Book Title: Agam 25 Chhed 02 Bruhatkalpa Sutra Kappo Terapanth
Author(s): Tulsi Acharya, Mahapragna Acharya
Publisher: Jain Vishva Bharati
Catalog link: https://jainqq.org/explore/003586/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ कप्पो पढमो उद्देसो सू० ४७ ५६३-५६८ तालपलंब-पदं १, मासकप्प-पदं ६, एकत्तवासविधिनिसेध-पदं १०, आवण गिहादिसु वासविधिनिसेध-पदं १२, अवं यदुवार उवस्सय पदं १४ घडीमत्तय-पदं १६, चिलिमिलया - पदं १८, दगतीर-पदं १६, चित्तकम्मपदं २०, सागारिय निस्सा-पदं २२, सागारिय-उवस्सय पदं २५, पडिबद्ध सेज्जा-पदं ३०, गाहावइकुलमज्भवास-पदं ३२ विओसवण-पदं ३४, चार-पदं ३५, वे रज्ज-विरुद्ध रज्ज-पदं ३७, ओग्गह-पदं ३८, राइभोयण-पदं ४२, अद्धाण-पदं ४४, एगागिगमणपदं ४५, आरियखेत्त-पदं ४७ बीओ उद्देस सू० २६ ५६६-५७३ उवस्सए बीज- पदं १, उवस्सए विघड पदं ४०, उवस्सए उदग पदं ५ उवस्सए जोइ-पदं ६, उवस्सए पईव - पदं ७, आगमणगिहादिसु वास- पदं ११ सागारिय-पदं १३, वत्थ-पदं २८, रयहरण-पदं २६ इओ उद्देस सू० ३४ ५७४-५७८ निथिवस्य पदं १, निम्गंथउवस्सय-पदं २ चम्म- पदं ३, वत्थ-पदं ७, उग्गहवत्थ-पदं ११, वत्थग्गण-पदं १३, अहाराइणिय-वत्थादि-पदं १८, अंतरगिह-पदं २१, सेज्जा - संधारय-पदं २५, ओग्गह-पदं २८, सेणा-पदं ३३ । Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ सू० ३४ सू०४१ चउत्थो उद्देसो ५७६-५८६ पायाच्छित्त-पदं १, पब्वज्जादि-अजोग-पदं ४, अवायणिज्ज-वायणिज्ज-पदं ६, दुसम्णप्पसुसणणप-पदं ८, गिलायमाण-पदं १०, कालातिकत-भोयण-पदं १४, खेत्तातिवक्कंत-भोयणपदं १३, अणेसणिज्ज-पाण-भोयण-पदं १४, कप्पट्टिय-अकप्पट्टिय-पदं १५, अण्णगण-उवसंपदापदं १६, वीसुंभवण-पद २५, अहिगरण-पदं २६, परिहारकप्पट्टिय-पदं २७. महानदी-पदं २६, उवस्सय-पदं ३१ पंचमो उद्देसो ५८७-५६२ मेहुण-पडिसेवणा-पदं १, अहिगरण-पदं ५, राईभोयण-पदं ६, उग्गाल-पदं १०, आहारविहि-पदं ११, पाणगविहि-पदं १२, मेहुणपडिसेवणा-पदं १३, बभचेरसुरक्खा-पदं १५, आकुंचणपट्टादिपदं २४, पासवण-पदं ३६, परिवासिय-भोयण-पदं ३७, अहालहुसगववहार-पदं ४०, पुलागभत्त पदं ४१ । छटो उद्देसो सू० २० ५६३-५६५ अवयण-पदं १, कप्पस्स पत्थार-पदं २, खाणपभितिनिहरण-पदं ३, निम्यंथीअवलंबण-पदं ७, पलिमथू-पदं १६, कम्पट्ठिति-पदं २० । Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ कप्पो Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ पढमो उद्देसो तालपलब-पदं १. नो कप्पइ निग्गंथाण वा निग्गंथीण वा आमे तालपलंबे अभिन्ने पडिगाहित्तए' ।। २. कप्पइ निग्गंथाण वा निग्गंथीण वा आमे तालपलंबे भिन्ने पडिगाहित्तए । ३. कप्पइ निग्गंथाणं पक्के तालपलंबे भिन्ने वा अभिन्ने वा पडिगाहित्तए । ४. नो कप्पइ निग्गंथीणं पक्के तालपलंबे अभिन्ने पडिगा हित्तए । ५. कप्पइ निग्गंथीणं पक्के तालपलंबे भिन्ने पडिगाहित्तए, से वि य विहिभिन्ने, नो 'चेव णं" अविहिभिन्ने ॥ मासकप्प-पदं ६. से गामंसि वा नगरंसि वा खेडंसि वा कब्बडंसि' वा मडंबंसि वा पट्टणंसि वा आगरंसि वा दोणमुहंसि वा निगमंसि वा रायहाणिसि वा आसमंसि वा सन्निवेसंसि वा संबाहं सि" वा 'घोसंसि वा अंसियंसि वा पुडभेयणसिवा सपरिक्खेवंसि अबाहिरियसि कप्पइ निग्गंथाणं हेमंत-गिम्हासु एगं मासं वत्थए ॥ ७. से गामंसि वा जाव रायहाणिसि वा सपरिक्खेवंसि सबाहिरियं सि कप्पइ निगंथाणं हेमंत-गिम्हासु दो मासे वत्थए-अंतो एगे मासं, बाहिं एगं मासं । अंतो वसमाणाणं अंतो भिक्खायरिया, बाहि वसमाणाणं बाहि भिक्खायरिया ॥ १. पडिग्गाहित्तए (क, ख, ग); पडिग्गाहेत्तए विशेषचूणौ प्रायः एतत् तुल्य एव पाठः । (जी, शु)। ७. 'वा संकरंसि वा' कल्पभाष्ये १०६३ । भाष्य२. ४ (क)। कारेण मतान्तरस्य उल्लेखः कृतः । मलय३ कन्वडंसि (ख, जी, शु) । गिरिणा अस्य विवरणे एतत् विद्वतमस्ति --- ४. निवेसंसि (पु, म)। केषाञ्चिदाचार्याणां मतेन सङ्करश्च कर्त्तव्यः, ५ संवाहंसि (क, जी, शु)। 'संकरंसि वा' इत्यधिकं पदं पठितव्यमित्यर्थः । ६.x (क); केइ घोसं पढ़ति । अण्णे अंसितंसि ८. एक्कं (क, ग); इक्कं (पु) । वा पदति । पुडभेदणं पि केयि पढ़ति (चू)। Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ कप्पो ८. से गामंसि वा जाव रायहाणि सि वा सपरिक्खेवंसि अबाहिरियंसि कप्पइ निगंथीणं हेमंत-गिम्हासु दो मासे वथए । ६. से गामंसि वा जाव रायहाणिसि वा सपरिक्खेवंसि सबाहिरियंसि कप्पइ निग्ग थीणं हेमंत-गिम्हासु चत्तारि मासे' वत्थए-अंतो दो मासे, बाहिं दो मासे । अंतो वसमागीणं' अंतो भिक्खायरिया, बाहिं वसमाणीणं बाहिं भिक्खायरिया ॥ एगत्तवासविधिनिसेध-पर्व १०. से गामंसि वा जाव रायहाणि सि वा एगवगडाए एगदुवाराए एगनिक्खमणपसाए नो कप्पइ निग्गंथाण य निग्गंथीण य एगयओ' वत्थए। ११. से गामंसि वा जाव रायहाणिसि वा अभिनिव्वगडाए अभिनिदुवाराएं' अभिनि क्खमणपवेसाए कप्पइ निग्गंथाण य निग्गंथीण य एगयओ वत्थए । श्रावणगिहाविसु वासविधिनिसेध-पवं १२. नो कप्पइ निग्गंथीणं आवणगिहंसि वा रच्छामुहंसि' वा सिंघाडगंसि वा 'तियंसि वा" चउक्कंसि वा चच्चरंसि वा अंतरावणं सि वा वत्थए । १३. कप्पइ निग्गंथाणं आवणगिहंसि वा •रच्छामुहंसि वा सिंघाडगंसि वा तियंसि वा चउक्कंसि वा चच्चरंसि वा अंतरावणंसि वा बत्थए । अवंगुयदुवार-उबस्सय-पर्व १४. नो कप्पइ निग्गंथीणं अवंगुयदुवारिए उवस्सए वस्थए । 'एगं पत्थारं अंतो किच्चा एगं पत्थारं बाहिं किच्चा ओहाडियचिलि मिलियागंसि एवण्ही. कप्पइ वत्थए'"॥ १५. कप्पइ" निग्गंथाणं अवंगुयदुवारिए उवस्सए वत्थए । घडीमत्तय-पदं १६. कप्पइ निग्गंथीणं 'अंतोलित्तयं" घडिमत्तयं" धारित्तए वा परिहरित्तए वा ॥ १. मासा (पु)। सूचितम्-क्वचित्तु सूत्राद” “तियंसि वा' २. मासा (पु)। इत्यपि पदं दृश्यते। ३. वसंताणं (क); वसंतीणं (ग)। ९. सं० पा०--आवणगिहसि वा जाव अंतराव. ४. 'प्पवेसाए (पु)। पंसि । ५. एगतओ (क, ग); एक्कतओ (पु)। १०. एवं गं (पु, मस)। ६. अभिनिद्दुवाराए (जी, शु)। ११. x (क, ख)। ७. रत्थामुहंसि (ग)। १२. 'ख' संकेतितादर्श एतत् सूत्रं नास्ति । ८.x (म); भाष्ये श्रृंगाटकस्य अर्थः त्रिकमिति १३. अंतोलितं (पु. मद)। कृतोस्ति-सिंघाडगं तियं खलू (भा० १४. समाहिमत्तयं अंतोलित्तयं (ख)। २३००)। अस्य विवरणे मलयमिरिणा एतद Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ५६५ पढमो उद्देसो १७. नो कप्पइ निग्गंथाणं अंतोलित्तयं घडिमत्तयं धारित्तए वा परिहरित्तए वा ।। चिलिमिलिया-पदं १८. कप्पइ निग्गंथाण वा निग्गंथीण वा चेलचिलिमिलियं' धारित्तए वा परिहरित्तए वा।। दगतीर-पदं १६. नो कप्पइ निग्गंथाण वा निम्गंथीण वा दगतीरंसि चिद्वित्तए वा निसीइतए वा तुट्टित्तए वा निदाइत्तए वा पयलाइत्तए वा, असणं वा पाणं वा खाइमं वा साइमं वा आहारत्तए'. उच्चारं वा पासवणं वा खेलं वा सिंघाणं वा परिद्ववेत्तए, सज्झायं वा करेत्तए 'धम्मजागरियं वा जागरित्तए" काउस्सग्गं वा ठाणं ठाइत्तए॥ चित्तकम्म-पदं २०. नो कप्पइ निग्गंथाण वा निग्गंथीण वा सचित्तकम्मे उवस्सए वत्थए । २१. कप्पइ निग्गंथाण वा निग्गंथीण वा अचित्तकम्मे उवस्सए वत्थए । सागारिय-निस्सा-पद २२. नो कप्पइ निम्गंथीणं सागारिय-अनिस्साए वत्थए । २३. कप्पइ निग्गंथीणं सागारिय-निस्साए वत्थए । २४. कप्पइ निग्गंथाणं सागारिय-निस्साए वा अनिस्साए वा वत्थए । सागारिय-उवस्सय-पदं २५. नो कप्पइ निग्गंथाण वा निग्गंथीण वा सागारिए उवस्सए वत्थए। २६. नो कप्पइ निग्गंथाणं इत्थिसागारिए उवस्सए वत्थए । २७. कप्पइ निग्गंथाणं पुरिससागारिए उवस्सए वत्थए ।। २८. नो कप्पइ निग्गंथीणं पुरिससागारिए उवस्सए वत्थए । १. चेलचेलमियं (ख); चेलचिलिमिणीयं (जी) घटते । मलयगिरिणा 'सागारिक निश्राय वा २. आहारमाहारेत्तए (जी, शु)। अनिश्राय वा' इति विवृतमस्ति, किन्तु आदर्शवू ३. झाणं वा झाइत्तए (क, ख, जी, शु, मवृ); 'सागारियं' इति पाठः क्वापि नोपलभ्यते । धम्मजामरियं वा जागरित्तए झाणं वा 'अनिस्साए' अत्र 'सागारिय' इति पदं गम्यझाइत्तए (ग); धम्मजागरियं णाम झाणं मेव । ६. अतोने ‘क, ग, जी, शु' आदर्शषु निम्ननिर्दिष्ट ४. करेत्तए ठाणं वा (ख); ठाणं वा (जी, शु)। सूत्रं लभ्यते-कप्पइ निग्गंथाण वा निग्गंधीण ५. 'सागारिय-निस्साए' इति पदं समस्तं अस्ति, वा अप्पसामारिए उवस्सए वत्थए । तेन 'सागरिय' शब्देन 'अनिस्साए' सम्बन्धो न Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ कप्पो २६. कप्पइ निग्गंथीणं इत्थिसागारिए उबस्सए वत्थए । पडिबद्धसेज्जा-पदं ३०. नो कप्पइ निग्गंथाणं पडिबद्धसेज्जाए'वत्थए ।। ३१. कप्पइ निग्गंथीणं पडिबद्धसेज्जाए वत्थए । गाहावइकुलमज्झवास-पदं ३२. नो कप्पइ निग्गंथाणं गाहावइकुलस्स मज्झमझेणं गंतुं वत्थए । ३३. कप्पइ निग्गंथीणं गाहावइकुलस्स मज्झमझेणं गंतुं वत्थए । विओसवण-पदं ३४. भिक्ख य अहिगरणं कट्ट तं अहिगरणं 'विओसवित्ता विओसवियपाहुडे", इच्छाए' परो आढाएज्जा, इच्छाए परो नो आढाएज्जा; इच्छाए परो अब्भुठेज्जा, इच्छाए परो नो अब्भुट्ठज्जा; इच्छाए परो वंदेज्जा, इच्छाए परो नो वंदेज्जा; इच्छाए परो संभुंजेज्जा, इच्छाए परो नो संभुंजेज्जा; इच्छाए परो संवसेज्जा, इच्छाए परो नो संवसेज्जा; इच्छाए परो उवसमेज्जा, इच्छाए परो नो उवसमेज्जा। जे उवसमइ, तस्स अस्थि आराहणा; जे न उवसमइ, तस्स नत्थि माराहणा। तम्हा अप्पणा चेव उवसमियव्वं । से किमाहु भंते ? उसमसारं सामण्णं ॥ चार-पदं ३५. नो कप्पइ निग्गंथाण वा निग्गंथीण वा 'वासावासासु चारए"॥ ३६. कप्पइ निग्गंथाण वा निग्गंथीण वा हेमंत-गिम्हासु चारए । वेरज्ज-विरुद्धरज्ज-पदं ३७. नो कप्पइ निग्गंथाण वा निग्गंथीण वा बेरज्ज-विरुद्धरज्जंसि सज्ज गमणं सज्ज आगमणं सज्जं गमणागमणं करेत्तए। जो खल निग्गंथो वा निम्गंथी वा बेरज्ज-विरुद्धरज्जंसि सज्जं गमणं सज्जं आगमणं सज्ज गमणागमणं करेइ, करेंतं वा साइज्जइ, से दुहओ 'वि अइक्कममाणे आवज्जइ चाउम्मासियं परिहारट्ठाणं अणुग्घाइयं ।। १. पडिबद्धाए सेज्जाए (क, ख, ग, जी, शु) ५. चरए (ग)। अग्रिमसूत्रेपि एवमेव । ६. वीइक्कममाणे (क, ख, ग, जी शु); विइक्क२. अविओसवित्ता अविओसविय (क, ग, जी ममाणे (पु); मलयगिरिणा "द्विधापि तीर्थकृतां शु); अविओसबित्ता अविओसवियावाहडे राज्ञश्च सम्बन्धिनीमाज्ञामतिक्रामन्' इति (ख)। व्याख्यातम् । अस्याधारेण 'दुहमओ वि अइक्क ममाणे' इति पाठः सम्भाव्यते, अर्थमीमांसयापि ४. वासावासासुं चरए (ग)। एष संगच्छते। Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ पढमो उद्देसो ५६७ ओग्गह-पवं ३८. निग्गंथं च णं गाहावइकुलं पिंडवायपडियाए अणुप्पविठं केइ वत्थेण वा पडिग्गहेण वा कंबलेण वा पाय-पंछणेण वा उवनिमंतेज्जा, कप्पइ से सागारकडं गहाय आयरियपायमूले ठवेत्ता दोच्चं पि ओग्गहं अणुण्णवेत्ता परिहारं परिहरित्तए ।। ३६. निग्गंथं च णं बहिया वियारभूमि वा विहारभमि वा निक्खंतं समाणं केइ वत्थेण वा पडिग्गहेण वा कंबलेण वा पाय-पुंछणेण वा उवनिमंतेज्जा, कप्पइ से सागारकडं गहाय आयरियपायमूले ठवेत्ता दोच्चं पि ओग्गहं अणुण्णवेत्ता परिहारं परिहरित्तए । ४०. निग्गंथि च णं गाहावइकलं पिंडवायपडियाए अणप्पविटठं 'केइ वत्थेण वा पडि ग्गहेण वा कंबलेण वा पाय-पुंछणेण वा उवनिमंतेजा, कप्पइ से' सागारकडं गहाय'' पवत्तिणीपायमले ठवेत्ता दोच्चं पि ओग्गहं अण्णवेत्ता परिहारं परिहरित्तए॥ ४१. निग्गंथि च णं बहिया वियारभूमि वा विहारभूमि वा 'निक्खंतं समाणि केइ वत्थेण वा पडिग्गहेण वा कंबलेण वा पाय-पुछणेण वा उवनिमंतेज्जा, कप्पइ से सागारकडं गहाय पवत्तिणीपायमूले ठवेत्ता दोच्चं पि ओग्गहं अणुण्णवेत्ता" परिहारं परिहरित्तए ।। राइभोयाण-पवं ४२. नो कप्पइ निग्गंथाण वा निग्गंथीण वा 'राओ वा वियाले वा असणं वा पाणं वा खाइमं वा साइमं वा" पडिग्गाहेत्तए । 'नन्नत्थ एगेणं पुष्वपडिले हिएणं सेज्जा-संथारएण५॥ ४३. नो कप्पइ निग्गंथाण वा निग्गंथीण वा राओ वा वियाले वा वत्थं वा पडिग्गहं वा कंबलं वा पाय-पुंछणं वा पडिग्गाहेत्तए । नन्नत्थ एगाए हरियाहडियाए, सा वि य परिभुत्ता' वा धोया वा रत्ता वा घट्ठा वा मट्ठा वा संपधूमिया वा ।। अदाण-पदं ४४. नो कप्पइ निग्गंथाण वा निगंथीण वा राओ वा वियाले वा अद्धाणगमणं एत्तए । १. अर्धमागध्या स्त्रीलिङ गेपि तच्छब्दस्य षष्ठी- विभक्तेरेकवचनं 'से' इति जायते । २. तं चेव सव्वं नवरं (क, ख, ग)। ३. जाव (क, ख, ग)। ४. असणं वा ४ राओ वा वियाले बा (क: ख, ५. नन्नत्थेक्केणं सेज्जासंथारएणं पुश्वपडिलेहिएणं (क, ख, ग); वृत्तिकृता एतत् स्वतंत्रसूत्र स्वीकृतम् । अग्रिमसूत्रेपि एवमेव । ६. याइ (ख); याई (जी, शु) । ७. परिहरिता (क, ख)। Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ५६८ कप्पो संखर्डि' वा संखडिपडियाए एत्तए । एगागिगमण-पदं ४५. नो कप्पइ निग्गंथस्स एगाणियस्स राओ वा वियाले वा बहिया वियारभूमि वा विहारभूमि वा निक्खमित्तए वा पविसित्तए वा। कप्पइ से अप्पबिइयस्स वा अप्पतइयस्स वा राओ वा वियाले वा बहिया वियारभूमि वा विहारभूमि वा निक्खमित्तए वा पविसित्तए वा ।। ४६. नो कप्पइ निग्गंथीए एगाणियाए राओ वा वियाले वा बहिया वियारभूमि वा विहारभूमि वा निक्ख मित्तए वा पविसित्तए वा । कप्पइ से अप्पबिइयाए वा अप्पतइयाए वा अप्पचउत्थीए वा राओ वा क्यिाले वा बहिया वियारभूमि वा विहार भूमि वा निक्खमित्तए वा पविसित्तए वा ॥ आरियखेत्त-पदं ४७. कप्पइ निग्गंथाण वा निग्गंथोण वा पुरत्थिमेणं जाव अंग-मगहाओ एत्तए, दक्खि णणं जाव कोसंबीओ एतए, पच्चत्थिमेणं जाव थूणाविसयाओ एत्तए, उत्तरेणं जाव कुणालाविसयाओ एत्तए । एतावताव कप्पइ, एतावताव आरिए खेत्ते । नो से कप्पइ एत्तो बाहिं । तेण परं जत्थ नाणदंसणचरित्ताई उस्मप्पंति । -त्ति बेमि॥ १. वृत्तिकृता एतत् पृथक्सूत्रत्वेन व्याख्यातम् ।। Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ उबस्सए बीज-पदं १. उवस्सयस्स अंतो वगडाए साली णि वा वीहीणि वा मग्गाणि वा मासाणि वा तिलाणि वा कुलत्थाणि वा गोहूमाणि वा जवाणि वा जवजवाणि वा 'उक्खिण्णाणि वा विक्खिण्णाणि" वा विइकिण्णाणि' वा विप्पकिण्णाणि वा, नो कप्पइ निग्गंथाण वा निग्गंथीण वा अहालंदमवि वत्थए ॥ २. अह पूण एवं जाणेज्जा-नो उक्खिण्णाई नो विक्खिण्णाइं नो विइकिण्णाई नो विप्पकिण्णाई, रासिकडाणि वा पंजकडाणि वा भित्तिकडाणि वा कूलियाकडाणि' वा लंछियाणि वा मुद्दियाणि वा पिहियाणि वा, कप्पइ निग्गंथाण वा निग्गंथीण वा हेमंत-गिम्हासु वत्थए॥ ३. अह पुण एवं जागेज्जा-नो रासिकडाइं नो पुंजकडाई नो भित्ति कडाइं नो कुलियाकडाई, कोट्ठाउत्ताणि वा पल्लाउत्ताणि वा मंचाउत्ताणि वा मालाउत्ताणि वा ओलित्ताणि वा लित्ताणि' वा 'लंछियाणि वा मद्दियाणि वा पिहियाणि वा, कप्पइ निग्गंथाण वा निग्गंथीण वा वासावासं वस्थए । उवस्सए वियड-पदं ४. उवस्सयस्स' अंतो वगडाए सुरावियडकुंभे वा सोवीरयवियडकुंभे वा उवनिक्खित्ते सिया, नो कप्पइ निग्गंधाण वा निग्गंथीण वा अहालंदमवि वत्थए। हुरत्था य उवस्सयं पडिलेहमाणे नो लभेज्जा, एवं से कप्पइ एगरायं वा दुरायं वा वत्थए', १. उक्खित्ताणि वा विक्खित्ताणि (पु, मवृ) ७. 'क, ख, ग' आदर्शेषु अस्य सूत्रस्य स्थाने उदअग्रिमसूत्रेपि एवमेव । कसूत्रमस्ति उदकसूत्रस्थाने च विकटसूत्र२. विइगिण्णाणि (जी, शु) । मस्ति । ३. कुलियकडाणि (क, ख, ग, जी, शु)। ८. अतोने 'ग', प्रतौ तथा 'जी, शु' मुद्रित४. कुडिय (क); कुलिय' (म, जी, पु, शु)। पुस्तकयोः 'नो से कप्पई परं एगरायामो वा ५. विलित्ताणि (क, ख, ग, जी, शु)। दुरायाओ वा वत्थए' इति पाठो विद्यते । परं ६. पिहियाणि वा लंछियाणि वा मुद्दियाणि (क, नासौ अपेक्षितोस्ति, वृत्तावपि नास्ति व्याख, ग, पु, भव)। ख्यातः । Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ कप्पो जे तत्थ एगरायाओ वा दुरायाओ वा परं वसति', से संतरा छेए वा परिहारे वा ॥ उवस्सए उदग-पदं ५. उवस्सयस्स अंतो वगडाए सीओदगवियडकुंभे वा उसिणोदगवियडकुंभे वा उवनि क्खित्ते सिया, नो कप्पइ निग्गंथाण वा निग्गंथीण वा अहालंदमवि वत्थए । हुरत्था य उवस्सयं पडिलेहमाणे नो ल भेज्जा, एवं से कप्पइ एगरायं वा दुरायं वा वत्थए', जे तत्थ एगरायाओ वा दुरायाओ वा परं वसति', से संतरा छए वा परिहारे वा ॥ उवस्सए जोइ-पदं ६. उवस्सयस्स अंतो वगडाए सव्वराईए जोई झियाएज्जा, नो कप्पइ निग्गंथाण वा निग्गंथीण वा अहालंदमवि वत्थए । हुरत्था य उवस्सयं पडिलेहमाणे नो लभेज्जा, एवं से कप्पइ एगरायं वा दुरायं वा वत्थए। जे तत्थ एगरायाओ वा दुरायाओ वा परं वसति से संतरा छए वा परिहारे वा ।। उवस्सए पईव-पदं ७. उवस्सयस्स अंतो बगडाए सव्वराईए पईवे दिप्पेज्जा, नो कप्पइ निगंथाण वा निग्गंधीण वा अहालंदमवि वत्थए। हुरत्था य उवस्सयं पडिलेहमाणे नो लभेज्जा, एवं से कप्पइ एगरायं वा दुरायं वा वत्थए । जे तत्थ एगरायाओ वा दुरायाओ वा परं वसति, से संतरा छए वा परिहारे वा ॥ उबस्सए असणाइ-पदं ८. उवस्सयस्स अंतो वमडाए पिंडए वा लोयए वा खीरं वा दहि' वा 'सप्पि वा नवणीए“ वा तेल्ले वा फाणियं वा पूर्व वा सक्कुली वा सिहरिणी वा 'उक्खिण्णाणि वा विक्खिण्णाणिवा विइकिण्णाणि वा विप्प किण्णाणि वा, नो कप्पइ निग्गंथाण वा निग्गंथीण वा अहालंदमवि वत्थए । ६. अह पुण एवं जाणेज्जा-नो उक्खिण्णाइं वा विक्खिण्णाई वा विइकिण्णाई वा विइण्णाई वा रासिकडाणि वा पुंजक डाणि वा भित्तिकडाणि वा कुलियाकडाणि १. वसेज्जा (जी शु)। विद्यते-नो से कप्पइ परं एगरायाओ वा २. अतोने ‘क, ख, ग, जी, शु' प्रतिषु एष पाठो दुरायाओ वा वत्थए । अग्रिमसूत्रेपि एवमेव । विद्यते-नो से कप्पइ पर एगरायाओ वा ६. खीरे (क, ग)। दुरायाओ वा वत्थए । ७. दधी (क); दही (ग) । ३. वसेज्जा (क, ख, ग, जी, शु) । ८, नवणीए वा सप्पि (पु)। ४. हुरच्छा (पु); देसी भासाए कयं, जा बहिया ६. सिहिरिणी (क, ख, ग, जी, शु) । सा भवे हरच्छा उ । (भाष्यगाथा ३४३१)। १०. उक्खित्ताणि वा विक्खित्ताणि (पू, म)। ५. अतोने क, ख, ग, जी, शु' प्रतिषु एष पाठो Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ५७१ बीमो उद्देसो वा छियाणि वा मुद्दियाणि वा पिहियाणि वा । कप्पइ निग्गंथाण वा निग्गंथीण बा हेमंत गिम्हासु वत्थए । १०. अह पुण एवं जाणेज्जा - नो रासिकडाणि वा नो पुंजकडाणि वा नो भित्तिकडाणि वा नो कुलियाकडाणि वा कोट्ठाउत्ताणि वा पल्लाउत्ताणि वा मंचाउत्ताणि वा माला उत्ताणि वा कुंभिउत्ताणि वा करभित्ताणि वा ओलित्ताणि वा वित्ताणि' वा छियाणि वा मुद्दियाणि वा पिहियाणि वा, कप्पइ निग्गंथाण वा निम्गंथोण वा वासावासं वत्थए || आगमणगिहादिसु वास-पदं ११. नो कप्पइ निग्गंथीण अहे आगमणगिहंसि वा वियडगिहंसि वा वंसीमूलंसि वा रुक्खमूलसि वा अब्भावगासियंसि वा वत्थए । १२. कप्पइ निम्गंथाणं आहे आगमण गहंसि वा वियडगिहंसि वा वसीमूलंसि वा रुक्खमूलंसि वा अब्भावगासियंसि वा वत्थए || सागारिय-पदं १३. एगे सागारिए पारिहारिए, दो' तिष्णि चत्तारि पंच' सागारिया पारिहारिया, एग तत्थ कप्पागं ठवइत्ता अवसेसे निव्विसेज्जा ॥ १४. नो' कप्पइ निग्गंथाण वा निग्गंधीण वा सागारियपिंड बहिया अनीहडं असंसठ्ठे वा संस वा परिगाहित्तए || १५. नो कप्पइ निग्गंथाण वा निम्गंधीण वा सागारियपिंडं बहिया नीहडं असंसट्ठ पग्गा हित्तए || १६. कप्पइ निम्गंथाण वा निग्गंथीण वा सागारिर्यापिड बहिया नीहडं संसठ्ठे पडिग्गाहित्तए || १७. 'नो कप्पइ निग्गंथाण वा निग्गंथीण वा सागारियपिंड बहिया नीहडं असंसट्ठ संसठ्ठे करेत्तए" जे खलु निग्गंथे वा निग्गंथी वा सागारियपिड बहिया नीहडं असंसठ्ठे संसठ्ठे करेइ करेंतं वा साइज्जइ, से दुहओ वि अइक्कममाणे आवज्जइ चाउमा सियं परिहारट्ठाणं अणुग्धाइयं ॥ १८. सागारियस्स आहडिया सागारिएण पडिग्गाहिया, तम्हा दावए नो से कप्पइ १. विलिताणि (ग, जी पु, शु) 1 डिग्गाहेत्तए । तो कप्पइ निग्गंथाण २. अभावगासंसि (पु) 1 संस वा निग्गंधीण वा सागारियपिडं बहिया अनीहडं असंसठ्ठे पडिग्गाहेत्तए । ३. दोणि ( ख, ग ) । ४. × (क, ख ) । ६. X ( पु ) ; भाष्ये चूणौ मलयगिरिवृत्तौ च एष पाठो नास्ति व्याख्यातः । ५. अस्य सूत्रस्य स्थाने 'क, जी, शु' प्रतिषु द्वे सूत्र विद्यते, यथा-नो कप्पइ निग्गंधाण वा निम्गंथीण वा सागारियपिडं बहिया अनीहड ७. पडिग्गाहित्तर (क, ख, ग, जी, शु) 1 Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ५७२ कप्पो पडिग्गाहित्तए ।। १६. सागारियस्स आहडिया सागारिएण अपडिग्गाहिया', तम्हा दावए एवं से कप्पइ पडिग्गाहित्तए॥ २०. सागारियस्स नीहडिया परेण अपडिग्गाहिया, तम्हा दावए नो से कप्पइ पडिग्गा हित्तए । २१. सागारियस्स नीहडिया परेण पडिग्गाहिया, तम्हा दावए एवं से कप्पइ पडिग्गा हित्तए । २२. सागारियस्स अंसियाओ अविभत्ताओ अव्वोच्छिन्नाओ अव्वोगडाओ अनिज्जूढाओ, तम्हा दावए नो से कप्पइ पडिग्गा हित्तए ।। २३. सागारियस्स अंसियाओ विभत्ताओ वोच्छिन्नाओ योगडाओ निज्जूढाओ, तम्हा दावए एवं से कप्पइ पडिग्गाहित्तए । २४ सागारियस्स पूयाभत्ते उद्देसिए चेइए पाइडियाए, सागारियस्स उवगरणजाए निदिए निसठे पाडिहारिए, ते सागारिओ देइ सागारियस्स परिजणो देइ, तम्हा दावए नो से कप्पइ पडिग्गा हित्तए । २५. सागारियस्स पूयाभत्ते उद्देसिए चेइए पाहुडियाए, सागारियस्स उवगरणजाए निट्ठिए निसठे पाडिहारिए, तं नो सागारिओ देइ नो सागारियस्स परिजणो देइ ___सागारियस्स पूया देइ, तम्हा दावए नो से कप्पइ पडिग्गाहित्तए । २६. सागारियरस पूयाभत्ते उद्देसिए चेइए पाहुडियाए, सागारियस्स उवगरणजाए निट्ठिए निसठे अपाडिहारिए, तं सागारिओ देइ सागारियस्स परिजणो देइ, तम्हा दावए नो से कप्पइ पडिग्गाहित्तए । २७. सागारियस्स पूयाभत्ते उद्देसिए चेइए पाहुडियाए, सागारियस्स उवगरणजाए निट्टिए निसठे अपाडिहारिए, तं नो सागारिओ देइ, नो सागारियस्स परिजणो देइ सागारियस्स पूया देइ तम्हा दावए एवं से कप्पइ पडिग्गाहितए । वत्थ-पदं २८. कप्पइ निग्गंथाण वा निग्गंथीण वा 'इमाइं पंच" वत्थाई धारित्तए वा परिहरित्तए वा, तं जहा-जंगिए, भंगिए, साणए 'पोत्तए तिरीडपट्टे" नाम पंचमे ॥ रयहरण-पदं २६. कप्पइ निग्गंथाण वा निग्गंथीण वा इमाई पंच रयहरणाई धारित्तए वा परिह १. अपडिग्गाहित्ता (जी, शु)। २. देज्जा (ग, पु); दद्यात् (म)। ३. पंचिमाणि (क, ख, ग)। ४. पोत्तिए तिरीडपट्टए (ठाणं ५।१९०)। Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ बीओ उद्देसो रित्तए वा, तं जहा—'उण्णिए उट्टिए" साणए 'वच्चा पिच्चिए मुंजा पिच्चिए नाम पंचमे । —त्ति बेमि ।। १. ओग्णिए ओट्ठिए (ख, जी, शु)। २. वच्चविप्पए मुंजविप्प (क); वप्पाए विप्पए मुंजविप्पए (ख); विप्पा विप्पए मुंजविप्पिए (ग); बब्बापिच्चिए मुंजपिच्चिए (जी, शु); बच्चाचिप्पए मुंचाचिप्पए (पु, मवृ); पच्चा पिच्चिए मुजापिच्चिए (ठाणं . ५.१६१); स्थानाङगे (५११६१) वच्चा' स्थाने 'पच्चा' इति पाठो गृहीतोस्ति । निशीथचूणी 'पिच्चियचिप्पिय' शब्दयोरेकार्थत्वं प्रदशिनमस्ति--- निशीथभाष्य, गाथा ८२०, चूणि । Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ तइओ उद्देसो निग्गंथिउबस्सय-पदं १. नो कप्पइ निग्गंथाणं निग्गंथीणं उवस्सयंसि' चिट्ठित्तए वा निसीइत्तए वा तुयट्टित्तए वा निदाइत्तए वा पयलाइत्तए वा, असणं वा पाणं वा खाइमं वा साइमं वा आहारमाहारेत्तए, उच्चारं वा पासवणं वा खेलं वा सिंघाणं वा परिवेत्तए, सज्झायं वा करेत्तए, झाणं वा भाइतए, काउस्सग्गं वा ठाणं' ठाइत्तए। निग्गंथउवस्सय-पदं २. नो कप्पइ निग्गंथीणं 'निग्गंथाणं उवस्सयंसि" चिद्वित्तए वा जाव काउस्सगं वा ठाणं ठाइत्तए । ३. नो कप्पइ निग्गंथीणं सलोमाइं चम्माइं अहिद्वित्तएँ। ४. कप्पइ निग्गंथाणं सलोमाई चम्माइं अहिद्वित्तए' से वि य परिभत्ते नो चेव णं __ अपरिभुत्ते, पाडिहारिए नो चेव ण अपाडिहारिए', से वि य एगराइए नो चेव णं अणेगराइए। ५. नो कप्पइ निग्गंथाण वा निग्गंथीण वा कसिणाई चम्माई धारित्तए वा परिहरित्तए वा॥ ६. कप्पइ निग्गंथाण वा निग्गंथीण वा अकसिणाई चम्माइं धारित्तए वा परिहरित्तए बा॥ शु)। ५. धारेत्तए वा परिहरित्तए वा (क, ख, जी, १. उवस्सए आसइत्तए वा (क, ख, जी, शु); उवस्सए (ग); विशेषचूणों 'आसइत्तए वा' इति पाठो विद्यते। २. ठाणं वा (ग, जी, शु)। ३. निग्गंथउवस्सयंसि (पु, मढ़)। ४. धारेत्तए वा परिहरित्तए बा (क, ख, जी, ६. याई (क, ख, जी, शु) सर्वत्र । ७. पडिहारिए (ख, जी, पु, शु)। ६. अपडिहारिए (ख, जी, पु, शु)। Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ सइबो उद्देसो वत्व-पर्व ७. नो कप्पइ निग्गंथाण वा निग्गंथोण वा कसिणाई वत्थाई धारित्तए वा परिहरित्तए वा॥ ८. कप्पइ निग्गंथाण वा निग्गंथीण वा अकसिणाई वत्थाई धारित्तए वा परिहरित्तए बा।। ६. नो कप्पइ निग्गंथाण वा निग्गंथीण वा अभिन्नाई वत्थाई धारित्तए वा परिहरित्तए वा॥ १०. कप्पइ निग्गंथाण वा निग्गंथीण वा भिन्नाई वत्थाई धारित्तए वा परिहरित्तए वा ॥ उग्गहवस्थ-पवं ११. नो कप्पइ निग्गंथाणांउम्गहणंतगंवा उग्गहपट्टगं' वा धारित्तए वा परिहरित्तए वा ।। १२. कप्पइ निग्गंथीणं उग्गहणंतगं वा उग्गहपट्टगं वा धारित्तए वा परिहरित्तए वा ।। वत्यग्रहण-पवं १३. निग्गंथीए य गाहावइकुलं पिंडवायपडियाए अणुप्प विटाए चेलठे समुप्पज्जेज्जा, नो से कप्पइ अप्पणो नीसाए चेलं पडिग्गाहित्तए, कप्पइ से पवत्तिणीनीसाए चेलं पडिग्गा हित्तए । 'नो तत्थ" पवत्तिणी सामाणा' सिया, जे तत्थ सामाणे आयरिए वा उवज्झाए वा पवत्ती वा थेरे वा गणी वा गणहरे वा गणावच्छेइए वा, 'जं चण्णं पुरओं कट्ट विहरइ" कप्पइ से तन्नीसाए' चेलं पडिग्गाहित्तए । १४. निग्गंथस्स" तप्पढमयाए संपव्वयमाणस्स कप्पइ रयहरण-'गोच्छग-पडिग्गह मायाए" तिहिं कसिणेहिं वत्थेहिं आयाए संपव्वइत्तए । से य पुन्वोवढविए सिया, एवं से नो कप्पइ रयहरण-गोच्छग-पडिग्गहमायाए तिहिं कसिणेहिं वत्थेहिं आयाए संपव्वइत्तए, कप्पइ से अहापरिग्गहियाइं वत्थाई गहाय आयाए संपवइत्तए । १५. निग्गंथीए णं तप्पढमयाए संपन्वयमाणीए कप्पइ रयहरण-गोच्छग-पडिग्गहमायाए चरहिं कसिणेहिं वत्थेहिं आयाए संपव्वइत्तए । सा य पुष्वोवट्ठविया सिया, एवं से नो कप्पइ रयहरण-गोच्छग-पडिग्गहमायाए चरहिं कसिणेहिं वत्थेहिं आयाए १. 'अवग्रहानन्तकं वा' गुह्यदेशपिधानवस्त्रम् 'अव- ५. ४ (ख, जी, शु)। ग्रहपट्टकं वा तस्यबाच्छादकपट्टम् (मवृ)] ६. तेसि नीसाए (ख) ! २. ओग्गहणपट्टगं (क, ख, जी, शु) ७. निग्गंथस्स य (क, ग); निग्गंथस्स णं (जी, ३. नो य से तत्थ (क); नो यत्थ (ख); नो शु)। जत्थ (जी, शु)। ८. पडिग्गहगोच्छगमायाए (क, ख, जी, शु)। ४. समाणी (ग, जी, शु); सामाणा-सन्निहिता ६. तिहि य (क, जी, शु)। (म)। Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ कप्पो संपवइत्तए, कप्पई से अहापरिग्गहियाइं वत्थाई गहाय आयाए संपव्वइत्तए । १६. नो कप्पइ' निग्गंथाण वा निग्गंथीण वा पढमसमोसरणुद्दे सपत्ताई चेलाई पडिग्गाहित्तए । १७. कप्पइ निग्गंथाण वा निग्गंथीण वा दोच्चसमोसरणुद्देसपत्ताई चेलाई पडिग्गाहित्तए । अहाराइणियं वत्यावि-पदं १८. कप्पइ निग्गंथाण वा निग्गंथीण वा अहाराइणियाए' चेलाइं पडिग्गा हित्तए ।। १६. कप्पइ निग्गंथाण वा निग्गंथीण वा अहाराइणियाए सेज्जा-संथारए पडिग्गाहि त्तए। २०. कप्पइ निग्गंथाण वा निग्गंथीण वा अहाराइणियाए कि इकम्मं करेत्तए । अंतरगिह-पर्व २१. नो कप्पइ निग्गंथाण वा निग्गंथीण वा अंतरगिहंसि चिट्ठित्तए" वा निसीइत्तए वा तुयट्टित्तए वा निदाइत्तए वा पयलाइत्तए वा, असणं वा पाणं वा खाइमं वा साइमं वा आहारमाहारेत्तए, उच्चारं वा पासवणं व खेलं वा सिंघाणं वा परिद्ववेत्तए, सज्झायं वा करेत्तए, झाणं वा झाइत्तए, काउस्सग्गं वा ठाणं ठाइत्तए । २२. अह पुण एवं जाणेज्जा-'वाहिए जराजुण्णे तवस्सी दुब्बले किलंते" मुच्छेज्ज वा पवडेज्ज वा, एवं से कप्पइ अंतरगिहंसि चिट्टित्तए वा जाव काउस्सग्गं वा ठाणं ठाइत्तए । २३. नो कप्पइ निग्गंथाण वा निग्गंथीण वा अंतरगिह सि जाव चउगाहं वा पंचगाहं वा आइक्खित्तए वा विभावेत्तए वा किदित्तए वा पवेइत्तए वा। नण्णत्थ एगणाएण वा एगवागरणेण वा एगगाहाए वा एगसिलोएण वा। से वि य ठिच्चा, नो चेव णं अटिच्चा ॥ २४. नो कप्पइ निग्गंथाण वा निग्गंथीण वा अंतरगिहंसि इमाई पंच महव्वयाई सभा वणाई आइक्खित्तए वा •विभावेत्तए वा किट्टित्तए वा पवेइत्तए वा। नण्णत्थ एगणाएण वा*एगवागरणेण वा एगगाहाए वा° एगसिलोएण वा। से वि य ठिच्चा, नो चेव णं अठिच्चा।। १. 'कप्पई' त्ति आर्षत्वादेकवचनम् (मवृ)। चिट्ठित्तए (जी, शु) । २. चीवराई (क, ख, ग) । ६. वाहिए थेरे तबस्सीए दुब्बले किलंते जराजुण्णे ३. आहा (क, जी, शु)। जजरिए (ग); जराजुण्णे वाहिए तवस्सी ४. संथारयं (क, ख, ग, जी, शु) । (जी, शु)। ५. आसइत्तए वा जाव तुय" (क, ख); चिट्ठि ७. सं० पा०–आइक्खित्तए वा जाव पवेइत्तए । त्तए वा आस इत्तए (ग); आसइत्तए वा ८, सं० पा०–एगणाएण वा जाब एगसिलोएण । Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ तइबो उद्देसी सेज्जा - संधारय-पदं २५. नो कप्पइ निग्गंधाण वा निग्गंथीण वा पाडिहारियं' सेज्जा- संथारयं आयाए अप्पहट्ट संपवत्त || २६. नो कप्पइ निग्गंथाण वा निग्गंथीण वा सागारियसंतियं सेज्जा-संथारयं आयाए अविकरण' कट्टु संपव्वइत्तए' ॥ २७. इह खलु निग्गंधाण वा निग्गंधीण वा पाडिहारिए वा सागारियसंतिए वा सेज्जासंथारए विप्पणसेज्जा', से य अणुगवेसियव्वे सिया से य अणुगवेस्समाणे ' भेज्जा, तस्सेव पडिदायव्वे सिया । से य अणुगवेस्समाणे तो लभेज्जा, एवं कप्पइ दोच्चं पि ओग्गहं अणुष्णवित्ता' परिहारं परिहरित्तए । ओग्गह- पर्द २८. जद्दिवस समणा निग्गंथा सेज्जा-संथारयं विप्पजहंति, तद्दिवसं" अवरे समणा निग्गंथा हव्वमागच्छेज्जा, सच्चेव ओग्गहस्स पुव्वाणुण्णवणा चिट्ठइ -- अहालंदमवि ओहे" || २६. अस्थि या इत्थ केइ उवस्स्यपरियावन्ने अचित्ते परिहरणारिहे, सच्चेव ओग्गहस्स ग्वाणष्णवणा चिट्ठा -- अहालंदमवि ओग्गहे ॥ ३०. से वत्सु अव्वावडेसु अव्वोगडेसु अपरपरिग्गहिएसु अमरपरिग्गहिएसु सच्चेव ओग्गहस्स पुव्वाणुष्णवणा चिट्ठइ- अहालंदमवि ओग्गहे ॥ ५७७ ३१. से वत्सु वावडेसु वोगडेसु परपरिग्गहिएसु भिक्खुभावस्स अट्ठाए दोच्चं पि ओग्गहे अणवेक्वे सिया- अहालंदमवि ओग्गहे ॥ ३२. से अणुकुड्डेसु वा अणुभित्तीसु वा अणुचरियासु वा अणुफरिहासु वा अणुपंथेसु वा अणुमेरासु वा सच्चेव ओग्गहस्स पुग्दाणुण्णवणा चिट्ठइ -- अहालंदम वि ओग्गहे ॥ सेणा-पर्व ३३. से 'गामस्स वा जाव" रायहाणीए " वा बहिया सेणं सन्निविट्ठ पेहाए कप्पर त्रापि । १. पडिहारियं (क, जी, शु) 1 २. अहिगरणं (ग, जी, शु) 1 ७. अणुप्पदायव्वे (क, ख, ग, जी, शु) 1 ८. ओगहित्ता ( क, ख, जी, शु) । ६. जद्दिवसं चणं ( क, ख, जी, शु); जं दिवसं चणं ( ग ) । ३. अतोग्रे 'क, ख,' प्रत्यो:, 'जी, शु' पुस्तकयोः निम्ननिर्दिष्टं सूत्रं दृश्यते - कप्पइ निग्गंथाण वा निग्गंथीण वा पडिहारियं वा सागारियसंतियं वा सेज्जासंथारयं आयाए विकरणं कट्टु संपव्वइत्तए । निर्युक्तौ भाष्ये चूर्णो वृत्तौ च नास्ति व्याख्यातमिदम् । १०. तद्दिवसं चणं (क, ख, जी, शु) ; तं दिवसं चणं (ग) ४. पडिहारिए ( जी, शु) ५. परिभट्ठे सिया (क, ख. ग, जी, शु) । ६. अणुगवेसमाणे ( क, ख, ग, जी, शु) उभय ११. उग्गहे (क, ख, ग ) 1 १२. कप्पो १६ । १३. गामंसि वा जाव संनिवेसंसि ( क, ख, ग, जी, शु) । Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ५७८ कप्पो निग्गंथाण वा निग्गंथीण वा तद्दिवसं भिक्खायरियाए गंतूणं' पडिएत्तए' नो से कप्पइतं रर्याणि तत्थेव उवाइणावेत्तए । जे खलु निग्गंथे वा निग्गंथी वा तं रर्याणि तत्थेव 'उवाइणावेइ, उवाइणावेंतं" वा साइज्जइ, से दुहओ 'वि अइक्कममाणे " आवज्जइ चाउम्मासियं परिहारद्वाणं अणुग्धाइयं ॥ ३४. से गामंसि वा जाव' सन्निवेसंसि वा कप्पइ निग्गंथाण वा निग्गंथीण वा सव्वओ समंता सकोसं जोयणं ओग्गहं ओगिण्हित्ताणं चिट्टित्तए परिहरित्तए । -त्ति बेमि || १. गंतुं ( ख, ग, पु) । २. पडिनियत्तए ( क, ख, ग, जी, शु) । ३. उवाइणाइ उवातिर्णतं (पु) । ४. बोइक्कममाणे (क, ख, ग, जी, शु) 1 ५. कप्पो १३६ । ६. परिहारं परिहरितए ( क, ख, जी, शु); चिट्ठित्तए परिहारं परिहरितए ( ग ) । Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ चउत्थो उद्देसो पायच्छित्त-पदं १. तओ' अणुग्घाइया' पण्णत्ता, तं जहा-'हत्थकम्मं करेमाणे, मेहुणं पडिसेवमाणे" राईभोयणं भुंजमाणे ॥ २. तओ पारंचिया पण्णत्ता, तं जहा-दुठे पारंचिए, पमत्ते पारंचिए, अण्णमण्णं करेमाणे पारंचिए । ३. तओ अणवट्टप्पा पण्णत्ता, तं जहा-साहम्मियाणं तेणियं करेमाणे, अण्णधम्मियाणं तेणियं करेमाणे, हत्थादालं' दलमाणे ।। पठवज्जादि-अजोम्ग-पदं ४. तओ नो कप्पति पव्वावेत्तए, तं जहा-पंडए वाइए कीवे। ५. "तओ नो कप्पंति मुंडावेत्तर सिक्खावेत्तए उवट्ठावेत्तए संभुंजित्तए संवासित्तए', __'तं जहा-पंडए वाइए कीवे ।। अवायणिज-वायणिज्ज-पदं ६. तओ नो कप्पति वाइत्तए, तं जहा--अविणीए विगईपडिबद्धे अविओसवियपाहुडे ।। ७. तओ कप्पंति वाइत्तए, तं जहा--विणीए नो विगईपडिबद्ध विओस वियपाहुडे ॥ दुसण्णप्प-सुसण्णप्प-पदं ८. तओ दुसण्णप्पापण्णत्ता, तं जहा--दुठे मूढे वुग्गाहिए । १. अत: नवसङख्याङ्कानां सूत्राणां तुलनाय द्रष्टव्यं सूत्रे च तकारस्य दकारश्रुतिरार्षत्वात ठाणं ३।४७१-४७६ । (म); मलयगिरिवृत्ती पाठान्तरद्वयं सूचित२. अणुधातिमा (ठाणं ३१४७१)। मस्ति- अथवा 'हत्यालंब' ति पाठः, यद्वा ३. मेहुणं पडिसेवमाणे हत्थकम्मं करेमाणे (क, 'अत्थादाणं दलमाणे' त्ति पाठः । हत्थातालं ख); हत्थकम्मं करेमाणे मेहुणं सेवमाणे (ग)। (ठाणं ३१४७३)। ४. तेण्णं (जो, पु, शु) उभयत्रापि । ७. सं० पाo-एवं। ५. परधम्मियाणं (क, ग)। ८. संवसित्तए (क, ख, ग, जी, शु) । ६. हत्थतालं (क, म); हत्थायालं (जी, शु); ६. दुस्सण्णप्पा (क, ख, जी, पु, शु)। Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ५८० ६. तओ सुसण्णप्पा' पण्णत्ता, तं जहा --अदुट्ठे अमूढे अबुग्गाहिए || गिलायमाण-पर्व १०. निग्गंथिं च णं गिलायमाणि 'पिया वा भाया वा पुत्तो" वा पलिस्सएज्जा, तं च निग्गंथी' साइज्जेज्जा' मेहुणपडिसेवणपत्ता' आवज्जइ चाउम्मासियं परिहारट्ठाणं अणुइयं ॥ ११. निरगंथं च णं गिलायमाणं 'माया वा भगिणी वा धूया" वा पलिस्सएज्जा, तं च निग्गंथे' साइज्जेज्जा, मेहुणपडिसेवणपत्ते' आवज्जइ चाउम्मासियं परिहारट्ठाणं अयं ॥ काला तिक्कत मोयण-पदं १२ १२. नो कप्पइ निग्गंथाण वा निग्रंथीण वा असणं वा पाणं वा खाइमं वा साइमं वा पढमाए पोरिसीए" पडिग्गाहित्ता पच्छिम" पोरिसि उवाइणावेत्तए । से य आहच्च उवाइणाविएसिया, तं नो अप्पणा भुंजेज्जा नो अग्नेसि अणुप्पदेज्जा, एगंते " बहुफा थंडिले पडिलेहिता पमज्जित्ता परिवेयव्वे सिया । तं अप्पणा भुंजमाणे असिं वा दलमाणे" आवज्जइ चाउम्मासियं परिहारट्ठाणं उग्घाइयं ॥ खेत्तातिक्कंत भोयण-पदं १३. नो कप्पइ निग्गंधाण वा निग्गंधीण वा असणं वा पाणं वा खाइमं वा साइमं वा परं अद्धजोयणमेराए उवाइणावेत्तए । से य आहच्च उवाइणाविए सियां, तं नो अपणा भुजेज्जा तो अण्णेसि अणुष्पदेज्जा, एगंते" बहुफासुए थंडिले पडिलेहित्ता मज्जित्ता परिवेयव्वे सिया । तं अप्पणा भुजमाणे अण्णेसि वा दलमाणे आवज्जइ चाउमा सिये परिहारद्वाणं उग्धाइयं ॥ अणेसणिज्ज-पाण- मोयण-पदं १४. निग्गंथेण य गाहावइकुलं पिंडवायपडियाए अणुष्पविट्ठेणं अण्णयरे अचित्ते अणेसणिज्जे पाण-भोयणे पडिग्गाहिए सिया, अस्थि या इत्थ केइ सेतराए अणुवट्टावियए, कप्पड़ से तस्स दाउ वा अणुप्पदाडं वा । नत्थि या इत्थ केइ सेहत राए १. सुसण्णप्पा (क, ख, जी, पु, शु) । २. 'क, ग' आदर्शयोः निर्ग्रन्यसूत्रं पूर्वं तदनन्तरं च निर्ग्रन्थीसूत्रं विद्यते । ३. माया वा भगिष्णी वा धूया (ख, जी, शु) 1 ४. निग्ये (ख, जो, शु) । ५. साइज्जति ( क, ख, ग ) । कप्पो ६. पत्ते (क, ख, जी, शु) 1 ७. पिया वा भाया वा पुत्ते (ख, जी, शु) 1 ८. निग्गंधी (ख, जी, शु) । ६. पत्ता (ख, जी, शु) । १०. पोरसीए (क, जी, शु) । ११. चथ (क, ख ) ; चउत्थं ( ग ) | १२. एगंतयंते ( क, ख, ग ) । १३. अणुपदेमाणे ( क, ख, ग, जी, शु) 1 १४. एगतमंते ( क, ख, ग.) । १५. X ( पु म ) । Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ चउत्थो उद्देसो ५८१ अणुवट्ठावियए, तं नो अप्पणा भुंजेज्जा तो अण्णेसि दावए' एगंते बहुफासुए थंडिले' पडिलेहित्ता पमज्जित्ता परिवेयव्वे सिया ॥ कपट्ठिय-अकपट्ठिय-पदं १५. जे' कडे कपट्टियाणं कप्पइ से अकप्पट्ठियाणं, नो से कप्पइ कप्पट्ठियाणं । जे अकपट्ठियाणं नो से कम्पइ कप्पट्ठियाणं कप्पइ से अकम्पट्ठियाणं । कप्पे ठिया कपट्टिया, अकप्पे ठिया अकल्पट्ठिया ॥ अण्णगण - उयसंपदा-पदं १६. भिक्खू य गणाओ अवक्कम्म इच्छेज्जा अष्णं गणं उवसंगज्जित्ताणं विहरित्तए, नो से कप्पइ अापुच्छित्ता' आयरियं वा उवज्झायं वा पवत्ति वा थेरं वा गणि वा गणहरं वा गणावच्छेइयं वा अण्णं गणं उवसंपज्जित्ताणं विहरित्तए कप्पइ से आपुच्छित्ता आयरियं वा जाव गणावच्छेइयं वा अण्णं गणं उवसंज्जित्ताणं विहरित्तए । ते य से वियरेज्जा", एवं से कप्पइ अण्णं गणं उवसंपज्जित्ताणं विहरित्तए; तेय से नो वियरेज्जा, एवं से नो कप्पइ अण्णं गणं उवसंपज्जित्ताणं विहरित्तए । १७. गणावच्छेइए य गणाओ अवक्कम्म इच्छेज्जा अण्णं गणं उवसंपज्जित्ताणं विहरित्तए, 'नो कप्पइ गणावच्छेइयस्स गणावच्छेइयत्त अनिक्खिवित्ता अण्णं गणं उवसंपज्जित्ताणं विहरितए; " कपइ गणावच्छेइयस्स गणावच्छेइयत्तं निक्खिवित्ता अण्णं गणं उवसंपज्जित्ताणं विहरितम् । नो से कप्पइ अणापुच्छित्ता आयरियं वा जाव गणावच्छेइयं वा अण्णं गणं उवसं" ज्जित्ताणं विरित्तए, कप्पड़ से आपुच्छित्ता आयरियं वा जाव गणावच्छेइयं वा अण्णं गणं उवसंपज्जित्ताणं विहरितए । ते य से वियरेज्जा, एवं से कप्पइ अण्णं गणं उवसंपज्जित्ताणं विहरित्तए; ते य से नो वियरेज्जा, एवं से नो कप्पइ अण्णं गणं उवसंपज्जित्ताणं विहरितम् ॥ १८. आयरिय उवज्झाए य गणाओ अवक्कम्म इच्छेज्जा अण्णं गणं उवसंपज्जित्ताणं विहरित्तए, 'नो कप्पइ आयरिय-उवज्झायस्स आयरिय उवज्झायत्तं अनिक्खि १. अणुप्पदेज्जा ( क, ख, ग, जी, शु) 1 २. पसे (पु, मवृ ) | ३. अस्य सूत्रस्य स्थाने प्रयुक्तादर्शेषु विभिन्नाः पाठा लभ्यन्ते, यथा— जे कडे कप्पट्टियाणं नो से कप्पइ कम्पट्ठियाणं, कप्पइ से अकप्पट्ठियाणं । जे कडे अकपट्ठियाणं नो से कप्पर कप्पट्ठियाणं कप्प से अकपट्ठियाणं, कप्पे दिया कप्पट्ठिया अकप्पे दिया अकपट्टिया ( क ग ) जे कडे कपट्टिया नो से कप्पइ कप्पट्ठियाणं, कप्पड़ से अकप्पट्ठियाणं । जे कडे अकष्पट्ठियाणं नो से कप्पइ कप्पट्ठियाणं । जे कडे अकष्पट्ठियाणं पति से अपट्टियाणं कपट्टिया वि कप्पे दिया कप्पट्टिया अकप्पे दिया विकप्पे द्विया ( ख ) ; जे कडे कप्पट्टियाणं नो से कप्पइ कम्पनियाणं, जे कडे कम्पद्वियाणं कप्पइ से अकपट्टिट्ठयाणं, जे कड़े अकपट्टियाणं नो से sure कम्पट्ठियाणं, जे कडे अकम्पट्ठियाणं कप्पइ से अकपट्ठियाणं कम्पट्टिया वि कप्पे ठिया पदिया, अपेठिया अकष्पट्टिया (जी, शु) 1 ४. अणापुच्छित्ताणं ( क, ख ) । ५. विपति (क, ख, जी, शु) सर्वत्रापि । ६. × (पु) । Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ५८२ वित्ता अण्णं गणं उवसंपज्जित्ताणं विहरित्तए?" कप्पइ आयरिय-उवज्झायस्स आयरिय-उवज्झायत्तं निक्खिवित्ता अण्णं गणं उवसंपज्जित्ताणं विहरित्तए । नो से कप्पइ अणापुच्छित्ता आयरियं वा जाव गणावच्छेइयं वा अण्णं गणं उवसंपज्जिताणं वित्तिए, कप्पइ से आपुच्छित्ता आयरियं वा जाव गणावच्छेइयं वा अण्णं गणं उवसंपज्जित्ताणं विहरित्तए । ते य से वियरेज्जा, एवं से कप्पइ अण्णं गणं उवसंपज्जित्ताणं विहरित्तए, ते य से नो वियरेज्जा, एवं से नो कप्पइ अण्णं गणं उवसंपज्जित्ताणं विहरित्तए || १६. भिक्खु य गणाओ अवक्कम्म इच्छेज्जा अण्णं गणं संभोगपडियाए उवसंपज्जित्ताणं विहरित, नो से कप्पइ अणापुच्छित्ता आयरियं वा जाव गणावच्छेइयं वा अण्णं गणं संभोगपडिवाए उवसंपज्जित्ताणं विहरित्तए कप्पइ से आपुच्छित्ता आयरियं वा जाव गणावच्छेइयं वा अण्णं गणं संभोगपडियाए उवसंपज्जित्ताणं विहरित्तए । ते य से वियरेज्जा, एवं से कप्पइ अण्णं गणं संभोगपडियाए उवसंपज्जित्ताणं विहरित्तए, ते य से नो वियरेज्जा, एवं से नो कप्पइ अण्णं गणं संभोगपडियाए उवसंपज्जित्ताणं विहरित्तए । जत्थुत्तरियं धम्मविणयं लभेज्जा, एवं से कप्पइ अण्णं गणं संभोगपडियाए उवसंपज्जित्ताणं विहरित्तए जत्थुत्तरियं धम्मविणयं नो लभेज्जा, एवं से नो कप्पइ अण्णं गणं संभोगपडियाए उवसंपज्जित्ताणं विहरित्त ॥ २०. गणावच्छेइए य गणाओ अवक्कम्म इच्छेज्जा अण्णं गणं संभोगपडियाए उवसंपज्जित्ताणं विहरित्तए, नो कप्पर गणावच्छेइयस्स' गणावच्छेइयत्तं अनिक्खिवित्ता अण्णं गणं संभोगपडियाए उवसंपज्जित्ताणं विहरित्तए कप्पइ गणावच्छेइयस्स गावच्छेइयत्तं निक्खिवित्ता अण्णं गणं संभोगपडियाए उवसंपज्जित्ताणं विहरिसए । नो से कप्पइ अणापुच्छित्ता आयरियं वा जाव गणावच्छेइयं वा अण्णं गर्भ संभोगपडियाए उवसंपज्जित्ताणं विहरित्तए, कप्पइ से आपुच्छित्ता आयरियं वा जाव गणावच्छेइयं वा अण्णं गणं संभोगपडियाए उवसंगज्जित्ताणं विहरित्तए । ते य से वियरेज्जा, एवं से कप्पइ अण्णं गणं संभोग डियाए उवसंपज्जिताणं विहरितए, ते य से नो वियरेज्जा, एवं से नो कप्पद अण्णं गणं संभोगपडियाए उवसंपज्जित्ताणं विहरितए । जत्थुत्तरियं धम्मविणयं लभेज्जा, एवं से कप्पइ अण्णं गणं संभोगपडियाए उवसंपज्जित्ताणं विहरितए; जत्थुत्तरियं धम्मविणयं नो लभेज्जा, एवं से नो कप्पइ अष्णं गणं संभोगपडियाए उवसंपज्जिताणं विहरितए || कप्पो २१. आयरिय-उवज्झाए य गणाओ अवक्कम्भ इच्छेज्जा अण्णं गणं संभोगपडियाए उवसंज्जित्ताणं विहरित्तए, न कप्पइ 'आयरिय-उवज्झायस्स" आयरिय १. x (पु) 1 २. नो से (पु) 1 ३. × (पु) । ४. नो से (पु) 1 ५. x (पु) । Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ चउत्थो उद्देसो ५८३ उवायत्तं अनिक्खिवित्ता अण्णं गणं संभोगपडियाए उवसंपज्जित्ताणं विहरित्तए; कप्पइ आयरिय-उवज्झायस्स आयरिय-उवज्झायत्तं निक्खि वित्ता अण्णं गणं संभोगपडियाए उवसंपज्जित्ताणं विहरित्तए । नो से कप्पइ अणापुच्छित्ता आयरियं वा जाव गणावच्छेइयं वा अण्णं गणं संभोगपडियाए उवसंपज्जित्ताणं विहरित्तए; कप्पइ से आपुच्छित्ता आयरियं वा जाव गणावच्छेइयं वा अण्णं गणं संभोगपडियाए उवसंपज्जित्ताणं विहरित्तए । ते य से वियरेज्जा, एवं से कपइ अण्णं गणं संभोगपडियाए उवसंपज्जित्ताणं विहरित्तए; ते य से नो वियरेज्जा, एवं से नो कप्पइ अण्णं गणं संभोगपडियाए उवसंपज्जित्ताणं विहरितए। जत्थुत्तरियं धम्मविणयं लभेज्जा, एवं से कप्पइ अण्णं गणं संभोगपडियाए उवसंपज्जित्ताणं विहरित्तए; जत्थुत्तरियं धम्मविणयं नो लभेज्जा, एवं से नो कप्पइ अण्णं गणं संभोगपडियाए उवसंपज्जित्ताणं विहरित्तए । २२. भिक्खू य इच्छेज्जा अण्णं आयरिय-उवज्झायं उद्दिसावेत्तए, नो से कप्पइ अणा पुच्छित्ता आयरियं वा जाव गणावच्छेइयं वा अण्णं आयरिय-उवज्झायं उद्दिसावेत्तए; कप्पइ से आपुच्छित्ता आयरियं वा जाव गणावच्छेइयं वा अण्णं आयरिय-उवज्झायं उद्दिसावेत्तए । ते य से वियरेज्जा, एवं से कप्पइ अण्णं आयरियउवज्झायं उद्दिसावेत्तए; ते य से नो वियरेज्जा, एवं से नो कप्पइ अण्णं आयरिय-उवज्झायं उद्दिसावेत्तए। नो से कप्पइ तेसिं कारणं अदीवेत्ता अण्णं आयरिय-उवज्झायं उद्दिसावेत्तए; कप्पद से तेसिं कारणं दीवेत्ता अण्णं आयरिय उवज्झायं उद्दिसावेत्तए ॥ २३. गणावच्छेइए य इज्छेज्जा अण्णं आयरिय-उवज्झायं उदिसावेत्तए, 'नो से" कप्पइ गणावच्छेइयत्तं' अणिक्खिवित्ता अण्णं आयरिय-उवज्झायं उद्दिसावेत्तए; कप्पइ से गणावच्छेइयत्तं निक्खिवित्ता अण्णं आयरिय-उवज्झायं उद्दिसावेत्तए"। नो से कप्पइ अणापुच्छित्ता आयरियं वा जाव गणावच्छेइयं वा अण्णं आयरियउवज्झायं उद्दिसावेत्तए; कप्पइ से आपुच्छित्ता आयरियं वा जाव गणावच्छेइयं वा अण्णं आयरिय-उवज्झायं उद्दिसावेत्तए । ते य से वियरेज्जा, एवं से कप्पइ अण्णं आयरिय-उवज्झायं उद्दिसावेत्तए, 'ते य से नो वियरेज्जा, एवं से नो कप्पइ अण्णं आयरिय-उवज्झायं उद्दिसावेत्तए“। नो से कप्पइ तेसि कारणं अदीवेत्ता अण्णं आयरिय-उवज्झायं उद्दिसावेत्तए; कप्पइ से तेसिं कारणं दीवेत्ता अण्णं आयरिय-उवज्झायं उद्दिसावेत्तए । २४. आयरिय-उवज्झाए य इच्छेज्जा अण्णं आयरिय-उवज्झायं उद्दिसावेत्तए, 'नो से कप्पइ आयरिय-उवज्झायत्तं अणि क्खि वित्ता अण्णं आयरिय-उवज्झायं उद्दिसावेतए; कप्पइ से आयरिय-उवज्झायत्तं निक्खिवित्ता अण्णं आयरिय-उवज्झायं उद्दि १. x (ग)। २. गणावच्छेइयस्स (ग)। ३. x (क, ख, जी, शु)। ४.४ (ग, पु)। Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ५८४ कप्पो सावेत्तए"। नो से कप पइ अणापुच्छित्ता आयरियं वा जाव गणावच्छेइयं वा अण्णं आयरिय-उवज्झायं उद्दिसावेत्तए; कप्पइ से आपुच्छित्ता आयरियं वा जाव गणावच्छेइयं वा अण्णं आयरिय-उवज्झायं उद्दिसावेतए । ते य से वियरेज्जा, एवं से कप्पइ अण्णं आयरिय-उवज्झायं उद्दिसावेत्तए, ते य से नो वियरेज्जा, एवं से नो कप्पइ अण्णं आयरिय-उवज्झायं उद्दिसावेत्तए । नो से कप्पइ तेसि कारणं अदीवेत्ता अण्णं आयरिय-उवज्झायं उद्दिसावेत्तए; कप्पइ से तेसिं कारणं दीवेता अण्णं आयरिय-उवझायं उद्दिसावेत्तए ।। वीसुंभवण-पदं २५. भिक्ख य राओ वा वियाले वा आहच्च वीसुभेज्जा, तं च सरीरगं केइ वेया वच्चकरे' इच्छेज्जा एगते बहुफासुए पएसे परिवेत्तए, अत्थि या इत्थ केइ सागारियसंतिए उवगरणजाए अचित्ते परिहरणारिहे, कप्पइ से सागारियकर्ड गहाय तं सरीरगं एगंते बहुफासुए पएसे परिवेत्ता तत्थेव उवनिक्खि वियब्वे सिया ॥ अहिगरण-पदं २६. भिवख य अहिगरणं कट्ट तं अहिगरणं अविओसवेत्ता नो से कप्पइ गाहाव इकुलं भत्ताए वा पाणाए वा निक्ख मित्तए वा पवि सित्तए वा, बहिया वियारभूमि वा विहारभूमि वा निक्ख मित्तए वा पवि सित्तए वा, गामाणुगाम वा दुइज्जित्ता, 'गणाओ वा गणं संकमित्तए, वासावासं वा वत्थए । जत्थेव अप्पणो आयरिय-उवज्झायं पासेज्जा बहुस्सुयं बब्भागमं, तस्संतिए 'आलोएज्जा पडिक्कमेज्जा निदेज्जा गरहेज्जा विउट्टेज्जा विसोहेज्जा अकरणयाए अब्भठेज्जा" अहारिहं तवोकम्म पायच्छित्तं पडिवज्जेज्जा। से य सुएण पट्टविए आइयब्वे सिया, से य सुएण नो पट्टविए नो आइयव्वे सिया। से य सुएण पट्टविज्जमाणे नो आइयइ, से निजूयिव्वे सिया । परिहारकप्पट्ठिय-पदं २७. परिहारकप्पट्ठियस्स गं भिक्खुस्स कप्पइ 'आयरिय-उवज्झाएणं तदिवस एगगि हसि पिंडवायं दवावेत्तए, तेण परं नो से कपइ असणं वा पाणं वा खाइमं वा १. ४ (क, ख, जी, शु)। २. x (क, ख, ग, जी, शु)। ३. करा (क, जी, शु)। ४. थंडिले (जी, शु) । उभयत्रापि । ५. सागारकडं (क, ख, जी, शु); सागारिकडं (पु)। ६. ४ (ख ग, जी, शु)। ७. आलोएत्तए पडिक्कमित्तए निदित्तए गरहित्तए विउष्टित्तए विसोहित्तए अकरणयाए अब्भु. द्वित्तए (क, ख, ग, जी, शु)। ८. x (जी, शु) । ९. पडिवज्जित्तए (क, ख, ग, जी, शु) । १०. ४ (ख, जी, शु)। ११. तं दिवसं (ग)। Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ चउत्थो उद्देसो ५६५ साइमं वा दाउंवा अणप्पदाउंवा। कप्पइसे अण्णयरं वेयावडियं करेत्तए, तं जहा- उट्ठावणं वा निसीयावणं वा तुयट्टावणं वा उच्चार-पासवण-खेल'-सिंघाण विगिचणं वा विसोहणं वा करेत्तए ।। २८. अह पुण एवं जाणेज्जा--छिन्नावाएस पंथेसु 'आउरे झिझिए पिवासिए" तवस्सी दुब्बले किलंते मच्छेज्ज वा पवडेज्ज वा, एवं से कप्पइ असणं वा पाणं वा खाइम वा साइमं वा दाउं वा अणुप्पदाउं वा ।। महानदी-पदं २६. नो कप्पइ निम्गंथाण वा निग्गंथीण वा इमाओ पंच महण्णवाओ' महानईओ उद्दिवाओ गणियाओ वंजियाओ' अंतो मासस्स दुक्खुत्तो वा तिक्खुत्तो वा उत्तरित्तए वा संतरित्तए वा, तं जहा-गंगा जउणा सरयू कोसिया मही ।। ३०. अह पुण एवं जाणेज्जा-एरावई कुणालाए जत्थ चक्किया एगं पायं जले किच्चा एगं पायं थले किच्चा एवण्हं कप्पइ अंतो मासस्स दुक्खुत्तो वा तिक्खुत्तो वा उत्तरित्तए वा संतरित्तए वा । जत्थ एवं नो चक्किया, एवण्हं नो कप्पइ अंतो मासस्स दुक्खुत्तो वा तिक्खुत्तो वा उत्तरित्तए वा संतरित्तए वा ।। उबस्सय-पदं ३१. से तणेसु वा तणपुंजेसु वा पलालेसु वा पलालपुंजेसु वा अप्पंडेसु अप्पपासु अप्पबीएसु अप्पहरिएसु अप्पुस्सेसु अप्पुत्तिंग-पणग-दगमट्टिय-मक्कडा"-संताणएसु अहेसवणमायाए नो कप्पइ निग्गंथाण वा निग्गंथीण वा तहप्पगारे उवस्सए हेमंत गिम्हासु वत्थए । ३२. से तणेसु वा 'तणपुंजेसु वा पलालेसु वा पलालपुंजेसु वा अप्पडेसु अप्पपाणेसु अप्प बीएमु अपहरिएसु अप्पुस्सेसु अप्पुत्तिंग-पणग-दगमट्टिय-मक्कडा-संताणएसु उप्पिसवणमायाए कप्पइ निग्गंथाण वा निग्गंथीण वा तहप्पगारे उवस्सए हेमंत गिम्हासु वत्थए॥ १. वा अशुद्धावणं वा (जी, शु)। अग्रिमसूत्रस्य विधानमस्ति, वृत्तिकृतापि एवं २. खेल जल (जी, शु) । स्पष्टीकृतम्-यत् पूर्वसूत्रोक्त महानदीषु भासा३. x (जी, शु)। न्तद्वौं त्रीन् वा वारान् उत्तरीतुं न कल्पते, ४. तुलना-ठाणं ५६८ । अस्यां तु कल्पते (म)। ५. x (जी, शु)। ८. एरवई (क, जी, शु)। विवेजियाओ (क, ख, ग); वियंजियाओ ६. अप्पोस्सेस् (ख, ग, जी, शु) । (ठाणं ५।६८) । १०. मट्टिया (जी, शु)। ७. स्थानाङ्ग (५।६८) 'कोसिया' पदस्य स्थाने ११. मक्कडग (पु)। ‘एरावती' इति पदं दृश्यते । प्रस्तुत सूत्रे 'एरा- १२. सं० पा०-तणेसु वा जाव संताणएसु । वती' महानदीत्वेन न परिगणितास्ति, अतएव Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ५८६ कप्पसुत्तं ३३. से तणेसु वा' 'तणपुंजेसु वा पलालेसु वा पलालपुंजेसु वा अप्पडेसु अप्पपाणेसु अप्पबीएसु अप्पहरिएसु अप्पुस्सेसु अप्पुत्तिंग-पणग-दगमट्टिय-मक्कड़ा-संताणएसु अहेरयणिमुक्कमउडे नो कप्पइ निग्गंथाण वा निग्गंथीण वा तहप्पगारे उवस्सए वासावासं वत्थए । ३४. से तणेसु वा तणपुंजेसु वा पलालेसु वा पलालपुंजेसु वा अप्पंडेसु अप्पपाणेसु अप्पबीएसु अप्पहरिएसु अप्पुस्सेसु अप्पुत्तिंग-पणग-दगमट्टिय-मक्कडा-संताणएसु उप्पिरयणिमुक्कमउडे कप्पइ निग्गंथाण वा निग्गंथीण वा तहप्पगारे उवस्सए वासावासं वत्थए। ----त्ति बेमि ॥ १,२. सं० पा०-तणेसु वा जाव संताणएसु । Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ पंचमो उद्देसा मेहणपडिसेवणा-पवं १. देवे' य इत्थिरूवं विउवित्ता निगंथं पडिग्गाहेज्जा, तं च निग्गंथे साइज्जेज्जा, मेहुणपडिसेवणपत्ते आवज्जइ चाउम्मासियं परिहारट्ठाणं अणुग्घाइयं ॥ २. देवी य इत्थिरूवं विउवित्ता निग्गंथं पडिग्गाहेज्जा, तं च निग्गंथे साइ ज्जेज्जा, मेहुणपडिसेवणपत्ते आवज्जइ चाउम्मासियं परिहारट्ठाणं अणुग्धाइयं ॥ ३. देवी य पुरिसरूवं विउ वित्ता निग्गथि पडिग्गाहेज्जा, तं च निग्गंथो साइज्जेज्जा, मेहुणपडिसेवणपत्ता आवज्जइ चाउम्मासियं' अणुग्धाइयं ।। ४. देवे य परिसरूवं विउव्वित्ता निग्गथि पडिग्गाहेज्जा, तं च निग्गंथी साइज्जेज्जा, मेहुणपडिसेवणपत्ता आवज्जइ चाउम्मासियं अणुग्धाइयं ।। अहिगरण-पदं ५. भिक्खू य अहिगरणं कट्ट तं अहिगरणं अविओसवेत्ता इच्छेज्जा अण्णं गण उवसंगज्जित्ताणं विहरित्तए, कप्पइ तस्स पंच राइंदियं छेयं कट्ट-परिणिव्वविय-परिणिवविय दोच्चं पि तमेव गणं पडिनिज्जाएयव्वे सिया, जहा वा तस्स गणस्स पत्तियं सिया ॥ १. 'क, ख ग', संकेतितादर्शषु 'जी, शु' मुद्रित. पुस्तकयोः पूर्व देवसूत्रद्वयं ततश्च देवीसूत्रद्वयं विद्यते, किन्तु भाष्ये पूर्व निर्ग्रन्थसम्बन्धिदेवदेवीसूत्रद्वयं विद्यते, यथा-- देवे य इत्थिरूवं, काउं गिण्हे तहेव देवी य । दोसु वि य परिणयाणं, चाउम्मासा भवे गुरुगा (५६८८)। तदनन्तरं च निर्ग्रन्थीसम्बन्धिदेवीदेवसूत्रद्वयं विद्यते यथा-- एसेव गमो नियमा, निग्गंथीण पि होइ नायव्वो नवरं पुण णाणत्तं, पुवं इत्थी ततो पुरिसो (५७२१)। २. चाउम्मासियं परिहारढाणं (ग, जी, शु); निर्ग्रन्थीसूत्रद्वये 'परिहारट्ठाणं' इति पदं नोक्तं तस्य कारणमिदम्, यद् निर्ग्रन्थीनां परिहारतपो न भवति, किन्तु शद्धतप एव इति प्रबोघार्थम् । ३. राइंदियाइं क, ख, ग, जी, शु) । ५८७ Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Rངད रामायण-पदं ६. भिक्खू य उग्गयवित्तीए' अणत्थमियसंकप्पे संथडिए निव्वितिगिच्छे' असणं वा पाणं वा खाइमं वा साइमं वा पडिग्गाहेत्ता आहारमाहारेमाणे अह पच्छा जाणेज्जाअणुग्गए सूरिए अत्थमिए वा से जं च मुहे' जं च पाणिसि जं च पडि * तं विगिचमाणे वा विसोहेमाणे वा 'नो अइक्कमइ", तं अप्पणा भुजमाणे असि वा 'दलमाणे राईभोयणपडिसेवणपत्ते " 'आवज्जइ चाउम्मासियं परिहारअणुग्धा" || ७. भिक्खु य उग्गयवित्तीए अणत्थमियसंकप्पे संथडिए वितिमिच्छासमावन्ने असणं वा पाणं वा खाइमं वा साइमं वा पडिग्माता आहारमाहारेमाणे अह पच्छा जाणेज्जा -- अणुग्गए सूरिए अत्यमिए वा, से जं च मुहे जं च पाणिसि जं च डिग्गहे तं विगिचमाणे वा विसोहेमाणे वा नो अइक्कमइ, तं अप्पणा भुजमाणे असि वा दलमाणे राईभोयणपडि सेवणपत्ते आवज्जइ चाउम्मासियं परिहारद्वाणं अणुग्वाइयं ॥ ८. भिक्ख य उग्गयवित्तीए अणत्थमियसं कप्पे असंथडिए निव्वितिमिच्छे असणं वा पाणं वा खाइमं वा साइमं वा पडिग्गाहेत्ता आहारमाहारेमाणे अह पच्छा जाणेज्जा-arre सूरिए अत्थमिए वा, से जं च मुहे जं च पाणिसि जं च पडिम्गहे तं विगिमाणे वा विसोहेमाणे वा नो अइक्कमइ, तं अप्पणा भुंजमाणे अण्णेसि वा दलमाणे राईभोयणपडि सेवणपत्ते आवज्जइ चाउमा सियं परिहारट्ठाणं अणुग्धा इयं ॥ ६. भिक्खु य उग्गयवित्तीए अणत्थमियसं कप्पे असंथडिए वितिगिच्छासमावन्ने असणं १. उन्मयमुत्तीए (मवृ} । २. निव्वितिगिछा (क, ख, ग ); निव्वितिगिछे (पु) 1 कप्पो ३. आसयसि (क, ख, ग ) ४. पडिग्गाहियंसि ( क, ग ), पडिम्गहगंसि ( ख ) ; - पडिग्गहए ( g ) । ५. नाइक्कमइ (क, ख, ग, जी, शु) सर्वत्र सूत्रचतुष्टयेपि । ६. अणुष्पदेमाणे राईभोयणपडिसेवणपत्ते ( क ) ; अणुप्पदेमाणे (ख. जी, शु) सर्वत्र सूत्रचतुष्टयेपि । ७. मलयगिरिणा प्रथम- चतुर्थ सूत्रयोः परिहारस्थानं इति व्याख्यातम्, द्वितीय तृतीयसूत्रयोरेतत् पदं नैव व्याख्यातम् - १. आपद्यते चातुर्मासिकं परिहारस्थानमनुद्धातिकम् । २. चतु गुरुकम् । ३. चतुर्गुरुकम् । ४. आपद्यते चातुसिकं परिहारस्थानमनुद्धातिकम् । निर्युक्तिकृता गुरुलघुप्रायश्चित्तभेदः सङ्कितासङ्कितयोराधारेण कृत:, यथा संथ संथडे या, निव्वितिमिच्छे तहेव वितिगिच्छे । काले दव्वे भावे, पच्छित्ते मग्गणा होइ || अणुग्गयमणसंकप्पे, गवेसणे गहण भुंजणे गुरुगा अह संकियम्मि भुंजति, दोहि वि लहु उग्गते सुद्धी (५७८५, ५७८६ ) आदर्शेषु सूत्रचतुष्टयेपि परिहारट्ठाण' इति पदं दृश्यते । निर्युक्तिवृत्तिकृतोः सम्मुखे उपलब्धपाठात् भिन्नपाठः आसीत् इति ज्ञायते । Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ५६ε पंचमी उद्देसो वा पाणं वा खाइमं वा साइमं जा पडिग्गाहता आहारमाहारेमाणे अह पच्छा जाणेज्जा -- अणुग्गए सूरिए अत्यमिए वा, से जं च मुहे जं च पाणिसि जं च पडिहे तं विचिमाणे वा विसोहेमाणे वा नो अइक्कमइ, तं अप्पमा भुंजमाणे अण्णेसि दलमाणे राईभोयणपडिसेवणपत्ते आवज्जइ चाउम्मासियं परिहारट्ठाणं अणुग्धाइयं ॥ वा उग्गाल-पदं १०. इह खलु निग्गंथस्स वा निग्गंथीए वा राओ वा वियाले वा सपाणे सभोयणे उग्गाले आगच्छेज्जा, तं विगिचमाणे वा विसोहेमाणे वा नो अइक्कमइ । तं उम्मिलित्ता पच्चोगिलमाणे राईभोयणपडिसेवणपत्ते आवज्जइ चाउम्मा सियं परिहारट्ठा अणुग्धा इयं ॥ बाहारविहि-पवं ११. निग्गंथस् य गाहावइकुलं पिंडवायपडियाए अणुप्पविट्ठस्स अंतोडिग्गहंसि 'पाणे वा बीए" वा रए वा परियावज्जेज्जा, तं च संचाएइ विगिचित्तए वा विसोहेत्तए वा 'तं पुव्वामेव लाइया विसोहिया विसोहिया " ततो संजयामेव भुजेज्ज वा पिबेज्ज वा । तं च नो संचाएइ विगिचित्तए वा विसोहेत्तए वा तं नो अप्पणा भुंज्जा तो असं दावए एगते बहुफासुए पएसे पडिलेहिता पमज्जित्ता परिट्ठdead सिया ॥ पाणविहि-पर्व १२. निग्गंथस्स य गाहावइकुलं पिंडवायपडियाए अणुप्पविट्ठस्स अंतोडिग्गहंसि दए वा दगरए वा दगफुसिए वा परियावज्जेज्जा, से य उसिणे भोयणजाए भोक्तव्वे" सिया, सेय सीए भोयणजाए तं नो अप्पणा भुंजेज्जा तो अण्णेसि दावए,' एगंते बहुफासुए पसे 'पडिलेहिता पमज्जित्ता" परिट्ठवेयव्वे सिया ॥ मेनपडा पर्व १३. निग्गंधीए राओ वा वियाले वा उच्चारं वा पासवणं वा विगिचमाणीए वा विसोमाणीए वा अण्णयरे पमुजातीए वा पक्खिजातीए वा 'अण्णय रं इंदियजाय" परामुसेज्जा, तं च निग्गंथो साइज्जेज्जा, हत्थकम्मप डिसेवणपत्ता आवज्जइ मासिय" अणुग्घाइयं ॥ १. पाणाणि वा बीमाणि (पु, भट्ट) । २. ४ ( ख, ग जी, शु) 1 ३. अणुष्पदेज्जाजी, शु) । ४ थंडिले (क, ख, जी, शु) 1 ५. परिभोत्तव्वे (जी, शु) 1 ६. अणुष्पदेज्जा (जी, शु) ७. थंडिले (क, ख, ग, जी, शु) । ८. x (क, ख, ग, पु) । ६. अनयरइंदियजाए तं ( जी, शु) । १०. चाउम्मासियं परिहारद्वाणं ( क, ख, ग, जी शु); वृत्तौ 'मासिकमनुद्धातिकं स्थानं' इति व्याख्यातमस्ति तथा परिहारट्ठाणं' इति पदस्य निषेधोपि तत्र दृश्यते--इह निर्ग्रन्थीनां परिहारतपो न भवतीति कृत्वा 'परिहारद्वाणं' ति पदं न पठनीयम् । Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ५६. कप्पो १४. निग्गयीए य राओ वा वियाले वा उच्चारं वा पासवणं वा विगिंचमाणीए वा विसोहेमाणीए वा अण्णयरे पसुजातीए वा पक्खिजातीए वा अण्णयरंसि सोयंसि ओगाहेज्जा, तं च निग्गंथी साइज्जेज्जा, मेहुणपडिसेवणपत्ता आवज्जइ चाउम्मा सियं' अणुग्धाइयं ॥ बंभचेरसुरक्खा-पदं १५. नो' कप्पइ निग्गंथीए एगाणियाए गाहावइकुलं पिंडवायपडियाए निक्खमित्तए वा पविसित्तए वा, बहिया वियारभूमि वा विहारभूमि वा निक्खमित्तए वा पविसित्तए वा, एवं गामाणुगामं वा दूइज्जित्तए, वासावासं वा वत्थए । १६. नो कप्पइ निग्गंथीए अचेलियाए होत्तए । १७. नो कप्पइ निग्गंथीए अपाइयाए होत्तए ॥ १८. नो कप्पइ निग्गंथीए वोसट्ठकाइयाए होत्तए । १६. नो कप्पइ निग्गंथीए बहिया गामस्स वा जाव' संनिवेसस्स वा उड्ढे बाहाओ पगिज्झिय-पगिज्झिय सूराभिमुहीए' एगपाइयाए ठिच्चा आयावणाए आयावेत्तए । २०. कप्पइ से उवस्सयस्स अंतोवगडाए संघाडिपडिबद्धाए समतलपाइयाए पलंबियबाहि याए' ठिच्चा आयावणाए आयावेत्तए । २१. नो कप्पइ निग्गंथीए ठाणाययाए होत्तए । २२. नो कप्पइ निग्गंथीए पडिमट्ठाइयाए होत्तए । २३. नो कप्पइ निग्गंथीए-नेसज्जियाए, उक्कुडुगासणियाए वीरासणियाए, दंडासणि१. चाउम्मासियं परिहारदाणं (क, ख, ग, जी इत्यपि पाठो दृश्यते । शु); द्रष्टव्यं १३ सूत्रे 'मासिय' पदस्य पाद- ४. हुंतए () सर्वत्र । टिप्पणम् । ५. कप्पो २६ । २. अतोग्रे प्रयुक्तादर्शषु 'जी, शु' सम्पादितपुस्तक- ६. °मुहाए (क, ख, ग, जी, शु) । योश्चनिम्ननिर्दिष्टं सूत्रं विद्यते-नो कप्पइ ७. ४ (ख, जी, शु) । निग्गंथीए एगाणियाए होत्तए । ८. ठाणाइयाए (क, ख, ग, जी, शु); ठाणाय३. 'क, ख, ग' प्रतिषु 'जी, श' मुद्रितपुस्तकयोश्च तियाए (चू)। अस्य सूत्रस्य स्थाने भिन्नानि सूत्राणि दृश्यन्ते- ६. हुंतए (पु); होयए (चू)। नो कप्पइ निग्गंथीए एगाणियाए गाहावइकुलं १०. 'क, ख, ग' आदर्शषु 'जी, शु' सम्पादितमुद्रितभत्ताए वा पाणाए वा निक्खमित्तए वा पवि- पुस्तकयोश्च अस्य सूत्रस्य स्थाने विस्तृतासित्तए वा । नो कप्पइ निम्गथीए एगाणियाए वाचना दृश्यते-नो कप्पई निग्गंथीए बहिया वियारभूमि वा विहारभूमि वा निवख- ठाणुक्कडियासणियाए होत्तए । नो कप्पड़ मित्तए वा पविसित्तए वा। नो कप्पइ निग्ग- निग्गंथीए नेसज्जियाए होत्तए । नो कप्पइ थीए एगाणियाए गामाणुगामं दूइज्जित्तए। निग्गंथीए वीरासणियाए होत्तए। नो कप्पड़ 'क, ग' आदर्शयोः 'वासावासं वा वत्थए' निग्गंथीए दंडासणियाए होत्तए। नो कप्पइ Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ पंचमो उद्देसो ५६१ याए, लगंडसाइयाए, ओमंथियाए, उत्ताणियाए, अंबखुज्जियाए, एकपासियाए-- होत्तए । आकुंचणपट्टादि-पदं २४. नो कप्पइ निग्गंधीणं आकुंचणपट्टगं धारित्तए वा परिहरित्तए वा ॥ २५. कप्पइ निग्गंथाणं आकुंचणपट्टगं धारित्तए वा परिहरित्तए वा ।। २६. नो कप्पइ निग्गंथीगं सावस्सयंसि' आसणंसि 'आस इत्तए वा तुयट्टित्तए" वा ॥ २७. कप्पइ निग्गंथाणं सावस्सयंसि आसणंसि आसइत्तए वा तुयट्टित्तए वा ॥ २८. नो कप्पइ निग्गंथीणं सविसाणं सि 'पीढं सि वा फलगंसि वा आसइत्तए वा तुयट्टित्तए वा"॥ २६. कप्पइ निग्गंथाणं 'सविसाणंसि पीढंसि वा फलगं सि वा आसइत्तए वा तुयट्टित्तए वा"। ३०. नो कप्पइ निग्गंथीणं सर्वेटयं लाउयं धारित्तए वा परिहरित्तए वा ।। ३१. कप्पइ निग्गंथाणं सवेंटयं लाउयं धारित्तए वा परिहरित्तए वा ॥ ३२. नोकप्पई निग्गंथीणं सर्वटियं पायकेसरियंधारित्तए वा परिहरित्तए वा ॥ ३३. कप्पइ निग्गंथाणं सवेंटियं पायकेसरियं धारित्तए वा परिहरित्तए वा ॥ ३४. नो कप्पइ निग्गंथीणं दारुदंडयं पायपुंछणं धारित्तए वा परिहरित्तए वा ॥ ३५. कप्पइ निग्गंथाणं दारुदंडयं पायपुंछणं धारित्तए वा परिहरित्तए वा ।।। पासवण-पदं ३६. नो कप्पइ निम्गंथाण वा निग्गंथीण वा अण्णमण्णस्स मोयं 'आइयत्तए वा" आयनिग्गंधीए लगंडसाइयाए होत्तए। नो कप्पड़ निम्न निर्दिष्टं सूत्रद्वयं विद्यते-नो कप्पई निम्गंधीए ओमंथियाए होत्तए। नो कप्पइ निग्गथीणं सनालयाई पायाइं अहिट्रित्तए । निग्गंथीए उत्ताणियाए होत्तए । नो कप्पइ कप्पइ निग्गंथाणं सनालयाई पायाई अहिनिगथीए अंबज्जियाए होत्तए । (नो कप्पइ द्वित्तए । निग्गंथीए एगपासियाए होत्तए-'जी, शु' ६. 'क, ख, ग' आदर्शेषु ३२, ३३ सूत्रयो स्थाने इत्यधिकः पाठो दृश्यते)। ३४, ३५ सूत्रे विद्यते, ३४, ३५ सूत्रयोः स्थाने १. सावस्सक (क, ख); सावस्सगंसि (पु)। ३२, ३३ सूत्रे विद्यते । २. चिद्वित्तए बा निसीइत्तए (ग) अग्रिमसूत्रेपि ७. मोएणं (क, ख, ग, जी, शु)! एवमेव । ८. 'क, ख' आदर्शयो: 'जी, शु' संपादितपुस्तक३. फलयंसि वा पीढंसि वा चिट्टित्तए वा निसी- योश्च अस्य पदस्य स्थाने स्वतंत्र सूत्रमस्ति, इत्तए वा (क, ख, ग, जी, शु) । यथा--नो कप्पइ निग्गंथाण वा निग्गंथीण वा ४, जाव निसीइत्तए वा (क, ख, जी, शु) । अण्णमण्णस्स मोए आइइत्तए, नन्नत्थ आगा५. 'क, ख' आदर्शयोः ३०, ३१ सूत्रयोः स्थाने ढेहि रोगायकेहि। Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ५९२ कप्पो __ मित्तए वा, नण्णत्थ ‘गाढागाढेहि रोगायंकेहि ॥ परिवासियभोयण-पदं ३७. नो कप्पइ निग्गंथाण वा निग्गंथीण वा पारियासियस्स आहारस्स' जाव तयप्प माणमेत्तमवि भूइपमाणमेत्तमवि बिंदुप्पमाणमेत्तमवि आहारमाहारित्तए, नण्णत्थ 'आगाढेहिं रोगायंकेहिं" ॥ ३८. नो कप्पई निग्गंथाण वा निग्गंथीण वा पारिया सिएणं आलेवणजाएणं गायाई आलिपित्तए वा विलिंपित्तए वा, नण्णत्थ आगाढेहिं रोगायंकेहिं ।। ३९. नो कप्पइ निग्गंथाण वा निग्गंथीण वा पारियासिएणं तेल्लेण वा घएण वा नव णीएण वा वसाए वा गायाइं अब्भंगित्तए वा मक्खित्तए वा, नण्णत्थ आगाढेहिं रोगायंकेहि ॥ महालहुसगववहार-पर्व ४०. परिहारकप्पट्टिए भिवखू बहिया थेराणं क्यावडियाए गच्छज्जा, से य आहच्च __ अइक्कमेज्जा, तं च थेरा जाणेज्जा अप्पणो आगमेणं अण्णेसि वा अंतिए सोच्चा, तओ पच्छा तस्स अहालहुसए नाम ववहारे पट्टवियब्वे सिया॥ पुलागमत्त-पर्व ४१. निग्गंधीए य गाहावइकुलं पिंडवायपडियाए अणुप्पविट्ठाए अण्णयरे पुलागभत्ते पडिग्गाहिए सिया, सा य संथरेज्जा, 'कप्पइ से तद्दिवसं तेणेव भत्तठेणं पज्जोसवेत्तए, 'नो से कप्पइ दोच्चं पि गाहावइकुलं पिंडवायपडियाए पविसित्तए"।सा य नो संथरेज्जा एवं से कप्पइ दोच्चं पि गाहावइकुलं 'पिंडवायपडियाए पविसित्तए"। -त्ति बेमि।। १. गाढागाढेसु रोगायकेसु (क, ख, ग, पु); । आगादेहि रोगायंकेहि (जी, शु)। २. भोयणजाए (क, ख, ग)। ३. आगाढेसु रोगायकेसु (क, पु); आगाढागा- डेसु रोगायकेसु (ग)। ४. क, ख, ग' आदर्शषु 'जी, शु' सम्पादितपुस्त कयोश्च अतोने निम्ननिर्दिष्टसूत्रं विद्यते, यथा-नो कप्पइ निग्गंथाण वा निगथीण वा कक्केण वा लोद्धेण वा पधूवेण वा अप्णयरेण वा आलेवणजाएणं गायाई उव्वलेत्तए वा उव्वट्टित्तए बा, नन्नत्य आगाढेहि रोगायंकेहिं । ५. एवं से कप्पइ (जी, श)। ६. x (क, ख, ग, जी, शु)। ७. भत्ताए वा पाणाए वा निक्खमित्तए वा पवि. सित्तए वा (क, ख, ग, जी, शु)। Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gो उद्देमो अवयण-पदं १. नो' कप्पइ निग्गंथाण वा निग्गंथीण वा इमाई छ अवयणाई वइत्तए, तं जहा अलियवयणे हीलियवयणे खिसियक्यणे फरुसवयणे गारस्थियवयणे विओसवियं वा' पुणो उदीरित्तए । कप्पस्स पत्यार-पवं २. छ कप्पस्स पत्थारा पण्णत्ता, तं जहा-पाणाइवायस्स वायं वयमाणे, मुसावायस्स वायं वयमाणे, अदिण्णादाणस्स वायं वयमाणे, अविरइयावायं वयमाणे, अपुरिसवायं वयमाणे, दासवायं वयमाणे । इच्चेए 'छ कप्पस्स पत्यारे" पत्थरेत्ता सम्म अप्पडिपूरेमाणे तट्ठाणपत्ते सिया ॥ खाणुपमितिनीहरण-पर्व ३. निग्गंथस्स य अहेपायंसि खाणू वा कंटए वा हीरे वा 'सक्करे वा" परियावज्जेज्जा, तं च निग्गंथे नो संचाएज्जा नीहरित्तए वा विसोहेत्तए वा, तं निग्गंथी नीहरमाणी वा विसोहेमाणी वा नाइक्कम ॥ ४. निग्गंथस्स य अच्छिसि पाणे वा बीए वा रए वा परियावज्जेज्जा, तं च निग्गंथे नो संचाएज्जा नीहरित्तए वा विसोहेत्तए वा, तं निग्गंथी नीहरमाणी वा विसोहेमाणी वा नाइक्कमइ॥ ५. निग्गंथीए य अहेपायंसि खाणू वा कंटए वा हीरे वा सक्करे वा परियावज्जेज्जा, तं च निग्गंथी नो संचाएज्जा नीहरित्तए वा विसोहेत्तए वा, तं निग्गंथे नीहरमाणे वा विसोहेमाणे वा नाइक्कमइ ॥ ६. निग्गंथीए य अच्छिसि पाणे वा बीए वा रए वा परियावज्जेज्जा, तं च निग्गंथी १. तुलना-ठाणं ६।१०। ५. कप्पस्स छप्पत्यारे (जी, शु)। २. अवत्तव्वाई (क, ख, जी, शु)। ६. खाणुए (जी, शु)। ३. वा पाहुडियं (ग)। ७. ४ (ख, जी, शु)। ४. तुलना-ठाणं ६।१०१। ८. संचाएइ (क, ख, ग, जी, शु) सर्वत्र । . ५६३ Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ कप्पो नो संचाएज्जा नीहरित्तए वा विसोहेत्तए वा, तं निग्गंथे नीहरमाणे वा विसोहेमाणे वा नाइक्कम॥ निम्गंथोअवलंबण-पद ७. निग्गंथे निग्गंथि दुग्गंसि वा विसमंसि वा पव्वयंसि पक्खुलमाणि' वा पवडमाणि ___वा गिण्हमाणे वा अवलंबमाणे वा नाइक्कमइ।। ५. निग्गंथे निग्गंथि सेयंसि वा पंकसि वा पणगंसि वा उदयंसि वा ओकसमाणिं वा __ ओवुज्झमाणि' वा गिण्हमाणे वा अवलंबमाणे वा नाइक्कमइ॥ ६. निग्गथे निगथि नावं 'आरुभमाणि वा ओरुभमाणि" वा गिण्हमाणे वा अवलंब माणे वा नाइक्कमइ ॥ १०. खित्तचित्तं निग्गंथि निगंथे गिण्हमाणे वा अवलंबमाणे वा नाइक्कमइ॥ ११. दित्तचित्तं निग्गंथि निग्गंथे गिण्हमाणे वा अवलंबमाणे वा नाइक्कमइ ॥ १२. जक्खाइट्ठ निग्गंथि निगंथे गिण्हमाणे वा अवलंबमाणे वा नाइक्कमइ ॥ १३. उम्मायपत्तं निग्गंथि निगंथे गिण्हमाणे वा अवलंबमाणे वा नाइक्कमइ ॥ १४. उवसग्गपत्तं निग्गंथि निगंथे गिण्हमाणे वा अवलंबमाणे वा नाइक्कमइ ।। १५. साहिगरणं निग्गंथि निग्गंथे गिण्हमाणे वर अवलंबमाणे वा नाइक्कमइ ।। १६. सपायच्छित्तं निगथि निग्गंथे गिण्हमाणे वा अवलंबमाणे वा नाइक्कमइ ॥ १७. भत्तपाणपडियाइक्खियं निग्गथि निग्गथे गिण्हमाणे वा अवलंबमाणे वा नाइक्कमइ॥ १५. अदुजायं निर्गथि निग्गंथे गिण्हमाणे वा अवलंबमाणे वा नाइक्कमइ ।। पलिमंथू-पदं १६. छ" कप्पस्स पलिमंथू" पण्णत्ता, तं जहा—कोक्कुइए संजमस्स पलिमंथू, मोहरिए १. पक्खोलमाणि (क); पयलमाणि (ग); पक्ख- अवलंबमाणे वा नाइक्कमइ । लमाणि (जी, शु) । ७. जक्खाइट्रि (पु) । 'जी, शु' सम्पादितपुस्तकयोः २. गेण्हमाणे (क, जी, शु) । पाठसंक्षेपो विद्यते, यथा-जक्खाइहें उम्मा३. उच्छुन्भुमाणि (क); ओवुन्भमाणि (जी, यपत्तं उवसम्गपत्तं साहिगरणं सपायच्छित्तं भत्तपाणपडियाइक्खिय अट्रजायं निग्गंथि ४. आरोहमाणि वा ओरोहमाणि (क्वचिद)। निगंथे गेण्हमाणे वा अवलंबमाणे वा ५. १०-१५ सूत्राणां ठाणं ६।२ तुलना कार्या । नाइक्कमइ। ६. 'क, ख' प्रत्योः पाठसंक्षेपो विद्यते, यथा-एवं ८. उम्मायपत्ति (पु)। दित्तचित्तं जक्खाइनें उम्मायपत्तं उसगपत्तं ६. अट्ठजायम्मि (पु)। साहिकरणं सपायच्छित्तं भत्तपाणपच्चआइ- १०. तुलना--ठाणं ६।१०२ । क्खितं अट्रजायं निग्गंथि निग्गथे गिहमाणे वा ११. पलिमंथा (मवृपा)। Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ५६५ छट्ठो उद्देसो सच्चवयणस्स पलिमंथू, 'चक्खुलोलुए' इरियावहियाए पलिमंथू, तितिणिए एसणागोयरस्स पलिमंथू, इच्छालोभिए' मुत्तिमग्गस्स पलिमंथू, भिज्जानियाणकरणे मोक्खमग्गस्स' पलिमंथू । सव्वत्थ भगवया' अनियाणया पसत्था ॥ कप्पट्टिति-पदं २०. छव्विहा' कप्पट्ठिती पण्णत्ता, तं जहा-सामाइयसंजयकप्पद्विती, छेदोवट्ठावणिय संजयकप्पट्टिती, निविसमाणकप्पद्विती, निविट्ठकाइयकप्पद्विती, जिणकप्पद्विती, थेरकप्पट्टिती। –त्ति बेमि ।। ग्रन्थ-परिमाण कुल अक्षर १५०६५ अनुष्टप श्लोक ४७१ अक्षर २३ १. चक्खुलोलए (ख, पु, मवृ)। २. तितिणिए एसणागोयरस्स पलिमंथू चक्खुलो- लुए इरियावहियाए पलिमंथू (क, ख, ग, जी, (पु)। ४. भुज्जो भुज्जो नियाण (क, ख, जी, शु); भुज्नो नियाण (ग)। ५. सिद्धिमग्गस्स (क, ख, ग, जी, शु) । ६. ४ (क, ख)। ७. तुलना-ठाणं ६११०३। ३. इच्छालोलुसा (क); इच्छालोलुता (ख); इच्छालोभे (जी, श, म); इच्छालोभए Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________