Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ antakRddazA kI viSaya-vastu : eka punarvicAra antakRddazA jaina aMga-AgamoM kA aSTama aMgasUtra hai| sthAnAMgasUtra antakRdazA kI viSayavastu-sambandhI prAcIna ullekha meM ise daza dazAoM meM eka batAyA gayA hai| antakRddazA kI viSaya-vastu sthAnAMga meM 'hameM sarvaprathama antakRddazA kI viSaya-vastu kA se sambandhita nirdeza zvetAmbara-Agama-sAhitya meM sthAnAMga, samavAyAMga ullekha prApta hotA hai| isameM antakRddazA ke ye dasa adhyayana evaM nandIsUtra meM tathA digambara- paramparA meM rAjavArtika, dhavalA tathA batAye gaye haiM-nami, mAtaMga, somila, rAmagupta (rAmaputta), jayadhavalA meM upalabdha hai| sudarzana, jamAlI, bhayAlI, kiMkama, pallatetIya aura phaalambputr'| yadi hama vartamAna meM upalabdha antakRddazA ko dekhate haiM to usameM antakRdazA kA vartamAna svarUpa uparyukta dasa adhyayanoM meM kevala do nAma sudarzana aura kiMkama vartamAna meM jo antakRddazA upalabdha hai usameM ATha varga haiN| prathama upalabdha haiN| varga meM gautama, samudra, sAgara, gambhIra, stimita, acala, kAmpilya, samavAyAMga meM antakRddazA kI viSaya-vastu kA vivaraNa dete hue akSobha,prasenajita aura viSNu ye dasa adhyayana upalabdha haiN| dvitIya kahA gayA hai ki isameM antakRta jIvoM ke nagara, udyAna, caitya, vanakhaNDa, varga meM ATha adhyayana hai| zrutaskandha inake nAma haiM--akSobha, sAgara, rAjA, mAtA-pitA,samavasaraNa, dharmAcArya, dharmakathA, ihaloka aura samudra, himavanta, acala, dharaNa, pUraNa aura abhicndr| tRtIya varga meM paraloka kI Rddhi vizeSa, bhoga aura unakA parityAga, pravrajyA, zrutajJAna nimna teraha adhyayana haiM--(1) anIyasa kumAra, (2) anantasena kumAra, kA dhyAna, tapa tathA kSamA Adi bahuvidha pratimAoM, satraha prakAra ke (3) anihata kumAra, (4) vidvat kumAra, (5) devayaza kumAra, (6) saMyama, brahmacarya, AkiMcanya, samiti, gupti, apramAda, yoga, svAdhyAya zatrusena kumAra, (7) sAraNa kumAra, (8) gaja kumAra, (9) sumukha kumAra, aura dhyAna sambandhI vivaraNa haiN| Age isameM batAyA gayA hai ki isameM (10) durmukha kumAra, (11) kUpaka kumAra, (12) dAruka kumAra aura uttama saMyama ko prApta karane tathA parigrahoM ke jItane para cAra karmo (13) anAdRSTi kumaar| isI prakAra caturtha varga meM nimra dasa adhyayana / ke kSaya hone se kevalajJAna kI prApti kisa prakAra se hotI hai, isakA haiM--(1) jAli kumAra, (2) mayAli kumAra, (3) uvayAli kumAra, ullekha hai sAtha hI una muniyoM kI zramaNa-paryAya, prAyopagamana, anazana, (4) puruSasena kumAra, (5) vAriSeNa kumAra, (6) pradyumna kumAra, tama aura rajapravAha se mukta hokara mokSasukha ko prApta karane sambandhI (7) zAmba kumAra, (8) aniruddha kumAra, (9) satyanemi kumAra aura ullekha hai| samavAyAMga ke anusAra isameM eka zrutaskandha, dasa adhyayana (10) dRDhanemi kumaar| paMcama varga meM dasa adhyayana haiM jinameM ATha aura sAta varga batalAye gaye haiN| jabaki upalabdha antakRddazA meM ATha kRSNa kI pradhAna patniyoM aura do pradyumna kI patniyoM se sambandhita haiN| varga haiM ataH samavAyAMga meM vartamAna antakRddazA kI apekSA eka varga prathama varga se lekara pA~caveM varga taka ke adhikAMza vyakti kRSNa ke kama batAyA gayA hai| aisA lagatA hai ki samavAyAMgakAra ne sthAnAMga parivAra se sambandhita haiM aura ariSTanemi ke zAsana meM hue haiN| chaThe, kI mAnyatA aura usake sAmane upalabdha grantha meM eka samanvaya baiThAne sAtaveM aura AThaveM varga kA sambandha mahAvIra ke zAsana se hai| chaThe kA prayAsa kiyA hai| aisA lagatA hai ki samavAyAMgakAra ke sAmane sthAnAMga varga ke nimna 16 adhyayana batAye gaye haiM-(1) makAI, (2) kiMkama, meM ullikhita antakRddazA lupta ho cukI thI aura mAtra usameM 10 (3) mudgarapANi, (4) kAzyapa, (5) kSemaka (6) dhRtidhara, (7) kailAza, adhyayana hone kI smRti hI zeSa thI tathA usake sthAna para vartamAna (8) haricandana, (9) vAratta, (10) sudarzana, (11) puNyabhadra, upalabdha antakRddazA ke kama se kama sAta vargoM kA nirmANa ho (12) sumanabhadra, (13) supratiSThita, (14) meghakumAra, (15) atimukta cukA thaa| kumAra aura (16) alakka (alakSya) kumaar| sAtaveM varga meM 13 nandIsUtrakAra antakRddazA ke sambandha meM jo vivaraNa prastuta karatA adhyayanoM ke nAma nimna haiM-(1) nandA, (2) nandavatI, (3) nandottarA, hai vaha bahuta kucha to samavAyAMga ke samAna hI hai, kintu usameM spaSTa (4) nandazreNikA, (5) marutA, (6) sumarutA, (7) mahAmarutA, (8) rUpa se isake ATha varga hone kA ullekha prApta hai| samavAyAMgakAra maruddevA, (9) bhadrA, (10) subhadrA, (11) sujAtA, (12) sumanAyikA jahA~ antakRddazA ke dasa samuddezana kAloM kI carcA karatA hai vahA~ aura (13) bhuutdttaa| AThaveM varga meM kAlI, sukAlI, mahAkAlI, kRSNa nandIsUtrakAra usake ATha uddezana kAloM kI carcA karatA hai| isa prakAra aura sukRSNA, mahAkRSNA, vIrakRSNA, rAmakRSNA, mahAsenakRSNA aura yaha spaSTa hai ki vartamAna meM upalabdha antakRddazA kI racanA samavAyAMga mahAsenakRSNA ina dasa zreNika kI patniyoM kA ullekha hai| uparyukta ke kAla taka bahuta kucha ho cukI thI aura vaha antima rUpa se nandIsUtra sampUrNa vivaraNa ko dekhane se lagatA hai ki kevala kiMkama aura sudarzana kI racanA ke pUrva apane astitva meM A cukA thaa| zvetAmbara-paramparA hI aise adhyAya haiM jo sthAnAMga meM ullikhita vivaraNa se nAma-sAmya meM upalabdha tInoM vivaraNoM se hameM yaha jJAta hotA hai ki sthAnAMga meM rakhate haiM, zeSa sAre nAma bhinna haiN| ullikhita antakRddazA prathama saMskaraNa kI viSayavastu kisa prakAra se
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ - vartana anA- ttva upAma - 25 pase alaga kara dI gaI aura nandIsUtra ke racanA-kAla taka usake antakRddazA kA sAtavA~ adhyayana bhayAlI (bhagAlI) hai| 'bhagAlI metejja' sthAna para navIna saMskaraNa kisa prakAra astitva meM A gyaa| RSibhASita ke 13 veM adhyayana meM ullikhita hai| sthAnAMga kI sUcI yadi hama digambara-sAhitya kI dRSTi se isa prazna para vicAra kareM meM antakRddazA ke AThaveM adhyayana kA nAma kiMkama yA kiMkasa hai| to hameM sarvaprathama tattvArthavArtika meM antakRddazA kI viSaya-vastu se vartamAna meM upalabdha antakRddazA meM chaThe varga ke dvitIya adhyAya kA sambandhita vivaraNa upalabdha hotA hai| usameM nimna dasa adhyayanoM kI nAma kiMkama hai, yadyapi yahA~ tatsambandhI vivaraNa kA abhAva hai| sthAnAMga sUcanA prApta hotI hai-nami, mAtaMga, somila, rAmaputta, sudarzana, meM antakRddazA ke 9veM adhyayana kA nAma cilvaka yA cillavAka hai| yamalIka, valIka, kiSkambala aura pAtAlambaSThaputra(4) yadi hama sthAnAMga kucha pratiyoM meM isake sthAna para 'palletIya' aisA nAma bhI milatA hai| meM ullikhita antakRddazA ke dasa adhyayanoM se inakI tulanA karate isake sambandha meM bhI hameM koI vizeSa jAnakArI nahIM haiN| digambara AcArya haiM to isake yamalika aura valika aise do nAma haiM, jo sthAnAMga ke akalaMkadeva bhI isa sambandha meM spaSTa nahIM hai| sthAnAMga meM dasaveM adhyayana ullekha se bhinna hai| vahA~ inake sthAna para jamAlI, mayAlI (bhagAlI) kA nAma phAlaambaDaputta batAyA hai, jisakA saMskRtarUpa pAlaambaSThaputra aise do adhyayanoM kA ullekha hai| puna: cilvaka kA ullekha ho sakatA hai| ambaDa saMnyAsI kA ullekha hameM bhagavatIsUtra meM vistAra tattvArthavArtikakAra ne nahIM kiyA hai| usake sthAna para pAla aura ambaSThaputra se milatA hai| ambaDa ke nAma se eka adhyayana RSibhASita meM bhI aise do alaga-alaga nAma mAna liye haiN| yadi hama isakI prAmANikatA hai| yadyapi vivAda kA viSaya yaha ho sakatA hai ki jahA~ RSibhASita kI carcA meM utareM to sthAnAMga kA vivaraNa hameM sarvAdhika prAmANika aura bhagavatI use ambaDa parivrAjaka kahate haiM, vahA~ use ambaDaputta lagatA hai| kahA gayA hai| sthAnAMga meM antakRddazA ke jo dasa adhyAya batAye gaye haiM unameM aitihAsika dRSTi se gaveSaNA karane para hameM aisA lagatA hai ki nami nAmaka adhyAya vartamAna meM uttarAdhyayanasUtra meM upalabdha hai| yadyapi sthAnAMga meM antakRddazA ke jo 10 adhyayana batAye gaye haiM ve yaha kahanA kaThina hai ki sthAnAMga meM ullikhita 'nami' nAmaka adhyayana yathArtha vyaktiyoM se sambandhita rahe hoMge kyoMki unameM se adhikAMza ke aura uttarAdhyayana meM ullikhita 'nami' nAmaka adhyayana kI viSaya-vastu ullekha anya srotoM se bhI upalabdha haiN| inameM se kucha to aise hai eka thI yA bhinna-bhinna thii| nami kA ullekha sUtrakRtAMga meM bhI upalabdha jinakA ullekha bauddha-paramparA meM mila jAtA hai yathA-rAmaputta, somila, hotA hai| vahA~ pArAzara, rAmaputta Adi prAcIna RSiyoM ke sAtha unake mAtaMga aadi| nAma kA bhI ullekha haA hai| sthAnAMga meM ullikhita dvitIya 'mAtaMga' antakRddazA kI viSayavastu ke sambandha meM vicAra karate samaya nAmaka adhyayana RSibhASita ke 26veM mAtaMga nAmaka adhyayana ke rUpa hama sunizcitarUpa se itanA kaha sakate haiM ki ina sabameM sthAnAMga meM Aja upalabdha hai| yadyapi viSaya-vastu kI samarUpatA ke sambandha sambandhI vivaraNa adhika prAmANika tathA aitihAsika satyatA ko me yahA~ bhI kucha kaha pAnA kaThina hai| somila nAmaka tRtIya adhyayana liye hue hai| samavAyAMga meM eka ora isake dasa adhyayana batAye gaye kA nAmasAmya RSibhASita ke 42veM soma nAma adhyAya ke sAtha dekhA haiM to dUsarI ora samavAyAMgakAra sAta vargoM kI bhI carcA karatA hai| jA sakatA hai| rAmaputta nAmaka caturtha adhyayana bhI RSibhASita ke teIsaveM isase aisA lagatA hai ki samavAyAMga ke uparyukta vivaraNa likhe adhyayana ke rUpa meM ullikhita hai| samavAyAMga ke anusAra dvigRddhidazA jAne ke samaya sthAnAMga meM ullikhita antakRddazA kI viSayavastu ke eka adhyayana kA nAma bhI rAmaputta thaa| yaha bhI sambhava hai ki badala cukI thI, kintu vartamAna meM upalabdha antakRddazA kA pUrI taraha antakRddazA, isibhAsiyAI aura dvigRddhidazA ke rAmaputta nAmaka adhyayana nirmANa bhI nahIM ho pAyA thaa| kevala sAta hI varga bane the| vartamAna kI viSaya-vastu bhinna ho cAhe vyakti vahI ho| sUtrakRtAMgakAra ne rAmaputta meM upalabdha antakRddazA kI racanA nandIsUtra meM tatsambandhI vivaraNa likhe kA ullekha arhat-pravacana meM eka sammAnita RSi ke rUpa meM kiyA jAne ke pUrva nizcita rUpa se ho cukI thI kyoMki nandIsUtrakAra usameM hai| rAmaputta kA ullekha pAlitripiTaka-sAhitya meM hameM vistAra se milatA 10 adhyayana hone kA koI ullekha nahIM karatA hai| sAtha hI vaha hai| sthAnAMga meM ullikhita antakRddazA kA pA~cavA~ adhyayana sudarzana ATha vargoM kI carcA karatA hai| vartamAna antakRddazA ke bhI ATha varga hai| vartamAna antakRddazA meM chaThe varga ke dazaveM adhyayana kA nAma sudarzana hI haiN| hai| sthAnAMga ke anusAra antakRddazA kA chaThA adhyayana jamAlI hai| uparyukta vivaraNa se hama isa niSkarSa para pahu~ca sakate haiM ki vartamAna antakRddazA meM sudarzana kA vistRta ullekha arjuna mAlAkAra ke adhyayana meM upalabdha antakRddazA kI viSayavastu nandIsUtra kI racanA ke kucha meM bhI hai| jamAlI kA ullekha hameM bhagavatIsUtra meM bhI upalabdha hotA samaya pUrva taka astitva meM A gaI thii| aisA lagatA hai ki vllbhiihai| yadyapi bhagavatIsUtra meM jamAlI ko bhagavAn mahAvIra ke kriyamANakRta vAcanA ke pUrva hI prAcIna antakRddazA ke adhyAyoM kI yA to upekSA ke siddhAnta kA virodha karate hue darzAyA gayA hai| zvetAmbara-paramparA kara dI gayI yA unheM yatra-tatra anya granthoM meM jor3a diyA gayA thA aura jamAlI ko bhagavAn mahAvIra kA jAmAtR bhI mAnatI hai| paravartI sAhitya isa prakAra prAcIna antakRddazA kI viSayavastu ke sthAna para navIna niyukti, bhASya aura cUrNiyoM meM bhI jamAlI kA ullekha pAyA jAtA viSayavastu rakha dI gyii| yahA~ yaha prazna svAbhAvika rUpa se utpanna hai aura unheM eka nihnava batAyA gayA hai| sthAnAMga kI sUcI ke anusAra ho sakatA hai ki aisA kyoM kiyA gyaa| kyA vismRti ke AdhAra para
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ - vartara jJAna pratye - naita 3nAma paDyuM mahatva prAcIna antakRddazA kI viSayavastu lupta ho gayI athavA usakI prAcIna yApanIya aura zvetAmbaroM kA bheda hone taka sthAnAMga meM ullikhita sAmagrI viSayavastu saprayojana vahA~ se alaga kara dI gii| antakRddazA meM pracalita rahI ho aura tatsambandhI jAnakArI anuzruti merI mAnyatA yaha hai ki viSayavastu kA yaha parivartana vismRti ke mAdhyama se tattvArthavArtikakAra taka pahu~cI ho| tattvArthavArtikakAra ke kAraNa nahIM, parantu saprayojana hI huA hai| antakRddazA kI prAcIna ko bhI kucha nAmoM ke sambandha meM avazya hI bhrAnti hai, agara usake viSayavastu meM jina dasa vyaktitvoM ke caritra kA citraNa kiyA gayA thA sAmane mUlagrantha hotA to aisI bhrAnti kI sambhAvanA nahIM rhtii| jamAlI unameM nizcita rUpa se mAtaMga, ambaDa, rAmaputta, bhayAlI (bhagAlI), jamAlI kA to saMskRta rUpa yamalIka ho sakatA hai, kintu bhagAlI yA bhayAlI Adi aise haiM jo cAhe kisI samaya taka jaina-paramparA meM sammAnyarUpa kA saMskRta rUpa valIka kisI prakAra nahIM bntaa| isI prakAra kiMkama se rahe hoM, kintu aba ve jaina-paramparA ke virodhI yA bAharI mAna liye kA kiSkambala rUpa kisa prakAra banA yaha bhI vicAraNIya hai| cilvaka gaye the| jinapraNIta, aMgasUtroM meM unakA ullekha rakhanA samucita nahIM yA pallatettIya ke nAma kA apalApa karake pAlaambaSThaputta ko bhI alagamAnA gayA ata: jisa prakAra praznavyAkaraNa se RSibhASita ko RSiyoM alaga kara dene se aisA lagatA hai ki vArtikakAra ke samakSa mUla grantha . ke upadezoM se saprayojana alaga kiyA gayA usI prakAra antakRddazA nahIM hai, kevala anuzruti ke rUpa meM hI vaha unakI carcA kara rahA hai| se inake vivaraNa ko bhI saprayojana alaga kiyaa| yaha bhI sambhava hai jahA~ zvetAmbara cUrNikAra aura TIkAkAra viSayavastu sambandhI donoM hI ki jaba jaina-paramparA meM zrIkRSNa ko vAsudeva ke rUpa meM svIkAra kara prakAra kI viSayavastu se avagata haiM vahA~ digambara AcAryoM ko (mAtra liyA gayA to unake tathA unake parivAra se sambandhita kathAnakoM ko prAcIna saMskaraNa) upalabdha antakRddazA kI viSayavastu ke sambandha meM kahIM sthAna denA Avazyaka thaa| ata: antakRddazA kI prAcIna viSayavastu jo ki chaThI zatAbdI meM astitva meM A cukI thI, koI jAnakArI ko badala kara usake sthAna para kRSNa aura unake parivAra se sambandhita nahIM thii| ata: unakA AdhAra kevala anuzruti thA grantha nhiiN| jaba ki pA~ca vargoM ko jor3a diyA gyaa| zvetAmbara-paramparA ke AcAryoM kA AdhAra eka ora grantha thA to dUsarI antakRddazA kI viSayavastu kI carcA karate hue sabase mahattvapUrNa ora sthAnAMga kA vivrnn| dhavalA aura jayadhavalA meM antakRddazA-sambandhI tathya hamAre sAmane yaha AtA hai ki digambara-paramparA meM antakRddazA jo vivaraNa upalabdha hai vaha nizcita rUpa se tattvArthavArtika para AdhArita kI jo viSayavastu tattvArthavArtika meM ullikhita hai vaha sthAnAMga kI hai| svayaM dhavalAkAra vIrasena 'uktaM ca tattvArthabhASye' kahakara usakA sUcI se bahuta kucha mela khAtI hai| yaha kaise sambhava huA? digambara ullekha karatA haiN| isase spaSTa hai ki dhavalAkAra ke samakSa bhI prAcIna paramparA jahA~ aGga AgamoM ke lopa kI bAta karatI hai to phira viSayavastu kA koI grantha upasthita nahIM thaa| tattvArthavArtikakAra ko usakI prAcIna viSayavastu ke sambandha meM jAnakArI ata: hama isa niSkarSa para pahu~ca sakate haiM ki prAcIna antakRddazA kaise ho gii| merI aisI mAnyatA hai ki zvetAmbara Agama-sAhitya ke kI viSayavastu IsA kI cauthI-pAcavIM zatAbdI ke pUrva hI parivartita sambandha meM digambara-paramparA meM jo kucha jAnakArI prApta huI hai vaha ho cukI thI aura chaThI zatAla ke anta taka vartamAna antakRddazA yApanIya paramparA ke mAdhyama se prApta huI hai aura itanA nizcita hai ki astitva meM A cukI thii| sandarbha : bhogapariccAyA pavvajjAo suyapariggahA tavovahANAI paDimAo sthAnAGga (saM0 madhukaramuni) dazama sthAna, sUtra 110 evaM 113 bahuvihAo, khamA ajjavaM maddavaM ca, soaM ca saccasahiyaM , dasa dasAo paNNattAo, taM jahA-kammavivAgadasAo, sattarasaviho ya saMjamo, uttamaM ca baMbha, AkiMcaNayA tavo ciyAo uvAsagadasAo, aMtagaDadasAo, aNuttarovavAiyadasAo, samiiguttIo ceva, taha apapmAyajogo, sajjhAyajjhANANa ya AyAradasAo, paNhAvAgaraNa- dasAo, baMdhadasAo, dogiddhidasAo, uttamANa doNahapi lkkhnnaaii| dIhadasAo, sNkheviydsaao| pattANa ya saMjamuttamaM jiyapurIsahANaM caubihakammakhayammi jaha evaM kevalassa laMbho, pariyAo jattio ya jaha pAlio muNihiM, aMtagaDadasANaM dasa ajjhayaNA paNNattA, taM jahA pAyovago ya jo jahiM, jattiyANi bhattANi cheyaittA aMtagaDo Nami mAtaMge somile, rAmagutte sudaMsaNe cev| muNivaro tamarayoghavippamukko, mokkhasuhamaNuttaraM ca pttaa| jamAlI ya bhagAlI ya, kiMkame cilletiy| ee aNNe ya evamAi vitthAreNaM pruuveii| phAle aMbaDapatte ya emete dasa AhitA / / aMtagaDadasAsu NaM pasti vAyaNA, saMkhejjA aNuogadArA, saMkhejjAo paDivattIo saMkhejjA veDhA, saMkhejjA silogA, samavAyAGga (saM0 madhukaramuni) prakIrNaka samavAya sUtra, 539-540 / saMkhejjAo nijjuttIo saMkhejjAo sNghnniio| se kiM taM ataMgaDadasAo? antagaDadasAsu NaM antagaDANaM nagarAI se NaM aMgaTThayAe aTThame aMge ege suyakkhaMdhe dasa ajjhayaNA ujjANAI ceiyAI vaNasaMDAiM rAyANo ammApiyaro samosaraNAI satta vaggA dasa uddesaNakAlA dasa samuddesaNakAlA saMkhejjAI dhammAyariyA dhammakahAo ihaloiya-paraloiyA iDDivisesA payasayasahassAI payaggeNaM, saMkhejjA akkharA, aNaMtA gamA wirinivanitarianitarianiraniramiraniramaramirrorir-194Pirontrodriidniramirarirandiriramniwandramswamirsidrior
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ yatIndrasarismAragrasya - jaina Agama evaM sAhitya aNaMtA pajjavA parittA tasA aNaMtA thAvarA sAsayA kaDA NibaddhA bhAvA AghavijaMti, pannavijjati, parUvijaMti, daMsijjaMti NikAiyA jiNapaNNattAbhAvA Adhavijjati paNNA vijaMti nidaMsajjaMti, uvdNsijjti| parUvijaMti daMsijjaMti nidaMsijjati uvdNsijjti| se evaM AyA, evaM nAyA, evaM vinAyA, evaM caraNakaraNaparUvaNA se evaM AyA evaM NAyA evaM viNNAyA evaM caraNa-karaNa aaghvijji| se taM aNtgdddsaao| parUvaNayA Aghavijjati paNNavijjati parUvijjaMti daMsijjati nidaMsijjati uvdNsijjNti| settaM aNtgdddsaao| tattvArthavArtika- pRSTha 51 / saMsArasyAntaH kRto yaiste'ntekRtaH namimataMgasomilarAmaputrasudarzana nandIsUtra (saM0 madhukaramuni) sUtra 53, pR0183 samavAMmIkavalokaniSvaMbalapAlambaSTaputrA ityete daza se kiM taM aMtagaDadasAo? vrdhmaantiirthngkrtiitheN|| aMtagaDadasAsu NaM aMtagaDANaM nagarAI, ujjANAI , ceiAI, vaNasaMDAI samosaraNAI, rAyANo, ammA-piyaro, dhammAyariyA, SaTkhaNDAgama dhavalA 1/1/2, khaNDa eka, bhAga eka, pustaka dhammakahAo, ihaloia-paraloiA, ivivisesA, bhogapariccAyA eka- pRSTha 103-4 / / pavvajjAo, pariAgA, suapariggahA, tavovahANAI saMlehaNAo, aMtayaDadasA NAma aMgaM tevIsa lakkha-aTThAvIsa-sahassa-padehi bhattapaccakkhANAiM pAovagamaNAiM aMtakiriAo aaghvijjnti| 232800 ekkekkamiha ya titye dAruNe bahuvihovasagge aMtagaDadasAsu NaM parittA vAyaNA, saMkhijjA aNuogadArA, sahiUNa pADiharaM lakSNa NivvAgaM gade dasa dasa vnnnnedi| uktaM saMkhejjAveDhA, saMkhejjA silogA, saMkhejjAo nijjuttIo, ca tattvArthabhASye- saMsArasyAntaHkRto yaiste'ntakRta: nami-mataGga saMkhejjAo saMgahaNIo, saMkhejjAo pddivttiio|| somila-rAmaputra-sudarzana- yamalIka-valIkakiSkaMvila pAlambaSTaputrA se NaM aMgaTThayAe aTThame aMge, ege suakhaMdhe aTTha vaggA, aTTha iti ete daza vrddhmaantiirthngkrtiirthe| evamRSabhAdInAM uddesaNakAlA, vaTTha samuddesaNakAlA saMkhejjA payasahassA payaggeNaM, trayoviMzatestIrtheSvanye'nye, evaM daza dazAnagArA: dAruNAnupasaMkhejjA akkharA, aNaMtA gamA, aNaMtA pajjavA, parittA tasA, sargAnnirjitya kRtsnakarmakSayAvastakRto dazAsyAM varNyanta iti aNatA thAvarA, sAsaya-kaDa-nibaddha-nikAiA jiNapaNNattA antkRddshaa|