Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ amAri pAlananA be aprakaTa aitihAsika lekho zrI nAgakumAra makAtI saDaduM sarvabhUteSu e gItAnuM vacana lo ke ahiMsA paramo dharma e jaina zAstranuM vacana lo--ApaNane spaSTa jaNAya che ke sarva kALamAM sarva dharmoe ahiMsA upara ja bhAra mUkyo che. manuSyo potAnA svArtha khAtara hiMsA Acare paraMtu Adarza to "ahiMsA"no ja rahyo che. pAMca mahAvratomAM ahiMsAnuM sthAna paheluM rahyuM che. A vrata kAyika, vAcika ane mAnasika ema trividha svarUpe dareka vyaktie pALavuM joIe eTaluM ja nahi, paraMtu zakaya teTaluM bIjA pAse paLAvavuM paNa joIe. sArvavaNika dharma athavA sAdhAraNa dharmamAM paNa ahiMsAnuM sthAna kadI bIjuM AvyuM nathI. bhagavAna mahAvIra ane bhagavAna buddha IsvIsana pUrva lagabhaga pAMcaso varSa upara "ahiMsA"nuM paramadharma' tarIke pratipAdana karyuM hatuM. vacalA kALamAM yajJahiMsA baMdha karAvI zaMkarAcArya hindu dharmane na svarUpe oLakhAvyo hato. lagabhaga bAramA saikAmAM gurjarezvara kumArapALe e bhavya puruSone pagale cAlI amAri ghoSaNa" mALavA, mAravADa, mevADa, surASTra, kaccha, Anarta ane lATamAM karAvI hatI. e buddha, mahAvIra ane kumArapALa jevAnA adhyAtmakSetre sIdhA vArasa jevA mahAtmA gAMdhIjIe vIsamI sadImAM A "ahiMsAne vizvavyApI banAvavA praca7 puruSArtha karyo ane te khAtara prANa paNa ApyA. Ama pazcima hiMdamAM, khAsa karIne ahiMsAnuM pAlana karavA ane karAvavA azokanA giranAra uparanA zilAlekhathI AraMbhI atyAra lagImAM ThIkaThIka prayatno thayA che. A lekhamAM prAcIna kALanI vAtane badale savaMta 1507mAM jUnAgaDhanA uparakoTa uparanA rA' maMDaLikanA zilAlekhano ane bIjo eka vaDodarAmAM AjathI 162 varSa upara vaDodarAnA mahAjanane khATakIonA paMce lakhI ApelA daratAvejano paricaya karAvavAno che. je "amArinA itihAsamAM jANavA jevo umero kare che. mogala samrATo pAsethI jaina sAdhuoe meLavelI sanado ahIM saMbhAravA jevI che. - bANabhaTTanI gadya "kAdambarI'no padya anuvAda karanAra bhAlaNa rAjA tArApIDanI rAjadhAnInuM varNana parisaMkhyA alaMkArathI kare che. enA rAjyamAM sogaThAbAjI(sArI, saM. zAra)nI ramatamAM ja moMmAMthI mAra" zabda nIkaLato-vaDhavADhamAM nahi: "sArI ramatAM mAri." "naLadamayaMtI rAsamAM nayasuMdara paNa lakhe che ke naLanA rAjyamAM "mAri" zabda te sAriI bhaNe! Ama mAri" (strI.) hiMsA mAtra sogaTI mArI nAkhavAmAM thatI; rAjyamAM nahi. ane ema emanAM rAjayakALamAM prajA ahiMsA pALatI ane paLAvatI hatI ema jANI zakAya che. 1. hemacaMdrAcArye zramiyAna mArAmAM kumArapALanA paryAya nIce pramANe ApyA che: "kumArapAlazcolukyo rAjarSiH paramArhataH / mRtasvamoktA, dharmAtmA, mArivyasanavArakaH // "
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ amAri" pAlananA be aprakaTa aitihAsika lekhA :3: jUnAgaDha uparakoTano saM. 1507no zilAlekha savaMta 1507nA mAgha zukra saptamI dine guruvAre jUnAgaDhanA rA' maMDaLike bRhat tapAgacchanA ratnasiMhasUrinA paTTAbhiSekanA avasare, paMcamI, aSTamI, caturdazI eTalA vizeSa dinomAM sarva jIvanI 'amAri ' karAvI. A pahelAM ekAdazI ane amAvAsyAmAM tenuM pAlana thatuM hatuM. A saMbaMdhIno moTo zilAlekha jUnAgaDhanA uparakoTamAM che. k "svasti zrI saMvata 1507 varSe mAghasaptamI dine guruvAra zrI rANAjI megalade suta rAula zrI mahipAlade su zrI maMDalikaprabhuNA sarvajIva karuNAkaraNatatpareNa audArya gAMbhIrya cAturya zauryAdi guNaratna ratnasiMhariNAM paTTAbhiSekAvasare staMbhatIrthavAstavya sA devAsuta hAMsAsuta rAjakulIna... samastajIva abhayadAnakaraNa... kArakeNa paMcamIaSTamI - caturdazIdineSu sarvajIva amAri kAritA / rAjA... naMtara siMhAsanopaviSTena zrImaMDalikarAjAdhipena zrI amAri prAg likhita svahastalikhita zrIkarisahitaM samarthitaM / purApi ekAdazIamAvAsye pAlyamAne staH / saMprati eteSu paMcamI, aSTamI, ekAdazI, caturdazI amAvAsyAdineSu rAjAdhirAja zrImaMDalikeNa sarvazreyaH kalyANakAriNI sarvaduritadurgopasarga nivAriNI sarvajIvaamAri kArya... ciraM vijayatAM / " A pachIno A zilAlekhano gujarAtI bhAga, savaMta 1507nA samayanA pracalita vyAvahArika gujarAtI gadyano kImatI namUno pUro pADe che. eTale jeTaluM mahattva e gadyanA arthanuM che teTaluM ja tenA svarUpanuM paNa che te bhUlavA jevuM nathI. savaMta 1507nA rA' maMDaLikanA uparanA saMskRta zilAlekhamAMthI chello gujarAtI bhAga te samayanA pracalita gadyanA daSTAMtarUpa che. saMskRta lekhano sAra e che ke mAMDaLika (trIjo) gAdIe beTho tyAre pAMcama, ADama, ekAdazI, caturdazI ne amAvAsyAnA divasoe koIpaNa jIva na mAravAnI 'ari'nI teNe AjJA karI hatI, A AjJA ukata phakarAmAM ApI che. pAchaLanA bhAgamAM maMDalikanA guNagAnanA zloko saMskRtamAM che. 135 gujarAtI bhAganI paMdara paMktio A mujaba che : " prathama zreya I jagati jIva tarpivA sahI, khIjA loka sarpata jIva na viSNuAsivA, lAvakamAra ani ciDIyAra sIMcANuka rahiM vi AheDA na karivA, mora na mArivA, khAvara khAMTa turaka ehe dahADe jIva koI na viNAsaI, ji mArisa vadhana malesa, kuMbhakAra paMcadina nImADa na karaI, jIko i dIhi eNuvI ANA bhaMga karai e haNII, rA' zrImAMDaLika nAthaNI ANA savakaI pAliMvI, tehanaI zuLa ghaLA hosiI, jiko jana cukaI e doSanI tehaNuI amAri pravartAvaNuhAra zrIkhaMDaLika prabhu kaI AzAtaNA I. vartamAna chAyA : (1) prathama zreya A jagatamAM jIva jarUra ( sahI ') tarpavA; khIjuM (2) loka samaste jIva na haNuvA, lAvarAMmAra ane (3) callAMmAra khAja mATe (' rahiM ') paNa zikAra na karavo. mora (4) na mAravA. vAvara khAMTa turaka e dahADe koI jIva (5) na haNe. je mAraze, te vadhate pAmaze. kuMbhAra (6) e pAMca dina nImADo na kare. je ko e divase A prakAranI AjJAno (cha) bhaMga kare te motanI zikSA pAme. rA' zrIkhaMDaLika pRthvInAthanI (8) AjJA sahu koNe (= sahu koe) pALavI. teNe (9) guNa ghaNA thaze. je ko jana cUkI jAya teNe, (10) amAri pravartAvaNahAra zrI maMDaLika icche che ke prabhune AzAtanA karavI. ra 2. jUnAgaDha kaoNlejanA saMskRtanA prophesara zrI narmadAzaMkara pUrohite A Akho lekha vAMcelo; tenA gujarAtI bhAganuM saMzodhana-saMpAdana-bhASAMtara dI. khA. pro. kezavalAla dhruve kareluM. te zrI phArbasa gujarAtI sabhA traimAsika ' 1952-53 : (pragaTa tA. 31-6-54)mAM prasiddha, pRSTha 376; saMskRta lekhanI mAhitI mATe juo ' jaina sAhityano saMkSipta itihAsa ' zrI mohanalAla dezAI kRta (1933), pR. 495, pAdanoMdha. ""
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ 136 AcArya vijayavallabhasUri smAraka graMtha vaDodarAnI narasiMhajInI poLamAM prasiddha jhaverI kuTuMbanA saMgrahastho zrIyuta kumArapALa lAlabhAI jhaverI tathA zrI satyendra aMbAlAla jhaverI emaNe potAno lekhabhaMDAra prA. maMjulAla ra. majamudArane batAvyo. temAMthI A nIceno dastAveja aitihAsika tema ja sAmAjika dRSTie khUba agatyano jaNAtAM prA. majamudAre prasiddhimAM mUkavA mATe mAgI lIdho hato ane temaNe te mane batAvIne khUba upakAra karyo che. emanA saujanyathI ja A lekha prasiddha thaI zake che. vaDodarAno savaMta 1848ne dastAveja mAnAjIrAva gAyakavADano sikko saMvata 1848nA zrAvaNa vadi 11 vAra bhome dIne kae vaDodarAnA zeTha mahAjana samasta joga tathA kasae majakuranAM khATakInA mahetara phajIratA2jI tathA jamAla lAlana tathA kamAlanuraNa tathA rahIyA ru tathA ehamada nasIra tathA mIAjI kAsama tathA rAje mahamadajI vagere khATakI paMca samasta. jata ame sarave malIne rAjIrajAnaMda thaIne mAhAjanane lakhI ApIe chIe je Aja puThI varasa 1 madhe mAsa 1 zrAvaNano tahenA dIna 30 tathA bAre mAsanI ekAdazI 24 tathA bAre mAsanA somavAre 48 tathA pacusaNanA divasa te zrAvaNa suda-1thI te bhAdaravA suda-12 lagI, tathA mohoTI zIvarAta 1 tathA zamanomI 1, eTalA divasa amo vanI haMsA karIe tathA amArI kasaba karIe to sarakAranA tathA mahAjananA gunaigAra, ne khUna 1 janAvaranuM karIe to gurnegArI rU. 2701 aMke satAvIze ne eka purA sarakAramAM bharIe ne koIne rU5IA na male to tenAM gharabAra khAlasAIthAe tathA nAka kAna kapAe--e paramANe amArI peDhI dara peDhI jAvo-aMdara dIvAkara pAlIe e paramANe amo sarave paMca malIne rAcharajAlaMda thaIne mahAjana samastane lakhI Apu che, tathA Idano divasa eTalA aNIjAmAMhAM Ave to sarakArano hukama leIne divasa 2 be kAma karIe, e lakhu bApanA bola sAthe pAlIe. - - -- sAkha atra 1 mata 1 atra [ khATakI paMca samasta ] [ mahAjananI sahIo ] ekaMdare ahiMsAnA divasa varSamAMthI trIjA bhAganA thavA jAya che. upara gaNAvelA aNuMjAnA divasomAM jaina ane hiMdu janatAnA banne vibhAgonA mukhya mukhya pavitra gaNAtA divasono samAveza thayelo che e dhyAna kheMcanArI bInA che. ekaMdare A banne lekhanuM sAMskRtika mahatva paNa dhyAnamAM levA jevuM che. poka lADanA pAna allur g h telliotlily, imTITUTENT" " karavA IItlal'A' Indian Filies III