Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ julAI 2007 ajJAtakartRka zrI AdinAtha - bAlalIlA saM. vijayazIlacandrasUri prathama jaina tIrthaMkara AdinAthanI bAlakrIDAne viSaya banAvIne racAyela A laghu kRti 'lAvaNI' prakAranI racanA hoya ema jaNAya che AnA praNetA koNa che te, antima kaDIomAM kavinuM nAmAcaraNa na hovAthI, nakkI karavuM azakya che. A pratanA bIjA patramAM, bAlalIlA pUrNa thayA pachI, pRSThabhAgamA 20 viharamAna jinanuM caityavandana lakheluM che, tenA akSara paNa 'bAlalIlA' nA akSara tulya ja hoI, badhuM eka ja lekhaka dvArA lakhAyeluM jaNAya che. te caityavandanamAM tenA kartA tarIke 'sudhanaharSa' nuM nAma che. banI zake ke temaNe ja A prati lakhI hoya. ane to temaNe ja A racanA ( bAlalIlAnI) karI hoya evI zakyatA paNa svIkArI zakAya prata saM. 1841mAM lakhAI che, tethI A racanA paNa 19mA zatakanI hovAnuM mAnIe to koI Apatti nathI jaNAtI. AnA kartA para uttara gujarAtanI bolInI gADha asara to che ja (ghoDAM - 12, meMThAM - 16), paNa thoDIka marAThInI paNa asara vartAya che. dA.ta. ka. 21mAM 'aMghola karo ne AtA', 'AtA' eTale have, hamaNAM; A zabda spaSTataH marAThI che. - 39 prathama kaDImA kartA bAlakR (krI) DA varNavavAnI pratijJA karIne pachInI kaDIomAM bhagavAnanA vastra - zaNagAranuM madhura varNana Ape che. 9-10 kaDIomAM 'rAmati' ramatanI vAta che, jemAM geDI-daDI, cakaraDI- bhamaraDI, vAMsaLI - veNu, dhanuSa vagere dvArA krIDAno saMketa Apyo che. krIDAnA sAthI banyA che devIdevo. ramatAM ramatAM vaLI bhUkha lAge eTale mA pAse jaI rADa pADI, hasI hasI ne sukhaDI ( ka - 11) mAge che. eTale mA kahe che ke ramata mUkIne Avo (ka. 14) to badhuM maLe. ane pachI mA kevA kevA 'bhAga' Ape che tenuM varNana ka. 12 - 19mAM vizada thayuM che. ka. 20 - 21mAM mAtA putra - prabhune haiye (godamAM) laI samajAve che ke mI- bhamI bahu thAkyA, have Avo to nhavarAvI dauM ane 22 - 26mAM aMghoLa
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna-40 snAna- varNana Ave che. pachI vAta thaI che bhojananI, ka, 30 thI 47mAM bhojya padArthornu atrakUTotsava-samuM varNana che; ka. 38mAM hAtha moM dhoI bhojana pUruM thayAnuM sUcana che; to ka. 49-50mAM mukhavAsa-vidhinuM varNana che. A pachI prabhune mAtA suvaDAvI de che, to te zayyAna-zayanasthAnacaM varNana ka. 51-52 mAM sarasa thayuM che. - vaiSNava sampradAyamA ThAkorajInA manorathonuM thAya tevU ja lagabhaga A varNana che, je bhakta hRdayane anerA bhakti-ullAsa jagADI jAya tevU che. A varNanamA AvatAM bhojya padArthonAM nAmono paricaya koI rasikajana vigate karAve to apekSita che. ramata te 'rAmati', 'marakaDalo' te atyAre 'marakalaDA' tarIke jANIto zabda che, jeno sambandha manda manda smita thAya che; 'khalaha' te 'khalelAM-lIlI khAreka; 'puMkha' te poMka; 'mogarela' te mogarAnuM tela; 'cAMpela' te caMpAnuM tela (dhUpela-phulela jevA prayoga); 'Doile' eTale 'DoyA vaDe; 'iMDI piMDI' te pokhaNAM vAcaka; 'tAkacI' te vaLI koI marAThI zabda; 'ThoThaDI' te ghauMnA ThoThAM-poMka; 'magA'thI maga samajAya; 'DhuDhaNa' nathI ukalatuM; 'prIsu'-pIrasuM; 'zadAphala' eTale sItAphala ?; 'karamakha' te hamaNAM 'kamarakha' nAme jANItAM; thoDAka zabdo viSe ATalI khaNakhoda. zrIAdinAtha bAlalIlA // sarasatImAtAdevI, caraNakamala zevi, bAlakR(krI)DA gAMuM AdinAthanI // 1 // jehane marudevI mAta, ye(je)hane nAbhirAyAM tAta, iMdra caMdra seveM pAya prathamanAtha / / 2 / / aMgataNI zobhA baha, traNya jJAMne sujheM saha, iMdrathI adhiko rUpa pAra na lahuM // 3 / / mAtheM re mugaTa soheM, sovanakuMDala doI, lalakatI lAla coTi nava gharaM soheM // 4 // bAjubaMdha rakhA bAMhiM, zovana kaDali tyAMhoM, mudrA kAMne veDha vIMTi AMgulimAMheM // 5 // keMDe te kandoro sAra, pAe jhAMjhara jhammakAra, ghughara ghumAvoM vacha na lahuM pAra ||6|| koTeM navasara hAra, teja navi lAbheM pAra, rAyamalabahumala aMgeM seMNagAra // 7 // pacheDo pItAMbara kero, kabhAyano jhagokaNo(?) paMcavaraNI veNI putra peroMne caraNo // 8 // pAe te kharI mojaDI, hAthamAM geDI meM daDI, devatAsyuM deva rameM rAmati saDI / / 9 / /
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ julAI - 2007 cakaraDI bhamaraDI pIli, bhamaraDA cakaraDI nIlI, kAli vaMzI veMNa vAjeM dhanuMSadholi // 10 // bolato bAluDo boleM, mADI sAtheM mAMDeM rADi, marakaDalo dei mAgeM sukhaDI bahula ||11|| sarIphala ghoDAM choli, khalaha khajura bheli, akhoDa badAma vacha dADimakali // 12 // khAryaka ToparAM- bahuM, cAroli cAravi sahu, sAkaraligAM kharamAM putraneM kahuM ||13|| drAkha beM nIli sukI, khazakhazamAM khAMDa muMkI, Avo re alavezara vIrA rAMmati muMkI || 14 // kAkarIyAM talazAMkali, golanI pApaDI gali, 41 kulera tilavaTa AluM guMdasyu tali // 15 // meMThA AMbArasa gholi, khAMDa kelAM ghRta bheli, rAyaNa phaNasa vatsa ApuM ni koli // 16 // dhAMNI ceMNA lio jiluMA, dudheM pacyA AluM puA, puMkha neM zelaDIzAMThA lio jijuA ||17|| kamalakAkaDI kuli, colA neM magAni phali, AMbAMni kAtali pastAM AluM jI choli // 18 // sukhaDI rAyaNa sukI, dudhamAM zAkara jhokI, paMcAmRta AdeM zavi sukhaDI mukI // 19 // bhaNeM marudevI mAta, Avo vatsa kahuM vAta, hasIne haiyAmAM li prathamanAtha ||20|| hasI ramI bhamI thAkA, aMghola karoneM AtA, uvAraNAM liI marudevia mAtA // 21 // cuArasa bharI kacoli, mogarela cAMpela bheli, kezarakapura roli, dei mAya aMgholi ||22|| jalavaTa sonAtaNI, baiThA cheM trIbhoMvanadhaNI, kasturI jabA ti bAMdhI ugaTa ghaNI ||23| trAMbAkuMDI jala bharI, nIramala nIragali, heMma DoileM navarAveM ulaTa ghaNeM ||24|| uvAraNAM iMDIpiMDI, bhAmaNAM liI mAvaDI, izavanna luMNa kareM tevatevaDI // 25 // gaMgodaka deveM dIghAM, caraNodaka zavi lidhAM, vastra peMrAvi savi kArajya zIddhAM ||26|| surayakoDithI bahu, rUpeM mohyAM deva zahu, aMganI syaubhA ekeM jIrbhe syuM kahuM // 27 //
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna-40 vidhye Avi beMso bAla, zovanameM mAMDI thAla, bhaNe marudevI vacha chAMDo meM Ala // 28 / / iMdra Adi deva bahu, jehanAM guNa gAyeM sahu, ruce te bhAi kaho bhoyana karuM / / 29 / / khAjA bojAM rakhArI purI, ghughara phaNasa bheli karI], varasolAM ghevaramAMhiM sAkara curI / / 30 / / jyalebI he(da?)zamI zAra, tAkacI mAMDI kaMzAra, dudhapAka kolApAka karyo a vicAra ||31|| daheMtharAM phAphaDA bheli, sevamAM suhAli mali, - pheMNImAMhiM marakI mali khAMDasyuM rali // 32 // ghArI daliyA meM ghukarIyA, motIyA lADuA kasamasiyA, curamA neM magara(maga)nA lADu parIsu sevaiyA // 33 // mAMDA puDA vaDAM poli, veDhamI be cApi tali, khira khAMDa ghIyasyuM ThoThaDI gali // 34 / / pakavAna AdeM gahuataNAM, lApazImAM ghIya ghaNAM, dudha ne khAMDa meMthIsuM (meM ghIsuM) bhA[a bharI // 35 / / kamodi zAlino kura, syaMghata sAThI paDI cura, devatAsyu iMdra AdeM purave sura // 36 / / tuvarya magAni dAli, masura colAni dAli, ghIa ghaNuM bAMdhoneM putara pAli // 37 / / khIcaDo khIcarI roTi, DhuDhaNa kodarA baraTI, suMdaraNuM kaNIAlu Dhokali meMThI // 38 // pApaDa pApaDI vaDI, rAituM marInuM karI, ___ kacuMbara Adi paTa koThanI vaDI // 39 // cIbhaDAM kAcAM ne pAkAM, zaDI DAMgara nIkAM, khaDabujAM vanolAM sIlAM marItAM pAkAM // 40 // TeDurAM phuTa cibhaDAM, AluoM ne TeMDazarAM, ___ vagghArIne vAza desyuM prIsujI ghaNAM // 41|| nIluA caNA re maNA, nIlA vali nathi maNA, culAnI vAloli kAcAM kelA te ghaNAM / / 42 / /
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ julAI-2007 kArelAM kaMkoDAM bheli, rAyaDoDI DoDI choli, kolAnI kAcari vali kAkaDI kuMli // 43 / / kAkaDI ra karamadAM, suMThi khAkhaTI meM koThevaDAM, kAcarI telasyuM tali viveMke karI // 44 // zAMgarI kaDAni phali, lAMbaliyAM tali kAtali, sukavaNya zavemAM AMbali bhali // 45 // nAryagAM karaNAM jaMbirAM, leMbU zadAphala bijorAM, karamakha rAi AMbalAM kIdhAM chi kharAM // 46 // karaMbo kareM vAsyo, satharo dahemAM prIsyo, gholuAmAM jirAluMNa muMkIya prIsuM // 47 / / zonA kerI jhAri bharI, nIramala nIra gali, calu devarAveM mADI ANaMda bharI // 48 // puppha phala taNI bIDI, kAthA raMgasyua bhIDI, mukhazojha karo bhaNe mAvaDI // 49 / / laveMga elaci sAra, jAvaMtarI meM jAyaphala, taja tamAla mAMhi barAza sAra / / 50 / / Dholio chapparaghATa, hIranI dorIno khATa, zonAnI zAMkaleM bAMdhi jaDIta khATa // 51 / / zakhara talAi khATa, ozIsAnI navi bhAti, gAla masurIe tame poDho jI nAtha // 52 / / poDhI karI uThyA rAya, corAzI lakhkha purava Aya, ___ pAMcaveM dhanuSa kAya trilokya rAya / / 5 / / ajodhyA nagarIno dhaNI, naranArI behuM bhaNI, cIraMjivo tamo AdinAtha dhaNI // 54 / / itI zrI AdinAthanI bAlalIlA samAptaM // sukhaDI lakhI che / patra 2/2 mAM chevaTe-saMvat 1841 varSe posa vadi 13 dine liSItaM meMsAMNAnagare / zrI pArzvanAthaprasAdAt // tha // 52 //