Book Title: Adattadan Virman
Author(s): Ramanlal C Shah
Publisher: Z_Jintattva_Granth_1_002039.pdf and Jintattva_Granth_2_002040.pdf
Catalog link: https://jainqq.org/explore/249435/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adattAdAna-viramaNa jaina dharmamAM saMyamanI ArAdhanA mATe, samyapha AcAra mATe sAdhuonAM pAMca mahAvrata batAvavAmAM AvyAM che : (1) ahiMsA, (2) satya, (3) asteya, (4) brahmacarya ane (5) aparigraha. A pAMca mahAvrata gRhasthoe amuka aMze pALavAnAM hovAthI tene aNuvrata kahevAmAM Ave che. A pAMca vratamAM trIjuM vrata che asteya vrata athavA adattAdAna-viramaNa vrata, sthUla corI na karavI eTalI ja vAta nathI. na ApeluM grahaNa na karavuM tyAM sudhI A vratanA viSayane vistAravAmAM Avyo che ane enI sUkSma bhAvanAne to ethI paNa vadhu UMce laI javAmAM AvI che. masAlAne stayam ! - adattAdAna eTale corI evI sAmAnya vyAkhyA ApavAmAM Ave che, paraMtu emAM ethI vizeSa artha rahelo che. "sarvArthasiddhimAM kahyuM che : yatra saMklezapariNAmena pravRttistatrasteyaM bhavati, bAhyavastuno grahaNe cAgrahaNe ca | bAhya skUla vastunuM grahaNa hoya ke na hoya, paraMtu jyAM saMkaleza pariNAmanI pravRtti thatI hoya te corI che. Ama, asteya karatAM "adattAdAna viramaNa" zabdamAM vadhAre vyApaka, gahana ane sUkSma artha rahelo che. datta eTale ApeluM. adatta eTale koIe nahIM ApeluM. AdAna eTale grahaNa karavuM. viramaNa eTale aTakavuM. Ama, koIe potAne nahIM ApelI evI vastunuM grahaNa na karavuM eTale adattAdAna viramaNa. vrata tarIke "acaurya" ke "asteya' zabda karatAM "adattAdAna viramaNa' zabda vadhAre gaMbhIra ane gauravavALo che ane sAdhakane mATe to e ja zabda vadhu ucita che. Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinatattva adattAdAna athavA corI mATe "prazna vyAkaraNa'mAM judA judA samAntara artha ke bhAvavALA prAkRta zabdo ApyA che. jema ke, corikak (corI), parahayuM (bIjAnI vastu bhoLavIne cAlAkIthI paDAvI levI), kUrikaDa (nirdaya banIne, dhamakI ApIne chInavI levuM), paralAbha (mahenata karyA vinA bIjAno lAbha uThAvavo), asaMkrama (bIjAnI vastu levAmAM saMyamarahita banavuM), lolika (bIjAnI AkarSaka vastu joI te meLavI levA lAlacu banavuM), avahAra (duSTatA, avinaya ke uddhatAIthI bIjAnI vastu paDAvI levI) hatyalahuttarNa (bIjAne na dekhAya e rIte hAthanI lAghavatAthI kAma patAvI levuM jema ke, khissAkAtaruo kare che tema), apaccao (vizvAsaghAta karavo), kulamasI (potAnA kuTuMbane kalaMka lagADanAruM kAma) vagere. mANasa svabhAvathI cora nathI, mATe corI na karavAnI bAbatane vratanuM svarUpa ApavAnI jarUra nathI evI dalIla koI kare to te nirarthaka che. A vratanI je sUkSma mImAMsA jainadarzanamAM karavAmAM AvI che teno jo barAbara abhyAsa karavAmAM Ave to lAgyA vagara raheze nahIM ke mAtra dhArmika dRSTie ja nahIM, sAmAjika daSTie paNa A vratanI bhAvanA manuSyajIvana mATe ghaNI upakAraka che. adattAdAna viramaNa vrata pAMca mahAvratamAM barAbara madhyamAM Ave che. pahelAM be vratanA poSaNa arthe ja A trIjuM vrata paNa batAvavAmAM AvyuM che. ahiMsA ane satya sAthe asteya vrata ghaniSTha rIte saMkaLAyeluM che. pahelAM be vratanuM ke bemAMthI koI ekanuM barAbara pAlana karI na zakanAra vyakti A trIjuM vrata paNa barAbara pALI na zake. A trIjA vratanuM pAlana karanAra pahelAM be vratamAM dRDha rahI zake che. vaLI jeo A trIjuM vrata sthaLa ane sUkSma dRSTie barAbara pALe che teone mATe cothA ane pAMcamA vratanuM pAlana saraLa banI jAya che. pAMca mahAvratomAM asteya vratane trIjuM sthAna ApavAmAM AvyuM che te sakAraNa che ema vividha dRSTibiMduthI jotAM jaNAze. vratabhaMga karanAra lokonI saMkhyAnA pramANanI dRSTie joIe to paNa te yogya jaNAze. duniyAmAM aparigraha vratano bhaMga karanAra mANaso karatAM brahmacarya athavA svadArAsaMtoSanA vratano bhaMga karanAra loko vadhu haze. ethI vadhu loko asteya vratano bhaMga karanAra, ethI vadhu asatya bolanAra ane ethI vadhu skUla-sUkSma hiMsA karanAra loko haze. Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adattAdAna-viramaNa manuSya, tiryaMca, deva ane nArakI e cAra gatinA jIvomAMthI corInI sauthI vadhu zakyatA manuSyabhavamAM ja che. manuSyabhavamAM ja jema eka tarapha jIvane mATe jJAna, darzana ane cAritranI uttamottama ArAdhanA karI mokSagati prApta karavAnI zakyatA rahelI che, tema bIjI bAju garIbI, bekArI, vera levAnI vRtti vagere tathA rAgadveSathI prerAIne corInuM bhAremAM bhAre duSkarma karavAnI zakyatA rahelI che. manuSyanuM kuTila citta aNahakanuM meLavavAnA aneka rastA zodhI kADhe che ane te meLavIne temAM rAce che. jema jamAno AgaLa vadhato jAya tema tema corI karavAnA navA navA prakAra, navA navA prayogo, yukti-prayuktio vagere zodhAtAM rahe che. AvAM kAmomAM paNa manuSyanuM phaLadrupa bhejuM vividha rIte kAma karavA lAge che. atyAre duniyAbharamAM vaijJAnika pragatine kAraNe ilekTronika sAdhano amalamAM AvyAM che. kaoNpyuTare duniyAbharamAM ghaNI moTI krAMti ANI che ane ghaNAM badhAM kAmo saraLa banAvI dIdhAM che. bIjI bAju kaoNpyuTarane kAraNe duniyAnA pragatizIla samRddha dezomAM paNa mAhitInI corI ghaNI vadhI gaI che. benkonAM khAtAMomAMthI uThAMtarI karavAnA kissA paNa ghaNA vadhI gayA che. Electronic Fraud e Adhunika jagatano adattAdAnarUpI eka moTo roga che. corIno viSaya ghaNo vizALa che. enA prakAro aneka che ane vakhatovakhata navA navA zodhAtA jAya che. corI vinAno mAnavajAtano itihAsa kyAreya saMbhavI na zake. duniyAmAM badhAM ja mANaso dhanavAna, sukhI ane sAdhanasaMpanna hoya to paNa duniyAmAMthI corI nirmULa na thaI zake, kAraNa ke anAdikALanA e saMskAra che. A to sthUla corInI vAta thaI. sUkSma, mAnasika corInI to vaLI vAta ja judI. jyAM sudhI moha, lobha jevA kaSAyo che, cIjavastuo mATenI Asakti che, saMgrahavRtti che, tyAM sudhI corI rahevAnI, rAjyo dvArA sajA thavAnA bhayane lIdhe, ane cokIpaherAne lIdhe ghaNI corI aTake che. vaLI mANase tALAnI zodha karIne asaMkhya lokone corIno. guno karatAM aTakAvyA che. mAnavajAta upara A rIte tALAno upakAra ghaNo moTo che. bIjI bAju tALuM e mAnavajAtanuM kalaMka che, kAraNa ke te avizvAsanuM pratIka che. corI karavAnAM je keTalAMka kAraNo che temAMnuM eka mukhya kAraNa che lobha. lobhI mANasa kyAre corI karaze te kahI zakAya nahIM. bhagavAna mahAvIre Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinatatva 'uttarAdhyayana sUtra'nA batrIsamA adhyayanamAM kahyuM che : ruve atitte pariggahammi sattovasatto na uvei tuTTi / atuTTidoseNa dahI paraMssa / lobhAvile AyayaI adattaM !! minojJa rUpanA parigrahamAM Asakta thayelo jIva jyAre atRpta thAya che tyAre tenI Asakti vadhe che ane te saMtoSa meLavI zakato nathI. tyAre asaMtoSanA doSa vaDe duHkhI thayelo te atyaMta lobha vaDe malina thaIne anyanuM na dIdheluM paNa grahaNa kare che.] tamhAbhibhUyassa adattahAriNo rUce atittassa pariggahe ya / mAyAmusaM vaDDhaI lobhadoSA tatthAvi dukkhA na vimuccaI se / / tRiSNAthI parAbhava pAmelo mANasa adatane levA chatAM te parigrahamAM tathA rUpamAM atRpta rahe che. adattane haraNa karanAro te lobhathI AkarSAIne mAyA ane asatyanA doSone vadhArI mUke che, chatAM te du:khathI chUTI zakato nathI.] mosassa pacchA ya purasthao ca paogakAle ya duhI duraMte / eyaM adattANi samAyayaMto rUce atito duhio aNisso / / [ jUThuM bolatAM pahelAM, bolyA pachI ane bolavA kALe paNa duSTa hRdayavALo te jIva duHkhI thAya che temaja rUpamAM atRpta rahelo ane aNadIdheluM grahaNa karanAro haMmezAM asahAya ane du:khathI pIDita rahe che.] keTalAka sAdhAraNa sthitinA mANasone koI vADImAMthI, maMdiramAMthI ke koI saMsthAmAMthI zrIphaLa, sopArI, peMDA, lADu, phaLa-phaLAdi maphata maLatAM hoya to pachI evuM maphata meLavavAnI temane Adata paDI jAya che. evI vastu mATe pachI nANAM kharcavAno prasaMga Ave che tyAre temane gamatuM nathI. ema karatAM karatAM emanAmAM paNa evI nAnInAnI cIjavastuonI corI karavAnI Teva paDI jAya che. eTalA mATe potAne koI vastu hakapUrvaka maphata maLatI hoya to paNa evI vastu dIrghakALa sudhI maphata meLavavI na joIe ke jethI enA khoTA saMskAra potAnA jIvanamAM UMDA Utare. Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adattAdAna-viramaNa mAtra garIba loko ja corI kare che evuM nathI, zrImaMto paNa corI kare che. zrImaMto emanA prakAranI vepAra-dhaMdhAmAM corI kare che. keTalIka vAra vyavahAramAM corInA nAmane pAtra na gaNAya evI athavA rAjyanA kAyadA dvArA sajA na thAya evI teonI corI hoMziyArI, AvaData, kunehamAM khapAvavAmAM Ave che. nAnInAnI cIjavastuonI zrImaMto ke sAdhanasaMpanna sukhI loko dvArA je corI thAya che eno to vaLI viSaya ja judo che. corI e guno che evA bhayathI ghaNA aTake che. paraMtu keTalAkane nAnapaNathI ke moTI vaye vAraMvAra corI karavAnuM mana thAya che. vakhata jatAM corI emane mATe vyasanarUpa banI jAya che. ane ethI AgaLa jatAM corI emane mATe mAnasika roga banI jAya che. AvA rogane "kalepTomeniyA' (Kleptomania) kahe che. AvI nAnInAnI corI puruSo karatAM mahilAo vadhAre kare che. nAnInAnI corI karavAmAM eka prakArano sUkSma mAnasika AnaMda hoya che. e AnaMda zuddha nahIM paNa azuddha, vikRta prakArano hoya che. vakhata jatAM e eka prakAranI graMthirUpe baMdhAI jAya che. ethI pote jyAM sudhI corI na kare tyAM sudhI cena paDatuM nathI. AvI graMthimAMthI sahelAIthI chUTAtuM nathI. nAnI managamatI vastu saMtADIne laI levI e temanI kudaratI Teva banI jAya che. zrImaMtone evI koI vastu kharIdavAnuM na paravaDe evuM nathI, paraMtu kaMIka corIne maphata meLavyAno halakI koTino AnaMda temane mATe judo ja hoya che. yuropa-amerikAnA keTalAya moTA moTA sToramAM Shop-LiftingnA banAvo vAraMvAra banatA hoya che. emAM pakaDAI janAra vyaktio ekaMdare sukhI gharanI hoya che. chetarapiMDInI kalAmAM vANiyA loko jUnA vakhatathI jANItA che. mIThuM mIThuM bolavuM, vadhAre kahIne ochuM ApavuM, taka sAdhIne bIjAne zIzAmAM utArI devo vagere prakAranI AvaData vaNika lokone ghaNI hoya che. vANiyAnA lohImAM ja A vastu UtarI Ave che. ethI ja vANiyAnI 'luccA' tarIkenI chApa jamAnAjUnI che. kavioe paNa vaNikanAM zabdacitro jUnA vakhatamAM doryA che. jema ke : laulyena kiMcitkalayA ya kiMcit / mApena kiMcittalayA ca kiMcit / / kiMcicca kiMcicca samAharaMti / pratyakSa corA vaNijA bhavaMti / / Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinatatva [keTaluMka laTakAM-maTakAM karIne, keTaluMka kalA vaDe (eTale bIjAne na dekhAya evI kuzaLatAthI), keTaluMka mApamAM ghAlamela karIne, keTaluMka tolamAM vadhaghaTa karIne, ema vaNika kaMIka kaMIka haraNa karI le che. mATe vaNika pratyakSa cora che ema ja samajavuM Avo ja bIjo eka zloka paNa che : adhIte yatkicittadapi muSitaM grAhakajanaM / mRdu brUte yaddhA tadapi vivazIkattumaparaM / / pradatte yatkicittadapi samupAdAtumadhikaM / prapaMcoyaM vRtterahaha gahanaM ko'pi vaNijAM / / [vaNika je kaMI kahe te grAhakane chetaravA mATe ja hoya che. vaNika mIThuM mIThuM bole te paNa grAhakane vaza karavA mATe ja hoya che. vaLI grAhakane jo thoDuM kaMIka maphata Ape che. teno vadhAre bhAva levA mATe ja che ema jANavuM. Ama, vaNikanA vepArano prapaMca kharekhara ghaNo UMDo hoya che.] Ama, vepAradhaMdhAmAM jema vaNika loko kALa gaNAya che tema chetarapiMDInI bAbatamAM paNa vANiyA lokonI zAkha jUnA vakhatathI ja bagaDelI che. ApaNAmAM jema vANiyA loko tema duniyAnA judA judA dezomAM prajAnA amuka varganA loko vepAradhaMdhAmAM luccA ane apramANika gaNAtA hoya che. jeo chetarapiMDI kare che teo bIjAne du:kha pahoMcADe che. jenuM dhana corAI jAya che te ApattimAM AvI paDe che. AvI rIte bahu du:khI thayelo mANasa kyAreka ApaghAta karI bese che. adattanA cAra mukhya prakAro AgamomAM batAvavAmAM AvyA che. prazna vyAkaraNamAM kahyuM che : sAmI - jIvAdattaM titthayareNaM taheya ya guruhiM / vamadattasaruvaM paraviyaM AgamadharehiM / / (svAmI-adatta, jIva-adatta, deva-adatta ane guru-adA-corInAM A cAra svarUpa Agamadhara jJAnIoe batAvyAM che.) 1. svAmI adatta - jenI mAlikInI je vastu hoya te tenA ApyA vagara levI te svAmI adatta che. moTI vastuonI bAbatanI daSTie A corI che. paraMtu nAnI nAnI cIjavastuo paNa tenA mAlikanI rajA vagara na levI joIe. sAdhuoe paNa upAzraya ke makAnano upayoga tenA saMghanI, TrasTanI ke Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adAdAna-viramaNa mAlikanI rajA lIdhA vinA na karavo joIe. 2. jIva adatta - jIva adatta eTale jIve pote nahIM ApeluM. je vastumAM jIva hoya te vastu grahaNa karavI te jIva adatta. A khAsa karIne munibhagavaMtone lAgu paDe che, kema ke sacitta vastuno tyAga teoe karavAno hoya che. koI jIvanI hatyA karavAmAM Ave to temAM hiMsA uparAMta jIva adattano doSa lAge. 3. tIrthakara adatta - eTale tIrthakaroe na ApeluM evuM grahaNa karavuM te. vastuta: tIrthaMkara paramAtmAo mokSamAM birAjamAna che ane mahAvideha kSetramAM vidyamAna hoya to paNa teone kazuM ApavA levAno vyavahAra raheto nathI eTale ahIM 'tIrthakara adatta' zabda lakSaNAthI levAno che ane teno marma e che ke tIrthaMkara paramAtmAnI AjJAthI viparIta kArya karavAmAM "tIrthakara adatta'no doSa lAge che. 4. guru adA- gurue ne ApelI evI vastu grahaNa karavI te guru adatta kahevAya. munione potAnA paMcamahAvratadhArI gurue gocarI, upakaraNo vagerenI bAbatamAM je na ApyuM hoya te na levuM e doSamAMthI sthaLa vyavahAranI dRSTie bacavAnuM che. paraMtu vizeSArtha tarIke to munioe temaja gRhasthoe potAnA paMcamahAvratadhArI guru bhagavaMtonI AjJA viruddha kArya karavuM e guru adattano doSa gaNAya che. evA doSathI bacavuM joIe. corInA prakAronuM jaina pAribhASika paddhatie eTale ke dravya, kSetra, kALa ane bhAvanI dRSTie paNa vargIkaraNa karavAmAM Ave che. 1. dravya corI - dravya eTale sthala padArtha, dravya corI eTale rokaDa nANAM, ghareNAM, cIja-vastuonI corI karavI te. emAM khoTAM tolamApathI, bheLaseLathI, khoTAM bila banAvI, hisAbamAM ghAlamela karI ke khAnagImAM potAnuM kamizana rakhAvI ke sarakArI karaverA na bharI ke khoTI rIte ochA bharI je nANAM prApta karavAno prayAsa thAya che te paNa dravya corI che. 2. kSetra corI - eTale jamIna, khetara vagerenA vecANamAM aprAmANikatA AcaravI, koInI jamIna dabAvI levI, nadhaNiyAtI jamIna pacAvI pADavI vagere kSetra corI tarIke gaNAya. taduparAMta grAma, nagara, vana, udyAna vageremAM rahIne corI karavI te paNa kSetra corI tarIke oLakhAya che. 3. kAla corI - eTale nizcita kAle, divase ke rAtre corI karavI te kAla Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinatatva corI. taduparAMta niyama karatAM ochA kalAka kAma karavuM, nokara pAse vadhAre kalAka kAma karAvI levuM, jANI joIne kAma vilaMbamAM nAkhI devuM, pagAranAM, bilanAM ke bIjA nANAM cUkavavAnAM hoya tenA karatAM moDAM cUkavavAM, vyAja gaNatI vakhate amuka divaso kApI levA ke divasonA khoTA AMkaDA batAvavA ityAdi prakAre potAnA haka karatAM vadhu dhanaprApti karI levI te kAla corI che. 4. bhAva corI -- corI karavAnI zakyatA na hoya chatAM manamAM corI karavAnA bhAvanuM sevana karavuM te bhAva corI. vaLI bIjAnA bhAva ke vicArane potAnA tarIke batAvavAnI vRtti kavi, lekhakone keTalIka vAra thAya che. A prakAranI uThAMtarI te paNa bhAva corI che. vAkya ke gAthAno jANI joIne judo artha karavo te paNa bhAva corI che. corInA prakAra nIce pramANe paNa batAvavAmAM Ave che : (1) acittanI corI ane (2) sacittanI corI 1. acittanI corI - eTale nirjIva cIjavastuonI corI, dhana, ghareNAM, kiMmatI cIjavastuo, sAdhano, upakaraNo, citro, graMtho vagerenI corI te acittanI corI che. keTalIka corI nirdhana mANaso dvArA potAnI AjIvikA mATe thAya che. keTalIka durlabha vastuonI corI achatanA vakhatamAM thAya che. keTalIka AkarSaka vastuonI corI mAtra lAlasA ke vAsanAthI prerAIne karAya che. ghareNAM vagerenI corI sAdhanasaMpanna mahilAo dvArA jyAre thAya che tyAre te AvA AzayathI thAya che. keTalIka kalAkRtionI corI tenA saMgrahakAro ke tenA dalAlo dvArA thatI hoya che. acittanI corInuM kSetra atyaMta vizALa che. 2. sacittanI corI - sacittanI corI eTale jIvonI corI. prANIonI corImAM pALelAM gAya, bheMsa, gheTAM, bakarI, kUtarAM, bilADI vagerene upADI javAnI ane enA paisA upajAvavAnI ghaTanAo duniyAmAM badhe ja bane che. pazu-paMkhIonI dANacorInI ghaTanA paNa AMtararASTrIya kSetre vadhI gaI che. pALelI gAyo ke bheMsone upADI jaI tenA ziMgaDAMne rasAyaNa lagADI garama karI enA AkAra badalI nAkhavAmAM Ave che ke jethI te oLakhI na zakAya. dAsa, nokara, cAkara, rasoIyA, munIma vagerene vadhu lAlaca ApI laI javAnA banAvo bane che. koIkanI patnIne uThAvI javAnI ghaTanAo paNa prAgaitihAsika kALathI jANItI che. sItAharaNa, okhAharaNa, rUkimaNIharaNa, saMyuktAharaNa jevI ghaTanAo suprasiddha che. puruSone upADI javAnI ghaTanAo paNa bane che. Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adattAdAna-viramaNa ziSyonI corI dharmanA kSetre jANItI che. Ama, sacittanI corInuM kSetra paNa ghaNuM moTuM che. sthUla moTI corInA mukhya pAMca prakAra batAvatAM zrAvaka pratikramaNamAM kahyuM adinnAdANaM paMcavihe paNNattaM taM jahA-khattakhaNaNaM, gaThibheyaNaM, jaMtugdhADaNaM, paDiyayatthUharaNaM, sasAmiyavatthUharaNaM / adiAdAna eTale ke corInA pAMca prakAra che. (1) khasa-khaNaNa (2) gaMThibheyaNa (3) jaMtudhdhADaNa (4) paDiyavasthUharaNa ane (5) sasAmiyavayUharaNa. 1. khAkhaNaNa - eTale khAtara pADavuM. jUnA vakhatamAM A prakAranI ghaTanA vizeSa banatI. jyAre ilekTrika dIvAbattI hatAM nahIM, tyAre aMdhArAno lAbha laI rAtri daramiyAna cora loko gharanI pAchaLanI bhIMtamAM bAkoruM pADI, gharamAM ghUsIne corI karI jatA. aMdhakAra, amAsanI rAtri e corane mATe AzIrvAdarUpa gaNAtI. A prakAranI corIne "khAtara pADavuM' kahevAya che. evI corInuM pramANa have nahIMvata rahyuM che, paraMtu gharanAM bAraNAM toDIne, ughADIne corI karavAnI ghaTanA haju banyA kare che. 2. gaMThibheyaNa - gAMTha choDIne aMdarathI vastu kADhI levI. jUnA vakhatamAM jyAre tALAM nahotAM athavA ochAM hatAM tyAre loko poTalI, poTalAM, gAMsaDI vagere karatA ane upara gAMTha majabUta mAratA. evI gaTharI choDIne emAMthI vastuo corI levAnA kissA banatA. vartamAna samayamAM paNa bega ke peTI kholIne temAMthI corI karI levAnA kissA bane che. 3. jaMtuSpADaNa - eTale yaMtra ughADavuM, tALuM toDavuM. jUnA vakhatamAM yaMtranA prakAranI racanA mANaso potAnAM ghara-dukAnamAM karAvatA. ene saMca kahetA. evI gupta racanA kyAM che tenI bIjAne khabara na paDatI ane khabara paDe to te kema udhADavuM te AvaDe nahIM. evI racanAo paNa hoziyAra cora udhADatA. evA saMca have bahu rahyAM nahIM. tALAM-tijorI AvyAM. te paNa ughADIne corI karI lenAra mANaso duniyAmAM ochA nathI. 4. paDiyavayUharaNa - eTale koInI paDI gayelI vastu uThAvI levI. mANasano corI karavAno spaSTa Azaya na hoya athavA pote corI karavA nIkaLyo na hoya, paNa koI jagyAe koInI kiMmatI cIjavastu paDI gaI hoya Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 jinatatva to te uThAvI laIne potAnA khissAmAM mUkI devAnI icchA upara kAbU rAkhavAnuM saraLa nathI. sArA saMskAra hoya to ja AvI icchA na thAya. 5. sasAmiyavayUharaNa - eTale ke koI cIjavastu tenA svAmInI pAse hoya athavA enA svAmInI tyAM upasthiti hoya, teve vakhate evI vastu chInavI laIne ke upADI laIne bhAgI javuM te udhADI corI athavA lUMTa che. corIno A paNa eka prakAra che. ahIM A je pAMca prakAra batAvyA che te evAM gaMbhIra che ke je rAjyanI daSTie aparAdharUpa che, guno che ane te sajAne pAtra che. A sthUla moTI corI te adattAdAna viramaNa vratanA bhaMgarUpa che. moTI corInA A pAMca prakAra uparAMta dezakALa anusAra bIjA paNa prakAro hoI zake che. rAjyanA kAyadAnI dRSTie sajApAtra hoya evI corInA anya prakAro paNa AmAM umerI zakAya. corInA A gaMbhIra prakAro uparAMta ethI thoDA ochA gaMbhIra prakAro che je vratane dUSaNa lagADavA barAbara che. enI gaNanA aticAramAM karavAmAM Ave che. asteyavratanA pAMca aticAra batAvatI 'tattvArthasUtra'mAM kahyuM che : stenaprayoga tadAhRtAdAna - viruddharAjyAtikrama hInAdhikamAnonmAna - pratirUpaka vyavahAra : | (1) stana prayoga (2) tadAtAdAna (3) viruddha rAjyotikrama (4) hInAdhikamAnonmAna ane (5) pratirUpaka e asteya vratanA aticAra che. anAcAra karatAM aticAramAM doSanI mAtrA thoDI ochI hoya che. jo ke asteya vatanA aticAra evA che ke tenuM AcaraNa karanAra kyAre maryAdAno bhaMga karIne anAcAra Acaraze te kahI zakAya nahIM. 1. stana prayoga - eTale corane corI karavAnA prayogo batAve, tene hiMmata Ape, uttejana Ape, tene hathiyAra, cIjavastuo, anna, vastra, Azraya vagere pUrAM pADe. 2. tadAhRtAdAna - eTale cora corI karIne je mAla lAvyo hoya te levo. e to kudaratI ja che ke corIno mAla sasto maLe, kAraNa ke corane thoDI mahenate-thoDA jokhame ghaNI kiMmatI vastuo maLI jAya che. vaLI pakaDAI javAnI bIke corane te vastuo vecI devAnI utAvaLa hoya che. ekaMdare corIno mAla mATe cora loko bajAranI vadhaghaTanI bahu rAha na jue ke mAlane vadhu vakhata pakaDI na rAkhe. AthI corIno mAla bajArabhAva karatAM ghaNo sasto maLe. ethI Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adattAdAna-viramaNa 11 enA vecANamAMthI napho sAro maLe. keTalAye vepArIone corInA mAlanI levecanI phAvaTa AvI jAya che. 3. viruddharAjyAtikrama - eTale rAjyanA kAyadAnI viruddha kArya karIne kamAvuM. A eka gaMbhIra prakAranI corI che ane kyAre te aticAramAMthI anAcAramAM pariName ane sajAne pAtra thAya te kahI zakAya nahIM. potAnA ja rAjyamAM sarakArI karaverAnI corI karavAnI vRtti duniyAnA badhA dezomAM ochAvattA pramANamAM jovA maLaze. be rASTro vaccenA kAyadAonuM ullaMghana karI dANa (jakAta) bharyA vagara corI karavI te dANacorI che. AMtararASTrIya vyavahAra vadhatAM sastI-moMghI vastunI khAnagImAM herApherI karIne kamAvAnI pravRtti duniyAbharamAM ghaNI vadhI gaI che. 4, hInAdhikamAnonmAna tola ane mApamAM te levAnAM judAM ane ApavAnAM judAM rAkhIne evI chetarapiMDI karIne kamAvAnI lAlacane mANasa sahelAIthI jatI karI zakato nathI. tolamApamAM ochuM ApI pote barAbara Ape che evA bhramamAM gharAkane rAkhavAnI kaLA ghaNA vepArIo ke gumAstAo hastagata karI le che. ghaNA sudharelA samRddha dezomAM A prakAranI gerarIti have aTakI gaI che. paraMtu anAdi kALathI cAlI AvelI AvI gerarIti haju paNa pachAta garIba dezomAM cAlu che. jeo AvI rIte kamAvAnI vRtti rAkhe che tenI jANa dharAkone moDIvahelI thayA vagara rahetI nathI ane eka vakhata avizvAsa janme eTale sa2vALe enA vepArane nukasAna pahoMce che. AvI bAbatamAM prAmANikatA rAkhI, potAnI zAkha janmAvI mANasa vadhu kamAI zake che. 5. pratirUpaka - eTale tenA jevI halakI vastu bheLavIne lAbha uThAvavo. anAja, ghI, dUdha, tela, marI-masAlA, davAo, retI-cUno, simenTa, peTrola vagere pratyeka vastumAM banAvaTa thaI zake che. mANasanI buddhi jyAre avaLe raste cAle che ane dago karIne kamAI levAnI vRtti jora kare che tyAre bheLaseLa karavAnuM ene mana thAya che. - 'vaMdittu sUtra'mAM trIjA aNuvratanA A pAMca aticAra vize nIce pramANe gAthA ApavAmAM AvI che : tenAhaDappaoge tappaDirUve viruddha gamaNe a / kUDa tUlla kUDamANe paDikkame desiaM savvaM / / (tenAhvata, spenaprayoga, tadghatirUpa, viruddhagamana, phUTa tolamApa e Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 jinatattva pAMca aticAranuM huM pratikramaNa karuM chuM.) pratikramaNamAM zrAvako mATenA A vratanA aticAro kevA kevA che te varNavatAM kahyuM che : 'trIje sthUla adattAdAna viramaNa vrate pAMca aticAra. tenAhaDappAoge ghara bAhira kSetre khale parAI vastu aNamokalI lIdhI, vAvarI, corAI vastu vahorI, cora-jhADa pratye saMketa kIdho, tehane saMbala dIdhuM, tehanI vastu lIdhI, viruddha rAjyotikrama kIdho, navA, purANA, sarasa, virasa, sajIva, nirjIva vastunA bheLasaMbheLa kIdhAM, phUDe kATale, tole, mAne, mApe vahAryA, dANacorI kIdhI, kaNahIne lekhe varasyo, sATe lAMca lIdhI, kUDo karaho kADhyo, vizvAsaghAta kIdho. paravaMcanA kIdhI pAsiMga kUDAM kIdhAM, dAMDI caDAvI, lahake-trahake, kUDAMkATalAM mAna-mApAM kIdhAM, mAtA, pitA, putra, mitra, kalatra vaMcI kuNahIne dIdhuM, judI gAMTha kIdhI, thApaNa oLavI, kuNahIne lekhe-palekhe bhUlavuM. pachI vastu oLavI lIdhI." corI karanAra, corI karAvanAra ane corI karanAranI anumodanA karanAra e traNe adattAdAna, cauryakarmanA doSI che. A mukhya traNa prakAranuM vigatavAra pRthakkaraNa karIne coranA nIce pramANe prakAra batAvavAmAM Ave che. zAstrakAra lakhe che : caurazcaurApako maMtrI bhedajJaH kANakakrayI / annadaH sthAnadazceti cauraH saptavidhaH smRtaH / / coranA A rIte sAta prakAra batAvavAmAM AvyA che, jema ke : (1) cora - je corI kare che te cora. (2) cIrApaka - coronI sAthe rahenAro, corane corI mATe jarUrI vastuo lAvI ApanAro. (3) maMtrI - coranI sAthe maMtraNA karanAra. tene rastA ane yuktiprayukti batAvanAra, amuka corImAM rahelAM lAbhAlAbha samajAvanAra, corane zukana-apazukana kahenAra, corI karavA mATe saMmati ApanAra, ityAdi. (4) bhedajJa - corI vize jarUrI mAhitI meLavI ApanAro. amuka rastAmAM, amuka gharamAM Aje koI nathI. amuka kabATamAM ghareNAM che. tenI cAvI amuka jagyAe rahe che. amuka vakhate mAlika Ave che ane amuka vakhate bahAra jAya che. AvI AvI gupta mAhitI meLavIne te corane jaNAvanAra te bhedajJa. Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adattAdAna-viramaNa (5) kANakathI - A corIno mAla che e jANIne te sastA bhAve laI lenAra ane te vecIne napho kamAnAra eTale ke core corelI vastuono vepAradhaMdho karanAra. (9) annada - corane khAvAnuM ApanAra. (7) sthAnada - corane potAne ghare Azraya ApanAra, corane saMtAvA mATe koI sthAne vyavasthA karAvI ApanAra. jAte corI na karavI paNa vividha hetu mATe vividha rIte cora lokonI sAthe saMlagna rahenAra ane sahAya karanAra mANasa paNa cora jevo ja gaNAya. zrI abhayadevasUrie evI jAtanA coranA 18 prakAra jaNAvyA che. adattAdAna viramaNa vratanA je aticAro che te aticAro paNa zrAvake tyajavA joIe. e aticAra paNa potAnAthI na thAya evI sAvadhAnI rAkhavA mATe corInI je aDhAra prasUtio athavA corInI jananI gaNAvavAmAM Ave che, tenuM sevana zrAvake na karavuM joIe. corInA AvA aDhAra prakAra athavA A aDhAra prasUti te nIce pramANe che : bhalanaM kuzalaM tarjA rAjabhogyA'valokanaM / amArgadarzanaM rAyyA padabhaMgastathaiva ca / / vizrAmapAdapatanaM cAsanaM gopanaM tathA / khaMDasya khAdanaM caiva tathAnya nmahArAjikaM / / paTyagnyudakarajjUnAM pradAnaM jJAnapUrvakaM / etAH prasUtayojJeyA aSTAdaza manISibhiH / / 1. bhalana 2. kuzala 3. tarjA 4. rAjabhoga 5. avalokana 6. amArgadarzana 7. zayyA 8. padabhaMga 9, vizrAma 10. pAdapatana 11. Asana 12. gopana 13. khaMDakhAdana 14. mAhArAjika 15. paTTI 16. agni 17. udaka 18. raju. 1. bhalana - eTale coronI sAthe bhaLI javuM. corane kahe ke "tuM ciMtA karIza nahIM, huM tArI sAthe ja chuM. tane kaMI thAya to huM beTho chuM." AvAM AvAM gupta vacanathI corane protsAhita kare ane bahArathI pote ajANa hoya tevo dekhAva kare. 2. kuzala - eTale corI karanArane temanI kSema kuzaLatA vize pUche, temanAM sukhadu:khanI vAtathI potAne mAhitagAra rAkhe. Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinatattva 3. tarjA --- eTale hastAdikanI ceSTA. AMgaLIonA amuka prakAranA saMketo coranI sAthe nakkI karI vakhata Avye tevA izArAthI corane mAhitagAra karavA ke sAvadhAna karavA. 14 4. rAjabhogya * eTale je dravyanA bhogano adhikAra rAjyano hoya arthAt karaverArUpa hoya te bhAga rAjyane na Apavo. cIjavastuonA sodAomAM sarakArI karaverA bacAvavA mATe bhAva ochA batAvavA, mAla halako batAvavo vagere prakAranI karacorI karavI. ('rAjabhogya' zabdane badale 'rAjabhoga' zabda paNa prayojAya che, paNa artha eno e ja rahe che.) 5. avalokana - avalokana karIne corane corI karavAnAM ThekANAM batAve. corInA mAlanuM avalokana kare eTale ke enuM sAvacetIpUrvaka dhyAna kare, corane paNa phasAvavAnI dRSTie, teno corelo mAla maphatamAM paDAvI levA mATe sUkSma avalokana karI yukti prayuktio vicAre. - 6. amArgadarzana - cora corI karavA mATe je dizAmAM gayA hoya athavA corI karIne je mArge bhAgI gayA hoya te vakhate potAne khabara hovA chatAM corane pakaDavA nIkaLelAne jANIjoIne avaLI dizA batAvavI. 7. zayyA - cora corI karIne rAtanA vakhate Avyo hoya athavA haju tenA co2I ka2vAno samaya na thayo hoya tyAM sudhI tene sUvA mATe potAnA gharamAM, dukAnamAM, vakhAramAM kArakhAnA vageremAM, sagavaDa karI ApavI. 8. padabhraMga - padamaMga eTale pagalAM bhUMsavAM athavA paga bhAMgavo. cora corI karavA gayo hoya ane kyAMkathI kUdatAM paga bhAMgI gayo hoya athavA page bahu vAgyuM hoya ane calAtuM na hoya tyAre tene potAnA mukAme pahoMcADavA mATe vAhana vagerenI vyavasthA karI ApavI. vaLI, jUnA vakhatamAM ane haju paNa nAnAM gAmaDAMomAM dhULamAM coranA pagalAM paDyAM hoya ane sipAIo ke bIjA te pagalAMne anusarI pageruM zodhavAno prayatna kare te pahelAM pote cAlIne athaLA gAya-bheMsane calAvIne e pagalAM bhUMsavAno prayatna karavo ke jethI cora kayA mArge gayo che te pakaDAya nahIM. 9. vizrAma cora corI karIne Avyo hoya ane thAkI gayo hoya to tene ArAma karavA mATe potAne tyAM sagavaDa karI ApavI. -- 10, pAyatana - eTale pagamAM paDavuM. corInA mAlathI potAne eTalo badho lAbha thato hoya ke pote ane svajano cora pratye ke coronA sa2dAra pratye -- Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adattAdAna-viramaNa atyaMta gauravapUrvaka jue, ene AdaramAna Ape ane te eTalI hada sudhI ke coranA pagamAM paDIne namana kare. 11. Asana - corane besavA mATe Asana Ape. jarUra paDe to pote UbhA thaI jAya ane corane besavA mATe Asana Ape. A rIte coranI AgatAsvAgatA kare. 12. gopana - corane potAne tyAM saMtADavo te gopana. taduparAMta cora potAne tyAM hoya athavA cora kyAM saMtAyo tenI potAne khabara hoya chatAM e vAtanuM gopana karavuM. 13. khaMDakhAdana - corane miSTAnna vagere khavaDAvavAM. coranI mahemAnagati mATe sarasa bhojana karAvavAM, coranI sAthe jamavA besavuM, corane sarasa bhAtuM bAMdhI ApavuM, ityAdi. 14. mAhArAjika - eTale rAjayogya hoya eTalI hada sudhInuM eTale ke rAjyane vAMdho na hoya tyAM sudhI corane mAnasanmAna ApavuM. (pAThAMtara moharAjika' hoya to mohAMdha banIne corane evI salAhasUcanA ApavI evo artha paNa ghaTAvAya che.) 15. paTTI corane hAthapaga dhovA mATe sAbu, tela, vastra vagere ApavAM. 16. agni - corane rasoI vagere karavA mATe agni Apavo athavA enA zarIra kyAMya dukhatuM hoya to te mATe zeka karavA mATe agninI vyavasthA karI ApavI. 17. udaka - corane pIvA mATe pANI ApavuM, te thAkelo hoya to snAna vagere mATe ThaMDuM ke garama pANI ApavuM. - 18 raju - eTale doraDuM. corIno mAla bAMdhavA mATe dorI-doraDAM ApavAM. mAla meDA para caDAvavo hoya to te mATe doraDAnI vyavasthA karI ApavI. cora ghoDo, baLada, bakarI vagere corI lAvyAM hoya to tene bAMdhavA mATe dioraDuM ApavuM. Ama, corI karavAnA ane corane sahAya karavAnA aneka prakAro che. jeone sadAcArI jIvana zAMtipUrvaka jIvavuM hoya teoe potAnI jAtane AvI halakI ane pAparUpa pravRttimAM joDavI na joIe. - bAra vratanI pUjAmAM zrI vIravijayajI mahArAje upadezAtmaka zailIe corI na karavA vizeSa sarasa samajAvatAM kahyuM che : Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 svAmI adatta kadApi na lIje, bheda aDhAre pariharie re. citta cokhe corI nava karIe re. navi karIe to bhavajaLa tarIe re. sAta prakAre cora kahyA che. tRNa, tuSa mAtra kara na dharIe re. rAjadaMDa upaje te corI, nAnuM paDyuM vaLI visarIe re. kUDe tole kUDe mApe, aticAre, navi aticarIe re. A bhava parabhava corI karatAM vadhu baMdhana jIvita harIe re. corInuM dhana na Thare gharamAM cora sadA bhUkhe marIe re. corano koI dhaNI navi hove, pAse beThA paNa DarIe re. paradhana letAM prANa ja lIdhA paMcendriya hatyA varIe re. jagatamAM badhA ja dharmoe corInI niMdA karI che. praznavyAkaraNamAM kahyuM che : jinatattva adattAdANaM akiMttikaraNaM aNajjaM sAhugaraNijjaM piyajaNamittajaNa bhedavippItikArakaM rAgadosabahulaM / [ adattAdAna (corI) e apakIrti karAvanAruM anArya kArya che, badhA ja sAdhu-saMtoe enI niMdA karI che, priyajano ane mitromAM e aprIti ane bhedabhAva karAvanAra, phATaphUTa paDAvanAra che ane rAgadveSathI te bharapUra che.] corI karatAM pakaDAyelAne enAM kaDavAM phaLa bhogavavAM ja paDe che. A eka evuM pApa che ke jo te pakaDAya to A bhavamAM ja tenA phaLa bhogavavAnAM Ave che. sAmAnya janasamUhanI khAsiyata evI che ke corI karatAM koIne jotAM ke pakaDAI jatAM loko corane mAravA lAge che. kyAreka to loko bhegA maLIne eTaluM badhuM mAre che ke cora tyAM ne tyAM ja mRtyu pAme che. cora corI karIne bhAgI jAya, paraMtu pAchaLathI jyAre pakaDAya che ane enI corI puravAra thAya che tyAre Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rA adattAdAna-viramaNa ene sajA thAya che. e sajA jelanI hoya che ane ghaNI moTI bhayaMkara corImAM to dehAMtadaMDanI sajA paNa thAya che. uzkerAyelo cora koInuM khUna paNa karI bese che to ene corI ane khUnanI bhegI sajA thAya che. dANacorI karanAra ke lazkaranI gupta mAhitInI corI karanAra, jAsUsI karanAra bIjA rAjyanA corane AvI dehAMtadaMDanI sajA savizeSa thAya che. Ama tADana, mAraNa, baMdhana ane vadha e A bhavamAM ja maLatuM corInuM phaLa che. kahyuM che ke : cauryapApadmasyeha vadhabandhAdikaM phalam / jAyate paraloke tu phalaM naraka vedanA / [corIrUpI pApavRkSanAM phaLa A janmamAM vadha, baMdhana vagere rUpe thAya che. ane paralokamAM narakanI vedanArUpI phaLa thAya che.) apayaza ane avizvAsa e corane thatI sAmAjika sajA che. corI karanAra mANasanI AbarU khalAsa thaI jAya che. vyavasAyamAM teno koI vizvAsa karatuM nathI. khuda cora paNa bIjA corano vizvAsa karato nathI. kauTuMbika tathA sAmAjika dRSTie paNa ene ghaNuM sahana karavAnuM Ave che. kyAreka potAnI thayelI apakIrti mATe mANasane eTaluM badhuM lAgI Ave che ke te ApaghAta karavA sudhInuM pagaluM bharI bese che. corI karanAra vyakti to samAjamAM badanAma thAya che. paraMtu cora lokonI sAthe saMgata rAkhanArA athavA coranI sAthe koI paNa prakArano saMbaMdha ke vyavahAra rAkhanArAonI pratiSThA paNa jokhamAya che. potAnA kuTuMbanI eka vyakti corI karatAM pakaDAya to samagra kuTuMbane ghaNI badhI bAbatomAM sahana karavAnuM Ave che. corI eka vAra ke ghaNI vAra kare ane pote jIvananA aMta sudhI pakaDAya nahIM to paNa pote karelAM pApanuM, azubha karmanuM phaLa to A bhavamAM ke parabhavamAM bhogavavAnuM Ave che. e du:kha ghaNI judI judI rIte AvI zake che. daridratA, daurbalya, kuTuMba-kaleza, zArIrika pIDA vagere rUpe paNa e phaLa bhogavavAnAM Ave che. DyuM rahyuM nAte voto nara| corI karanAra manuSya chevaTe durbhAgya ane daridratA pAme che. zAstrakAroe kahyuM che : ihaeca kharArohaNa girahA dhikkAra maraNa pajjataM / duHkhaM takkara purisA lahaMti nirayaM parabhavammi / / Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 janatatva nirayAU u vadaMtA kevaTTAkukkuTa maMTa bahiraMdhA / corikka vasaNa nihayA huMti narA bhava sahassesu / / [corane A bhavamAM gadheDA para besavAno vakhata AvetenI niMdA thAya ane maraNa paryata sau koI tene dhikkAre, cora loko A bhavamAM evAM bhayaMkara du:kho pAme ane parabhavane vize to narakagati ja pAme. vaLI, te cora puruSano jIva narakagatimAMthI nIkaLIne lUlo, laMgaDo, bahero, AMdhaLo thAya. corI karavArUpa vyasanathI haNAyelA te puruSo hajAro bhavane vize te rIte du:khI thAya.] "jJAnArNava'mAM kahyuM che : vizanti narakaM dhoraM duHkhajvAlAkarAlitaM / asUtra niyate mUDhAH prANinazyauryacarvitAH / / [corI karavAvALo mUDha mANasa du:kharUpI vALAthI karAla evA narakamAM nizcitapaNe praveze che.] guNA gauNatvamAyAnti yAti vidyA viDambanAm / / cauryaNA'kIrtayaH pusAM zirasyAdadhate padam / / [corI karavAthI mANasanA saguNo gauNa banI jAya che, enI vidyAnI viDaMbanA thAya che, ane apakIrti enA mAthA upara caDI bese che.] corInI sAthe keTalIka duvRttio sahaja rIte saMkaLAyelI hoya che. bIjAne trAsa Apavo, bhaya batAvavo, nirdaya thavuM, khUna karavuM, Aga lagADavI, paraspara kaleza utpanna karAvavo, lobha, Asakti, atRpta vAsanA, apayaza, anAryatA, divasa-rAtanA kALanI viSamatA, chaLa, prapaMca, ciMtA, tarkavitarka, kapaTa, dhUrtatA, zaThatA, madirApAna, maMtrataMtranA prayogo, saMtothI vimukhatA, pApAcaraNanI uttarottara vRddhi, avizvAsa, vairavRddhi, mAMhomAMhe mArAmArI, ane chevaTe mRtyu ane narakagati sudhInI zakyatAo temAM rahelI che. corInI zikSA judAM judAM rAjyomAM judI judI hoya che. koI rAjya evuM nahIM hoya ke jyAM corI mATe sajA na hoya. samAjavyavasthA mATe tathA nyAyataMtranA pravartana mATe corInA aparAdhIne sajA thavI jarUrI che. vaLI, corI karanArane loko mAratA paNa hoya che. AthI corI karanAranA manamAM bhaya rahe che. keTalAye mANaso AvA bhayane kAraNe corI nathI karatA. paraMtu ema karatAM karatAM ja corI karIne koI vastu meLavavA mATenI emanI prIti ghaTI jAya Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adattAdAna-viramaNa 19 che. nAnAM bALakomAM paNa sArA saMskAra paDyA hoya to parAI vastu corI levAnuM kudaratI rIte ja emane mana nahIM thAya. keTalAka loko corI kare che, paNa e rakamamAMthI sAruM dAna paNa Ape che ane dalIla karatAM kahe che ke, 'amAre saMjogAnusAra corI karavI paDe che. paNa ame dAna ApIne keTalAMye garIba kuTuMbonuM bharaNapoSaNa paNa karIe chIe. ame jo corI na karIe to e kuTuMbone bhUkhe maravAno vakhata Ave.' AvI dalIla karavI te naryuM ajJAna che. emAM mAtra svabacAva mATe kutarka rahelo che. nyAyathI dhana upArjana karavuM e manuSyanuM prathama kartavya che. e jo cUkyA to pachI bIjI bAbatomAM kyAre maryAdA cUkI javAze te kahI zakAya nahIM. dAnanuM puNya to jyAre maLaze tyAre maLaze, paNa e pahelAM corInuM pApa to avazya thAya che, je bhogavyA vagara chUTako nathI. irAdApUrvaka mANase corI na karI hoya paNa koInI paDI gayelI ke bhulAI gayelI vastu rastAmAMthI jaDe to te upADI levA mATe mANasanuM mana lalacAya che. AvI binavArasI, unclaimed cIjavastu paNa prAmANika mANase grahaNa na karavI joIe. zrI hemacaMdrAcArye 'yogazAstra'mAM kahyuM che : patitaM vismRtaM naMSTaM sthitaM sthApitamAhitam / adattaM nAdadIta svaM parakIyaM kvacit sudhIH || [paDI gayeluM, bhUlAI gayeluM, naSTa thaI gayeluM, khovAI gayeluM vagere prakAranuM, gha2mAM raheluM, bIje kyAMka rAkheluM evuM bIjAnuM dhana sArI mativALAe kyAreya na levuM joIe.] mahAbhAratamAM paNa kahyuM che : yAvajjaTharaM bhriyate tAvat svatvaM hi dehinAm / adhikaM yo'bhimanyate sasteno daNDamarhati / / potAnuM peTa bharavAne mATe jeTaluM joIe teTalA upara ja prANIono adhikAra (sva) che. ethI vadhAre meLavavAnI je abhilASA kare che te cora che ane te sajAne pAtra che. anyAyaprabhavaM vittaM mA gRhANa kadAcana / varabhastu tadAdAne lAbhaivAstudUSaNam || {anyAyathI utpanna thayeluM dhana kyAreya meLavavuM nahIM. te meLavavAmAM phakta Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 jinatattva lAbha ja dekhAto hoya ne te sivAya bIjI koI vastunI saMbhAvanA na hoya to paNa te na grahaNa karavuM.] nItiM manaH parityajya kumArga yadi dhAvate / sarvanAzaM vijAnIhi tadA nikaTa saMsthitam / / [jyAre citta nItino tyAga karIne anItinA kumArga tarapha dhase che to samajavuM ke sarvanAza nikaTa rahelo che.] lokavyavahAramAM paNa subhASitakAre kahyuM che : anyAyopArjitaM dravyaM daza varSANi tiSThati / prApte caikAdaze varSe samUlaM ca vinazyati || [anyAyathI meLaveluM dhana dasa varSa sudhI Take che, agiyAra varSa thatAM to mULa sAthe te nAza pAme che.] zAstrakAroe corInI niMdA to tyAM sudhI karI che ke eka apekSAe haraNa ke Dukkarano dhAta karanAra ke parastrIgamana karanAranA pApa karatAM paNa corInuM pApa ghaNuM moTuM che. potAnA hakanuM je nathI tevuM kazuM ja potAne joItuM nathI ane koIe vidhisara na ApelI koI paNa cIjavastu potAne khapatI nathI evI aMtaramAM bhAvanA rahe to tevI vyaktinuM jIvana A bAbatamAM sahaja rIte zuddha rahe che. jeo rAjyabhaya ke sAmAjika apajazane lIdhe corI karatA nathI tenA karatAM pakaDAyA vagara corI karavAnI sarasa taka maLI hoya chatAM mANasa corI na kare te vadhu caDiyAto che. aMtaramAM tyAga ane ni:spRhIpaNuM satata jAgRta hoya to ja Ama banI zake che. dharmazraddhAthI evA guNo vadhu dRDha thAya che. bhagavAna mahAvIre to kahyuM che ke sAdhuoe to A vrata eTalI hada sudhI pALavuM joIe ke pote rastAmAM vihAra karatA cAlyA jatA hoya ane te vakhate dAMtamAM kaMI kacaro bharAyo hoya ane duHkhavA Ave te vakhate daMtazodhana tarIke jhADa parathI toDIne ke nIce paDelI vINIne nAnIsarakhI DAMkhaLI laIne dAMtakhotaraNI tarIke upayoga kare to paNa adattAdAna viramaNa vrata dUSita thAya. uttarAdhyayana sUtramAM kahyuM che : adattassa vivajjaNaM daMtasohaNamAissa uNavajjesANijjatassa giNhANA adi dukkaraM / / Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21 adattAdAna-viramaNa [dAMta khotaravAnI saLI paNa adatta hoya to na levI joIe. ApelI vastu paNa anavadhya ane eSaNIya hoya te ja grahaNa karavAnuM vrata ghaNuM kaThina che.] adattAdAna viramaNanI bhAvanAne jaina dharma eTalI UMcAIe laI jAya che ke "prazna vyAkaraNa'mAM to tyAM sudhI kahyuM che ke mahimA, saMjadRA.. mAmo... re tarasa, nAdi vagaof 1 je asaMvibhAga che, asaMgraharuci che, je apramANabhogI che te A adattAdAna viramaNa vratanI sAcI ArAdhanA karI zakato nathI. vaLI kahyuM che : mistrIne saMsadone ! "je saMvibhAgazIla che ane saMgraha tathA upagrahamAM kuzaLa che te A vratanI sArI rIte ArAdhanA karI zake che. pote prApta karelAM dhanasaMpattimAM ke nAnImoTI cajavastuomAM ke bhojanAdinI sAmagrImAM je bIjAno bhAga rAkhato nathI, je saMgraha rucivALo nathI eTale ke bIjAne mATe ochuM-vatuM bacAvavAnI vRttivALo nathI, je amaryAda bhogapabhogamAM rAce che, potAnI AvazyakatA karatAM vadhu bhogavavAnI icchA rAkhe che te adattAdAna viramaNa vratano bhaMga kare che. jaina dharmanI dRSTie je potAnuM kamAyeluM dhana badhuM ja ekamAtra pote ja khAya che te samAjano cora che. duniyAnA koI dharmamAM asteya vratanI AvI UMcI bhAvanA batAvavAmAM AvI nathI. vyaktigata kakSAe keTalAye evA jaino haze ke je AvI svArthI vRttivALA haze. evA anya dharmamAM paNa jovA maLaze. paraMtu tethI dharmanI A UMcI bhAvanA ayogya che ema na kahI zakAya. A bhAvanA te samAjajIvanano eka UMco Adarza to che ja, paraMtu mokSamArganA sAdhaka mATe paNa e bhAvanA eTalI ja upayogI che. e bhAvanAne jIvanamAM utAravAno puruSArtha karanArane ane mokSamArganA sAcA sAdhakane emAM ghaNuM UMDuM rahasya raheluM jaNAze. bhagavAna mahAvIre jemanuM sAmAyika vrata vakhAyuM che evA puNiyA zrAvakanI adattAdAna viramaNa vratanI sAdhanA eTalI UMcI koTinI hatI ke pote to kazuM evuM grahaNa na karyuM hoya, paNa potAnA gharamAM ajANatAM kazuM AvI gayuM hoya to paNa sAmAyika daramiyAna emanA cittanI sthiratAmAM vikSepa paDato ane potAne tarata vahema paDato ke kazuMka adatta gharamAM AvI gayuM che.' corInuM pApa ghaNuM moTuM che ane vipAke ghaNuM du:kha Ape evuM che, to paNa evuM nathI ke e pApamAMthI nivRtta na thaI zakAya. eka vakhata corI karI eTale AkhI jiMdagI nakAmI thaI gaI evuM nathI. corInI pote karelI bhUla mANasane Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 jinatatva samajAI jAya ane tene mATe pazcAtApa karI prAyazcita le to te potAnA jIvanane sudhArI zake che. evA jIvo potAnA AtmAnuM avazya kalyANa karI zake che, are ! taddabhave kevaLajJAna prApta karI mukti meLavI zake che. rohiNeya cora, daDhaprahArI, prabhava cora (je pachIthI jaMbusvAmInI sAthe dIkSA laI emanI pATe prabhavasvAmI tarIke Ave che) vagerenAM udAharaNo suprasiddha che. sAdhu bhagavaMtoe mahAvratonuM pAlana mana, vacana, kAyAthI karavuM, karAvavuM ane anumodavuM ema nava koTie karavAnuM hoya che. A trIjA mahAvrata mATe zAstramAM pAMca bhAvanA batAvavAmAM AvI che. mitocitAbhyanujJAtagrahaNAnyagraho'nyathA / saMtoSo bhaphtatapAne ca tRtIyavratabhAvanA: / sAdhuoe asteya mahAvratanuM pAlana karavAnuM che. eTale teoe potAnA AhAranI bAbatamAM paNa A vratanuM pAlana barAbara thAya e mATe nIcenI pAMca prakAranI bhAvanAnuM saccAIpUrvaka sevana karavAnuM hoya che : 1. mita AhAra - sAdhuoe parimita AhAra levAno hoya che. peTa bharIne jamavuM e sAdhunuM lakSaNa nathI. ethI pramAda ane asaMyama tarapha citta doDe che. parimita AhArathI saMyamanuM pAlana sArI rIte thaI zake che ane pramAda vagere paNa rahetAM nathI. svAdhyAya, dhyAna, dharmakriyA vageremAM citta prasannatApUrvaka parovAyeluM rahe che. je sAdhuo aparimita AhAra kare che teo sIdhI ke ADakatarI rIte asteya mahAvratanI bhAvanAnuM khaMDana kare che. 2. ucita AhAra - gRhastha karatAM paNa sAdhuoe potAnA AhAranI bAbatamAM vadhu sUkSma dRSTithI cIvaTa rAkhavAnI hoya che. gRhastho mATe anaMtakAya, abhakSya vagere AhAra je gaNAya che te sAdhuo mATe varjya che ja, paraMtu rasalolupatA vadhe, vikAra utpanna thAya evo AhAra paNa sAdhu mATe varyu che. vaLI potAnA zarIranI prakRtine paNa lakSamAM rAkhI evo yogya AhAra ja sAdhue levo joIe. . abhyanujJAtagrahaNa - sAdhuoe potAnA AcAranuM barAbara pAlana karavuM hoya to zrAvako padhAravA mATe vinaMtI kare te pachI ja temane tyAM AhAra levA - gocarI vahoravA javuM joIe. 5. bhaktapAna saMtoSa -- sAdhuoe potAne gocarImAM je prakArano AhAra jeTalA pramANamAM maLyo hoya temAM saMtoSa mAnavo joIe. Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra3 adattAdAna-viramaNA jema AhAra mATe tema potAnAM upakaraNo mATe paNa acaurya vratanA sUma pAlana arthe sAdhuoe keTalAka niyamonuM pAlana karavuM joIe, jema ke (1) sAdhue potAne mATe jarUrI evAM upakaraNo enA svAmInI rajA vagara levAM nahIM. (2) svAmInI rajAthI meLavelAM upakaraNomAM paNa Asakti rAkhavI nahIM. (3) upakaraNo ApanAra bhakta game teTalAM upakaraNo ApavAno Agraha rAkhe, paNa potAnA khapa karatAM vadhu upakaraNo levA nahIM. levA mATe moDhethI nA kahevI paNa manamAM lAlaca ke Asakti rAkhavI evuM paNa na karavuM. (4) potAne je upakaraNo joItAM hoya te upakaraNo zA mATe joIe che te vizenA prayojananI ApanAra AgaLa spaSTatA karavI ane (5) potAnA saMyamanI ane jJAnanI ArAdhanA arthe tarata upayogamAM Ave evAM ja upakaraNo levAM. koIka upakaraNa bhaviSyamAM kadAca kyAreka kAma lAgaze evA AzayathI levuM nahIM. binajarUrI ke vadhArAnAM upakaraNo tarIke koI upakaraNa levuM nahIM. jema AhAra ane upakaraNanI bAbatamAM tema upAzrayAdi sthAnanI bAbatamAM paNa evI UMcI bhAvanA sAdhuoe sevavI joIe ke adattAdAnano sUkSma doSa paNa lAge nahIM. zAstrakAroe to sAdhuo mATenA adattAdAna viramaNa mahAvratanI AthI paNa vadhu sUkSma vicAraNA karI che. jema ke, jIva karma bAMdhe che tyAre kArpaNa vargaNAnA pugala paramANuo enA AtmapradezomAM AvIne coMTe che. A pudgala paramANuo koIe ApyA nathI eTale adatta che. jIva ene grahaNa kare che. to jIvane adattAdAnano doSa lAge ke nahIM ? A zaMkAnuM samAdhAna karatAM zAstrakAro kahe che ke nA, jIvane adattAdAnano doSa lAge nahIM, kAraNa ke jyAM devAnI ane levAnI kriyAno saMbhava hoI zake tyAM doSa lAge. devAnI kriyA vagara levAnI kriyA na thaI zake. paraMtu karmabaMdhanamAM devAnI kriyA nathI hotI eTale levAnI kriyA paNa gaNI zakAya nahIM - eTale tyAM adattAdAnano doSa lAge nahIM. evI ja rIte A karmabaMdhanamAM zubha karma bAMdhI koI jIva puNyopArjana kare to tene "prazasta corI' paNa kahI zakAya nahIM ke azubha karma bAMdhI pApopArjana kare to te "aprazasta corI' kahI zakAya nahIM, kAraNa ke te baMnemAM devA-levAnI yiAno saMbhava hoto nathI. koInA gharamAM enI rajA vinA pravezavuM emAM paNa adattAdAna viramaNa vratano bhaMga thAya che. sAdhuoe to A vratanuM vadhu sUkSma dRSTithI pAlana karavAnuM Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 jinatatva hoya che. koInA gharanuM bAraNuM ughADuM hoya to paNa sAdhue bahArathI "dharmalAbha" ke evA zabdo bolI, potAnI jANa karyA pachI ja, gRhastha puruSa ke strI bolAve te pachI ja gharamAM pravezavuM joIe. jo potAnI meLe daravAjo kholIne dAkhala thAya athavA khullA daravAjAmAM sIdhesIdhA dAkhala thaI jAya to asteya vratano bhaMga thAya che. ahIM koIka prazna kare ke keTalAMka nagarone koTa ane teno daravAjo hoya che athavA nagaramAM poLa ke zerInA daravAjA hoya che. to e daravAjAmAMthI sAdhu jAya to asteya vratano bhaMga thAya ke nahIM ? eno uttara e che ke e daravAjA sArvajanika hoya che. tyAM koI aTakAvanAra ke rajA ApanAra hotuM nathI. eTale evA sArvajanika daravAjAmAM dAkhala thavAmAM sAdhune koI doSa lAgato nathI. Ama, adattAdAna viramaNa vratanI ghaNI sUkSma mImAMsA jainadarzanamAM karavAmAM AvI che. jeo A vratanuM sthUla ane sUkSma ema ubhaya daSTie sarasa pAlana kare che tene vyAhArika jagatamAM to yaza, anukULatA, nirbhayatA ityAdi sAMpaDe che, paNa sAthe sAthe tevA mahAtmAonA jIvanamAM labdhi siddhi paNa pragaTa thAya che. joke teo tenA tarapha AkarSAtA nathI. AvA maharSiono eka zabda nIkaLatAM bhakto dhananA DhagalA karavA taiyAra thaI jAya che. pAtaMjala yogasUtramAM kahyuM che : asteya tijAya sarva ratnAvasthAnam | asteya vratanI jenA jIvanamAM pratiSThA thAya che te vyaktine sarva ratnonAM sthAna dekhAya che. arthAt jeoe acaurya vratanI uttama sAdhanA karI hoya che teone lakSmI sAmethI AvIne maLe che. corI nAnI hoya ke moTI, e pApa che e nizcita che. jeo sadAcArI jIvana jIvavA icchatA hoya teoe to AvI nAnI ke moTI corIthI dUra ja rahevuM rahyuM. paraMtu ethI AgaLa vadhIne sAdhake to lobha, lAlaca, Asakti ityAdi upara saMyama meLavI adattAdAnathI viramavuM joIe. te mATe saMtoSa e uttama mArga che. jyAM sudhI cittamAM AzA, apekSA, spRhA, icchA, tRSNA vagere ubhave che tyAM sudhI asaMtoSa rahyA kare che. cittamAM spRhA udbhave to tene vALI levI joIe, paraMtu Atmazaktine satata abhyAsathI evI phoravavI joIe ke eka vakhata ni:spRhatva Ave eTale jagatanA sarva padArtho kAMkarA jevA ke taNakhalA jevA lAge. ni:spRha tune naman ! ni:spRhatvamAMthI je mAnasika sukha Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adattAdAna-viramaNa 25 prApta thAya che te kevuM hoya che te to anubhavathI ja samajAya evuM che. upAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAje "jJAnasAramAM kahyuM che : bhUzayyA bhakSyamazanaM jIrNavAso vanaM gRham / tathApi niHspRhasyAho cakriNopyadhikaM sukham / / bhUmi upara zayana hoya, bhikSA meLavIne khAvAnuM hoya, paheravAne jIrNa vastra hoya ane vana e ja ghara hoya to paNa sAco ni:spRha manuSya cakravartInA sukhathI adhika sukha bhogavI zake che. ]