર સાર-સંગ્રહ : ભાગ બીજાને પ્રકાશન વિધિ થયેલ. તેમજ આ સમારંભમાં મુંબઈની જૈન ધાર્મિક શિક્ષણ સંઘ સંચાલિત મુંબઈની ધાર્મિક પાઠશાળાના વિદ્યાર્થીઓની “શ્રી અજિતશાન્તિ સ્તવ સ્પર્ધા ” જવામાં આવી હતી. સ્પર્ધામાં ઉત્તીર્ણ થનાર વિદ્યાર્થીઓને ઈનામ વિતરણ શેઠશ્રી ખૂબચંદભાઈ વાલચંદ ભાઈ દેશીના શુભ હસ્તે થયેલધર્મપ્રેમી ભાઈઓએ આ સમારંભમાં મોટી સંખ્યામાં હાજરી આપી હતી.
પાલિતાણા શ્રાવિકાશ્રમ સંસ્થામાં બહેનોએ કરેલ ઉગ્ર તપશ્ચર્યા
અત્રેની શ્રી સિદ્ધક્ષેત્ર શ્રાવિકાશ્રમ સંસ્થાની બહેનેએ પર્વાધિરાજ પર્યુષણ પર્વની આનંદોલ્લાસપૂર્વક આરાધના કરેલ. આ પર્વ પ્રસંગે સંસ્થાની બહેનેમાં આ મુજબ તપશ્ચર્યા થયેલ સેળ ઉપવાસ ૧, અગિયાર ઉપવાસ ૧૯, નવ ઉપવાસ ૪ અને આઠ ઉપવાસ ૫૦, કુલ મટી તપશ્ચર્યા ૭૪ની થયેલ.
આ પર્વ પ્રસંગના અત્તરવારણા શેઠશ્રી કેશવલાલ લલ્લુભાઈ વડાવાળાના ધર્મપત્નિ મણિબેન તરફથી થયેલ અને પારણા સિહોર નિવાસી શેઠશ્રી પ્રાગજીભાઈ ઝવેરચંદ તરફથી કરાવવામાં આવેલ.
મહાવીરસ્વામી જન્મ વાંચનના પૂનિત દિને સાંડેરાવ જિનેન્દ્ર ભુવનમાં પૂ મુનિશ્રી પૂર્ણાનંદવિજયજી મહારાજની શુભ નિશ્રામાં સંસ્થાની બહેનેએ સુપનની ઘીની બોલી બેલીને યથાશક્તિ લાભ લીધેલ તેમજ ઘેડીયાપારણું ઘરે લાવવાનું ઘી બેલીને આદેશ લીધેલ. આ નિમિત્તે સંસ્થામાં બહેનોએ ચાર દિવસ સુધી રાત્રીજ, ભાવના ઈત્યાદિ કાર્યકમે સુંદર રીતે રજુ કરેલ.
સંવત્સરીના મહાન દિવસે પૂ. આ. શ્રી વિજય પ્રતાપસૂરીશ્વરજી મહારાજના શિષ્ય પૂ. મુનિશ્રી કીર્તિ પ્રવિજયજી મહારાજ બારસા સૂત્ર વાંચના અર્થે સસ્થામાં પધારેલ. આ સમયે સંસ્થાને સ્થાનિક કાર્યવાહકની પણ હાજરી હતી,
૨૮૮ :
આત્માન દ પ્રકાશ

Page #21

ભાદરવા સુદ પના પારણાના દિવસે પણ ઉપરોક્ત પૂજ્ય મુનિશ્રી તપસ્વી બહેનને માંગલિક સંભળાવવા સવારના ૬-૩૦ કલાકે સંસ્થામાં પધારેલ અને બહેનને માંગલિક સંભળાવેલ. આ પ્રસંગે સંસ્થાના સ્થા. સેક્રેટરી શ્રી સોમચંદભાઈ ડી. શાહે તપશ્ચર્યા અગેને અહેવાલ રજુ કરવાની સાથે તપસ્વી બહેનની અનુમોદના કરતું પ્રાસંગિક પ્રવચન કરેલ, એ પછી પારણા કરાવવાને લાભ લેનાર સિહોરવાળા શેઠશ્રી પ્રાગજીભાઈ ઝવેરભાઈનું
સ્થા. કાર્યવાહક દ્વારા પુષ્પહારથી સન્માન કરવામાં આવેલ. સ્થા. સભ્યશ્રી વેણીલાલ પિપટલાલ દોશીએ શેઠશ્રી પ્રાગજીભાઈની ઉદાર ભાવનાને બિરદાવેલ. શેઠશ્રી ધરમશીભાઈ જાદવજી વેરાએ શેઠશ્રી પ્રાગજીભાઈનું દીર્ધાયુષ ઈચ્છવા સાથે શાસનના કાર્યોમાં હજુ વધુને વધુ લાભ લેવા અનુરોધ કરેલ. સમારંભ પૂર્ણ થયા બાદ બહેનને પારણા કરાવવામાં આવેલ. એકંદર આ વર્ષે પર્યુષણ પર્વની આરાધના સુંદર રીતે પૂર્ણ થયેલ
કલકત્તામાં પર્યુષણ પર્વની આરાધના અત્રે બિરાજમાન પરમ પૂ. આચાર્ય શ્રી કનકચંદ્રસૂરીશ્વરજીની નિશ્રામાં પર્યુષણ પર્વની આરાધના ખૂબ ઉલ્લાસપૂર્વક થયેલ. ક૯પસૂત્રનું વાંચન ખૂબ ભાવભરી રીતે થતું હતું અને તેને લાભ શ્રેતાગણે ખૂબ ભાવપૂર્વક લીધે હતો. રૂા. ૨૫૫૧)ના બેલી બેલી આદેશ લઈ વહોરાવવાને લાભ શેઠશ્રી મણીલાલ વનમાળીદાસે લીધે હતા. વળી આ ચાતુર્માસમાં પણ વિપાકસૂત્ર રૂા. ૭૦૧)ની બોલી બોલી શેઠશ્રી મણીલાલભાઈ તથા તેમના ધર્મપત્નીએ વહોરાવવાને લાભ લઈ ખૂબ જ્ઞાનભક્તિ તેમજ ગુરુભક્તિ કરી હતી. આ ઉપરાંત સાધારણ ખાતું, જીવદયા ખાતું વગેરેમાં પણ શેઠશ્રીએ સારી રકમ વાપરી પર્યુષણ પર્વની આરાધના કરેલ. પૂ. આચાર્ય શ્રીનું વ્યાખ્યાન શ્રવણ કરવાને લાભ મોટી સંખ્યામાં ભાવિકોએ લીધે હતે.
લીમડાનું મૂળ, છાલ ડાળ, પાંદડા અને છેવટે લીંબડી પણ કડવી જ હોય છે. અને તે કડવી લડીમાંથી કઈ કાળે પણ આમ્રફળ પકવાના નથી. છતાં પણ તે કડવી લડી
જ્યારે પાકી જાય છે ત્યારે તેમાં મીઠાશ આવે છે. તે જ પ્રમાણે, જુવાનીના રંગ ફીકા પડ્યા. પછી, તથા શાના અધ્યયન કે શ્રવણ પછી માણસ જેમ જેમ પાકટ બુદ્ધિને થતો જાયું તેમ તેમ તે ભાગ્યશાલીએ પણ પોતાના જીવનમાંથી કડવાશ, વૈરવૃત્તિ, મિથ્યાભિમાન અક્કડ પણું, વિગ્રહબુદ્ધિ તેમજ બીજાઓને માફી મંગાવવાની દાનત પણ છેડી દેવી જોઈએ. તથા સંસાર મારી માફી માંગે તેનાં કરતાં હું જ સંસારની માફી માંગુ, મારે ગુરૂ મને નમવાં આવે કે મનાવવા આવે તેના કરતાં હું જ ગુરૂચરણે નમી જાઉં અને તેમની વાતને માન્ય ક, આ પ્રમાણે તે ભાગ્યશાલીઓ સૌને મિચ્છામિ દુક્કડે દઈ જ દગીની છેલ્લી ક્ષણે મીઠી બનાવશે.
–પં. પૂર્ણાનંદવિજય કુમારશ્રમણ)
ઓકટોબર, ૧૯૭૭
1 ૨૮૯

Page #22

કટકા કાકા કાકરદાતા
: જpireserrrrrrmergreenerger)
તે બચત યોજનાઓ કોણ વિડ આપની ભાવિ જરૂરતો પૂરી શકો
" સર્ટિફિકેટ
કડિપોઝિટલ
આપનું મૂડી રોકાણ ૧૦ વર્ષમાં લગભગ ત્રણગણું અને ૨૦ વર્ષમાં સાતગુણાથી વિશેષ થઈ રહે છે.
આ૫ જેટલી મુદત નક્કી કરે તેના પર આધારિત આ૫ના રોકાણની રકમ પર ૧૦% સુધી વ્યાજ મળે છે.
દસ સમકિ.
A RE રિકરિંગ ,
ડિપોઝિટ દિ યોજના
આપની બચત પર વ્યાજનું વ્યાજ મેળવીને સલામતી સાધી શકો છો.
આપની નાની માસિક બચતમાંથી મોટી મૂડીનું નિર્માણ થાય છે.
વિગતો માટે આપની નજીકની દેના બેંક શાખાનો સંપર્ક સાધો.
જ
દેનારું
(ગવર્નમેંટ ક ઈંડિયા અંડરટેકિંગ) હેડ ઑફિસઃ હોર્નિમેન સર્કલ, મુંબઈ ૪૦૦૦૨૩
KATAN BATRADB/G/295

Page #23

શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ છે વિક્રમ સં. ૨૦૩૩ની
વાર્ષિક અનુક્રમણિકા
લેખ
લેખક
૧૩ ૧૬ ૨૧
૨૯ ૩૩ ૩૭ ૩૯
કારતક નૂતન વર્ષના મંગળ પ્રવેશે
તંત્રી સ્થાનેથી યોગદષ્ટિએ શત્રુંજય યાત્રા
શ્રી અમરચંદ માવજી વિવેક અને ધર્મ
પંડિત શ્રી બેચરદાસ સમાસુd ગુજરાતી અનુવાદ
શ્રી ખીમચંદ ચાંપશી શાહ ગતિ પ્રત્યનિક
૫. પૂર્ણાનંદવિજય કુમાર શ્રમણ) संशयात्मा विनश्यति
શ્રી મનસુખલાલ તારાચંદ મહેતા સમાચાર સંચય
માગશર મહાભિનિષ્ક્રમણ
સ્વ. મનસુખલાલ ટી. મહેતા મૃત્યુ મરી ગયું રે લેલા
શ્રી ખીમચંદ ચાંપશી શાહ પાણીઆકાશનું અને પૃથ્વીનું
૫. ઉપાધ્યાય અમરમુનિ મૌન એકાદશી આધ્યાત્મિક મહત્વ
અમરચંદ માવજી શાહ ज्ञान क्रियाभ्यां मोक्षः
૫. પૂર્ણાનંદવિજયજી મહારાજ રત્નાકર પચ્ચીશી અનુવાદ
શ્રી એન. ડી. શાહ ધર્મ માને યાત્રિક આત્મા સમાજને કલ્યાણમાર્ગ ચીંધે છે
શ્રી રતિલાલ દીપચંદ દેસાઈ એ સૌજન્યશીલ મનસુખભાઈ
શ્રી ગુલાબચંદ લલુભાઈ શાહ સમાચાર સંચય
પષ-મહા કાવ્ય મનસુખભાઈનું આંતરજીવન
પૂ પૂર્ણાનંદવિજયજી મહારાજ પરમ સનેહિ શ્રી મનસુખભાઈને (કાવ્ય)
પંડિત બેચરદાસ દોશી આત્મકથન તથા અન્ય માહિતી
શશીકાંત મનસુખલાલ મહેતા સ્મરણાંજલિ
ખીમચંદ ચાંપશી શાહ કથાસમ્રાટ શ્રી મનસુખભાઈ જેમણે મને પ્રેરણા પાઈ!
ડે. ભાઈલાલ એમ. બાવીશી ઓકટોબર, ૧૯૭૭
૪૪
૪૭ ૪૯
૬૪ ૬૬ ૬૮ ૭૩
૭૫
: ૨૯૧

Page #24

લેખ
લેખક
પૃ8
આધુનિક યુગના પરકાય પ્રવેશક એક ગૃહસ્થયેગી રતિલાલ મફાભાઈ શાહ ૭૯ અધ્યાત્મજ્ઞાની તત્વચિંતક શ્રી મનસુખલાલભાઈ ગૌતમલાલ અ. શાહ ૮૧ શીલધર્મની કથાઓ-પ્રકાશન અંગે પ્રશંસા પત્ર અમરચંદ માવજી શાહ ૮૩ હાદિક શ્રદ્ધાંજલિ
ચીમનલાલ રતનચંદ સાંડસા ૮૬ પ્રત્યાખ્યાનની નોંધ
શશીકાંત મનસુખલાલ મહેતા નિષ્કામ કર્મયોગી શ્રી મનસુખભાઈ
શ્રી “રક્તતેજ” શ્રદ્ધાંજલિ
જયંતિલાલ એમ. શાહ ૯૧ બાપુજીની ઝાંખી
કેકિલાબેન વિનયચંદ પારેખ મારા સંસ્મરણ
અરૂણાબેન જે. મહેતા ૯૬ મારા પૂ. પિતાશ્રીની ડાયરીમાંથી કેટલીક મહત્ત્વની છે અરૂણાબેન જે. મહેતા ૯૯ એક અગત્યને આશ્વાસન પત્ર
શીલાંક ચંદુલાલ મહેતા ૧૦૨ ભગવે ઝબ્બે
નંદલાલ રૂપચંદ શાહ ૧૦૩ શ્રદ્ધાંજલી
ધીરજલાલ ટોકરશી શાહ ૧૦૫ કુલ ગયું ફોરમ રહી
શ્રી મનુભાઈ શેઠ ૧૧૧ દ્વાદશારે નયચક્રમ ઉઘાટન અહેવાલ
૧૧૩ દ્વાદશારે નયચક્રમ ઉદ્ઘાટન કાવ્ય
શ્રી બંસીલાલ શાહ ૧૧૪ સૌજન્યમૂતિ શ્રી મનસુખલાલભાઈ
રમણલાલ ચી. શાહ ૧૨૩ મારા બે પ્રસ ગેનું સંસ્મરણ
ડો. ભગવાનદાસ મ. મહેતા ૧૨૭
જૈન (કાવ્ય)
ફાગણ-ચૈત્ર હે નાથ ! તારા મંદિરમાં આવ્યો છું (કાવ્ય)
રવિન્દ્રનાથ ટાગેર ૧૩૫ ભગવાન મહાવીરની નીઝામ કરુણા
અમરચંદ માવજી ૧૩૬
અમરચંદ માવજી ૧૩૭ ભગવાન મહાવીર
સ્વ. શ્રી મનસુખલાલ ટી. મહેતા ૧૩૮ પ્રભુ મહાવીરના નિર્વાણ સમયના પ્રાચીન તીર્થો જયંતિલાલ એમ. શાહ
શ્રી કુમારપાળ દેસાઈ ૧૪૭ ધર્મલાભ
મણીલાલ વનમાળીદાસ શેઠ ૧૫૩ તીર્થંકર પ્રરૂપીત ગૃહસ્થાશ્રમ ધર્મ
પં. પૂર્ણાનંદવિજયજી મહારાજ માનવી માનવી વચ્ચે આ ભેદ શાને ?
ભાનુમતી દલાલ ૧૬૩ મહાવીર મેં દીઠા સપનામાં (કાવ્ય)
ડે, ભાઈલાલ બાવીશી ૧૬૫ આત્મપ્રિય શ્રી મનસુખભાઈને ભાવાંજલિ
શાહ ગુલાબચંદ લલ્લુભાઈ ૧૬૭ જગત વાત્સલ્ય પ્રભુ મહાવીર
કમલિની ૧૬૮ સમાચાર સંચય
ત્રિવેણી
૧૫૮
૨૯૨ :
આત્માનંદ પ્રકાશ

Page #25

લેખ
લેખક
૧૭૧
વૈશાખ સુભાષિતા દુઃખીને દિલાસો કિંવા કર્મ પચ્ચીસીની સઝાય હીરાલાલ ર. કાપડીયા ૧૭૨ પૂર્વ જન્મ અને પુનર્જન્મ
મુનિશ્રી ન્યાયવિજયજી ૧૭૬ સાંભળ્યા વિના પણ ધર્મ પામે?
પ. પૂર્ણાનંદવિજયજી મહારાજ ૧૭૯ પુષ્પપૂજા કરનાર હરિ
જિનદાસ મણીલાલ દોશી ૧૮૧ મારી વિનતી (કાવ્ય)
શ્રી પુનિત મહારાજ ૧૮૩ ગુજરાતી ભાષાના વિકાસમાં જેને એ ભજવેલો ભાગ શ્રી કૃષ્ણલાલ ઝવેરી ૧૮૪ શ્રી વિજયાનંદસૂરિને અક્ષરદેહ
મુનિશ્રી પુણ્યવિજયજી ૧૮૫ નીતિને માર્ગે દ્રવ્ય રળનારા વિરલા જ હોય
કુમારપાળ દેસાઈ ૧૮૭
અભિલાષા સમતામૂતિને કાળધર્મ મહાન ગુરુના મહાન શિષ્ય સંસારને માગે કેવળજ્ઞાન ધન્ય ધન્ય એ અણગાર સાંભળ્યા વિના પણ ધર્મ પામે આગમ સાહિત્ય અપરાધી કેણ? જિનશાસનરત્ન આચાર્ય વર્યું કે કાલધર્મ સં. ૨૦૩રને હિસાબ સમાચાર સંચય
૧૯૧ રતિલાલ દીપચંદ દેસાઈ ૧૯૨
કાન્તીલાલ ડી કેરા ૧૯૬
હીરાલાલ ૨. કાપડીયા ૧૯૮ ડે. ભાઈલાલ એમ. બાવીશી ૧૯૯ પં. શ્રી પૂર્ણાનંદવિજયજી મહારાજ ૨૦૧
ડે. રમણલાલ શાહ ૨૦૩ વ. સાધ્વી શ્રી ઉજવળ કુ. ૨૦૬ ઈન્દ્રદિન્ન સૂરિ
૨૧૦ ૨૧ ૫
અષાડ
તપનું તેજ સર્વે ઇચ્છાઓ-તૃષ્ણાઓ દુ:ખ આપનારી છે પત્ર સૌરભ જીવનને ઉદ્દેશ અધ્યાત્મજ્ઞાનગંગાના એવારેથી.
૨૧૯ ખીમચંદ ચાંપશી શાહ ૨૨૦
શ્રી સુશીલ” ૨૨૨ પં. શ્રી પૂર્ણાનંદવિજયજી મહારાજ ૨૨૫
શ્રીમદ્ બુદ્ધિસાગરસૂરીશ્વરજી ૨૨૯
શ્રાવણ-ભાદ્રપદ
જગજીવનદાસ જે. જેને
અમર દે માવજી
૨૩૫
“સ્વાગતમ ” ગીત પર્યુષણ પરમાર્થ આત્માનંદ પ્રકાશ (કાવ્ય) વીતરાગ પ્રાર્થના (કાવ્ય) એકબર, ૧૯૭૭
૨૩૬
શ્રેયસ્
,
: ૨૯૩

Page #26

લેખ
લેખક
વાળ વાળ મુહૂ વ કરેલા કર્મોમાંથી મુક્તિ નથી
ખીમચંદ ચાંપશી શાહ ૨૩૭ તપને મહિમા
પં. શ્રી પૂર્ણાનંદવિજયજી મહારાજ ૨૩૯ પર્યુષણની આરાધના
કુમારપાળ દેસાઈ ૨૪૩ અભય અને અહિંસક પ્રવર્તક ભગવાન મહાવીર ઉપેન્દ્રરાય . સાંડેસરા ૨૪૬ મહાવીર સ્મૃતિ (કાવ્ય)
જયંતિલાલ મોહનલાલ ઝવેરી મંદિર મારું, મૂતિ વિહેણું
ડે. ભાઈલાલ એમ. બાવીશી ૨૪૯ ક્ષમાની સાધના
પૂ. સાધ્વીજીશ્રી ઓંકારશ્રીજી ૨૫૧ સુખ ક્યાં છે?
પૂ. મુનિશ્રી જ્ઞાનસાગરજી ૨૫ પર્યુષણ પર્વને દિવ્ય સંદેશ
પૂ. આ. શ્રી પદ્મસાગરસૂરિજી ૨૫૯ સમાચાર
ર૬૧ આસો
ધીરજલાલ કે. શાહ ૨૭૧ કષામાંથી મુક્તિ એ જ મુક્તિ છે
ખીમચંદ ચાંપશીભાઈ શાહ ૨૭૨ મર્યાદા
ઝવેરભાઈ બી. શેઠ ૨૭૪ પેટ્રન સાહેબોની નામાવલી
શ્રી કુમારપાળ દેસાઈને પી.એચ.ડી.ની પદવી હિંસાને આડકતરૂં અનુમોદન,
આમાંથી કેટલે અંશે બચી શકાય? ભગવતી સૂત્ર સાર-સંગ્રહ અંગે બે મહત્ત્વના પત્ર સ્વીકાર અને સમાચના સમાચાર સંચય વાર્ષિક અનુક્રમણિકા
૨૯૧
તપ
२७७
૨૪૦
VT T
ras,
-
-- -
s' માતાજuiler..
=
==
=
=
=
=
=
સમાન પ્રકાશ

Page #27

78-8
મા ત્તે ૨ વર્ષથી
છેલ્લા ‘ આત્માનંદ પ્રકાશ ' જૈન સમાજની અવિરતપણે સેવા કરી રહ્યું છે.
વધુ વિગત માટે લખેા :
શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા ખારગેટ, ભાવનગર
આપના ધંધાની પ્રગતિ અને વિકાસ માટે ‘આત્માનંદ પ્રકાશમાં જાહેરાત આપે.
અંદરનું આખું પાનુ
અંદરનું અર્ધું પાનું
દરનું પા પાનુ
ધર્મ, તત્ત્વજ્ઞાન અને ચારિત્ર ઘડતર માટેની સુંદર કથાએ વાચકોને પીરસવામાં આવે છે,
જાહેર ખબરના દર એક વખતના
રૂા.
૧૦]
ટાઈટલ પેજ (છેલ્લુ') ચાક્ષુ'. (આખુ' પાનુ)
ટાઇટલ પેજ નં. ૨ અથવા ન. ૩ આખું પાનુ
સૌ શુભેચ્છકોને સહકાર આપવા વિનંતિ.
૭૫]
૫]
૩૦]
૨૦]
me ke
>
મુંબઇ, કલકત્તા, એગ્લાર વગેરે મોટા ધંધા અને ઉદ્યોગના ધામે। સુધી આ માસિકના ગ્રાહક છે.
વાર્ષિક ૩૦ કર્મોનું વાંચન વાર્ષિક માત્ર છ રૂપિયાના
લવાજમમાં તમારે ઘરે
પહેાંચતુ કરવામાં આવે છે.
**
*ક (દશ અકામાં)
31.
વાર્ષિક
°°J
૬]
૪૦°
૨૨]
૧૫૦]
–મત્રીઓ

Page #28
ATMANAND PRAKASH Regd BV. 1 - અમૂલ્ય પ્રકાશન :અનેક વરસની મહેનત અને સંશોધનપૂર્વક પરમ પૂજ્ય વિદ્વાન | મુનિરાજશ્રી જમુવિજયજીના વરદ્ હસ્તે સંપાદિત થયેલ અજોડ અને અમૂલ્ય ગ્રંથ ‘કાદશારે નયચક્રમ દ્વિતીય ભાગ’ બહાર પડી ચૂકયો છે, વેચાણ શરૂ થઈ ગયેલ છે, આ અમૂલ્ય ગ્રંથ જેમાં નાનું અદ્ભુત વર્ણન છે તે દરેક સાધુ મુનિરાજે તથા સાધ્વીજી મહારાજ માટે અતિ ઉપાગી ગ્રંથ છે. દરેક ગૃહુરાએ અને સમાજની દરેક લાયબ્રેરી માટે વસાવવા જોઇએ. આ ગ્રંથ માટે પરમપૂજ્ય આચાર્ય શ્રી વિજયધર્મસૂરીશ્વરજી મહારાજ જણાવે છે કે ભાવનગર શ્રી જૈન આત્માનંદ સભાએ આ પુસ્તકનું પ્રકાશન કર્યું તે એક મોટા ગૌરવની વાત છે, જે વિદ્વાન મુનિ મહારાજો, સાધ્વીજી મહારાજે તથા શ્રાવકો તેમજ શ્રાવિકાઓને જૈન દર્શનના અભ્યાસ માટે ખૂબ જ ઉપયોગી નીવડશે. ભારતભરમાં અનેક જૈન સંથાઓ છે. તેઓએ પ્રગટ કરેલા પુસ્તકોમાં આ " દ્વાદશાર' નયચક્રમ ને શ્રેષ્ઠ સ્થાને મૂકી શકાય તેમ છે. તે માટે શ્રી જૈન આત્માનંદ સભાને ધન્યવાદ ઘટે છે. | ડૉ. આદિનાથ ને. ઉપાધ્યે જણાવે છે કે-મુનિશ્રી જંબુવિજયજીની આ આવૃત્તિની પોતાની અનેક વિશેષતા છે. શ્રી જંબુવિજયજીએ મૂળ ગ્રંથને વિગતપૂર્ણ અભ્યાસ કરેલ છે. તેમણે લખેલી ટિપ્પણીઓ મહ્ત્વપૂર્ણ અને વિદ્વતા ભરેલી છે, સંશોધનની દૃષ્ટિથી મૂલ્યવાન છે. ન્યાયગ્રંથની એક આદેશ રીતે સંપાદિત આવૃત્તિ માટે હું મુનિશ્રી જખુવિજયજીને મારા આદરપૂર્ણ અભિનદનાથી નવાજુ છુ.. ( કીંમત રૂા. 40=00 પાસ્ટ ખચ" અલગ ) ' લખે શ્રી જૈન આત્માનદ સભા ; ખારગેટ, ભાવનગર તંત્રી : શ્રી ગુલાબચંદ લલુભાઈ શાહ, શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ તંત્રી મઢળ વતી - પ્રકાશક : શ્રી જેન આત્માનંદ સભા, ભાવનગર મુદ્રક : શ્રી ગિરધરલાલ ફૂલચંદ શાહ, સાધના મુદ્રણાલય, દાણાપીઠ : ભાવનગર , For Private And Personal use only