Book Title: Agnat Pratima Ki Khoj
Author(s): Rekha Jain
Publisher: Acharya Dharmshrut Granthmala
Catalog link: https://jainqq.org/explore/033219/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina citra kathA bajesika ajJAta pratimA kI khoja Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina citra kathA - ajJAta pratimA kI khoja sampAdaka - bra. dharmacaMda jaina zAstrI, pratiSThAcArya zabda - bra. rekhA jaina, TIkamagar3ha citrakAra - banesiMha prakAzana varSa - 2004 mUlya 15.00 rupaye prakAzaka - AcArya dharma zruta granthamAlA evaM mAnava zAnti pratiSThAna jaina maMndira, gulAva vATikA, lonI roDa, dillI ji. gAjiyAbAda phona. 0120-2600074, mo. 32537240 mudraka zivAnI ArTa presa dillI-32 cAritra cakravarti AcArya zrI zAnti sAgara jI mahArAja (dakSiNa) ke 131 vaoN janma divasa saMyama varSa ke pAvana parva para prakAzita Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ digambara zramaNa nemicandajI siddhAMta cakravartI pravacana de rahe haiM- * prAcIna kAla meM manuSyoM kI icchAoM kI pUrti kalpa vRkSa kiyA karate the| jaba kalpa vRkSoM ne Avazyaka vastue~ denA kama kara diyA to usa yuga ke strI, puruSa samrATa RSabhadeva ke pAsa gae aura bole svAmI! vRkSoM se AvazyakatAoM kI pUrti nahI krte| samrATa RSabhadeva ne prajAjanoM" ko kRSi karanA sikhaayaa| vyApAra, kalA sikhaaii| Atma rakSA ke lie zastra calAnA sikhAyA samrATa RSabhadeva ke putroM meM bharata evaM bAhubali bahuta prasiddha the| samrATa bharata ke nAma para hI yaha deza bhArata varSa kahalAtA hai| zabda : mizrI lAla jaina ajJAta pratimA kI khoja bhagavAna gommaTezvara bAhubali kI durlabha pratimA ke nirmANa kI kahAnI HIHCH citra: banesiMha, jI. esa. rAjAvata, gItAzrI evaM vijaya akSaraH zarada kumAra MAM Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina citrakathA eka dinasamrATa RSabhadeva ke rAja darabAra meM nIlAMjanA-tilotamA nAmaka nartakI nAca rahI thii|naacte samaya usakI mRtyu ho gii| maiM Aja Adi tIrthakara bhagavAna RSabhadeva kI kathA Age sunAtA huuN| SAV8 isa dRzya ko dekhakara samrATa RSabhadeva sanyAsI bana gsstt| digambara sanyAsI banane ke pahale unane apanA rAjya putroM ko sauMpa diyaa| bAda meM samrATa bharata aura bAhubalI meM yuddha huaa| bAhubalI ne cakravartI samrATa bharata ko harA diyA, kintu apane bhAI se yuddha karane ke kAraNa unheM vairAgya utpanna huA aura yuddha sthala meM hI zastra pheka kara, digambara sanyAsI bana tapasyA karane jaMgala meM cale ge| unhone bahuta kaThora tapasyA kI unake zarIra para beleM car3ha gaI, sarpa zarIra para car3hane lge| samrATa bharata ne bAhubali kI sAdhanA ko sthAI banAne ke lie unakI bahuta sundara, vizAla mUrti banavAI thii| bahuta lambA samaya bIta gayA,patA nahIM vaha mUrti kahA~ hai| yadi koI khoja nikAle to saMsAra kI sabase sundara pratimA pramANita hogii| gaMgavaMza ke mahArAja rAyamalla ke maMtrI vIra cAmuNDazaya kI mA~ cintana mudrA meM baiThI hai AcArya zrI ne apane pravacana meM gommaTezvara bAhubali kI pratimA kI pyAsa jgaadii| bAhubali kI usasundara mUrti ke darzana kie binAsaMsAra meM sUnA-sUnA lagatA hai| SO Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajJAta pratimA kI khoja (svAmI! ApakA svAgata hai| 'hosvaamii| sandezavAhaka priyA yuTTatojIvana ApakI vIratA kI kathAe~kA aMga bana gayA hai usakI sunAyA krtaathaa| sunakara bAta chodd'o| mA~ svastha aura saba kA mana prasannatAse prasanna to hai? bhara jAtA thaa| priya ajitA! kuzala tohai| O56 Los0 01/11 COO. SOOM o000 O svaamii| mA~ pUrNa svastha hai, kintu Aja AcArya zrI kA pravacana sunakara AI hai taba se bahuta udAsa lagatI hai| deva! AcArya zrI ke pravacana to udAsI aura cintA ko dUra karate hai| pravadhana aura udAsI meM kyA sambaMdha? mujhe kyA patA? BIOIOIOIOIOSA Sex OOO COM Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ CE SC A 1315 jaina citra kathA mA~ bahuta udAsa lagatI ho ?) nahIM putra maiM bahuta sukhI) nahI mI sahI banAo kyoM udAsa ho? putra kala AcArya zrI ne apane pravacanoM meM podanapura meM bharata dvArA nirmita bhagavAna gommaTezvara bAhubali kI mUrti kI bahuta prazaMsA kii| unhoMne bAhubali kI usa mUrti ke darzanoM kI pyAsa jamAdI maiM usa mUrti ke darzana karanA cAhatI huuN| 4 Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajJAta pratimA kIkhoja maaN|podnpur me banI usa mUrti ko bne| hajAroM varSa bIta gye| mUrti kahA~ hai? kisI koptaanhiiN| jisa sthAna para martihone kI sambhAvanAhai vahA~ ghanA hiMsaka pazuoMsebharA jaMgala hai| Apa AjJAdeMto candragupta bastI meM bhagavAna pAzvavanAtha ke darzana karAlA~U DOO0000 Pucc0004 200/0OADS 69DOI putrAtUto mahAna vIra hai| 'vIra mArtaNDa,raNaraMga kesarI, bhuja vikrama jaisI aneka upAdhi milI hai| yadi tU bhI hiMsaka pazuoM aura ghane jaMgalo se bhaya khAtA he to rahane de| MORUM H maaN| maiM apane kaSToM kI bAta nahIM kara rahA,aura na kaSToM se ghabarAtA huuN| Apako vRddha avasthA meM kaSTa hogA aura yadi mUrti nahIM milI to nirAzA bddhegii| Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina citrakathA putra! mere kaSToM kI cintA nakara merI vRddha avasthA hai|maiN apanA zeSa jIvana arihanta bhagavAna kI zaraNa meM bitAnA cAhatI hU~, gommaTezvara bAhubali ke darzana karAkara mairI abhilASA pUrI kr| acchA maaN| yAtrA ke lie (taiyAra rheN| Avazyaka taiyArI aura vyavasthA ke bAda abhiyAna dala pratimA kI khoja ke lie yAtrA prArambha kregaa| AcArya nemicanda siddhAMta ckrvtiiN| cAmuNDazaya kAlaladevI aneka yuvaka-yuvatiyoM kA yAtrI dala jA rahA hai| hiMsaka pazuo se bhare isa bhayAnaka jaMgala meM pratimA hone ke koI cinha nahIM dikhte| Sssxe / Durati.mili -di MPIANIMA Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pArzvanAtha prabhu kI pratimA ke darzana kara rahA hai| Chau weari 723551 chii ajJAta pratimA kI khoja he pArzva prabhu ApakI jaya ho, hamArI manokAmanA) pUrI kro| 101 jaina jAti nahI dharma hai| choTe-choTe pazu, pakSiyoM meM, yahA~ taka ki per3a-paudhoM meM bhI prANa hote hai isalie ina saba kI rakSA karanA hamArA dharma hai| saMsAra meM ahiMsA se bar3A koI dharma nahIM hai aura hiMsA se bar3A koI pApa nahI hai| ghanA jaMgala hai| "vizAla parvata shrenniyaaN| hiMsaka pazu, Age kA rAstA bhI dikhAI nahI detA) Vili 7 Clever Yer litse www e hesi Lev 00 Son CLET www yAtrA abhI calane do, kisI surakSita sthAna para vicAra krege| 1 gurudeva Apa hI mArga darzana dIjie, aba kyA kareM ? Mu sh l`h 37 Cla 44 mum Now the 005 Weer Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina citra kathAvA aba yAtrA karanA sabhavanahI hai,yAtrI dala yahIM rukegaa| maiM deha nahIM aatmaahuuN| janma-mRtyuse mujhapara koI prabhAva nahIM pdd'taa| HOMMITIVE Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajJAta pratimA kIkhoja AcArya zrI ko sunAI par3a rahA hai| yAtrI dala kA Age bar3hanA, mRtyu ko nimaMtraNa denA hai| bhagavAna gommaTezvara bAhubali yAtrI dala kI bhakti se prasanna hai| cAmuNDarAya candragiri parvata se indragirI parvata para bANa maare| jahA~ bhI bANa lagegA vahIM pratimA prakaTa hogii| vIra caamunnddraay| rAtrI me sAmAyika ke tatkAla bAda mujhe ajJAta AvAja meM sunAI pdd'aa| yadi tU candragiri parvata se indragiri parvata para bANa mAre jisa zilAkhaNDa se bANa TakarAyegA vahIM mUrti prakaTa hogii| para kyA yaha sambhava hai| ESH AcArya zrI Apa mahAna sAdhaka hai| Rddhi sidriyA~ Apake AsapAsa maNDarAMtI hai kintu Apa unakA upayoga nahIM karatoApa kI vANI mithyA nahIMhosakatI vatsato phira vilamba mata kr| Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina citrakathA gurudeva AjJA diijie| TI vatsa terI manokAmanA puuriiho| | samIpavatIM gA~vo se bhIDa kI bhIDa darzana karane ArahI hai| bhagavAna gommaTezvara bAhubalIkI jy| bhagavAna gommaTezvara bAhubalIkI jy| Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajJAta pratimA kI khoja gurUdevAApake mUrti prakaTa ho AzIvAda se bhagavAna / gaI yaha saubhAgya kI bAta bAhubali kI pratimA haikintu pratimA aspaSTa tau prakaTa hogii| AkRti hai, zreSTha zilpiyoM ko bulAo aura kaho pratimA kAAkAra aura saundarya nikhaare| Coco zilpI ariSTanemirAbAhabali kI pratimA kA AkAra to dirakhane lagA hai| pratimA kA nirmANa kArya tumhe karanA hai| svaamii| pratimA bahuta vizAla hai| aneka zilpI mila kara kArya kregeN| bahuta kharcA aayegaa| vyaya aura pArizramika kI tuma cintA na karo mUrti kA AkAra spaSTa (ubharane ke bAda jitanA patthara nikalegA utanAsonApAri zramika me denaahogaa| shilpii| mujhe tumhArI zarta svIkAra hai| pratimA ati sundara bananI caahiye| Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina citrakathA aneka zilpI pratimA banAne meM lage hai IA svaamii| bhagavAna kI vizAla pratimA taiyAra ho gii| zubha samAcAra hai| apanA pArizramika lete jaanaa| Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajJAta pratimA kIkhoja mA~ dekho, dekho bhagavAna gommaTezvara kI mUrti nirmANa kara kitanAsvarNalAyA haiN| aneka pIr3hiyoM taka kamAne kI aavshyktaanhiihogii| putr| mujhe dRzya hai ki tere bhItara baiThA kalAkAra mara gyaa| tU vyApArI bana gyaa| maaN|yh puraskAra hai, merI kalAkA mUlya hai| nahIM beTA tUne kalA ko becakara svarNa pAyA hai| maiM ise chUnAbhI nahIM caahtii| maiM bahata zarmindA eka cAmuNDarAya kI /mA~ hai jisakA putra aneka kaSTa uThAkara isa bhayAnaka jaMgala meM AyA aura mUrti kA nirmANa kraarhaahai| aura eka mA~ maiM hU~ aura merA putra mUrti nirmANakovyApAra samajha rahA hai| NA MEROINE Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ beTA apanA vaMza kalAkAroM kA veza hai, mUrtikAroM kA vaMza hai| mUrti nirmANa ke bAda nirmANa karAne vAlA jode use prabhU kA prasAda samajhakara svIkAra karanA caahie| jaina citrakathA (svaamii| kSamA kreN| mUrti abhI pUrI taraha banI nahIM hai| sundaratA nikhArane ke lie mujhe bahuta zrama karanA pdd'egaa| jitanA bhI pASANa mUrti se nikAla kara lAoge utane hI vajana ke barAbara taula kara hIre-motI duuNgaa| kSamA karesvAmI maine jopArizramika liyA hai vaha bhI lauTA rahA hai| kalAtmaka deva pratimA kA nirmANa mUlya ke badale meM nahIM ho sktaa| maiMne jaba se mUlya nalene kA nizcaya kiyA / hai mUrti meM anekadoSa dikhane lage hai| mUrtikAra maiM tumhArI bhAvanA kA sammAna karatA huuN| tumhArI sAdhanA saphala ho| OODOO orors ORG RSSC Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajJAta pratimA kI khoja gurudev| gommaTezvara bAhubalI kI anupama, adbhuta mUrti bana kara taiyAraho gii| vatsA maiM usa divya pratimA ke darzana kara AyA hai| aisI divya aura vizAla, maiMne nadekhI aura na sunii| F ENADA ahA! kitanIsundara mUrti banI hai| vizvAsanahIM hotA ki yaha mUrti maiMne hI banAI hai| merA jIvana saphala ho gyaa| gurudev| mUrti kI prANa pratiSThA aura mahAmastakAbhiSeka kA kAryakrama zIghra rakhane kI bhAvanA hai| MHAODal 000000 dPOST vicAra uttama hai, cAmuNDarAyA taiyAriyA~ prArambha krdo| Olololo Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina citra kathA bhagavAna gommaTezvara-bAhabalI kI pratimA ko mahAna digambara AcArya zrI nemicanda jI siddhAMta cakravartI ne sUrya mAtra dekara pUjyanIya banA diyA hai| mUrti kI prANa pratiSThA ho gaI hai| jAmTezvara-bAhubAla gAvAna bAhubali kii| YONIWAMOH ina sIr3hiyoM se car3ha kara bhagavAna kA abhiSeka kiyA jaavegaa| GOPE jaya gommaTeza, jaya bAhubali CAN ololole Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajJAta pratimA kI khoja Adi siddha,tuma Adi deva, tuma hI ho merezama divya sunandAsutacaraNoM meM mere nitya prnnaam| (Eklro jilA Doooo aashcry| jala nemAke zIza para bikhara kara raha gyaa| prabhu abhiSeka svIkAra nahIM kara rahe, pratimA ke abhiSeka meM kyA koI devIya bAdhA hai? yaha maMgala sUcaka nahI hai| NTWITUNITAL ACPM 00 Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina citrakathA bhaiyaa| maiM bhI bhagavAna kA abhiSeka karanA cAhatI huuN| pratimA para dUdha arpita karanA cAhatI haiN| cAmuNDarAya jisane mUrti banavAI vaha bhI abhiSeka nahI kara skaa| tere luTiyA ke dUdhase kizAla pratimA kA abhiSeka kaise hogA? bhaagjaa| ara bhaiyA merI bar3IicchA thii| LAPNire prabhu kI pratimA kisI kA bhI abhiSeka jala svIkAra nahIM kara rhii| eka bur3hiyA jo pratidina luTiyA meM dUdha lekara AtI hai usI dUdhase cAmuNDarAya, ko abhiSeka krdo| utane dUdha seto zIza kA eka bhAga bhI gIlA taka, nahI hogaa| kyA isa choTe seloTe ke dadhaseabhiSeka ho sakegA? kabhI-kabhI camatkArabhIho jAtA hai| Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajJAta pratimA kI khoja hA~ mA~ kro| aashcry| mahAna abhiSeka zAyada Azcarya choTeseloTe ke tumhAre puNyase dUdhase zIzasecaraNoM abhiSeka ho| taka calA gyaa|duudh jaae| kA pravAha rUka hI nahI rhaa| HAAN gommaTezvara (bAhubali kI jaya bhagavAna bAhubali kI jaya HOTOS ED mA~ maiM tumhArA upakAra kabhI nahIM bhuuluuNgaa| joAjJA svaamii| abhiSeka ke bAda vaha vRddha mahilA nahIM dikhI jAo khoja kara laao| meM usakA Rnniih| DEOS Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ HUSHI gurudeva! kyA kAraNa hai? prabhu pratimA merA abhiSeka svIkAra nahI kiyA ? a jaina citra ka vatsA bhakti aura 'abhimAna eka sAtha nahIM rahate vinamratA sabase bar3A guNa hai| nt maiM bahuta lajjita hU~ gurudeva ! kSamA cAhatA hai| mUrti kA nirmANa to mA~ kA liladevI kI bhAvanA aura Apake AzIrvAda se huA hai| 20 svAmI rAjya karmacAriyoM ne bahuta khojA para nahIM milii| abhiSeka ke samaya upasthita logoM se bhI pUchA unhone batAyA abhiSeka ke bAda se nahIM dikhI, adRzya ho gaI, koI alaukika zakti thii| vatsa / tujhe ghamaNDa ho gayA thA ki tUne itanI vizAla aura sundara mUrti kA nirmANa karAyA hai| Trent) Cust usa vRddhA kI smRti meM nirmita sundara kalAtmaka pratimA Aja bhI usa camatkAra kI ghaTanA kI yAda dilAtI hai| Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sampAdakIya ajJAta pratimA kI khoja ArAdhanA ke kSetra meM sAmAnya manuSya kI yaha manovRtti hotI hai ki vaha apanI sAMsArika samasyA kA samAdhAna bhI apane ArAdhya ke vyaktitva meM DhU~r3hanA cAhatA hai, aise samAdhAna dene vAle vyaktitva kI ArAdhanA meM manuSya adhika ruci, adhika AkarSaNa anubhava karatA hai / bhagavAna bAhubalI kI mUrti ke darzana karane evaM bhakti karanI kI bhAvanA zrI gaMga rAjAoM ke maMtrI tathA mukhya senAnAyaka zrI cAmuNDarAya kI mAtA kAlaladevI kI bhakti se tathA digambara jainAcArya zrI nemIcaMdrAcArya kI preraNA se usa ajJAta bAhuvalI ko vindhyagirI kI pahAr3I para vizAla zilA ke andara chipe the unakI khoja karAkara unako virATa bimba kA nirmANa kiyA / cAmuNDarAya ne vizAla prastara -khaNDa ko nipuNa zilpiyoM se utkIrNa karavA kara kalAtmaka divya pratimA meM bAhubalI kI saumya chavi kA AvirbhAva kiyA / itanI vizAla evaM kalAtmaka mUrti saMsAra me anyatra anupalabdha hai / avalokana karane vAle kA lalATa bhale hI AkAza kI U~cAI taka uTha jAya, unakA AdhyAtmika bhAla to bhagavAna gomaTezvara ke caraNoM meM hI rhegaa| 57 phuTa U~cI isa bhavya mUrti kA saundarya alaukika hai / isa ajJAta pratimA kI pratiSThA karA kara gomaTezvara ke rUpa meM dakSiNa bhArata ko eka dena dii| jo Aja bhI jana-jana ke ArAdhya hai / bra. dharmacaMda zAstrI pratiSThAcArya Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parama pU. cAritra cakravarti zrI AcArya zAntisAgara jI mahArAja saMyama varSa ke punIta avasara para prkaashit| AryikA subhUSaNamatI mAtAjI kSullikA rAjamati mAtAjI prakAzana sahayogI zrI bhaMvarIlAla bar3ajAtyA | cainnaI zrImatI manaphUlabAI bar3ajAtyA dha.pa. cainnaI